KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V

Transkrypt

1 KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V OCENA NIEDOSTATECZNA: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: - Nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać najprostszych zadań objętych programem nauczania języka polskiego; - Nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie wiedzy o języku, frazeologii i redagowania podstawowych wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego przewidzianych podstawą programową; - Nie czyta lektur, nie odrabia prac domowych, nie jest przygotowany do zajęć, nie pracuje na lekcji, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego; - Pisze nieortograficznie, nie poprawia błędów i nie czyni nic, by ten fakt zmienić; - Nie wykazuje zainteresowania przedmiotem - mimo starań nauczyciela; - Nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. OCENA DOPUSZCZAJĄCA: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował w minimalnym stopniu wiadomości i umiejętności przewidziane w programie nauczania. Wykazuje zainteresowanie przedmiotem, pracuje na lekcjach i jest do nich na miarę swoich możliwości przygotowany (posiada podręcznik, zeszyt, ćwiczenia). Z pomocą nauczyciela wykonuje zadania o najniższym stopniu trudności. poprawnie, zdaniami odpowiada na pytania odnoszące się do przeczytanego tekstu lub doświadczeń z życia, wyjaśnia znaczenie wyrazu, posługując się słownikiem lub encyklopedią, odróżnia części mowy odmienne od nieodmiennych, poprawnie używa form czasu, osoby i liczby, odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych (w związku z ortografią), stopniuje regularnie przymiotniki i przysłówki, na ogół poprawnie pisze podstawowe wyrażenia przyimkowe, poprawnie stosuje spójniki w zdaniu pojedynczym, wyróżnia liczebnik spośród innych części mowy, poprawnie zapisuje 30% ortogramów poznanych na lekcjach, systematycznie poprawia błędy, zna zasady pisowni zakończeń rzeczowników i, -ii, -ji i stosuje je w praktyce, zna zasady pisowni wyrazów z ż, rz, ó, u, h, ch i zgodnie z nimi zapisuje wyrazy z zakresu czynnego słownictwa, zapisuje wielkimi literami nazwy własne, odróżnia zdanie i równoważnik zdania, tworzy szeregi wyrazowe, świadomie stosuje podstawowe znaki interpunkcyjne,

2 poprawnie stosuje przecinki przy wyliczaniu, rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu, kierując się pytaniami, rozpoznaje zdanie złożone na podstawie liczby orzeczeń, rozpoznaje podstawowe części zdania (podmiot i orzeczenie). redaguje życzenie, gratulacje, pozdrowienia, pracując w zespole, prowadzi rozmowę na określony temat (uważnie słucha wypowiedzi kolegów), poprawnie zapisuje dialog, tworzy opowiadanie, uwzględniając chronologię zdarzeń i związki przyczynowo skutkowe, opowiada treść przeczytanych tekstów, relacjonuje wydarzenie z wycieczki, opisuje wygląd zewnętrzny postaci, dostrzega rolę wyrazów określających w uszczegółowianiu i uplastycznianiu opisu, uczestniczy we wspólnej redakcji planu wydarzeń, porządkuje wydarzenia w tekście, redaguje list elektroniczny, wspólnie z kolegami lub nauczycielem redaguje notatkę z lektury. rozumie pojęcia: narrator, osoba mówiąca w wierszu, nadawca, odbiorca, adresat, wskazuje dialogi w tekście, czyta głośno z odpowiednią intonacją zdaniową, dzieli się z innymi opiniami na temat przeczytanego tekstu, wskazuje głównych bohaterów, wyszukuje w tekście fragmenty opisujące postać literacką, opowiada o zdarzeniach tworzących akcję, wyszukuje w tekście odpowiedzi na postawione pytanie, dostrzega powtarzalność układu zwrotek i liczby wersów w zwrotkach, wygłasza tekst z pamięci zgodnie z jego rytmem, zauważa wyrazy naśladujące dźwięki, rozpoznaje legendę, potrafi podać konkretny przykład, rozumie pojęcie mitu, odróżnia wiersz od prozy, zna wybrane postaci mitologiczne, dostrzega różnicę pomiędzy teatrem a filmem,

3 OCENA DOSTATECZNA: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, ale wykazuje większą samodzielność w wykonywaniu zadań, wymaga jedynie ukierunkowania ze strony nauczyciela. Ponadto: poprawnie akcentuje czasowniki na 2. i 3. sylabie od końca, posługuje się formą bezokolicznika, korzystając ze słownika, odmienia przez przypadki w l. poj. i l. mn. Rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, określa przypadek, liczbę i rodzaj rzeczownika i przymiotnika, zna rodzaje liczebników, poprawnie pisze 50% ortogramów poznanych na lekcjach, wskazuje grupę podmiotu i grupę orzeczenia w zdaniu pojedynczym, wskazuje w związkach wyrazy określane i określające, tworzy zdania złożone, ukazując różne zależności pomiędzy faktami, dostrzega potrzebę używania znaków interpunkcyjnych w zdaniach złożonych. redaguje życzenia, gratulacje uwzględniając charakterystyczne dla tych form środki językowe zwroty grzecznościowe, wykrzykniki, tworzy lub odtwarza dialogi rzeczywiste lub wyobrażone, tworzy opowiadanie, stosując wyrazy i wyrażenia sygnalizujące następstwo w czasie, opisuje wygląd postaci, uwzględniając wyrazy określające stosunki przestrzenne między elementami opisu przedmiotu, scenografii, nadaje tekstowi tytuł, próbuje samodzielnie zredagować odtwórczy plan wydarzeń w formie równoważników, rozumie pojęcie akapitu, zwraca uwagę na pisownię zwrotów grzecznościowych, dba o estetykę i układ graficzny, swobodnie redaguje notatkę z obserwacji, samodzielnie redaguje zdania do wspólnego zapisu notatki. odnajduje w tekście fragment potrzebny do argumentacji, wskazuje bohaterów pierwszoplanowych i drugorzędnych, opisuje elementy świata przedstawionego, odnajduje w tekście odpowiednie fragmenty, dostrzega powtarzalność układu rymów w zwrotkach i potrafi określić ich rodzaj, wygłasza tekst ze świadomością budowy wiersza, z odpowiednią dynamiką i właściwym tempem, rozpoznaje wyrazy dźwiękonaśladowcze w poezji,

4 rozpoznaje uosobienie w bajce, rozpoznaje legendę jako utwór łączący historię lub religię z fantastyką, rozpoznaje mit jako opowieść o wierzeniach starożytnych Greków, rozumie słowo poezja jako utwory wierszowane mówiące o przeżyciach i uczuciach, zna wybrane mity, legendy, dostrzega związek budowy piosenki z wierszem, wymienia rodzaje powieści i potrafi wskazać główny wątek utworu, zna podstawowe gatunki filmowe, potrafi wymienić twórców filmu i sztuki teatralnej, dostrzega podstawowe środki wyrazy sztuki filmowej i teatralnej, dostrzega swoistość przekazu sztuki ikonicznej. OCENA DOBRA: Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, ale wykazuje niemal całkowitą samodzielność w wykonywaniu poszczególnych zadań, rzadko korzysta z pomocy nauczyciela. Ponadto: na ogół wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne w tworzonych tekstach, tworzy czasowniki dokonane i niedokonane, poprawnie akcentuje formy czasowników zakończone na by, - byś, - -byście, poprawnie pisze cząstki: byś, bym, by w czasownikach, poprawnie pisze nie z przymiotnikami w stopniu równym, poprawnie pisze często używane wyrażenia przyimkowe, stosuje poprawne formy liczebników głównych, porządkowych, zbiorowych, rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, poprawnie zapisuje wielowyrazowe nazwy własne i pospolite, opanował 70% ortogramów opracowanych na lekcjach, poprawnie stosuje i tworzy równoważniki zdań, przekształca zdanie na równoważnik i odwrotnie, porządkuje składniki zdania ze względu na ich kolejność, oddziela przecinkiem jednorodne człony składniowe, wskazuje i nazywa wszystkie części zdania, tworzy zdania synonimiczne, rozróżnia zdanie złożone współrzędnie od złożonego podrzędnie, wie, gdzie należy postawić przecinek w zdaniu złożonym (spójniki). zapisuje dialog w opowiadaniu, stosując właściwą interpunkcję, w tworzonych wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół poprawnie stosuje związki frazeologiczne, unika powtarzania wyrazów w tekście,

5 w określaniu cech przeciwstawnych wykorzystuje przymiotniki i przysłówki zaprzeczone, dokonuje oceny postaci, samodzielnie redaguje odtwórczy plan wydarzeń, dzieli tekst na części w porządku logicznym (akapity), redaguje dziennik z uwzględnieniem sfomułowań dotyczących przeżyć wewnętrznych, nadaje tytuły akapitom, samodzielnie redaguje sprawozdanie i opis krajobrazu uwzględniając w nich co najmniej po cztery elementy charakterystyczne dla tych form wypowiedzi. odróżnia autora od narratora, poetę od podmiotu lirycznego, poprawnie odczytuje intencje i uczucia nadawcy w tekście, potrafi odczytać dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów, rozróżnia formy wypowiedzi w tekście: dialog, opis, opowiadanie, rozumie sens tytułu, akapitu, wyszukuje potrzebne informacje w tekście, ocenia zachowanie bohaterów, rozumie pojęcie akcji, potrafi wskazać wątek główny, poboczny i epizodyczny w powieści, formułuje pytania ogólne i szczegółowe do czytanego tekstu, podejmuje samodzielne próby określania czasu, przestrzeni i sytuacji mówienia w tekście, dostrzega związek między budową wiersza a jego treścią, nastrojem, stara się interpretować wiersz w trakcie recytacji barwa i siła głosu, intonacji, wskazuje wyrazy dźwiękonaśladowcze i rozumie ich funkcję, zna elementy budowy bajki wskazuje w legendzie elementy prawdziwe i fantastyczne, rozpoznaje powieść na podstawie elementów świata przedstawionego: narrator, bohater, akcja i czas jej trwania, rozbudowana przestrzeń i potrafi określić jej rodzaj, wskazuje cechy utworu poetyckiego: budowa, podmiot mówiący, środki artystyczne, rozumie znaczenie wybranych związków frazeologicznych odwołujących się do mitologii, zna terminy związane z filmem i teatrem, rozróżnia film animowany, aktorski, dokumentalny, rozumie funkcje plakatu filmowego, rozumie pojęcie recenzji.

6 OCENA BARDZO DOBRA: Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą i opanował wiadomości i umiejętności praktyczne w stopniu pozwalającym na w pełni samodzielne wykonywanie ćwiczeń i zadań w obrębie poszczególnych działów. Ponadto: świadomie wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne, odróżnia czasowniki dokonane i niedokonane, rozumie ich funkcje i znaczenie, dostrzega ruchomość cząstki by, zna zasady jej pisowni i zazwyczaj poprawnie ją zapisuje w różnych miejscach w zdaniu, poprawnie odmienia rzeczowniki nieregularne, rozumie znaczenie liczebnika zbiorowego i dostrzega potrzebę jego stosowania, świadomie stosuje zaimki w wypowiedziach, opanował 90% ortogramów poznanych na lekcjach, rozumie funkcję równoważników zdań w różnych formach użytkowych, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniu pojedynczym i złożonym, poprawnie dokonuje analizy składniowej zdań pojedynczych i złożonych, zna wszystkie części zdania i potrafi je wskazać w zdaniu. zestawia cechy przeciwstawne, tworząc opisy kontrastowe, dokonuje porównań, samodzielnie planuje własną wypowiedź ustną i pisemną, ustala zakres treści, formę i styl, np. wesołe opowiadanie, uzasadnia swoje zdanie, przytacza trafne argumenty, przekonuje o swoich racjach, odtwarza zdarzenia, relacjonuje ich przebieg w formie sprawozdania, redaguje dziennik z pespektywy własnej lub bohatera literackiego, redaguje opis przedmiotu, postaci, krajobrazu, scenografii uwzględniając wszystkie elementy charakterystyczne dla tych form wypowiedzi. łączy poznanych autorów z utworami, potrafi odróżnić bajkę od innych tekstów, poprawnie odczytuje relacje nadawczo odbiorcze w związku z poznawaniem różnych tekstów kultury, trafnie rozpoznaje i określa narratora, podejmuje próby odczytania idei utworu, wyszukuje potrzebne informacje z kilku tekstów informacyjnych, sporządza notatki, dostrzega przyczynowo skutkową strukturę utworu, rozumie pojęcie świata przedstawionego, trafnie opisuje jego elementy, interpretuje głosowo wiersz ze świadomością nastroju i uczuć w nim wyrażonych,

7 porównuje teksty, wskazuje podobieństwa i różnice, dostrzega i omawia funkcje uosobienia, porównania, epitetów, wyrazów dźwiękonaśladowczych w tekście, dostrzega symboliczne sensy w micie, stosuje środki poetyckiego wyrazu we własnych wypowiedziach, poprawnie posługuje się frazeologizmami nawiązującymi do mitologii, wskazuje różnice między dziełem literackim a jego wersją filmową, rozumie pojęcie adaptacji filmowej, ekranizacji, opisuje dzieło filmowe i teatralne ze względu na jego środki wyrazu i elementy świata przedstawionego, trafnie rozróżnia gatunki filmowe i teatralne oraz rodzaje powieści. OCENA CELUJĄCA: Uczeń otrzymuje ocenę celującą, gdy opanował pełny zakres umiejętności i wiadomości przewidzianych przez program nauczania języka polskiego, ale proponuje oryginalne rozwiązania świadczące o zainteresowaniu przedmiotem. Ponadto: - Czyta lektury spoza programu nauczania i potrafi wzorcowo przedstawić ich treść; - Rozwija swe zainteresowania i uzdolnienia przez samodoskonalenie; - Swobodnie posługuje się wszystkimi formami wypowiedzi pisemnej przewidzianymi w programie nauczania oraz tworzy własne teksty interesujące pod względem treści i stylu; - Dokonuje własnej interpretacji utworu; - Uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach, głównie w kuratoryjnym konkursie humanistycznym oraz recytatorskim, ortograficznym, literackim, językowym itp. (w szkole i poza nią); - Aktywnie uczestniczy w przygotowaniu programów artystycznych, spektakli na imprezy szkolne, włącza się w realizację projektów o charakterze humanistycznym.