DRUGI DOKUMENT UDZIAŁU UBEZPIECZENIE I FUNDUSZE WZAJEMNEGO INWESTOWANIA JAKO CZĘŚĆ INSTRUMENTÓW ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W WPR PO 2013 ROKU

Transkrypt

1 RMI(10)7040:6 Bruksela, 8 kwietnia 2011 DRUGI DOKUMENT UDZIAŁU UBEZPIECZENIE I FUNDUSZE WZAJEMNEGO INWESTOWANIA JAKO CZĘŚĆ INSTRUMENTÓW ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W WPR PO 2013 ROKU DRUGI DOKUMENT UDZIAŁU Copa - Cogeca European Farmers European Agri-Cooperatives 61, Rue de Trèves B Bruxelles EC Register Number Copa Cogeca

2 UBEZPIECZENIE I FUNDUSZE WZAJEMNEGO INWESTOWANIA JAKO CZĘŚĆ INSTRUMENTÓW ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W WPR PO 2013 ROKU I. WSTĘP 1. W ostatnich latach, europejscy rolnicy i ich spółdzielnie borykali się ze znacznym wzrostem ryzyka, głównie z powodu: - rolnictwu bardziej zorientowanemu na rynek, które pojawiło się w wyniku reformy WPR z roku 2003; - większej niestabilności rynków, spowodowanej przez dużą dostępność rynku UE i międzynarodowe przepływy handlowe; - większego narażenia na nowe choroby zwierząt i roślin, wywołane zwiększoną mobilnością międzynarodową osób i towarów; - częstszym występowaniem trudnych warunków pogodowych wynikającym ze zmian klimatu; 2. Chociaż przyznajemy, że płatności bezpośrednie są w dalszym ciągu uważane za kluczowy instrument zapewniający stabilizacje dochodów w rolnictwie, rolnicy europejscy powinni mieć do dyspozycji szeroki i skuteczny wachlarz instrumentów zarządzania ryzykiem w ramach WPR po roku 2013, aby mogli lepiej radzić sobie z poważnymi konsekwencjami chorób zwierząt i roślin, ekstremalnymi warunkami pogodowymi i wydarzeniami związanymi ze zmianami klimatu i niestabilnością rynków. Narzędzia te powinny jedynie uzupełniać istniejący system płatności bezpośrednich oraz instrumentów zarządzania rynkiem, a nie zastępować go. 3. Istnienie aktualnego funduszu weterynaryjnego nie powinno być poddawane pod wątpliwość, a jego działanie powinno być zapewnione w przyszłości. Artykuł 44 Rozporządzenia nr 1234/2007 powinien być utrzymany. 4. Nowe instrumenty zarządzania ryzykiem i sytuacji kryzysowymi w ramach WPR po 2013 muszą pozwolić na utrzymanie obecnych instrumentów funkcjonujących w państwach członkowskich, bez odbijaniu sie na istniejących systemach. 5. Kluczowe dla interesów rolników i spółdzielni jest bycie głównym elementem systemów ubezpieczeń. Powinni być ich głównymi beneficjentami i faktycznie z nich korzystać. 6. Spółdzielnie i organizacje producenckie powinny odgrywać większą rolę w zawieraniu umów ubezpieczeniowych i zakładaniu funduszy wzajemnych, tę możliwość należy rozwinąć. Jednakże, organizacje producenckie nie powinny być ograniczane do tych uznawanych przez WOR. Mimo iż zakres procedury jest ograniczony w niektórych państwach członkowskich, idea podejścia wspólnego powinna być poddana dalszej analizie.. 7. Pochwalamy propozycję Komisji w sprawie pozwolenia państwom członkowskim na wprowadzenie systemu ubezpieczenia dochodów, wzmacniając w ten sposób instrumenty ubezpieczeń wprowadzone w ramach Przeglądu (Artykuły 70 i 71). Korzystanie z tych instrumentów powinno pozostać dobrowolne, zarówno dla państw członkowskich, jak i dla rolników. Do chwili obecnej, nieliczne państwa członkowskie skorzystały z tej możliwości głównie ze względu na obecny sposób finansowania (zmniejszenie dopłat bezpośrednich), ale także z powodu problemów praktycznych realizacji (próg 30%). Należy znaleźć odpowiednie rozwiązania 8. Poniżej zostało zaproponowanych kilka sugestii związanych z toczącą się dyskusją w sprawie WPR po 2013 roku.

3 II. INSTRUMENTY PRZEGLĄDU 9. Instrumenty wprowadzone w ramach Przeglądu, aby stawić czoła ryzyku związanemu z chorobami/szkodnikami, muszą również być częścią WPR po 2013 roku i muszą zostać wzmocnione. 10. Nawet jeżeli wartość progowa 30 % jako kryterium kwalifikowalności do udziału finansowego jest zbyt wysoka, wszelka forma rewizji art. 70 i art. 71 lub też uzupełnienie artykułów dotyczących instrumentów zarządzania ryzykiem, muszą być w zgodzie z poniższymi zasadami. Instrumenty muszą: Być zorientowane na rynek ; stabilizować dochody rolników, nie tworząc przy tym zaburzeń konkurencji pomiędzy rolnikami poszczególnych państw członkowskich, jednocześnie utrzymywać elastyczność z pomocą państwową (Rozporządzenie nr 1857/2006) ; być spójne i proste ; zachowywać dobrowolne podejście w zakresie wdrażania na poziomie państw członkowskich oraz indywidualnych rolników; zrobić wszystko, aby artykuły te pozostały komplementarnymi instrumentami zarządzania ryzykiem i aby były udostępnione rolnikom, nie zastępując przy tym płatności bezpośrednich, czy też istniejących instrumentów zarządzania rynkiem. 11. Wartość progowa 30% powinna być stosowana jedynie dla kwalifikowalnej części udziału finansowanego ze środków publicznych. Dodatkowy udział finansowy, na bazie prywatnej, winien być dozwolony poniżej wartości progowej 30%. a.systemy ubezpieczeń zbiorów/zwierząt/roślin, których celem jest stawienie czoła ryzyku związanemu z produkcją w niekorzystnych warunkach meteorologicznych (Art. 70 Rozporządzenia 73/2009) 12. Trzeba dysponować przykładami i informacjami w zakresie stosowania w praktyce artykułu 70 na poziomie państw członkowskich, aby stymulować ich zainteresowanie praktycznym wdrażaniem tej wytycznej. 13. Istniejące kryteria kwalifikowalności powinny być polepszone, aby ułatwić ocenę strat produkcji w gospodarstwie: 13.1Należy wprowadzić możliwość wykorzystywania wskaźników biologicznych (ilość biomasy) lub meteorologicznych (ilość opadów, temperatura, itp.), które znajdują się poza gospodarstwem i które byłyby rozwinięte na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym, aby lepiej ocenić straty na poziomie gospodarstwa w odpowiednim, krótkim czasie. Mogłoby to być użyteczne w przypadkach, kiedy trudno jest ocenić straty (np. trwałe łąki); 13.2Trzeba zagwarantować, że kryteria kwalifikowalności specyficznych cech każdego typu produktu lub gospodarstwa. mogą być przystosowane do Brak wartości progowych w sprawie średniej rocznej produkcji, plasuje małe i średnie gospodarstwa w niekorzystnej sytuacji, biorąc pod uwagę fakt, że w większości przypadków, gospodarstwa te nie dysponują odpowiednimi danymi związanymi z ich produkcją. 13.3Trzeba też umożliwić obliczanie strat ekonomicznych w zakresie start odpowiadających zbiorom w danym, szczególnym roku. Ceny rynkowe dla niektórych upraw mogą szybko się zmienić w ciągu roku. Straty powinny być obliczane przez prywatne firmy ubezpieczeniowe lub poprzez obliczanie strat brutto uzysku podczas zbiorów na dany

4 okres wegetacyjny, w przypadku, kiedy dane dotyczące księgowości rolnika nie są dostępne; 14. Należy rozszerzyć listę chorób zwierzęcych które nie są częścią obecnej listy (np. choroby pszczół) opracowanej przez World Organisation for Animal Health (Światowej Organizacji ds. Zdrowia Zwierząt) i/lub Załącznika do Decyzji Rady 90/424/EEC z 26 czerwca 1990 dot. wydatków na usługi weterynaryjne; b.wzajemne fundusze w przypadku chorób zwierzęcych, roślinnych lub wypadków środowiskowych (Art. 71 Rozporządzenia nr 73/2009) 73/2009) 15. Fundusze wzajemne uważane są za skuteczny instrument umożliwiający rolnikom, czy też grupom rolników, zarządzanie ryzykiem własnym, ale nie jest on odpowiedni, aby stawić czoła dużym stratom ekonomicznym. Niemniej jednak, to nie powinno ograniczać wykorzystania ich na rynku jako opcji pozwalającym rolnikom kontrolować niektórych czynników ryzyka, z jakimi spotykają się w swej działalności. 16. Potrzebne są dalsze ulepszenia, których celem jest : a. Rozszerzenie zasięgu stosowania artykułu 71, aby włączyć do niego elementy klimatyczne (np. susze, powodzie, nadmierne opady, przymrozki, burze, itp.). b. Rozszerzenie art. 71, aby objął również straty ekonomiczne. Mógłby być zarządzany bezpośrednio przez rolników lub grupy rolników jako fundusz stabilizacyjny dochodów. Rolnicy powinni mieć możliwość zarządzania ryzykiem własnym w sytuacji braku optymalnych warunków rynkowych (np. przy braku dostępności certyfikatu ubezpieczenia); 17. Trzeba dysponować przykładami i informacjami w zakresie stosowania w praktyce artykułu 71 na poziomie państw członkowskich, aby stymulować ich zainteresowanie praktycznym wdrożeniem tej wytycznej. III WSPÓLNA ORGANIZACJA RYNKÓW - ROZPORZĄDZENIE 1234/ W ramach jednolitej WOR, niezmiernie istotne jest wzmocnienie i rozszerzenie zakresu obecnych działań zarządzania kryzysowego (np. ulepszenie ubezpieczenia zbiorów, dalszy rozwój wsparcia dla funduszy wzajemnych). IV NARZĘDZIA STABILIZACJI DOCHODÓW I UBEZPIECZENIE DOCHODÓW 19. Celem przyszłej WPR jest zapewnienie bardziej efektywnego zarządzania niepewnością dochodów, niezależnie od tego czy jest wywołana czynnikami produkcyjnymi czy rynkowymi. Jak rozumiemy, Komisja Europejska rozważa obecnie dwie opcje: 19.1 Narzędzie stabilizacyjne dochodów jako nowy instrument rekompensaty poważnych strat dochodu dla rolników. Zarządzanie tym narzędziem miałoby należeć do rządów, które wypłacają rekompensaty bezpośrednio rolnikom. Narzędzie to NIE byłoby powiązane z produktami ubezpieczeniowymi i rola prywatnego ubezpieczenia byłaby bardzo ograniczona. Poziom rekompensat wypłacanych z tytułu narzędzia stabilizacyjnego dochodów byłby szacowałby na podstawie przeszłych punktów odniesienia i byłby ściśle powiązany z definicją dochodu.

5 19.2 Dopłata ze środków publicznych pokrywająca część składki na ubezpieczenie dochodów1 wykupione przez rolników. Byłoby to rozszerzenie obecnie funkcjonującego systemu (art. 70 rozporządzenia 73/2009) i prywatni ubezpieczyciele odgrywaliby istotną rolę w oferowaniu tego produktu na rynku. Byłby zarządzany w skali rocznej i nie brano by pod uwagę przeszłych punktów odniesienia. 20. Przed rozpoczęciem debaty na temat tego, czy wdrażać narzędzie stabilizacyjne dochodów lub system2 ubezpieczenia dochodów, należy jasno zaznaczyć, że tego typu narzędzia nie mogą w pełni zagwarantować rentowności gospodarstwa rolnego. Naszym zdanie każde tego typu narzędzie powinno jedynie uzupełniać istniejący system płatności bezpośrednich i środków zarządzania rynkiem, a nie powinno ich zastępować; 21. Wdrożenie narzędzia stabilizacji dochodów opartego na zasadach kategorii zielonej WTO, zarządzanego bezpośrednio przez organ publiczny jest pożądane, aczkolwiek udział rolników oraz jego względne koszty i korzyści wymagają jeszcze analizy. Trzeba zagwarantować, aby trudna sytuacja gospodarcza w niektórych państwach członkowskich oraz nadmierna biurokracja nie wpłynęły na obniżenie zainteresowania wdrożeniem tego typu narzędzia; 22. Utworzenie dobrowolnego systemu ubezpieczeń dochodów zarządzanego przez prywatnych ubezpieczycieli, do którego rolnicy mogli by przystąpić lub tez zdecydować o nieprzystąpieniu, wydaje się scenariuszem możliwym do zrealizowania w najbliższej przyszłości 23. Wdrażanie w ramach WPR powinno odbywać się w sposób dobrowolny, zarówno dla państw członkowskich, jak i dla indywidualnych rolników. Wspólnotowe ramy dla ubezpieczenia dochodów powinny być skoordynowane i kontrolowane na poziomie europejskim, nie tworząc przy tym zaburzeń konkurencji między rolnikami w poszczególnych państwach członkowskich; 24. Niektóre gwarancje potrzebne są dla gospodarstw nie dysponującymi odpowiednimi danymi dotyczącymi prowadzenia gospodarstwa. Brak danych nie powinien stanowić przeszkody we wdrażaniu polityki ubezpieczenia dochodów na poziomie gospodarstwa; 25. W ramach dyskusji na temat europejskiego systemu instrumentów zarządzania ryzykiem oraz aby utrzymać premię na wystarczająco niskim poziomie, aby się kwalifikować, należałoby przeanalizować możliwość wprowadzenia systemu ponownego ubezpieczenia prywatnegopublicznego na poziomie europejskim lub pomiędzy państwami członkowskimi UE, z jednej strony ubezpieczycieli publicznych oraz z drugiej strony prywatnych podmiotów ubezpieczeń zbiorów i reasekuracji w Unii Europejskiej. Wspólny fundusz mógłby być optymalnym rozwiązaniem w przypadku dużych strat; V Należy określić, czy ramy te znacząco wpłynęłyby na rozwój lepszego i bardziej zróżnicowanego rynku produktów ubezpieczeniowych oraz sposób, w jaki rolnicy mogliby z tego korzystać. FINANSOWANIE INSTRUMENTÓW ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 26. Aby finansować tego typu narzędzia zarządzania ryzykiem, należy wprowadzić zmiany do obecnego systemu na poziomie UE i zapewnić większą elastyczność. 27. Propozycja Komisji, aby włączyć te instrumenty do WPR po roku 2013 w ramach rozwoju obszarów wiejskich (II filar) jest przyjęta z aprobatą, pod warunkiem, ze nie doprowadzi do zaburzeń konkurencji pomiędzy rolnikami z różnych państw członkowskich. 28. Ważne jest, utrzymanie wsparcia publicznego w skali roku, jako że rolnicy muszą opłacać składki najpóźniej na koniec roku, aby wywiązać się ze zobowiązań umownych i mieć gwarancję pokrycia ryzyka. 1 Cena*Ilość 2 Cena*Ilość

6 Z drugiej strony, biorąc pod uwagę niestabilność rynku i zmienność ryzyka na przestrzeni lat, należy promować zarządzanie zasobami w perspektywie wieloletniej w przypadku funduszy wzajemnych lub możliwego funduszu stabilizacyjnego; 29. Niezbędne są gwarancje w zakresie terminów płatności, aby unikać opóźnienia pomiędzy terminem, w którym doszło do powstania szkody i utraty dochodów, a momentem wypłaty rekompensaty. 30. Tak jak ma to miejsce obecnie, powinien zostać utrzymany pewien poziom współfinansowania przez rolników na cele związane z zapobieganiem ryzyku. Konieczne jest, aby rolnicy również byli odpowiedzialni za zarządzanie ryzykiem. 31. Często w celu utrzymania rozsądnej wysokości składek ubezpieczeniowych, ubezpieczyciele rozkładają ryzyko na większym obszarze geograficznym, na którym straty pojawiają się w różnym wymiarze i z różna częstotliwością. Podejście regionalne, często przyjmowane przy programach rozwoju obszarów wiejskich, nie powinno prowadzić do podniesienia składek z tytułu niemożności skompensowania ryzyka przez ubezpieczyciela na większa skalę.