Podatek od czynnoêci cywilnoprawnych

Transkrypt

1 Podatek od czynnoêci cywilnoprawnych Komentarz praktyczny 2011 Tomasz Nierobisz Adam Wacławczyk

2 Podatek od czynnoêci cywilnoprawnych Komentarz praktyczny

3

4 Podatek od czynnoêci cywilnoprawnych Komentarz praktyczny 2011 Tomasz Nierobisz Adam Wacławczyk Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2011

5 Podatek od czynno ci cywilnoprawnych 2011 Komentarz praktyczny Stan prawny: stycze 2011 Redakcja: Emilia Kasperowicz-Medy ska Projekt okładki i stron tytułowych: GRAFOS Wydawnictwo C.H. Beck 2010 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: PanDawer, Druk i oprawa: Totem, Inowrocław ISBN

6 Spis tre ci Przedmowa... XV Wykaz skrótów... XVII Bibliografi a... XIX A. Tekst ustawy... 1 Ustawa o podatku od czynno ci cywilnoprawnych z dnia 9 wrze nia 2000 r. (Dz.U. Nr 86, poz. 959) tekst jednolity z dnia 17 maja 2010 r. (Dz.U. Nr 101, poz. 649 ze zm.)... 3 B. Komentarz Rodział 1. Przedmiot opodatkowania Art. 1. Zakres Art. 1 ust. 1 pkt Przedmiot opodatkowania Czynno ć cywilnoprawna Zamkni ta lista czynno ci cywilnoprawnych Umowy nazwane Dyrektywa z r. dotycz ca podatków po rednich od gromadzenia kapitału Art. 1 ust. 1 pkt 1a Defi nicja sprzeda y Elementy przedmiotowo istotne umowy sprzeda y Cena Zamiana Przedmiot umowy sprzeda y rzecz Zwierz ta Energia Przedmiot umowy sprzeda y prawa maj tkowe Posiadanie Cesja wierzytelno ci Nabycie udziałów w celu umorzenia Przeniesienie własno ci na podstawie art. 231 KC Przeniesienie własno ci w ramach prawa odkupu V

7 Spis tre ci 19. Przymusowy wykup akcji Aport udziałów lub innych aktywów do spółki kapitałowej Nabywanie akcji i udziałów w ramach ustaw konsoliduj cych spółki sektora elektroenergetycznego Datio in solutum Przej cie długu Nabycie przedsi biorstwa Dodatnia warto ć przedsi biorstwa (tzw. goodwill) Przeniesienie autorskich praw maj tkowych Art. 1 ust. 1 pkt 1b Umowa po yczki Umowa kredytu Po yczka a umowa cash poolingu Art. 1 ust. 1 pkt 1c i d Umowa darowizny Art. 1 ust. 1 pkt 1e Umowa do ywocia Umowa z nast pc / umowa przekazania gospodarstwa rolnego Art. 1 ust. 1 pkt 1f Umowne zniesienie współwłasno ci i umowny dział spadku Art. 1 ust. 1 pkt 1g i h Ustanowienie hipoteki Art. 1 ust. 1 pkt 1i Ustanowienie odpłatnego u ytkowania Ustanowienie odpłatnego u ytkowania nieprawidłowego Ustanowienie odpłatnej słu ebno ci Art. 1 ust. 1 pkt 1j Umowa depozytu nieprawidłowego Depozyt notarialny Art. 1 ust. 1 pkt 1k Umowa spółki Umowa spółki cywilnej Umowy spółek prawa handlowego Zawarcie umowy spółki Zakres i defi nicja spółek, których umowy obj te s zakresem Ustawy Czynno ci dokonywane w ramach zawarcia umowy spółki lub jej zmiany, obj te zakresem przedmiotowym Ustawy Podstawa opodatkowania w przypadku zawarcia i zmiany umowy spółki VI

8 Spis tre ci Art. 1 ust. 1 pkt Zmiany umów Art. 1 ust. 1 pkt Orzeczenia s dów powszechnych Obowi zki informacyjne s dów Orzeczenia s dów polubownych Ugody s dowe Art. 1 ust. 2 pkt Akt zało ycielski, statut spółki oraz ich zmiany Art. 1 ust. 2 pkt Rozszerzenie zakresu poj cia czynno ci cywilnoprawnej Art. 1 ust Zmiana umowy spółki Art. 1 ust. 3 pkt Zmiana umowy poprzez wniesienie lub podwy szenie wkładu Zmiana umowy spółki cywilnej Zwi kszenie maj tku spółki albo podwy szenia kapitału zakładowego Po yczka udzielana spółce osobowej przez wspólnika Dopłaty Oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw maj tkowych do nieodpłatnego korzystania Art. 1 ust. 3 pkt Podwy szenie kapitału zakładowego w spółce z o.o Podwy szenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej Dopłaty do spółki z ograniczon odpowiedzialno ci Pozostałe przypadki dopłat Moment powstania obowi zku podatkowego przy uchwale o podwy szeniu kapitału zakładowego Podstawa opodatkowania przy podwy szeniu warto ci kapitału zakładowego Art. 1 ust. 3 pkt Przekształcenie spółek Ł czenie spółek Zwi kszenie maj tku spółki osobowej lub podwy szenie kapitału zakładowego Wył czenia z zakresu opodatkowania czynno ci zwi zanych z przekształceniem lub ł czeniem spółek Podstawa opodatkowania czynno ci zwi zanych z przekształceniem lub ł czeniem spółek Zwolnienia przedmiotowe w zakresie czynno ci zwi zanych z przekształceniem lub ł czeniem spółek VII

9 Spis tre ci VIII Art. 1 ust. 3 pkt Przeniesienie siedziby lub rzeczywistego o rodka zarz dzania spółki kapitałowej Art. 1 ust Terytorialny zakres ustawy Rzeczy Prawa maj tkowe Sprzeda udziałów i akcji w spółkach kapitałowych Po yczka Art. 1 ust Umowa spółki oraz jej zmiana Spółki osobowe Spółki kapitałowe Defi nicja spółki kapitałowej, siedziby spółki, rzeczywistego o rodka zarz dzania oraz pa stwa członkowskiego Art. 1a. (Obja nienie poj ć) Słowniczek Art. 1a pkt Zamkni ty katalog spółek osobowych Spółka cicha Spółka cywilna Handlowe spółki osobowe Art. 1a pkt Spółka kapitałowa Spółka z ograniczon odpowiedzialno ci Spółka akcyjna Spółka europejska Niezgodno ć ustawowej defi nicji spółki kapitałowej z Dyrektyw Wpływ niezgodno ci defi nicji na prawa i obowi zki podatników Art. 1a pkt Siedziba spółki Art. 1a pkt Rzeczywisty o rodek zarz dzania Art. 1a pkt Pa stwo członkowskie Unii Europejskiej Pa stwo członkowskie EFTA Art. 1a pkt 6 i Defi nicja podatku od towarów i usług Art. 2. Wył czenia Art. 2 pkt Ustawy szczególne Gospodarka nieruchomo ciami Autostrady płatne

10 Spis tre ci 5. Inne inwestycje drogowe Art. 2 pkt Sprzeda a ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomo ci w zwi zku z ochron rodowiska Art. 2 pkt 2a Umowy sprzeda y lokali mieszkalnych przez Wojskow Agencj Mieszkaniow Art. 2 pkt Sprzeda rzeczy w post powaniu upadło ciowym i egzekucyjnym Art. 2 pkt Opodatkowanie czynno ci podatkiem VAT Zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy o VAT Umowa spółki i jej zmiany Sprzeda lub zamiana nieruchomo ci (prawa wieczystego u ytkowania) niezabudowanych Sprzeda lub zamiana nieruchomo ci (prawa wieczystego u ytkowania) zabudowanych Spółdzielcze własno ciowe prawo do lokalu Sprzeda wierzytelno ci a VAT Umowa sprzeda y udziałów lub akcji w spółkach handlowych Art. 2 pkt Wolne obszary celne, składy wolnocłowe i składy celne Procedura składu celnego Art. 2 pkt Wył czenia dotycz ce działa restrukturyzacyjnych Poj cie spółki kapitałowej Ł czenie lub przekształcenie spółek kapitałowych Wniesienie przedsi biorstwa lub jego zorganizowanej cz ci Wniesienie udziałów lub akcji Rozdział 2. Obowi zek podatkowy Art. 3. Powstanie obowi zku Dokonanie czynno ci cywilnoprawnej Umowa rozporz dzaj ca Umowa spółki cywilnej Umowa spółki jawnej, partnerskiej i komandytowej Umowa spółki z ograniczon odpowiedzialno ci oraz umowy spółki komandytowo-akcyjnej i spółki akcyjnej Zmiany umowy spółki osobowej, w tym spółki cywilnej Dopłaty w spółkach osobowych lub kapitałowych Zmiany umowy spółki kapitałowej przed rejestracj spółki IX

11 Spis tre ci X 9. Zmiany umowy spółki z ograniczon odpowiedzialno ci (podwy szenie kapitału) po rejestracji spółki Zmiany umowy spółki akcyjnej (podwy szenie kapitału) po rejestracji spółki Przekształcenia i ł czenia spółek Przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego o rodka zarz dzania lub siedziby spółki kapitałowej Zło enie o wiadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcie umowy ustanowienia hipoteki Orzeczenia s dów, w tym polubownych, oraz ugody Powołanie si przez podatnika na fakt dokonania czynno ci cywilnoprawnej Art. 4. Obowi zek podatkowy Podatnik PCC Umowa spółki inna ni umowa spółki cywilnej Art. 5. Obowi zek zapłaty podatku Solidarna odpowiedzialno ć podatników Rozdział 3. Podstawa opodatkowania oraz wysoko ć podatku Art. 6. Podstawa opodatkowania Art. 6 ust. 1 pkt Umowa sprzeda y Art. 6 ust. 1 pkt Umowa zamiany Art. 6 ust. 1 pkt Umowa darowizny Art. 6 ust. 1 pkt Umowa do ywocia Art. 6 ust. 1 pkt Zniesienie współwłasno ci lub dział spadku Art. 6 ust. 1 pkt Ustanowienie odpłatnego u ytkowania oraz odpłatnej słu ebno ci Art. 6 ust. 1 pkt Umowa po yczki i depozytu nieprawidłowego Art. 6 ust. 1 pkt 8a Umowa spółki Podstawa opodatkowania w przypadku spółki osobowej Podstawa opodatkowania w przypadku spółki kapitałowej Art. 6 ust. 1 pkt 8b Podwy szenie wkładów albo podwy szenia kapitału zakładowego Art. 6 ust. 1 pkt 8c

12 Spis tre ci 12. Dopłaty Art. 6 ust. 1 pkt 8d Po yczka Po yczka udzielana przez akcjonariusza oraz komandytariusza Art. 6 ust. 1 pkt 8e Oddanie rzeczy lub praw od u ywania Podstawa prawna korzystania z rzeczy przez spółk cywiln Art. 6 ust. 1 pkt 8f Zasady opodatkowania przekształcenia lub ł czenia spółek Zwolnienia kapitału/maj tku wcze niej opodatkowanego Art. 6 ust. 1 pkt 8g Defi nicja spółki kapitałowej a zakres opodatkowania Art. 6 ust. 1 pkt Ustanowienie hipoteki Art. 6 ust Warto ć rynkowa poj cie Art. 6 ust Warto ć rynkowa procedura Art. 6 ust Warto ć rynkowa wykorzystanie opinii biegłego Art. 6 ust wiadczenie nieoznaczone pod wzgl dem wielko ci Art. 6 ust Umowa odpłatnego u ytkowania lub słu ebno ci zawarta na czas nieokre lony Art. 6 ust Udost pnienie rzeczy lub praw maj tkowych przez wspólnika Art. 6 ust Zmiany umów odpłatnego u ytkowania oraz słu ebno ci Art. 6 ust Cel wył czenia Wynagrodzenie notariusza Opłata s dowa Ogłoszenie w Monitorze S dowym i Gospodarczym Art. 7. Stawki Art. 7 ust. 1 i Stawki podatku Art. 7 ust Najwy sza stawka podatku Art. 7 ust Sankcyjna stawka podatku XI

13 Spis tre ci Rozdział 4. Zwolnienia od podatku Art. 8. Zwolnienia podmiotowe Pa stwa obce Organizacje po ytku publicznego Skarb Pa stwa i jednostki samorz du terytorialnego Zwolnienia dla osób niepełnosprawnych Inne zwolnienia podmiotowe Art. 9. Zwolnienia przedmiotowe Art. 9 pkt Waluty obce Art. 9 pkt Rodzaje umów przeniesienia własno ci nieruchomo ci Defi nicja gospodarstwa rolnego Szczególne warunki zwolnienia U ytkowanie wieczyste Lasy Art. 9 pkt Zakup nieruchomo ci w zwi zku z wywłaszczeniem i ochron rodowiska Art. 9 pkt Szczególne regulacje dotycz ce sprzeda y budynków i lokali mieszkalnych Art. 9 pkt Zamiana budynków i lokali mieszkalnych Art. 9 pkt Sprzeda rzeczy ruchomych Art. 9 pkt Bony i obligacje skarbowe Art. 9 pkt Bony pieni ne NBP Art. 9 pkt Defi nicje poj ć Kryteria zastosowania zwolnienia Art. 9 pkt 9a Towary giełdowe na giełdach towarowych Art. 9 pkt 9b Zbycie akcji i udziałów przez Bank Gospodarstwa Krajowego Art. 9 pkt 10a Po yczki udzielane przez podmioty profesjonalne Art. 9 pkt 10b i c Po yczki pomi dzy osobami bliskimi Art. 9 pkt 10d Po yczki pomi dzy osobami obcymi Art. 9 pkt 10e XII

14 Spis tre ci 20. Kasy i fundusze zakładowe Art. 9 pkt 10f Po yczki z funduszy celowych Art. 9 pkt 10g, h, i Po yczki udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej Art. 9 pkt 11a Przekształcenie lub ł czenie spółek Warto ć wkładów lub kapitału zakładowego opodatkowanego w innym pa stwie członkowskim Art. 9 pkt 11b Warto ć wcze niejszych po yczek lub dopłat Uwagi w zakresie podatku od wkładów kapitałowych uiszczonego na terytorium innego pa stwa członkowskiego Art. 9 pkt 11c Obni enie kapitału w zwi zku z poniesionymi stratami Art. 9 pkt 11d Spółki z udziałem Skarbu Pa stwa lub jednostek samorz du terytorialnego Art. 9 pkt 12 i Ustanowienie hipoteki Art. 9 pkt 14 i Realizacja prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomo ci poza granicami Polski Rozdział 5. Zapłata, pobór i zwrot podatku Art. 10. Zapłata Art. 10 ust Obowi zki podatnika Art. 10 ust. 2 i Notariusz jako płatnik podatku Art. 10 ust. 3a i Obowi zki płatnika Rejestr podatku Informacja o kwocie podatku nale nego poszczególnym gminom Art. 11. Zwrot Art. 11 ust Nadpłata a zwrot podatku Art. 11 ust. 1 pkt Niewa no ć wzgl dna Okoliczno ci wykluczaj ce zwrot podatku Art. 11 ust. 1 pkt 2 i Warunek zawieszaj cy XIII

15 Spis tre ci Art. 11 ust. 1 pkt Rejestracja podwy szenia kapitału zakładowego Art. 11 ust. 1 pkt Wpis hipoteki Art. 11 ust Termin zwrotu Rozdział 6. Wła ciwo ć organów podatkowych Art. 12. Wła ciwo ć miejscowa Poj cie wła ciwo ci Umowy dotycz ce rzeczy znajduj cych si na terytorium Polski lub praw maj tkowych wykonywanych w Polsce zasada ogólna Umowy zwi zane z przeniesieniem własno ci oraz niektórych praw rzeczowych zwi zanych z nieruchomo ciami Umowy spółki Art. 12 ust Wła ciwo ć pomocnicza Art. 12 ust. 3 i Umowy zamiany Art. 13. Wła ciwo ć miejscowa Umowy dotycz ce rzeczy znajduj cych si za granic Polski lub praw maj tkowych wykonywanychz a granic Art. 13a. Wła ciwo ć organu podatkowego Wła ciwo ć rzeczowa Rodział 7. Przepisy przej ciowe i ko cowe Art. 14 i 15 Zastosowanie ustawy Art. 16 Wej cie w ycie Indeks XIV

16 Przedmowa Podatek od czynno ci cywilnoprawnych, wbrew obiegowym opiniom, jest podatkiem maj cym powszechne zastosowanie. Sprzeda nieruchomo ci, udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego b d zawarcie oraz zmiana umowy spółki to niezwykle cz sto wyst puj ce w praktyce operacje gospodarcze podlegaj ce temu podatkowi. Podatek ten dotyczy zarówno osób fi zycznych czy jednostek organizacyjnych nieprowadz cych działalno ci gospodarczej, jak i przedsi biorców. Co wi cej, funkcja płatnika, jak na gruncie ustawy o podatku od czynno ci cywilnoprawnych pełni notariusze, obliguje równie te osoby do stosowania w działalno- ci zawodowej regulacji wynikaj cych z komentowanej ustawy. Ponadto do ć silne zwi zki podatku od czynno ci cywilnoprawnej z podatkiem od towarów i usług powoduj, e czynno ci cywilnoprawne opodatkowane podatkiem od czynno ci cywilnoprawnych podlegaj równie ocenie z punktu widzenia przepisów o podatku od towarów i usług. W tpliwo ci interpretacyjne dotycz ce poszczególnych instytucji na gruncie podatku od towarów i usług maj zatem bezpo redni wpływ na praktyk stosowania przepisów o podatku od czynno ci cywilnoprawnych. Bior c pod uwag powy sze, mamy nadziej, e niniejszy komentarz b dzie pomoc w stosowaniu ustawy o podatku od czynno ci cywilnoprawnych przez wszystkie osoby, do których ta ustawa znajduje zastosowanie. Zało yli my, e niniejsza publikacja ma słu yć przede wszystkim praktyce. Dlatego te starali my si poł czyć analiz przepisów, orzecznictwa, wypowiedzi organów podatkowych oraz przedstawicieli doktryny prawa podatkowego z naszym wieloletnim do wiadczeniem w stosowaniu prawa podatkowego, by w ten sposób udzielić odpowiedzi na pytania, jakie mog si pojawić przy interpretacji przepisów komentowanej ustawy. Mamy nadziej, e cele te zostały osi gni te i komentarz spotka si z przychylnym przyj ciem czytelników. Kraków, listopad 2010 Tomasz Nierobisz Adam Wacławczyk XV

17

18 1. ródła prawne Wykaz skrótów Dyrektywa Dyrektywa Rady 2008/7/WE z r. dotycz ca podatków po rednich od gromadzenia kapitału Dyrektywa z 1969 r... Dyrektywa Rady 69/335 EWG z r. dotycz ca podatków po rednich od gromadzenia kapitału GospNierU ustawa z r. o gospodarce nieruchomo ciami (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KM ustawa z r. Kodeks morski (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 217, poz. 1689) KPC ustawa z r. Kodeks post powania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opieku czy (Dz.U. z 1964 r. Nr 9, poz.59 ze zm.) KRS Krajowy Rejestr S dowy KSH ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r., Nr 94, poz.1037 ze zm.) OrdPU ustawa z r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PrBankU ustawa z r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrNot ustawa z r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz ze zm.) PrSpadU ustawa z r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) PrUpiN ustawa z r. Prawo upadło ciowe i naprawcze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361) RozpInf rozporz dzenie Ministra Sprawiedliwo ci z r. w sprawie okre lenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez s dy, komorników s dowych i notariuszy oraz terminu, formy, z uwzgl dnieniem formy wypisu aktu i sposobu ich przekazywania (Dz.U. Nr 156, poz ze zm.) XVII

19 Wykaz skrótów RozpWVAT rozporz dzenie Ministra Finansów z r. w sprawie wykorzystania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 224, poz ze zm.) RozpZwrPCC rozporz dzenie Ministra Finansów z r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno ci cywilnoprawnych (Dz.U. z 2008 r. Nr 234, poz. 1577) UPPl ustawa z r. o działalno ci po ytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873 ze zm.) TWE Traktat ustanawiaj cy Wspólnot Europejsk (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2) VATU ustawa z r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) 2. Czasopisma MoPod Monitor Podatkowy MP Monitor Prawniczy POP Przegl d Orzecznictwa Podatkowego PP Przegl d Podatkowy PPH Przegl d Prawa Handlowego 3. Inne Dz.U Dziennik Ustaw ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwo ci KRS Krajowy Rejestr S dowy lit litera n nast pny (-a, -e) NBP Narodowy Bank Polski nr numer NSA Naczelny S d Administracyjny PCC podatek od czynno ci cywilnoprawnych pkt punkt poz pozycja r rok RP Rzeczpospolita Polska s strona SN S d Najwy szy tekst jedn tekst jednolity TK Trybunał Konstytucyjny UE Unia Europejska WSA Wojewódzki S d Administracyjny wyr wyrok ze zm ze zmianami zd zdanie zob zobacz XVIII

20 Literatura Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa. Komentarz 2003, Wrocław Aleksandrowicz M., Grzybowski M., Glosa do wyroku NSA z r., III SA 1124/93 Glosa 1995 nr 3. Błachuta A. i in., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa Brzezi ski B., Kalinowski M., Europejskie prawo podatkowe w wietle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwo ci, Gda sk Chudzik M., Spółka cywilna podatek od czynno ci cywilnoprawnych, MoPod 11/2002. Chustecka K., Podatek od czynno ci cywilnoprawnych w 2009 roku. Komentarz, Warszawa Czerwi ski S., Skomorowski K., Konsekwencje sprzeda y udziałów w spółce córce na gruncie podatku od warto ci dodanej, Glosa do orzeczenia ETS z r. w sprawie Skatteverket przeciwsko AB SKF, C-29-08, MoPod 5/2010. Derejko-Kotowska M., Polemika z Marcinem Pankiem, Autorem artykułu Funkcja destrukcyjna podatku na przykładzie podatku od czynno ci cywilnoprawnych od sprzeda y przedsi biorstwa, PP 9/2008. Derejko-Kotowska M., Przymusowy wykup akcji, PP 7/2003. D bowska-romanowska T., Poj cie obliczenia podatku a odwzorowanie podatkowego stanu faktycznego w wietle ustawy o zobowi zaniach podatkowych, [w:] Ksi ga pami tkowa ku czci Profesora Eugeniusza Teglera, Pozna D bowska-romanowska T., Uwagi o sposobie defi niowania przedmiotu i podstawy opodatkowania z punktu widzenia obliczenia prawidłowej (jednej i jedynej) kwoty podatku. Studia z dziedziny prawa podatkowego, Toru Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Cz ć ogólna, Warszawa Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Ksi ga pierwsza. Cz ć ogólna, Warszawa Drozd E., Przeniesienie własno ci nieruchomo ci, Warszawa Kraków Fiszer J., Bator M., Podatek od czynno ci cywilnoprawnych od po yczki od udziałowca narusza prawo wspólnotowe, MoPod 5/2008. Grzesiok P., Spółka cicha na tle poj cia spółki (rozwa ania na marginesie postanowienia S du Najwy szego z r., III CZP 67/03), Rejent 10/2006 (186). XIX