dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik"

Wacław Marcinkowski
7 lat temu
Przeglądów:

1 dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik

2 Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych Przedmiot zamówienia: Weryfikacja przebiegu granic regionów fizycznogeograficznych w formacie SHP (shapefile) Uszczegółowienie i doprecyzowanie przebiegu granic regionów fizycznogeograficznych od megaregionów do mezoregionów, przy uwzględnieniu zmienności środowiska abiotycznego geologicznolitologicznego, geomorfologicznego i hipsometrycznego materiał wyjściowy - cyfrowe dane przestrzenne mezoregionów: a) ostatni podział fizycznogeograficzny opracowany przez prof. Jerzego Kondrackiego b) wstępnie zweryfikowane i zmodyfikowane granice w ramach opracowania Identyfikacja i ocena krajobrazów metodyka oraz główne założenia wg IGiPZ PAN założenie - jednostki powinny być zgodne z przyjętym przez prof. J Kondrackiego hierarchicznym układem dziesiętnym Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

3 Metoda badawcza INFORMACJE PRZESTRZENNE I NIEPRZESTRZENNE KRYTERIUM MORFOGENETYCZNE (geomorfologiczno-geologiczne) REGIONALIZACJA Weryfikacja granic mezoregionów fizycznogeograficznych REGIONALIZACJA opracowanych przez prof. J. Kondrackiego Mikroregionalizacja Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

4 Metoda badawcza kryterium morfogenetyczne Hydrografia Geomorfologia Geologia układy dolinne gęstość sieci dolinnej rzeźba terenu wyróżnione składowe geomorfologicznych jednostek przestrzennych budowa geologiczna występujące i uwydatniające się linie i zmiany tektoniczne Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

5 Metoda badawcza - informacje NIEPRZESTRZENNE Dane literaturowe PRZESTRZENNE Hydrografia podział kraju w ujęciu fizycznogeograficznym wg J. Kondrackiego opracowania regionalne różnych autorów (np. Starkel, Richling, Karczewski, Kozarski, Kondracki, Klimaszewski) Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1: i 1: (z projektu ISOK) Mapy geomorfologiczne Polski i regionalne (np. Mapa geomorfologiczna Polski w skali 1: ) dane wysokościowe dla Polski (NMT, mapy hipsometryczne z projektu ISOK, LPIS) Geomorfologia Geologia Mapa geologiczna Polski w skali 1: i 1: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1: (także SMGT SMGS w skali 1: ) Mapa Litogenetyczna Polski w skali 1: mapy topograficzne Polski w różnych skalach (najczęściej 1:50 000, 1:25 000, 1:10 000) Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

6 Metoda badawcza - regionalizacja 1. Uszczegółowienie podziału mezoregionów fizycznogeograficznych weryfikacja zasięgów regionów wg zasady zachowania terytorialnej całości i wewnętrznej jedności (Kondracki, 1969), analiza pochodzenia rzeźby terenu i budowy geologicznej w skali regionalnej Opracowanie na zlecenie GDOŚ Doprecyzowanie lokalizacji granic mezoregionów fizycznogeograficznych MEZOSKALA analiza geomorfologiczno-geologiczna z uwzględnieniem rzeźby terenu ze szczegółowością i dokładnością skali 1: Podział mezoregionów fizycznogeograficznych na mikroregiony mikroregionalizacja Polski południowo-wschodniej Opracowanie własne IOŚ-PIB 2015 MIKROSKALA Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

7 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 1. Wyznaczenie zasięgów mezoregionów Pochodzenie rzeźby terenu FORMY AKUMULACJI FLUWIALNEJ 1 równiny holoceńskiej akumulacji rzecznej starsze równiny akumulacji plejstoceńskiej pola piasków eolicznych (niecki deflacyjne i pola wydmowe) doliny rzeczne (mniejsze dopływy Wisły i Sanu) Zmniejszenie mezoregionu: 2 1 o wschodnią część Niziny Nadwiślańskiej genetycznie powiązaną z doliną Wisły i jej starszą terasą akumulacyjną, eolizacja części obszaru Zasięg regionu wg: J. Kondrackiego IGiPZ PAN 2 o kotlinę fluwialną początek rzeki Łęg IOŚ-PIB Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

8 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 1. Wyznaczenie zasięgów mezoregionów Rzeźba terenu RÓWNINY FLUWIALNE starsza równina plejstoceńska częściowo zwydmiona ( m n.p.m.) wydmy ok. 10 m do kilkunastu metrów wysokości 1 Zmniejszenie mezoregionu: 2 1 o fragment wyższej terasy akumulacyjnej w części przekształcony eolicznie ( m n.p.m.) Zasięg regionu wg: J. Kondrackiego IGiPZ PAN 2 o formę niecki fluwialnej o zróżnicowanej wysokości IOŚ-PIB Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

9 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 1. Wyznaczenie zasięgów mezoregionów Geologia RÓWNINY FLUWIALNE piaski, żwiry i mułki rzeczne holoceńskie i plejstoceńskie piaski eoliczne w wydmach 1 Zmniejszenie mezoregionu: 2 1 o fragment wyższej terasy plejstoceńskiej w części przekształcony eolicznie (pola deflacyjne) Zasięg regionu wg: J. Kondrackiego IGiPZ PAN 2 o formę niecki fluwialnej o zróżnicowanej budowie geologicznej IOŚ-PIB Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

10 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 2. Doprecyzowanie granic mezoregionów (część południowo-wschodnia) Mapa rzeźby terenu Mapa geologiczna Mapa topograficzna Mapa litogenetyczna Szkic geomorfologiczny Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

11 Wynik pracy granice regionów fizycznogeograficznych w układzie współrzędnych PL-1992 (megaregiony, prowincje, podprowincje, makroregiony, mezoregiony) charakterystyka regionów fizycznogeograficznych Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych

12 Metoda badawcza - mikroregionalizacja Analiza budowy geologicznej i zasięgów utworów Uwzględnianie zmian i linii tektonicznych Analiza jednostek geomorfologicznych i ich występowania Analiza urzeźbienia obszaru Analiza zróżnicowania geomorfologicznego obszaru Analiza głównych układów dolinnych (charakterystyka systemu dolinnego i jego geometrii) Analiza gęstości sieci rzecznej WYRÓŻNIANIE JEDNOLITYCH CZĘŚCI - MIKROREGIONÓW Mikroregionalizacja

13 Mikroregionalizacja południowo wschodniej Polski wg J. Kondrackiego Makroregiony: 1. Kotlina Sandomierska 2. Pogórze Środkowobeskidzkie 3. Beskidy Środkowe 4. Beskidy Wschodnie 5. Płaskowyż SańskoDniestrzański Mezoregiony - 24 wg IOŚ-PIB Mikroregiony - 76 Mikroregionalizacja

14 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 3. Mikroregionalizacja Równina Tarnobrzeska Północna Równina Rozwadowska Południowa Równina Rudnicka Mikroregionalizacja Powierzchnia [km2] 553,14 334,73 218,40

15 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 3. Mikroregionalizacja Zróżnicowanie nachylenia terenu w mikroregionach Równiny Tarnobrzeskiej Mikroregionalizacja

16 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 3. Mikroregionalizacja Zróżnicowanie kierunków nachylenia terenu w mikroregionach Równiny Tarnobrzeskiej Mikroregionalizacja

17 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 3. Mikroregionalizacja Zalesione wydmy koło Salowej Woli Północna Równina Rozwadowska międzyrzecze Wisły i Sanu maksymalna równoleżnikowa rozciągłość ok. 20 km a południkowa ok. 23 km przekształcenie powierzchni ziemi wskutek intensywnych procesów eolicznych i wykształcenia się form wydmowych utwory piaszczyste zakumulowane w wielkiej dolinie Wisły w okresach starszych zlodowaceń szeroka dolina rzeki Łęg Dolina rzeki Łęg WYSOKOŚĆ BEZWZGLĘDNA [m n.p.m.] WYSOKOŚĆ WZGLĘDNA [m] Maksymalna wysokość Minimalna wysokość Maksymalna różnica wysokości Najczęściej występująca wysokość Mediana Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Maksymalne wzniesienie Przeciętne wzniesienia Mikroregionalizacja

18 Równina Tarnobrzeska - studium przypadku 3. Mikroregionalizacja Południowa Równina Rudnicka na północy częściowo zwydmiona równina, na południu płaskowyż wyniesiony ok m rozciągłość wzdłuż Sanu ok. 22 km, a maksymalna pomiędzy doliną Łęgu i Sanu ok. 25 km szerokość w części zachodniej 3-4 km, w części wschodniej 7-8 km zakumulowane piaszczysto-żwirowe osady plejstoceńskie o stosunkowo dużej miąższości na podłożu mioceńskim słabo rozcięty dolinami rzecznymi (Rudna, Stróżanka, Barcówka), dopływami Sanu - fragment układu dendrycznego WYSOKOŚĆ BEZWZGLĘDNA [m n.p.m.] WYSOKOŚĆ WZGLĘDNA [m] Maksymalna wysokość Minimalna wysokość Maksymalna różnica wysokości Najczęściej występująca wysokość Mediana Średnia arytmetyczna Odchylenie standardowe Maksymalne wzniesienie Przeciętne wzniesienia Mikroregionalizacja

19 Trudności Jakość danych (jedność, kompletność, szczegółowość, dokładność) i ich pozyskanie Brak lub niedostępność opracowań regionalnych Subiektywizm w interpretacji zasięgów i granic Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych/mikroregionalizacja

20 Trudności Kotlina Jasielsko-Krośnieńska Kotlina Krośnieńska Część północna kotliny - okolice Zarszyna Fot. Jan Borzyszkowski Część południowa - okolice Woli Sękowej Fot. Jan Borzyszkowski Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych/mikroregionalizacja

21 Trudności Beskid Niski Beskid Dukielski Pasma Beskidu Dukielskiego Fot. Małgorzata Hajto Masyw Cergowej Fot. Jan Borzyszkowski Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych/mikroregionalizacja

22 Trudności Podgórze Bocheńskie Weryfikacja granic regionów fizycznogeograficznych/mikroregionalizacja

23 dr Jan Borzyszkowski mgr inż. Małgorzata Bidłasik

Podobne dokumenty

Weryfikacja i uszczegółowienie granic regionów fizycznogeograficznych Polski w odpowiedzi na współczesne potrzeby i możliwości

Weryfikacja i uszczegółowienie granic regionów fizycznogeograficznych Polski w odpowiedzi na współczesne potrzeby i możliwości Izabela Grzegorczyk Warszawa, 14 czerwca 2018 r. Cel pracy Uszczegółowienie