Wydział Nauki o Zdrowiu, Kierunek: DIETETYKA Rok akademicki 2013/14. Ćwiczenie 3 Sterylizacja i dezynfekcja. Dezynfekcja

Transkrypt

1 Wydział Nauki o Zdrowiu, Kierunek: DIETETYKA Rok akademicki 2013/14. Ćwiczenie 3 Sterylizacja i dezynfekcja Dezynfekcja Dezynfekcja /odkażanie/ - zespół czynności mający na celu zniszczenie form wegetatywnych mikroorganizmów znajdujących się na przedmiotach, nie niszczy form przetrwalnych, niektórych wirusów Stopnie dezynfekcji Dezynfekcja niskiego stopnia Dezynfekcja średniego stopnia Dezynfekcja wysokiego stopnia Dezynfekcja niskiego stopnia cel: zniszczenie / zabicie/ większości form wegetatywnych bakterii, wirusów i grzybów Co: przedmioty mające kontakt z nieuszkodzoną skórą, np.: Stetoskop, ciśnieniomierz Jak: czwartorzędowe związki amoniowe, związki fenolowe, niektóre jodofory Dezynfekcja średniego stopnia Cel: zniszczenie/ zabicie/ form wegetatywnych bakterii, w tym prątków gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), większości wirusów ( w tym: HBV, HIV) i grzybów Co: przedmioty kontaktujące się z błonami śluzowymi i/lub uszkodzoną skórą Jak: alkohol etylowy/propylowy, związki chloru, niektóre preparaty fenolowe, jodofory. Dezynfekcja wysokiego stopnia Cel: zniszczenie / zabicie/ wszystkich drobnoustrojów (bakterii, grzybów, wirusów) Co: przedmioty kontaktujące się z błonami śluzowymi i/lub uszkodzoną skórą Jak: aldehyd glutarowy, dwutlenek chloru, 6% nadtlenek wodoru, kwas nadoctowy

2 Metody dezynfekcji Fizyczne promieniowanie UV, ultradźwięki, filtracja Termiczne wysoka temperatura Pasteryzacja, tyndalizacja, dekoktacja, gotowanie Termiczno-chemiczne preparaty chemiczne w roztworach wodnych o temp. 60 st. C Chemiczne związki chemiczne inaktywujące drobnoustroje Dezynfekcja chemiczna Detergenty, związki kompleksujące Związki fenolowe i chlorowe Aldehydy, Alkohole Kwas nadoctowy Nadtlenek wodoru, tlen aktywny, ozon Czwartorzędowe związki amoniowe Biguanidy, Sole metali ciężkich, barwniki, olejki eteryczne Cechy dobrego środka dezynfekcyjnego Eliminuje niepożądane /patogenne/ drobnoustroje Działa w obecności substancji organicznych /białko, ropa, krew/ i innych /mydła, detergenty/ Dobrze rozpuszczalny, stabilny w roztworze wodnym Nietoksyczny, niedrażniący, nieniszczący dezynfekowanych materiałów Posiadający właściwe atesty /PZH/, tani, wydajny Błędy w dezynfekcji Materiał uprzednio nieoczyszczony /np. zaschnięta krew, ropa, etc./ Zbyt rozcieńczony środek dezynfekujący

3 Zbyt krótki czas działania Wysycenie zanieczyszczeniami roztworu środka dezynfekującego Użycie środka bez atestów, przeterminowanego, Antyseptyka - Dezynfekcja skóry Mikroorganizmy na skórze Fizjologiczna /stała/ i przejściowa flora bakteryjna Mycie rąk, kiedy, czym, jak Socjalne Higieniczne Higieniczna dezynfekcja rąk Chirurgiczna dezynfekcja rąk Odkażanie skóry /iniekcje, operacje/ Sterylizacja Sterylizacja /wyjaławianie/ - proces mający na celu zniszczenie / zabicie/ wszystkich form drobnoustrojów, w tym ich form przetrwalnych. Pojęcie absolutne sterylny / niesterylny Wynik procesu sterylizacji prawdopodobieństwo przeżycia drobnoustrojów jest jak 1 do MILIONA Metody sterylizacji Fizyczne Ciepło suche suszarki Ciepło wilgotne autoklawy Niskotemperaturowe tlenek etylenu, formaldehyd, plazma gazu Filtracja Chemiczne Aldehyd glutarowy, kwas nadoctowy, ozon

4 Metody radiacyjne promieniowanie gamma Wybór metody sterylizacji Przy wyborze metody sterylizacji należy uwzględnić: Rodzaj materiału, z jakiego jest wykonany sterylizowany przedmiot Bezpieczeństwo metody /czynnika sterylizującego/ dla personelu i pacjentów Koszt i łatwość zastosowania Sterylizacja w autoklawie Przykład: narzędzia chirurgiczne Dezynfekcja bezpośrednio po użyciu Mycie Suszenie i sortowanie Pakowanie Załadowanie do autoklawu Sterylizacja / kontrole/ st. C, min Wyładunek i przechowywanie Kontrole procesu sterylizacji Kontrola procesu sterylizacji obejmuje: Kontrolę sprzętu kontrola FIZYCZNA Wsadu kontrola BIOLOGICZNA Pakietów i ekspozycji kontrola CHEMICZNA Kontrola fizyczna Kiedy: każdorazowo Jak: odczyt wskazań zegarów, termometrów, manometrów, kontrolek świetlnych Kontrola chemiczna

5 Autoklawy ze wstępna próżnią Test Bowie-Dick a Kiedy: codziennie, przed sterylizacją pakietów Jak: arkusz testowy włożony pomiędzy chusty Cel: kontrola penetracji czynnika sterylizującego /pary wodnej/ Kontrola pakietu i ekspozycji wskaźniki wieloparametrowe i integrujące Kontrola chemiczna kontrolka na zgrzewie pakietu oraz wewnątrz Kontrola biologiczna Przetrwalniki bakterii Bacillus subtilis do suszarek Sporal S Geobacillus stearothermophilus do autoklawów Sporal A do autoklawów i EO - 3M Attest Kiedy: przynajmniej 1 raz w miesiącu Aseptyka Zespół czynności mający na celu ochronę przed skażeniem naturalnie jałowych tkanek/płynów ustrojowych czy sterylnych materiałów ASEPTYKA POSTĘPOWANIE ASPETYCZNE SUKCES ASEPTYCZNY Przechowywanie materiałów sterylnych Pobieranie próbek ze środowiska szpitalnego Strefy sanitarne / strefy czystości/

6 I czystości ciągłej II ogólnej czystości medycznej III czystości zmiennej IV ciągłego skażenia Ocena czystości bakteriologicznej Powierzchni suchych, wilgotnych Powietrza Rąk personelu