Welttour 1-3 GRAMMATIK

Transkrypt

1 Welttour 1-3 GRAMMATIK

2 GRAMATYKA WELTTOUR CZASOWNIK Czasownik CZAS TERAŹNIEJSZY PRÄSENS Czasownik jest odmienną częścią mowy i odpowiada na pytania: Co robi? Co się z nim dzieje? Jego podstawową formą jest bezokolicznik, który w języku polskim zakończony jest na -ć (nazywać się, przychodzić, jeść), a w języku niemieckim na -en (spielen grać, bawić się, wohnen mieszkać). Chcąc odmienić czasownik przez osoby w czasie teraźniejszym Präsens, należy usunąć końcówkę -en i do tematu czasownika dodać końcówki osobowe. Personalpronomen Verbendungen ich -e du -st er/sie/es -t wir -en ihr -t sie/sie -en Czasowniki regularne Infinitiv spielen (grać, bawić się) wohnen (mieszkać) ich spiele wohne du spielst wohnst er/sie/es spielt wohnt wir spielen wohnen ihr spielt wohnt sie/sie spielen wohnen Czasowniki, których temat zakończony jest na: -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują w 2. i 3. os. lp. i 2. os. lm. przed końcówką osobową samogłoskę e. Infinitiv arbeiten (pracować) baden (kąpać się) rechnen (liczyć) öffnen (otwierać) atmen (oddychać) ich arbeite bade rechne öffne atme du arbeitest badest rechnest öffnest atmest er/sie/es arbeitet badet rechnet öffnet atmet wir arbeiten baden rechnen öffnen atmen ihr arbeitet badet rechnet öffnet atmet sie/sie arbeiten baden rechnen öffnen atmen Czasowniki, których temat kończy się na: -s, -ss, -ß, -z, -tz, -x, w 2. os. lp. zamiast końcówki -st otrzymują końcówkę -t. Infinitiv heißen (nazywać się) reisen (podróżować) tanzen (tańczyć) kratzen (drapać) boxen (boksować) ich heiße reise tanze kratze boxe du heißt reist tanzt kratzt boxt er/sie/es heißt reist tanzt kratzt boxt wir heißen reisen tanzen kratzen boxen ihr heißt reist tanzt kratzt boxt sie/sie heißen reisen tanzen kratzen boxen 2

3 Czasowniki nieregularne czasowniki, w których samogłoska rdzenna a zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ä, np.: schlafen (spać), fahren (jechać), tragen (nosić), laufen (biec), waschen (myć, prać), lassen (kazać, pozwalać), halten (trzymać, zatrzymać się) czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na i, np.: sprechen (mówić), helfen (pomagać), essen (jeść), geben (dawać), nehmen (brać), treffen (spotykać), fressen (żreć) czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ie, np.: sehen (widzieć), lesen (czytać) Vokale a ä e i e ie Infivitiv schlafen helfen nehmen lesen ich schlafe helfe nehme lese du schläfst hilfst nimmst liest er/sie/es schläft hilft nimmt liest wir schlafen helfen nehmen lesen ihr schlaft helft nehmt lest sie/sie schlafen helfen nehmen lesen czasowniki sein i haben Infinitiv sein (być) haben (mieć) ich bin habe du bist hast er/sie/es ist hat wir sind haben ihr seid habt sie/sie sind haben 1 Przyporządkuj formy czasowników właściwym zaimkom osobowym. ich du er/sie/es wir ihr sie/sie reist heiße atmet öffnen arbeite badest 2 Wpisz czasowniki we właściwej formie. Meine Mutter (1.) (haben) eine jüngere Schwester. Sie (2.) (heißen) Julita und (3.) (sein) 30 Jahre alt. Meine Tante Julita (4.) (arbeiten) als Managerin in einer spanischen Firma in Bonn und wir (5.) (wohnen) in Berlin. Trotzdem (6.) (sein) meine Mutter und ihre Schwester in ständigem Kontakt. Sie (7.) (chatten) abends oft miteinander und im Sommer (8.) (fahren) wir zusammen in Urlaub. Am liebsten (9.) (reisen) die ganze Familie ins Ausland. Mein Vater (10.) (baden) dann im Meer, meine Mutter (11.) (lesen) im Schatten Bücher und meine Tante und ich (12.) (treffen) neue Leute. 3

4 CZASOWNIK CZASOWNIKI MODALNE W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych: sollen, wollen, können, mögen, müssen, dürfen. Modalverben Bedeutung sollen mieć powinność wollen chcieć können móc, umieć, potrafić mögen (ich möchte,...) lubić (chciał(a)bym,...) müssen musieć dürfen mieć pozwolenie Czasowniki modalne w liczbie pojedynczej odmieniają się nieregularnie, ich forma w 1. i 3. os. lp. jest taka sama. Infinitiv sollen wollen können mögen müssen dürfen ich soll will kann mag muss darf du sollst willst kannst magst musst darfst er/sie/es soll will kann mag muss darf wir sollen wollen können mögen müssen dürfen ihr sollt wollt könnt mögt müsst dürft sie/sie sollen wollen können mögen müssen dürfen Czasowniki modalne występują zazwyczaj z bezokolicznikiem innego czasownika i tworzą z nim orzeczenie zdania. Czasownik modalny w formie osobowej występuje na drugim miejscu, a bezokolicznik na końcu zdania. Ich muss fleißig lernen. Die Schülerin kann endlich in die Schule gehen. 1 Uzupełnij brakujące zaimki osobowe. 1. musst unbedingt dein Zimmer aufräumen. 2. Anne und Robert, was sollt für Deutsch vorbereiten? Ein Plakat oder eine PowerPoint- Präsentation? 3. Entschuldigung, können mir bitte helfen? 4. Mein Name ist Heidi. möchte später einmal Ärztin werden. 5. Sein Hobby ist Tanzen. Deshalb will eine Tanzschule besuchen. 6. Hier darfst nicht essen und trinken. Das ist doch ein Lesesaal! 7. Meine Freundin besucht mich am Samstag. wollen zusammen ins Theater gehen. 8. Annas Lieblingsfach ist Mathe. kann auch sehr gut Deutsch sprechen. 2 Przetłumacz wyrazy podane w nawiasach na język niemiecki. 1. Ich (muszę) mehr arbeiten, wenn ich mir ein neues Haus kaufen (chcę). 2. Pascal liebt Musik. Er (może) aber sein ganzes Geld nicht für CDs und Konzerte ausgeben, denn er (musi) sein Studium bezahlen. 3. Die Kinder in Japan (muszą) schon im Alter von fünf Jahren in die Schule gehen. 4. Was (chcesz) du später einmal werden? 5. Jugendliche über 18 Jahren (mają pozwolenie) Alkohol trinken. 6. Ich (potrafię) sehr gut Französisch sprechen, aber nur ein wenig Englisch. 7. Wir (powinniśmy) mehr für das Abitur lernen. 4

5 CZASOWNIKI ROZDZIELNIE I NIEROZDZIELNIE ZŁOŻONE Czasowniki rozdzielnie złożone Czasowniki rozdzielnie złożone składają się z akcentowanego przedrostka i właściwego czasownika. Do przedrostków rozdzielnych należą: ab-, an-, auf-, aus-, bei-, ein-, fern-, fest-, mit-, nach-, statt-, teil-, um-, vor-, weg-, zu-, zurück-, zusammen-. PRZYKŁADY: abfahren (odjechać), anrufen (telefonować), aufräumen (sprzątać), aussehen (wyglądać), beibringen (wpajać, uczyć), einschlafen (zasypiać), fernsehen (oglądać telewizję), feststellen (stwierdzać), mitnehmen (wziąć ze sobą), nachholen (nadrobiać zaległości), stattfinden (odbywać się), teilnehmen (brać udział), umziehen (przeprowadzać się), vorstellen (przedstawiać), weggehen (odchodzić), zumachen (zamykać), zurückkommen (wracać), zusammenarbeiten (współpracować) Przy odmianie czasownika w czasie teraźniejszym Präsens przedrostek przechodzi na koniec zdania. Ich stehe um sechs Uhr auf. Czasowniki nierozdzielnie złożone Czasowniki nierozdzielnie złożone składają się z nieakcentowanego przedrostka i właściwego czasownika. Do przedrostków nierozdzielnych należą: be-, emp-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zer-. PRZYKŁADY: besuchen (odwiedzać), empfehlen (polecać), entstehen (powstawać), erfinden (wynaleźć), gehören (należeć do), misstrauen (nie ufać), verstehen (rozumieć), zerstören (niszczyć) Przy odmianie czasownika w czasie teraźniejszym Präsens nie rozdziela się przedrostka od właściwego czasownika. Ich besuche ein Gymnasium. 1 Uzupełnij brakujące przedrostki i ułóż z poniższymi zwrotami zdania. 1. den Hund führen 2. um 6 Uhr stehen 3. von einer Reise kommen 4. das Zimmer räumen 5. den Freund rufen 2 Ułóż z podanych wyrazów zdania. 1. an der Konferenz Frau Frost teilnehmen. 2. ich diese Matheaufgabe nicht verstehen. 3. du wie oft besuchen den Deutschkurs? 4. zerstören die Umwelt die Menschen. 5. das Konzert am Donnerstag stattfinden in Katowice. 5

6 CZASOWNIK CZASOWNIKI ZWROTNE Czasowniki zwrotne to czasowniki występujące z zaimkiem zwrotnym sich, który odnosi się zawsze do podmiotu. PRZYKŁADY: sich anziehen (ubierać się), sich beeilen (spieszyć się), sich entschuldigen (usprawiedliwiać się), sich freuen (cieszyć się), sich interessieren (interesować się), sich kämmen (czesać się), sich rasieren (golić się), sich treffen (spotykać się), sich verabschieden (żegnać się), sich verspäten (spóźniać się), sich waschen (myć się) Nie wszystkie czasowniki zwrotne w języku niemieckim są również zwrotne w języku polskim. PRZYKŁADY: sich ausruhen (odpoczywać), sich bedanken (dziękować), sich erholen (odpoczywać), sich setzen (siadać), sich unterhalten (rozmawiać) I na odwrót. Nie wszystkie czasowniki zwrotne w języku polskim są zwrotne w języku niemieckim. PRZYKŁADY: spielen (bawić się), enden (kończyć się), heißen (nazywać się), lachen (śmiać się), lernen (uczyć się), beginnen (zaczynać się) W języku polskim zaimek zwrotny jest we wszystkich osobach taki sam, natomiast w języku niemieckim przyjmuje w zależności od osoby różne formy. Personalpronomen Reflexivpronomen im Akkusativ Zaimek zwrotny w bierniku się ich mich mir du dich dir er/sie/es sich sich wir uns uns ihr euch euch sie/ Sie sich sich Reflexivpronomen im Dativ Zaimek zwrotny w celowniku sobie 1 Podkreśl właściwy zaimek zwrotny, jeśli to konieczne. 1. Ich wasche mich / mir nur mein Gesicht. 2. Der Film endet sich / --- um 21 Uhr. 3. Ich bedanke mir / mich für deine Hilfe. 4. Warum verspätest du sich / dich ständig? 5. Wie erholt ihr euch / sich am liebsten? 2 Wpisz zaimki zwrotne, jeśli to konieczne. 1. Die Studenten lernen fleißig während der Prüfungszeit. 2. Meine Eltern unterhalten oft mit den Nachbarn. 3. Ich freue jetzt schon auf den Sommer. 4. Spielst du gern am Computer? 5. Ich muss beeilen, sonst verpasse ich den Bus. 6. Setzen Sie bitte! 6

7 TRYB ROZKAZUJĄCY (IMPERATIV) Tryb rozkazujący (Imperativ) wyraża polecenie lub prośbę. W języku niemieckim tryb rozkazujący tworzymy dla: 2.os. lp., 1.os. lm., 2.os. lm., 3.os. lm. (tzw. formy grzecznościowej). Formy trybu rozkazującego tworzone są w następujący sposób: w 2.os. lp. przez odrzucenie zaimka osobowego du i końcówki -st i ewentualne dodanie końcówki -e w 1.os. lm. przez przestawienie miejsca czasownika i zaimka osobowego wir w 2.os. lm. przez odrzucenie zaimka osobowego ihr w 3.os. lm. przez przestawienie miejsca czasownika i zaimka osobowego Sie Tryb rozkazujący Infinitiv du wir ihr Sie spielen Spiel(e)! Spielen wir! Spielt! Spielen Sie! besuchen Besuch(e)! Besuchen wir! Besucht! Besuchen Sie! W trybie rozkazującym czasowników rozdzielnie złożonych przedrostek stoi na końcu zdania. Tryb rozkazujący Infinitiv du wir ihr Sie aufstehen Steh(e) auf! Stehen wir auf! Steht auf! Stehen Sie auf! zurückkommen Komm(e) zurück! Kommen wir zurück! Kommt zurück! Kommen Sie zurück! Czasowniki, w których samogłoska rdzenna a zmienia się w 2. i 3.os. lp. na ä, tracą w trybie rozkazującym przegłos. Natomiast czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się na i lub ie, zachowują te zmiany również w trybie rozkazującym i nie otrzymują w 2.os. lp. końcówki -e. Tryb rozkazujący Infinitiv du wir ihr Sie sprechen Sprich! Sprechen wir! Sprecht! Sprechen Sie! lesen Lies! Lesen wir! Lest! Lesen Sie! fahren Fahr(e)! Fahren wir! Fahrt! Fahren Sie! Czasowniki posiłkowe sein i haben tworzą tryb rozkazujący w następujący sposób: Tryb rozkazujący Infinitiv du wir ihr Sie sein Sei! Seien wir! Seid! Seien Sie! haben Hab(e)! Haben wir! Habt! Haben Sie! 1 Wpisz właściwą formę trybu rozkazującego. 1. Paul, bitte nicht so nervös! (sein) 2. Julia und Vera, mich heute! (besuchen) 3. Herr Müller, Sie bitte langsam! (sprechen) 4. Anke, die Lektüren! (lesen) 5. Leute, wir tanzen! (gehen) 6. Mensch, endlich! (aufstehen) 7. Mama, bitte Geduld mit mir! (haben) 8. Frau Kaufmann, Sie nicht so schnell! (fahren) 7

8 CZASOWNIK CZAS PRZESZŁY PRÄTERITUM Czas przeszły Präteritum to czas przeszły prosty. Jest używany najczęściej w języku pisanym: w baśniach, opowiadaniach, powieściach, raportach i innych dłuższych wypowiedziach narracyjnych. Formy czasowników regularnych tworzy się przez dodanie do tematu czasownika końcówki -te oraz właściwej końcówki osobowej, np. du lern- + -te- + -st = lerntest. Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują końcówkę -ete, np. arbeit- + -ete = arbeitete. Czasowniki regularne Zasada tworzenia temat czasownika + -(e)te + końcówki -st / -n / -t / -n Przykłady spielen spielte, baden badete W czasownikach rozdzielnie złożonych przedrostek występuje podobnie jak w czasie teraźniejszym Präsens na końcu zdania. Form czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć. Zasada tworzenia Przykłady Czasowniki nieregularne tabela czasowników nieregularnych sein war, haben hatte Czasowniki regularne Czasowniki nieregularne Infinitiv spielen baden sein haben ich spielte badete war hatte du spieltest badetest warst hattest er/sie/es spielte badete war hatte wir spielten badeten waren hatten ihr spieltet badetet wart hattet sie/sie spielten badeten waren hatten Czasowniki modalne w czasie przeszłym Präteritum Czasowniki modalne, w których formie bezokolicznikowej występuje przegłos, tracą go w czasie przeszłym Präteritum. Infinitiv wollen (chcieć) sollen (mieć powinność) können (móc, umieć, potrafić) müssen (musieć) ich wollte sollte konnte musste durfte du wolltest solltest konntest musstest durftest er/sie/es wollte sollte konnte musste durfte wir wollten sollten konnten mussten durften ihr wolltet solltet konntet musstet durftet sie/sie wollten sollten konnten mussten durften dürfen (mieć pozwolenie) 1 Wpisz formy czasownika w czasie przeszłym Präteritum. 1. Wir jeden Tag Sport. (machen) 2. Meine Großeltern ihr ganzes Leben lang auf dem Land. (wohnen) 3. In meiner Jugend ich Volleyball. (trainieren) 4. Stefan sich oft einsam und unglücklich. (fühlen) 5. Paula das Fenster. (öffnen) 8

9 2 Uzupełnij w tabeli brakujące formy czasowników oraz znaczenie bezokolicznika w języku polskim. Infinitiv Bedeutung Präteritum Infinitiv Bedeutung Präteritum spielen lernen aufräumen tańczyć odwiedzać słuchać badete machte führte aus fotografierte haben müssen dürfen können być jechać iść schwamm begann wollte 3 Zaznacz właściwą formę czasownika w czasie przeszłym Präteritum. 1. Ich eine wichtige Entscheidung. A. treffe B. traf C. trifft 2. Markus, du am Samstag in die Disco gehen? A. darfst B. dürftest C. durftest 3. Wir jeden Morgen spazieren. A. gingt B. gingen C. geht 4. Meine Freundin gestern viel Glück. A. habt B. hattet C. hatte 5. Wo ihr am Wochenende? A. wart B. warten C. war 6. Beate in Deutschland viele A. kannte B. könnte C. konnte Fair-Trade-Produkte kaufen. CZAS PRZESZŁY PERFEKT Czas przeszły Perfekt to czas przeszły złożony. Składa się z czasownika posiłkowego haben lub sein oraz imiesłowu czasu przeszłego (Partizip Perfekt). Czasownik posiłkowy haben lub sein jest odmieniany w czasie teraźniejszym Präsens, a imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) znajduje się na końcu zdania. Imiesłowy czasu przeszłego (Partizip Perfekt) od czasowników regularnych tworzy się przez dodanie do tematu czasownika przedrostka ge- i końcówki -t, np. ge- + machen + -t gemacht. Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują w imiesłowie czasu przeszłego końcówkę -et, np. arbeiten gearbeitet. W czasownikach rozdzielnie złożonych ge- występuje między przedrostkiem a tematem czasownika, np. ausführen ausgeführt. Infinitiv lernen baden aufräumen Partizip Perfekt gelernt gebadet aufgeräumt Czasowniki nierozdzielnie złożone z przedrostkami: be-, emp-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zeroraz czasowniki pochodzenia obcego zakończone na -ieren nie otrzymują w imiesłowie czasu przeszłego przedrostka ge-. Infinitiv besuchen gehören erzählen interessieren Partizip Perfekt besucht gehört erzählt interessiert 9

10 CZASOWNIK Czasowniki nieregularne tworzą imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) w sposób nieregularny i należy ich form nauczyć się na pamięć. Präsens Wir besuchen am Samstag ein Museum. Perfekt Wir haben am Samstag ein Museum besucht. Schemat zdania w czasie przeszłym Perfekt Orzeczenie Orzeczenie Podmiot / Dopełnienie Podmiot / Dopełnienie haben / sein Partizip Perfekt Ich habe Deutsch gelernt. Czas przeszły Perfekt z haben lub sein większość czasowników, w tym czasowniki przechodnie Czas przeszły Perfekt z haben np. lernen, spielen, fotografieren Ich habe gestern für den Deutschtest gelernt. czasowniki zwrotne np. sich waschen Sie hat sich abends gewaschen. Czas przeszły Perfekt z sein czasowniki oznaczające zmianę np. gehen, fahren, laufen Wir sind am Samstag ins Kino gegangen. kierunku czasowniki oznaczające zmianę stanu czasowniki oznaczające zdarzenie wyjątki Präsens Er geht am Freitag ins Kino. Ich stehe sehr früh auf. Meine Mutter bleibt zu Hause. np. aufstehen, einschlafen, aufwachen, sterben, wachsen np. passieren, geschehen sein, werden, bleiben Ich bin erst um 24 Uhr eingeschlafen. Was ist passiert? Er ist zu Hause gewesen. Gestern ist es warm geworden. Ich bin länger in der Schule geblieben. Perfekt Er ist am Freitag ins Kino gegangen. Ich bin sehr früh aufgestanden. Meine Mutter ist zu Hause geblieben. 1 Napisz podane zdania w czasie przeszłym Perfekt. 1. Agnes räumt am Freitag das ganze Haus auf. 2. Ich kaufe mir eine neue Jacke. 3. Mein Opa arbeitet als Ingenieur. 4. Machst du deine Hausaufgaben? 5. Wohin fahrt ihr in den Sommerferien? 6. Ich passe jeden Nachmittag auf ein Kind auf. 7. Wir spielen im Sportunterricht nur Volleyball. 8. Meine Mutter sammelt am Meer Muscheln und Bernstein. 10

11 2 Uzupełnij tabelę według wzoru. Partizip Perfekt Infinitiv Bedeutung Partizip Perfekt Infinitiv Bedeutung geblieben bleiben zostawać getroffen gegessen gekommen geflogen gelesen gewaschen gedacht geholfen genommen 3 Co robili Nico, Anne, Agnieszka i Robert w zeszłym tygodniu? Napisz zdania w czasie przeszłym Perfekt. Nico: den Rasen mähen Anne: das Mittagessen kochen Agnieszka: ins Konzert gehen Robert: Rad fahren CZAS PRZYSZŁY FUTUR I Schemat werden + Infinitiv Co to jest? czasownik posiłkowy bezokolicznik Gdzie znajduje się w zdaniu? na drugim miejscu na końcu zdania głównego Kiedy używamy czasu Futur I? Kiedy opowiadamy o czynnościach mających odbyć się w przyszłości. Schemat zdania w czasie przyszłym Futur I Infinitiv Podmiot / Dopełnienie Orzeczenie werden Podmiot / Dopełnienie Orzeczenie Infinitv machen Ich werde eine Reise nach Paris machen. tanzen Katrin wird Salsa tanzen. ich du er/sie/es wir ihr sie/sie werden werde wirst wird werden werdet werden 1 Zbuduj z podanych wyrazów zdania w czasie przyszłym Futur I. Pamiętaj o czasowniku posiłkowym werden we właściwej formie. 1. ich im August aufs Land fahren. 2. die Menschen bald ausschließlich online einkaufen. 3. Frau Köller am Mittwoch an einer internationalen Konferenz teilnehmen. 4. was du nach dem Studium machen? 5. wir in Paris Museen besichtigen und die Architektur bewundern. 11

12 CZASOWNIK 2 Napisz zdania w czasie przyszłym Futur I. 1. Er reist mit dem Bus nach Portugal. 2. Wir verbringen unseren Urlaub sehr aktiv. 3. Ich helfe als Freiwilliger armen Kindern in Asien. 4. Meine Eltern kaufen an der Küste ein Haus. 5. Sebastian verdient in zwei, drei Jahren sehr viel Geld. 6. In drei Monaten machen wir das Abitur. 7. Nächste Woche sprechen die Schüler über die Klassenprobleme. 8. Sonja zieht sich zur Trauung ihres Bruders elegant an. STRONA BIERNA (PASSIV) Strona bierna (Passiv) jest stosowana w języku niemieckim znacznie częściej niż w języku polskim. Orzeczenie w stronie biernej składa się z czasownika posiłkowego werden w formie osobowej czasu teraźniejszego Präsens lub przeszłego Präteritum oraz imiesłowu czasu przeszłego (Partizip Perfekt), który występuje na końcu zdania. werden Präsens werden Präteritum ich werde ich wurde du wirst du wurdest er/sie/es wird er/sie/es wurde wir werden wir wurden ihr werdet ihr wurdet sie/sie werden sie/sie wurden Przy zamianie strony czynnej (Aktiv) na bierną (Passiv) dopełnienie w bierniku staje się podmiotem. Podmiot oznaczający osobę staje się dopełnieniem z przyimkiem von (+ Dativ). Aktiv Passiv Präsens Der Lehrer fragt mich. Ich werde von dem Lehrer gefragt. Präteritum Der Lehrer fragte mich. Ich wurde von dem Lehrer gefragt. Jeżeli w stronie czynnej (Aktiv) podmiotem jest zaimek bezosobowy man, wówczas w stronie biernej (Passiv) jego funkcję spełnia zaimek bezosobowy es. Zaimek bezosobowy es nie występuje, jeśli na pierwszym miejscu w zdaniu występuje okolicznik miejsca lub czasu. Aktiv Man isst spät. In Spanien tanzt man Flamenco. Passiv Es wird spät gegessen. In Spanien wird Flamenco getanzt. 12

13 1 Zaznacz zdania, które są napisane w stronie biernej. 1. Ich habe gestern einen guten Film gesehen. 2. Der Film wurde von einem unbekannten Regisseur gedreht. 3. Wir werden im nächsten Jahr nach Indien trampen. 4. Der Kuchen wurde von mir gebacken. 5. Melanie hilft mir sehr gern. 6. Die Studenten werden geprüft. 7. Das Buch wird von Frau Metzler gelesen. 8. Am Samstag wurde in meinem Wohnblock eine laute Party veranstaltet. 2 Napisz zdania w stronie biernej w czasie teraźniejszym Präsens. 1. In Italien isst man gern Pizza. 2. Auf der ganzen Welt feiert man Weihnachten. 3. Meine Schwester spült das Geschirr. 4. Mein Freund organisiert das Schulprojekt. 5. Die Lehrerin korrigiert den Englischtest. 6. Die Galerie verkauft das Bild. STRONA BIERNA OKREŚLAJĄCA STAN (ZUSTANDSPASSIV) Stronę bierną określającą stan (Zustandspassiv) tworzy czasownik posiłkowy sein w formie osobowej w czasie teraźniejszym Präsens lub przeszłym Präteritum oraz imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt), który występuje na końcu zdania. Zustandspassiv Die Geschäfte sind sonntags geschlossen. Der Gemüsemarkt war nur am Samstag geöffnet. Bedeutung Sklepy są w niedzielę zamknięte. Targ warzywny był tylko w sobotę otwarty. 1 Odpowiedz na pytania, stosując Zustandspassiv czasu teraźniejszego Präsens. 1. Ist die Schule sonntags geöffnet? Nein,. (schließen) 2. Ist das Abendessen schon zubereitet? Ja,. 3. Ist das Fenster zugemacht? Nein,. (öffnen) 4. Ist der Film noch nicht fertig? Doch. (drehen) 5. Sind die Einladungen geschrieben? Ja,. (verschicken) 2 Zaznacz odpowiednie zdania. 1. Kwiaty były już kupione. A. Die Blumen wurden gekauft. B. Die Blumen waren schon gekauft. 2. Mieszkanie jest odnowione. A. Die Wohnung ist renoviert. B. Die Wohnung wurde renoviert. 13

14 CZASOWNIK 3. Drzwi były zamknięte. A. Die Tür wird geschlossen. B. Die Tür war geschlossen. 4. Przyjęcie urodzinowe było bardzo dobrze przygotowane. A. Ich habe die Geburtstagsparty sehr gut vorbereitet. B. Die Geburtstagsparty war sehr gut vorbereitet. 5. Podróż jest zaplanowana. A. Die Reise ist geplant. B. Die Reise hat man geplant. 3 Zareaguj w języku niemieckim. Napisz zdania w Zustandspassiv. 1. Poinformuj rozmówcę, że kuchnia jest już posprzątana. 2. Zapytaj rozmówcę, czy telefon komórkowy był wyłączony. 3. Poinformuj rozmówcę, że projekt jest dobrze zorganizowany. 4. Zapytaj rozmówcę, czy samochód jest już umyty. 5. Poinformuj rozmówcę, że lekcje są już odrobione. TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY KONJUNKTIV II Tryb przypuszczający Konjunktiv II wyraża przypuszczenia, możliwości, życzenia i prośby. Jest stosowany w odniesieniu do teraźniejszości lub przyszłości. Punktem wyjścia przy tworzeniu Konjunktiv II jest forma czasownika w czasie przeszłym Präteritum. Dla czasowników słabych forma Konjunktiv II jest identyczna z formą czasu przeszłego Präteritum trybu oznajmującego, np.: ich kaufte znaczy zarówno kupiłem jak też kupiłbym. Formę Konjunktiv II dla czasowników mocnych tworzy się przez dodanie do formy Präteritum końcówki -e oraz końcówek osobowych: -st, -n, -t, -n. Samogłoski tematyczne a, o lub u otrzymują przegłos. Infinitiv Präteritum Konjunktiv II sein war wäre haben hatte hätte werden wurde würde Należy przy tym pamiętać, że 1. i 3. os. lp. są takie same i mają końcówkę -e. Infinitiv ich du er/sie/es wir ihr sie/sie sein wäre wär(e)st wäre wären wär(e)t wären werden würde würdest würde würden würdet würden Często stosuje się formę opisową trybu przypuszczającego Konjunktiv II. Składa się ona z czasownika posiłkowego werden w trybie przypuszczającym Konjunktiv II oraz bezokolicznika, który stoi na końcu zdania. 14

15 Indikativ Konjunktiv II Ersatzform ich gehe ich ginge ich würde gehen du kommst du käm(e)st du würdest kommen Formy zastępczej nie stosuje się dla czasowników haben, sein i czasowników modalnych. 1 Uzupełnij tabelę. Indikativ Konjunktiv II Ersatzform essen backte / büke würde fliegen liefe lesen 2 Utwórz z podanych zdań zdania warunkowe możliwe do spełnienia. Ich habe Geld. Ich mache eine Weltreise. Wenn ich Geld hätte, würde ich eine Weltreise machen. 1. Du hast Zeit. Wir besuchen dich. 2. Peter trainiert regelmäßig. Er gewinnt Medaillen. 3. Ich bin nicht krank. Ich komme zu deiner Geburtstagsparty. 4. Ihr geht täglich in die Schule. Ihr bekommt nicht so viele schlechte Noten. 5. Die Eltern machen eine Dienstreise. Ihre Kinder spielen bis spät in die Nacht am Computer. 15

16 Welttour Autor tabel i zadań: Sylwia Mróz-Dwornikowska Autor testów w wersji A i B: Katarzyna Szachowska Redaktor zarządzający: Agnieszka Kozdra Redaktor prowadzący: Elżbieta Kozłowska Skład: Focus Producers Studio