Stanowisko Prezesa UKE w sprawie wdrożenia obowiązku umożliwienia dostępu do nieruchomości, w tym do budynków oraz infrastruktury telekomunikacyjnej

Transkrypt

1 Stanowisko Prezesa UKE w sprawie wdrożenia obowiązku umożliwienia dostępu do nieruchomości, w tym do budynków oraz infrastruktury telekomunikacyjnej Warszawa, wrzesień 2013

2 Rozwój sieci nowej generacji (NGN/NGA) jest jednym z głównych celów przyjętych do realizacji przez Prezesa UKE w ramach Strategii Regulacyjnej do roku Taki kierunek polityki regulacyjnej Prezesa UKE jest zgodny z postanowieniami Dyrektywy Ramowej, Europejskiej Agendy Cyfrowej oraz Narodowego Planu Szerokopasmowego. Komisja Europejska zwróciła uwagę, że zapewnienie dostępu do istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej może przyczynić się w znacznym stopniu do rozwoju sieci nowej generacji. Nowelizacja art. 139 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm., zwanej dalej Pt ) usankcjonowała nowy kształt regulacji prawnych umożliwiających wykorzystanie istniejącej infrastruktury m. in. w celu rozwoju sieci nowej generacji. Celem wynikającym z regulacji przewidzianej w art. 139 Pt jest umożliwienie przedsiębiorcom telekomunikacyjnym (oraz podmiotom, o których mowa w art. 4 Pt oraz jednostkom samorządu terytorialnego wykonującym działalność w zakresie telekomunikacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675, z późn. zm.), zwanej dalej megaustawą ) dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych dla potrzeb samodzielnego wybudowania przez nich infrastruktury telekomunikacyjnej. Prezes UKE oczekuje, że obowiązek udostępnienia nieruchomości (w tym budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej przyczyni się do racjonalizacji wykorzystania istniejących zasobów (wyeliminuje zbędne dublowanie elementów infrastruktury i umożliwi jej efektywne wykorzystanie) oraz nakłoni przedsiębiorców telekomunikacyjnych (jednostki samorządu terytorialnego wykonujące działalność z zakresu telekomunikacji) do współpracy w zakresie rozbudowy nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej (sieci NGN/NGA). Takie działanie, zdaniem Prezesa UKE, wpłynie korzystnie na przyspieszenie inwestycji w nowoczesną infrastrukturę telekomunikacyjną, co w dalszej perspektywie wzmocni również konkurencyjność usług telekomunikacyjnych. Obowiązek zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, o którym mowa w art. 139 Pt, spoczywa na wszystkich przedsiębiorcach telekomunikacyjnych (w rozumieniu art. 2 pkt 27 Pt). Podmiotami uprawnionymi do żądania dostępu są przedsiębiorcy telekomunikacyjni, podmioty, o których mowa w art. 4 Pt oraz jednostki samorządu terytorialnego wykonujące działalność w zakresie telekomunikacji, o której mowa w art. 3 ust. 1 megaustawy. Kryterium podmiotowe wyraźnie rozgranicza zakres zastosowania art. 139 Pt, który dotyczy przedsiębiorców telekomunikacyjnych, od art. 30 i 33 megaustawy, które dotyczą wyłącznie podmiotów nie będących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Przedmiotem dostępu, o którym mowa w art. 139 Pt, są nieruchomości (w tym budynki) oraz infrastruktura telekomunikacyjna, którymi dysponuje przedsiębiorca telekomunikacyjny. W tym kontekście należy podkreślić, że obowiązki wynikające z art. 139 Pt znajdują zastosowanie także w stosunku do spółdzielni mieszkaniowych będących przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, w przypadku natomiast, gdy właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub zarządcą 1

3 nieruchomości (w tym budynków) jest podmiot nie będący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, obowiązek zapewnienia dostępu wynika z art. 30 megaustawy, nie zaś z art. 139 Pt. Polityka regulacyjna Prezesa UKE w zakresie zastosowania art. 139 Pt jest nakierowana przede wszystkim na rozbudowę nowoczesnej infrastruktury i rozwój sieci nowej generacji, co jest zgodne z celami Pt wskazanymi w art. 1 ust. 2 pkt 2 i 4 Pt (rozwój i wykorzystanie nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, zapewnienie użytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych) oraz znajduje oparcie w branych pod uwagę, w trakcie rozstrzygania przez Prezesa UKE sporów w zakresie dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, przesłankach wymienionych w art. 28 ust. 1 pkt 2a i 3 Pt (rozwój nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym promowanie efektywnego inwestowania w dziedzinie infrastruktury oraz technologii innowacyjnych, promocja nowoczesnych usług telekomunikacyjnych), a także w przewidzianej w art. 139 ust. 1b Pt przesłance zapewnienia skutecznej konkurencji. Analizując zakres przedmiotowy obowiązku z art. 139 Pt należy wziąć pod uwagę, iż zapewnienie dostępu do całej infrastruktury telekomunikacyjnej w sposób umożliwiający wnioskującemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu świadczenie usług telekomunikacyjnych przy użyciu sieci telekomunikacyjnej innego operatora nie stanowi dostatecznego impulsu do rozbudowy nowoczesnej infrastruktury. Z tego też względu obowiązek zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, o którym mowa w art. 139 Pt dotyczy przede wszystkim elementów infrastruktury pasywnej (tj. kanalizacji kablowej, słupów, wież i masztów, miejsc w szafach telekomunikacyjnych, konstrukcji dachowych), które mogą być wykorzystane do samodzielnej budowy sieci telekomunikacyjnej przez wnioskującego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego w oparciu o którą będą świadczone nowoczesne usługi telekomunikacyjne. Dostęp do ww. elementów infrastruktury pasywnej, zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 1 Pt polega w szczególności na zakładaniu, eksploatacji, nadzorze i konserwacji urządzeń telekomunikacyjnych. Pojęcie urządzeń telekomunikacyjnych jest zdefiniowane w Pt (art. 2 pkt 46 Pt) i nie powinno budzić wątpliwości. Należy jednak wyjaśnić, że chodzi o urządzenia telekomunikacyjne przedsiębiorcy telekomunikacyjnego uzyskującego dostęp. Przedmiotem dostępu, o którym mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1 Pt jest więc umożliwienie innemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu wykonania czynności zakładania, eksploatacji, nadzoru i konserwacji urządzeń telekomunikacyjnych tego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Obowiązek, o którym mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1 Pt, ma więc charakter bierny i ogranicza się do udostępnienia konkretnej fizycznej powierzchni. W szczególności nie należy wywodzić z art. 139 ust. 1 pkt 1 Pt obowiązku udostępniania własnych urządzeń telekomunikacyjnych innemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, czy też obowiązku podejmowania czynności zakładania, nadzoru i konserwacji na rzecz innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Przedsiębiorca telekomunikacyjny jest zobowiązany umożliwić założenie, eksploatację, nadzór i konserwację urządzeń telekomunikacyjnych, jeżeli wykonanie tych czynności bez uzyskania dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej jest 2

4 niemożliwe lub niecelowe z punktu widzenia planowania przestrzennego, zdrowia publicznego, ochrony środowiska lub bezpieczeństwa i porządku publicznego. Prezes UKE dokona oceny spełnienia powyższych przesłanek na podstawie analizy okoliczności faktycznych i prawnych właściwych dla indywidualnej sprawy, kierując się przede wszystkim przepisami prawa oraz przyjętymi normami. W tym zakresie uwzględnione będą kwestie związane z: zagospodarowaniem przestrzennym w kontekście miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i decyzji zezwalających na lokalizacje budowy infrastruktury telekomunikacyjnej w tym kwestie społeczno-gospodarcze ładu przestrzennego, utrudnieniami realizacji inwestycji telekomunikacyjnych ze względu na kwestie związane z ochroną środowiska, w tym postępowań o oddziaływaniu na środowisko jak również ochrony zasobów środowiska, utrudnieniami realizacji inwestycji telekomunikacyjnych ze względu na kwestie związane z ochroną zdrowia, bezpieczeństwem i porządkiem publicznym, w tym w zakresie realizacji przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych ich obowiązków na rzecz obronności. Zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 2 i 3 Pt, obowiązek zapewnienia dostępu obejmuje również kwestie związane z instalacją telekomunikacyjną budynku i przyłączem telekomunikacyjnym. Te elementy infrastruktury telekomunikacyjnej zostały zdefiniowane w Pt (art. 2 pkt 8a i 27b Pt). Przesłanki braku technicznej możliwości i braku opłacalności ekonomicznej powielania infrastruktury wskazane w art. 139 ust. 1 pkt 2 Pt będą oceniane przez Prezesa UKE z obiektywnego punktu widzenia, przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych i prawnych właściwych dla indywidualnej sprawy w zakresie zasadności powielania infrastruktury telekomunikacyjnej. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 2 Pt, może żądać udostępnienia istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub instalacji telekomunikacyjnej budynku należących do innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego w celu świadczenia swoich usług telekomunikacyjnych, jeżeli powielenie takiej infrastruktury byłoby ekonomicznie nieopłacalne lub technicznie niemożliwe. Należy zwrócić uwagę na wyjątkowość tego obowiązku w kontekście pozostałych regulacji art. 139 Pt. O ile inne zakresy dostępu z art. 139 Pt dotyczą dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury, celem samodzielnego wybudowania sieci telekomunikacyjnej, to w przypadku przyłączy telekomunikacyjnych oraz instalacji telekomunikacyjnych budynku wprowadzono możliwość wykorzystania już istniejących ww. przyłączy i instalacji. Związane jest to z faktem, iż te elementy sieci telekomunikacyjnej zostały uznane za wąskie gardło rozbudowy infrastruktury telekomunikacyjnej. W tym kontekście konieczność powielania ich będzie zjawiskiem wyjątkowym. Nie należy jednak rozumieć tego przepisu jako konieczność udostępniania swojego przyłącza telekomunikacyjnego czy instalacji telekomunikacyjnych budynku na rzecz przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który już posiada te elementy infrastruktury 3

5 telekomunikacyjnej, ale nie zamierza ich modernizować. W chwili obecnej, biorąc pod uwagę zidentyfikowane potrzeby rynku, zdaniem Prezesa UKE w pierwszej kolejności konieczne jest uregulowanie dostępu do infrastruktury pasywnej tzn. takich elementów sieci telekomunikacyjnej jak kanalizacja kablowa przyłącza telekomunikacyjnego i kanalizacja kablowa instalacji telekomunikacyjnej budynku w celu umożliwienia przedsiębiorcom telekomunikacyjnym samodzielnej budowy sieci telekomunikacyjnej analogicznie jak w przypadku obowiązku z art. 139 ust. 1 pkt 1 i 3 Pt. W przypadku braku możliwości wykorzystania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub instalacji telekomunikacyjnej budynku, a także w przypadku braku takich elementów infrastruktury, przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien umożliwić innemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu ich wybudowanie. Obowiązek, o którym mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 Pt ma charakter bierny i ogranicza się do wyrażenia zgody i zapewnienia dostępu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia prac. W żadnym razie nie należy wywodzić z treści art. 139 ust. 1 pkt 3 Pt obowiązku do wybudowania infrastruktury telekomunikacyjnej na rzecz innego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. Obowiązek, o którym mowa w art. 139 Pt dotyczy wyłącznie wolnych zasobów, co do których nie ma przeszkód technicznych uniemożliwiających ich udostępnienie. Wolne zasoby to w ocenie Prezesa UKE zasoby, które nie są całkowicie wykorzystywane przez danego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, nie są całkowicie objęte zatwierdzonym planem wykorzystania w okresie najbliższych 18 miesięcy, ani nie są całkowicie wykorzystywane przez inne podmioty na potrzeby prowadzonej przez nie działalności telekomunikacyjnej. W odniesieniu do okresu, jaki powinien obejmować zatwierdzony plan wykorzystania, Prezes UKE wskazuje, że w przypadku operatorów alternatywnych zasadne jest przyjęcie podejścia mniej rygorystycznego niż w przypadku obowiązków nałożonych na TP, gdyż mniej doświadczeni przedsiębiorcy telekomunikacyjni planując rozwój i inwestycje w swojej sieci mogą potrzebować dłuższej niż 12 miesięcznej perspektywy czasowej w celu przewidywania wykorzystania swoich nieruchomości (w tym budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej. Z drugiej jednak strony zbyt długi okres może prowadzić do nieuzasadnionego blokowania dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej objętej zatwierdzonym planem wykorzystania. W związku z powyższym należy przyjąć, że 18-miesięczny okres jest zasadny z punktu widzenia konieczności uwzględnienia planowanego procesu inwestycyjnego przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a z drugiej strony będzie zapobiegać nieuzasadnionemu blokowaniu dostępu do tych zasobów. Omawiając problematykę regulacji dotyczącej art. 139 Pt, w ocenie Prezesa UKE należy zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy obowiązkiem o którym mowa w art. 139 Pt, a innymi obowiązkami nakładanymi przez Prezesa UKE, po przeprowadzeniu analizy rynkowej, w drodze decyzji w sprawie określenia rynku właściwego, wyznaczenia przedsiębiorcy telekomunikacyjnego zajmującego pozycję znaczącą na tym rynku i nałożenia na niego stosownych obowiązków regulacyjnych (decyzja SMP). Obowiązek, o którym mowa w art. 139 Pt ciąży 4

6 na przedsiębiorcach telekomunikacyjnych, z mocy prawa, bez względu na zajmowane pozycje rynkowe. W tym przypadku nie znajduje zastosowania konieczność przeprowadzania analiz rynku właściwego oraz nałożenie obowiązków w drodze decyzji SMP. Obowiązki nakładane decyzjami SMP, mogą pokrywać się z obowiązkami wynikającymi z art. 139 Pt. Zakres rynku właściwego określony w decyzji SMP może obejmować również usługi polegające na dostępie do elementów infrastruktury telekomunikacyjnej danego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego (np. w ramach rynku właściwego obejmującego usługę dostępu do lokalnej pętli abonenckiej mieści się również usługa dostępu do kanalizacji kablowej). Należy podkreślić, że obowiązki regulacyjne nałożone na mocy decyzji SMP odnoszą się do konkretnych usług wyodrębnionych w ramach rynku właściwego, zaś nałożenie tych obowiązków jest poprzedzone szczegółową analizą rynku właściwego. Tym samym obowiązki regulacyjne nałożone na mocy decyzji SMP należy uznać za bardziej szczegółowe. Ponadto należy stwierdzić, że jeżeli dostęp do elementów infrastruktury telekomunikacyjnej ma na celu uzyskanie przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego dostępu telekomunikacyjnego, to wówczas należy stosować obowiązki nałożone daną decyzją SMP. Natomiast w sytuacji, gdy dostęp do elementów infrastruktury telekomunikacyjnej nie będzie związany z dostępem telekomunikacyjnym, to należy stosować obowiązek, o którym mowa w art. 139 Pt. Rola Prezesa UKE w odniesieniu do obowiązku wynikającego z art. 139 Pt jest inna niż w przypadku obowiązków nakładanych w drodze decyzji SMP. W przeciwieństwie do obowiązków wynikających z decyzji SMP, obowiązek, o którym mowa w art. 139 ust. 1 Pt, wiąże przedsiębiorców telekomunikacyjnych z mocy prawa i nie wymaga wydania przez Prezesa UKE decyzji w sprawie nałożenia obowiązków regulacyjnych, dlatego też rola Prezesa UKE, w odniesieniu do art. 139 Pt, nie polega na nakładaniu tych obowiązków, ale na ich wdrażaniu. W tym celu art. 139 Pt przyznaje Prezesowi UKE kompetencje do podejmowania interwencji zmierzającej do zapewnienia niedyskryminujących warunków dostępu do konkretnych nieruchomości (w tym do budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej. Należy jednak podkreślić, że w ocenie Prezesa UKE zasadą powinna być współpraca stron w oparciu o umowy zawierane dobrowolnie, natomiast interwencje Prezesa UKE w zakresie art. 139 Pt powinny być ograniczone do wyjątkowych przypadków, związanych z blokowaniem dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej. Niezależnie od powyższego, w przypadku stwierdzenia występowania na rynku problemów związanych z blokowaniem dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, Prezes UKE może, zgodnie z art. 139 ust. 1a Pt, wezwać przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do przedstawienia informacji w sprawie zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, rozumianej w tym wypadku nie jako zindywidualizowane jej elementy w konkretnych lokalizacjach, lecz jako całość infrastruktury telekomunikacyjnej (lub całość określonych elementów tej infrastruktury np. kanalizacji kablowej) jaką dysponuje ten przedsiębiorca telekomunikacyjny, a jaka podlega obowiązkowi udostępnienia na podstawie art. 139 ust. 1 Pt. Przepis ten nie określa przesłanek, które uprawniają Prezesa UKE do żądania 5

7 od przedsiębiorców telekomunikacyjnych takiej informacji. Jednakże interwencję na podstawie tego przepisu podejmuje się przede wszystkim w przypadku uzyskania przez Prezesa UKE informacji o odmowie przez konkretnego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej lub stosowaniu przez niego dyskryminujących warunków zapewnienia takiego dostępu zarówno w sferze zakresu usług jak i opłat za nie. Wezwanie, o którym mowa w art. 139 ust. 1a Pt, będzie też wykorzystywane do gromadzenia danych niezbędnych do prowadzenia przez Prezesa UKE polityki regulacyjnej w zakresie dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej. W takim przypadku wezwanie przez Prezesa UKE może być skierowane do wybranych lub wszystkich przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Przepis art. 139 ust. 1a Pt nie precyzuje również terminu w jakim przedsiębiorcy telekomunikacyjni powinni, na wezwanie Prezesa UKE, przedstawić informacje w sprawie zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej. Zobowiązując przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do przedstawienia informacji na temat warunków zapewnienia dostępu telekomunikacyjnego, Prezes UKE ustala termin indywidualnie, stosownie do zakresu i stopnia skomplikowania wymaganych informacji. W odniesieniu do informacji na temat warunków zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 139 Pt, co do zasady za wystarczający należy uznać termin 30 dniowy, z uwagi na fakt, że art. 139 ust. 2 Pt przewiduje właśnie taki termin na ustalenie warunków zapewnienia dostępu między przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Skoro bowiem ustawodawca pozostawił w art. 139 ust. 2 Pt przedsiębiorcom telekomunikacyjnym termin 30 dni na wynegocjowanie i ustalenie warunków zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 139 ust. 1 Pt i na podpisanie umowy w tym przedmiocie, to należy uznać, że termin ten będzie tym bardziej odpowiedni dla przedstawienia warunków zapewnienia dostępu, w sytuacji kiedy nie wymagają one wynegocjowania i ustalenia. Biorąc pod uwagę fakt, iż obowiązek zapewniania dostępu z art. 139 Pt nałożony jest mocą ustawy, a nie indywidualnej decyzji administracyjnej, Prezes UKE oczekuje, iż przedsiębiorcy telekomunikacyjni we własnym zakresie przygotują się do świadczenia usług dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej. Z treści art. 139 Pt nie wynika obowiązek posiadania informacji w sprawie zapewnienia dostępu, jednak Prezes UKE oczekuje, że przedsiębiorcy telekomunikacyjni w ramach realizacji obowiązku z art. 139 ust. 1 Pt wypracują komercyjne minimalne warunki zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej (określenie usługi będącej przedmiotem dostępu, jej najważniejszych cech, określenie zasad zawierania i rozwiązywania umów, odpowiedzialność stron oraz opłaty). Wcześniejsze opracowanie informacji w sprawie zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej zarówno umożliwi zawieranie umów o dostęp do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej w ustawowym terminie 30 dni, jak również ułatwi współpracę z Prezesem UKE w przypadku gdyby ten, na podstawie art. 139 ust. 1a Pt, wezwał przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do przedstawienia informacji w sprawie zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej. 6

8 Warunki dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej przygotowane przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych mogą zostać przez strony uszczegółowione w trakcie komercyjnych negocjacji. W przypadku uchylania się przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego od obowiązku oferowania dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej lub stosowania dyskryminujących warunków dostępu, Prezes UKE, kierując się przesłanką zapewnienia skutecznej konkurencji, będzie nie tylko wzywał do przekazywania informacji w sprawie zapewnienia dostępu, ale w uzasadnionych przypadkach będzie ustalał, w formie decyzji administracyjnej na podstawie art. 139 ust. 1b Pt, minimalne warunki współpracy niezbędne do zapewnienia przez tego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej (tj. określenie usługi będącej przedmiotem dostępu, jej najważniejszych cech, określenie zasad zawierania i rozwiązywania umów, odpowiedzialność stron oraz opłaty). Zgodnie z art. 15 pkt 3a Pt, decyzje w sprawie określenia warunków współpracy podlegają postępowaniu konsultacyjnemu. Natomiast postępowanie konsolidacyjne, na podstawie art. 18 Pt będzie przeprowadzone w zależności od spełnienia przesłanek wskazanych w tym przepisie. Przesłanki, od których zależy przeprowadzenie postępowania konsolidacyjnego, będą rozpatrywane przez Prezesa UKE z uwzględnieniem okoliczności faktycznych i prawnych właściwych dla indywidualnej sprawy. Zgodnie z art. 139 ust. 1c Pt przedsiębiorca telekomunikacyjny, dla którego została wydana decyzja w sprawie określenia warunków zapewnienia dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej jest obowiązany do zawierania umów na warunkach nie gorszych niż określone w tej decyzji. Jak wynika z treści art. 139 ust. 4 Pt, do zapewnienia dostępu, o którym mowa w art. 139 ust. 1 Pt stosuje się przepisy art Pt, art. 31 ust. 1 Pt oraz art. 33 Pt dotyczące rozstrzygania standardowych sporów międzyoperatorskich w zakresie dostępu telekomunikacyjnego. Na tej podstawie Prezes UKE posiada kompetencje do wydawania decyzji kształtujących w sposób bezpośredni treść stosunku prawnego łączącego strony w zakresie dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej (decyzje zastępujące bądź zmieniające umowy). Należy jednak podkreślić, że Prezes UKE podejmuje interwencję na podstawie art. 139 ust. 4 Pt wyłącznie w przypadku spełnienia określonych przesłanek, w szczególności w sytuacji, gdy strony po bezskutecznych negocjacjach nie osiągnęły porozumienia co do warunków współpracy. Podobnie jak w przypadku rozstrzygania standardowych sporów międzyoperatorskich w zakresie dostępu telekomunikacyjnego, tak i w tym przypadku, pierwszeństwo przed podejmowaniem działań regulacyjnych mają umowy zawierane przez strony dobrowolnie. Postępowania w przedmiocie rozstrzygania sporów w zakresie dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej będą się zatem toczyły na podstawie przepisów art Pt, które określają przede wszystkim przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie rozstrzygnięcia kwestii spornych oraz 7

9 kryteria, które Prezes UKE bierze pod uwagę wydając decyzję o dostępie. Należy jednakże zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 139 ust. 2 Pt stosowna umowa powinna być zawarta w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia rozpoczęcia negocjacji. Ponadto należy pamiętać, iż zgodnie z art. 27 ust. 3 Pt do wniosku o wydanie przez Prezesa UKE decyzji w sprawie rozstrzygnięcia kwestii spornych należy załączyć projekt umowy zawierający stanowiska stron z zaznaczeniem kwestii spornych. Dodatkowym kryterium wynikającym z treści art. 139 ust. 4 Pt, które Prezes UKE bierze pod uwagę wydając decyzję o dostępie do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej, uwzględnianym przy ustalaniu opłat z tytułu tego dostępu jest stopień występującego ryzyka. Kryterium to będzie badane w odniesieniu do okoliczności prawnych i faktycznych właściwych dla indywidualnej sprawy. Z tego też względu przepis art. 139 Pt nie wymaga od przedsiębiorców telekomunikacyjnych uwzględniania kryterium występującego ryzyka, ale też takiego działania nie wyklucza. Kryterium występującego ryzyka ze względu na swój charakter może być uwzględniane głównie na etapie negocjowania indywidualnych warunków dostępu do konkretnych nieruchomości (w tym do budynków) oraz do konkretnych elementów infrastruktury telekomunikacyjnej jak i rozstrzygania tego sporu przez Prezesa UKE. Mając na uwadze powyższe Prezes UKE zdaje sobie sprawę, iż kluczową kwestią przy realizacji obowiązków z art. 139 ust. 1 Pt będzie ustalenie wysokości opłat z tytułu świadczenia usług dostępu do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej. W celu pomocy przedsiębiorcom telekomunikacyjnym w wyznaczeniu odpowiedniego pułapu opłat, Prezes UKE w odrębnym dokumencie przedstawił ogólne zasady wyznaczenia opłat za dostęp do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej w oparciu o dane przedstawione przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz wytyczne, które posłużą do zebrania potrzebnych danych i wyznaczenia wysokości tych opłat. Metodologia została oparta o kryterium proporcjonalności obowiązków oraz obiektywne, przejrzyste i niedyskryminacyjne zasady, dzięki czemu zakres usług oraz koncepcja rozliczeń będą zbliżone dla wszystkich przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Metodologia wyznaczenia opłat oraz zebrane od przedsiębiorców telekomunikacyjnych dane będą również pomocnym materiałem dla Prezesa UKE w przypadku rozstrzygania ewentualnych sporów pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w zakresie wysokości opłat za dostęp do konkretnych nieruchomości (w tym do budynków) oraz do konkretnych elementów infrastruktury telekomunikacyjnej. Prezes UKE w rozstrzyganiu sporów pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi o dostęp do nieruchomości (w tym do budynków) oraz do infrastruktury telekomunikacyjnej wynikający z art. 139 Pt w zakresie wysokości opłat za dostęp będzie brał przede wszystkim pod uwagę wysokość opłaty zaproponowaną przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego oferującego dostęp. Prezes UKE zachęca przedsiębiorców telekomunikacyjnych do stosowania w tym celu przygotowanej i opisanej w dokumencie Wytyczne dotyczące wyznaczania wysokości opłat za dostęp do infrastruktury telekomunikacyjnej wynikający z art. 139 Pt metodologii. 8

10 Przedsiębiorca telekomunikacyjny oferujący dostęp może posłużyć się przygotowaną przez Prezesa UKE metodologią do wyznaczenia opłat za dostęp do konkretnych nieruchomości (w tym do budynków) oraz do konkretnych elementów infrastruktury telekomunikacyjnej, o który ubiega się podmiot wnioskujący lub upraszczając taki proces do wyznaczenia opłat za cały zakres nieruchomości (w tym budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. W przypadku podejrzenia nieuzasadnionego zawyżenia lub zaniżenia wysokości zaproponowanych opłat, w stosunku do opłat stosowanych przez innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych za analogiczne usługi, Prezes UKE będzie mógł na podstawie art. 139 ust. 1a Pt wezwać przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do przedstawienia szczegółowych danych na podstawie których może być wyznaczona opłata za dostęp do konkretnych nieruchomości (w tym do budynków) oraz do konkretnych elementów infrastruktury telekomunikacyjnej lub dla całego zakresu nieruchomości (w tym budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. W przypadku nie przedstawienia danych uzasadniających wysokość proponowanej opłaty lub w przypadku przedstawienia danych nierzetelnych lub niewiarygodnych, Prezes UKE w celu rozstrzygnięcia sporu pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi w zakresie wysokości opłat za dostęp będzie posiłkował się danymi i opłatami referencyjnymi przedstawionymi przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w trakcie procesu zbierania danych wejściowych zgodnych z opisaną w dokumencie z wytycznymi metodologią. Prezes UKE podkreśla, iż dane i opłaty referencyjne wyznaczone na podstawie metodologii poprzez zebranie wypełnionych kwestionariuszy danych od przedsiębiorców telekomunikacyjnych będą stosowane tylko w przypadku rozstrzygania ewentualnych sporów pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi i tylko w ostatecznych przypadkach, kiedy podmiot udostępniający nie wykazuje się wolą zakończenia negocjacji lub jeżeli niezasadnie próbuje zawyżyć lub zaniżyć opłaty za dostęp do nieruchomości (w tym do budynków) oraz infrastruktury telekomunikacyjnej. 9