POŁOŻENIE POLITYCZNO-MILITARNE NA MAZOWSZU PÓŁNOCNYM W OKRESIE BITWY WARSZAWSKIEJ W SIERPNIU 1920 R 1.
|
|
- Marta Kowal
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Prof. dr hab. Lech WYSZCZELSKI POŁOŻENIE POLITYCZNO-MILITARNE NA MAZOWSZU PÓŁNOCNYM W OKRESIE BITWY WARSZAWSKIEJ W SIERPNIU 1920 R 1. Przedstawiając wydarzenia ma Mazowszu Północnym w sierpniu 1920 r. zarysować należy sytuację polityczno-militarną doprowadzającą do wojny Polski z Rosją Radziecką i etapy jej trwania do przywoływanych decydujących rozstrzygnięć rozgrywających się m. in. na tym obszarze działań wojennych. Przede wszystkim do tej wojny musiało dojść z racji diametralnie odmiennych celów jakie oba państwa stawiały do realizacji. Dla Moskwy była to sowietyzacja Polski jako etap do przerzutu fali rewolucyjnej na zachód Europy. Dla Polski, w szczególności dla Józefa Piłsudskiego, celem strategicznym było wypchnięcie Rosji z odgrywania roli w polityce europejskiej oraz utworzenie na jej zachodnich granicach federacji państw pod polskim kierownictwem odgradzającym ją od Europy. Czy było to możliwe bez rozegrania decydującej wojny? Mimo niesprzyjającej koniunktury zewnętrznej w drugiej połowie 1919 r., Polska postawiła już zdecydowanie na otwartą konfrontację militarną z Rosją Radziecką i zdecydowała się na takowy krok mimo jawnej niechęci mocarstw zachodnich, zwłaszcza Wielkiej Brytanii, do wspierania jej aspiracji terytorialnych na wschodzie, jak też odgrywania roli bufora odgradzającego Europę Zachodnią od prób przenoszenia przez bolszewików w ten obszarów idei rewolucji światowej. Koniec 1919 r. oznaczał tak dla Polski jak i Rosji Radzieckiej zmianę sytuacji międzynarodowej i wewnętrznej co oznaczało realność zabiegów o realizację wytkniętych celów strategicznych. Zbliżał się czas decydujących rozstrzygnięć. Realizacja ich przebiegać miała na płaszczyźnie zmagań militarnych. Zanim to nastąpiło Moskwa umiejętnie urabiała opinię międzynarodową oferując Polsce 1 Referat wygłoszony 3 września 2011 na konferencji popularnonaukowej w Płońsku.
2 2 rozstrzygniecie sporu w drodze rokowań pokojowych. Tym samym maskowała swe przygotowania do zasadniczej konfrontacji militarnej. Przygotowania takowe czyniła też Polska. Wojna polsko-rosyjska r. zaliczana jest do największych konfliktów zbrojnych prowadzonych w czasie walki o granice odrodzonej w 1918 r. Polski. Czy była to jednak tylko wojna o wschodnią granicę Polski? Miała ona wymiar znacznie szerszy, przynajmniej europejski, bowiem to polskie zwycięstwo w niej uchroniło Europę przez falą rewolucyjną jaką na swych bagnetach niosła Armia Czerwona. Zagrożenia takowego jakoby nie dostrzegały mocarstwa zachodnie i stąd ich bardzo ograniczona pomoc dostawy sprzętu wojennego i akcje dyplomatyczne dla Polski samodzielnie stawiającej czoła bolszewickiej nawałnicy. Wojna polsko-rosyjska r. składa się jakoby z dwóch faz: działań w 1919 r., które przez obie strony nie były jeszcze traktowane jako prowadzone z myślą o zrealizowaniu założonych celów strategicznych i wielkich operacji zaczepnych mających miejsce w 1920 r. W analizowanej wojnie wyodrębnić można kilka jej najbardziej charakterystycznych okresów. Są to: działania wstępne prowadzone od lutego do lata 1919 r. w wyniku których Wojsko Polskie zajęło Wilno z okolicą oraz część zachodnią Białorusi; operacje zaczepne polskiego Frontu Litewsko-Białoruskiego prowadzone latem i jesienią 1919 r. oraz Frontu Wołyńskiego jesienią 1919 r. i zimą 1919/1920 r.; polsko-łotewska operacja Zima (styczeń luty 1920 r.) zakończona opanowaniem Łatgalii; polskie działania na Mozyrz i Kalenkowicze prowadzone w pierwszej dekadzie marca 1920 r. operacja ukraińska Wojska Polskiego (kwiecień czerwiec 1920 r.); ofensywa znad Auty i Berezyny rosyjskiego Frontu Zachodniego (lipiec początek sierpnia 1920 r.) oraz działania zaczepne rosyjskiego Frontu Południowo-Zachodniego (czerwiec lipiec 1920 r.); operacja warszawska w skład której wchodzi bitwa na przedpolach Warszawy (13 25 sierpień 1920 r.), oraz walki na Lubelszczyźnie z 1. Armia Konną i 12. Armią (27 sierpień-6 wrzesień 1920 r.);
3 3 próby zdobycia Lwowa przez 1. Armię Konną Budnionnego (sierpień 1920 r.), a następnie Grupę Jakira oraz operacje zaczepne 3. i 6. Armii polskiej na Wołyniu i w Galicji Wschodniej; operacja niemeńska Wojska Polskiego ( 20 wrzesień 4 październik 1920 r.); końcowe polskie działania zaczepne na Białorusi (październik 1920 r.). Marszałek Piłsudski liczył na to, że w 1920 r. uda mu się pokonać Armię Czerwoną stosując zasadę kolejnego bicia odizolowanych grup przeciwnika. Nakazał przystąpienie Wojska Polskiego do ofensywy na kierunku ukraińskim. Był to wybór nietrafny z militarnego punktu widzenia. Operację ukraińską zaliczyć należy jako nieudaną zarówno co do realizacji założonego celu politycznego jak i militarnego. Strona bolszewicka ofensywę polską na Ukrainie wykorzystała natomiast do mobilizacji narodów Rosji głosząc hasła nacjonalistyczne i przedstawiając Polskę jako agresora dążącego do zagrabienia ziem rosyjskich. Przyniosło to sukces. Podobnym sukcesem było zjednanie przez Moskwę sympatii opinii międzynarodowej. Od połowy maja 1920 r. inicjatywę strategiczną w prowadzonej wojnie przejęła Armia Czerwona i to ona dyktować zaczęła warunki jej prowadzenia. Groźba totalnej klęski zawisła nad Polską natomiast po sukcesach odnoszonych przez Front Zachodni, - rezultat ofensywy znad Auty i Berezyny rozpoczętej 4 lipca - którego wojska w ciągu miesiąca przesunęły linię frontu ponad 500 km na zachód i czyniły przygotowania do pełnego rozgromienia Wojska Polskiego. Tym razem wpłynęło to mobilizującą na konsolidację społeczeństwa polskiego. W wyniku odwrotu wojsk polskich z terenu Białorusi już pod koniec lipca 1920 r. Front Zachodni Michaiła Tuchaczewskiego wkroczył z ziemi etnicznie polskie znajdując się na Podlasiu. Po przełamaniu polskiej obrony na Narwi i Bugu wojska te wdarły się i na Mazowsze grożąc pełnym unicestwieniem Polski. Dla Polski ostatnią szansą było stoczenie decydującej bitwy mogącej odmienić losy wojny. Przygotowano plan bitwy, jak ją określała strona Polska bitwy o Warszawę. Tymczasem Tuchaczewski 10 sierpnia 1920 r. wydał dyrektywę nakazującą obejście stolicy Polski od północy i w ramach jednej operacji odniesienie pełnego zwycięstwa. Tym sposobem Mazowsze, w szczególności Mazowsze Północne stało się największą areną walk, które miały zastopować marsz Rosjan do Wisły. Tego kierunku broniła 5.
4 4 Armia gen. Władysław Sikorskiego na której skoncentrowane zostały natarcia prowadzone przez 3. i 15. Armie rosyjską. Od północy jej pozycje obchodzone były przez 4. Armię rosyjską. Najcięższe walki w dniach sierpnia toczyły się nad niewielką rzeką Wkrą. Piłsudski tymczasem planował związać walką pod Warszawą wszystkie armie Frontu Zachodniego, znacznie je wykrwawić i dopiero zadać cios decydujący o losach bitwy. Kluczem do zwycięstwa było więc czasowe związanie walką wojsk Tuchaczewskiego na przedpolach Warszawy i uderzenie w jego odsłonięte lewe skrzydło silną grupą uderzeniową. Ciężar walk przesuwał się po stronie polskiej na wojska 5. Armii gen. Sikorskiego, czyli największą areną walk miało być Mazowsze Północne. Mazowiecki teatr wojenny dzielił się na część środkową i północną. Część środkowa oparta na południu o Wyżynę Małopolską sięgała na północy po Bug, Narew i Wisłę. Północna część obszaru Mazowsza dochodziła do Prus Wschodnich i po rzekę Drwęcę na północy i zachodzie, a po Wisłę, Bug i Narew na południu. Błędna ocena zamiaru dowódcy Frontu Zachodniego miała wpływ na przyjęte ugrupowanie wojsk własnych. Stąd wynikało przydzielenie znacznie liczniejszych sił do obrony przedmościa warszawskiego niż przeznaczonych dla formowanej 5. Armii. Tymczasem Rosjanie kontynuowali natarcie. 10 sierpnia 3. KK zajął Mławę. W lukę stopniowo wchodziła rosyjska 4. Armia rosyjska. Gen. Sikorski, który formalnie objął dowodzenie 5. Armią 11 sierpnia, zamierzał poprzez działania zaczepne odzyskać odcinek frontu od dolnej Narwi do Pułtuska i dalej wzdłuż rzeki Orzyc do granicy z Prusami Wschodnimi, ale nie miał wystarczających sił na realizację tego zamiaru. 12 sierpnia związki taktyczne 15. Armia Awgusta Korka nacierały niemal w całym pasie obrony armii gen. Sikorskiego. Zbliżały się one do Nasielska z zamiarem wyjścia na linie Wkry. Rosyjskie natarcie wyprowadzone było w kierunku Pułtuska i Przasnysza. W północnym sektorze obrony oddziały polskie spychane były za Wkrę, czyli na główną linię obrony 5. Armii. Stosunek sił w bitwie na przedpolach Warszawy nie był jednolity dla całego frontu. Najbardziej niekorzystny dla strony polskiej był w pasie obrony 5. Armii atakowanej przez 15. i 3. Armię (bez 21. i 6. DS) i formalnie przez 4. Armię. Przeciwnik na tym kierunku miał ogólną przewagę sił w stosunku 2,4:1 (w piechocie
5 5 2,5:1, kawalerii 2:1). Faktyczna przewaga Rosjan była nieco mniejsza z powodu zadań wykonywanych przez 4. Armię rosyjską. Bitwa na przedpolach Warszawy formalnie rozpoczęła się 13 sierpnia i prowadzona była w trzech etapach: do 15 sierpnia walki obronno-zaczepne, od 16 sierpnia kontrofensywa znad Wieprza i działania ofensywne 5. Armii w kierunku Narwi od 18 do 25 sierpnia pościg i rozbicie głównych sił Tuchaczewskiego. W fazie bitwy obronnej kluczową rolę odegrała 5. Armia gen. Sikorskiego. Ten od kilku dni zaledwie formowany nowy związek operacyjny, nie dokończywszy spraw organizacyjnych, zmuszony był nie tylko do wytrzymania uderzeń rosyjskiej 15. i niemal całej 3. Armii połączonych z ciągłym niebezpieczeństwem zagrożenia lewego skrzydła przez obchodzącą go od północy rosyjską 4. Armię, ale już 14 sierpnia musiała przejść do działań zaczepnych. Armia gen. Sikorskiego w dużym stylu, ponosząc ciężkie straty, powstrzymała nieprzyjaciela uderzającego od północy i północnego wschodu. Po stoczeniu zwycięskiej bitwy o Nasielsk przeszła do działań zaczepnych, spychając 3. Armię i lewe skrzydło 15. Armii na wschód poza Narew. To ona a nie 1. Armia broniąca przedmościa warszawskiego zadecydowała o stworzeniu podstaw do przejścia Wojska Polskiego do zwrotu zaczepnego manewru znad Wieprza przesądzającego wynik prowadzonej bitwy. Wysoką ocenę 5. Armii w bitwie na przedpolach Warszawy obniża jej postawa w ostatniej fazie walk. W pościgu głównym zadaniem tej armii było osaczenie i zniszczenie rosyjskiej 4. Armii. Gen. Sikorski popełnił duże błędy w rozpoznaniu, faktycznie zaś nie rozpoznał położenia przeciwnika oraz jego zamiarów. Więcej uwagi do 21 sierpnia gen. Sikorski poświęcał pobiciu i odrzucenie z rejonu Ciechanów Przasnysz Maków Mazowiecki prawego skrzydła rosyjskiej 15. Armii niż na działania zmierzające do rozpoznania, okrążenia i zniszczenia 4. Armii przeciwnika. Te błędy dowódcy armii w połączeniu z popełnionymi przez podległe mu związki taktyczne spowodowały, iż Grupa Gaika Gaja mogła się przebić przez podwójną blokadę wystawioną przez 5. Armię. Pełna konsolidacja społeczeństwa, przyjęcie optymalnego planu stoczenia walnej bitwy oraz tarcia w kierownictwie partii bolszewickiej i dowództwie Armii Czerwonej zwłaszcza postawa zajęta przez Stalina uniemożliwiające skierowanie do
6 6 decydującej bitwy z Wojskiem Polskim wszystkich rozporządzalnych sił, legły u postaw wielkiego przełomu jaki stanowiła w tej wojnie bitwa na przedpolach Warszawy. Bitwa ta zalicza się do największych starć zbrojnych w dziejach oręża polskiego. Decydowała nie tylko o wyniku prowadzonej wojny, ale i o losach narodu polskiego, który dopiero co uwolnił się od ponad wiekowej niewoli i który stanął przed realną groźbą kolejnego zniewolenia oraz naruszenia siłą nie chcianego systemu społecznopolitycznego. Bitwa mała także wymiar europejski. Porównywana być może tylko z takimi sławnymi zwycięstwami oręża polskiego, jak bitwa pod Grunwaldem i pod Wiedniem. Te wszystkie trzy bitwy decydowały bowiem o przyszłych losach kontynentu. Po zwycięstwie polskim w walkach na przedpolu Warszawy żołnierzowi polskiemu przyszło jeszcze dalej walczyć o ostateczne zwycięstwo w toczonej wojnie. Walki prowadzone były na Lubelszczyźnie, w Galicji Wschodniej w tym spektakularna obrona Lwowa przed atakującą konnicą Siemiona Budionnego na Wołyniu oraz w kolejnej wielkiej operacji niemeńskiej. Ostateczny tryumf oręża polskiego był niepodważalny. Analizując bitwę na przedpolach Warszawy silniej należy akcentować, niż to się czynni, rolę walk prowadzonych na Mazowszu Północnym. Względy personalne konflikt na linii marsz. Piłsudski, gen. Sikorski miały i mają nadal wpływ na obiektywną ocenę roli jaką w tej bitwie odgrywał rejon walk prowadzonych przez 5. Armię. Legenda Radzymina czy Ossowa w moim przeświadczeniu całkowicie niesłusznie przytłacza fakty wskazujące, że zdecydowanie ważniejszą rolę w tej bitwie odebrały walki o Nasielsk, Sochocin, czy heroiczna walka, głównie ludności cywilnej, z Kozakami Gaja w Płocku. Zbyt słabo w historiografii pokazywana jest też rola wydarzeń rozgrywających się w rejonie Płońska. Mam nadzieję, że dzisiejsze obchody nieco zmienią optykę spojrzenia i na te wydarzenia.
BITWA WARSZAWSKA 1920
BITWA WARSZAWSKA 1920 Bitwa warszawska (nazywana też cudem nad Wisłą) to bitwa stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920r w czasie wojny polsko-bolszewickiej. J. Kossak,,Cud nad Wisłą W lipcu 1920 r. zadaniem
Bardziej szczegółowoPowstanie Warszawskie. Anna Strus 6a
Powstanie Warszawskie Anna Strus 6a Powstanie Warszawskie rozpoczęte 1 sierpnia 1944 roku wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach
Bardziej szczegółowoNiepodległa polska 100 lat
Niepodległa polska 100 lat 1918-2018 UTRATA NIEPODLEGŁOŚCI Ostatni z trzech rozbiorów Polski przypieczętowała klęska powstania kościuszkowskiego w lipcu 1794 roku. W roku następnym 3 stycznia 1795 Rosja,
Bardziej szczegółowo170 ARTYKUŁY RECENZYJNEI RECENZJE
170 ARTYKUŁY RECENZYJNEI RECENZJE Niewątpliwie mamy tu do czynienia z zakrojoną na dużą skalę próbą reinterpretacji znaczących zdarzeń w dziejach Polski początków XX stulecia. Przy tak ambitnym zamyśle
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Tematyczny:
Małopolski Konkurs Tematyczny: Umarli, abyśmy mogli żyć wolni. Miejsce Lwowa i jego obrońców w walce o niepodległość Polski - dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych
Bardziej szczegółowoREMBERTÓW W CZASIE BITWY WARSZAWSKIEJ W ŚWIETLE DOKUMENTÓW CAW
Grzegorz Socik REMBERTÓW W CZASIE BITWY WARSZAWSKIEJ W ŚWIETLE DOKUMENTÓW CAW Odradzające się Wojsko Polskie już od pierwszych chwil swego istnienia musiało toczyć walki w obronie państwa, które dopiero
Bardziej szczegółowo1. Wymień państwa,,trójporozumienia...
1. Wymień państwa,,trójporozumienia... 2. Dlaczego konflikt 1914-1918 nazwano I wojną światową? Jaki był charakter walk i rodzaje zastosowanej broni? 3. Wymień państwa powstałe po I wojnie światowej. 4.Kiedy
Bardziej szczegółowoOPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO
Jerzy Ciesielski OPRACOWANIA DOTYCZĄCE WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ 1919 1920 W ZBIORACH CENTRALNEGO ARCHIWUM WOJSKOWEGO Centralne Archiwum Wojskowe gromadzi i przechowuje w zasadzie tylko akta wytworzone przez
Bardziej szczegółowoWalki o kształt państwa polskiego
Walki o kształt państwa polskiego Traktat Wersalski z 28 VI 1919 roku ustalał problem granic Polski, której przyznano Pomorze Wschodnie bez Gdańska Wielkopolskę Plebiscyt na Warmii i Mazurach i Śląsku
Bardziej szczegółowoPolskie Państwo podziemne Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A
Polskie Państwo podziemne 1939-1945 Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A FLAGA POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO Polskie Państwo Podziemne (w skrócie PPP) to tajne struktury Państwa Polskiego istniejące
Bardziej szczegółowoTemat: Walka o granice II Rzeczypospolitej
Temat: Walka o granice II Rzeczypospolitej. 1918-1922 Czynniki kształtujące polskie granice po I wojnie wiatowej Decyzje mocarstw na konferencji wersalskiej Walka zbrojna Polaków o prawo do decydowania
Bardziej szczegółowoPrzykładowy rozdział książki: Lwów 1920
SPIS TREŚCI Wstęp... 5 Działania odwrotowe spod Kijowa... 13 Decyzja kierownictwa bolszewickiego o działaniach na kierunku Galicji Wschodniej i jej konsekwencje... 33 Rola Stalina i Jegorowa w sabotowaniu
Bardziej szczegółowo2014 rok Rok Pamięci Narodowej
2014 rok Rok Pamięci Narodowej I. 100 rocznica wybuchu I wojny światowej I wojna światowa konflikt zbrojny trwający od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą, tj. Wielką Brytania, Francją,
Bardziej szczegółowoAutor: Zuzanna Czubek VIB
Autor: Zuzanna Czubek VIB 1795r.- III rozbiór Polski (dokonany przez Prusy, Austrię i Rosję), Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy i świata. Prusy w wyniku trzech rozbiorów zagarnęli: Pomorze, Wielkopolskie,
Bardziej szczegółowoUkraińska partyzantka
SGM WSOłODTM GRZEGORZ MOTYKA Ukraińska partyzantka 1942-1960 Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii ISP INSTYTUT STUDIÓW POLITYCZNYCH PAN OFICYNA WYDAWNICZA RYTM
Bardziej szczegółowoMonte Cassino to szczyt wysokości 516m położony w skalistych masywach górskich środkowych Włoch, panujący nad doliną Liri i drogą Neapol-Rzym, na
MONTE CASSINO 1944 Monte Cassino to szczyt wysokości 516m położony w skalistych masywach górskich środkowych Włoch, panujący nad doliną Liri i drogą Neapol-Rzym, na którym wznosi się stare Opactwo Benedyktynów.
Bardziej szczegółowoZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ GWIAZDY Rok 1920
ZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ GWIAZDY Rok 1920 Mapa ziemi dobrzyńskiej z 1914 r. z głównymi miejscami najazdu bolszewickiego w sierpniu 1920 r. Mirosław Krajewski ZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ
Bardziej szczegółowo6 POMORSKA DYWIZJA PIECHOTY
6 POMORSKA DYWIZJA PIECHOTY PATRON SZKOŁY Rok 1944 przyniósł istotne zmiany na arenie politycznej. Za sprawą największej operacji desantowej w Normandii państwa sprzymierzone zdołały utworzyć drugi front
Bardziej szczegółowoAnna Korzycka Rok IV, gr.1. Mapa i plan w dydaktyce historii. Pytania. Poziom: szkoła podstawowa, klasa 5.
Anna Korzycka Rok IV, gr.1 Mapa i plan w dydaktyce historii. Pytania Poziom: szkoła podstawowa, klasa 5. 1. Na podstawie mapy Polska za Bolesława Chrobrego podaj miejscowości będące siedzibami arcybiskupa
Bardziej szczegółowoKłuszyn Armią dowodził hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski.
1 4 lipca 1610 r. wojska polskie pod wodzą hetmana Stanisława Żółkiewskiego pokonały wielokrotnie silniejsze oddziały moskiewsko-szwedzkie. Miejscem victorii była wieś Kłuszyn, położona ok. 150 km na zachód
Bardziej szczegółowoPOLSKA WYGRAŁA BITWĘ WARSZAWSKĄ DZIĘKI ŚWIETNEMU WYWIADOWI
POLSKA WYGRAŁA BITWĘ WARSZAWSKĄ DZIĘKI ŚWIETNEMU WYWIADOWI Doskonały radiowywiad i złamanie rosyjskich szyfrów dały Polsce ogromną przewagę informacyjną, która umożliwiła zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej
Bardziej szczegółowoMIASTO GARNIZONÓW
1920 1939 MIASTO GARNIZONÓW 18. PUŁK UŁANÓW POMORSKICH 64 i 65 PUŁK PIECHOTY 16 PUŁK ARTYLERII LEKKIEJ, Do 1927 r. WYŻSZA SZKOŁA LOTNICZA (PRZENIESIONA POTEM DO DĘBLINA ] Od 1928 r. - LOTNICZA SZKOŁA STRZELANIA
Bardziej szczegółowoBitwa Warszawska 1920 roku
Bitwa Warszawska 1920 roku Prof. dr hab. Grzegorz Nowik Bitwą Warszawską, nazywane są potocznie działania bojowe na przedpolu Warszawy, głównie pod Radzyminem od 13 do 15 sierpnia oraz walki pod Ossowem
Bardziej szczegółowoSPIS MAP. Ugrupowanie wojsk polskich do natarcia na Kijów 7 maja
SPIS MAP Ugrupowanie wojsk polskich do natarcia na Kijów 7 maja 1920 r. 74 Zamiar strony polskiej na pierwszą fazę operacji... 140-141 Zamiar strony rosyjskiej okrążenia i zniszczenia 3 Armii polskiej...
Bardziej szczegółowoOSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR
OSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR /09.05.2013 R./ W Dzień Zwycięstwa (w Polsce obchodzone jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności) święto państwowe obchodzone 9 maja z okazji zakończenia II wojny światowej
Bardziej szczegółowokampanią wrześniową,
Rozpoczęta rankiem 1 września 1939 roku bohaterska polska wojna obronna, nazywana również kampanią wrześniową, była pierwszym frontem II wojny światowej Obfitowała w dramatyczne wydarzenia, niezwykłe akty
Bardziej szczegółowoZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W KLASIE VII
ZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W KLASIE VII Zakładane osiągnięcia uczniów to wiadomości i umiejętności, którymi uczeń powinien się wykazywać po zakończeniu nauki w szkole podstawowej. Dzięki przyporządkowaniu
Bardziej szczegółowoJózef Piłsudski i niepodległa Polska
Józef Piłsudski i niepodległa Polska historii dla klasy 4 szkoły podstawowej z wykorzystaniem metody portfolio i plakatu Opracowanie: Wiesława Surdyk-Fertsch Czas realizacji: 45 minut Cele lekcji Uczeń:
Bardziej szczegółowoWładysław Sikorski ( )
Władysław Sikorski (1881 1943) Urodził się 20 maja 1881 r. w Tuszowie Narodowym koło Mielca w zaborze austriackim. Po ukończeniu gimnazjum w Rzeszowie podjął w 1898 r. na krótko naukę w tamtejszym seminarium
Bardziej szczegółowoOd początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen.
Od początku okupacji przygotowywano się do wybuchu powstania Zdawano sobie sprawę z planów Stalina dotyczących Polski 27 października 1943 r. gen. Sosnkowski wydaje rozkaz o rozpoczęciu przygotowań do
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa VII - wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
HISTORIA klasa VII - wymagania edukacyjne na poszczególne oceny - wymienia datę kongresu wiedeńskiego, cele i główne państwa - wie, na czym polegała rewolucja przemysłowa - potrafi wymienić nowe idee polityczne
Bardziej szczegółowo17 września 1939 (niedziela)
Wojna obronna 1939 https://1wrzesnia39.pl/39p/kalendarium-1/8885,17-wrzesnia-1939-niedziela.html 2019-09-18, 19:06 17 września 1939 (niedziela) Wydarzenia O godz. 3.00 nad ranem zastępca ministra spraw
Bardziej szczegółowoSTOSUNKI POLSKOKRZYŻACKIE ZA PANOWANIA DYNASTII PIASTÓW
STOSUNKI POLSKOKRZYŻACKIE ZA PANOWANIA DYNASTII PIASTÓW DYNASTIA PIASTÓW Krzyżacy Z chrześcijańskim Księstwem Mazowieckim sąsiadowały pogańskie plemię, które najeżdżały na kraj Konrada Mazowieckiego. Regularnie
Bardziej szczegółowoFAKTY I MITY W WOJNIE POLSKO-ROSYJSKIEJ 1919-1921 ROKU
dr Aneta Niewęgłowska Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach FAKTY I MITY W WOJNIE POLSKO-ROSYJSKIEJ 1919-1921 ROKU Wojna polsko-rosyjska lat 1919-1921, w której działania militarne ustały
Bardziej szczegółowo26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV
26 Pułk Artylerii Lekkiej im. Króla Władysława IV Początki 26. pułku artylerii lekkiej sięgają utworzenia tego pułku, jako 26. pułku artylerii polowej w którego składzie były trzy baterie artyleryjskie
Bardziej szczegółowo1. Główną przyczyną wybuchu I wojny światowej były konflikty polityczne i gospodarcze między mocarstwami europejskimi
1. Główną przyczyną wybuchu I wojny światowej były konflikty polityczne i gospodarcze między mocarstwami europejskimi 2. Przeczytaj poniższy tekst. Następnie zapisz w wyznaczonym miejscu odpowiedzi dwa
Bardziej szczegółowo11 listopada 1918 roku
11 listopada 1918 roku 92 lat temu Polska odzyskała niepodległość Europa w II połowie XVII wieku Dlaczego Polska zniknęła z mapy Europy? Władza szlachty demokracja szlachecka Wolna elekcja Wojny Rzeczpospolitej
Bardziej szczegółowo70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ
70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ Wojna 1939-1945 była konfliktem globalnym prowadzonym na terytoriach: Europy, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/galeria/402834,5,niemcy-atakuja-polske-ii-wojna-swiatowa-na-zdjeciach-koszmar-ii-wojny-swiatowej-zobacz-zdjecia.html
Bardziej szczegółowoZADANIA DO SPRAWDZIANU
ZADANIA DO SPRAWDZIANU 1. Do daty dopisz wydarzenie: a) 1 IX 1939 r. wybuch II wojny światowej (agresja niemiecka na Polskę) b) 17 IX 1939 r. agresja radziecka na Polskę c) 28 IX 1939 r. kapitulacja Warszawy
Bardziej szczegółowoKarpacki Oddział Straży Granicznej
Karpacki Oddział Straży Granicznej Źródło: http://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/komenda/izba-tradycji/17648,izba-tradycji.html Wygenerowano: Czwartek, 19 października 2017, 23:53 Izba Tradycji Autor:
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO PAŃSTW EUROPY ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ W KONTEKŚCIE WZMOCNIENIA WSCHODNIEJ FLANKI NATO
Instytut Bezpieczeństwa Narodowego Wydziału Nauk o Zarządzaniu i Bezpieczeństwie Akademii Pomorskiej w Słupsku, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydział
Bardziej szczegółowoNa frontach Wielkiej Wojny
Na frontach Wielkiej Wojny 1. Zamach w Sarajewie i wybuch wojny Od kiedy w 1908 r. Austria wcieliła Bośnię i Hercegowinę jest stałe napięcie między Austrią a Serbią, która też chce kawałek 1911 r. w Serbii
Bardziej szczegółowo98. rocznica bitwy pod Zadwórzem uroczystości ku czci bohaterów 18 sierpnia 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/aktualnosci/6370,98-rocznica-bitwy-pod-zadworzem-uroczystosci-ku-czci-bohater ow-18-sierpnia-2018.html 2019-05-15, 20:41 Zadwórzem uroczystości ku czci bohaterów
Bardziej szczegółowoBitwa, która uratowała niepodległość 98. rocznica Bitwy Warszawskiej
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/upamietnianie/6325,bitwa-ktora-uratowala-niepodleglosc-98-rocznica-bitwy-wars zawskiej.html 2018-12-21, 05:32 Bitwa, która uratowała niepodległość 98. rocznica
Bardziej szczegółowoDowódcy Kawaleryjscy
Zbigniew Dymitr Dunin-Wąsowicz ur. 14 października 1882 w Brzeżanach, poległ 13 czerwca 1915 prowadząc szarżę pod Rokitną) polski dowódca wojskowy, rotmistrz Legionów Polskich. Po ukończeniu korpusu kadetów
Bardziej szczegółowoNiemcy Austro-Węgry Bułgaria Turcja. Francja Rosja Wielka Brytania
I wojna światowa 1914-1918, do 1939 zwana wielką wojną 1914-1918, pierwszy konflikt zbrojny w skali światowej, burzący układ stosunków politycznych po kongresie wiedeńskim 1814-1815. Była to tzw. Wojna
Bardziej szczegółowoAgresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą.
Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Element działań wojennych kampanii wrześniowej pierwszej kampanii
Bardziej szczegółowoWrzesień. Październik
Kalendarz historyczny rok szkolny 2010/2011 Wrzesień 1 września 1939 r. - agresja Niemiec na Polskę 1-7 września 1939 r. - obrona Westerplatte 11 września 1932 r. - Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura
Bardziej szczegółowoKarpacki Oddział Straży Granicznej
Karpacki Oddział Straży Granicznej http://www.karpacki.strazgraniczna.pl/ko/komenda/kierownictwo/17388,kierownictwo.html 2019-10-26, 21:43 Kierownictwo Krystian Koziołek 16.05.2016 Komendant Karpackiego
Bardziej szczegółowoDla czego 17 września 1939 Wojska ZSRR weszły do Polski?
Dla czego 17 września 1939 Wojska ZSRR weszły do Polski? Fischer, 18.09.2017 00:09 Dla tego, że nas nie lubili, dlatego, że minister Beck odrzucił ustalenia graniczne Traktatu Wersalskiego. Dla tego, że
Bardziej szczegółowoASY POLSKIEGO LOTNICTWA W BITWIE O ANGLIĘ
ASY POLSKIEGO LOTNICTWA W BITWIE O ANGLIĘ GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ WYBUCH II WOJNY ŚWIATOWEJ 1 WRZEŚNIA 1939 ATAK NIEMIEC 17 WRZEŚNIA ATAK ZWIĄZKU RADZIECKIEGO EWAKUACJA POLSKIEGO RZĄDU I CZĘŚCI ARMII
Bardziej szczegółowoOcena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Bardziej szczegółowoMao Tse-tung. Dwojaki los Chin
Mao Tse-tung Dwojaki los Chin http://maopd.wordpress.com/ Przemówienie Towarzysza Mao Tse-tunga z okazji otwarcia VII Zjazdu Komunistycznej Partii Chin wygłoszone 23 kwietnia 1945 roku. Maoistowski Projekt
Bardziej szczegółowoKOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK
Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Warsztaty historyczne KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK Śladami Józefa Piłsudskiego Część 2: DAŁ POLSCE WOLNOŚĆ, GRANICE, MOC SZACUNEK Podczas studiów Józef zaangażował
Bardziej szczegółowoLiteratura. Źródła. Dokumenty Publikowane
1. 2. 3. Źródła Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996. Prawda Białej Podlaskiej. Organ Tymczasowego Zarządu Miasta i Powiatu Białej Podlaskiej. Rozkaz nr 1 do garnizonu
Bardziej szczegółowo4 września 1939 (poniedziałe k)
Wojna obronna 1939 https://1wrzesnia39.pl/39p/kalendarium-1/8872,4-wrzesnia-1939-poniedzialek.html 2019-09-26, 13:11 4 września 1939 (poniedziałe k) Wydarzenia Mordy na ludności cywilnej Częstochowy i
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY.
UNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji 12.04.2018r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej wojny między
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII ( wg programu Wczoraj i dziś nr dopuszczenia 877/4/2017 ). Rok szkolny 2017/2018 Ocena dopuszczająca : - zna datę i postanowienia
Bardziej szczegółowoAktualna sytuacja geopolityczna. Robert Brzoza
Aktualna sytuacja geopolityczna Robert Brzoza 1 2 http://www.understandingwar.org 3 http://www.understandingwar.org Strategia ISIS Krzyżyk lokalizacja jednej lub większej liczby guwernii. Brąz teren wewnętrzny
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Tematyczny:
Małopolski Konkurs Tematyczny: Na Polu Chwały... - Damy i Kawalerowie Virtuti Militari i Krzyża Walecznych w walce o niepodległość i granice II Rzeczypospolitej dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i
Bardziej szczegółowoPOLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE
POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE "PRZED 75 LATY, 27 WRZEŚNIA 1939 R., ROZPOCZĘTO TWORZENIE STRUKTUR POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO. BYŁO ONO FENOMENEM NA SKALĘ ŚWIATOWĄ. TAJNE STRUKTURY PAŃSTWA POLSKIEGO, PODLEGŁE
Bardziej szczegółowoŚmierć żołnierza święta jest I łamie nakazy nienawiści Przyjaciel czy wróg, jeśli nie ominęły go rany Na jednakową miłość i cześć zasługuje
Śmierć żołnierza święta jest I łamie nakazy nienawiści Przyjaciel czy wróg, jeśli nie ominęły go rany Na jednakową miłość i cześć zasługuje Kontrofensywa Austro-Węgier. Bitwa Rudnicka 1914r. Historia I
Bardziej szczegółowoŻołnierze 1. Armii Wojska Polskiego spuszczają łodzie na wodę (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego spuszczają łodzie na wodę (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe) Powstanie. 1. Armia Wojska Polskiego utworzona 29 lipca 1944 roku z przemianowania 1. Armii Polskiej w ZSRR
Bardziej szczegółowohttp://grzbiet.pl/ksiazki/armia-rezerwowa-ii-rzeczypospolitej-spoleczenstwo-pod-bronia-1918-1939
Spis treści \V stęp... 7 Koncepcja,.naród pod bronią"... 15 Uwarunkowania geopolityczne i strategiczno-militarne bezpieczeństwa Polski... 39 Miejsce Wojska Polskiego w systemie bezpieczeństwa państwa...
Bardziej szczegółowoCLII Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Zespole Szkół nr 27 Praca kontrolna nr 1 semestr I HISTORIA Międzywojnie i II wojna światowa TEST
CLII Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Zespole Szkół nr 27 Praca kontrolna nr 1 semestr I HISTORIA Międzywojnie i II wojna światowa TEST... 1. Na poniższej mapie zaznacz państwa, które utworzyły:
Bardziej szczegółowoWojciech Włodarkiewicz 289. zawiera informację o siedmiu cmentarzach, kwaterach oraz grobach powstańczych
RECENZJE Warszawa i Mazowsze w walce o niepodległość kraju w latach 1794-1920, red. nauk. Adam Koseski, Andrzej Stawarz, Warszawa 2001, ss. 394. Od dawna istniała potrzeba przygotowania syntezy wiedzy
Bardziej szczegółowo90. ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
"Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości, ani nie ma prawa do przyszłości". Józef Piłsudski Po 123 latach zaborów Polacy doczekali się odzyskania niepodległości.
Bardziej szczegółowoEkspozycje w Galerii Plenerowej Łazienek Królewskich (ogrodzenie od Alei Ujazdowskich) dostępne będą do 30 września 2018 roku. ***
03 września 2018 WYSTAWA PLENEROWA NA STULECIE SZTABU GENERALNEGO WP. Polacy mają w sobie instynkt wolności. Ten instynkt ma wartość i ja tę wartość cenię - te słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego stały
Bardziej szczegółowoNAJWYŻSZEGO DOWÓDZTWA ARMII ROSYJSKIEJ 137
6 SPIS TREŚCI RoznziAŁX KONIEC OPERACJI. PODSUMOWANIE 1 33 ROZDZIAŁ XI WNIOSKI Z OPERACJI I CHARAKTERYSTYKA NAJWYŻSZEGO DOWÓDZTWA ARMII ROSYJSKIEJ 137 ZAKOŃCZENIE 153 SPIS MAP 158 MAPY I SCHEMATY.. 159
Bardziej szczegółowoROLA GENERAŁA WŁADYSŁAWA SIKORSKIEGO W WOJNIE POLSKO-BOLSZEWICKIEJ 1920 ROKU
ACTA UNIVERSITATIS WRATISLAVIENSIS No 3079 SOCJOLOGIA XLIV WROCŁAW 2008 JERZY ZDAŃSKI Akademia im. J. Długosza, Częstochowa ROLA GENERAŁA WŁADYSŁAWA SIKORSKIEGO W WOJNIE POLSKO-BOLSZEWICKIEJ 1920 ROKU
Bardziej szczegółowoWystawa plenerowa Powstała, by żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości Warszawa, 29 maja 20 czerwca 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/aktualnosci/4234,wystawa-plenerowa-powstala-by-zyc-w-100-rocznice-odzyskania -niepodleglosci-warsz.html 2019-07-19, 23:16 żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości
Bardziej szczegółowo1.*Roman Dmowski był jedną z dwóch najważniejszych postaci II RP. Jednak sprawował tylko jedno ważne stanowisko. Które?
Quiz 11 Listopada 1.*Roman Dmowski był jedną z dwóch najważniejszych postaci II RP. Jednak sprawował tylko jedno ważne stanowisko. Które? a) Był prezydentem b) Był premierem c)był ministrem spraw zagranicznych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Uwagi wstępne Wstęp do wydania trzeciego. CZĘŚĆ PIERWSZA Geneza i zasięg konfliktu zbrojnego lat 1914-1918
Spis treści Uwagi wstępne Wstęp do wydania trzeciego CZĘŚĆ PIERWSZA Geneza i zasięg konfliktu zbrojnego lat 1914-1918 Rozdział I. Narodziny wieku (1890-1914) 1. Nie spełnione obawy końca XIX wieku 2. Rewolucja
Bardziej szczegółowoROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 14.12.2016 R. Stanisław Koziej ROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej
Bardziej szczegółowoDziennik bojowy 14. Pułku Strzeleckiego 72. Dywizji Strzeleckiej
UWAGA! Zachowano oryginalną stylistykę z dziennika bojowego. Źródło: Pamięć Narodu. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. Tłumaczenie: Maciej Krzysik Nysa 1945-2015. Dziennik bojowy 14. Pułku Strzeleckiego
Bardziej szczegółowoZWIĄZEK WETERANÓW I REZERWISTÓW WOJSKA POLSKIEGO DOLNOŚLĄSKI ODDZIAŁ WOJEWÓDZKI imienia 2 Armii Wojska Polskiego DRUGA ARMIA WOJSKA POLSKIEGO
ZWIĄZEK WETERANÓW I REZERWISTÓW WOJSKA POLSKIEGO DOLNOŚLĄSKI ODDZIAŁ WOJEWÓDZKI imienia 2 Armii Wojska Polskiego DRUGA ARMIA WOJSKA POLSKIEGO WROCŁAW, 2016 KAROL ŚWIERCZEWSKI Karol Świerczewski urodził
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań
Bardziej szczegółowo100 rocznica utworzenia Legionów Polskich
100 rocznica utworzenia Legionów Polskich Legiony Polskie polskie oddziały wojskowe, którym początek dała Pierwsza Kompania Kadrowa utworzona 3 sierpnia 1914 w Krakowie z inicjatywy Józefa Piłsudskiego.
Bardziej szczegółowoAgresja sowiecka na Polskę- IV rozbiór Polski
Literka.pl Agresja sowiecka na Polskę IV rozbiór Polski Data dodania: 20110326 22:12:54 Autor: Monika Skiba Przedstawiam konspekt do lekcji na temat Agresji sowieckiej na Polskę dla klasy 3 gimnazjum.
Bardziej szczegółowoPOLACY WOBEC WOJNY W CZECZENII WARSZAWA, LUTY 2000
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-58 - 95, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoPODSTAWA PROGRAMOWA (zakres podstawowy)
2016-09-01 HISTORIA PODSTAWA PROGRAMOWA (zakres podstawowy) SZKOŁY BENEDYKTA IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń porządkuje i synchronizuje
Bardziej szczegółowoStanisław Ludwik Krowicki "Działania militarne na północnym Mazowszu i w korytarzu pomorskim : 1920 rok", Ryszard Juszkiewicz, Mława 2011 : [recenzja]
Stanisław Ludwik Krowicki "Działania militarne na północnym Mazowszu i w korytarzu pomorskim : 1920 rok", Ryszard Juszkiewicz, Mława 2011 : [recenzja] Rocznik Mazowiecki 24, 244-247 2012 Ryszard Juszkiewicz,
Bardziej szczegółowo1. Organizator: Poseł na Sejm RP Barbara Bartuś
REGULAMIN KONKURSU HISTORYCZNEGO POLSKI CZYN NIEPODLEGŁOŚCIOWY 1914 1921 DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Z MIASTA NOWEGO SĄCZA I POWIATÓW GORLICKIEGO, NOWOSĄDECKIEGO I LIMANOWSKIEGO w roku szkolnym
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowoWalka o granice II Rzeczypospolitej 1918-1922
Walka o granice II Rzeczypospolitej 1918-1922 Czynniki kształtujące polskie granice po I wojnie światowej Decyzje mocarstw na konferencji wersalskiej Walka zbrojna Polaków o prawo do decydowania o swojej
Bardziej szczegółowoPRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI EUGENIUSZ SMOLAR POLSKA ROSJA 2
6 marca 2015 roku 1 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI 2 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI Tadeusz Konwicki: Polska leży w przeciągu Europy. Zachód Wschód Polacy, zwykli Polacy, to wiedzą Jest to ważny element pamięci rodzinnej
Bardziej szczegółowoZESTAW GIER DOSKONALĄCYCH SZYBKIE DZIAŁANIE ZAWODNIKA W KONTAKCIE Z PRZECIWNIKIEM
ZESTAW GIER DOSKONALĄCYCH SZYBKIE DZIAŁANIE ZAWODNIKA W KONTAKCIE Z PRZECIWNIKIEM DZISIEJSZA PIŁKA NOŻNA TO GRA, KTÓRA JEST CORAZ SZYBSZA, DYNAMICZNIEJSZA PROWADZONA NA ZAGĘSZCZONYCH, OGRANICZONYCH POWIERZCHNIACH
Bardziej szczegółowoPiłsudski i Dmowski dwie wizje niepodległej Polski. Debata Lublin, 6 września 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/konferencje-i-wyklady/6529,pilsudski-i-dmowski-dwie-wizje-niepodleglej-polski-d ebata-lublin-6-wrzesnia-2018.html 2019-05-24, 05:31 Piłsudski i Dmowski dwie
Bardziej szczegółowoPomnik Lotnika. Osiągnięcia polskich lotników w II Rzeczypospolitej
Pomnik Lotnika. Osiągnięcia polskich lotników w II Rzeczypospolitej Pomnik Lotnika. Osiągnięcia polskich lotników w II Rzeczypospolitej Wstęp Źródło: Eduexpert Sp. z o.o. / Evaco Sp. z o.o., licencja:
Bardziej szczegółowoKONTROFENSYWA POLSKA ZNAD WIEPRZA W SIERPNIU 1920 ROKU
Paweł Żarkowski KONTROFENSYWA POLSKA ZNAD WIEPRZA W SIERPNIU 1920 ROKU 1. Ogólna charakterystyka ugrupowania wojsk polskich nad Wieprzem w przededniu rozpoczęcia działań zaczepnych a) Przebieg koncentracji
Bardziej szczegółowoHISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA VI. Imię:... Nazwisko:... Data:...
HISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA VI Imię:... Nazwisko:... Data:... 1. Połącz pojęcia z ich wyjaśnieniami (0-5p.) ententa obóz polityczny mający na celu uzdrowienie państwa polskiego plebiscyt
Bardziej szczegółowoJÓZEF PIŁSUDSKI (1867-1935)
JÓZEF PIŁSUDSKI (1867-1935) 70 ROCZNICA ŚMIERCI (zbiory audiowizualne) Wideokasety 1. A JEDNAK Polska (1918-1921 ) / scen. Wincenty Ronisz. Warszawa : Studio Filmów Edukacyjnych Nauka, 1998. 1 kas. wiz.
Bardziej szczegółowoRoman Kabaczij. WYGNANI NA STEPY Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Polski na południe Ukrainy w latach 1944-1946
Roman Kabaczij WYGNANI NA STEPY Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Polski na południe Ukrainy w latach 1944-1946 SPIS TREŚCI Wstęp 11 Rozdział I. Koncepcja wysiedlenia Ukraińców z Polski w kontekście
Bardziej szczegółowoOrganizatorzy Międzyszkolnego Konkursu Historycznego Wrzesień 1939 roku bez tajemnic, zwanego dalej Konkursem:
REGULAMIN MIĘDZYSZKOLNEGO KONKURSU HISTORYCZNEGO WRZESIEŃ 1939 ROKU BEZ TAJEMNIC I. Zasady ogólne: Organizatorzy Międzyszkolnego Konkursu Historycznego Wrzesień 1939 roku bez tajemnic, zwanego dalej Konkursem:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie. I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ)
Spis treści Wprowadzenie I. KSZTAŁCENIE OBRONNE MŁODZIEśY W POLSCE (TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ) 1.1. Tradycje kształcenia obronnego młodzieŝy 1.1.1. Kształcenie obronne w okresie rozbiorów 1.1.2. Kształcenie
Bardziej szczegółowoNiezwyciężeni. Michał Kadrinazi Paradowski, Daniel Staberg, Rafał Szwelicki Malowanie figurek szwedzkich: Corsarii.
Niezwyciężeni Szwedzcy weterani w kampanii przeciw Danii 1657-1658 W Michał Kadrinazi Paradowski, Daniel Staberg, Rafał Szwelicki Malowanie figurek szwedzkich: Corsarii lipcu 1657 roku Dania zdecydowała
Bardziej szczegółowoppłk dr Mirosław PAKUŁA
ppłk dr Mirosław PAKUŁA Rosyjski plan zdobycia Warszawy (kołem zaznaczono teren garnizonu Zegrze) 139 Geneza wojny owstająca w listopadzie 1918 r. Rzeczypospolita nie miała ustalonych granic. Z Rosją porewolucyjną
Bardziej szczegółowoMIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM
S Z T A B G E N E R A L N Y W P ZARZĄD PLANOWANIA OPERACYJNEGO P3 MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM ppłk dr Dariusz ŻYŁKA
Bardziej szczegółowo2012 w Europie - temperatura wg E-OBS (1)
2012 w Europie - temperatura wg E-OBS (1) Dziś sprawdzimy, jaki był pod względem temperatury rok 2012 w całej Europie, nie tylko w jej środkowej części. Dane pochodzą z bazy E-OBS, o której szerzej pisałem
Bardziej szczegółowo