ZIELONO-NIEBIESKI POTENCJAŁ BYDGOSZCZY

Transkrypt

1 ZIELONO-NIEBIESKI POTENCJAŁ BYDGOSZCZY Dr Dominika Muszyńska-Jeleszyńska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Bydgoszcz, czerwca 2018

2 Położenie Bydgoszczy Woda, zieleń, rzeźba terenu najbardziej charakterystyczne elementy systemu przyrodniczego miasta Miasto nadrzeczne Wisła, Brda, Kanał Bydgoski Miasto na polanie 2

3 01 Powierzchnia miasta ha [176 km²] 02 Liczba ludności osób 03 Gęstość zaludnienia osób/ km² 04 Położenie geograficzne szerokość północna długość wschodnia Źródło: BDL, GUS, 2016, Źródło:

4 Fot. Robert Sawicki

5 5

6 Położenie na tle jednostek fizyczno-geograficznych położenie w obrębie kilku jednostek fizycznogeograficznych wyższego rzędu: 4 makroregionów, 6 mezoregionów, 7 krain geobotaniczno-krajobrazowych osobliwość położenia geograficznego miasta zróżnicowanie krajobrazowe i geobotaniczne miasta i jego otoczenia Źródło:

7 Położenie na tle systemu hydrograficznego źródło:

8 Cechy charakterystyczne Położenie w węźle dolinnym i wodnym Położenie Bydgoszczy węźle dolinnym i wodnym Położenie miasta w szerokiej pradolinie Toruńsko Eberswaldzkiej o równoleżnikowym przebiegu, w miejscu gdzie łączy się ona z doliną Brdy, w kierunku wschodnim pradolina przechodzi w dolinę Wisły Zróżnicowana rzeźba terenu Systemu rozległych, równinnych poziomów terasowych, wysokich obszarów wysoczyznowych oraz szczególnie eksponowanych w krajobrazie stref krawędziowych pradoliny i dolin rzecznych Obecność dużych kompleksów leśnych w mieście i jego otoczeniu Wysoka lesistość (np. Puszcza Bydgoska, Las Gdański) Położenie na śródleśnej polanie 8

9 9

10

11 11

12 Wisła

13 Wisła fragment dolnego biegu Wisły szerokim meandrem Wisła przepływa wzdłuż wschodnich obrzeży miasta wschodnia granica administracyjna miasta miejski odcinek Wisły - rzeka zmienia swój bieg z równoleżnikowego, nawiązującego do dawnego szlaku pradolinnego (północno zachodniego) na południkowy (północno-wschodni) i rozcinając wysoczyzny morenowe tzw. przełomem pod Fordonem płynie na północ. w granicach miasta Wisła płynie w wyraźnie wykształconej dolinie. Szerokość trasy regulacyjnej rzeki wynosi m. Wisła na odcinku miejskim jest rzeką w znacznym stopniu uregulowaną Fordoński przełom Wisły nawarstwienie przeobrażeń antropogenicznych, przeobrażenia stosunków wodnych, prace hydrotechniczne, regulacja dolnej Wisły (II poł. XX w., do pocz. XX w.).

14

15

16 Brda

17 Brda główna oś struktury przestrzennej miasta ujściowy odcinek Brdy o długości 22,4 km od wodowskazu w Smukale do jej ujścia do Wisły, ujście Brdy do Wisły następuje dwiema odnogami: południową, która jest naturalnym korytem Brdy, odciętej jazem walcowym w Czersku Polskim oraz północną, która jest sztucznym ale obecnie zasadniczym ujściem rzeki w granicach administracyjnych miasta Brda płynie w wyraźnie wykształconej dolinie w kierunku południowym z położonych na północy wysoczyzn morenowych. Płynie po zwężonej powierzchni sandrowej o charakterze doliny rzecznej (doliny sandrowej). Poniżej wlotu Kanału Bydgoskiego do Brdy rzeka zmienia swój bieg z południkowego na równoleżnikowy i płynie w kierunku wschodnim w obszarze pradoliny Noteci Warty zróżnicowany charakter cieku zróżnicowana szerokość koryt, zwiększenie szerokości Brdy poprzez trwałe zatopienie terasy zalewowej odcinek silnie przekształcony w wyniku gospodarczego wykorzystywania wód Brdy

18

19

20

21

22

23 23

24

25 Kanał Bydgoski

26 Kanał Bydgoski sztuczna droga wodna o dł. 24, 5 km, Bydgoszcz Nakło nad Notecią, zajmuje obszar martwej doliny (Dolina Kanału Bydgoskiego) przecinającej dział wodny Noteci i Wisły. w części leżącej, w obrębie zlewni Brdy Kanał Bydgoski jest prawobrzeżnym dopływem Brdy obiekt hydrotechniczny o wysokich walorach historycznych i kulturowych na całej długości Kanału Bydgoskiego wyróżnić można dwa odmienne w charakterze odcinki - miejski i rolniczy. wschodni miejski odcinek Kanału Bydgoskiego liczy około 6,6 km i zaczyna się w 14,4 km Brdy skanalizowanej, a kończy w 21 km drogi wodnej Wisła-Odra, gdzie przecina zachodnią granicę miasta (Bydgoszczy)

27

28 Pozostałe elementy wód powierzchniowych pozostałości dawnych starorzeczy Wisły, quasi naturalne zbiorniki wodne powstałe w wyniku regulacji Wisły, stanowiące pozostałości dawnych odnóg odciętych od macierzystej rzeki ostrogami stosunkowo liczne, sztuczne zbiorniki wodne o różnej genezie (największy zbiornik J. Myślęcińskie) zbiorniki poeksploatacyjne - będące efektem eksploatacji surowców ilastych (np. tzw. Balaton, staw w Parku Milenijnym) i gliniastych (zbiorniki na osiedlach Czyżkówko, Miedzyń, Okole) 28

29 Wybrane zbiorniki wodne w Bydgoszczy Nazwa Staw Jezioro Myślęcińskie w LPKiW Powierzchnia [w ha] 10,2 Staw w Parku Milenijnym (Fordon) 3,8 Staw Balaton (osiedle Bartodzieje) 2,3 Stawy przy ul. Rejewskiego (Fordon) północny: 2,2 południowy : 3,6

30 Staw w parku Milenijnym fot. Robert Sawicki Stawy przy ul. Rejewskiego Fot. Robert Sawicki

31 Zbiornik Balaton wraz z terenami parkowymi Stawy w LPKiW

32 Tereny zieleni Element struktury miejskiej

33

34 System terenów zielonych w Bydgoszczy 34 Historyczny układ terenów zielonych układ liniowy - związany ściśle z układem wodnym (Wisłą i Brdy oraz Kanałem Bydgoskim) Współczesny układ terenów zielonych układ nieregularny Miejski system terenów zielonych: lasy i tereny zadrzewione, zieleń krajobrazowa i ochronna, place, parki, parki leśne, skwery i zieleńce, wielofunkcyjne tereny rekreacyjno wypoczynkowe, ogrody działkowe, cmentarze

35 Źródło: Strategia rozwoju terenów zieleni w Bydgoszczy

36 Tereny zieleni w mieście [rodzaj zieleni w ha/2016] 879, 4 ha parki spacerowo-wypoczynkowe 71, 6 ha zieleńce 417,56 ha tereny zieleni osiedlowej Źródło: Urząd Miasta Bydgoszczy, BDL GUS

37 Tereny zieleni Parki i skwery śródmieścia Place 37

38 Parki Fot. Robert Sawicki Leśny Park Kultury i Wypoczynku ( Park im. Kazimierza Wielkiego Park im. Jana Kochanowskiego Park Ludowy im. Wincentego Witosa Lokalizacja: wschodnia cześć śródmiejskiej struktury

39 Place i Skwery Plac Wolności [1854; 1,5ha] Plac Piastowski [1884; 0,2 ha] Plac Kościeleckich [1908; 0,3ha] Plac Teatralny [190; 0,7ha] Plac Wayssenhoffa [1903; 0,3ha] Skwer Leszka Białego [ ; 1,2ha] Skwer Mariana Turwida [ ; 0,4ha]

40 Tereny zieleni nadrzecznej Fot. Robert Sawicki Parki BWW Wyspa Młyńska Planty nad Kanałem Bydgoskim Park Centralny Tereny nadwiślańskie Tereny zieleni powiązane z system hydrograficznym

41 Fot. Robert Sawicki Planty nad Kanałem Bydgoskim Fot. Robert Sawicki

42 Bulwary Fot. Robert Sawicki Fot. Robert Sawicki Fot. Robert Sawicki Fot. Robert Sawicki

43

44 Parki nad zbiornikami wodnymi Park Księżycowy Dolina Pięciu Stawów Park Milenijny Park Osowa Góra Park nad Balatonem Fot. A. Kowalska

45 Tereny zieleni w strefach krawędziowych Strefy krawędziowe Skarpa Północna, Skarpa Południowa Park przy ul. Czerwonego Krzyża Park na Wzgórzu Dąbrowskiego [1832; 2,9ha] Dolina Śmierci

46 Ochrona Przyrody Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego Obszary chronionego krajobrazu : Północnego Pasa Rekreacyjnego Bydgoszczy, Zalewu Koronowskiego Wydm Puszczy Bydgoskiej, Obszary Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły (PLB ), Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego (PLB300001), Solecka Dolina Wisły (PLH040003), Dolina Noteci (PLH300004), użytki ekologiczne pomniki przyrody

47 Ogrody Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego Ogród im. Władysława Jagiełły Założenie pałacowo-parkowe (Ostromecko, Łubostroń)

48 Ogrody działkowe

49

50 Dziękuję za uwagę