ANEKS DO RANKINGU ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W 2009 ROKU (II/P 2009)

Transkrypt

1 PP.0714-B-7-AW/2010 ANEKS DO RANKINGU ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W 2009 ROKU (II/P 2009) Mielec sekretariat@pup.mielec.pl 1

2 Spis treści: 1. Wstęp Analiza wyników badania podaŝy absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego Wnioski... 9 Spis wykresów Spis tabel sekretariat@pup.mielec.pl 2

3 1. WSTĘP Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych wraz z informacją o sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie realizowanej polityki rynku pracy. Aneks do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w powiecie mieleckim w 2009 roku stanowi uzupełnienie wcześniej opracowanego raportu o informacje dotyczące absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego. W opracowaniu przedstawiono dane odnoszące się do ilości absolwentów, którzy ukończyli kształcenie w poszczególnych zawodach w roku szkolnym 2008/2009, informacje o bezrobotnych absolwentach zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu na koniec 2009 roku oraz zaprezentowano dane dotyczące przewidywanej ilości absolwentów w poszczególnych typach szkół w roku szkolnym 2009/2010. Podstawowym źródłem informacji słuŝącym do opracowania aneksu były dane pochodzące z Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej, badań kwestionariuszowych podaŝy absolwentów przeprowadzonych przez Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu w szkołach ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego oraz informacje o ilości zarejestrowanych absolwentów ze sprawozdań ministerialnych (Załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy, a takŝe Załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności ). Z uwagi na przyjętą przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zasadę, Ŝe bezrobotni absolwenci szkół zawodowych i technicznych po ukończeniu szkoły a przed przystąpieniem do egzaminu zawodowego są rejestrowani w powiatowych urzędach pracy jako osoby bez zawodu opracowana analiza jest obarczona błędem klasyfikacji i nie daje w pełni rzeczywistego obrazu sytuacji absolwentów na lokalnym rynku pracy. Dodatkowo klasyfikacja zawodów i specjalności wykorzystywana w szkolnictwie nie jest spójna i nie pokrywa się z klasyfikacją wykorzystywaną przez instytucje działające na rynku pracy. RozbieŜności w nazewnictwie zawodów mają swoje odzwierciedlenie w mniej lub bardziej rzeczywistym identyfikowaniu określonych grup zawodowych na potrzeby realizacji pośrednictwa pracy. Pomimo pewnych ograniczeń prezentowana analiza pozwala na wstępną orientację w sytuacji bezrobotnych absolwentów i powinna posłuŝyć jako jedno ze źródeł informacji koniecznych do opracowania programów zmian w systemie kształcenia, tak aby złagodzić dotkliwe skutki pozostawania bez pracy i skutecznie wpływać na rynek pracy poprzez stosowanie szerokiego spektrum instrumentów. sekretariat@pup.mielec.pl 3

4 2. ANALIZA WYNIKÓW BADANIA PODAśY ABSOLWENTÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Z TERENU POWIATU MIELECKIEGO W ramach monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu przeprowadził w 2009 roku badanie sondaŝowe szkół ponadgimnazjalnych pod kątem ilości absolwentów, którzy ukończyli kształcenie w poszczególnych zawodach w roku szkolnym 2008/2009. Pozyskano równieŝ dane dotyczące planowanej liczby absolwentów na rok Badaniem objęto 18 szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego w tym 2 szkoły wyŝsze oraz 3 szkoły kształcące na poziomie policealnym. Tabela 1.Podział absolwentów wg typu ukończonej szkoły. Typ szkoły Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w 2009 roku Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu powiatu w dniu roku Przewidywani absolwenci ze szkół z terenu powiatu na koniec roku szkolnego 2009/2010 Procent bezrobotnych absolwentów ze szkół z terenu powiatu w dniu roku Szkoły wyŝsze ,45 Szkoły policealne ,33 Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) ,79 Licea ogólnokształcące ,33 Zasadnicze szkoły zawodowe ,21 Razem ,29 Źródło: Opracowanie Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. W 2009 roku do ewidencji bezrobotnych napłynęło absolwentów w tym kobiet. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego nastąpił wzrost ilości rejestrujących się bezrobotnych absolwentów o 21,55% (358 osób). W porównaniu do roku ubiegłego wzrosła ilość nowo rejestrujących się bezrobotnych absolwentów bez zawodu o 16,01%. Na koniec roku 2009 w ewidencji bezrobotnych pozostawało 333 absolwentów bez zawodu (w roku ubiegłym 243 osoby). Z informacji uzyskanych od szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego, które zostały objęte badaniem sondaŝowym, w roku szkolnym 2008/2009 naukę ukończyło absolwentów (o 141 osób mniej niŝ w roku ubiegłym). Na koniec 2009 roku w rejestrach Urzędu figurowało 543 bezrobotnych absolwentów, co oznaczało, Ŝe bez pracy było 21,28% ogółu absolwentów, którzy ukończyli kształcenie w roku szkolnym 2008/2009 (w roku ubiegłym było to 19,39% absolwentów). Jednocześnie szkoły przewidują, Ŝe w roku 2010 ilość absolwentów ulegnie zmianie i edukację zakończy o 4,5% osób więcej, niŝ w roku szkolnym 2008/2009 (2.666 osób). Analogicznie jak w roku ubiegłym najliczniejszą grupę absolwentów stanowili licealiści (1.151 osób) wśród których poziom bezrobocia kształtował się na poziomie 24,33% (w roku ubiegłym było to 19,38%). Dyrekcje szkół ogólnokształcących przewidują na rok szkolny 2009/2010 spadek ilości absolwentów o około 70 osób. Szkoły policealne ukończyło w 2009 roku 300 osób (o 51 mniej niŝ w roku ubiegłym), pośród których 25 absolwentów (8,33%) pozostawało w rejestrze osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. W roku ubiegłym bez pracy było 27 absolwentów szkół policealnych (15,79%). Dyrektorzy szkół policealnych szacują, Ŝe w roku szkolnym 2009/2010 ten rodzaj szkoły ukończy o 39 osób więcej niŝ w roku 2009 (planowany wzrost ilości absolwentów o 13%). NajwyŜszy wskaźnik bezrobotnych absolwentów (28,21%) obserwowany jest w przypadku zasadniczych szkół zawodowych, sekretariat@pup.mielec.pl 4

5 które ukończyło 521 absolwentów (o 74 osoby więcej, niŝ w roku ubiegłym). W dniu roku w ewidencji Urzędu pozostawało 147 osób (w roku ubiegłym 115 osób). Z danych przekazanych przez szkoły wynika, Ŝe ilość absolwentów nieznacznie ulegnie zmianie i edukację w roku szkolnym 2009/2010 ukończy 609 absolwentów. Zaobserwowano pogorszenie sytuacji w ilości absolwentów szkół wyŝszych. W roku ubiegłym 5% absolwentów pozostawała bez zatrudnienia. Ciągle rosnąca konkurencja na rynku pracy wśród osób z wyŝszym wykształceniem spowodowała, Ŝe e w trakcie 12 miesięcy odnotowano wzrost wskaźnika bezrobocia w tej grupie do poziomu 15,45%. Przewiduje się ponad 19% wzrost ilości absolwentów tego typu szkół w roku W bardzo korzystnej sytuacji na rynku pracy w 2009 roku znalazły się osoby legitymujące e się wykształceniem policealnym. Z danych statystycznych przekazanych przez szkoły policealne z terenu powiatu mieleckiego wynika, Ŝe edukację ukończyło 300 absolwentów, z czego jedynie 25 osób (8,33%) pozostawały w dniu roku w ewidencji osób bezrobotnych. Jednocześnie szkoły przewidują ą wzrost ilości absolwentów w roku szkolnym 2009/2010 o 13% (planowana ilość absolwentów szacowana jest na 339 osób). Wykres 1. Absolwenci wg poszczególnych typów szkół. 18% 12% 5% 20% 45% Zasadnicze szkoły zawodowe Licea ogólnokształtące Średnie szkoły techniczne Szkoły policealne Szkoły wyższe Źródło: Opracowanie Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. Z informacji uzyskanych od szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego wynika, Ŝe prawie połowę wszystkich absolwentów stanowią licealiści, ci, 18% udział stanowią absolwenci średnich szkół technicznych (technika, licea zawodowe) a jedna piąta to osoby, które ukończyły kształcenie w zasadniczych szkołach zawodowych. 12% ogółu absolwentów stanowią osoby kończące edukację na poziomie ponadgimnazjalnym w szkołach policealnych i zaledwie 5% to absolwenci szkół wyŝszych mających swoją siedzibę na terenie powiatu mieleckiego. Warto zauwaŝyć, Ŝe e w bardzo podobny sposób rozkłada się udział bezrobotnych absolwentów poszczególnych typów szkół w ogóle zarejestrowanych absolwentów. Z danych dotyczących przewidywanej ilości absolwentów przekazanych przez szkoły z terenu powiatu mieleckiego wynika, ze struktura absolwentów w roku 2010 nie ulegnie znaczącym zmianom, sekretariat@pup.mielec.pl 5

6 co oznacza, Ŝe e nadal około połowę absolwentów będą stanowiły osoby bez zawodu kończące naukę w liceach ogólnokształcących i liceach profilowanych. Wykres 2. Bezrobotni absolwenci wg poszczególnych typów szkół. 5% 13% 4% 27% Zasadnicze szkoły zawodowe Licea ogólnokształcące Szkoły średnie techniczne 51% Szkoły policealne Szkoły wyższe Źródło: Opracowanie Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. Analiza wskaźnika procentowego udziału bezrobotnych absolwentów wskazuje, Ŝe w najtrudniejszej sytuacji znajdują się absolwenci zasadniczej szkoły zawodowej w zawodzie sprzedawca. W roku szkolnym 2008/2009 szkołę w tym kierunku ukończyło 39 osób z czego 28 (blisko 72%) w dniu roku pozostawało w ewidencji osób bezrobotnych. W równie trudnej sytuacji znalazły się osoby z zawodem cukiernika. Ponad 54% absolwentów tego kierunku kształcenia nie podjęła pracy. W przypadku absolwentów obydwu zawodów bezrobocie wiąŝe się z niechęcią pracodawców do zatrudniania osób bez doświadczenia zaraz po ukończeniu szkoły. Ciągle rozwijający się na lokalnym rynku pracy sektor handlu, pozwala na stwierdzenie, Ŝe e sytuacja absolwentów posiadających wykształcenie o profilu handlowym poprawi się. Ponad 40% poziom bezrobocia moŝna zauwaŝyć wśród absolwentów kierunków monter elektronik (edukację w roku szkolnym 2008/2009 zakończyło 16 osób z czego na koniec 2009 roku w ewidencji urzędu pozostawało 7 absolwentów tego kierunku), oraz stolarz (szkołę o takim właśnie kierunku ukończyło 14 absolwentów z czego 6 osób figurowało w rejestrach urzędu w końcu roku 2009). Prognozy na temat ilości absolwentów na rok szkolny 2009/2010 nie przyniosą diametralnych zmian w tej kwestii, gdyŝ w roku szkolnym 2009/2010 ilość absolwentów będzie kształtować się prawie na tym samym poziomie edukację w zawodzie monter elektronik ukończy 10 osób a w zawodzie stolarz 15 osób. Wysokie wartości omawianego wskaźnika obserwuje się takŝe w przypadku zawodów: mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (38,88%), murarz (36%), posadzkarz (30%), fryzjer (29,68%) czy kucharz małej gastronomii (26,32%). Z uwagi na planowane utrzymujące się w niemalŝe identycznej postaci sekretariat@pup.mielec.pl 6

7 ilości absolwentów tych kierunków wydaje się, Ŝe sytuacja osób, które ukończą naukę w roku 2010 nie ulegnie zmianie. Tabela 2. Bezrobotni absolwenci wg zawodów. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w 2009 roku Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu powiatu w sekretariat@pup.mielec.pl 7 dniu roku Przewidywani absolwenci ze szkół z terenu powiatu na koniec roku szkolnego 2009/2010 Procent bezrobotnych absolwentów ze szkół z terenu powiatu w dniu Sprzedawca , Cukiernik , Monter elektronik - naprawa sprzętu audiowizualnego roku , Stolarz , Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych , Murarz Posadzkarz Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] , Kucharz małej gastronomii , MasaŜysta [zawód szkolny: Technik masaŝysta] Bez zawodu , Nauczyciel języka obcego (Nauczyciel języka angielskiego) Technik mechanik , Malarz tapeciarz , Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] , , Ślusarz , Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego , Monter mechatronik , Mechanik pojazdów samochodowych Tokarz , Technik farmaceutyczny ,7931

8 Ekonomista , Technik budownictwa , Elektromechanik pojazdów samochodowych , Technik rolnik , Technik elektronik , Pozostały pomocniczy personel medyczny (opiekun medyczny) Pozostali monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy [zawód szkolny: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy] , , , Technik elektryk , Technik technologii Ŝywności , Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] , Technik informatyk , Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] Technik mechatronik Opiekun w domu pomocy społecznej Technik architektury krajobrazu Źródło: Opracowanie Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. Ze znalezieniem zatrudnienia po ukończeniu szkoły nadal nie mają problemów absolwenci kierunków: technik informatyk (2,22%), technik elektryk (4,76%), oraz inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy (5,45%), jak i absolwenci Mieleckiej Policealnej Szkoły Medycznej w zawodzie opiekun medyczny (7,14%). Warto równieŝ odnotować, Ŝe w dniu roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu nie figurował Ŝaden spośród 23 absolwentów w zawodzie kosmetyczka, handlowiec (w roku szkolnym 2008/2009 edukację w tym kierunku ukończyło 11 osób). DuŜa ilość bezrobotnych absolwentów w prezentowanych zawodach pozostających w ewidencji Urzędu oraz wysokie wartości wskaźnika bezrobocia wśród absolwentów szkół z terenu powiatu mieleckiego nie muszą jednak jednoznacznie świadczyć o tym, iŝ absolwenci nie mają szansy na znalezienie pracy w wyuczonym zawodzie. Analizując lokalny rynek pracy oraz postawę części osób kończących naukę moŝna stwierdzić, Ŝe uczniowie nie zawsze świadomie wybierają kierunek kształcenia, gdyŝ często po zakończeniu edukacji nie wyraŝają zainteresowania podjęciem pracy w wyuczonym zawodzie mimo licznych ofert pracy pozostających w dyspozycji Urzędu. Jednocześnie niepokoi fakt, iŝ spore grono bezrobotnych absolwentów nie posiada rzeczywistych kwalifikacji niezbędnych do wykonywania pracy, co sekretariat@pup.mielec.pl 8

9 powinno skłaniać do refleksji nad programami nauczania, sposobami przekazywania wiedzy i praktycznymi umiejętnościami wynoszonymi ze szkoły przez uczniów. 3. WNIOSKI Analiza informacji statystycznych dotyczących ilości i struktury absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego, napływu absolwentów do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu oraz informacji o przewidywanej ilości absolwentów na rok szkolny 2009/2010 i wskaźnika poziomu bezrobocia wśród absolwentów prowadzi do następujących wniosków: Najliczniejszą grupę absolwentów (45%) stanowią osoby bez zawodu, kończące naukę w liceach ogólnokształcących lub liceach profilowanych. W porównaniu z rokiem ubiegłym sytuacja nie uległa znaczącej zmianie. Do ewidencji bezrobotnych napłynęło absolwentów w tym kobiet. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego nastąpił wzrost ilości rejestrujących się bezrobotnych absolwentów o około ponad 21%. Szkoły ponadgimnazjalne z terenu powiatu mieleckiego przewidują, Ŝe w roku 2010 ilość absolwentów nie ulegnie znaczącej zmianie i edukację zakończy osób. Na koniec roku 2009 w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pozostawało 543 bezrobotnych absolwentów, co oznacza, Ŝe bez zatrudnienia było 21,29% ogółu absolwentów. Analizując typ ukończonej szkoły najwyŝszy wskaźnik bezrobocia obserwuje się wśród absolwentów zasadniczych zawodowych (28,21%), a najniŝszy jest pośród absolwentów szkół policealnych (8,33%). Badanie poszczególnych zawodów wskazuje, Ŝe w najtrudniejszej sytuacji znajdują się absolwenci zasadniczej szkoły zawodowej w zawodzie sprzedawca, gdzie poziom bezrobocia kształtuje się na poziomie 72%. W grupie kierunków, po ukończeniu których absolwenci mają problemy ze znalezieniem zatrudnienia znalazły się: monter elektronik ( 43,75%), stolarz (42,85%), mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (38,88%), murarz (36%), posadzkarz (30%) oraz fryzjer (29,68%). W najlepszej sytuacji znajdują się absolwenci kierunków: kosmetyczka oraz handlowiec. śaden z absolwentów, który ukończył szkołę w roku szkolnym 2008/2009 i legitymował się posiadaniem jednego z tych zawodów nie figurował w rejestrze osób bezrobotnych na konie 2009 roku. sekretariat@pup.mielec.pl 9

10 Spis wykresów: POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Wykres 1. Absolwenci wg poszczególnych typów szkół... 5 Wykres 2. Bezrobotni absolwenci wg poszczególnych typów szkół sekretariat@pup.mielec.pl 10

11 Spis tabel: Tabela 1. Podział absolwentów wg typu ukończonej szkoły... 4 Tabela 2. Bezrobotni absolwenci wg zawodów sekretariat@pup.mielec.pl 11