OPINIA O GNIEŻDŻENIU SIĘ PTAKÓW W BUDYNKU SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO-WYCHOWAWCZWEGO NR 5 PRZY UL

Transkrypt

1 BADANIA I ANALIZY PRZYRODNICZE FIRMA "CYGNUS STANISŁAW CZYŻ ul. Leśna 38 m.31 Jaroszowiec; Klucze tel ; cygcyg@wp.pl Stanisław Czyż OPINIA O GNIEŻDŻENIU SIĘ PTAKÓW W BUDYNKU SPECJALNEGO OŚRODKA SZKOLNO-WYCHOWAWCZWEGO NR 5 PRZY UL. SŁOWACKIEGO 35 W CZĘSTOCHOWIE W KTÓRYM BĘDĄ WYKONYWANE PRACE TERMOMODERNIZACYJNE ORAZ O WYMAGANYCH KOMPENSATACH PRZYRODNICZYCH Jaroszowiec, styczeń 2014

2 1

3 2

4 Ryc. 1. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 widok z góry Ryc. 2. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja północna fragment 1. Kolorem czerwonym zaznaczono otwory wentylacyjne w stropodachu prowadzące do miejsc lęgowych ptaków (foto. budynku z dn S.Czyż) 3

5 Ryc. 3. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja północna fragment 2. Kolorem czerwonym zaznaczono otwory wentylacyjne w stropodachu prowadzące do miejsc lęgowych ptaków (nie wszystkie otwory są widoczne na tej fotografii) (foto. budynku z dn S.Czyż) Ryc. 4. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja zachodnia (foto. budynku z dn S.Czyż) 4

6 Ryc. 5. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja południowa fragment 1. Kolorem czerwonym zaznaczono otwory wentylacyjne w stropodachu prowadzące do miejsc lęgowych ptaków (nie wszystkie otwory są widoczne na tej fotografii) (foto. budynku z dn S.Czyż) Ryc. 6. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja południowa fragment 2. Kolorem czerwonym zaznaczono otwory wentylacyjne w stropodachu prowadzące do miejsc lęgowych ptaków (nie wszystkie otwory są widoczne na tej fotografii) (foto. budynku z dn S.Czyż) 5

7 Ryc. 7. Częstochowa, ul. Słowackiego 35 elewacja wschodnia (foto. budynku z dn S.Czyż) 6

8 Protokół kontroli obiektu data przyjęcia... (wpisuje RDOŚ) 1. Nazwa obiektu BUDYNEK OŚRODKA SZKOLNO - WYCHOWAWCZEGO 2. Adres obiektu ul. Słowackiego 35, CZĘSTOCHOWA 3. Imię nazwisko eksperta Stanisław Czyż 4. Data kontroli Opis zakresu uzyskanych informacji 1. uzyskałem wszystkie potrzebne informacje - tak/nie 6. Opis zastanej sytuacji Obiekt: - NIEREMONTOWANY a) planowany termin remontu 2014 b) zakres planowanego remontu (ocieplanie ścian, stropodachu, zamknięcie otworów wentylacyjnych, okienek w stropodachu, strychu): planuje się ocieplenie elewacji zewnętrznych (warstwa styropianu) oraz przestrzeni stropodachu (granulat wełny mineralnej) c) ocena liczby potencjalnych miejsc lęgowych jakie będą utracone w wyniku prac remontowo-budowlanych - osobno dla poszczególnych gatunków: - 30 miejsc lęgowych jerzyka (Apus apus) - 2 miejsca lęgowe wróbla (Passer domesticus) Stropodach w przedmiotowym budynku jest idealnym siedliskiem lęgowym jerzyków. Przemawia za tym niewielka wysokość stropodachu przy otworach wlotowych, odpowiednia wielkość otworów wlotowych, wystawa północna oraz niewielka wysokość dolnej krawędzi otworu wlotowego od podłogi stropodachu. Nic też dziwnego, że przy większości otworów wentylacyjnych można zauważyć na elewacji ślady ptasich odchodów, świadczące o wykorzystaniu stropodachu przez ptaki do odbycia lęgów. d) liczba dokładnie ustalonych miejsc lęgowych jakie będą utracone w wyniku prac remontowobudowlanych - osobno dla poszczególnych gatunków: ustalenie dokładnej liczby miejsc lęgowych ptaków nie była możliwa do ustalenia z uwagi na przeprowadzenie kontroli poza sezonem lęgowym. Przeprowadzone w 2012 roku w ramach badań nad awifauną Częstochowy obserwacje przez Stanisława Królikowskiego z Częstochowskiej Grupy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków wykazały lęgi w przestrzeni stropodachu opiniowanego budynku co najmniej 18 par jerzyka (Apus apus) i 1 pary wróbla (Passer domesticus). e) liczba miejsc niebezpiecznych dla ptaków, do których dostęp musi zostać zamknięty jak szczeliny wokół rynien, niebezpieczne przewężenia konstrukcyjne itp. (podać liczbę i opisać): nie stwierdzono f) informacje na temat planowanych w czasie remontu zmianach konstrukcyjnych jak wymiana rynien, zmiany w elewacji, inne zmiany, które mogą stwarzać nowe 7

9 niebezpieczeństwo dla ptaków (wymienić, wskazać lokalizację w budynki i sugerowane sposoby zabezpieczenia tak by nie stanowiły niebezpieczeństwa dla ptaków), nie przewiduje się zmian konstrukcyjnych budynku f) liczba otworów w stropodachu północ 21, południe 20 (wszystkie otwory odsłonięte) h) występowanie gołębi miejskich w stropodachu lub na strychu czy w innych niszach (opisać): na budynku nie występuje populacja lęgowa gołębia miejskiego. 6. Wnioski z kontroli: MOŻNA WYDAĆ ZEZWOLENIE NA PROWADZENIE PRAC REMONTOWO-BUDOWLANYCH W PO SPEŁNIENIU WARUNKÓW OKREŚLONYCH PONIŻEJ Warunki wydania zezwolenia na podjęcie prac remontowo-budowlanych: 1. Budynek w obszarze stropodachu jest siedliskiem lęgowym jerzyka Apus apus 2. Inwestor powinien wystąpić do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach z wnioskiem o wydanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów określonych w Ustawie o ochronie przyrody. Wzór wniosku załączono do przedmiotowej ekspertyzy (str ). 3. W przypadku rozpoczęcia prac w okresie lęgowym należy do dnia 10 marca w roku rozpoczęcia prac na budynku zamknąć wszystkie otwory wentylacyjne prowadzące do stropodachu. Ponieważ substancje używane do dociepleń stropodachów uznawane sa za szkodliwe dla ptaków otwory wentylacyjne w stropodachu powinny być zabezpieczone przed dostępem ptaków w jego obszar w sposób trwały. 4. Należy wywiesić budki lęgowe jak zapisano w "Karcie kontroli obiektu" i dokumentacji fotograficznej pokazującej plan rozmieszczenia budek dla jerzyków 30 (lub 15 podwójnych) nie później niż do dnia r. dla wróbla 2 budki z przedłużonym przodem (albo dodatkowa, podwójna budka dla jerzyka - wróble bardzo chętnie zajmują również tego typu budki lęgowe). 5. W przypadku stwierdzenia zasiedlenia przez ptaki wywieszonych na elewacji budek lęgowych (konieczność kontroli przez ornitologa) będzie można prowadzić prace w odległości od 4 metrów od tych miejsc aż do zakończenia sezonu lęgowego (zakończenie sezonu lęgowego powinno byc potwierdzone przez ornitologa). Zachowanie tej odległości jest konieczne aby nie płoszyć ptaków odbywających lęgi. Jest możliwe ustawienie rusztowań jednak bez osłon, aby ptaki miały swobodny dolot do miejsc lęgowych. 6. Budki dla jerzyków należy umocować pod okapem dachu na elewacji północnej i południowej. Miejsca zamontowania budek pokazano na ryc. 8. Budki dla jerzyków wykonuje się z deski o grubości 2 cm. Budki mają wymiary zewnętrzne - dł. 72 cm, szer. (głębokość) 24 cm, wys. 19 cm. Należy pamiętać by w połowie długości budki podwójnej znajdowała się pełna ścianka dzieląca budkę na dwie nisze gniazdowe. Otwór wlotowy półokrągły znajduje przy podłodze, w odległości 5 cm od bocznej krawędzi budki i ma wymiary - wys. 4 cm, dł. 5 cm (wygląd budki lęgowej oraz prawidłowe wymiary pokazano na ryc. 9). Wskazane jest aby budki dla jerzyka były mocowane do ścian budynku przed nałożeniem warstwy izolacyjnej styropianu. Wpuszczenie budek w warstwę izolacyjną sprawia, że budki sa bardziej stabilne. Budki mogą być malowane na zewnątrz zgodnie z zaprojektowaną kolorystyką budynku. 7. Budki lęgowe dla wróbla (z przedłużonym przodem) powinny być umieszczone na drzewach w jak najbliższej odległości od remontowanego budynku, na wysokości około 4-5 m nad ziemią. Wygląd takiej budki lęgowej dla wróbla oraz prawidłowe wymiary pokazano na ryc. 10). W przypadku budki podwójnej dla jerzyka z przeznaczeniem na lęgi wróbla, budkę tą należy zamontować na elewacji. 8. Budki lęgowe dla ptaków powinny być wykonane starannie, dlatego należy rozważyć możliwości zakupu budek u profesjonalnych wykonawców niż wykonywać je we własnym zakresie. Budki lęgowe należy zabezpieczyć przed działaniem czynników atmosferycznych, szczególnie opadów. 8

10 Ryc. 7. Zalecane miejsca umieszczenia podwójnych budek lęgowych dla jerzyków na elewacji północnej i południowej budynku przy ul. Słowackiego 35 w Częstochowie w ramach kompensaty przyrodniczej (na zdjęciu dolnym kolorem żółtym zaznaczono budkę lęgową dla wróbli). 9

11 Budka podwójna dla jerzyków wysokość 19 cm otwór szer.5x wys.4 cm długość 72 cm 5 cm głębokość 24 cm 4 cm Ryc. 9. Wygląd oraz prawidłowe wymiary podwójnej budki lęgowej dla jerzyka Ryc. 10. Wygląd oraz prawidłowe wymiary budki lęgowej z przedłużonym przodem dla wróbla Jaroszowiec, Stanisław Czyż 10

12 OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE Prace termomodernizacyjne prowadzone na budynkach bardzo często z winy inwestorów i/lub wykonawców prowadzą do naruszenia przepisów o ochronie przyrody. Według starej zasady prawa rzymskiego nieznajomośc prawa szkodzi - Ignorantia iuris nocet. Dlatego poniżej znajdziecie Państwo wykaz obowiązujacych przepisów prawnych, które są najczęściej łamane w razie podjęcia prac budowlanych (w tym termomodernizacyjnych) na obiektach budowlanych, które są zasiedlone przez chronione gatunki ptaków. Aby uniknąć nieprzyjemności narażenia się na odpowiedzialność karną i niejednokrotnie straty finansowe proszę o niebagatelizowanie poniższych informacji i dokładne zapoznanie się z nimi. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U 237 poz. 1419) W w/w akcie prawnym w formie załączników podane są wykazy gatunków zwierząt, w tym ptaków, które są objęte ochroną ścisłą lub częściową. Jeżeli chodzi o ptaki, większość gatunków występujących w Polsce jest objęta ochroną ścisłą lub częściową. Do tej grupy należą wszystkie gatunki ptaków wykorzystujące budynki jako miejsca lęgowe. W 7 tego Rozporządzenia w stosunku do gatunków chronionych wprowadzono m.in. następujące zakazy (zachowano oryginalną numerację i pisownię): 1) umyślnego zabijania; 2) umyślnego okaleczania i chwytania; (...) 5) umyślnego niszczenia ich jaj, postaci młodocianych i form rozwojowych; 6) niszczenia ich siedlisk i ostoi; 7) niszczenia ich gniazd; (...) 9) wybierania, posiadania i przechowywania ich jaj; (...) 14) umyślnego płoszenia i niepokojenia; (...) W 8 zezwolono wobec gatunków objętych ochroną m.in. na: 1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków; 2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne; (...) Naruszenie zakazów z 7 podlega sankcji karnej na podstawie Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16. kwietnia 2004 r. Dz.U. Nr 92 z 2004 r. poz. 880 z późn. zmianami (tekst jednolity Dz.U nr 151 poz. 1220): Art Kto umyślnie: (...) 2) narusza zakazy obowiązujące w stosunku do: (...) e) roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową, (...) podlega karze aresztu albo grzywny. W dalszej części przedstawiono stanowisko Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 2. lipca 2010 r. określające w sposób jednoznaczny obowiązki instytucji oraz inwestorów (wykonawców) w sprawie prowadzenia prac termomodernizacyjnych na budynkach będących siedliskami lęgowymi ptaków (w tym przypadku jerzyka Apus apus). 11

13 12

14 13

15 14

16 Wnioskodawca:... miejsce i data Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach ul. Dąbrowskiego Katowice Wniosek o wydanie zezwolenia na podstawie art. 56 ust. 2 w stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą i częściową, na odstępstwa od zakazów wymienionych w art. 52 ust. 1 ustawy z 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody 1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę wnioskodawcy (jeżeli jako pełnomocnik to kopia odpowiedniego dokumentu, który to potwierdza i opłata skarbowa za pełnomocnictwo 17zł) 2) cel wykonania wnioskowanych czynności (remont budynku, dachu itp. oraz opisać krótko gdzie znajdują się siedliska na podstawie opinii ornitologicznej i chiropterologicznej)... 15

17 3) opis czynności, na którą może być wydane zezwolenie (należy wpisać jedną z czynności wymienionych w art. 52 ust. 1 oraz krótko opisać w jaki sposób będzie odbywało sie niszczenie siedlisk) 4) nazwa gatunku lub gatunków, których będą dotyczyć działania, w języku łacińskim i polskim, jeżeli polska nazwa istnieje 5) liczba lub ilość osobników, których dotyczy wniosek, o ile jest to możliwe do ustalenia (na podstawie ekspertyzy określić ile par lęgowych utraci siedliska lub ile siedlisk zostanie zniszczonych itp.) 6) wskazanie sposobu i metody wykonania czynności, na które może być wydane zezwolenie, a także miejsca i czasu wykonania czynności oraz wynikających z tego zagrożeń (krótki opis sposobu prowadzenia prac, adresy budynków/elewacje, opis możliwych zagrożeń dla innych gatunków występujących, termin do kiedy ma obowiązywać zezwolenie/kiedy planowane jest zakończenie prac) UWAGA: Opłata za wydanie decyzji 82 zł - wpłata na konto UM Katowice nr , tytułem: opłata za wydanie zezwolenia RDOŚ. Dowód wpłaty należy dołączyć do wniosku. Ewentualnie opłata 17 zł za pełnomocnictwo. Podmioty zwolnione z opłaty skarbowej określa ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2012r. poz z późn. zm.). 16