Jadwiga Andrychowska-Biegacz Dariusz Biegacz, Agnieszka Kwiecień. Śladami żubra. przewodnik białowieski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Jadwiga Andrychowska-Biegacz Dariusz Biegacz, Agnieszka Kwiecień. Śladami żubra. przewodnik białowieski"

Łukasz Woźniak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Jadwiga Andrychowska-Biegacz Dariusz Biegacz, Agnieszka Kwiecień Śladami żubra przewodnik białowieski Wydanie I (2009): na 600-lecie polowania króla Jagiełły w Puszczy Białowieskiej (1409 r.) dla zgromadzenia zapasów żywności przed Bitwą pod Grunwaldem ISBN Copyright by Wydawnictwo Proartus-Bis. Uwaga, książka zabezpieczona znakiem wodnym pozwalającym na zidentyfikowanie źródła nielegalnych kopii Wydanie II, poprawione Kraków

) dla zgromadzenia zapasów żywności przed Bitwą pod Grunwaldem ISBN 978-83-65027-00-9 Copyright by Wydawnictwo

2 Spis treści WSTĘP 5 PUSZCZA BIAŁOWIESKA.. 7 Mieszkańcy Puszczy... 7 Białowieski Park Narodowy... 9 Białowieża.. 9 Żubr. 9 Rezerwat Pokazowy Żubrów Żubr w Puszczy 12 Historia żubra.. 14 Zwyczaje żubrów. 15 Dąb Jagiełły. 15 Jacek Wysmułek człowiek-legenda.. 16 Żebra Żubra Obszar ochrony ścisłej.. 21 Ranne ptaszki 24 Miejsca Niezwykłe można wierzyć lub nie 25 Tajemniczy obraz na dębie 25 Miejsce Mocy 26 Święta Krynoczka. 28 Park pałacowy Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy.. 35 Ikona. 37 Kurhany świadkowie przeszłości.. 38 Zamczysko 38 Kolejką wąskotorową do Topiła 40 Skansen w Białowieży.. 42 Skansen w Budach 44 Dęby Królewskie.. 46 Rowerem na Białoruś 51 INFORMACJE PRAKTYCZNE Wybrane stałe imprezy kulturalne w Białowieży. 54 Trasy, bilety, ceny Białowieża Park Pałacowy Cerkiew p.w. św. Mikołaja Obszar Ochrony Ścisłej Przejście graniczne Skansen Żebra Żubra Przy trasie Białowieża-Hajnówka Miejsce Mocy Rezerwat Pokazowy Żubrów Góra Batorego Pomnik Żubra Kolejka leśna Święta Krynoczka Przy trasie Białowieża-Narewka

. 21 Ranne ptaszki 24 Miejsca Niezwykłe można wierzyć lub nie 25 Tajemniczy obraz na dębie 25 Miejsce Mocy 26 Święta Krynoczka. 28 Park pałacowy... 29 Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy.. 35 Ikona.

3 3.1. Skansen w Budach Dęby Królewskie Zamczysko Kurhan Wieża widokowa Kosy Most.. 60 Ciekawostki 61 Imiona żubrów.. 61 Profesorowie z Białowieży Kierunki świata w Puszczy Białowieskiej 61 Żubrówka.. 61 Kto zjadł szyszkę? Rykowisko. 63 Świerk 63 Osika.. 63 Słowniczek 63 Kuchnia białoruska Bliny Bliny z mąki gryczanej Babka ziemniaczana.. 65 BIBLIOGRAFIA

.. 61 Kierunki świata w Puszczy Białowieskiej 61 Żubrówka.. 61 Kto zjadł szyszkę?.... 62 Rykowisko.

4 i jego kuzyn, żubroń Żubr w Puszczy Była godzina trzecia nad ranem. Uzbrojeni w aparaty fotograficzne, wyjechaliśmy z Białowieży w kierunku miejscowości Narewka. Chcieliśmy dotrzeć do Wieży Widokowej, aby z wysokości ok. 25 m obserwować okolicę. Mieliśmy nadzieję zobaczyć dzikie żubry. Samochód zostawiliśmy na parkingu, bo do samej wieży nie ma dojazdu; trzeba przejść ok. 1 km leśną drogą. W miejscu postoju rozpoczyna się też szlak Carska Tropina, który częściowo wiedzie traktem pochodzącym jeszcze z czasów carskich polowań w puszczy (stąd jego nazwa). Gdy dotarliśmy na szczyt wieży, Puszczę budził świt. Mgły, które ścieliły się nisko i na tyle rzadko, że widoczność była przyzwoita, unosiły się leniwie w górę. Stopniowo niebo pokolorowały promienie wschodzącego słońca... Stało się oczywiste, że teraz już żaden żubr nie przyjdzie. Za dwa dni znów postanowiliśmy zasadzić się na króla puszczy. Dlaczego nie ujrzeliśmy go za pierwszym razem? Może za głośno rozmawialiśmy, może wystraszył go syk otwieranych puszek z piwem, może przyszliśmy za późno, a może zwyczajnie nie mieliśmy szczęścia. 12

Samochód zostawiliśmy na parkingu, bo do samej wieży nie ma dojazdu; trzeba przejść ok. 1 km leśną drogą.

5 Wieża Widokowa Świt z Wieży Widokowej Za drugim razem samochód pozostawiliśmy na tym samym parkingu, ale udaliśmy się w kierunku Kosego Mostu, do punktu obserwacyjnego w ostoi żubra, na prawym brzegu Narewki. Drewniana altanka przypomina dawne wiaty na siano, charakterystyczne dla tych terenów. Wyruszyliśmy godzinę wcześniej, o drugiej nad ranem. Było ciemno, przezornie zabrane latarki okazały się niezbędne. Nie spodziewaliśmy się o tak wczesnej porze spotkać jakiekolwiek zwierzę. Gdy już byliśmy blisko, usłyszeliśmy tylko głuche chrapnięcie i stukot racic. Nic nie zobaczyliśmy. Mijały minuty... Ostatecznie krzyk dzikich gęsi o świcie dał nam hasło do powrotu. Świt na Kosym Moście Wiata w ostoi żubra Po przejściu przez mostek Narewki szliśmy wzdłuż jej lewego brzegu. Przed zębami bobrów drzewa zabezpieczono tu do wysokości ok. 1 m. Które drzewo nie miało ochrony z plastikowego płaszcza, zostało powalone przez tych wielkich wodnych budowniczych. Na robotę bobrów wskazywały pnie podstrugane na kształt ołówka. Obecnie w Puszczy Białowieskiej bobry stanowią liczną populację, choć w XIX w. zostały wytępione w wyniku intensywnych polowań. Ich liczba rośnie, a wraz z nią ilość wyrządzonych szkód i to do tego stopnia, że rozważa się tylko częściową ochronę gatunku. A zatem bóbr może znów stać się zwierzęciem łownym, chyba, że się w porę opamięta. 13

Było ciemno, przezornie zabrane latarki okazały się niezbędne. Nie spodziewaliśmy się o tak wczesnej porze spotkać jakiekolwiek zwierzę.

6 Zabezpieczenie drzew przed bobrami Charakterystyczne ślady pracy bobra Wracamy do samochodu. Jeszcze raz spoglądamy na Kosy Most. Ci, którzy myśleli, że nazwa tego miejsca wywodzi się od ptaków, są w błędzie. Kosy to inaczej ukośny. Faktycznie, most nie łączy brzegów Narewki pod kątem prostym, lecz na skos. A co do żubrów: żeby tak spośród ponad 400 sztuk żyjących na wolności nie zobaczyć ani jednego... Ale my tu jeszcze wrócimy. Dopadniemy was! Historia żubra Żubr jest wizytówką Polski w świecie. Zasłużyliśmy sobie na ten symbol, bo to głównie dzięki Polakom żubry przetrwały do dziś. Praojcowie żubra zamieszkiwali Azję. Stąd ich potomkowie przez cieśninę Beringa rozprzestrzenili się w Ameryce, a po ustąpieniu lodowca w Europie zasiedlili nasz kontynent. W jaskiniach Hiszpanii i Francji odkryto rzeźby, naścienne malowidła i rysunki przedstawiające żubry. Oznacza to, że dla człowieka żyjącego lat temu były one ważnym elementem egzystencji. Zwierzęta, które żyły w towarzystwie mamutów włochatych i tygrysów szablozębnych, za sprawą człowieka, zaczęły wymierać począwszy od czasów rzymskich. W XIX w. występowały jedynie w Puszczy Białowieskiej (odmiana nizinna) i na zboczach Kaukazu (odmiana kaukaska). Żubry białowieskie przetrwały dzięki ochronie wprowadzonej przez królów i carów. Król Zygmunt Stary w XVI w. ustanowił karę śmierci dla każdego, kto bez pozwolenia królewskiego ubiłby żubra. Za taki sam czyn carowie nakładali horrendalne kary grzywny. Jednak olbrzymie spustoszenie w populacji wystąpiło w czasie I wojny światowej. Ostatniego żubra żyjącego na wolności zabito w 1919 r. W 1923 r. na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody Polacy zaapelowali o ratowanie żubra. Wówczas na świecie przedstawiciele tego gatunku żyli jedynie w zwierzyńcach i ogrodach zoologicznych. Były to żubry czystej krwi i mieszańce z bizonem amerykańskim. Na podstawie udokumentowanego pochodzenia wyodrębniono grupę 54 sztuk, z czego tylko 12 okazów uznano za zdatne do dalszej hodowli. Ostatecznie żubry białowieskie wyhodowano z 7 sztuk. Osobniki mieszane nizinno-kaukaskie przeznaczono do hodowli w Bieszczadach. Żubr jest największym wolno żyjącym ssakiem Europy. Samce ważą ok kg, samice ok kg. 14

A co do żubrów: żeby tak spośród ponad 400 sztuk żyjących na wolności nie zobaczyć ani jednego... Ale my tu jeszcze wrócimy. Dopadniemy was! Historia żubra Żubr jest wizytówką Polski w świecie.

Podobne dokumenty

Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000

Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000 Żubr (Łac. Bison bonasus) jest największym ssakiem Europy, pomimo dużej wagi dochodzącej w przypadku samców niekiedy do 900 kg, żubry potrafią