Zápisnica zo zasadnutia habilitačnej komisie pre habilitačné konanie dr. Adama Mazura, PhD.

Transkrypt

1 d) návrh habilitačnej komisie s odporúčaním udeliť alebo neudeliť uchádzačovi titul docent v odbore, spolu s oponentskými posudkami: Zápisnica zo zasadnutia habilitačnej komisie pre habilitačné konanie dr. Adama Mazura, PhD. Komisia pre habilitačné konanie dr. Adama Mazura v zložení: predseda komisie: Dr.h.c. prof. PhDr. Pavol Dancák, PhD. (GTF PU Prešov), členovia komisie: prof. ThDr. Cyril Hišem, PhD. (TF KU Košice), ks. dr hab. Tadeusz BĄK, Prof. UKSW (UKSW Warszawa), ks. prof. dr hab. Janusz Mierzwa (UKSW Warszawa), menovaná predsedom Vedeckej rady Gréckokatolíckej teologickej fakulty Prešovskej univerzity v Prešove Mons. prof. ThDr. Petrom Šturákom, PhD. dňa 14. novembra 2013, sa zišla dňa 28. novembra 2013 na Gréckokatolíckej teologickej fakulte Prešovskej univerzity v Prešove. Komisia starostlivo preskúmala predložené dokumenty o pedagogickej a vedeckovýskumnej činnosti habilitanta a porovnala ich s Kritériami na vyhodnotenie splnenia podmienok získania vedecko-pedagogických titulov alebo umelecko-pedagogických titulov docent a profesor na Prešovskej univerzite v Prešove. Komisia dospela k nasledujúcej konklúzii: Uchádzač spĺňa všetky kritériá stanovené Prešovskou univerzitou v Prešove pre získanie vedecko-pedagogického titulu docent" a komisia nemá žiadne námietky voči pokračovaniu habilitačného konania uchádzača. V Prešove, dňa 29. novembra Dr.h.c. prof. PhDr. Pavol Dancák, PhD. prof. ThDr. Cyril Hišem, PhD. ks. dr hab. Tadeusz BĄK, Prof. UKSW ks. prof. dr hab. Janusz Mierzwa

2 ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II OCENA ROZPRAWY HABILITA CYJNEJ p. dr. Adama Mazura pt. Duszpasterstwo polowe w latach Presov 2013 ss Przedstawiona do recenzji rozprawa habilitacyjna podejmuje ważne historycznie i społecznie zagadnienie ustrukturyzowanego duszpasterstwa jako działalności zorganizowanej adresowanej do osób służących w formacjach wojskowych w okresie dążenia do niepodległości i w pierwszych lat jej uzyskania ( ). Problemem badawczym rozprawy jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: jakie było duszpasterstwo polowe w latach ? Autor na bazie źródeł zastanych: dokumentów kilkunastu archiwów w Polsce i poza jej granicami, dokumentów państwowych, wojskowych i kościelnych o różnej randze eklezjalnej, rysuje bardzo ciekawy obraz obecności kapelanów w strukturach wojskowych. Należy dowartościować prawie 53 strony tekstu, w którym znajduje się obszerna bibliografia i aneksy z kserokopiami oryginalnych dokumentów. Aktualność problemu badawczego nie budzi zastrzeżeń, gdyż mimo istniejących kilku opracowań dotyczących kapelanów polowych w ujęciu historycznym, Autor rozprawy osadza swoje refleksje w kontekście społeczno-politycznym i pastoralnym. Należy więc potwierdzić oryginalność i samodzielność Habilitanta w przygotowaniu rozprawy habilitacyjnej. Podejmujący zagadnienie duszpasterstwa polowego niewątpliwie będą odwoływać się do rozprawy p. dr Mazura, gdyż systematyzuje ona dotychczasowy stan badań w tym zakresie. Należy jednocześnie dodać, iż zmiany ustrojowe w Polsce doprowadziły do czasu, kiedy można oficjalnie pisać na temat wolny polsko-ukraińskie i polsko-bolszewickie oraz korzystać z istniejących archiwów państwowych. Habilitant dążąc do realizacji założonego celu przedstawia pięcio rozdziałową strukturę habilitacji. W pierwszej części monografii analizuje uwarunkowania Kościoła Powszechnego i partykularnego w Polsce wobec ówczesnej sytuacji I wojny światowej, wojny polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. Na powyższym tle przedstawia dzieje duszpasterstwa wojskowego, poczynając od Legionów poprzez Armię Polską we Francji, na Wschodzie oraz rolę pierwszego biskupa polowego wojska polskiego Stanisława Galla. W dalszej kolejności koncentruje się na aksjologicznym fundamencie posługi polowej, tj. wiara i męczeństwo, jako gotowość do poniesienia ofiary życia dla Ojczyzny. Autor swój dyskurs naukowy opiera na wojnie polsko-ukraińskiej, powstaniu wielkopolskim, powstaniu śląskim. Habilitant pisze również o kształtowaniu się w tym okresie zrębów struktur ordynariatu polowego. W rozdziale czwartym omówione zostały reperkusje wojny polskobolszewickiej w aspekcie międzynarodowym, zagadnienie jeńców wojennych i ich wymiany w roku 1921 oraz roli kapelanów w wojnie polsko-bolszewickiej, wśród których jak wspomina autor aż 11 otrzymało Order Virtuti Militari. Ostatnia część głównego korpusu rozprawy zawiera charakterystykę zasłużonych postaci duszpasterzy wojskowych. Oceniając strukturę rozprawy należy stwierdzić iż charakteryzuje się cechami naukowymi, właściwie oddaje realizację problemy badawczego i tytułu rozprawy habilitacyjnej. Niewątpliwie jej udoskonaleniem

3 byłoby problemowe przedstawianie zagadnień, a w mniejszym zakresie chronologiczne i zdarzeniowe. Kwestią dyskusji jest również zakres obecnego podziału materiałów źródłowych i ich narracja w tekście, ale jest to pochodna klucza chronologiczno-zdarzeniowego. Niewątpliwym mankamentem rozprawy jest brak we wstępie do monografii szerszego omówienia zarówno problemu, jak i celu badawczego. Habilitant wzmiankuje na ten temat, nie mniej jednak w rozprawach naukowych o charakterze dyplomowym, a taki jest charakter książki habilitacyjnej, enumeratywne potraktowanie tych dwóch wymogów metodologicznych wskazałoby na modelowe naukowo opracowanie podejmowanego zagadnienia. Wiodącą w rozprawie jest metoda historyczna i analizy źródeł, o czym Autor nie wspomina we wstępie, zakładając doświadczenie w tym względzie czytelnika rozprawy. Doprecyzowania wymaga również cezura czasowa użyta w tytule rozprawy i uzasadnienie jej zastosowania. Wniosek końcowy Podjęty problem badawczy, jego oryginalność i źródłowość, dojrzałość rozprawy pod względem merytoryczny, upoważnia do stwierdzenia, że przedłożona rozprawa spełnia kryteria wymagane do uzyskania przez p. dra Adama Mazura stopnia doktora habilitowanego w zakresie religioznawstwa na Wydziale Greckokatolickiej Teologii Preszowskiego Uniwersytetu w Preszowie. Odporúčam, aby dr. Adamovi Mazurovi v zmysle 76 Zákona č.131/2002 Z.z. o vysokých školách a o zmene a doplnení niektorých zákonov v znení neskorších predpisov, a v súlade s Vyhláškou č. 6/2005 Z.z. o postupe získavania vedecko-pedagogických titulov a umeleckopedagogických titulov docent a profesor, po úspešnom vypracovaní habilitačnej práce a po úspešnom absolvovaní habilitačného konania v študijnom odbore religionistika, bol udelený vedeckopedagogický titul docent (v skratke doc. ). Lublin, 22 listopada 2013 roku ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski

4 Prešovská univerzita v Prešove, Gréckokatolícka teologická fakulta, Katedra historických vied doc. ThDr. Mária Kardis, PhD. OPONENTSKÝ POSUDOK habilitačnej práce Mgr. Adama Mazura, PhD. Študijný odbor Religionistika Obsahová stránka práce Cieľom recenzovanej habilitačnej práce je historicko religionistická deskripcia a konceptualizácia jednotlivých foriem a prejavov pastoračnej činnosti Vojenského Ordinariátu v Poľsku, v období rokov Na uvedený hlavný cieľ nadväzujú aj parciálne ciele, na základe ktorých hlavný výskumný problém je realizovaný a ktoré vymedzujú rozsah problematiky prace: ukázanie genézy a socio-politického kontextu I. svetovej vojny a medzivojnového obdobia dejín Poľska; analýza historického a sociokultúrneho kontextu pastoračnej činnosti Vojenského Ordinariátu Poľska v tomto období; konceptualizácia a syntetická deskripcia funkcií Katolíckej cirkvi a iných kresťanských denominácií v oblasti budovania sociálnej a kultúrnej identity Poliakov v období Aktuálnosť recenzovanej habilitačnej práce vyplýva zo skutočnosti, že doteraz nebola publikovaná práca podrobne analyzujúca pastoračné aktivity Katolíckej cirkvi a iných kresťanských denominácii v zmietanej krízami a vojnami Európe, s dôrazom na kontext histórie Poľska. V kontexte obsahovej stránky predloženej práce Autor predkladá podrobnú analýzu situácie Katolíckej Cirkvi v Poľsku a jej aktivít počas I. svetovej vojny. Predmetom tejto analýzy je kontext Poľska a pastoračné aktivity poľských vojenských kaplánov, avšak napriek užšiemu zameraniu práce v prvej kapitole podľa mňa chýba stručný úvod do problematiky a prepojenie kondície cirkvi v Poľsku s celoeurópskou situáciou a vzťah jednotlivých pápežov k predmetným skutočnostiam. Napriek tejto pripomienke monografiu považujem za komplementárnu a predkladajúcu ucelený obraz postavenia a funkcií vojenského Ordinariátu počas I. svetovej vojny. V širšom kontexte tejto doby cirkev a kresťanstvo vo všeobecnosti čelila novým výzvam. Podľa mnohých historikov po Francúzskej revolúcii nebola situácia v Cirkvi jednoduchá. Idea náboženskej tolerancie sa po veku rozumu veľmi často prejavovala ako tvrdé útoky a nenávisť proti Cirkvi a jej morálke, učeniu, cirkevným inštitúciám, kňazom aj rehoľníkom. Francúzskou revolúciou skončila idea kresťanskej civilizácie a začala éra moderných nacionalizmov a národných štátov. V tomto období sa naplno prejavovali niektoré ideí sekularizmu ako ideológie, ktorej cieľom bolo oslabenie a ohrozenie obsahu viery a náboženstva. V konečnom dôsledku išlo o odstránenie náboženského života z vedomia jednotlivcov a spoločnosti. Každá transcendentná skutočnosť bola považovaná za škodlivú pre človeka a pre rozvoj ľudstva (sekularizmus ako ateistická ideológia). V 20. stor., plnom vojen a hrozných neľudských ideológií, sa Cirkev snažila k štátu nájsť nový prístup a za každú cenu zachovávať politickú neutralitu a nestrannosť. V ťažkých podmienkach I. svetovej vojny boli vytvorené základy katolíckej pastoračnej služby Poľskej armády. Táto pastoračná činnosť vojenských kaplánov v praxi prekračovala bežný rámec zabezpečovania náboženských potrieb vojakov na fronte. Kapláni plnili významné funkcie v oblasti zabezpečovania každodenných potrieb a starostlivosti o vojakov, zohrávali tiež významnú úlohu v procese výchovy a ich vzdelávania. Autor práce sa však zameral na historickú deskripciu pastoračnej činnosti Vojenského ordinariátu a religionistickej analýze tejto problematiky venuje oveľa menej pozornosti (často sú to konštatovania bez bližšej analýzy). Na základe vyššie predstavených charakteristík môžem konštatovať, že téma práce zostala naplnená. Sú

5 zachované parciálne ciele, pomocou ktorých Autor v práci analyzuje hlavný výskumný problém, a ktoré sú zároveň kritériom pre logické a vnútorne nadväzné delenie kapitol a podkapitol predkladanej habilitačnej práce. Metodologický postup je zvolený správne, vzhľadom na prijaté a signalizované v úvode teoretické východiská práce. Každá kapitola obsahuje krátky úvod, sú predstavené hlavné línie a problematika danej kapitoly, ako aj zhrnutie analyzovanej problematiky, čo uľahčuje orientáciu a prehľadnosť práce. Štruktúra práce je logická a obsahovo vyvážená; medzi jednotlivými kapitolami je vyváženosť a vnútorná nadväznosť. Na druhej strane, v úvode chýba presné vymedzenie hlavného cieľa, popis prameňov, aktuálny stav poznania, ako aj stručný popis štruktúry práce. Autor pracoval s mnohými bibliografickými zdrojmi napriek tomu, že rozsah literatúry v danej problematike je zatiaľ pomerne obmedzený. Z ohľadu na kontext a predmet analyzovanej problematiky Autor používal predovšetkým domácu literatúru. Jej množstvo a reprezentatívnosť literatúry poukazuje na odbornosť v danej problematike. Výsledky a prínos poznatkov v analyzovanej problematike je jednoznačný. Autor práce preukázal schopnosť vedecky pracovať a vyhodnocovať získané informácie. Práca má svoj jednoznačný prínos nielen pre odbornú, ale aj pre širšiu verejnosť, keďže doposiaľ nebola na Slovensku publikovaná práca takéhoto charakteru. Formálna stránka práce Práca je rozdelená do troch kapitol, ktoré sú vzájomne vyvážené a parciálne riešia hlavný cieľ práce. Logicky na seba nadväzujú. Autor sa vyjadruje jasne a vecne. Jazyk je vedecký a štýl odborný, čo zodpovedá stupňu predkladanej práce. Charakterizuje ho stručnosť a plynulosť, bez zbytočných kompilácií a vsuviek. Po gramatickej stránke je na vysokej úrovni. Počet, charakter a rozmanitosť použitej literatúry svedčia o odbornej zdatnosti a rozhľade autora v danej problematike, čo zvyšuje celkovú hodnotu predloženej habilitačnej práce. Otázky: 1. Bližšie predstavte predmetnú náplň pastoračnej formácie vojenských kaplánov zo strany náboženskej (aké hodnoty, pravdy viery a náboženské praktiky boli preferované)? 2. Porovnajte akú rolu zohrávala a v čom spočívala pastoračná činnosť kňazov Vojenského ordinariátu v Poľsku v období a v súčasnosti? 4. Záver Odporúčam, aby Mgr. Adamowi Mazurovi, PhD., v zmysle 76 Zákona č.131/2002 Z.z. o vysokých školách a o zmene a doplnení niektorých zákonov v znení neskorších predpisov, a v súlade s Vyhláškou č. 6/2005 Z.z. o postupe získavania vedecko-pedagogických titulov a umelecko-pedagogických titulov docent a profesor, po úspešnom vypracovaní habilitačnej práce a po úspešnom absolvovaní habilitačného konania v študijnom odbore Religionistika, bol udelený vedecko-pedagogický titul docent (v skratke doc. ). Prešov, r.... doc. ThDr. Mária Kardis, PhD.

6 Ks. Prof. nadzw. dr hab. Leon Szot Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Nauk Historycznych i Społecznych Instytut Socjologii Warszawa, OPONENTSKÝ POSUDOK habilitačnej práce dr. Adama Mazura, študijný odbor Religionistika Ocena merytorycznej strony rozprawy 1. Przedmiot i tytuł rozprawy Autor podejmuje w swej pracy habilitacyjnej pt.: Duszpasterstwo polowe w latach zagadnienia jakościowo ważne, interesujące i aktualne w odniesieniu do kontekstu społeczno historycznego działalności ordynariatu polowego w Polsce. Ordynariat Polowy został powołany do istnienia 90 lat temu, jednak w czasach komunizmu jego działalność była zawieszona. Diecezję wojskową przywrócono dopiero w 1991 roku. Po roku 1945 władze komunistyczne nie zezwoliły na odtworzenie biskupstwa polowego. Nie zdecydowały się jednak na całkowitą likwidację duszpasterstwa wojskowego. Polska, jako jedyny kraj bloku komunistycznego, zachowała instytucję kapelanów wojskowych. Dla władz PRL istnienie Generalnego Dziekanatu WP było jedną z oznak rzekomej tolerancji i swobód religijnych. Równocześnie jednak starano się ograniczyć do minimum kontakty kapelanów z żołnierzami. Za udział w praktykach religijnych żołnierze byli prześladowani i karani przenosinami do trudniejszych w służbie garnizonów lub blokowaniem awansów. Po pięćdziesięcioletniej przerwie sytuacja polityczna Polski po upadku komunizmu umożliwiła przywrócenie Ordynariatu Polowego WP. 21 stycznia 1991 r. papież Jan Paweł II wydał dekret przywracający diecezję wojskową oraz bullę w sprawie nominacji ks. prał. dr. Sławoja Leszka Głódzia na biskupa polowego. Miesiąc później wszedł w życie przyjęty przez Konferencję Episkopatu Polski i zatwierdzony przez Stolicę Apostolską statut Ordynariatu Polowego, wzorowany na statucie z 1926 roku oraz konstytucji apostolskiej Spirituali militum curae z 1986 roku. Katedrą polową został ustanowiony kościół garnizonowy pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Warszawie. Obecnie diecezja polowa liczy 92 parafie, w tym jedną zagraniczną - w Mons w Belgii, przy kwaterze SHAPE (Polskie Duszpasterstwo Wojskowe dla Polskiego Przedstawicielstwa Wojskowego przy Komitecie Wojskowym Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego). Do Ordynariatu należą żołnierze zawodowi i ich rodziny, żołnierze niezawodowi w czasie pełnienia służby, a także zatrudnieni na stałe w instytucjach wojskowych, uczniowie, studenci i słuchacze szkół wojskowych czy chorzy przebywający w szpitalach wojskowych. Struktura ordynariatu obejmuje 16 dekanatów: 6 dekanatów wojskowych, 1 dekanat wojsk lądowych, 3 dekanaty sił powietrznych oraz dekanaty: marynarki wojennej, żandarmerii wojskowej, wojsk specjalnych, inspektorat wojskowej służby zdrowia, straży granicznej, Biura Ochrony Rządu oraz dekanat duszpasterstwa wojskowego Kościoła greckokatolickiego. Posługą duszpasterską objęte zostały także inne formacje mundurowe jak Policja, BOR, Służbę Celną i Straż Ochrony Kolei. Ordynariat zajmuje się także duszpasterstwem wśród środowisk kombatanckich i harcerzy. Recenzowana monografia habilitacyjna wpisuje się w nurt dyskusji nad rolą i funkcją duszpatsrestwa polowego w historycznym kontekście okresu międzywojennego w Polsce, na tle wielu ważnych wydarzeń, w których Kościół odegrał znaczącą rolę społeczno kulturową. Praca stanowi ważny wkład w refleksję nad problemem badawczym, w którym poprzez przeprowadzoną analizę historyczno krytyczną Autor ukazuje genezę duszpasterstwa polowego, jak i poszczególne etapy jego działalności w zmieniających się warunkach

7 politycznych i społecznych okresu roku. Kościół i duchowieństwo w dziejach narodu polskiego prezentują zespół określonych wartości i wzorców, dlatego ich postawa jest postrzegana ze szczególną uwagą. Patrząc na fenomen życia narodowego i aspiracji niepodległościowych nie można nie widzieć funkcji spełnianych przez księży i ich stosunku do,,sprawy narodowej, poczynając od organicznej dbałości o utrzymanie tożsamości, tradycji historycznej kulturowej, po różne formy wspierania bezpośredniej walki zbrojnej. Służba duszpasterska w formacjach wojskowych jest najpełniejszą formą tego zaangażowania Celem głównym recenzowanej monografii habilitacyjnej jest historyczno krytyczna deskrypcja i religiologiczna analiza działalności duszapasterskiej ordynariatu polowego w zasygnalizowanym wcześniej okresie dziejów Polski, ukazująca jego poszczególne aspekty w odniesieniu do różnych form i sfer życia społecznego. Wyżej wymieniony główny cel pracy został jednoznacznie zrealizowany. Autor na podstawie analizy źródeł poprawnie i precyzyjnie określa kondycję społeczno polityczną i historyczą omawianego okresu, ze wskazaniem na istotny wpływ duszpasterstwa w dziedzinie kształtowanie i obrony tożsamości kulturowej i religijnej społeczeństwa polskiego. W trudnych warunkach wojennych lat utworzono podwaliny katolickiej służby duszpasterskiej Wojska Polskiego. Zebrano bogate doświadczenia, które można było spożytkować w pracy pokojowej. Duszpasterstwo daleko wykraczało daleko poza swój podstawowy obowiązek zapewnienia żołnierzom posługi religijnej. Podejmowało szereg prac podyktowanych bieżącymi potrzebami armii. Szczególnie ważną rolę pełniło w procesie wychowania żołnierza, w szerzeniu oświaty i zwalczaniu analfabetyzmu w wojsku. Praca kapelanów była cenną pomocą dla nielicznych w tym czasie oficerów oświatowych. Bez duchowego i moralnego wsparcia kapłana wielu żołnierzy znacznie ciężej znosiłoby pobyt na froncie, oderwanie od rodziny. Trudniejsze byłoby też utrzymanie dyscypliny i wysokiego morale wojska, którymi armia polska niemal przez cały czas trwania wojny górowała nad Armią Czerwoną i które w niemałym stopniu przyczyniły się do ostatecznego zwycięstwa. W części merytorycznej Autor wykazał się znakomitą odwagą historyczno krytyczną w zakresie omawianej problematyki, zaprezentował dojrzałą i kompleksową analizę przemian historycznych okresu międzywojennego, które pozwoliły na uzyskanie całościowego obrazu działalności duszpasterstwa polowego w okresie w Polsce. Rówocześnie, analiza historyczna została uzupełniona fachową religiologiczną charakterystyką funkcji Kościoła w zmieniającym się świecie. Religia nadaje, bowiem sens w życiu, podejmuje problemy życia i śmierci, odpowiada na główne pytania egzystencjalne; udziela wsparcia psychicznego: szczególnie w chwilach trudnych, pozwala przetrwać w trudnej i złożonej rzeczywistości. Ponadto nadaje spójność społeczeństwu: poprzez tworzenie i narzucanie wspólnego systemu wartości (kultura), tworzy wspólnotę. 2. Bibliografia Autor recenzowanej pracy habilitacyjnej opiera analizę na licznych pozycjach bibliograficznych. Pracę wyróżnia szeroka baza źródłowa, reprezentatywna i dająca możliwość rzetelnego opisania badanych zagadnień. Przyjęty dobór bibliografii jest poprawny, a ponadto merytorycznie jak i formalnie w pełni uzasadniony w odniesieniu do przedmiotu analiz dotyczących specyfiki omawianego zagadnienia. 3. Metody Recenzowana rozprawa ma charakter teoretyczny, oparty o następującą historyczną i religioznawczą procedurę badawczą: - ukazanie genezy i kontekstu społeczno-kulturowego, historycznego działalności duszpasterstwa polskiego w latach ,

8 - teoretyczna charakterystyka i religioznawcza analiza sytuacji religijnej, społecznej, politycznej i kulturowej w Polsce w okresie międzywojennym, jak również obszarów wsparcia objętych działalnością kapelanów wojskowych, - synteza, ocena i implikacje przyjętych założeń. Ponad to, Dr Adam Mazur realizując wskazany we wstępie cel pracy operał się o następujący schemat metodologiczny: zdefiniowanie problemu - w oparciu o czynniki historyczno - społeczne, jak również teoretyczne stanowiącę bazę analizy tegoż problemu; przegląd istniejącej literatury - zarówno teoretycznej, jak i prezentującej wyniki wcześniejszych badań tego samego problemu; wieloparadygmatyczna analiza zagadnień stanowiących podstawę przedkładanej rozprawy, pozwalająca na systematyczne oraz syntetyczne ujęcie problemu badawczego; interpretacja wyników analiz oraz sformułowanie wniosków. Ocena formalnej strony rozprawy Ze względu na przyjęte założenia metodologiczne Autor rozdzielił monografię habilitacyjną do trzech między sobą powiązanych rozdziałów. Są uporządkowane zgodnie z zawartą we wstępie problematyką badawczą. Zarówno rozdziały, jak i paragrafy posiadają wprowadzenie i podsumowanie zawartości analiz. Poszczególne rozdziały i zawarte w nich poszczególne paragrafy dogłębnie wyczerpują zasadniczy problem badawczy. Struktura pracy jest logiczna i przejrzysta oraz zgodna z jej tematem. Język pracy jest komunikatywny, a styl właściwy. Równocześnie jako recenzent stawiam następujące pytania: Proszę scharakteryzować kondycję Ordynariatu Polowego we współczesnej Polsce. Jaką rolę odegrało duszpasterstwo polowe w procesach transformacji ustrojowej? Proszę o scharakteryzowanie roli i funckji duszpasterzy wojskowych w duszpasterstwach wojskowych innych wyznań chrześcijańskich. 4. Záver Odporúčam, aby dr. Adamowi Mazurovi, v zmysle 76 Zákona č.131/2002 Z.z. o vysokých školách a o zmene a doplnení niektorých zákonov v znení neskorších predpisov, a v súlade s Vyhláškou č. 6/2005 Z.z. o postupe získavania vedecko-pedagogických titulov a umelecko-pedagogických titulov docent a profesor, po úspešnom vypracovaní habilitačnej práce a po úspešnom absolvovaní habilitačného konania v študijnom odbore religionistika, bol udelený vedecko-pedagogický titul docent (v skratke doc. ). Warszawa, r.... Ks. Prof. nadzw. dr hab. Leon Szot