Niedoceniane możliwości telematyki w instytucjach finansowych

Transkrypt

1 54 Debata BANKOWEJ Autor Lech Piesik Zdjęcia Iza Bek Niedoceniane możliwości telematyki w instytucjach finansowych Banki nie zdają sobie sprawy, że telematyka jest bardzo dobrym narzędziem do zarządzania ryzykiem Zaproszenie instytucji finansowych do redakcyjnej debaty o możliwościach wykorzystania telematyki do obniżenia kosztów działalności nie było łatwe. Zainteresowanie tematem, który nie stanowi bankowego ani ubezpieczeniowego core businessu, było wręcz symboliczne. Z sześciu gości, którzy potwierdzili chęć uczestniczenia w debacie, ostatecznie nie przybył żaden tłumaczyli się w ostatniej chwili nagłymi wydarzeniami, które zmusiły ich do zmiany planów. Ponieważ uważamy, że temat jest ważny i warto na niego zwrócić uwagę, postanowiliśmy w nieco mniejszym liczebnie, ale kompetentnym gronie porozmawiać na ten temat.

2 Uczestnicy debaty: Bogdan Kwiatkowski, dyrektor Biura Sprzedaży T-matic Systems SA Wiesław Paluszyński, wiceprezes Polskiej Izby Teleinformatyki i Telekomunikacji Ireneusz Hamarowicz, project manager i product manager T-matic Systems SA Wojciech Piotrkowicz z Mazowieckiego Klastra ICT 55 Moderator debaty: Lech Piesik Co telematyka, czyli rozwiązania telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne, może mieć wspólnego z sektorem finansowym, skoro są to systemy do automatycznego sterowania, i to w sferze materialnej? Bogdan Kwiatkowski: Rozwiązania telematyczne umożliwiają pełną kontrolę i weryfikację kosztów, niejednokrotnie bardzo dużych, których źródłem są służbowe pojazdy wykorzystywane także w instytucjach finansowych. Oczywiście jeżeli tych pojazdów jest niewiele, na przykład kilkanaście, to i łączny koszt ich utrzymania nie jest zbyt duży, ale przy flotach liczących ponad 50 pojazdów są to już znaczne kwoty. Często zarządzający flotami zdają sobie sprawę, że oszczędności są możliwe, ale nie mają wystarczającej wiedzy na temat narzędzi i rozwiązań, dzięki którym jest to osiągalne. Pewne koszty można nie tylko zmniejszyć, ale nawet wyeliminować. Mam tu na myśli przejazdy prywatne pracowników, którzy dysponują powierzonymi im pojazdami. Dlatego chyba coraz częściej zamiast tworzyć własne parki samochodowe wynajmuje się je. Ireneusz Hamarowicz: To zwykle łączy się z optymalizacją kosztów eksploatacyjnych. W zależności od tego, czy są to kontrakty długoterminowe, czy krótkoterminowe, warunki takiego najmu są różne i wymagają deklaracji sposobu wykorzystania pojazdu. Może być tak, że firma wymaga zadeklarowania warunków użytkowania pojazdu, i to nawet w całym okresie najmu, czyli 2-3 lat. Bardzo często jest też tak, że pojazdy, jakimi dysponują pracownicy, są wykorzystywane nie tylko na przejazdy służbowe, ale również do celów prywatnych. Spełnienie rygoru warunków, nawet tylko zadeklarowanych, wymaga kontroli, a to już nie jest takie proste. Bogdan Kwiatkowski: Nie jest takie trudne, jeżeli posiada się odpowiedni system do zarządzania. I tu od razu mogę powiedzieć, że przez te 3 lata korzystania z takiego systemu można nie tylko doskonale zoptymalizować koszty, osiągając wymierne oszczędności. Dotyczy to nie tylko kosztów paliwa, ale również zużycia różnych mechanicznych elementów pojazdu, takich chociażby jak klocki hamulcowe. Wszystko to jest potrzebne w chwili rozliczania się po upływie czasu dzierżawy samochodu. T-matic Systems dostarcza swoje rozwiązania również do instytucji finansowych. Na przykład jeden z banków zmienił politykę powierzania samochodów służbowych pracownikom i warunków użytkowania tych samochodów. A który to bank jest taki innowacyjny? Bogdan Kwiatkowski: To jest BPH, który dysponuje jak większość instytucji finansowych znaczną flotą. Zmieniono regulamin korzystania z samochodów, co było spowodowane między innymi wymogami różnych urzędów, dla których takie informacje są również istotne. Bank zmienił regulamin po poznaniu rzeczywistych kosztów utrzymania floty samochodowej i szczegółowym rozpoznaniu źródeł ich powstawania. Przed właściwym wdrożeniem test naszego rozwiązania trwał 12 miesięcy i obejmował 100 samochodów. Teraz obsługujemy już całą flotę. Rozliczamy przejazdy służbowe i prywatne. Jak na test, to czas wydaje się bardzo długi. Dlaczego? Bogdan Kwiatkowski: Instytucje finansowe mają rygorystyczne, i co najważniejsze przestrzegane przez pracowników przepisy dotyczące bezpieczeństwa. Zbudowanie tej grupy testowej 100 pojazdów nie było procesem łatwym, a wprowadzanie jakichkolwiek zmian odbywało się stopniowo, po ich akceptacji przez bank. W efekcie została utworzona grupa testowa obejmująca 100 pojazdów. Ireneusz Hamarowicz: Celem był także obraz sytuacji przez pełen okres rozliczeniowy w banku. Jest to ważne z powodu niejednostajnego przebiegu i cyklu wykorzystywania pojazdów. Należy uwzględnić w nim pewne zaburzenia wynikające z takich czynników jak urlopy i związane z nimi wyjazdy o innym charakterze niż służbowy, jak i okresy intensywnych kampanii sprzedażowych. Roczny cykl rozliczeniowy, również w warunkach testowych, daje jednoznaczny bilans i nie wymaga stosowania różnych wskaźników sezonowych. Bogdan Kwiatkowski: Roczne testy były też podyktowane innymi warunkami niż tylko rozliczenia. To był czas na modyfikowanie regulaminów i zasad korzystania z floty pojazdów. W tym czasie dotychczasowe zasady były weryfikowane i jeżeli to było potrzebne zmieniane w ciągu kolejnych miesięcy testowania systemu. Wszystko to miało na celu nie tylko wprowadzanie nowych zapisów, ale dawało czas na stworzenie nowej metodologii rozliczania. W tej chwili jest tak, że po upływie miesiąca pracownik ma dostęp do aplikacji, która służy do rozliczania i może sobie przygotować odpowiednie zestawienie całej miesięcznej działalności i aktywności. Taki raport jest dla pracownika podstawą do rozliczenia. Jest to zestawienie różnych dostarczanych przez cały miesiąc system telematyczny. Raporty obrazują m.in. proporcje pomiędzy jazdami służbowymi i prywatnymi oraz liczbą poszczególnych typów przejazdów. Użytkownicy zapewne nie byli szczęśliwi z powodu ujawnienia ich prywatnych przejazdów. Bogdan Kwiatkowski: Taka wiedza jest jednak organizacji potrzebna, bo to właśnie te dane pozwalają na podzielenie użytkowników na dwie grupy. Jedna grupa składa się z tych użytkowników, którzy jeżdżą dużo prywatnie, na przykład po godzinie 17, ale

3 56 nie chcą tych danych szczegółowych publikować i oni mogą wybrać model rozliczeniowy, w którym sami płacą, zgodnie z regulaminem i taryfikatorem, określoną ryczałtowo kwotę. Natomiast drugą grupę stanowią użytkownicy, którzy w niewielkim stopniu wykorzystują samochód do celów prywatnych. Dla nich przewidziana została możliwość skorzystania z przycisku jazda prywatna i oddzielnego rozliczania tylko tych przejazdów. Nasz system pozwala też na indywidualne rozliczenia auta biurowego, czyli takiego, z którego korzysta kilku pracowników. Telematyka na to pozwala. Stosuje się wtedy rozwiązanie informatyczne, wykorzystujące też technologię RFID, która umożliwia identyfikację kierowcy. Ireneusz Hamarowicz: Co prawda w tym momencie kończy się anonimowość, ale takie systemy nie są żadną nowością i wykorzystaliśmy narzędzia stosowane dotychczas w branży transportowej. Od wielu lat korzysta z nich wiele przedsiębiorstw logistycznych. Wojciech Piotrkowicz: To zrozumiałe, bo tam są duże koszty, ale tu mamy niszę innego rodzaju. Bogdan Kwiatkowski: Wiadomo, że w biznesie logistycznym głównym kosztem jest zakup paliwa. W przypadku samochodów osobowych ten koszt jest mniejszy, ale wiemy też, że instytucje finansowe korzystają również z dużych pojazdów ważących ponad 3,5 tony. Takimi samochodami są przewożone na przykład różne dokumenty archiwalne i tajne. Banki są w tym przypadku bardzo wyczulone na kwestie bezpieczeństwa. Wojciech Piotrkowicz: Rzeczywiście różne transporty są objęte ścisłym nadzorem zarówno co do trasy przejazdu, jak i warunków transportu. Tak jest nie tylko w sektorze finansowym, bo na przykład również niektóre leki mogą być przewożone tylko w określonych warunkach, przy zachowaniu stałej temperatury, która musi być cały czas kontrolowana. Bogdan Kwiatkowski: Rzeczywiście takie warunki muszą być monitorowane, i do tego służą właśnie systemy telematyczne. Instytucje finansowe przewożą bardzo często ładunki i bardzo dużej wartości. Wiesław Paluszyński: W przypadku tych transportów trudno chyba jednak mówić o informacjach o trasie. Gdyby taka informacja o tym, którędy porusza się bankowóz, trafiła w niepowołane ręce to Bogdan Kwiatkowski: Już mówię, jak wygląda takie wdrożenie. To są rzeczywiście specyficzne wdrożenia. Banki, policja, służby mundurowe chcą przy takich wdrożeniach mieć u siebie nie tylko serwery, ale i podkłady mapowe, z których korzysta system. I to oni sami zabezpieczają te informacje, zgodnie ze swoją polityką bezpieczeństwa. Dotyczy to lokalizacji pojazdu i historii trasy, jaką pokonał. Wojciech Piotrkowicz: Wydaje mi się, że w przypadku sektora finansowego, o którym rozmawiamy, trzeba na całą sprawę spojrzeć trochę inaczej i zauważyć co najmniej dwa aspekty sprawy. Pierwszy obszar to usługi, jakie sektor finansowy świadczy dla właścicieli flot. Leasing, kredyty na zakup pojazdów, ubezpieczenia dla właścicieli flot i tu telematyka może zmniejszać koszty wynajmu, zmniejszać ryzyka i dodatkowe koszty związane z różnymi nieplanowanymi zdarzeniami. Koszty inwestycji w budowaniu floty po skorzystaniu z rozwiązań telematycznych mogą być niższe, a to z kolei może prowadzić do przedstawienia lepszej oferty rynkowej. To jest raczej aspekt biznesowy, a nie kosztów własnych. Wojciech Piotrkowicz: I to jest istota działalności instytucji finansowych. Tu od razu warto zwrócić uwagę, że same tylko ubezpieczenia mogą być niższe dzięki możliwości monitorowania różnych parametrów. Dzięki tej technologii zmniejszają się różne ryzyka. Właściwie cały biznes finansowy opiera się na ryzyku i zysk zależy właściwie od jakości zarządzania nim. Jeżeli jesteśmy w stanie jakiekolwiek ryzyko zmniejszyć, to już to jest opłacalne. Telematyka jest bardzo dobrym narzędziem do zarządzania ryzykiem. Drugi obszar, w którym znajdują się instytucje finansowe, a związany również z telematyką, to usługi, z jakich korzystają instytucje finansowe. Bank jako posiadacz dużej floty Bogdan Kwiatkowski, dyrektor Biura Sprzedaży T-matic Systems SA

4 pojazdów może zmniejszyć swoje koszty w ramach optymalizacji podatkowej. Ostatnia interpretacja prawa przez sąd, dotycząca korzystania z samochodu służbowego jest taka, że jeżeli chociaż raz samochód służbowy był wykorzystywany prywatnie, to nie może być amortyzowany. To może spowodować duży problem, który pociągnie za sobą bardzo poważne skutki. Wojciech Piotrkowicz: Taka interpretacja może rzeczywiście spowodować katastrofalne skutki. W takiej sytuacji, do jakiej doszło, właśnie telematyka może przynieść dobre rozwiązanie. Oczywiście razem z całym systemem informatycznym, który stoi za tym, gdzieś z tyłu. Jak już wiemy, działanie jest oczywiste, telematyka to są zbierane z różnych miejsc sygnały, które odpowiednio zestawione i przetworzone dają pewien obraz sytuacji, który jest potrzebny czy to do podjęcia bieżącej decyzji, czy też do rozliczenia, albo też przeanalizowania tego, co się wydarzyło. Parametry zależą od rozmieszczenia czujników, które są źródłem informacji i zebrania interesujących nas danych. I tu właściwie nie ma żadnych ograniczeń, a system buduje się w taki sposób, aby dawał właścicielowi potrzebne informacje. 55 Jeżeli mówimy o zbieraniu danych, to sytuacja zaczyna się komplikować, bo wiele informacji wymaga szczególnego traktowania. Wojciech Piotrkowicz: Po stronie systemu informatycznego konstrukcja jest tylko na tyle skomplikowana, na ile złożone są raporty, jakich żąda odbiorca. Nie jest problemem uzyskanie sygnału, właściwie dowolnego, ale kłopoty mogą pojawić się rzeczywiście, jeżeli wejdziemy w sferę danych osobowych i regulacje prawne z tym związane. Część informatyczna jest bardzo wrażliwa na takie dane, zwłaszcza jeżeli mają one być przetwarzane, a jest to konieczne. Na podobny problem trafiliśmy przy okazji wprowadzania inteligentnych liczników energii elektrycznej, gdzie chodzi o to, że na postawie uzyskanych z licznika danych można na przykład określić tryb życia użytkownika. W przypadku zarządzania flotą pojazdów również pojawia się możliwość inwigilacji użytkownika. Niestety. Bogdan Kwiatkowski: GIODO rzeczywiście zwraca szczególną uwagę na to co, i w jaki sposób jest monitorowane. Ale w przypadku inteligentnych liczników dane sczytywane są w 15-minutowych interwałach i przesyłane z 24-godzinnym opóźnieniem do systemu. A wykres dziennego zużycia energii elektrycznej w naszych gospodarstwach domowych nie zmienił się od kilkudziesięciu lat. Istotą inteligentnych liczników jest możliwość rozliczania prosumentów i oferowania konsumentom w sposób dynamiczny atrakcyjnych taryf, a przede wszystkim rozliczanie ich wyłącznie za zużytą energię i dostęp do bazy wiedzy na temat naszego domowego zużycia. Ale to temat na inną debatę Ireneusz Hamarowicz: To są właśnie takie niuanse systemu, na które mamy sposób, i ten problem w T-matic Systems jest rozwiązany. Wiesław Paluszyński: O ile w przypadku agregowania danych sprawa jest czysta i GIODO nie protestuje, to w przypadku zbierania danych o pojedynczych osobach jest silnie obwarowane przepisami i rzeczywiście sprawa się komplikuje. Mam wrażenie, że tak może być właśnie w przypadku rejestrowania danych z samochodu. Zresztą istotą wszystkich rozwiązań telematycznych jest właśnie zbieranie różnych danych i informacji. Ale zgadzając się na korzystanie z takiego systemu, zgadzamy się na sposób jego działania, czyli na przykład przetwarzanie takich danych. Wiesław Paluszyński: I teraz jeżeli ja chcę jakiekolwiek dane o sobie udostępnić, to nie ma z tym żadnego problemu, jednak ja powinienem wiedzieć, co się z tymi informacjami stanie i do czego zostaną wykorzystane. W każdym systemie, w każdej strukturze, w której występuje człowiek, musimy zapewnić mu możliwość świadomego wyboru. Telematyka z natury rzeczy tworzy pewne zasoby danych. Dalej to już jest informatyka, która te dane przetwarza, aby Wiesław Paluszyński, wiceprezes Polskiej Izby Teleinformatyki i Telekomunikacji

5 58 ten, kto zainwestował w rozwiązanie odniósł pewne oczekiwane korzyści, ale musi też zapewniać bezpieczeństwo. Podkreślał Pan [do BK], że policja i banki szczególnie dbają o bezpieczeństwo. Zapewne dane są transmitowane szyfrowanymi kanałami łączności Bogdan Kwiatkowski: To już nawet nie my, a operatorzy telekomunikacyjni dbają o właściwą jakość i bezpieczeństwo transmisji Wojciech Piotrkowicz: Tak, tylko jest to szyfrowanie asymetryczne, które można złamać, a jak szybko to jest tylko kwestia mocy obliczeniowej serwera Zgoda, wiadomo, że każdy szyfr można złamać, ale tu przecież nie chodzi o bezpieczeństwo absolutne, a zabezpieczenie przed dostaniem się do systemu osób postronnych jest zapewnione, i to nie jest problem Wiesław Paluszyński: Oczywiście. Wystarczy zaufany system informatyczny i odpowiednia organizacja przetwarzania danych. Odpowiednia procedura. Bogdan Kwiatkowski: Cyfryzacja, której jesteśmy świadkami i w której uczestniczymy, sprawia, że zmiany zachodzą coraz szybciej i są coraz głębsze. W oparciu o GSM i GPS telematyka rozwija się coraz bardziej. Zapotrzebowanie na takie rozwiązania będzie jeszcze wzrastać, bo wytyczne Unii Europejskiej mówią wyraźnie o konieczności rejestracji różnych danych. Co prawda pojawia się tu pewien konflikt między dyrektywą UE a GIODO, który w różnych momentach przeciwstawia się tym regulacjom Wiesław Paluszyński: To nie jest przeciwstawianie się istocie sprawy, a zwrócenie uwagi, że za wdrożeniem tych metod muszą iść dalsze rozwiązania, które zabezpieczają. To są nowe obowiązki wynikające z pojawienia się nowych danych, które mogą nieść za sobą nowe zagrożenia. To jest tak samo, jak pojawienie się każdej nowej technologii pociąga za sobą zmianę procesów biznesowych w firmie. I pan to już wcześniej potwierdził, mówiąc o rocznym okresie próbnym przy wdrażaniu systemu w BPH. To był też czas na zmianę regulaminu, bo to wiązało się z nowym procesem biznesowym w organizacji. Potrzebna była analiza wpływu nowego systemu na inne rozwiązania i policzenie nowych kosztów, po wdrożeniu nowej technologii. Po uzyskaniu wyników pilotażowych trzeba zrobić bilans. To jest też element wdrożenia. Więc nie jest to sprawa tylko technologii. Wiesław Paluszyński: Zastosowanie nowego rozwiązania musi być analizowane łącznie z innymi elementami całego procesu działania firmy. W końcowym efekcie zawsze brane są pod uwagę dwa aspekty przeprowadzonego pilotażu: korzyści ekonomiczne i zmniejszenie ryzyka biznesowego. Nawiązując do interpretacji przepisów, która może spowodować duże zamieszanie w rozliczeniach bardzo dobre byłoby pokazanie urzędowi skarbowemu, że dysponujemy takimi danymi, które spowodują, że potencjalne ryzyko, że ktoś nam zarzuci, że nie będziemy mogli amortyzować floty 500 samochodów, nam nie grozi. A nie jest to tylko kwestia amortyzacji, bo jest to kwestia zwiększenia przychodów, a w konsekwencji podatek dochodowy i tak dalej. Ireneusz Hamarowicz: Nietrudno sobie to wyobrazić, że użytkownik samochodu wpłaci miesięcznie tylko 100 złotych za prywatne korzystanie z samochodu, to w skali przedsiębiorstwa są to naprawdę duże kwoty. Wiesław Paluszyński: To są z jednej strony proste oszczędności i zmniejszenie ryzyk, ale z drugiej strony jest to powstanie kosztów w innym miejscu, na stworzenie takiego modelu biznesowego, który nie spowoduje powstania innego ryzyka, którego wcześniej, przy braku tych technologii, nie było. Bogdan Kwiatkowski: Wdrażając nasze systemy, zabezpieczamy sprzęt również po stronie klienta. Ponadto my nie przetwarzamy żadnych wrażliwych danych o użytkowniku sprzętu. Te dane pozostają po stronie zleceniodawcy, u nas jest to tylko numer samochodu. System pozwala na wygenerowanie raportu danych z jazdy z określonego przedziału czasowego, z jazdy prywatnej lub służbowej. System uniemożliwia też podgląd do danych o przejazdach innych osób. Oczywiście do takich danych mają Wojciech Piotrkowicz z Mazowieckiego Klastra ICT

6 dostęp osoby zarządzające flotą. System jest też tak skonstruowany, że po włączeniu trybu jazdy prywatnej aplikacja ma możliwość wyłączania podkładów mapowych i wtedy nie ma już możliwości sprawdzenia, gdzie samochód w tym czasie był. Wiesław Paluszyński: I to najlepiej pokazuje, że musi zostać przyjęta pewna nowa procedura. Ten proces w firmie musi zostać na nowo zdefiniowany. I taka jest różnica systemu, o którym pan mówi, od tych stosowanych przez duże firmy transportowe dysponujące wielkimi ciężarówkami, które trudno wykorzystywać do jazd prywatnych. Przynajmniej trudno to sobie wyobrazić. Bogdan Kwiatkowski: Dobrze, że pan o tym wspomniał, bo telematyka umożliwia też inne rozwiązania przydatne w instytucjach finansowych. Przewożenie dokumentów z danymi osobowymi, jakimi dysponują banki, wymaga pełnej kontroli nad tym, gdzie te dane się znajdują, kto je przewozi i co się z tymi danymi działo. Ilość przechowywanych danych, zarówno tych na papierze, jak i danych cyfrowych, rośnie. Wojciech Piotrkowicz: Zwróćmy uwagę, że pewne dane muszą być zbierane, tego wymagają przepisy. Dane same w sobie nie są niebezpieczne. Zagrożenie powstaje dopiero po przetworzeniu. Wiesław Paluszyński: Przyporządkowanie ich do osoby. Wojciech Piotrkowicz: Postęp techniczny powoduje, że pewne procesy muszą następować i w przypadku systemów, o których rozmawiamy, jest pytanie o to, jak pewne dane nadmiarowe utylizować i zachować anonimowość Bogdan Kwiatkowski: I to jest właśnie moment, kiedy musimy zdecydować na przykład, czy chcemy być wspierani w takich sytuacjach jak wypadek, kiedy system telematyczny może automatycznie zawiadomić służby ratownicze. Zrobiliśmy takie wdrożenie w firmie ubezpieczeniowej. Osoba ubezpieczona, która miała telefon komórkowy i jej pozycja była na bieżąco kontrolowana przez system GPS, w chwili zagrożenia mogła wysłać sygnał pozwalający na jej lokalizację i wysłanie do niej odpowiednich służb ratunkowych. Do uruchomienia aplikacji może być wykorzystany system ios, Android, Java. Wiesław Paluszyński: To może też być czujnik zadziałania poduszki powietrznej w samochodzie, przez co automatycznie zawiadamiane są służby ratownicze Bogdan Kwiatkowski: My to mamy. Telematyka stwarza takie możliwości. Są to zaawansowane rozwiązania, w których jest wykorzystywany akcelerometr. Oczywiście nie zawsze i nie wszędzie wykorzystywane są wszystkie możliwości naszego systemu. Zawsze zaczynamy od tego, że klient mówi o swoich wymaganiach, i określamy zapotrzebowanie. 55 Co na to firmy ubezpieczeniowe? Ireneusz Hamarowicz: Mobileye jest standardowo montowany w pojazdach Volvo; dołączając do tego naszą telematykę, uzyskujemy to, że jest możliwość weryfikowania zachowań użytkownika. Działanie takiego urządzenia jest proste. Na przedniej szybie montowana jest kamera i system rozpoznaje pionowe znaki drogowe, pozwala też na określenie odległości od pojazdu poprzedzającego, prędkości, z jaką jedziemy, sygnalizuje zmianę pasa ruch bez włączonego kierunkowskazu, zjazdu na pobocze i podobne. To daje duże możliwości nie tylko kontroli bieżącej, ale na przykład w przypadku kolizji jest również możliwość odtworzenia zachowania w przeszłości. Wiesław Paluszyński: Taka samochodowa czarna skrzynka. Ubezpieczyciel mógłby oczywiście za zgodą użytkownika przygotować zniżkową ofertę, jeżeli samochód będzie wyposażony w taki system. To jest pokazanie nowego modelu biznesowego, który z powodzeniem mogą uruchomić ubezpieczyciele. Bogdan Kwiatkowski: To ja jeszcze tylko dodam, że testy przeprowadzone za granicą pokazały, że szkodowość obniżyła się o 43 procent. I to jest chyba dobry moment na zakończenie naszej debaty, aby ostatnie słowo należało jednak do instytucji finansowych. Dziękuję panom za udział w spotkaniu. Ireneusz Hamarowicz, project manager i product manager T-matic Systems SA