Urząd Komunikacji Elektronicznej

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 16/05/2011 r. C(2011) 3558 SG-Greffe (2011) D/7730 Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Do wiadomości: Pani Anna Streżyńska Prezes Faks: Szanowna Pani! Dotyczy: Decyzja Komisji dotycząca spraw PL/2011/1206, PL/2011/1208, PL/2011/1209, PL/2011/1212, PL/2011/1215, PL/2011/1216; rozstrzygnięcie sporów dotyczących opłat za zakańczanie połączeń głosowych i SMS w sieciach ruchomych w Polsce Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniach kwietnia 2011 r. Komisja zarejestrowała szereg zgłoszeń 2 przekazanych przez polski krajowy organ regulacyjny Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE). Proponowane środki dotyczą w każdym przypadku rozstrzygnięcia sporów związanych z wysokością opłat, które nowe podmioty na rynku połączeń ruchomych mogą pobierać za zakańczanie w swoich sieciach połączeń głosowych i wiadomości 1 2 Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z , s. 33. Następujące spory zostały zarejestrowane z odpowiednimi numerami spraw. PL/2011/1206 (spór między Mobyland i Polkomtelem); PL/2011/1208 (spór między Mobyland i PTK); PL/2011/1209 (spór między Mobyland i PTC); PL/2011/1212 (spór między CenterNet i PTC); PL/2011/1215 (rozstrzygnięcie sporów między Cyfrowym Polsatem i Telekomunikacją Polską, Cyfrowym Polsatem i Polkomtelem, Cyfrowym Polsatem i PTC, Cyfrowym Polsatem i PTK); PL/2011/1216 (rozstrzygnięcie sporu między CenterNet i PTK); Commission européenne/europese Commissie, 1049 Bruxelles/Brussel, BELGIA - Tel.:

2 SMS 3. Równolegle z konsultacjami unijnymi, prowadzonymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej, odbywają się konsultacje krajowe 4, przy czym terminy zakończenia konsultacji unijnych upływają pomiędzy 16 a 30 maja 2011 r. 5 W dniu 29 kwietnia 2011 r. Komisja zwróciła się do Prezesa UKE 6 z wnioskiem o udzielenie informacji i otrzymała odpowiedź w dniu 5 maja 2011 r. W dniu 6 maja odbyła się telekonferencja z udziałem służb Komisji i przedstawicieli UKE. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej inne krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić polskiemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych projektów środków. II. II.1. OPIS PROJEKTU ŚRODKA Kontekst W ramach sprawy PL/2010/1162 Prezes UKE uznał, że czterej nowi uczestnicy rynku (CenterNet, Cyfrowy Polsat, Mobyland oraz Sferia) mają znaczącą pozycję rynkową na rynkach zakańczania połączeń w swoich sieciach ruchomych i wprowadził środki regulacyjne obejmujące obowiązek zapewnienia dostępu, niedyskryminacji, przejrzystości oraz kontrolę cen w formie zakazu nakładania zawyżonych cen. Prezes UKE stwierdził ponadto w swojej decyzji, że przez niezawyżone stawki za zakańczanie połączeń (stawki MTR) rozumie on stawki nieprzekraczające poziomów podanych na stronie internetowej UKE w formie niewiążącego stanowiska. Stanowisko to zostało opublikowane przez Prezesa UKE w dniu 10 listopada 2010 r., a następnie zostało po raz ostatni zmienione w dniu 29 listopada 2010 r. W stanowisku Prezesa UKE, które nie stanowiło jednak części wspomnianych projektów środków, przedstawiono szczegółową analizę obejmującą obecny poziom opłat (które są asymetryczne i znacznie wyższe niż stawki MTR ustalone dla operatorów sieci ruchomych o ugruntowanej pozycji) oraz harmonogram przechodzenia na symetryczne stawki MTR. Podczas konsultacji unijnych Prezes UKE potwierdził, w odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji, że zamierza przyjąć kolejny pakiet decyzji, w których szczegółowo określi stawki MTR dla czterech przedmiotowych operatorów, a także że skonsultuje te decyzje na szczeblu krajowym i unijnym. W skierowanym do Prezesa UKE piśmie z uwagami Komisja zwróciła się do W następujących sporach proponuje się ustalanie przez UKE stawek za zakańczanie SMS (oprócz regulacji stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej (MTR)): PL/2011/1206 (Mobyland i Polkomtel); PL/2011/1208 (Mobyland i PTK) oraz PL/2011/1209 (Mobyland i PTC). Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Sprawa Data zgłoszenia Termin zakończenia etapu I PL/2011/ PL/2011/ PL/2011/ PL/2011/ PL/2011/ PL/2011/ Zgodnie z art. 5 ust. 2 dyrektywy ramowej. 2

3 niego o jak najszybsze wprowadzenie dla operatorów stawek MTR opartych na ponoszonych kosztach i o wyeliminowanie asymetrii stawek. Do chwili obecnej Prezes UKE nie podjął żadnej decyzji regulacyjnej, w której określano by poziom stawek MTR dla przedmiotowych operatorów na podstawie uznania tych operatorów za przedsiębiorców posiadających znaczącą pozycję rynkową. Regulacja cen w formie niezawyżonych stawek ma niejednoznaczny charakter, a operatorzy nie wydają się prawnie zobowiązani do stosowania wyjaśnień Prezesa UKE dotyczących znaczenia słowa niezawyżony. Prezes UKE przedkłada ustalanie tych cen w drodze rozstrzygania sporów dwustronnych nad ustalanie cen dla operatorów za pomocą ogólnie obowiązujących decyzji zgodnie z art. 16 dyrektywy ramowej ( procedura analizy rynku ). II.2. Zgłoszone decyzje Zgłoszone projekty środków dotyczą rozstrzygania sporów między polskimi operatorami sieci ruchomych Mobyland, CenterNet i Cyfrowym Polsatem, z jednej strony, a operatorami sieci ruchomych o ugruntowanej pozycji (tzn. Polkomtelem S.A. (Polkomtel), Polską Telefonią Cyfrową Sp. z o.o. (PTC) i Polską Telefonią Komόrkową Sp. z o.o. (PTK)) oraz zasiedziałym operatorem sieci stacjonarnej Telekomunikacją Polską, z drugiej. W każdej z dziesięciu decyzji Prezes UKE wyznaczył dokładnie takie same ceny, których dany operator będzie mógł żądać od swoich kontrahentów za zakańczanie połączeń w swojej sieci. Każda decyzja dotyczy wyłącznie dwóch operatorów. Odnośnie do poziomów cen określanych w swoich decyzjach Prezydent UKE odsyła do swojego stanowiska z dnia 10 listopada 2010 r. opublikowanego na stronie internetowej UKE, w którym polski urząd regulacyjny opisał swoje nowe podejście do poziomów stawek MTR dla sieci nowych podmiotów 7. Proponuje się następujące poziomy stawek MTR: 1 lipca 2011 r. 1 stycznia 2012 r. 1 lipca 2012 r. 1 stycznia 2013 r. 1 lipca 2013 r. 0,280 PLN/min 0,180 PLN/min 0,140 PLN/min 0,137 PLN/min Symetria w stosunku do operatorów zasiedziałych Odnośnie do operatorów prowadzących działalność jako wirtualni operatorzy sieci komórkowej (full-mvno, bez własnych elementów sieci telefonii ruchomej), Prezes UKE proponuje ustalenie stawek za zakańczanie połączeń na poziomie symetrycznym z operatorem, z którego sieci korzystają (ang. host operator). 7 W ramach tego stanowiska Prezes UKE opublikował zalecane stawki MTR. 3

4 Odnośnie do spółki Mobyland, w decyzjach określono również cenę zakańczania wiadomości SMS w jego sieci 8. Proponuje się następujące ceny: do dnia 30 czerwca 2011 r. 1 lipca 2011 r. 1 stycznia 2012 r. 1 lipca 2012 r. 0,08 PLN/SMS 0,07 PLN/SMS 0,06 PLN/SMS 0,05 PLN/SMS Rozstrzygnięcia sporów dotyczą również szczegółów innych kwestii, w odniesieniu do których strony nie były w stanie osiągnąć porozumienia, takich jak rodzaj połączenia sieci, przepływ ruchu i opłaty, przenoszenie numerów itp. W zgłoszonych decyzjach dotyczących rozstrzygnięć sporów Prezes UKE określa ponadto stawki MTR dla trzech dużych operatorów (Polkomtel, PTK Centertel i PTC), mimo że nałożył on już odpowiednie obowiązki wynikające z zajmowanej przez nich znaczącej pozycji rynkowej 9. W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji Prezes UKE nie wyjaśnia, w jaki sposób zapewni zgodność pomiędzy stawkami MTR określonymi w poszczególnych decyzjach dotyczących rozstrzygania sporów i ogólnymi obowiązkami wynikającymi z znaczącej pozycji rynkowej. Prezes UKE stwierdza jedynie, iż rozstrzygnięcia sporów muszą uwzględniać obecnie obowiązujące stawki MTR (ale nie przewidywane zmiany). Prezes UKE wyjaśnia ponadto, że w przypadku ostatecznego przyjęcia niedawno zgłoszonych zmian decyzji dotyczących znaczącej pozycji rynkowej (PL/2011/1195 i PL/2011/1204) wszystkie indywidualne decyzje dotyczące rozstrzygania sporów będą podlegać jeszcze jednej zmianie (w celu ujednolicenia stawek MTR określonych w ramach rozstrzygnięć sporów z później zmienionymi decyzjami dotyczącymi znaczącej pozycji rynkowej). III. UWAGI Na podstawie przedmiotowych zgłoszeń i informacji dodatkowych przekazanych przez Prezesa UKE Komisja przedstawia następujące uwagi 10 : Konieczność promowania skuteczności regulacji, przejrzystości, pewności i braku dyskryminacji w zakresie regulacji stawek MTR w Polsce Komisja zwraca uwagę, że w zgłoszonych obecnie projektach środków Prezes UKE zamierza ustalić stawki MTR wyłącznie w relacjach dwustronnych, tzn. dla pary operatorów, zamiast przyjąć decyzje regulacyjne na podstawie procedur analizy rynku zgodnie z art. 16 dyrektywy ramowej. Ten ostatni rodzaj decyzji mógłby odnosić się do zidentyfikowanych problemów konkurencyjnych i ustalić W rozstrzygnięciach sporów nie zdefiniowano rynku zakańczania wiadomości SMS w sieci Mobyland ani nie dokonano oceny potencjalnej znaczącej pozycji rynkowej tego podmiotu na takim rynku. W sierpniu 2010 r. Prezes UKE powiadomił Komisję o swojej ocenie rynku hurtowego zakańczania wiadomości SMS, w której określono, że 3 zasiedziałych operatorów sieci telefonii ruchomej oraz 2 nowe podmioty mają znaczącą pozycję rynkową (PL/2010/1125). W tej sprawie w odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji Prezes UKE potwierdził, że w późniejszym terminie dokona oceny rynków zakańczania wiadomości SMS dla innych sieci. W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji w przedmiotowym zgłoszeniu Prezes UKE stoi na stanowisku, że nie może dokonać oceny znaczącej pozycji rynkowej Mobyland na rynku zakańczania wiadomości SMS, ponieważ Mobyland jeszcze nie świadczy takich usług (ze względu na brak połączeń wzajemnych). Stawki MTR proponowane dla trzech dużych operatorów sieci ruchomych zostały określone na tym samym poziomie co w obecnie obowiązujących decyzjach dotyczących znaczącej pozycji rynkowej. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. 4

5 ogólnie obowiązujące stawki za zakańczanie połączeń. Obawy Komisji wzbudza fakt, że obecne spory, a co za tym idzie konieczność częstych interwencji regulacyjnych, są skutkiem nieskutecznej, tym samym nieefektywnej regulacji stawek MTR w Polsce. Komisja kilkakrotnie 11 zalecała Prezesowi UKE bezzwłoczne wprowadzenie mających moc prawną środków regulacyjnych określających szczegółowo stawki za zakańczanie połączeń dla przedmiotowych operatorów, które obowiązywałyby w stosunku do wszystkich pozostałych operatorów oraz zgłoszenie takich środków zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej. W odpowiedzi na formalny wniosek Komisji o udzielenie informacji Prezes UKE zobowiązał się do przyjęcia takich decyzji i poddania ich konsultacjom. Komisja uznaje zatem, że poprzez kontynuację ustalania stawek MTR w drodze rozstrzygania indywidualnych sporów Prezes UKE nie uwzględnia uwag Komisji w najwyższym możliwym stopniu. Podejście przyjęte przez Prezesa UKE jest ponadto nie tylko nieskuteczne, ale może również prowadzić do powstawania sporów, zamiast im zapobiegać. Podejście takie powoduje także konieczność nadmiernie częstych interwencji regulacyjnych, a co za tym idzie jest nadmiernie biurokratyczne i prowadzi do nieuzasadnionych kosztów regulacji w Polsce. W związku z tym Komisja wzywa Prezesa UKE do nakładania stawek MTR w drodze decyzji regulacyjnych na podstawie procedur analizy rynku zamiast polegania na niemających mocy obowiązującej oświadczeniach i rozstrzyganiu sporów (oddzielnie dla poszczególnych par operatorów). Konieczność wprowadzenia symetrycznych i opartych na kosztach stawek za zakańczanie połączeń Komisja pragnie ponownie podkreślić uwagę przedstawioną w odpowiedzi na poprzednie zgłoszenie Prezesa UKE dotyczące stawek MTR dla nowych uczestników rynku 12. Komisja zwraca się do Prezesa UKE o pełne uwzględnienie zalecenia w sprawie stawek za zakańczanie połączeń i o ustalenie stawek za zakańczanie połączeń opartych na kosztach również dla nowych uczestników rynku łączności ruchomej. W tym kontekście Prezes UKE powinien wykazać, że proponowany poziom (i czas trwania) asymetrii stawek MTR uzasadnione są wyższymi kosztami ponoszonymi przez takich operatorów. Prezes UKE powinien prowadzić dalsze działania na rzecz jak najszybszego osiągnięcia symetrycznych stawek MTR, które oparte są na kosztach ponoszonych przez efektywnego operatora. Regulacja usług zakańczania wiadomości SMS bez odpowiedniej analizy rynku Komisja stoi na stanowisku, że art. 5 dyrektywy o dostępie należy stosować z rozwagą, uwzględniając podstawową zasadę ram regulacyjnych sektora komunikacji elektronicznej, mówiącą że regulacja powinna być stosowana wyłącznie w sytuacji, gdy jest ona konieczna i musi być w każdym przypadku proporcjonalna do zidentyfikowanego problemu w zakresie konkurencji Zob. sprawy PL/2009/0996, PL/2009/1021, PL/2011/1203. Zob. sprawa PL/2010/

6 Komisja wskazuje, że obowiązki proponowane przez Prezesa UKE dotyczą rynku hurtowego dla zakańczania wiadomości SMS, który w Polsce uważa się za rynek podlegający regulacji ex-ante. Niezgodnie z wcześniejszymi zobowiązaniami Prezes UKE, zamiast przeanalizować przedmiotowy rynek dla wszystkich operatorów, wyciąga jedynie wstępne wnioski odnośnie do rynku zakańczania wiadomości SMS w sieci Mobyland. Komisja podkreśla, iż wszelkie wstępne ustalenia, które są elementem obecnych projektów środków nie powinny przesądzać o wyniku analizy rynku i oceny znaczącej pozycji rynkowej na rynku zakańczania wiadomości SMS w sieci Mobyland, które mają być wykonane i zgłoszone Komisji oraz pozostałym krajowym organom regulacyjnym zgodnie z art. 15 i 16 dyrektywy ramowej. Fakt, że operator nie świadczy obecnie usług zakańczania wiadomości SMS (z powodu rzekomego braku porozumienia co do połączenia sieci i poziomu cen), nie powinien powstrzymywać Prezesa UKE od przeprowadzenia oceny jego pozycji rynkowej (na przedmiotowym rynku, który jest podobny do licznych wcześniej ocenianych rynków). Komisja pragnie przypomnieć Prezesowi UKE o konieczności wykonania w jak najkrótszym terminie analizy rynku dla wszystkich pozostałych operatorów zakańczających wiadomości SMS, zgodnie z art. 15 i 16 dyrektywy ramowej. Zgodnie z art. 7 ust. 7 dyrektywy ramowej Prezes UKE uwzględnia w jak największym stopniu uwagi innych krajowych organów regulacyjnych i Komisji, a także może przyjąć proponowane odpowiednie środki, a w przypadku ich przyjęcia powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego zgłoszenia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych zgłoszeń dotyczących proponowanych środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 13 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uznaje zawartych w niniejszym dokumencie informacji za poufne. Prezes UKE może 14 poinformować Komisję w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed 15 publikacją. Każdy taki wniosek powinien być uzasadniony. Z poważaniem W imieniu Komisji Robert Madelin Dyrektor Generalny Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 301 z , s. 23. Wniosek powinien zostać wysłany pocztą elektroniczną na adres: INFSO-COMP- ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem na numer: Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 6