|
|
- Henryka Antczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Układ oddechowy Apparatus respiratorius Systema respiratorium Respiratory system Respiratory organs
2 Podstawowe funkcje układu oddechowego Utrzymywanie stałości środowiska wewnętrznego przez dostarczanie O 2 i wydalanie CO 2 Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej Ochrona przed wdychanymi ciałami stałymi i bakteriami Zapobieganie przedostawaniu się do krąŝenia duŝego skrzeplin powstałych w układzie Ŝylnym Ogrzewanie, nawilŝanie i oczyszczanie wdychanego powietrza W drogach oddechowych znajduje się narząd powonienia, odbierający wraŝenia węchowe dochodzące z wdychanym powietrzem Udział w fonacji (komora rezonacyjna) Produkcja hormonów polipeptydowych przez komórki nabłonka dróg oddechowych
3 Podział układu oddechowego Część przewodząca, czyli drogi oddechowe: Nos, jama nosowa i zatoki przynosowe Część oddechowa, czyli właściwy miąŝsz płucny: Gardło Oskrzelka oddechowe Krtań Przewodziki pęcherzykowe Oskrzela (zewnątrz i wewnątrz płucne) Pęcherzyki płucne Oskrzelka
4 Podział układu oddechowego
5 Górne drogi oddechowe Powietrze atmosferyczne przechodzi początkowo przez górne drogi oddechowe. Przez nozdrza przednie nosa zewnętrznego, dostaje się do jamy nosowej (nosa wewnętrznego), a z niej przez nozdrza tylne do jamy gardła. Nos spełnia cztery zasadnicze czynności: oddechową, obronną, węchową i jest rezonatorem głosu łącznie z zatokami przynosowymi. Powietrze przechodzące przez nos ulega oczyszczeniu, ogrzaniu i nawilŝeniu Rusztowanie nosa zewnętrznego tworzy szkielet kostno-chrzęstny utworzony z parzystych kości nosowych, wyrostków nosowych kości czołowej i wyrostków czołowych kości szczękowych, chrząstek bocznych oraz chrząstek skrzydłowych większych i mniejszych. Jama nosowa podzielona jest na dwie symetryczne połowy przez przegrodę nosa o budowie chrzęstno-kostnej. W jamie nosa wyróŝnia się przedsionek nosa - wyścielony skórą - i właściwą jamę nosa - wyścieloną błoną śluzową w większości typu oddechowego. Na bocznych ścianach jamy nosa znajdują się trzy małŝowiny nosowe, pod którymi umieszczone są ujścia zatok przynosowych i kanału nosowo- łzowego. Na bocznych ścianach nosa, ponad małŝowiną nosową środkową i na przeciwległej powierzchni przegrody nosa, znajduje się błona śluzowa typu węchowego. Dolne drogi oddechowe Z gardła powietrze dostaje się do dolnych dróg oddechowych, do których zalicza się: krtań, tchawicę, oskrzela, oskrzeliki płuca, czyli właściwe narządy wymiany gazowej.
6 Nos i jamy zatok przynosowych nawilŝają i podgrzewają powietrze dla płuc: Powietrze wdychane przez nos ogrzewa się i nawilŝa, stając się parą nasyconą o temperaturze ciała. O ile oddychanie przez usta nie jest w stanie wysycić powietrza wodą więcej niŝ do 70% wilgotności względnej, to oddychanie nosem zbliŝa ten wskaźnik do poŝądanej dla pęcherzyków płucnych wartości 95%. Powietrze w jamie nosowej poddawane jest ponadto procesowi oczyszczania. Wszystkie te zadania są moŝliwe do realizacji tylko w przypadku zdrowego nosa, jam nosa i zatok przynosowych. Nos w ciągu doby musi nawilŝyć około 10 tys. litrów powietrza do wilgotności 95%. UmoŜliwia to odpowiednia budowa anatomiczna struktur nosa oraz transport śluzówkowo-rzęskowy i cykl nosowy.
7 Sinus paranasales Zatoki przynosowe to wypełnione powietrzem przestrzenie, rozmieszczone symetrycznie wokół nosa. Zatoki przynosowe są parzyste, czyli podwójne i składają się dwóch zatok czołowych, dwóch szczękowych, błędnika sitowego (komórki sitowe) i dwóch zatok klinowych. Zatoki przynosowe stanowią przedłuŝenie jam nosa. Największe objętościowo są zatoki szczękowe, znajdujące się po obu stronach nosa. Ich pojemność wynosi około 15 ml. Ścianę górną zatoki szczękowej stanowi dno oczodołu, ściana przednio - dolna graniczy z zębami górnymi. Uchodzą do przewodu nosowego środkowego. Zatoki czołowe zlokalizowane są mniej więcej nad oczami, zaś pozostałe są głębiej za nasadą nosa i równieŝ uchodzą do przewodu nosowego środkowego
8 Zatoki przynosowe to puste jamiste przestrzenie, które sprawiają, Ŝe konstrukcja czaszki jest lekka i odporna na urazy i dobrze chroni mózg. Zatoki przynosowe wytwarzają rezonans dźwiękowy, który moduluje i wzmacnia dźwięki głosowe, podobnie rezonując jak np. wnętrze skrzypiec wobec strun. W drogach oddechowych zatoki przynosowe, a konkretnie ich jamy powietrzne, wspomagają wymianę cieplną pomiędzy zazwyczaj chłodniejszym powietrzem a krwią. Dzięki temu zatoki przynosowe, wraz z jamą nosową chłodzą mózgowie, które w ten sposób oddaje swój duŝy nadmiar ciepła. Mózgowie wytwarza około 15% ciepła wytwarzanego przez organizm. WaŜną rolą w tej wymianie cieplnej jest podgrzanie zimnego powietrza, wdychanego do oskrzeli i pęcherzyków płucnych, do odpowiedniej temperatury.
9 Gardło (pharynx) jest przestrzenią ciągnącą się od góry od podstawy czaszki, na dole dochodzi do krtani i przechodzi dalej w przełyk. W gardle wyróŝniamy: Piętro górne tj. część nosową gardła, która znajduje się z tyłu jamy nosowej od trzonu kości klinowej do poziomu podniebienia miękkiego; w niej znajduje się ujście gardłowe trąbki słuchowej (Eustachiusza) łączącej gardło z uchem środkowym. Piętro środkowe tj. część ustną gardła, od podniebienia miękkiego do nasady języka. Piętro dolne tj. część krtaniową, która kończy się wejściem do krtani, a jej najniŝszym punktem jest zachyłek gruszkowaty. Tylna ściana gardła przylega do kręgosłupa. Ściany gardła składają się z warstwy śluzowej, włóknistej i mięśniowej. Tę ostatnią tworzą mięśnie zwieracze i dźwigacze gardła. W obrębie błony śluzowej gardła znajdują się skupienia tkanki limfatycznej: - na stropie części nosowej u dzieci migdałek gardłowy, - w części ustnej na ścianach bocznych migdałki podniebienne i migdałek językowy w części krtaniowej. Te skupiska tkanki limfatycznej tworzą pierwszą linię obrony immunologicznej ustroju, drugą linią są węzły chłonne szyi. Czynności gardła Gardło jest częścią drogi oddechowej (nos, gardło, tchawica) i pokarmowej (jama ustna, gardło, i przełyk), spełnia rolę obronną i jest obok krtani narządem mowy.
10 Pharynx
11 Krtań (larynx) będąca górnym odcinkiem drogi oddechowej, od góry łączy się z gardłem, a ku dołowi przechodzi w tchawicę. Krtań poza tym, Ŝe jest odcinkiem drogi oddechowej, jest narządem głosu. Czynność głosowa jest wynikiem drgania więzadeł głosowych zwanych fałdami głosowymi. Wysokość głosu zaleŝy od długości fałdów głosowych, ich napięcia, częstości drgań i ciśnienia wydechowego powietrza. Barwa głosu uzaleŝniona jest od budowy gardła, jamy nosowej i częściowo zatok przynosowych. Trzy chrząstki nieparzyste (tarczowata, pierścieniowata i nagłośniowa) i trzy parzyste (nalewkowate, róŝkowate i klinowate) tworzą rusztowanie krtani. Nieparzysta chrząstka tarczowata tworzy na szyi charakterystyczną wyniosłość zwaną "jabłkiem Adama". Chrząstki krtani połączone są z kością gnykową, tchawicą i między sobą więzadłami. Część jednego z więzadeł łącząca chrząstkę tarczowatą z pierścieniową tworzy więzadła głosowe, które ograniczają szparę głośni. Mięśnie wewnętrzne krtani rozszerzają i zwęŝają szparę. Krtań jako całość pokryta jest błoną śluzową typu oddechowego. Do celów klinicznych krtań dzieli się na trzy piętra: piętro górne tzw. przedsionek krtani ograniczony od przodu wolnym brzegiem nagłośni, bocznie przez fałdy nalewkowo-nagłośniowe nagłośniowe i od tyłu przez nalewki (chrząstki nalewkowate), ku dołowi dochodzi do poziomu fałdów przedsionkowych, piętro środkowe to szpara głośni ograniczona przez fałdy przedsionkowe od góry i fałdy głosowe od dołu, piętro dolne to okolica poniŝej fałdów głosowych zwana okolicą podgłośniową.
12
13 Krtań ku dołowi przechodzi w tchawicę,, która jest narządem stanowiącym część układu oddechowego. Tchawica (trachea) ma kształt rury o znacznym stopniu elastyczności, która zaczyna się jako przedłuŝenie krtani i przebiega w dół, nieco ku tyłowi w obrębie szyi i na wysokości czwartego lub piątego kręgu piersiowego rozdziela się na dwa oskrzela główne. Długość tchawicy wynosi cm, o średnicy światła od 1,5 do 2,5 cm. Część górna tchawicy leŝy w obrębie szyi, część dolna w śródpiersiu tylnym (z tyłu tuŝ za tchawicą na całej jej długości znajduje się przełyk). Przednia powierzchnia tchawicy jest zaokrąglona. Cała ściana tchawicy składa się z pierścieni chrząstkowych, połączonych tkanką elastyczną. Chrząstki mają kształt podkowy i nadają tchawicy charakterystyczny półkolisty kształt. Tylna ściana tchawicy utworzona jest przez błonę łącznotkankową, która nadaje jej pewną elastyczność, a ponadto zawiera mięśnie gładkie, których skurcz moŝe zmienić przekrój tchawicy. Wewnętrzną powierzchnię dróg oddechowych tworzy błona śluzowa zawierająca liczne gruczoły (surowicze i śluzowe). Jest ona pokryta nabłonkiem oddechowym migawkowym. Zewnętrzną powłokę tchawicy tworzy błona włóknista, zawierająca podkowiastych chrząstek. Chrząstki te otwarte są ku tyłowi ciała, co powoduje, Ŝe w tej części tchawicy (ścianie błoniastej) znajduje się tylko mięśniówka gładka.
14
15 U dołu tchawica rozdwaja się na dwa oskrzela główne, prawe i lewe, doprowadzające powietrze do płuca prawego i lewego. Oskrzela główne zbudowane są jak tchawica. Oskrzela (bronchi) Oskrzela główne rozgałęziają się wewnątrz płuca na coraz mniejsze gałęzie, tworząc tzw. drzewo oskrzelowe. Oskrzela główne dzielą się na oskrzela płatowe, prawe na 3 (górne, środkowe i dolne), lewe na 2 (górne i dolne). Oskrzela płatowe dzielą się na oskrzela segmentowe. Następne wielokrotne podziały na coraz mniejsze gałęzie doprowadzają do powstania najmniejszych oskrzeli, z których ostatecznie tworzą się oskrzeliki o średnicy światła 0,5-1 mm. Pozostałe z ostatniego podziału oskrzeliki noszą nazwę oskrzelików oddechowych, zwanych teŝ oskrzelikami pęcherzykowymi, poniewaŝ w ich ścianie występują juŝ pęcherzyki płucne.
16 Człowiek ma dwa płuca: prawe i lewe, zawieszone w odpowiednich jamach opłucnej klatki piersiowej. Płuco zbudowane jest z oskrzeli, oskrzelików, pęcherzyków płucnych, tkanki śródmiąŝszowej oraz pokrywającej je opłucnej płucnej. Płuca (pulmones) W kaŝdym płucu wyróŝniamy: - podstawę płuca (basis pulmonis) - szczyt płuca (apex) - wypukłą powierzchnię Ŝebrową (facies costalis) - wklęsłą śródpiersiową (facies mediastinalis) brzegi - przedni ostry (margo anterior seu acutus) - tylny tępy (margo posterior seu obtusus) - dolny (margo inferior) szczeliny międzypłatowe (fissurae interlobares) oddzielające od siebie poszczególne płaty płuca. płaty - w płucu lewym mamy płaty: - górny (lobus superior) i - dolny (lobus inferior), oddzielone od siebie szczeliną między płatową skośną (fissura obliqua). - w płucu prawym mamy płaty: - górny, - środkowy (lobus medius) ) i - dolny. Górny jest oddzielony od środkowego szczeliną poziomą (fissura horizontalis), a płat górny i środkowy od dolnego są oddzielone szczeliną skośną. - odpowiednikiem płata środkowego jest w płucu lewym języczek płuca (lingua pulmonis), który naleŝy do płata górnego. W obrębie płatów wyodrębnić moŝna jeszcze mniejsze części miąŝszu płucnego: - segmenty oskrzelowo-płucne dzielące się na: - podsegmenty, te na liczne małe części zwane - zrazikami i następnie na najmniejsze części miąŝszu płucnego: - grona.
17 Płuca (pulmones) Na powierzchni śródpiersiowej płuc, w połowie odległości między podstawą (basis pulmonis) a szczytem (apex) płuca, leŝy: wnęka płuca (hilus pulmonis), w której leŝą twory wchodzące i wychodzące z płuc czyli tzw.: - korzeń płuca (radix pulmonis) o kształcie drzewa, który budują wchodzące do płuca: - tętnice płucne (aa. pulmonalis) - oskrzele główne (bronchus principalis) - tętnice oskrzelowe (aa. bronchiales) - sploty płucne przedni i tylny (plexus pulmonalis) oraz wychodzące z płuca: - Ŝyły płucne (venae pulmonales) - Ŝyły oskrzelowe (venae bronchiales) - naczynia chłonne (vasa lymphatica) Wnęka płuca ma kształt odwróconej kropli o wymiarach: - długość ~ 5 cm, - szerokość ~ 4 cm, - głębokość ~ 2 cm)
18 Pęcherzyki płucne Alveoli pulmonis W płucach mamy ich około 300 mln Otoczone są siecią naczyń włosowatych Powierzchnia pęcherzyków to ok. 80m 2 Pęcherzyki wyścielone są nabłonkiem składającym się z 3 typów pneumocytów. Pneumocyty typu II wytwarzają surfaktant zmniejszający napięcie powierzchniowe pęcherzyków płucnych. Pęcherzyki płucne mają ścianę zbudowaną z płaskich komórek nabłonkowych noszących nazwę nabłonka oddechowego oraz komórek ziarnistych, produkujących i wydzielających tzw. czynnik powierzchniowy pęcherzyka płucnego (surfaktant), który w postaci cienkiej błonki pokrywa warstwę płynu surowiczego wyściełającego wnętrze pęcherzyków płucnych. Surfaktant jest specyficznym rodzajem detergentu, ułatwiającym proces rozpręŝania pęcherzyków płucnych podczas wdechu. Od zewnątrz ściana pęcherzyków jest opleciona gęstą siecią naczyń krwionośnych włosowatych (włośniczek płucnych). Pomiędzy powietrzem w pęcherzyku a krwią włośniczki istnieje błonka - błona pęcherzykowo- włośniczkowa. Przez nią odbywa się wymiana gazów, czyli dyfuzja (tlenu, dwutlenku węgla) pomiędzy powietrzem pęcherzyków a krwią włośniczek płucnych.
19 Wymiana gazowa/oddychanie zewnętrzne Całkowite spalanie glukozy w organizmie naleŝycie zaopatrzonym w tlen jest znacznie bardziej wydajne energetycznie niŝ rozkład jej w warunkach beztlenowych. Dostarczenie tlenu do wszystkich komórek ciała jest zatem niezbędne, aby potencjalna energia związków organicznych pochodzących z pokarmu została, z moŝliwie największą wydajnością, zuŝyta we wszystkich procesach Ŝyciowych organizmu. Zadanie to spełnia układ oddechowy,, wspomagany przez układ krąŝenia. Procesy związane z pobieraniem O 2 ze środowiska i przekazywaniem go do komórek, z jednoczesnym odbieraniem powstającego w nich CO 2 i usuwaniem go na zewnątrz, noszą nazwę wymiany gazowej lub oddychania zewnętrznego. Miejscem wymiany gazowej są powierzchnie oddechowe, które charakteryzują się: - kontaktem ze środowiskiem zewnętrznym, - przepuszczalnością dla gazów oddechowych (O 2 i CO 2 ), dzięki cienkościennemu nabłonkowi oddechowemu, - wilgotnością, umoŝliwiającą dyfuzję gazów - obfitym unaczynieniem, sprawiającym Ŝe O 2, który dzięki dyfuzji przenika do krwi, jest przenoszony przez erytrocyty do najbardziej odległych komórek ciała. Wymiana gazowa zewnętrzna odbywa się w płucach między pęcherzykami płucnymi a naczyniami krwionośnymi. Polega ona na przenoszeniu tlenu z pęcherzyków płucnych do krwi. Wymiana gazowa wewnętrzna odbywa się w tkankach między naczyniami krwionośnymi a komórkami. Polega ona na przenoszeniu tlenu z krwi do komórek. Do skutecznej dyfuzji gazów przez powierzchnie oddechowe, niezbędne jest stałe odświeŝanie powietrza, kontaktującego się z nabłonkiem oddechowym. OdświeŜanie takie zapewnia wentylacja.
20 Mechanika oddychania
Układ oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Drogi oddechowe. + płuca + opłucna
Układ oddechowy Układ oddechowy Drogi oddechowe + płuca + opłucna I. Górne drogi oddechowe: nos i gardło 1. Nos - szkielet nosa zewnętrznego: kostny - kości nosowe, wyrostki czołowe szczęk chrzęstny -
Bardziej szczegółowomgr Grzegorz Witkowski Układ oddechowy
mgr Grzegorz Witkowski Górne drogi odd: - Jama nosowa - Gardło Dolne drogi odd: - Krtań - Tchawica - Oskrzela - Płuca Jama nosowa Nos zewnętrzny: - Trójścienna piramida - Koniec górny: nasada nosa - Boczne
Bardziej szczegółowoPodstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania
Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ oddechowy Zapewnia drogę wnikania do ustroju zapasu tlenu obecnego w powietrzu atmosferycznym, stwarza też drogę wydalania
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni
Układ oddechowy Bogusław Nedoszytko WSZPIZU Wydział w Gdyni http://www.nedo.amg.gda.pl www.nedo.amg.gda.pl/wszpziu/ Układ oddechowy Funkcje Wymiana gazowa - doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie
Bardziej szczegółowoPACLITAXELUM. Załącznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM
Bardziej szczegółowoAnatomia układu oddechowego
Anatomia układu oddechowego Justyna Krypel-Kos Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w Tychach Układ oddechowy jama ustna i nosowo-gardłowa krtań tchawica drzewo oskrzelowe
Bardziej szczegółowoBUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO. Autor: Paulina Duraj
BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ODDECHOWEGO Autor: Paulina Duraj UKŁAD ODDECHOWY Każdy człowiek od pierwszej chwili życia aż do śmierci oddycha bez przerwy. Jest to podstawowa czynność utrzymująca funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Tchawica Tchawica, będąca przedłużeniem krtani, ma długość 10-11 cm, rozciąga się w dół do około poziomu Th5, gdzie ostroga tchawicy
Bardziej szczegółowoPACLITAXELUM. Zał cznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM
Bardziej szczegółowoODDYCHANIE. Taka wymiana gazowa między organizmem a otoczeniem nazywana jest ODDYCHANIEM
UKŁAD ODDECHOWY ODDYCHANIE Jest jedną z najważniejszych czynności organizmów i podstawowym przejawem życia Człowiek potrzebuje tlenu do przeprowadzenia utlenienia wewnątrzkomórkowego dlatego gaz ten musi
Bardziej szczegółowotel:
Funkcjonalny model krtani, powiększenie 4x Nr ref: MA01453 Informacja o produkcie: Funkcjonalny model krtani. Powiększenie 4x Wysokiej jakości powiększony model krtani wraz z kością gnykową. W prawej części
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY Funkcje układu oddechowego: Jama nosowa Przedsionek pokryty jest skórą nabłonek wielowarstwowy płaski W okolicy oddechowej występuje
UKŁAD ODDECHOWY Układ oddechowy dzielimy na dwie części: 1) część przewodząca powietrze (jama nosowa, zatoki przynosowe, gardło, krtań, tchawica, drzewo oskrzelowe) 2) część oddechowa stanowi właściwy
Bardziej szczegółowoKLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy
KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza
Bardziej szczegółowoDOCETAXELUM. Zał cznik C.19. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.19. DOCETAXELUM Lp 1 DOCETAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2 DOCETAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3 DOCETAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4 DOCETAXELUM
Bardziej szczegółowoANATOMIA UKŁADU ODDECHOWEGO (Systema respiratorium)
ANATOMIA UKŁADU ODDECHOWEGO (Systema respiratorium) A. Drogi oddechowe górne: nos (nasada nosa, grzbiet i skrzydła) jama nosowa (nozdrza przednie, przegroda, małżowiny nosowe i przewody nosowe, zatoki
Bardziej szczegółowoFLUOROURACILUM. Załącznik C.26. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz. 42 Załącznik C.26. FLUOROURACILUM 1 FLUOROURACILUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2 FLUOROURACILUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3 FLUOROURACILUM
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.
Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,
Bardziej szczegółowoZ tego rozdziału dowiesz się:
Rozdział 2 Jak powstaje głos? Z tego rozdziału dowiesz się: które partie ciała biorą udział w tworzeniu głosu, jak przebiega proces wzbudzania dźwięku w krtani, w jaki sposób dźwięk staje się głoską, na
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Bardziej szczegółowoPytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw
Bardziej szczegółowoPodstawy anatomii, wykłady
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Nauk Przyrodniczych Zakład: Anatomii i Antropologii Podstawy anatomii, wykłady Osoby prowadzące przedmiot: Barbara Duda, prof. nadzw. dr hab.,
Bardziej szczegółowoUKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska
UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni
Bardziej szczegółowoSlajd 1. Slajd 2. Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ ŻEBRO
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w kształcie
Bardziej szczegółowoUkłady: oddechowy, krążenia,
Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoFizjologia nurkowania
Rozdział 4 Fizjologia nurkowania Podczas nurkowania na nurka oddziałuje ciśnienie hydrostatyczne słupa wody wzrastające w miarę zanurzania o 1 atmosferę (0,1 MPa) na każde 10 m głębokości. Drugim elementem
Bardziej szczegółowoOpracował: Arkadiusz Podgórski
Opracował: Arkadiusz Podgórski Serce to pompa ssąco-tłocząca, połoŝona w klatce piersiowej. Z zewnątrz otoczone jest workiem zwanym osierdziem. Serce jest zbudowane z tkanki mięśniowej porzecznie prąŝkowanej
Bardziej szczegółowoI PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ
I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie
Bardziej szczegółowoOGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ
OGÓLNA BUDOWA I MECHANIKA KLATKI PIERSIOWEJ SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ W skład szkieletu klatki piersiowej wchodzi: 12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. trzon mostka ŻEBRO Jest kością długą w
Bardziej szczegółowoa/ narząd słuchu b/ narząd statyczny
Ucho Ucho = narząd przedsionkowoślimakowy a/ narząd słuchu b/ narząd statyczny I. Ucho zewnętrzne: 1/ małŝowina uszna 2/ przewód słuchowy zewnętrzny - szkielet: chrzęstny, kostny - skóra: włosy, gruczoły
Bardziej szczegółowoPodstawy anatomii i fizjologii
Podstawy anatomii i fizjologii Przedmiot: Anatomia układu oddechowego. Fizjologia układu oddechowego Dr n. med. Jacek Grudziński KLINIKA CHIRURGII PLASTYCZNEJ GDANSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO 1 . Anatomia
Bardziej szczegółowo- najważniejsze narzędzie pracy nauczyciela
- najważniejsze narzędzie pracy nauczyciela lek. laryngolog, spec. foniatra Arkadiusz Mikulski, 24.09.2011 Konferencja pt. W trosce o głos nauczyciela Budowa i czynnośćnarządu głosu Głos powstaje dzięki
Bardziej szczegółowoRozdział 3. Ograniczenia i połączenia dołów i przestrzeni czaszki Rozdział 4. Mięśnie i powięzie głowy, szyi i karku
Spis treści 7 Spis treści Rozdział 1. Okolice głowy, szyi i karku... 13 Rozdział 2. Kościec głowy i szyi... 23 2.1. Kościec głowy... 23 2.1.1. Czaszka mózgowa... 23 2.1.1.1. Ściana przednia... 23 2.1.1.2.
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1 Anatomia ogólna 1. 2 Głowa i szyja Czaszka i mięśnie głowy Nerwy czaszkowe 64
1 Anatomia ogólna 1 Ogólne zasady budowy ciała ludzkiego 1 Położenie narządów wewnętrznych, punkty palpacyjne i linie topograficzne 2 Płaszczyzny i kierunki ciała 4 Osteologia 6 Kościec ciała ludzkiego
Bardziej szczegółowoUK AD ODDECHOWY JAMA NOSOWA
UK AD ODDECHOWY 8 Zasadniczą funkcją tego układu jest wymiana gazowa, tzn. doprowadzenie do organizmu tlenu i odprowadzenie z niego dwutlenku węgla. Wyróżniamy w tym układzie: część przewodzącą obejmującą
Bardziej szczegółowoŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ 2.3.1.2 ŻEBRA
133 2.3.1.2 ŻEBRA U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są chrząstki żebrowe. Tylny koniec żebra (costa)
Bardziej szczegółowoTemat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.
Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa -krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) płuco jama nosowa i zatoki oboczne gardło krtań tchawica oskrzela oskrzeliki
Bardziej szczegółowoW01 Świadczenie pohospitalizacyjne. W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu. W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu
W01 Świadczenie pohospitalizacyjne zgodnie z definicją świadczenia W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu zgodnie z definicją świadczenia W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu konieczne wykazanie
Bardziej szczegółowoPytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego
Pytania na zaliczenie II-gie poprawkowe z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego KOŃCZYNA GÓRNA Kości i ich połączenia 1. Stałe i niestałe składniki stawów 1. Połączenia
Bardziej szczegółowoPrawidłowe zasady podawania leków donosowo
Prawidłowe zasady podawania leków donosowo WSKAZANIA do podawania leków donosowo 1) ostre infekcyjne zapalenie błony śluzowej nosa 2) alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa 3) idiopatyczny nieżyt nosa
Bardziej szczegółowoTułów człowieka [ BAP_ doc ]
Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,
Bardziej szczegółowoKlatka piersiowa. trzeci
Rozdział 3 n Klatka piersiowa 201 r o z d z i a ł trzeci Klatka piersiowa Niektóre struktury układu oddechowego, jak krtań i tchawica, są w całości lub częściowo położone poza klatką piersiową. GARDŁO,
Bardziej szczegółowoUkład szkieletowy Iza Falęcka
Układ szkieletowy Iza alęcka Zaznacz podpunkt, w którym nie wymieniono kości krótkich. a) kość łokciowa, kość miednicza, rzepka b) kość krzyżowa, paliczki, łopatka c) kość nadgarstka, kręgosłup, kość śródręcza
Bardziej szczegółowoWywiady dotyczące układu oddechowego. Dr n. med. Monika Maciejewska
Wywiady dotyczące układu oddechowego Dr n. med. Monika Maciejewska O co pytamy? Kaszel Wykrztuszanie Krwioplucie Duszność Chrypka Ból w klp Choroby przebyte, nawyki, wywiady środowiskowe i dotyczące pracy
Bardziej szczegółowoWSTĘP. 6. Układ oddechowy złożony z dróg oddechowych i płuc.
WSTĘP Biologia jest nauką zajmującą się opisywaniem budowy i funkcjonowania organizmów żywych. Dzielimy ją na takie działy, jak: morfologia, która jest nauką o budowie organizmu, i fizjologia, która jest
Bardziej szczegółowoWznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.
Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoZaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.
I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa)
UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama garłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Drogi oddechowe (z wyjątkiem obszaru węchowego i najmniejszych oskrzelików)
Bardziej szczegółowoAnatomia jamy opłucnej i płuc
Anatomia jamy opłucnej i płuc Wirginia Likus Zakład Anatomii Katedra Nauk Podstawowych WNoZ w Katowicach zmienione 1 KLATKA PIERSIOWA JAMA KLATKI PIERSIOWEJ: lewa i prawa jama opłucnowa - otacza płuca
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Układ krążenia Serce Naczynia krwionośne Układ krążenia Prawa strona serca tłoczy krew do płuc (krążenia płucnego), gdzie odbywa
Bardziej szczegółowouszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.
Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych
Bardziej szczegółowoJesteśmy tym czym oddychamy?
Jesteśmy tym czym oddychamy? Jak działają płuca Najczęstsze choroby płuc Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP ANATOMIA UKŁADU
Bardziej szczegółowoANATOMIA FUNKCJONALNA
BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego
Bardziej szczegółowoDLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB mgr Weronika Szaj, wszelkie prawa zastrzeżone
Układ pokarmowy przewód pokarmowy wątroba trzustka DLA PLACÓWKI EDUKACJI USTAWICZNEJ EFIB Przewód pokarmowy: ściany: błona śluzowa nabłonek wielowarstwowy płaski jama ustna, gardło, przełyk nabłonek jednowarstwowy
Bardziej szczegółowobiologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski
biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoBiologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :
Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowoIRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoDlaczego płuca chorują?
Dlaczego płuca chorują? Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergię i POCHP Budowa płuc Płuca to parzysty narząd o budowie pęcherzykowatej
Bardziej szczegółowo1. Prawidłowa postawa mówcy.
1. Prawidłowa postawa mówcy. Istnieje ścisły związek między postawą ciała a fonacją. Do fonacji możemy przystąpić wtedy, gdy będziemy świadomi swojej postawy, gdy rozpoznamy wszystkie napięcia i naprężenia
Bardziej szczegółowoREGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA
TEMATYKA ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU "ANATOMIA CZŁOWIEKA" REALIZOWANA PRZEZ STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH KIERUNEK DIETETYKA W SEMESTRZE ZIMOWYM 2010/2011 I 04. 10. 2010 05. 10. 2010 II 11. 10. 2010
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ 1 PIES DOMOWY vii
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... xii Przedmowa do wydania polskiego... xiii Mianownictwo i orientacja anatomiczna... xv Klasyfikacja zwierząt... xv Zasady mianownictwa... xviii Miana oznaczające położenie,
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoANATOMIA wykład 2 Układ Sercowo - Naczyniowy. 18 października 2006
1. Naczynia krwionośne. tętnice krew płynie od serca do tkanek (sieci naczyń kapilarnych / włosowatych) bez względu na to czy zawierają krew natlenowaną czy odtlenowaną) krew od serca grube ściany oddają
Bardziej szczegółowow drgania mechaniczne, a drgania w impulsy nerwowe. Odpowiada także za zmył równowagi (błędnik).
Ucho narząd słuchu występujący jedynie u kręgowców. Najbardziej złożone i rozwinięte uszy występują u ssaków. Ucho odbiera fale dźwiękowe, przekształca je w drgania mechaniczne, a drgania w impulsy nerwowe.
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY. drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe. pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa -krtań -tchawica - drzewo oskrzelowe krtań tchawica płuca pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) przepona Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoA. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy
ZAD 1 ( 4p) Biorąc pod uwagę hierarchiczną budowę organizmu człowieka, uporządkuj podane struktury w kolejności od najmniej do najbardziej skomplikowanej Wpisz w każdą lukę odpowiedni numer A. Komórka
Bardziej szczegółowoNajczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok. Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski
Najczęstsze choroby błony śluzowej nosa i zatok Poradnik dla pacjenta Dr Grzegorz Warkowski 1. Błona śluzowa nosa i zatok. Budowa i znaczenie dla organizmu Bariera przeciw zakażeniom i zanieczyszczeniom
Bardziej szczegółowoAspekt logopedyczny. przerośniętego migdałka gardłowego u dziecka
Opracowanie: mgr Aneta Muszyńska-logopeda, mgr Maria Bryła-logopeda Aspekt logopedyczny przerośniętego migdałka gardłowego u dziecka Przerost migdałka gardłowego, tzw. trzeciego migdałka występuje u dzieci
Bardziej szczegółowoEPIRUBICINUM. Załącznik C.23. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1009 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1009 Poz. 66 Załącznik C.23. EPIRUBICINUM 1 EPIRUBICINUM C11 NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA (NASOPHARYNX) 2 EPIRUBICINUM C11.0 ŚCIANA GÓRNA CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA
Bardziej szczegółowob c a. serce b. tętnica c. żyła
Spis treści: 1.Budowa układu krwionośnego. 2.Porównanie budowy naczyń krwionośnych. 3.Serce. 4.Budowa wewnętrzna serca. 5.Praca serca. 6.Tętno i ciśnienie krwi. 7.Krążenie krwi. 8.Krążenie wrotne. 9.Bibliografia
Bardziej szczegółowoRola podniebienia miękkiego w procesie rozwoju techniki wokalnej
Renata Danel Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach Rola podniebienia miękkiego w procesie rozwoju techniki wokalnej Abstract: What makes human voice unique among other instruments is
Bardziej szczegółowoFunkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych
Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów
Bardziej szczegółowoTEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV
Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym
Bardziej szczegółowoWielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym
Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia
Bardziej szczegółowoMIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ
Slajd Slajd 2 Slajd 3 MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ Podział mięśni klatki piersiowej Wyróżnia się trzy grupy mm klatki piersiowej: mięśnie powierzchowne, mięśnie głębokie, przepona Mięśnie powierzchowne Związane
Bardziej szczegółowoPersonel zatrudniony przy obsłudze maszyn i urządzeń (pomieszczenia czyste )
Źródła pyłów w pomieszczeniach Procesy technologiczne (typowe pomieszczenia produkcyjne) Personel zatrudniony przy obsłudze maszyn i urządzeń (pomieszczenia czyste ) Powietrze doprowadzane z zewnątrz przez
Bardziej szczegółowoTemat: Higiena i choroby układu oddechowego.
Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,
Bardziej szczegółowoPrawo gazów doskonałych
Urazy ciśnieniowe Prawo gazów doskonałych p = ciśnienie V = objętość T = temperatura pv T = const DOTYCZY PRZESTRZENI GAZOWYCH!!! Przestrzenie gazowe nurka Płuca Przewód pokarmowy Zatoka czołowa Zatoka
Bardziej szczegółowoCopyright for the text by Jadwiga Górnicka, Warszawa 2013 Copyright by Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2013
Copyright for the text by Jadwiga Górnicka, Warszawa 2013 Copyright by Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2013 Zdjęcie na okładce Yuri Arcurs - Fotolia.com Redakcja Monika Marczyk Koordynacja Martyna
Bardziej szczegółowoGEMCYTABINUM. Załącznik C.28. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1050 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1050 Poz. 42 Załącznik C.28. GEMCYTABINUM 1 GEMCYTABINUM C11 NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA (NASOPHARYNX) 2 GEMCYTABINUM C11.0 ŚCIANA GÓRNA CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA
Bardziej szczegółowoKIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) ĆWICZENIE 2 (04.10.2012) ĆWICZENIE 3 (08.10.
KIERUNEK: PIELEGNIARSTWO; I rok I ο PRZEDMIOT: ANATOMIA (ĆWICZENIA 45h) ĆWICZENIE 1 (01.10.2012) - Zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP obowiązującymi na zajęciach. Podstawowe mianownictwo anatomiczne
Bardziej szczegółowoGrupy kilku komórek DNES z dochodzącymi aferentnymi zakończeniami nerwowymi w nabłonku dróg odechowych Jama nosowa
jama nosowa UKŁAD ODDECHOWY drogi oddechowe - jama nosowa - jama gardłowa - krtań - tchawica - drzewo oskrzelowe pęcherzyki płucne (wymiana gazowa) krtań tchawica przepona płuca Drogi oddechowe (z wyjątkiem
Bardziej szczegółowoWZÓR PROFILAKTYCZNEGO BADANIA PACJENTA W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM
WZÓR PROFILAKTYCZNEGO BADANIA PACJENTA W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM Przedstawiamy badanie w kierunku raka jamy ustnej zamieszczone na stronach Państwowego Instytutu Dentystycznego i Twarzowo-Czaszkowego
Bardziej szczegółowoVINORELBINUM. Załącznik C.63.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1180 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1180 Poz. 9 Załącznik C.63.a. VINORELBINUM 1. VINORELBINUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. VINORELBINUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. VINORELBINUM C00.1
Bardziej szczegółowo8. Narządy zmysłów. 1. Budowa i działanie narządu wzroku. 2. Ucho narząd słuchu i równowagi. 3. Higiena oka i ucha
8. Narządy zmysłów 1. Budowa i działanie narządu wzroku 2. Ucho narząd słuchu i równowagi 3. Higiena oka i ucha 4. Zmysły powonienia, smaku i dotyku Senses the ability to perceive information from the
Bardziej szczegółowoSZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ SZKIELET KOŃCZYNY DOLNEJ DZIELI SIĘ NA: kości obręczy kończyny dolnej, który stanowią kości miedniczne, kości części wolnej kończyny dolnej: - kość udowa
Bardziej szczegółowoGEMCYTABINUM. Załącznik C.28. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1260 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1260 Poz. 71 Załącznik C.28. GEMCYTABINUM 1 GEMCYTABINUM C11 NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA (NASOPHARYNX) 2 GEMCYTABINUM C11.0 ŚCIANA GÓRNA CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA
Bardziej szczegółowo1) Brak układu krążenia - transport przez dyfuzje Gąbki, parzydełkowce (jamochłony) żebropławy, płazińce i nicienie trawienia krążenia
1) Brak układu krążenia - transport przez dyfuzje Gąbki, parzydełkowce (jamochłony) żebropławy, płazińce i nicienie Drobne zwierzęta wodne, u których zaopatrzenie komórek w substancje odżywcze i tlen oraz
Bardziej szczegółowoWykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15
Wykaz mian anatomicznych obowiązujących na zaliczeniu praktycznym z Anatomii dla Kierunku Ratownictwo Medyczne i Pielęgniarstwo 2014/15 Kolokwium I: Klatka piersiowa, grzbiet i kończyna górna Typowy kręg
Bardziej szczegółowoMODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ BAP_2014969.doc ]
MODEL FUNKCJONOWANIA UKŁADU KRĄŻENIA [ ] Użytkowanie Jak napełnić model układu krążenia? 1. Model ułożyć poziomo, płasko na stole. 2. Odłączyć niebieskie rurki od układu krążenia, łączenie znajduje się
Bardziej szczegółowoZmysł słuchu i równowagi
Zmysł słuchu i równowagi Ucho Jest narządem słuchu i równowagi. Składa się zasadniczo z trzech części: ucha zewnętrznego (1), środkowego (2) i wewnętrznego (3). Ucho zewnętrzne Składa się z małżowiny usznej
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. Nazwa. Nazwa szkoły. Wioletta Możdżan- Kasprzycka Data Grudzień Temat: Dlaczego i jak oddychamy?
Nazwa Nazwa szkoły SCENARIUSZ LEKCJI Scenariusz zajęć z wykorzystaniem metody eksperymentu dla klasy IV Szkoła Podstawowa w Dukli Tytuł i numer projektu Nowa jakość kształcenia w Szkole Podstawowej w Zespole
Bardziej szczegółowoOsteologia. SZKIELET OSIOWY- Czaszka
Osteologia SZKIELET OSIOWY- Czaszka Lemiesz vomer a. skrzydło lemiesza ala vomeris b. tylna krawędź lemiesza a b Lemiesz vomer c. blaszka pionowa lamina perpendicularis d. bruzda lemiesza sulcus vomeris
Bardziej szczegółowoMoje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej
Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie nowotwory narządu ruchu dają przerzuty, są płuca Część zmian stwierdzanych w płucach będzie wymagała
Bardziej szczegółowo