Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, 26/11/2009 K(2009) 9540 SG-Greffe (2009) D/9618 Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Pani Anna Streżyńska Prezes Faks: Szanowna Pani, Dotyczy: Sprawa PL/2009/0996: Zakańczanie połączeń głosowych w ruchomych publicznych sieciach telefonicznych rozstrzyganie sporów związanych ze stawkami za zakańczanie połączeń Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniu 27 października 2009 r. Komisja zarejestrowała zgłoszenie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) dotyczące rozstrzygania sporów między operatorem sieci ruchomej P4 i każdym z trzech największych operatorów sieci ruchomych (Polkomtel, PTC i PTK) oraz operatorem zasiedziałym sieci stacjonarnej TP, w odniesieniu do zmiany stawek za zakańczanie połączeń głosowych w sieci telefonii ruchomej P4. Konsultacje krajowe odbyły się w okresie 15 września 2009 r. 15 października 2009 r. 2 W dniu 9 listopada 2009 r. Komisja zwróciła się do UKE 3 o udzielenie informacji i Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z , s. 33. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Zgodnie z art. 5 ust. 2 dyrektywy ramowej. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgia. Telefon: (32-2)

2 otrzymała odpowiedź w dniu 16 listopada 2009 r. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej, krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić danemu krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych projektów środków. II. OPIS PROJEKTU ŚRODKA II.1. Kontekst W poprzednim zgłoszeniu 4 Prezes UKE określił P4 jako operatora o znaczącej pozycji rynkowej i nałożył na niego obowiązki regulacyjne związane z (i) dostępem, (ii) niedyskryminacją, (iii) przejrzystością i (iv) nienakładaniem nadmiernych cen. Ze względu na niedawne wejście na rynek, Prezes UKE nie uznał za uzasadnione nałożenie na P4 obowiązku ustalenia opłat za zakańczanie połączeń na podstawie uzasadnionych kosztów, ani obowiązku przeprowadzenia kalkulacji kosztów. W odniesieniu do kontroli cen P4 był również zobowiązany do zmniejszenia 5 stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej, ustalonych w umowach dotyczących połączeń międzysieciowych zgodnie z harmonogramem zmian stawek 6 ustalonym przez Prezesa UKE dla trzech największych operatorów sieci ruchomych 7. Komisja zwróciła się do Prezesa UKE o wprowadzenie obowiązku kontroli cen, który przyczyniłby się do promowania skuteczności i trwałej konkurencji oraz do maksymalizacji korzyści dla konsumentów. Komisja podkreśliła również, że okres przejściowy, w którym obowiązywałyby ceny nie oparte na kosztach, nie powinien być nadmiernie długi. W dniu 26 czerwca 2009 r. Prezes UKE, w związku z wystąpieniem wyjątkowych okoliczności powodujących bezpośrednie i poważne zagrożenie zarówno dla konkurencyjności, jak i dla interesów użytkowników, dokonał zmiany stawek za zakańczanie połączeń między P4 a odpowiednio Polkomtelem, PTC, PTK 8 i TP 9 poprzez ustanowienie harmonogramu zrównania asymetrii stawek. Regulacje te wprowadzono na określony okres tj. mają one wygasnąć w dniu 15 grudnia 2009 r. Decyzje te zostały następnie zgłoszone Komisji zgodnie z art. 7 ust. 6 dyrektywy ramowej. II.2. Zgłoszony projekt środka W zgłaszanym obecnie projekcie Prezes UKE proponuje utrzymanie ścieżki dojścia do symetrycznych stawek trzech największych operatorów sieci ruchomych 10. Ceny P4 będą Sprawa PL/2008/0794 W swoim powiadomieniu UKE potwierdził zamiar zmniejszenia istniejącej asymetrii do 2014 r. Decyzja UKE dotycząca ostatniego harmonogramu została oceniona w sprawie PL/2009/0991. Stawki za zakańczanie połączeń są stosowane dla połączeń między telefonem stacjonarnym a ruchomym oraz między dwoma telefonami ruchomymi. Drugie powiadomienie dotyczące rynku zakańczania połączeń głosowych w odniesieniu do poszczególnych sieci ruchomych trzech największych operatorów oceniono w sprawie PL/2009/0904. Drugie powiadomienie dotyczące rynku zakańczania połączeń głosowych w odniesieniu do sieci stacjonarnej TP oceniono w sprawie PL/2009/0903. Prezes UKE, decyzją zbadaną w sprawie PL/2009/0991 nałożył na trzech operatorów sieci ruchomych 2

3 stopniowo obniżane, co 6 miesięcy 11 : Rok 3 3,5 roku Rok 4 4,5 roku Rok 5 5,5 roku Rok 6 6,5 roku Rok 7 7,5 roku Maksymaln y poziom asymetrii pomiędzy P4 a zasiedziałym i MNO 141 % 126 % 110 % 94% 79% 63% 47% 31% 16% 0% Prezes UKE zauważył, że stawka za zakańczanie połączeń stosowana wcześniej przez P4 wynosiła 0,1501 EUR i była znacznie wyższa, niż średnia europejska. Dlatego UKE zdecydował o ustaleniu nowej stawki dla P4 wynoszącej 0,092 EUR, tak, aby nie odbiegać od średniej stawki za zakańczanie połączeń w innych sieciach 2G i 3G w Europie 12. Następnie Prezes UKE doszedł do wniosku, że asymetria stawek za zakańczanie połączeń między P4 i innymi operatorami o znaczącej pozycji rynkowej jest uzasadniona między innymi ze względu na (i) 10-letnie opóźnienie w wejściu na rynek 13, (ii) nasycenie rynku i stabilną pozycję pozostałych operatorów 14, (iii) intensywny obecnie rozwój infrastruktury P4 oraz (iv) wyższe ceny jednostkowe P4 15. W odpowiedzi na prośbę o udzielenie informacji, Prezes UKE potwierdził, że asymetria stawkę za zakańczanie połączeń w wysokości 0,04 EUR (0,1677 PLN), począwszy od dnia 1 lipca 2009 r. Taryfa oparta jest na ponoszonych kosztach i będzie obowiązywać do następnego zatwierdzenia kalkulacji kosztów przedstawionych przez operatorów corocznie lub jeśli regulator odrzuci propozycję operatorów do czasu wydania nowej decyzji w sprawie cen przez Prezesa UKE. Dlatego nie planuje się harmonogramu po roku Zmniejszanie zaplanowano w sposób następujący: od 16 grudnia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. włącznie maksymalny poziom asymetrii wynosi 141 %; od 1 stycznia 2010 r. do 30 czerwca 2010 r. włącznie 126 %; od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. włącznie 110%; od 1 stycznia 2011 r. do 30 czerwca 2011 r. włącznie 94%; od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. włącznie 79%; od 1 stycznia 2012 r. do 31 czerwca 2012 r. włącznie 63%; od 1 lipca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. włącznie 47%; od 1 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. włącznie 31%; od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. włącznie 16%; od 1 stycznia 2014 r. powinna zostać osiągnięta symetria. Prezes UKE odniósł się w szczególności do stawek w Hiszpanii, Holandii i we Włoszech. P4 rozpoczął działalność w marcu 2007 r. Przed wejściem na rynek P4 nasycenie wynosiło 96,3%. Każdy z trzech operatorów sieci ruchomych miał ok. 30% udziału w rynku. Ponadto tak wysoki udział niósł ze sobą korzyści tzw. efektu sieci (konsumenci wybierający operatora na podstawie wyboru innych konsumentów). Prezes UKE uważa, że P4 nie osiągnął obecnie tego samego poziomu ekonomii skali lub zakresu, co pozostali operatorzy. P4 ma ok. 2 mln abonentów, zaś każdy z pozostałych operatorów ok. 14 mln. UKE podkreśla, że znacząca różnica w ilości abonentów zwiększa koszty działania w małej sieci, jako że w takim przypadku połączenia on-net stanowią mniejszy odsetek wszystkich połączeń niż w przypadku większej sieci. 3

4 byłaby uzasadniona do dnia 1 stycznia 2014 r., czyli sześć lat po wejściu P4 na rynek 16. Ponadto Prezes UKE wyjaśnił, że wszelkie zmiany stawek Polkomtela, PTC i PTK spowodują zmiany cen P4, aby zapewnić, że poziom asymetrii jest zawsze przestrzegany, oraz potwierdził, że ustalenie harmonogramu nie wymaga interwencji regulacyjnej, jako że ceny powinny być zmniejszane automatycznie zgodnie z warunkami zawartymi w zgłoszonych projektach środków. Ponadto Prezes UKE potwierdził, że przepisy określone w niniejszym zgłoszeniu, w tym ścieżka dojścia, będą miały zastosowanie wyłącznie do operatorów, których dotyczy rozstrzygnięcie sporu. III. UWAGI Na podstawie przekazanego przez Prezesa UKE zgłoszenia i informacji dodatkowych, Komisja przedstawia następujące uwagi 17 : Zmiana środków naprawczych poprzez procedurę rozstrzygania sporów Komisja zauważa, że w zgłaszanych obecnie projektach środków, Prezes UKE zamierza poprzez indywidualne decyzje dokonać zmiany obowiązku kontroli cen nałożonego uprzednio na P4 w odniesieniu do czterech operatorów. W ten sposób Prezes UKE proponuje wprowadzenie zmian do obowiązków regulacyjnych wyłącznie w odniesieniu do wybranych operatorów. Komisja pragnie podkreślić, że krajowe organy regulacyjne podczas wykonywania swoich działań powinny dopilnować, aby w podobnych warunkach nie występowała dyskryminacja w traktowaniu przedsiębiorstw oferujących sieci i usługi komunikacji elektronicznej 18. Projekt środków dotyczących rozstrzygania sporów dotyczących tylko niektórych graczy rynkowych nie wydaje się być odpowiednim podejściem do kwestii nałożenia, zmiany lub zniesienia obowiązków, które powinny obowiązywać wszystkich operatorów, a nie tylko tych, których dotyczy spór. W kontekście obowiązku niedyskryminacji nałożonego uprzednio na P4 Komisja rozumie jednak, że P4 nie jest w stanie stosować różnych warunków w odniesieniu do świadczenia usług zakańczania połączeń innym operatorom, którzy nie uczestniczyli w wyżej wymienionej procedurze rozstrzygania sporu. Niezależnie od powyższego wzywa się Prezesa UKE do rozważenia nałożenia obowiązku jednakowych cen w odniesieniu do usług zakańczania połączeń świadczonych przez P4 wobec wszystkich operatorów, ze szczególnym uwzględnieniem uwagi zamieszczonej poniżej, a nie polegać na szeregu rozstrzygnięć sporów, co powoduje brak pewności na rynku Prezes UKE uważa że sześć lat od wejścia na rynek to okres zgodny ze wspólnym stanowiskiem ERG dotyczącym symetrii stawek za zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej i ruchomej oraz z zaleceniem Komisji 2009/396/WE w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych (zalecenie w sprawie zakańczania połączeń), Dz.U. L 124 z Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. Nakładanie, zmiana lub zniesienie obowiązku muszą być prowadzone zgodnie z warunkami i procedurami określonymi w art. 8 dyrektywy 2002/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. (dyrektywy o dostępie), z uwzględnieniem celów politycznych i zasad regulacyjnych wynikających z ram prawnych w zakresie komunikacji elektronicznej. Zob. też sprawy AT/2005/0210, AT/2005/0211, AT/2005/

5 Asymetria stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej oraz potrzeba spójnego europejskiego podejścia do kwestii regulacji hurtowych stawek za zakańczanie połączeń Komisja przypomina Prezesowi UKE, że stawki za zakańczanie połączeń powinny być ustalane na poziomie odpowiadającym kosztom ponoszonym przez efektywnego operatora, co z kolei powinno skutkować stawkami symetrycznymi. Dlatego wszelka asymetria powinna być należycie uzasadniona obiektywnymi różnicami kosztów i ograniczona do okresu przejściowego. Uznaje się jednak, że w pewnych wyjątkowych przypadkach różnice w stawkach mogą wynikać z obiektywnych różnic w kosztach, na które zainteresowani operatorzy nie mają wpływu. W szeregu spraw 19 Komisja stwierdziła, że należy zapewnić, by asymetria nie obowiązywała zbyt długo, oraz by stawki za zakańczanie połączeń ruchomych każdego operatora sieci ruchomej zostały obniżone do poziomu kosztów ponoszonych przez efektywnego operatora po okresie, zwykle dostatecznie długim, umożliwiającym operatorowi dostosowanie się do warunków rynkowych i osiągnięcie efektywności. Komisja nie jest zatem przekonana, czy data wejścia na rynek uzasadnia utrzymanie asymetrii stawek P4 za zakańczanie połączeń aż do roku 2014, czyli 7 lat od jego wejścia na rynek. Zalecenie Komisji w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych 20 stanowi, że do dnia 31 grudnia 2012 r. stawki za zakańczanie połączeń ruchomych powinny być ustalane na poziomie efektywnych kosztów dla wszystkich operatorów. Fakt, że nowy operator ma mniejszy udział w rynku może w bardzo specyficznych okolicznościach uzasadniać stosowanie asymetrycznych stawek przez ograniczony okres przejściowy, pozwalający mu na osiągnięcie minimalnej skali efektywności. Zazwyczaj okres ten wynosi do czterech lat od wejścia na rynek. Z tych powodów, chociaż Komisja zgadza się z celem Prezesa UKE polegającym na stopniowej eliminacji asymetrii stawek za zakańczanie połączeń ruchomych P4, wzywa jednak Prezesa UKE do zmiany, w przyjętej decyzji, proponowanej metody kontroli cen i marży dla P4, oraz o ustalenie ścieżki dojścia w sposób uwzględniający powyższe uwagi i zakładającej większe ograniczenia stawek P4 za zakańczanie połączeń. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowane odpowiednie środki, a w przypadku ich przyjęcia powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego powiadomienia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych powiadomień dotyczących projektów środków Zob. np. IT/2007/0659, FR/2008/0812, FR/2009/0927. Zalecenie Komisji 2009/396/WE z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych (zalecenie w sprawie zakańczania połączeń), Dz.U. L 124 z , s

6 Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 21 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uważa, że zawarte w niniejszym dokumencie informacje są poufne. Prezes UKE może poinformować Komisję 22 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie z wspólnotowymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją 23. Każdy taki wniosek powinien być uzasadniony. Z poważaniem W imieniu Komisji Fabio Colasanti Dyrektor generalny Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 301 z , s. 23. Wniosek powinien zostać wysłany pocztą elektroniczną na adres: INFSO-COMP- ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem na numer: Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 6