REHABILITACJA W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO W CODZIENNEJ PRAKTYCE LEKARSKIEJ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "REHABILITACJA W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO W CODZIENNEJ PRAKTYCE LEKARSKIEJ"

Arkadiusz Kania
8 lat temu
Przeglądów:

1 REHABILITACJA W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO W CODZIENNEJ PRAKTYCE LEKARSKIEJ Włodzimierz Dolecki Witold Rongies Sylwia Stępniewska Rehabilitacja pulmonologiczna jest opartą na danych naukowych, wielodyscyplinarną i złożoną interwencją u objawowych chorych na przewlekłe choroby układu oddechowego, u których codzienna aktywność życiowa często jest ograniczona. Włączona do zindywidualizowanego leczenia chorego rehabilitacja pulmonologiczna ma na celu zoptymalizowanie stanu czynnościowego, zwiększenie zaangażowania chorego oraz zmniejszenia kosztów opieki zdrowotnej poprzez ustabilizowanie lub zmniejszenie ogólnoustrojowych przejawów choroby. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ ATS oraz ERS przyporządkowują rehabilitację pulmonologiczną opiece zintegrowanej. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje opiekę zintegrowaną jako koncepcję łączącą dostarczanie, zarządzanie, organizację i nakłady na usługi związane z rozpoznawaniem i leczeniem chorób, rehabilitacją i promocją zdrowia. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ Główne cele wykładu Omówienie możliwości rehabilitacji pulmonologicznej w zależności od okresu i etapu choroby układu oddechowego. Włączenie elementów edukacyjnych w proces leczenia dla chorych i ich rodzin. Zapoznanie z metodami rehabilitacji mającymi za zadanie oczyszczenie układu oddechowego z zalegającej wydzieliny. Zapoznanie z kinezyterapią i fizykoterapią stosowaną w chorobach układu oddechowego. Możliwości rehabilitacji pulmonologicznej w zależności od okresu i etapu choroby układu oddechowego. Rehabilitacja pneumonologiczna Możliwości NFZ Jak powinno być 1.W WARUNKACH STACJONARNYCH 2.AMBULATORYJNA: - DOMOWA - OGÓLNOUSTROJOWA /OD. DZIENNY 3.SANATORYJNA 1

Włączona do zindywidualizowanego leczenia chorego rehabilitacja pulmonologiczna ma na celu zoptymalizowanie stanu czynnościowego, zwiększenie zaangażowania chorego oraz zmniejszenia kosztów opieki

2 Rehabilitacja pulmonologiczna w warunkach stacjonarnych [NFZ] Czas trwania rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach stacjonarnych wynosi do 3 tygodni, przez 6 dni w tygodniu w cyklach przed i popołudniowych, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta. Do oddziału rehabilitacji pulmonologicznej skierowanie wystawia lekarz oddziału: 1 Pulmonologicznego; 4 Torakochirurgicznego; 2 Kardiologicznego; 5 Laryngologicznego; 3 Chorób wewnętrznych; 6 Pediatrycznego; 7 W wyjątkowych przypadkach lekarz poradni chorób płuc lub lekarz poradni alergologicznej. /Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia r. w sprawie określenia warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/ Do rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach stacjonarnych kierowani są pacjenci cierpiący na [NFZ]: 1. Przewlekłe nieżyty oskrzeli; 2. Rozedmę i pylicę płuc z towarzyszącym nieżytem oskrzeli; 3. POChP, po zaostrzeniach; 4. Przewlekłe śródmiąższowe choroby płuc z zaburzeniami wentylacji; 5. Astmę oskrzelową, po zaostrzeniach; 6. Rozstrzenie oskrzeli z towarzyszącym nieżytem; 7. Mukowiscydozę; 8. Stany po przebytym odoskrzelowym zapaleniu płuc (do 3 tyg. od zakończenia leczenia); 9. Stany po przebytym wysiękowym zapaleniu opłucnej (do 3 tyg. od zakończenia leczenia); 10. Stany przed i pooperacyjne w obrębie dróg oddechowych. /Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia r. w sprawie określenia warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/ Przeciwwskazania /NFZ/ do rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach stacjonarnych oraz w rehabilitacji pulmonologicznej wieku rozwojowego w warunkach stacjonarnych stanowią: 1. Choroby układu oddechowego z objawami niewydolności krążenia i zaawansowanej niewydolności oddechowej; 2. Choroby przewlekłe w okresie zaostrzeń; 3. Ostre stany chorobowe; 4. Choroby nowotworowe; 5. Gruźlica płuc; 6. Zaawansowana pylica; 7. Promienica płuc; 8. Astma oskrzelowa wymagająca hospitalizacji; 9. Rozstrzenie oskrzeli z obfitą wydzieliną i towarzyszącym zapaleniem; 10. Stany przebiegające z krwiopluciem i po niedawno przebytych krwotokach. /Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia r. w sprawie określenia warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/ Świadczenia opieki zdrowotnej dotyczące rehabilitacji leczniczej realizowane w warunkach ambulatoryjnych [ NFZ] Czas rehabilitacji w warunkach domowych wynosi do 4 tygodni leczenia z możliwością powtarzania cyklu co 12 tygodni w zależności od stanu pacjenta. Skierowanie do rehabilitacji w warunkach domowych i ambulatoryjnych wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, specjalista w dziedzinie: 1 rehabilitacji i medycyny fizykalnej; 4 reumatologii; 2 balneologii i medycyny fizykalnej; 5 neurologii; 3ortopedii i traumatologii; 6 medycyny rodzinnej. /Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia r. w sprawie określenia warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/ Rehabilitacja ogólnoustrojowa w ośrodku/oddziale dziennym [NFZ] Czas trwania rehabilitacji ogólnoustrojowej w ośrodku/oddziale dziennym wynosi od 3 do 6 tygodni, przez 5 dni w tygodniu, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta. Do rehabilitacji ogólnoustrojowej w ośrodku/oddziale dziennym kierują lekarze oddziału: 1 urazowo ortopedycznego; 5 chirurgicznego; 2 neurochirurgicznego; 6 reumatologicznego; 3 chorób wewnętrznych; 7 onkologicznego; 4 urologicznego; 8 ginekologicznego 9 lekarze poradni rehabilitacyjnej. /Zarządzenie Nr 60 Prezesa NFZ z dnia r. w sprawie określenia warunków zawierania umów w rodzaju rehabilitacja lecznicza/ Elementy edukacyjne Edukacja przenika wszystkie aspekty rehabilitacji pulmonologicznej, począwszy od rozpoznania, a na opiece medycznej u kresu życia kończąc. Prowadzenie jej stanowi wspólny obowiązek chorego, jego rodziny, lekarza pierwszego kontaktu, lekarza specjalisty i innych pracowników opieki zdrowotnej. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ 2

Do oddziału rehabilitacji pulmonologicznej skierowanie wystawia lekarz oddziału: 1 Pulmonologicznego; 4 Torakochirurgicznego; 2 Kardiologicznego; 5 Laryngologicznego; 3 Chorób wewnętrznych; 6

3 Zalecenia dotyczące edukacji w rehabilitacji pulmonologicznej 1. Nauka umiejętności samodzielnego postępowania chorych dotycząca umiejętności wczesnego rozpoznawania i leczenia zaostrzeń. Nauka przyjmowania właściwych pozycji w napadzie duszności o nasileniu małym, średnim i dużym w astmie oskrzelowej i POCHP 2. Kwalifikowanie chorych do nauki właściwego sposobu oddychania i oraz metod toalety drzewa oskrzelowego. 3. W miarę możliwości prowadzenie treningu edukacyjnego i ćwiczeń usprawniających w domu chorego. Program samodzielnego postępowania w warunkach domowych zmniejsza liczbę hospitalizacji, pobytów w oddziale ratunkowym, dodatkowych wizyt u lekarza, a także poprawia jakość życia. /MEDYCYNA PRAKTYCZNA; REHABILITACJA PULMONOLOGICZNA; STANOWISKO ATS, ERS/ Nauka skutecznego kaszlu Pozycje ułożeniowe stosowane w wysiękowym zapaleniu opłucnej Nebulizacja Przy stosowaniu różnych leków czas zastosowania metod oczyszczających oskrzela jest również różny. Nebulizując mukolityk (np. Mesna, Ambroxol) lub sól fizjologiczną odpowiednie metody rozpoczynamy bezpośrednio po niej; Gdy jest to antybiotyk odpowiednie techniki są prowadzone bezpośrednio przed nebulizacją; Stosując DNazę (np. Dornasa ) do 14 roku życia metody oczyszczające układ oddechowy są przeprowadzane po upływie dwóch godzin u starszych po czterech lub więcej. Metody rehabilitacji mające za zadanie oczyszczenie płuc i oskrzeli z zalegającej wydzieliny są stosowane m.in. w: POChP, rozstrzeniach oskrzeli, mukowiscydozie, zapaleniu oskrzeli, astmie oskrzelowej powikłanej zapaleniem oskrzeli; zapaleniu płuc, ropniu płuca. 3

Kwalifikowanie chorych do nauki właściwego sposobu oddychania i oraz metod toalety drzewa oskrzelowego. 3.

4 Drenaż ułożeniowy Pozycje drenażowe wg Hassa Technika zmiennego ciśnienia wydechowego Technika dodatniego ciśnienia wydechowego Trening autogeniczny /metoda belgijska/ Technika aktywnego cyklu oddechowego i natężonego wydechu 4

ciśnienia wydechowego Trening autogeniczny /metoda

5 Fizykoterapia w chorobach układu oddechowego Prądy interferencyjne ; Naświetlania promieniami podczerwonymi ; Diatermia krótkofalowa ; Ultradźwięki ; Masaż klasyczny ; Masaż podwodny ; Nebulizacja. POChP W programie rehabilitacji POChP powinny znaleźć swoje miejsce: edukacja chorego (np.pozycje w napadzie duszności, nauka kaszlu), ćwiczenia rozluźniające ( np. elementy jogi, trening autogenny Schultza ), ćwiczenia oddechowe (oddychanie przeponowe), ćwiczenia korekcyjne (zwrócenie uwagi na prawidłową postawę ciała), ćwiczenia ogólnousprawniające i ogólnokondycyjne (zwiększenie ruchomości klatki piersiowej, poprawa wydolności ogólnej), metody oczyszczania oskrzeli (głównie technika dodatniego ciśnienia wydechowego, technika zmiennego ciśnienia wydechowego), ćwiczenia czynne wolne, fizykoterapia (np. masaż podwodny w tanku Hubarda czy wannie kanadyjskiej, solux z czerwonym filtrem, nebulizacja, masaż rozluźniający), Zalecenia 1. Aby odnieść korzyści fizjologiczne należy ćwiczyć co najmniej 3 razy w tygodniu przez minimalnie 20 sesji. 2. Ćwicząc z obciążeniem ponad 60 % szczytowej wydolności wysiłkowej przez co najmniej 30 min uzyskujemy najlepsze efekty. Trening o małej intensywności jest jednak również przydatny i należy go stosować u chorych nie mogących pokonywać dużych obciążeń. 3. Trening interwałowy powinien być stosowany w przypadku nasilonych objawów chorobowych. 4. Połączenie treningu wytrzymałościowego / >60% max obciążenia >30 min./i treningu siłowego / 2-4 serie 6-12 powtórzeń, obciążenie 50-85% siły maksymalnej/ wydaje się najbardziej optymalnym. Dane potwierdzające poprawę w zakresie wytrzymałości wysiłkowej, duszności, sprawności czynnościowej i jakości życia są mocniejsze w przypadku rehabilitacji niż prawie wszystkich innych metod leczenia POChP, a korzystny wpływ rehabilitacji na zużycie zasobów opieki zdrowotnej jest coraz lepiej udokumentowany. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ Rehabilitacja pulmonologiczna powinna się stać dostępna dla wszystkich chorych, którzy jej potrzebują. Wymaga to edukacji pracowników opieki zdrowotnej na wszystkich szczeblach kształcenia w zakresie racjonalnych podstaw, zastosowań i korzyści z rehabilitacji pulmonologicznej. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ Dotychczas nie ma żadnych oficjalnych, opartych na danych naukowych, wytycznych odnośnie zlecania ćwiczeń lub odpowiedzi na trening fizyczny u pacjentów z chorobami układu oddechowego innymi niż POChP. /Medycyna Praktyczna; Rehabilitacja pulmonologiczna; stanowisko ATS, ERS/ 5

elementy jogi, trening autogenny Schultza ), ćwiczenia oddechowe (oddychanie przeponowe), ćwiczenia korekcyjne (zwrócenie uwagi na prawidłową postawę ciała), ćwiczenia ogólnousprawniające i

6 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 6

Podobne dokumenty

Program praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne)

Wyższa Szkoła Mazowiecka w Warszawie Wydział Nauk Medycznych Program praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne) Student studiów pierwszego stopnia (licencjat)