Tryb rzeczywisty to tryb pracy mikroprocesorów z rodziny procesorów x86, w którym procesor pracuje tak jak procesor Intel 8086.
|
|
- Paulina Zielińska
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 T: Tryb rzeczywisty i chroniony procesora. Tryb rzeczywisty to tryb pracy mikroprocesorów z rodziny procesorów x86, w którym procesor pracuje tak jak procesor Intel W trybie tym brak ochrony pamięci przed użyciem przez inny proces i brak obsługi wielozadaniowości. W trybie rzeczywistym pracowały programy w systemie operacyjnym DOS, na przełomie lat 80 i 90 dwudziestego wieku prowadzono działania nad pracą programów w systemie DOS w trybie chronionym, pozostawiając sam system w trybie rzeczywistym, zbudowano kilka systemów umożliwiających taką pracę systemu. W trybie rzeczywistym dostępna jest 1-megabajtowa przestrzeń adresowa. Adres logiczny (programowy) składa się z dwóch liczb 16-bitowych: segmentu (numeru segmentu) oraz przemieszczenia względem początku segmentu (ang. offset). Adres fizyczny jest liczony jako segment * 16 + przemieszczenie. Ponieważ segmenty nie są rozłączne, wiele różnych adresów logicznych może odwoływać się do tej samej komórki pamięci (dokładnie - jeden adres fizyczny jest opisywany przez 4096 różnych adresów logicznych); na przykład: segment:offset = 0x1000:0xA000 adres fizyczny = 0x1000*16 + 0xA000 = 0x1A000 segment:offset = 0x1900:0x1000 adres fizyczny = 0x1900*16 + 0x1000 = 0x1A000 Ponieważ segment i przemieszczenie mają 16 bitów, dlatego w trybie rzeczywistym można maksymalnie zaadresować 1088 kb pamięci, ale procesory Intel 8086, 8088, oraz posiadają 20-bitową szynę adresową i z tego powodu mogą zaadresować tylko 1024 kb pamięci przy próbie sięgnięcia do adresu powyżej 1024 kb w rzeczywistości odwołają się do adresu o 1 MB niższego. Procesory nowsze, tzn. i286, i386 itd., mają szersze szyny adresowe (24-, 32- lub 36-bitowe) toteż pracując w trybie rzeczywistym mogą adresować całe 1088 kb pamięci. System DOS począwszy od wersji 4.0 potrafił wykorzystać te dodatkowe B pamięci, która została nazwana pamięcią wysoką (HMA High Memory Area). Jednak powoduje to niepełną zgodność z procesorami Intel 8086 i dlatego w komputerach zgodnych z IBM/PC została wprowadzona możliwość blokowania 21. linii adresowej nowszych procesorów, co sprawia, że programy pracujące w trybie rzeczywistym mają dostęp do 20 linii. Blokowanie i odblokowywanie linii 21 jest udostępniane przez ustawienie w biosie komputera bramkę A20 (ang. A20 gate; A20 to numer linii adresowej, liczony od 0). Tryb chroniony (ang. protected mode) to tryb pracy mikroprocesorów serii x86 wprowadzony w mikroprocesorze Intel Tryb chroniony umożliwia adresowanie pamięci w większym zakresie niż 1MB (tryb rzeczywisty), wprowadza wiele nowych udogodnień wspierających wielozadaniowość, takich jak: sprzętowa ochrona pamięci (układ MMU), wsparcie przełączania kontekstu procesora i wiele innych. Większość nowoczesnych systemów operacyjnych wykorzystuje procesory serii x86 właśnie w trybie chronionym. Zaliczają się do nich m.in.: Linux, Windows w wersji 3.0 i wyższych, systemy z rodziny BSD. Tryb chroniony został wprowadzony do mikroprocesora Intel wraz z trybem rzeczywistym (ang. real mode) dla zachowania zgodności z poprzednimi mikroprocesorami rodziny x86. W mikroprocesorze Intel w trybie chronionym 16-bitowe rejestry segmentowe CS, SS, DS, ES zawierają selektory, które jednoznacznie określają deskryptor (8-bajtowa struktura w pamięci) opisujący segment. Deskryptor dysponuje następującymi informacjami o segmencie: fizyczna lokalizacja segmentu w pamięci (24-bitowy adres bazowy, 16-bitowa długość segmentu w bajtach), prawa dostępu do segmentu i numer uprawnienia segmentu. W odróżnieniu od trybu chronionego w trybie rzeczywistym rejestry segmentowe CS, SS, DS, ES zawierają adresy bazowe (początków) segmentów. Procesor zaczyna pracę trybie chronionym po ustawieniu bitu PE (ang.
2 Protection Enable) na jeden, wyzerowanie tego bitu powoduje powrót do trybu rzeczywistego (bit PE to najmłodszy bit rejestru CR0 (ang. Control Register)). Tryb wirtualny (zwany także V86 lub Virtual 8086) specjalny tryb pracy procesorów o architekturze IA- 32, dostępny w trybie chronionym, który umożliwia uruchamianie programów przeznaczonych dla trybu rzeczywistego. W trybie wirtualnym symulowane jest działanie analogiczne dla procesora Intel 8086 (faktycznie można uruchamiać kod także dla 8088, i 80188), tzn. otrzymuje dostęp do 1 MB pamięci i rejestrów procesora i może wykonywać te rozkazy, które mają sens w takim otoczeniu. Natomiast w odróżnieniu od "prawdziwego" trybu rzeczywistego, wszelki dostęp do portów procesora jest sankcjonowany przez system operacyjny pracujący w tybie chronionym. Podobnie przerwania są obsługiwane przez system operacyjny. To umożliwia bezkonfliktową pracę zwykłych zadań systemu i zadań V86. Możliwe jest ponadto jednoczesne uruchmienie wielu zadań V86. Ponieważ to na system operacyjny spada obsługa dostępu do portów oraz przerwań, system musi emulować sprzęt, jak i udostępniać określoną funkcjonalność 16-bitowego systemu operacyjnego. Innymi słowy system musi tłumaczyć żądania zadania V86, np. zapis do określonego portu na akcję sterownika sprzętu. Tryb V86 jest wykorzystywany do uruchamiania programów DOS-owych. System Windows posiada wbudowane mechanizmy umożliwiające uruchomienie takich programów (w Windows NT jest to NTVDM), natomiast dla systemu Linux istnieje specjalny program dosemu. Wyróżniamy dwa tryby procesora: tryb rzeczywisty (16 bitowy) i tryb chroniony (32 bitowy). Gdy włączamy kompa, to procesor uruchamia się w trybie rzeczywistym następnie uruchamia biosa (który właśnie jest 16Bitowy), a Bios następnie uruchamia boot loadera, a dopiero on uruchamia jądro systemu. A od systemu zależy czy pozostanie w trybie rzeczywistym czy przejdzie do trybu chronionego. Tryb rzeczywisty Jest od początku istnienia PC-ta, jak już wcześniej wspomniałem jest to tryb 16 bitowy. Przykładowy system to DOS. Pisanie systemu w tym trybie nie jest nawet takie trudne, dlatego że bios udostępnia bardzo wiele procedur, z których możemy korzystać, mniej więcej do obsługi karty graficznej, klawiatury, dysków itd. kto programował w asemblerze pod Dos-a to bardzo dobrze o tym wie. Przerwania w trybie rzeczywistym. Przerwania mogą być programowe lub sprzętowe. Programowe są wywoływane przez użytkownika, a sprzętowe przez sprzęt (zresztą jak sama nazwa wskazuje). A jak to działa? W bardzo prosty sposób, na samym początku pamięci (adres 0x0000:0x0000) znajduje się tablica wektorów przerwań, która została załadowana przez Bios. Tablica wektorów przerwań to po prostu tablica par offset:segment. Przerwań może być maksymalnie 256. A teraz jakiś konkretny przykład: Użytkownik wciska klawisz klawiatury wywołuje przerwanie sprzętowe o numerze 09h, procesor przerywa swoją dotychczasowa prace (stąd właśnie ta nazwa "przerwanie") Patrzy do tablicy wektorów przerwań gdzie znajduje się procedura obsługi przerwania i skacze do niej. W tym przypadku taka procedura ma za zadanie zapamiętać jaki klawisz został naciśnięty, po zakończeniu tej procedury, procesor wraca do zadania, które robił przed wywołaniem przerwania. I to jest cała filozofia. Na koniec jeszcze kilka wzorów na obliczenie gdzie w tablicy znajduje się zapisany Segment i Offset konkretnego przerwania: Segment = wartość przy 0x0000:numer_przerwania*4 Offset = wartość przy 0x0000:(numer_przerwania*4)+2
3 Znając to możemy przechwytywać przerwania i pisać własne procedury obsługi. Wykorzystywane jest to w bardzo w wielu celach np. do pisania wirusów czy do obsługi klawiatury w grach pod Dosa bo jak pewnie wielu zauważyło funkcja readkey nie jest do tego zbyt dobra. My przerwania będziemy wykorzystywać do komunikacji programu z systemem. Adresy Programując będziemy korzystać z adresów logicznych, a procesor automatycznie będzie go zmieniał na adres fizyczny. Czym się rożni adres logiczny od fizycznego opisuje poniżej: adres fizyczny - (physical address) jest adresem najniższego poziomu. Podczas komunikacji procesora z układem obsługującym pamięć, na jego liniach adresowych wystawiany jest właśnie adres fizyczny. Wykorzystujemy go podczas komunikowania się z dowolnymi urządzeniami. W trybie rzeczywistym adres fizyczny jest 20 bitowy. adres logiczny - (logical address) jest adresem złożonym z dwóch członów: identyfikatora segmentu i przemieszczenia w tym segmencie. Adres taki zapisujemy w postaci segment:offset. Adres logiczny powinien być wykorzystywany do zapisywania lub odczytywania danych, procesor automatycznie zamienia go na adres adres fizyczny. adres segmentowy - (segment) jest pierwszą częścią adresu logicznego. Jeżeli został podany bez offset'u oznacza to, że wskazuje nie konkretną komórkę pamięci a cały blok. adres relatywny - (offset) jest odległością od początku segmentu, lub jakiegoś bloku danych. Adres takiego segmentu musi być znany. Pamięć Niestety tryb rzeczywisty jest też bardzo ograniczony, mamy dostęp tylko do 1MB pamięci, która właściwie jest w części zajęta mniej więcej przez bios, więc nam zostaje tylko 640KB. Pamięć też jest podzielona na sektory po 64KB. A tak mniej więcej wygląda pamięć w trybie rzeczywistym: 0x0000:0x tablica wektorów przerwań 0x0000:0x7C00 - tu zostaje załadowany boot-sector przez BIOS 0x1000:0x0000-0x9000:0xFFFF - pamięć użytkownika (najlepiej używać z tego przedziału) 0xA000:0x pamięć video karty VGA (tylko dla trybu graficznego) 0xB000:0x pamięć video karty Hercules Monochrome 0xB800:0x pamięć trybu tekstowego karty VGA 0xC000:0x0000-0xF000:0xFFFF - pamięć BIOSu i inne Podstawowym ograniczeniem trybu rzeczywistego jest to, że procesor może wykorzystać jedynie niższe 20 bitów swojej magistrali adresowej, stąd właśnie to ograniczenie pamięci, o którym pisałem wcześniej. Niepraktyczne było tworzenie rejestrów 20 bitowych na przechowywanie adresów, więc projektanci INTELA podzielili przestrzeń adresowa na segmenty (po 64KB). Wiec do odwoływania się do pamięci używamy dwóch liczb 16 bitowych, pierwsza to adres segmentu druga to offset przesunięcia od początku segmentu. Adres fizyczny mając parę 16bitowych rejestrów(segment i offset) możemy obliczyć następująco: adres fizyczny = segment * 16 + offset Pamięć PC podzielona jest na 4 logiczne obszary: I. Conventional Memory - jest to pierwsze 640kb pamięci systemowej. Jest to obszar dostępny dla programisty. Adres : 0000h - 9FFFFh.
4 II. Upper Memory Area (UMA) - jest to wyższe 384 bajty pierwszego megabajta pamięci, bezpośrednio ponad pamięcią konwencjonalną. Jest ona zarezerwowana do użytku przez urządzenia systemowe oraz ROM razem ze sterownikami. Adres : A0000h - FFFFFh. III. High Memory Area (HMA) - pierwsze 64kb drugiego megabajta pamięci, czyli pierwsze 64kb pamięci rozszerzonej, która może być dostępna w trybie rzeczywistym. Adres: h - 10FFEFh. IV. Extended Memory (pamięć rozszerzona) - jest to cała pamięć powyżej pierwszego megabajta. Dostęp do niej mamy jedynie w trybie chronionym. Adres 10FFF0h do końca pamięci operacyjnej. Ze względu na błąd zrobiony przez firmę Intel możemy skorzystać jeszcze z 64KB, które znajdują się ponad tym 1MB jest to tak zwana pamięć HMA (high memory area). HMA to pierwsze 65,520 bajtów (64kb odjąć 16 bajtów) pamięci rozszerzonej (tej powyżej granicy 1mb). Technicznie rzecz biorąc jest to adres od h do 10FFEFh. Jest to szczególny obszar pamięci, gdyż jest to jedyny obszar pamięci rozszerzonej, z którego możemy korzystać w trybie rzeczywistym. To wszystko, co tu opisałem ma bardzo duży wpływ na dzisiejsze procesory, ponieważ każdy nowy procek musi być kompatybilny z trybem rzeczywistym. Tryby pracy procesorów Tryb rzeczywisty Jest to tryb bardzo "okrojony". Pamięć jest podzielona na segmenty. Każdy segment ma wielkość 64kB. W trybie rzeczywistym mamy dostępny tylko 1MB pamięci, ale i tak jest mniej, bo pamięć od 0xA0000-0xFFFFF jest zarezerwowana dla pamięci video i BIOSu. Mamy więc tylko ok. 640kB wolnych. Tryb ten pozostał nawet w najnowszych procesorach Athlon XP ze względu na kompatybilność ze starymi programami pisanymi dla procesora Do pisania prawdziwego, dobrego OSa tryb rzeczywisty nas w ogóle nie obchodzi. Tryb chroniony Tryb ten został wprowadzony dopiero w procesorze 286. Jest to specjalny tryb pracy procesora. Pamięć jest podzielona na segmenty, ale to ty decydujesz gdzie się segment zaczyna i jaką ma wielkość. Dla procesora 286 wynosiła ona max. 16MB, a dla procesorów od 386 wzwyż do 4GB (!). W opisach będziemy się opierać tylko na architekturze procesorów od 386 w górę. Nie ma sensu opisywać 286, bo nikt już go dziś nie używa. Opis trybu rzeczywistego Chcąc, nie chcąc, trzeba wiedzieć jak programować w trybie rzeczywistym. Potrzebne nam to będzie m.in. do napisania bootloadera oraz kodu inicjalizującego nasz OS. Inicjalizacja komputera Po włączeniu komputera procesor "budzi się" w trybie rzeczywistym. Jest to potrzebne, aby załadować BIOS, który jest przecież kodem 16-bitowym i używa specyficznych właściwości trybu rzeczywistego. Procesor skacze do specjalnego adresu w pamięci, gdzie znajduje się procedura skoku do właściwego punktu wejścia BIOSu. Pamięć w trybie rzeczywistym Jak już wspomniałem pamięć w RMODE (skrót od real mode - tryb rzeczywisty) jest podzielona na segmenty. Każdy segment ma limit 64kB. W trybie rzeczywistym jest tylko szesnaście segmentów: 0x0000,0x1000,0x2000,0x3000,...,0xF000. Segment 0x0000 jest zarezerwowany dla tablicy przerwań oraz niektórych danych komputera. Aby obliczyć fizyczne położenie takiego segmentu w pamięci, wystarczy wymnożyć numer segmentu przez 16, czyli w zapisie szesnastkowym dodać jedno 0 na koniec. Np. segment 0x4000 ma adres fizyczny 0x Aby obliczyć adres fizyczny pary segment:offset wystarczy wykonać działanie:
5 adres_liniowy = (segment*16) offset Czasami widzisz numer segmentu, np. 0x5188. W rzeczywistości jest to segment 0x5000, tylko po przeliczeniu adresu segmentu segment:offset z powyższego równania wychodzi, że np. adres 0x5100:0x0010 to to samo, co 0x5000:0x1010. Poniżej przedstawiam skróconą mapę pamięci w RMODE. 0x0000:0x tablica wektorów przerwań 0x0000:0x7C00 - tu zostaje załadowany boot-sector przez BIOS 0x1000:0x0000-0x9000:0xFFFF - pamięć użytkownika (najlepiej używać z tego przedziału) 0xA000:0x pamięć video karty VGA (tylko dla trybu graficznego) 0xB000:0x pamięć video karty Hercules Monochrome 0xB800:0x pamięć trybu tekstowego karty VGA 0xC000:0x0000-0xF000:0xFFFF - pamięć BIOSu i inne Przerwania w trybie rzeczywistym Na samym początku pamięci RAM (adres 0x0000:0x0000) znajduje się tablica wektorów przerwań. Zostaje zainicjalizowana przez BIOS. Zawiera ona punkty wejścia do różnych procedur systemowych. Np. przerwanie 0x10 służy do obsługi karty graficznej, przerwanie 0x13 do obsługi dysków. Tablica wektorów przerwań to po prostu tablica par offset:segment. Przerwań może być tylko 256. Przerwania dzielą się na programowe i sprzętowe. Programowe są wywoływanie jedynie przez użytkownika, a sprzętowe może wywołać procesor. W dokumentacji Intela do procesora 386 jest jak byk napisane, że przerwania od 0x00 do 0x2F są zarezerwowane na wyjątki procesora oraz przerwania sprzętowe to i tak jakiś matoł projektujący BIOS umieścił tam przerwania użytkownika, przekierowując przerwania sprzętowe pod inne numery. I teraz jeśli w trybie chronionym chcesz obsługiwać przerwania sprzętowe i wyjątki procesora to musisz wysłać do PICa (Programmable Interrupt Controller) żądanie, aby przekierował przerwania na właściwe miejsce (ok. 15 linijek w C używając outportb). Kiedy procesor wykonuje przerwanie (sprzętowe, lub przy użyciu intrukcji int) na stos kładzione są następujące rejestry (w kolejności): ss, sp, flags, cs, ip. Znaczenie rejestrów: SS - segment stosu SP - aktualna pozycja stosu FLAGS - tu zawarte są flagi procesora CS - segment kodu IP - licznik programu (pozycja aktualnie wykonywanej instrukcji) Gdy procesor otrzyma żądanie przerwania, liczy sobie (w RMODE) adres przerwania w następujący sposób: Segment = wartość przy 0x0000:numer_przerwania*4 Offset = wartość przy 0x0000:(numer_przerwania*4)+2 Potem zapisuje stan ww. rejestrów i skacze do procedury obsługi przerwania. Opis trybu chronionego O trybie rzeczywistym już wystarczy. Teraz zajmijmy się trybem chronionym, ponieważ jego opis będzie trochę dłuższy. Na początek trochę nudnych rzeczy. UWAGA: Opisywane tutaj rzeczy są w większości przypadków prawdziwe tylko dla procesorów 386 i lepszych. Rejestry W trybie chronionym wszystkie rejestry procesora są rejestrami 32-bitowymi. Mamy więc rejestry: eax, ebx, ecx, edx, esi, edi, ebp, esp oraz cs, ds, es, fs, gs. W trybie rzeczywistym raczej nie używa się rejestrów fs i gs. Mimo, że rejestry segmentowe są 32-bitowe, to i tak procesor używa tylko ich "dolną" połowę. Stos Tutaj stos jest 32-bitowy. Jest to rozmiar domyślny elementu kładzionego na stos. Jeśli chcesz położyć element 16-bitowy, to musisz użyć rejestru 16-bitowego, lub wartości 16-bitowej (np. push word 1 lub push word [wartosc]), jednak prawie nigdy nie używa się argumentów 16-bitowych. Rejestry dodatkowe W trybie chronionym dostępne są także rejestry do kontroli procesora (są 32-bitowe). Są to rejestry:
6 CR0 - podstawowy rejestr kontroli procesora. Można go używać także w RMODE, ale to on właśnie służy do przełączania CPU w tryb chroniony i do kilku innych rzeczy CR1 - rejestr zarezerwowany CR2 - tutaj jest zapisany fizyczny adres, w którym wystąpił ostatni błąd strony (ang. Page Fault), ale o tym będzie później CR3 - tutaj zapisany jest fizyczny adres katalogu stron (o tym też później) CR4 - rejestr sterowania dostępny tylko dla nowych procesorów (o ile się nie mylę, jest on dostępny dla procesorów o architekturze i lepszych). Na razie nie będziemy o nim mówić, gdyż nie jest on nam potrzebny. Pominąłem tutaj m.in. rejestry debugowania, ale na razie to się nam i tak nie przyda. Poziomy uprzywilejowania W trybie chronionym istnieją tzw. poziomy uprzywilejowania (DPL). Dla architektury x86 są 4 poziomy uprzywilejowania od 0 do 3. Poziom 0 jest przewidziany dla jądra systemu, na tym poziomie można robić wszystko. Poziom 3 jest dla aplikacji użytkownika, ponieważ ma duże ograniczenia, np. nie można dokonywać operacji na portach czy na rejestrach sterowania procesora. Pamięć w trybie chronionym Tutaj jest znacznie lepiej niż w trybie rzeczywistym, gdzie wszystko było ustalone na "sztywno" (jednak są sposoby, aby to ominąć). Najważniejsze jest to, że TY decydujesz, jakie segment ma położenie (mówimy: bazę) i rozmiar (mówimy: limit). W trybie chronionym bazę i limit segmentu definiujemy w Globalnej Tablicy Deskryptorów (GDT - Global Descriptor Table). Jest to tablica o 64-bitowych wpisach. Wpisów tych może być max. 8192, jednak zazwyczaj używa się tylko kilku. GDT składa się z 2 części: nagłówka tablica właściwa Odblokowywanie linii A20 Linia A20 służy do odblokowywania dostępu do całej pamięci. Jeśli byśmy tego nie zrobili, pamięć byłaby dostępna tylko, co 1MB. To rozwiązanie istnieje jeszcze, ze względu na zaszłości historyczne. Swoją drogą, myślę, że w nowych płytach głównym mogliby wykurzyć to rozwiązanie. Ktoś może powiedzieć, że jest to potrzebne, aby się uruchamiały stare programy. Ciekawe jakie? No, ale nic. Trzeba wklepać kod, aby wejść w tryb chroniony. Podaję kod w assemblerze: setup_a20: call empty_8042 mov al,0xd1 out 0x64,al call empty_8042 mov al,0xdf out 0x60,al call empty_8042 empty_8042: dw 0xEB,0xEB in al,0x64 test al,2 jnz empty_8042
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE WINDOWS 1 SO i SK/WIN 007 Tryb rzeczywisty i chroniony procesora 2 SO i SK/WIN Wszystkie 32-bitowe procesory (386 i nowsze) mogą pracować w kilku trybach. Tryby pracy
Mikroinformatyka. Wielozadaniowość
Mikroinformatyka Wielozadaniowość Zadanie Tryb chroniony przynajmniej jedno zadanie (task). Segment stanu zadania TSS (Task State Segment). Przestrzeń zadania (Execution Space). - segment kodu, - segment
Procesory rodziny x86. Dariusz Chaberski
Procesory rodziny x86 Dariusz Chaberski 8086 produkowany od 1978 magistrala adresowa - 20 bitów (1 MB) magistrala danych - 16 bitów wielkość instrukcji - od 1 do 6 bajtów częstotliwośc pracy od 5 MHz (IBM
Wybrane zagadnienia elektroniki współczesnej
Wybrane zagadnienia elektroniki współczesnej y pracy, Marika Kuczyńska Fizyka Techniczna IV rok 20-03-2013, AGH prezentacji y pracy 1 2 y pracy 3 4 5 6 Jednostka wykonawcza, instrukcje (Marika) Rodzina
Mikroinformatyka. Tryb wirtualny
Mikroinformatyka Tryb wirtualny Tryb wirtualny z ochroną Wprowadzony w 80286. Rozbudowany w 80386. - 4 GB pamięci fizycznej, - 64 TB przestrzeni wirtualnej, - pamięć podzielona na segmenty o rozmiarze
Sprzętowe wspomaganie pamięci wirtualnej
Sprzętowe wspomaganie pamięci wirtualnej Stanisław Skonieczny 6 grudnia 2002 Spis treści 1 Intel 2 1.1 Tryby pracy procesora............................... 2 1.2 Adresowanie liniowe................................
J. Ułasiewicz Komputerowe systemy sterowania 1. 1 Architektura PC Ogólna struktura systemu jednoprocesorowego
J. Ułasiewicz Komputerowe systemy sterowania 1 1 Architektura PC 1.1. Ogólna struktura systemu jednoprocesorowego Już systemy jednoprocesorowe mogą być środowiskiem, w którym wykonywane jest wiele programów
Programowanie w asemblerze Środowiska 64-bitowe
Programowanie w asemblerze Środowiska 64-bitowe 24 listopada 2015 Nieco historii najnowszej Intel wraz z HP rozpoczynaja pracę nad procesorem 64-bitowym z wykorzystaniem technologii VLIW. Powstaje procesor
Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym
Zarządzanie pamięcią w systemie operacyjnym Cele: przydział zasobów pamięciowych wykonywanym programom, zapewnienie bezpieczeństwa wykonywanych procesów (ochrona pamięci), efektywne wykorzystanie dostępnej
System operacyjny MS-DOS
System operacyjny MS-DOS MS-DOS MS-DOS jest systemem jednozadaniowym, jego mechanizmy nie zapewniały ochrony i sprawnego zarządzania zasobami maszyny. DOS zajmuje się obsługą systemu plików, zawiera wsparcie
Zarządzanie zasobami pamięci
Zarządzanie zasobami pamięci System operacyjny wykonuje programy umieszczone w pamięci operacyjnej. W pamięci operacyjnej przechowywany jest obecnie wykonywany program (proces) oraz niezbędne dane. Jeżeli
3 Literatura. c Dr inż. Ignacy Pardyka (Inf.UJK) ASK SP.06 Rok akad. 2011/2012 2 / 22
ARCHITEKTURA SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH struktury procesorów ASK SP.06 c Dr inż. Ignacy Pardyka UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO w Kielcach Rok akad. 2011/2012 1 Maszyny wirtualne 2 3 Literatura c Dr inż. Ignacy
Adam Kotynia, Łukasz Kowalczyk
Adam Kotynia, Łukasz Kowalczyk Dynamiczna alokacja pamięci Alokacja pamięci oraz dezalokacja pamięci jest to odpowiednio przydział i zwolnienie ciągłego obszaru pamięci. Po uruchomieniu, proces (program)
RDZEŃ x86 x86 rodzina architektur (modeli programowych) procesorów firmy Intel, należących do kategorii CISC, stosowana w komputerach PC,
RDZEŃ x86 x86 rodzina architektur (modeli programowych) procesorów firmy Intel, należących do kategorii CISC, stosowana w komputerach PC, zapoczątkowana przez i wstecznie zgodna z 16-bitowym procesorem
Procesor budowa, schemat, tryby pracy
1 Procesor budowa, schemat, tryby pracy Procesor (ang. processor), także CPU (ang. Central Processing Unit) to główny element komputera, urządzenie cyfrowe sekwencyjne, którego zadaniem jest wykonywanie
Programowanie niskopoziomowe
Programowanie niskopoziomowe ASSEMBLER Teodora Dimitrova-Grekow http://aragorn.pb.bialystok.pl/~teodora/ Program ogólny Rok akademicki 2011/12 Systemy liczbowe, budowa komputera, procesory X86, organizacja
Schematy zarzadzania pamięcia
Schematy zarzadzania pamięcia Segmentacja podział obszaru pamięci procesu na logiczne jednostki segmenty o dowolnej długości. Postać adresu logicznego: [nr segmentu, przesunięcie]. Zwykle przechowywana
architektura komputerów w. 8 Zarządzanie pamięcią
architektura komputerów w. 8 Zarządzanie pamięcią Zarządzanie pamięcią Jednostka centralna dysponuje zwykle duża mocą obliczeniową. Sprawne wykorzystanie możliwości jednostki przetwarzającej wymaga obecności
Programowanie niskopoziomowe. dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl
Programowanie niskopoziomowe dr inż. Paweł Pełczyński ppelczynski@swspiz.pl 1 Literatura Randall Hyde: Asembler. Sztuka programowania, Helion, 2004. Eugeniusz Wróbel: Praktyczny kurs asemblera, Helion,
Materiały do wykładu. 7.Architekturax86. Marcin Peczarski. Instytut Informatyki Uniwersytet Warszawski
Materiały do wykładu 7.Architekturax86 Marcin Peczarski Instytut Informatyki Uniwersytet Warszawski 25maja2009 Narodziny 7.1 1978 Intel8086 architektura 16-bitowa 5 MHz, obudowa DIP40, 29000 tranzystorów
Ćwiczenie nr 4. Zasady kodowania podprogramów
Ćwiczenie nr 4 Zasady kodowania podprogramów 4.1 Wstęp W praktyce programowania spotykamy się często z sytuacjami, gdy identyczne czynności wykonywane są w wielu miejscach programu. W takich przypadkach
Procesor Intel 8086 model programisty. Arkadiusz Chrobot
Procesor Intel 8086 model programisty Arkadiusz Chrobot 5 października 2008 Spis treści 1 Wstęp 2 2 Rejestry procesora 8086 2 3 Adresowanie pamięci 4 4 Ważne elementy języka Pascal 6 1 1 Wstęp Głównym
Ćwiczenie 3. Konwersja liczb binarnych
1 Laboratorium Architektury Komputerów Ćwiczenie 3 Konwersja liczb binarnych Komputery wykonują operacje przetwarzania danych na wartościach binarnych, podczas gdy współczesna cywilizacja posługuje się
Wykład 7. Zarządzanie pamięcią
Wykład 7 Zarządzanie pamięcią -1- Świat idealny a świat rzeczywisty W idealnym świecie pamięć powinna Mieć bardzo dużą pojemność Mieć bardzo krótki czas dostępu Być nieulotna (zawartość nie jest tracona
Komputery klasy PC. Dariusz Chaberski
Komputery klasy PC Dariusz Chaberski Start systemu adres 0xFFFF:0x0000 POST (ang. Power On Self Test) sprawdzenie zmiennej BIOSu 0x0040:0x0072-0x1234 - zimny start (RESET, włączenie zasilania), gorący
SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 4 - zarządzanie pamięcią
Wrocław 2007 SYSTEMY OPERACYJNE WYKLAD 4 - zarządzanie pamięcią Paweł Skrobanek C-3, pok. 323 e-mail: pawel.skrobanek@pwr.wroc.pl www.equus.wroc.pl/studia.html 1 PLAN: 2. Pamięć rzeczywista 3. Pamięć wirtualna
Działanie systemu operacyjnego
Budowa systemu komputerowego Działanie systemu operacyjnego Jednostka centralna dysku Szyna systemowa (magistrala danych) drukarki pamięci operacyjnej sieci Pamięć operacyjna Przerwania Przerwania Przerwanie
Programowanie Niskopoziomowe
Programowanie Niskopoziomowe Wykład 8: Procedury Dr inż. Marek Mika Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego W Lesznie Plan Wstęp Linkowanie z bibliotekami zewnętrznymi Operacje na stosie
Architektura komputerów
Architektura komputerów Tydzień 12 Wspomaganie systemu operacyjnego: pamięć wirtualna Partycjonowanie Pamięć jest dzielona, aby mogło korzystać z niej wiele procesów. Dla jednego procesu przydzielana jest
UTK ARCHITEKTURA PROCESORÓW 80386/ Budowa procesora Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386
Budowa procesora 80386 Struktura wewnętrzna logiczna procesora 80386 Pierwszy prawdziwy procesor 32-bitowy. Zawiera wewnętrzne 32-bitowe rejestry (omówione zostaną w modułach następnych), pozwalające przetwarzać
PROGRAMY REZYDENTNE Terminate and State Resident, TSR
PROGRAMY REZYDENTNE Terminate and State Resident, TSR O co tu chodzi Podstawowe reguły Jak może program zostać rezydentnym Przechwytywanie przerwań Jak się samoznaleźć w pamięci Aktywacja TSR-u. Problemy
Układ wykonawczy, instrukcje i adresowanie. Dariusz Chaberski
Układ wykonawczy, instrukcje i adresowanie Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy mikroprocesor C A D A D pamięć programu C BIOS dekoder adresów A C 1 C 2 C 3 A D pamięć danych C pamięć operacyjna karta
Pamięć wirtualna. Przygotował: Ryszard Kijaka. Wykład 4
Pamięć wirtualna Przygotował: Ryszard Kijaka Wykład 4 Wstęp główny podział to: PM- do pamięci masowych należą wszelkiego rodzaju pamięci na nośnikach magnetycznych, takie jak dyski twarde i elastyczne,
Metody obsługi zdarzeń
SWB - Przerwania, polling, timery - wykład 10 asz 1 Metody obsługi zdarzeń Przerwanie (ang. Interrupt) - zmiana sterowania, niezależnie od aktualnie wykonywanego programu, spowodowana pojawieniem się sygnału
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem
Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej
Technologia informacyjna Urządzenia techniki komputerowej System komputerowy = hardware (sprzęt) + software (oprogramowanie) Sprzęt komputerowy (ang. hardware) zasoby o specyficznej strukturze i organizacji
Architektura Systemów Komputerowych. Rozwój architektury komputerów klasy PC
Architektura Systemów Komputerowych Rozwój architektury komputerów klasy PC 1 1978: Intel 8086 29tys. tranzystorów, 16-bitowy, współpracował z koprocesorem 8087, posiadał 16-bitową szynę danych (lub ośmiobitową
1. Podstawy...P Polecenia podstawowe...p... 18
Spis treści Wstęp...P... 5 1. Podstawy...P... 7 Wersje systemu MS-DOS 8 Windows NT: konsola czy DOS? 9 Jak uruchomić system MS-DOS 10 Szybkie uruchamianie 13 Okno a pełny ekran 14 Windows 2000/XP a pełnoekranowe
Programowanie niskopoziomowe
Programowanie niskopoziomowe Programowanie niskopoziomowe w systemie operacyjnym oraz poza nim Tworzenie programu zawierającego procedury asemblerowe 1 Programowanie niskopoziomowe w systemie operacyjnym
Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej II. Urządzenia wejścia-wyjścia
Podstawy techniki cyfrowej i mikroprocesorowej II Urządzenia wejścia-wyjścia Tomasz Piasecki magistrala procesor pamięć wejście wyjście W systemie mikroprocesorowym CPU może współpracować za pośrednictwem
Q E M U. http://www.qemu.com/
http://www.qemu.com/ Emulator procesora Autor: Fabrice Bellard Obsługiwane platformy: Windows, Solaris, Linux, FreeBSD, Mac OS X Aktualna wersja: 0.9.0 Większość programu oparta na licencji LGPL, a sama
Architektura komputerów. Asembler procesorów rodziny x86
Architektura komputerów Asembler procesorów rodziny x86 Architektura komputerów Asembler procesorów rodziny x86 Rozkazy mikroprocesora Rozkazy mikroprocesora 8086 można podzielić na siedem funkcjonalnych
Część I - Sterownik przerwań 8259A i zegar/licznik 8253
Programowanie na poziome sprzętu opracowanie pytań Część I - Sterownik przerwań 8259A i zegar/licznik 8253 Autor opracowania: Marcin Skiba cines91@gmail.com 1. Jakie są dwie podstawowe metody obsługi urządzeń
Ćwiczenie nr 3. Wyświetlanie i wczytywanie danych
Ćwiczenie nr 3 Wyświetlanie i wczytywanie danych 3.1 Wstęp Współczesne komputery przetwarzają dane zakodowane za pomocą ciągów zerojedynkowych. W szczególności przetwarzane liczby kodowane są w systemie
Zarządzanie pamięcią operacyjną
SOE Systemy Operacyjne Wykład 7 Zarządzanie pamięcią operacyjną dr inż. Andrzej Wielgus Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki WEiTI PW Hierarchia pamięci czas dostępu Rejestry Pamięć podręczna koszt
PAMIĘCI. Część 1. Przygotował: Ryszard Kijanka
PAMIĘCI Część 1 Przygotował: Ryszard Kijanka WSTĘP Pamięci półprzewodnikowe są jednym z kluczowych elementów systemów cyfrowych. Służą do przechowywania informacji w postaci cyfrowej. Liczba informacji,
Architektura systemu komputerowego
Architektura systemu komputerowego Klawiatura 1 2 Drukarka Mysz Monitor CPU Sterownik dysku Sterownik USB Sterownik PS/2 lub USB Sterownik portu szeregowego Sterownik wideo Pamięć operacyjna Działanie
Podstawy obsługi komputerów. Budowa komputera. Podstawowe pojęcia
Budowa komputera Schemat funkcjonalny i podstawowe parametry Podstawowe pojęcia Pojęcia podstawowe PC personal computer (komputer osobisty) Kompatybilność to cecha systemów komputerowych, która umoŝliwia
PROGRAMOWANIE NISKOPOZIOMOWE. Systemy liczbowe. Pamięć PN.01. c Dr inż. Ignacy Pardyka. Rok akad. 2011/2012
PROGRAMOWANIE NISKOPOZIOMOWE PN.01 c Dr inż. Ignacy Pardyka UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO w Kielcach Rok akad. 2011/2012 1 2 4 c Dr inż. Ignacy Pardyka (Inf.UJK) PN.01 Rok akad. 2011/2012 1 / 27 c Dr
SYSTEMY OPERACYJNE: STRUKTURY I FUNKCJE (opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX)
(opracowano na podstawie skryptu PP: Królikowski Z., Sajkowski M. 1992: Użytkowanie systemu operacyjnego UNIX) W informatyce występują ściśle obok siebie dwa pojęcia: sprzęt (ang. hardware) i oprogramowanie
MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na
, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na wydajność systemu komputerowego, m.in. ze względu na fakt, że układy zewnętrzne montowane na tych kartach (zwłaszcza kontrolery dysków twardych,
Ćwiczenie nr 6. Programowanie mieszane
Ćwiczenie nr 6 Programowanie mieszane 6.1 Wstęp Współczesne języki programowania posiadają bardzo rozbudowane elementy językowe, co pozwala w większości przypadków na zdefiniowanie całego kodu programu
Emulacja maszyny. Program udaje zupełnie inną architekturę. Musi przetłumaczyć instrukcje emulowane na instrukcje platformy, na której działa
Emulacja maszyny Program udaje zupełnie inną architekturę Musi przetłumaczyć instrukcje emulowane na instrukcje platformy, na której działa Udaje to znaczy co? To znaczy, że program tworzy wirtualnie:
Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11
Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.
organizacja procesora 8086
Systemy komputerowe Procesor 8086 - tendencji w organizacji procesora organizacja procesora 8086 " # $ " % strali " & ' ' ' ( )" % *"towego + ", -" danych. Magistrala adresowa jest 20.bitowa, co pozwala
Struktura i funkcjonowanie komputera pamięć komputerowa, hierarchia pamięci pamięć podręczna. System operacyjny. Zarządzanie procesami
Rok akademicki 2015/2016, Wykład nr 6 2/21 Plan wykładu nr 6 Informatyka 1 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr II, studia niestacjonarne I stopnia Rok akademicki 2015/2016
Procesory rodziny Intel
Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz pl.wikipedia.org www.intel.com Procesory rodziny Intel Podstawowe własnow asności procesora Pentium Podstawowe własności procesora Pentium
DOS COMMAND.COM. Rys. 2. Główne moduły programowe systemu operacyjnego DOS. Interpreter poleceń. Rys. 3. Warstwowa struktura systemu DOS
System Operacyjny DOS DOS (ang. Disc Operating System) jest to 16-bitowy jednozadaniowy system operacyjny. Głównym zadaniem systemu jest obsługa plików w systemie FAT (ang. File Allocation Table) i wsparcie
Wirusy w systemie Linux. Konrad Olczak
Wirusy w systemie Linux Konrad Olczak Plan prezentacji Różnice w bezpieczeństwie Windowsa i Linuxa. Pokazanie możliwości implemetacji wirusa. Windows vs. Linux Uruchamianie plików. Różnorodność oprogramowania.
Struktura i działanie jednostki centralnej
Struktura i działanie jednostki centralnej ALU Jednostka sterująca Rejestry Zadania procesora: Pobieranie rozkazów; Interpretowanie rozkazów; Pobieranie danych Przetwarzanie danych Zapisywanie danych magistrala
SYSTEM OPERACYJNY. Monika Słomian
SYSTEM OPERACYJNY Monika Słomian CEL znam podstawowe zadania systemu operacyjnego porządkuję pliki i foldery KRYTERIA rozumiem zadania systemu operacyjnego potrafię wymienić przykładowe systemy operacyjne
Systemy operacyjne III
Systemy operacyjne III WYKŁAD Jan Kazimirski Pamięć wirtualna Stronicowanie Pamięć podzielona na niewielki bloki Bloki procesu to strony a bloki fizyczne to ramki System operacyjny przechowuje dla każdego
Szkolenia specjalistyczne
Szkolenia specjalistyczne AGENDA Programowanie mikrokontrolerów w języku C na przykładzie STM32F103ZE z rdzeniem Cortex-M3 GRYFTEC Embedded Systems ul. Niedziałkowskiego 24 71-410 Szczecin info@gryftec.com
Programowanie Niskopoziomowe
Programowanie Niskopoziomowe Wykład 11: Procedury zaawansowane Dr inż. Marek Mika Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego W Lesznie Plan Wstęp Ramki stosu Rekurencja INVOKE, ADDR, PROC,
1) Czym jest architektura systemu Windows 7 i jak się ją tworzy? 2) Jakie są poszczególne etapy uruchomienia systemu Windows 7?
Temat. Architektura systemu Windows 7. 1) Czym jest architektura systemu Windows 7 i jak się ją tworzy? 2) Jakie są poszczególne etapy uruchomienia systemu Windows 7? 3) Do czego służy narzędzie BCD. Edit?
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE WINDOWS 1 SO i SK/WIN 005 Plik wymiany Pamięć wirtualna 2 SO i SK/WIN Plik wymiany - rodzaj pamięci wirtualnej komputerów. Plik ten służy do tymczasowego przechowywania
Komputer IBM PC niezależnie od modelu składa się z: Jednostki centralnej czyli właściwego komputera Monitora Klawiatury
1976 r. Apple PC Personal Computer 1981 r. pierwszy IBM PC Komputer jest wart tyle, ile wart jest człowiek, który go wykorzystuje... Hardware sprzęt Software oprogramowanie Komputer IBM PC niezależnie
Wydajność systemów a organizacja pamięci, czyli dlaczego jednak nie jest aż tak źle. Krzysztof Banaś, Obliczenia wysokiej wydajności.
Wydajność systemów a organizacja pamięci, czyli dlaczego jednak nie jest aż tak źle Krzysztof Banaś, Obliczenia wysokiej wydajności. 1 Organizacja pamięci Organizacja pamięci współczesnych systemów komputerowych
petla:... ; etykieta określa adres w pamięci kodu (docelowe miejsce skoku) DJNZ R7, petla
Asembler A51 1. Symbole Nazwy symboliczne Symbol jest nazwą, która może być użyta do reprezentowania wartości stałej numerycznej, wyrażenia, ciągu znaków (tekstu), adresu lub nazwy rejestru. Nazwy symboliczne
Narzędzie konfiguracji rozruchu
Narzędzie konfiguracji rozruchu 1. By skorzystać z narzędzia konfiguracji rozruchu na początek konieczne jest utworzenie płyty ratunkowej bądź wykorzystanie narzędzia IT Edition i uruchomienie maszyny
Systemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE. Etapy uruchamiania systemu
Systemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE Etapy uruchamiania systemu 010 2 Systemy operacyjne i sieci komputerowe. Część 010. I. Etapy uruchamiania systemu Windows
Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący
Przedmiotowy system oceniania Zawód: Technik Informatyk Nr programu: 312[ 01] /T,SP/MENiS/ 2004.06.14 Przedmiot: Systemy Operacyjne i Sieci Komputerowe Klasa: pierwsza Dział Dopuszczający Dostateczny Dobry
DOS (ang. Disk Operating System). 1 DOS
DOS (ang. Disk Operating System). 1 DOS DOS jest jednym z najbardziej znanych, obok Microsoft Windows, systemów operacyjnych. Jego rozwój pokazuje, jak wyglądała ewolucja komputerów osobistych, kiedy pojawiały
Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach. Pracownia Systemów Komputerowych. Ćwiczenie Nr 13 ARCHITEKTURA SYSTEMU WINDOWS. Opracował Sławomir Zieliński
Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach Pracownia Systemów Komputerowych Ćwiczenie Nr 13 ARCHITEKTURA SYSTEMU WINDOWS Opracował Sławomir Zieliński Suwałki 2013 Cel ćwiczenia Zapoznanie z architekturą systemu
Sektor. Systemy Operacyjne
Sektor Sektor najmniejsza jednostka zapisu danych na dyskach twardych, dyskietkach i itp. Sektor jest zapisywany i czytany zawsze w całości. Ze względów historycznych wielkość sektora wynosi 512 bajtów.
Systemy Operacyjne Pamięć wirtualna cz. 2
Systemy Operacyjne Pamięć wirtualna cz. 2 Arkadiusz Chrobot Katedra Informatyki, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach Kielce, 20 stycznia 2007 1 1 Wstęp 2 Minimalna liczba ramek 3 Algorytmy przydziału
System pamięci. Pamięć wirtualna
System pamięci Pamięć wirtualna Pamięć wirtualna Model pamięci cache+ram nie jest jeszcze realistyczny W rzeczywistych systemach działa wiele programów jednocześnie Każdy może używać tej samej przestrzeni
Wstęp...9. 1. Architektura... 13
Spis treści 3 Wstęp...9 1. Architektura... 13 1.1. Schemat blokowy...14 1.2. Pamięć programu...15 1.3. Cykl maszynowy...16 1.4. Licznik rozkazów...17 1.5. Stos...18 1.6. Modyfikowanie i odtwarzanie zawartości
Komputer i urządzenia z nim współpracujące.
Komputer i urządzenia z nim współpracujące. Program komputerowy Komputer maszynaelektroniczna przeznaczona do przetwarzania informacji Ogólny schemat działania komputera Podstawowe elementy komputera Większość
Projektowanie oprogramowania systemów PROCESY I ZARZĄDZANIE PROCESAMI
Projektowanie oprogramowania systemów PROCESY I ZARZĄDZANIE PROCESAMI plan Cechy, właściwości procesów Multitasking Scheduling Fork czym jest proces? Działającą instancją programu Program jest kolekcją
Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007
Programowanie mikrokontrolerów Marcin Engel Marcin Peczarski 8 listopada 2007 Alfanumeryczny wyświetlacz LCD umożliwia wyświetlanie znaków ze zbioru będącego rozszerzeniem ASCII posiada zintegrowany sterownik
Systemy plików FAT, FAT32, NTFS
Systemy plików FAT, FAT32, NTFS SYSTEM PLIKÓW System plików to sposób zapisu informacji na dyskach komputera. System plików jest ogólną strukturą, w której pliki są nazywane, przechowywane i organizowane.
Windows XP Wiersz polecenia
Windows XP Wiersz polecenia, opracował Jan Biernat 1 z 7 Windows XP Wiersz polecenia DOS (ang. Disk Operating System) pierwszy przenośny (dyskowy) system operacyjny komputerów PC i mikrokomputerów lat
Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów
Adresowanie obiektów Bit - stan pojedynczego sygnału - wejście lub wyjście dyskretne, bit pamięci Bajt - 8 bitów - wartość od -128 do +127 Słowo - 16 bitów - wartość od -32768 do 32767 -wejście lub wyjście
1. Rola pamięci operacyjnej
1. Rola pamięci operacyjnej Pamięć operacyjna jest jedną z podstawowych części systemu komputerowego. Do niej trafiają niemal wszystkie dane programów (a także i same programy - zostanie to wyjaśnione
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE WINDOWS 1 SO i SK/WIN 006 Wydajność systemu 2 SO i SK/WIN Najprostszym sposobem na poprawienie wydajności systemu, jeżeli dysponujemy zbyt małą ilością pamięci RAM
System komputerowy. System komputerowy
System komputerowy System komputerowy System komputerowy układ współdziałających ze sobą (według pewnych zasad) dwóch składowych: sprzętu komputerowego (hardware) oraz oprogramowania (software) po to,
System pamięci. Pamięć wirtualna
System pamięci Pamięć wirtualna Pamięć wirtualna Model pamięci cache+ram nie jest jeszcze realistyczny W rzeczywistych systemach działa wiele programów jednocześnie Każdy może używać tej samej przestrzeni
Systemy operacyjne. wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj
Systemy operacyjne wykład dr Marcin Czarnota laboratorium mgr Radosław Maj Plan wykładów 1. Wprowadzenie, 2. Procesy, wątki i zasoby, 3. Planowanie przydziału procesora, 4. Zarządzanie pamięcią operacyjną,
Pascal typy danych. Typy pascalowe. Zmienna i typ. Podział typów danych:
Zmienna i typ Pascal typy danych Zmienna to obiekt, który może przybierać różne wartości. Typ zmiennej to zakres wartości, które może przybierać zmienna. Deklarujemy je w nagłówku poprzedzając słowem kluczowym
Budowa Mikrokomputera
Budowa Mikrokomputera Wykład z Podstaw Informatyki dla I roku BO Piotr Mika Podstawowe elementy komputera Procesor Pamięć Magistrala (2/16) Płyta główna (ang. mainboard, motherboard) płyta drukowana komputera,
2 Literatura. c Dr inż. Ignacy Pardyka (Inf.UJK) ASK MP.02 Rok akad. 2011/ / 24
ARCHITEKTURA SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH modele programowe komputerów ASK MP.02 c Dr inż. Ignacy Pardyka 1 UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO w Kielcach 2 Literatura Rok akad. 2011/2012 c Dr inż. Ignacy Pardyka
Kompilator języka C na procesor 8051 RC51 implementacja
Kompilator języka C na procesor 8051 RC51 implementacja Implementowane typy danych bit 1 bit char lub char signed 8 bitów char unsigned 8 bitów int lub signed int 16 bitów unsigned int 16 bitów long lub
Wstęp. do języka C na procesor 8051. (kompilator RC51)
Wstęp do języka C na procesor 8051 (kompilator RC51) Kompilator języka C Kompilator RC51 jest kompilatorem języka C w standardzie ANSI Ograniczeń w stosunku do ANSI jest niewiele głównie rzadkie operacje
Podstawy programowania
Podstawy programowania Część pierwsza Od języka symbolicznego do języka wysokiego poziomu Autor Roman Simiński Kontakt roman.siminski@us.edu.pl www.us.edu.pl/~siminski Niniejsze opracowanie zawiera skrót
Budowa i zasada działania komputera. dr Artur Bartoszewski
Budowa i zasada działania komputera 1 dr Artur Bartoszewski Jednostka arytmetyczno-logiczna 2 Pojęcie systemu mikroprocesorowego Układ cyfrowy: Układy cyfrowe służą do przetwarzania informacji. Do układu
JAK DZIAŁAJĄ FUNKCJE PODZIAŁ PAMIĘCI
JAK DZIAŁAJĄ FUNKCJE PODZIAŁ PAMIĘCI Gdy wywołujesz daną funkcję, program przechodzi do tej funkcji, przekazywane są parametry i następuje wykonanie ciała funkcji. Gdy funkcja zakończy działanie, zwracana
Ćwiczenie Nr 7 Instalacja oraz konfiguracja wskazanego systemu operacyjnego
Ćwiczenie Nr 7 Instalacja oraz konfiguracja wskazanego systemu operacyjnego Cel ćwiczenia: Celem zajęć jest zdobycie doświadczenia i umiejętności instalacji systemu operacyjnego z rodziny Unix bez wykorzystania
BIOS, tryb awaryjny, uśpienie, hibernacja
BIOS, tryb awaryjny, uśpienie, hibernacja Wykład: BIOS, POST, bootstrap loader, logowanie, uwierzytelnianie, autoryzacja, domena, tryb awaryjny, stan uśpienia, hibernacja, wylogowanie, przełączanie użytkownika,
1 Podstawowe informacje o BIOSie. 2 Zadania BIOSu
1 Podstawowe informacje o BIOSie BIOS (czyli Basic Input/Output System) składa się przede wszystkim z wykonywalnego kodu zapisanego w kości pamięci umieszczonej na płycie głównej. Program BIOSu wykonuje