Podstawy Inżynierii Oprogramowania

Transkrypt

1 Wykład 3 Specyfikacja wymagań inaczej - historie użytkownika - diagramy aktywności User story (US)- opis wymagań projektowanej aplikacji. - krótko opisana pojedyncza funkcjonalność aplikacji lub - zestaw funkcjonalności, wzajemnie zależnych. 2012/2013 1

2 Historia użytkownika - rozmiar, struktura Wzorzec opisu historii: Jako <rola>, chcę <cel/pragnienie> aby <korzyść> równoważna - powszechnie stosowana - wersja krótsza: Jako <rola>, chcę <cel/pragnienie > 2012/2013 2

3 Historie użytkownika- przykłady 1. Jako kierownik chcę wyszukiwać klienta podając ich imię i nazwisko. 2. Jako użytkownik chcę modyfikować swój harmonogram lecz nie można nic modyfikować innym użytkownikom. 3. Kient sklepu internetowego może dodać do swojego koszyka produkt, którego szczegóły ogląda na stronie. 4. Pracownik BOK może zmienić na życzenie klienta zamówienie o podanym numerze. Wymaga to wcześniejszej autentykacji klienta sklepu 5. Użytkownik może wysłać powiadomienie o nowo zdefiniowanym spotkaniu. 2012/2013 3

4 Historia użytkownika w MS TFS Zaleta User Stories 1. pokazują projektowaną aplikację z punktu widzenia przyszłego użytkownika. Co pozwoli na dostarczenie funkcjonalnego produktu. 2. zwięzła forma, dzięki której zebranie wymagań nie jest czasochłonne, ale pozwala na wyrobienie opinii co do wyglądu przyszłego systemu. 3. pozwalają na bezpośrednie wpisywanie ich do (Backlog- Scrum). 2012/2013 4

5 Przypadki użycia vs. historie użytkownika Historia użytkownika Przypadek użycia zapewnia niewielka rozmiarowo i łatwą w użyciu prezentacje informacji. zwykle formułowana w codziennym języku użytkownika ; obejmuje mało detali, co pozwala na ich doprecyzowanie, ale powinny pozwolić czytelnikowi na zrozumienie, co ma wykonywać oprogramowanie. skojarzona z testami akceptacyjnymi, które doprecyzowują rozumienie wymagania. Opisuje proces i jego kroki w szczegółach i może być opisana w postaci formalnego modelu PU w swoim zamierzeniu jest samowystarczający do pełnego zrozumienia wymagania. Uogólniony zbiór interakcji między aktorem i systemem. [1] Samodzielny dokument. 2012/2013 5

6 WIDOK STRUKTURALNY Podstawy Inżynierii Oprogramowania Specyfikacja zachowania diagramy aktywności diagramy maszyny stanów WIDOK FUNKCJONALNY Z CZYM! CO! JAK! WIDOK ZACHOWANIA 2012/2013 6

7 Aktywność Przeznaczenie modeluje (koordynuje) wykonanie zachowania, stosując modele: przepływu sterowania jak i przepływu danych może być wykorzystana do opisu procesu biznesowego, przypadku użycia lub operacji uszczegółowienie maszyny stanów Elementy (specyficzne) akcja : podstawowa jednostka zachowania; przekształca zbiór dane_wej w zbiór dane_wyj; czasami modyfikuje stan systemu, w którym akcja się wykonuje; akcja jest niepodzielna, jej trwanie nie podlega przerwaniu. przepływ sterowania przepływ obiektów; pin partycje (partition) 2012/2013 7

8 Diagram przypadków użycia vs. diagram aktywności Przypadki użycia pokazują, co powinien robić system Diagramy aktywności umożliwiają określenie tego, w jaki sposób system będzie osiągał swoje zamierzone cele Jakie akcje są wykonywane? Jak te akcje są połączone? Diagramy aktywności stosuje się w modelowaniu: procesów biznesowych scenariuszy przypadków użycia procesów systemowych charakteryzujących się dużą liczbą równoległych czynności i decyzji operacji algorytmów 2012/2013 8

9 Diagram Aktywności notacja podstawowa Aktywność jest opisywana diagramem aktywności reprezentowanym przez graf, którego wierzchołkami są węzły akcji, obiektu bądź węzły sterowania. Krawędzie reprezentują przepływ sterowania między węzłami. Decyzja/ scalenie Początek Rozwidlenie/ złączenie Koniec aktywności przepływu 2012/2013 9

10 Diagram Aktywności przykład Znajdź napój [brak kawy] [brak coli] [jest kawa] [jest cola] Daj kawę do filtru Wstaw filtr do ekspresu Dodaj wodę do zbiornika Daj filiżankę Daj puszki coli Włącz Ekspres Parz kawę Napełnij kawą Odbierz 2012/

11 Diagram Aktywności - sygnały Czynności uruchamiane jako reakcja na sygnał czasowy Rezerwacja biletu Nadanie sygnału Odebranie sygnału Akcept acja rezerw acji Potwierdzenie rezerwacji Kasowanie rezerwacji Upływ 48h 2012/

12 Diagram Aktywności przykład z przepływem danych i przepływem sterowania Recepcja Lekarz Laboratorium Rejestracja Karta informacyjn a Diagnoza Zewnętrzne Laboratorium Gromadze -nie danych Karta [Potrzeba analizy zewnętrznej?] informacyjn Formularz a Zapytanie [niewypełniony] [Potrzeba analizy laboratoryjnej?] Przygotowanie formularza Przekazanie formularza Zapytanie Analiza zapytania Wyniki analizy Analiza Odpowiedź Odpowiedź Formularz [wypełniony] 2012/

13 Diagram Aktywności - przykład (proces biznesowy) Węzeł początkowy [zamówienie - subskrypcja] Składanie zamówienia Decyzja (warunek) [zamówienie bezpośrednie] Czynność Przydzielanie miejsc Przydzielanie miejsc Obciążanie rachunku Udzielanie rabatu [stały klient?] Obciążanie karty kredytowej Wątek/krawędź Rozwidlenie/złączenie (równoległe) Przesłanie biletów Scalenie Węzeł końcowy 2012/

14 Dekompozycja aktywności na podaktywności DostawaProdukt [else] Zwykłe Zamówien Zamówien [pilne] 48h Wejściowy Parametr Wyjściowy Osiągnięcie precyzyjnego opisu - konieczna dekompozycja aktywności. Aktywności mogą dekomponowane na zhierarchizowane podaktywności 2012/

15 Modelowanie biznesowe* Motywacja: SKĄD WYMAGANIA Własności systemu powinny wynikać z potrzeb klientów i rozwiązywać ich rzeczywiste problemy Cele modelowania biznesowego: - zrozumienie struktury i dynamiki organizacji - zapewnienie jednolitego rozumienia organizacji przez wytwórców i uczestników procesu (opracowanie wspólnego słownika) - wyprowadzenie wymagań systemu niezbędnych do wsparcia organizacji Formy modelowania biznesowego (a) uproszczona, w której buduje się jedynie model domenowy, ilustrujący podstawowe byty i związki pomiędzy nimi, występujące w dziedzinie zastosowań, (b) pełna, w której buduje się model biznesowych przypadków użycia oraz model obiektów biznesowych. * materiał dodatkowy 2012/

16 Procesy biznesowe PB: naprawa zestawów komputerowych PB: zakup części komputerowych PB: sprzedaż zestawów komputerowych Firma komputerowa Sprzedaż Księgowość Magazyn Montownia Serwis Proces biznesowy Dział przed. Zadania działu służące wykonaniu procesu Sprzedaż urządzeń Sprzedaż Pozyskanie klienta, przyjęcie zamówienia, złożenie zamówienia montowni, sporządzenie dokumentów sprzedaży Księgowość Montownia Zbadanie zdolności kredytowej klienta Złożenie zamówienia zestawów Magazyn Dostarczenie elementów do montażu zestawów 2012/

17 Definicje podstawowych artefaktów modelu biznesowego Słownik pojęć dziedzinowych Model biznesowych przypadków użycia: Biznesowe przypadki użycia (procesy biznesowe) zbiór instancji (scenariuszy) akcji wykonywanych w przedsiębiorstwie dających mierzalną wartość aktorowi biznesowemu; wyróżnia się przypadki biznesowe jądra (tzw. core) składające się na podstawowy zbiór usług organizacji, postrzeganych przez aktorów biznesowych oraz przypadki biznesowe pomocnicze, wspierające podstawową działalność biznesową Aktorzy biznesowi reprezentuje rolę graną przez kogoś lub przez coś w otoczeniu przedsiębiorstwa Notacja: diagramy przypadków użycia; opisy tekstowe przypadków użycia 2012/

18 Definicje podstawowych artefaktów modelu biznesowego, c.d. Model obiektów biznesowych: Jednostki organizacyjne element grupujący inne elementy modelu (odpowiednik pakietu) Realizacje biznesowych przypadków użycia sposób wykonania danego procesu biznesowego: Pracownicy biznesowi klasa modelująca człowieka pracującego w organizacji Byty (encje) biznesowe pasywna klasa reprezentująca obiekty, które są wytwarzane/modyfikowane/przetwarzane przez pracowników biznesowych Notacja: diagramy klas (również zawierające pakiety) aspekt statyczny, diagramy aktywności, diagramy sekwencji lub współdziałania aspekt dynamiczny 2012/

19 Przykład dokumentacji procesu biznesowego Used by: Zamawiajacy usluge transportowa Description: Usługa transportowa polega na przetransportowaniu chorego, krwi lub organów z miejsca wskazanego przez Osobę zamawiającą usługę transportową do szpitala lub innego wskazanego miejsca. Kierowca realizujący kurs ma obowiązek wypełniania karty drogowej. Przepływ : 1. Osoba zamawiająca usługę transportową dzwoni do Dyspozytorni z poleceniem wykonania usługi transportowej. 2. Dyspozytor przyjmuje zlecenie, podejmuje decyzję o wysłaniu odpowiedniego pojazdu. 3. Dyspozytor wybiera jednego z dostępnych kierowców i zleca mu wykonanie kursu. 4. Kierowca realizuje zlecony kurs, po czym wypełnia Kartę drogową. Proponowane usprawnienia: ewidencja Kart drogowych Intent: Celem usługi jest przewiezienie chorego, krwi lub organów do przeszczepów z miejsca wskazanego przez Zamawiającego usługę do szpitala lub innego wskazanego miejsca Pre Conditions: Podpisana umowa ze Szpitalem Post Conditions: Zrealizowany kurs, wypełniona karta drogowa. 2012/

20 Realizacja procesu biznesowego -diagram aktywności 2012/

21 Przykład Model obiektów biznesowych diagram klas (jednostki organizacyjne) Władze Wydziały Domy studenckie Biuro prorektora Zespół domów studenckich Władze uczelni organ odpowiedzialny za działalność Politechniki Wrocławskiej Wydział - podstawowa jednostka organizacyjna uczelni. Jego zadaniem jest samodzielne prowadzenie działalności dydaktycznej i naukowej. W kontekście bieżącego opracowania wydział, którego pracami steruje dziekanat, zajmuje się głównie rozpatrywaniem podań studentów. W ramach Politechniki Wrocławskiej istnieje 12 wydziałów. Domy studenckie - mieszkalne budynki będące własnością Politechniki Wrocławskiej, w których zamieszkują studenci. Za każdy akademik odpowiada jego Kierownik. 2012/

22 Przykład (cd) opis procesu diagramem aktywności Dziekanat Student Pula miejsc wydzi ału Podanie Składanie podań Rozpatrywanie podań Byty biznesowe Promesa Lista rezerwowa Podanie Składanie podań - uzupełnienia Uzupełnienie i weryfikacja Lista rezerwowa Lista ostateczna 2012/

23 Modelowanie biznesowe - podsumowanie Kontekst systemu można opisać: - Pełnym modelem biznesowym - Modelem domenowym Zarówno model biznesowy, jak i wizja systemu służą do wyprowadzenia (identyfikacji i opracowania) specyfikacji wymagań 2012/