Historia i rozwój Katedry Genetyki Zwierząt

Transkrypt

1 Historia i rozwój Katedry Genetyki Zwierząt Stanisław Kamiński Jubileusz 60-lecia nauczania i badań z zakresu genetyki i podstaw hodowli zwierząt 20 stycznia 2016 r. Wydział Bioinżynierii Zwierząt UWM w Olsztynie Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

2 Początki genetyki w Kortowie 1955 Zakład Ogólnej Hodowli Zwierząt Kier. docent Władysław Flak 1970 Instytut Genetyki i Metod Doskonalenia Zwierząt (kier. doc. W. Flak): Zakład Genetyki Zwierząt Zakład Metod Doskonalenia Zwierząt Zakład Zoohigieny Zajęcia dydaktyczne na wydziałach: Zootechnicznym, Rolniczym, Weterynarii, i Ochrony Wód i Rybactwa Śródlądowego. Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

3 Docent Władysław Flak początki genetyki w Olsztynie Studia w WSGW Cieszyn i UJ Studia aspiranckie w Instytucie Rolniczym im. Timiriazewa w Moskwie 1955 zatrudnienie na Wydziale Zootechnicznym WSR Olsztyn Kierownik Katedry Ogólnej Hodowli Zwierząt Kierownik Zakładu Genetyki Zwierząt (do 1982) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

4 Docent Władysław Flak ceniony dydaktyk i inicjator badań genetycznych Dydaktyka Wykłady i ćwiczenia na W. Zootechnicznym i W. Weterynaryjnym Wbrew ówczesnym zaleceniom programowym (politycznym) nauczał genetyki zgodnie z chromosomową teorią dziedziczenia Zgromadził największą w Polsce kolekcję mutantów Drosophila melanogaster i zorganizował cykl ćwiczeń oparty na hodowli muszki samodzielnie prowadzonej przez studentów Dysponował szczepem muszki, którą wysłano na orbitę okołoziemską Badania Pierwszy kierunek badawczy Uwarunkowanie genetyczne mechanizmów odporności naturalnej zwierząt 4 prace doktorskie: Dr Kazimierz Wawro Dr Grzegorz Sowiński Dr Zofia Hofvendahl Dr Krystyna Życzko Jeden z pierwszych w kraju badaczy, którzy podjęli tak wcześnie temat genetycznej odporności na mastitis u bydła Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

5 Profesorowie: J.Trela/W.Flak/K. Walawski Link małopolsko-warmiński Flak et al., Genetica Polonica (pierwsza praca o zasięgu m-nar) Prof. Krzysztof Walawski w laboratorium Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

6 Profesor Krzysztof Walawski etapy kariery zawodowej 1971 doktorat w IGiHZ PAN w Jastrzębcu Od 1973 zatrudniony w ART Olsztyn Kierownik Katedry Genetyki Zwierząt 1976 habilitacja (ART W Olsztynie) Obie prace dotyczyły możliwości wykorzystania grup krwi jako markerów zmian zachodzących w strukturze genetycznej populacji bydła pod wpływem selekcji Dyrektor i Wicedyrektor Instytutu Genetyki I Metod Doskonalenia Zwierząt Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

7 Profesor Krzysztof Walawski mistrz i tytan pracy 94 oryginalne prace twórcze i 200 innych prac naukowych Twórca olsztyńskiej szkoły genetycznej (Nagroda Ministra 1997) 18 doktoratów 6 habilitacji 3 profesury 145 prace magisterskie Członek zespołu redakcyjnego Genetica Polonia (J Applied Genetics) Współpraca z Instytutem Biologii Zwierząt Gospodarskich w Dumersdorff Wykonawca w centralnych programach badawczych i kierownik 5 grantów KBN/MNiSzW Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

8 Profesor Krzysztof Walawski to, za co Go szanowaliśmy Miał pogodne i życzliwe usposobienie. W trudnych sytuacjach dostrzegał zawsze element optymistyczny, którym zarażał pracowników i znajomych. Był szefem, który nie narzuca swojego zdania, lecz cierpliwie oczekuje na samodzielną inicjatywę. Język jakim wykładał, swoboda i prostota wyjaśniania złożonych tematów genetycznych w połączeniu z praktyczną hodowlą budziły podziw i wewnętrzną satysfakcję słuchaczy. Dla swoich doktorantów i magistrantów był zawsze pomocny, bardzo aktywnie uczestnicząc w edycji prac. Ich lektura po latach pokazuje, że większość z nich łączy swoisty styl i jakość, które należy przypisać Jego wysiłkowi. Miał naturę człowieka, który budzi naturalny szacunek wynikający ze skromności, opanowania i dowcipu. Przymioty te czyniły Go często duszą towarzystwa w życiu zawodowym i prywatnym Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

9 Dzisiaj o godz w Kościele p/w Św. Franciszka z Asyżu w Kortowie odprawiona zostanie msza święta akademicka w intencji byłych i obecnych Pracowników Katedry Genetyki Zwierząt Prof. dr hab. Zenon Kijak Prof. dr hab. Krzysztof Walawski Doc. dr Władysław Flak Dr inż. Zenona Kruk Mgr inż. Ryszard Dolecki Jadwiga Czatrowska Dr inż. Grażyna Życzko Mgr inż. Danuta Szczepańska Prof. dr hab. Kazimierz Wawro Prof. dr hab. Marek Wroński Doc. dr hab. Melchior Mikołajski Mgr inż. Grażyna Sadowska Barbara Mierzwinska Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

10 Molekularna rewolucja w polskiej zootechnice i weterynarii zaczęła się w Kortowie od pracowni PCR i genu kappa-kazeiny 1990 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

11 Początki biotechnologii w Kortowie laboratorium molekularne ( ) wsparcie Pani Prorekor Prof. dr hab. Jadwigi Przała Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

12 Ogólnopolskie warsztaty Od genu do genomu 7 edycji, ok. 330 uczestników Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

13 Ewolucja nauczania genetyki Ogólna hodowla Genetyka klasyczna Genetyka molekularna Genomika Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

14 Nowe inicjatywy dydaktyczne (10 nowych przedmiotów) Dni Nauki Poznaj Tajemnice DNA Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

15 Nauczanie odzwierciedleniem postępów genetyki Genetyka klasyczna i ogólna hodowla Genetyka molekularna i genomika Biologiczne i genetyczne podstawy produkcji zwierzęcej Doc. W. Flak Genetyka molekularna i populacji Doc. M. Mikołajski Genetyka zwierząt Doc. W. Flak Prof. K. Walawski Dr hab. K. Życzko Prof. U. Czarnik( od 2015) Genetyka weterynaryjna Prof.. K. Walawski Genetyka ryb Prof.. K. Walawski Podstawy ogólnej hodowli zwierząt Dr hab. G. Sowiński Immunogenetyka Prof. K. Walawski Prof. U. Czarnik Markery genetyczne Prof. K. Walawski Prof. E. Kaczmarczyk Cytogenetyka Dr I. Prusinowska Dr B. Bojarojć -Nosowicz Podstawy nowoczesnej hodowli zwierząt Dr T. Zabolewicz Genetyka i podstawy hodowli Prof.. E. Kaczmarczyk/ prof. K. Wawro Biologia molekularna Prof.. S. Kamiński Genetyka molekularna w hodowli zwierząt Prof.. S.Kamiński Podstawy genomiki zwierząt Prof.. S.Kamiński/Dr P.Brym Diagnostka DNA w produkcji żywności Prof.. S.Kamiński/ Dr. K. Oleński Diagnostyka DNA practikum Prof.. S.Kamiński/Dr K. Oleński Postępy genetyki molekularnej (dla doktorantów) Prof.. S.Kamiński Żywność funkcjonalna i genetycznie modyfikowana Prof.. S. Kamiński/prof. T.Kowalski/ Dr P. Brym Współczesna genetyka osiągnięcia i zagrożenia (wykłady ogólnouczelniane) Prof.. S.Kamiński Genetyka w życiu człowieka (nieaktywny) Prof.. S. Kamiński DNA Science (nieaktywny) Prof.. S. Kamiński/Dr P. Brym/ Dr K. Oleński Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

16 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

17 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

18 Magisteria (249) i Doktoraty (35 +3) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

19 22 granty KBN/MNiI/MNiSzW/NCN Genetyka zdrowotności wymienia Genetyka jakości wieprzowiny Grupy krwi jako markery trendów selekcyjnych u bydła Geny przydatności technologicznej mleka Badania 13 projektów ( ) Genetyczne podłoże metabolizmu żelaza i kolibakteriozy u prosiąt Genetyczne i genomiczne podłoże białaczki bydła (BLV) Genetyczne podłoże zmiennej zawartości kazomorfin w mleku Genetyka osteochondrozy koni Genetyczna bioróżnorodność koników polskich Filogeneza psowatych Posthitis i autozygotyczność u żubrów Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

20 Katedra Genetyki Zwierząt jakościowy wzrost publikacji ( ) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

21 Współpraca naukowa z zagranicą Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

22 Język publikacji naukowych KGZ Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

23 Najczęściej cytowane publikacje w historii KGZ wg Web of Science 66 cytacji 40 cytacji 36 cytacji

24 W odpowiedzi na potrzeby polskiej praktyki hodowlanej Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

25 70 Eliminacja buhajów rasy HF - nosicieli mutacji przyczynowej Complex Vertebral Malformation (CVM) buhaje CV Rok badania Źródło: oryginalne badania UWM Olsztyn, 2015 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

26 Polski Bank DNA Buhajów (zawiera ponad 5000 buhajów, ich córek i 1200 matek buhajów) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

27 Katedra staje się inicjatorem programu Selekcja genomowa bydła Konsorcjum MASinBULL finansowanym całkowicie przez SHiUZ Bydgoszcz Jego najważniejszym elementem był projekt badawczy S. Kamiński, J. Szyda System szacowania genomowej wartości hodowlanej oparty o Polski Bank DNA Buhajów i mikromacierze jednonukleotydowych polimorfizmów Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

28 Konsorcjum Genomika Polska (MASinBULL) staje się członkiem Konsorcjum EuroGenomics (od X 2012 ) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

29 Akademia Genomowa (2015) 450 praktyków z całej Polski szkolonych w KGZ Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

30 Certyfikat International Sociaty for Animal Genetics (ISAG) 2013/2014 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

31 Reorganizacja Katedry Stały sekretariat (2-4 h dziennie) Mgr inż. K. Ryżkowska Mgr inż. E. Wójcik Archiwum Obieg dokumentów Komputeryzacja Dr A. Ruść Modernizacja sal dydaktycznych (117, 013) Dr T. Zabolewicz Modernizacja i utworzenie nowych laboratoriów i pracowni Prof.. Kamiński/Dr A. Ruść - LDBBM Prof. E. Kaczmarczyk/dr B. Boajarojć-Nosowicz Pracownia Immunocytochemiczna Dr K. Oleński/mgr D. Hering Pracownia Analizy Mikromacierzy DNA Dr P. Brym Pracownia Genomiki Funkcjnalnej Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

32 Współpraca z podmiotami gospodarczymi SHiUZ Bydgoszcz MCHiRZ Łowicz WCHiRZ Tulce PFHBiPM Warszawa MCB Krasne GR Cieszymowo GR Bystrze OHZ Głogówek OHZ Mścice OHZ Rzgów Kombinat Rolny Kietrz OHZ Osięciny GR S. Żochowski, Kamińskie Wiktory GR G. Grodzki, Zambrów SHiUZ Olecko Mlekoland Głubczyce OHZ Kamieniec Ząbkowicki OHZ Dębołęka GR R. Bober, Jabłonowo Pomorskie OHZ Osiek SK Prudnik SK Dobrzyniewo SK Nowe Jankowice Współpraca z krajowymi ośrodkami naukowymi: IZ-M PAN Warszawa UP Wrocław UTR Bydgoszcz, Coll Medicum Bydgoszcz SGGW Warszawa UP Poznań ZUT Szczecin UPH Siedlce Uniwersyet Opolski IZ Balice IBS PAN Białowieża IGiHZ PAN Jastrzębiec PAN Popielno

33 : University Aas- Norwegia Jusus Libieg Univ Giessen, Niemcy BN Dummerstorf, Niemcy Sankt Petersburg UT, Rosja AsperBiotech LTD Tartu, Estonia Aalborg Uniwersytet, Dania Aas-NLH, Norwegia Uppsala Uniwersytet, Szwecja FPTP Lodi, Włochy Texas A&M University, USA Genes Diffusion, Francja Uniwersytet Mediolan, Włochy Lincoln Uniwersytet, Wlk. Brytania SIBP, Yakutsk, Rosja Balkani WildLife Sociaty, Sofia, Bułgaria Illia State Univ, Tibilisi, Gruzja Armenian National Univ, Armenia King Saudi Univ, Arabia Saudyjska

34 Kluczowe momenty w historii Katedry Genetyki Zwierząt Inicjacja nauczania genetyki w Kortowie (1955) prze Doc. W. Flaka Intensywny rozwój nowoczesnych programów badawczych przez prof. K. Walawskiego (1981) Powstanie laboratorium biologii molekularnej 1994) Rozkwit programów edukacyjnych (1995 ) Liczne naukowe projekty molekularne Usługi badawcze skierowane do praktyki hodowlanej Kappa-kazeina (1993 ) Identyfikacja nosicieli defektów genetycznych Bank DNA Buhajów (2002) Selekcja genomowa (2008 ) Projekt GenoBull (2012 ) Projekt SubFeriBull (2016 ) Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

35 Dziękuję wszystkim byłym i obecnym Pracownikom Katedry Genetyki Zwierząt za wytrwałą i bardzo owocną pracę na rzecz polskiej genetyki zwierząt Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn

36 Jubileusz 60-lecia KGZ, Olsztyn