WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 [tekst ujednolicony wystąpienia pokontrolnego z uwzględnieniem zmian wprowadzonych uchwałą Komisji Odwoławczej w NajwyŜszej Izbie Kontroli Delegaturze w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2007 r.] Łódź, dnia 30 marca 2007 r Łódź, ul. Kilińskiego 210 tel fax NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W ŁODZI DYREKTOR JANUSZ MAJ P/06/109 LLO /07 P a n Jerzy KROPIWNICKI Prezydent Miasta Łodzi WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (t. j. Dz. U. z 2001 r., Nr 85 poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Łodzi skontrolowała Urząd Miasta Łodzi, zwany dalej Urzędem lub Inwestorem, w zakresie budowy hali wielofunkcyjnej w Łodzi przy Alei Unii Lubelskiej 2, zwanej dalej halą lub inwestycją, finansowanej ze środków publicznych. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 13 marca 2007 r. - NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Łodzi, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezydentowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1. Rada Miejska w Łodzi w przyjętej uchwale budŝetowej z 18 lutego 2004 r. określiła wartość nakładów inwestycyjnych związanych z budową przedmiotowej hali na kwotę tys. zł, tj. w wysokości zgodnej z jej wartością kosztorysową. Źródłem finansowania omawianej inwestycji, oprócz środków własnych Miasta Łodzi, są równieŝ środki pochodzące z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej (FRKF). W tej sprawie Miasto Łódź, w dniu 23 maja 2005 r., podpisało umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, działającym w imieniu i na rzecz Ministra

2 Edukacji Narodowej i Sportu (obecnie Ministra Sportu), w której określono warunki dofinansowania budowy hali oraz sposób przekazania ,1 tys. zł środków z FRKF. Inwestor nie wykorzystał z przyznanych na 2005 r. środków w kwocie tys. zł z powodu nierozpoczęcia robót budowlanych. Natomiast w 2006 r., za zgodą Ministra Sportu, zwiększono dofinansowanie omawianej inwestycji przez FRKF z kwoty tys. zł do tys. zł. Powodem tej zmiany jak wykazano w uzasadnieniu stosownego wniosku do Ministra Sportu była trudna sytuacja finansowa Miasta Łodzi. Rada Miejska w budŝecie miasta Łodzi na 2006 r. określiła w planie inwestycyjnym wydatki na budowę hali wielofunkcyjnej w kwocie tys. zł, w tym środki własne miasta miały wynosić tys. zł, zaś środki FRKF tys. zł. W roku tym wydatkowano na ten cel tylko tys. zł (co stanowi 86,1% kwoty planowanej). Pozostałą kwotę w wysokości tys. zł Rada Miejska, w przyjętej uchwale z dnia 27 grudnia 2006 r., zaliczyła do wydatków nie wygasających z upływem roku budŝetowego Powodem nie wykorzystania powyŝszych środków jak wykazała kontrola NIK były opóźnienia w realizacji robót budowlanych wynikające po części z winy wykonawcy hali (brak cieśli i zbrojarzy), a takŝe z winy Inwestora (zmiana aranŝacji wnętrza hali oraz bliskie sąsiedztwo placu budowy i czynnych obiektów sportowych Łódzkiego Klubu Sportowego), co skutkowało częściowym wstrzymaniem robót budowlanych. 2. Kontrola NIK wykazała, Ŝe omawiana inwestycja realizowana była niezgodnie z decyzją Rady Miejskiej w Łodzi, wyraŝoną w uchwale Nr XXVI/378/04 z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie Wieloletnich Programów Inwestycyjnych Miasta Łodzi (WPI). Hala (wg zapisów w WPI) miała być bowiem obiektem wielofunkcyjnym ze stałą dwustronną trybuną dla 6 tys. widzów. Natomiast Inwestor zlecił, we wrześniu 2004 r., projektantowi firmie ATJ Architekci sp. z o.o. zaprojektowanie hali z trybuną dla ok. 10 tys. widzów i kubaturze 300 tys. m 3, n.b. wykonany projekt posiadał o 85 tys. m 3 większą kubaturę. Zgoda na zwiększenie zakresu rzeczowego inwestycji z 6 tys. na 10 tys. miejsc stałych, bez zwiększenia środków finansowych na jej realizację, wydana została przez Radę Miejską w Łodzi dopiero w trakcie jej budowy, tj. 18 października 2006 r. (uchwała Nr LXXVI/1457/06). 3. W ocenie NIK, omawiana inwestycja nie była naleŝycie przygotowana do podjęcia budowy, zarówno od strony finansowej, jak i organizacyjnej. Dokumentacja

3 budowlana była nie kompletna, z powodu braku wskazania lokalizacyjnego dla parkingów i umowy przyłączeniowej z Łódzkim Zakładem Energetycznym (ŁZE). Z tej przyczyny Inwestor wyłączył (aneksem z dnia 14 czerwca 2005 r.) z zakresu zleconej do opracowania dokumentacji projektowej, wykonanie projektów parkingów i przyłącza energetycznego wraz z trafostacją. Projektant jak ustaliła kontrola NIK do dnia 14 lutego 2007 r. nie otrzymał od Inwestora niezbędnych dokumentów w sprawie lokalizacji parkingów, a takŝe umowy z ŁZE. Z tych samych powodów nie został równieŝ opracowany raport oddziaływania parkingów na środowisko, do czego zobowiązują postanowienia 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz ze zm.). W protokole z posiedzenia Zespołu ds. Oceny Projektów Strategicznych Inwestycji Sportowych Polskiej Konfederacji Sportu zawarto m.in. obowiązek wprowadzenia do programu uŝytkowego hali: siłowni ze stanowiskami treningowymi, kas biletowych w holu głównym oraz sali treningowej z zapleczem. Urząd, pomimo otrzymania tego protokołu 14 marca 2005 r., nie zobowiązał firmy projektowej ATJ Architekci sp. z o.o., na etapie opracowywania dokumentacji projektowej, do uwzględnienia stanowiska ww. Zespołu. W związku z brakiem dokumentacji zamiennej (m.in. dotyczącej wykonania boiska treningowego) i wymaganej w tej sprawie decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, Inwestor zastępczy wstrzymał 16 listopada 2006 r. roboty budowlane w tej części obiektu. Dokumentacja ta ma być przekazana wykonawcy do 31 marca 2007 r. Przyczyną nie uwzględnienia w projekcie budowlanym hali wykonania sali treningowej wraz z zapleczem, jak podał w wyjaśnieniu Pan Mieczysław Nowicki Dyrektor Wydziału Sportu UMŁ, było załoŝenie Ŝe pełnowymiarowa sala do treningów będzie w planowanym do modernizacji obiekcie ŁKS. W ocenie NIK, wprowadzenie powyŝszych zmian na etapie realizacji omawianej inwestycji będzie skutkować wzrostem kosztów budowy (opracowanie zamiennej dokumentacji projektowej oraz wykonanie dodatkowych robót budowlanych, w tym rozbiórkowych), których moŝna było uniknąć lub je ograniczyć w przypadku dokonania tych zmian na etapie sporządzania projektu budowlanego.

4 I tak, tylko same koszty przeprojektowania architektury i konstrukcji hali, w związku z realizacją boiska treningowego, muru oporowego oraz dodatkowego łącznika pomiędzy nowobudowaną i istniejącą halą ŁKS, określone zostały w umowie zawartej w dniu 6 lutego 2007 r. z firmą projektową na kwotę 118,3 tys. zł. Urząd, wykonując dyspozycję ww. Zespołu, urealnił Zbiorcze Zestawienie Kosztów o pominięte elementy kosztów, w tym uwzględniające II etap realizacji i opracował je w dwóch wariantach. Koszty omawianej inwestycji w wariancie I określone zostały w wysokości tys. zł (w tym etap II tys. zł), a w wariancie II (uwzględniał współfinansowanie inwestorów prywatnych) tys. zł (w tym etap II tys. zł). 4. Inwestor jak wykazała kontrola NIK nie posiadał (przed przystąpieniem do robót budowlanych, tj. 3 stycznia 2006 r.) kompletu umów, gwarantujących wykonania całego przedsięwzięcia inwestycyjnego. Umowa (zawarta 30 grudnia 2005 r.) z wykonawcą budowy hali firmą Varitex dotyczyła I etapu budowy, obejmującego stan surowy z przyłączami i niezbędnymi instalacjami wewnętrznymi. Do czasu zakończenia niniejszej kontroli, Inwestor nie zawarł umowy na wykonanie pozostałego zakresu prac wykończeniowych. PowyŜsze ustalenia wskazują, Ŝe określony we wniosku o dofinansowanie ze środków FRKF termin zakończenia inwestycji na czerwiec 2008 r., moŝe być zagroŝony. Zdaniem NIK, umowy zawarte z uczestnikami procesu inwestycyjnego naleŝycie zabezpieczały interesy inwestora w dniu ich zawarcia. W umowach tych określone zostały kary za nieterminowe wykonanie przedmiotu umowy, a zabezpieczeniem naleŝytego ich wykonania były gwarancje ubezpieczeniowe. Tym niemniej w toku kontroli NIK stwierdzono, Ŝe gwarancja ubezpieczeniowa naleŝytego wykonania prac projektowych była waŝna tylko do 31 maja 2005 r. Pomimo zwiększenia firmie projektowej zakresu rzeczowego prac do wykonania, a takŝe wydłuŝenia odpowiedniego terminu, Urząd nie zaŝądał przedłuŝenia tej gwarancji, aŝ do dnia uzyskania pozwolenia na uŝytkowanie całego obiektu. Dopiero w dniu 15 lutego 2007 r., Urząd wystąpił do firmy projektowej o przedłoŝenie takiej gwarancji, do czasu uzyskania pozwolenia na uŝytkowanie hali. Stosownie do warunków określonych w powyŝszych umowach, nie stosowano zaliczek lub zadatków na poczet wykonania przyszłych robót budowlanych lub usług. 5. Kontrola NIK wykazała, Ŝe lokalizacja omawianej inwestycji w bliskim sąsiedztwie obiektu sportowego ŁKS, stwarza Inwestorowi szereg trudności z jej

5 realizacją, a takŝe pozyskaniem odpowiedniego terenu pod miejsca parkingowe. Prowadzone roboty ziemne w sąsiedztwie istniejącej hali oraz trybuny stadionu piłkarskiego ŁKS, spowodowały przemieszczanie się ziemi, stwarzając zagroŝenie dla tych obiektów. Konsekwencją tego stanu było wstrzymanie przez wykonawcę, we wrześniu 2006 r., robót budowlanych (wykonanie muru oporowego) od strony tych obiektów. W styczniu 2007 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nałoŝył na Inwestora obowiązek sporządzenia oceny technicznej oddziaływania budowanej hali na istniejące obiekty ŁKS i przedłoŝenia jej do dnia 31 marca 2007 r. Lokalizacja hali na terenach sportowych ŁKS wiązała się takŝe z koniecznością odtworzenia boisk piłkarskich oraz kortów tenisowych, zajętych na czas budowy hali. Realizując zawarte w tym zakresie porozumienie z ŁKS, Inwestor wykonał w 2006 r. boisko piłkarskie ze sztuczną nawierzchnią za kwotę tys. zł, pochodzącą ze środków finansowych zapisanych w budŝecie Miasta na finansowanie budowy hali. Z ustaleń kontroli wynika natomiast, iŝ ze środków zaplanowanych w ramach zadania Odtworzenie boisk na stadionie ŁKS w kwocie 500 tys. zł - wykorzystano tylko 23 tys. zł na zabezpieczenie terenu stadionu ŁKS. Ponadto w toku kontroli NIK ustalono, Ŝe przedłoŝona dokumentacja (wniosek wraz z projektem budowy hali) do oceny Zespołowi ds. Oceny Projektów Strategicznych Inwestycji Sportowych Polskiej Konfederacji Sportu, a takŝe zawarta umowa o dofinansowaniu ze środków FRKF, nie przewidywały realizacji boiska piłkarskiego treningowego do piłki noŝnej. Z kolei, dokumentacja przetargowa i umowa (z dnia 30 grudnia 2005 r.) zawarta z wykonawcą hali określały tylko wykonanie prac związanych z odtworzeniem boiska piłkarskiego wraz z remontem istniejącego ogrodzenia. Koszt wykonania tych prac określony został w kosztorysie inwestorskim (z dnia 22 czerwca 2005 r.) na kwotę 254,3 tys. zł. Zakres robót obejmował jedynie oczyszczenie terenu, roboty ziemne, rozplantowanie, rozsianie trawy i roczną pielęgnację trawy. PowyŜsze okoliczności prowadzą do wniosku, iŝ doszło w tym przypadku do dokonania wydatku ze środków publicznych bez upowaŝnienia co stanowi stosownie do postanowień art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm.) naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

6 Ponadto w ocenie NIK, wybór wykonawcy boiska piłkarskiego treningowego został dokonany z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.), gdyŝ nie zachodziły w tym przypadku przesłanki do udzielenia zamówienia z wolnej ręki. Działanie takie stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 2 wyŝej powołanej ustawy stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych., jednocześnie w wierszu 3 od dołu prostuje się miejsce publikacji ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez wskazanie t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz ze zm. Osobami odpowiedzialnymi za udzielenie zamówienia publicznego i wydatkowanie środków, nie ujętych w budŝecie Miasta na 2006 r., na wykonanie boiska piłkarskiego są: p. Maria Maciaszczyk b. Wiceprezydent Miasta oraz p. Mieczysław Nowicki Dyrektor Wydziału Sportu Urzędu Miasta Łodzi. Nadmienić naleŝy równieŝ, Ŝe juŝ wcześniej przy udzielaniu zamówienia publicznego na wybór wykonawcy hali jak to wykazała kontrola Urzędu Zamówień Publicznych Urząd naruszył przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. 6. Środki finansowe FRKF przekazywane były zgodnie z zawartą umową na rachunek Miasta, w oparciu o przedłoŝone faktury i protokoły odbioru robót. Nie stwierdzono przypadków okresowego braku środków, skutkujących wstrzymaniem robót budowlanych. Inwestor regulował zobowiązania wobec wykonawców i dostawców usług w terminie. W ocenie NIK, z powodu braku naleŝytego nadzoru nad pracą osób odpowiedzialnych za realizację omawianej inwestycji, wystąpiły przypadki wypłaty zawyŝonego wynagrodzenia dla firmy projektowej o 45,8 tys. zł oraz inwestorowi zastępczemu o zł. W toku niniejszej kontroli NIK, Urząd wystąpił do projektanta o zwrot niesłusznie wypłaconej kwoty 45,8 tys. zł, a takŝe dokonał potrącenia inwestorowi zastępczemu kwoty zł z wynagrodzenia przysługującego za miesiąc styczeń 2007 r. (z faktury nr 012/2007 z dnia 31 stycznia 2007 r.). 7. Wydział Sportu Urzędu jak wykazała kontrola NIK nie wystąpił, do dnia 12 lutego 2007 r., do Wydziału Księgowości z wnioskiem o przyjęcie na stan ewidencji aktywów trwałych Miasta, inwestycji wykonanej za kwotę tys. zł w postaci boiska piłkarskiego ze sztuczną nawierzchnią, ogrodzeniem oraz oświetleniem, mimo przekazania tego obiektu do uŝytkowania 7 grudnia 2006 r.

7 Stanowi to naruszenie 41 ust. 5 Instrukcji obiegu dokumentów w zakresie rachunkowości dla Urzędu. Dopiero w dniu 20 lutego 2007 r., stosowny wniosek o wystawienie druku OT został przekazany do Wydziału Księgowości. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Wyegzekwowanie od projektanta hali (firmy ATJ Architekci ) zwrotu nadpłaconej przez Miasto kwoty 45,8 tys. zł oraz uzyskania od tego podmiotu gwarancji tytułem naleŝytego wykonania umowy w wysokości 5% wartości robót, waŝnej do dnia uzyskania pozwolenia na uŝytkowanie hali, 2. Przyjęcie na stan ewidencji aktywów trwałych Miasta, wykonanego boiska piłkarskiego ze sztuczną nawierzchnią o wartości tys. zł. 3. Intensyfikację działań zmierzających do pozyskania terenów niezbędnych do lokalizacji miejsc parkingowych dla uŝytkowników hali. 4. Podjęcie działań w celu eliminacji przypadków dokonywania wydatków ze środków publicznych bez wymaganego upowaŝnienia. 5. Podjęcie działań zapewniających bezwzględne przestrzeganie przepisów przy udzielaniu zamówień publicznych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Łodzi, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje od Pana Prezydenta w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezydentowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Łodzi umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji o której wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.