WYMAGANIA DOTYCZĄCE AWANSU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI. Podstawa prawna awansu zawodowego nauczycieli

Transkrypt

1 WYMAGANIA DOTYCZĄCE AWANSU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI Podstawa prawna awansu zawodowego nauczycieli Zasady uzyskiwania kolejnych stopni awansu zawodowego nauczycieli określa Karta Nauczyciela, rozdział 3a Awans zawodowy nauczycieli Warunki uzyskanie kolejnego stopnia awansu Nauczyciel musi spełnić trzy podstawowe warunki, aby uzyskać kolejny stopień awansu: - legitymować się odpowiednimi kwalifikacjami, - odbyć staż zakończony pozytywną oceną dorobku zawodowego za okres stażu, - uzyskać akceptację komisji. Wybrane przepisy Karty Nauczyciela dotyczące awansu zawodowego art. 9 d ust. 1, 2 Ustawy Karta Nauczyciela - terminy rozpoczęcia stażu Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły, z tym że nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku. Jeżeli nawiązanie stosunku pracy nastąpi później niż w ciągu 14 dni od rozpoczęcia zajęć nauczyciel nie rozpoczyna stażu do końca tego roku szkolnego. art. 9 d ust. 4 Ustawy Karta Nauczyciela długość przerw pomiędzy ubieganiem się o kolejny stopień awansu zawodowego Nauczyciel kontraktowy może rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat, a nauczyciel mianowany może rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej roku od dnia nadania poprzedniego stopnia awansu zawodowego. art. 9 d ust. 5 Ustawy Karta Nauczyciela nieobecność z powodu czasowej niezdolności do pracy w przypadku usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 1 miesiąc okres stażu ulegnie wydłużeniu o czas trwania tej nieobecności. w przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel zobowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze Plan rozwoju zawodowego Szczegółowe zasady przygotowania planu rozwoju zawodowego na czas stażu określa Rozporządzenie MENiS z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli oraz Rozporządzenia MEN z dnia 14 listopada 2007 r. i 24 listopada 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli

2 Wybrane przepisy Rozporządzenia w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli 3 ust.1 Nauczyciel stażysta przedkłada dyrektorowi szkoły projekt planu rozwoju zawodowego w terminie 20 dni od dnia rozpoczęcia zajęć. 3 ust.2 Nauczyciel kontraktowy i mianowany projekt planu rozwoju zawodowego załącza do wniosku o rozpoczęcie stażu skierowanego do dyrektora szkoły 3 ust.3 Dyrektor szkoły zatwierdza projekt planu rozwoju zawodowego nauczyciela w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia zajęć lub zwraca go nauczycielowi do poprawy ze wskazaniem, w formie pisemnej, zakresu niezbędnych zmian 3 ust.4 Nauczyciel zobowiązany jest niezwłocznie poprawić projekt planu rozwoju zawodowego zgodnie z zaleceniami dyrektora i ponownie przedłożyć projekt dyrektorowi szkoły 4 ust.2 W szczególnie uzasadnionych przypadkach, w czasie trwania stażu dyrektor może pisemnie zobowiązać nauczyciela do zmiany planu rozwoju zawodowego lub zmienić nauczycielowi opiekuna stażu. 4 ust.3 W czasie trwania stażu nauczyciel może wprowadzać zmiany w planie rozwoju za zgodą dyrektora szkoły. 4 ust.4 W terminie 30 dni od zakończenia stażu nauczyciel składa dyrektorowi szkoły sprawozdanie z planu rozwoju. Klasyczna struktura planowania: Jak planować rozwój zawodowy? diagnoza na wejściu - autodiagnoza cele i treści realizacja - strategie osiągania celów, warunki działania, zadania ocena efektów, sprawdzenie skuteczności Może skorzystać z różnych źródeł, np.: Jak prowadzić autodiagnozę? arkusza autodiagnozy umiejętności wychowawczych i dydaktycznych zestawu kompetencji współczesnego nauczyciela kwestionariusza wartości

3 analizy SWOT zestawu potrzeb i możliwości oceny pracy przygotowanej przez dyrektora informacji dyrektora po przeprowadzonych obserwacjach analizy wyników badania osiągnięć edukacyjnych uczniów i wyników egzaminu zewnętrznego diagnozy sytuacji wychowawczej klasy informacji zwrotnej od uczniów o pracy dydaktycznej i wychowawczej nauczyciela powinności i wymagań na poszczególne stopnie awansu zawodowego Powinności stażysty 6 ust. 1 Nauczyciel stażysta ubiegający się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności: 1) poznawać organizację, zadania i zasady funkcjonowania szkoły, w tym: a) przepisy związane z funkcjonowaniem szkoły; b) sposób prowadzenia dokumentacji obowiązującej w szkole; c) przepisy dotyczące zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki i pracy; 2) uczestniczyć jako obserwator w zajęciach prowadzonych przez opiekuna stażu lub innych nauczycieli, w wymiarze co najmniej jednej godziny zajęć w miesiącu, oraz omawiać z prowadzącym obserwowane zajęcia; 3) prowadzić zajęcia z uczniami, w obecności opiekuna stażu lub dyrektora szkoły w wymiarze co najmniej jednej godziny zajęć w miesiącu, oraz omawiać je z osobą w obecności której zajęcia zostały przeprowadzone; 4) uczestniczyć w wewnątrzszkolnych formach doskonalenia zawodowego nauczycieli. 6 ust. 2 Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego 1) znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywa staż; 2) umiejętność prowadzenia zajęć w sposób zapewniający właściwą realizację statutowych zadań szkoły, w której nauczyciel odbywa staż; 3) znajomość środowiska uczniów, ich problemów oraz umiejętność współpracy ze środowiskiem uczniów; 4) umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć. 7 ust. 1 Powinności nauczyciela kontraktowego Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności: 1) uczestniczyć w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych wynikających ze statutu szkoły oraz potrzeb szkoły i środowiska lokalnego; 2) pogłębiać wiedzę i umiejętności zawodowe, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego;

4 3) poznawać przepisy dotyczące systemu oświaty, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 1a Karty Nauczyciela przepisy dotyczące pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły - z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż. 7 ust. 2 Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego 1) umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1a Karty Nauczyciela umiejętność samodzielnego opracowania indywidualnych planów pracy z dzieckiem i prowadzenia karty pobytu dziecka oraz aktywnego działania w zespole do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanków; 2) umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych; 3) umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 4) umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez nauczyciela zadań; 5) umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż. 8 ust. 1 Powinności nauczyciela mianowanego Nauczyciel mianowany ubiegający się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności: 1) podejmować działania mające na celu doskonalenie warsztatu i metod pracy, w tym doskonalenie umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 2) realizować zadania służące podniesieniu jakości pracy szkoły; 3) pogłębiać wiedzę i umiejętności służące własnemu rozwojowi oraz podniesieniu jakości pracy szkoły, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż. 8 ust. 2 Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego 1) uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9e ust. 1-3 Karty Nauczyciela uzyskanie pozytywnych efektów w zakresie zadań odpowiednio na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją; 2) wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 3) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych; prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć;

5 4) realizację co najmniej trzech z następujących zadań: a) opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich, b) wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego, podręczników lub środków dydaktycznych, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych także konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej, c) poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, d) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym, e) wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami, f) uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej; 5) umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych lub wychowawczych. Spójność między powinnościami i wymaganiami Nauczyciel stażysta: Powinności w okresie stażu ust. 1 Poznawanie organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły Wymagania na stopień nauczyciela kontraktowego ust.2 Znajomość organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły Nauczyciel kontraktowy Powinności w okresie stażu ust. 1 Uczestnictwo w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Wymagania na stopień nauczyciela mianowanego ust.2 Umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji i dokonywania zmian Nauczyciel mianowany Umiejętność uwzględniania potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego Powinności w okresie stażu ust. 1 Wymagania na stopień nauczyciela dyplomowanego ust.2 Zadania służące podnoszeniu jakości pracy szkoły Uzyskanie pozytywnych efektów Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem Poszerzanie zakresu działań szkoły

6 Powinności w okresie stażu Struktura planu rozwoju zawodowego propozycja 1 Zadania Formy Termin Uwagi o Plan rozwoju powinien zaczynać się autoprezentacją, samooceną własnych umiejętności, wskazaniem celów ogólnych rozwoju zawodowego, określeniem własnych mocnych i słabych stron, zaprezentowaniem specyfiki placówki, itp. Struktura planu rozwoju zawodowego propozycja 2 Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia awansu Zadania Forma Termin Uwagi o Priorytety w rozwoju zawodowym Struktura planu rozwoju zawodowego propozycja 3 Zadania Forma Termin Uwagi o Struktura planu rozwoju zawodowego propozycja 4 Zadania podejmowane w okresie stażu Forma Termin Uwagi Można również dołączyć rubrykę: sposoby ewaluacji działania, osoby wspierające, sposoby wykorzystania zdobytych w trakcie stażu wiadomości i umiejętności w dalszej pracy zawodowej, oczekiwane efekty, inne. Zasady planowania zadań Zadania w planie rozwoju zawodowego powinny uwzględniać potrzeby uczniów, szkoły oraz specyfikę placówki. Dokumenty szkolne, które należy uwzględnić w planie: 1. Program rozwoju szkoły- wieloletni i roczny 2. Plany doskonalenia wieloletni i roczny 3. Program wychowawczy i profilaktyczny 4. Plan mierzenia jakości pracy szkoły- roczny i wieloletni oraz raporty z mierzenia jakości 5. Plany zespołów samokształceniowych, WDN 6. Programy naprawcze, programy poprawy jakości kształcenia, itp.

7 W planie musi być widoczny rozwój, czyli przejście od jednego stadium do drugiego, lepszego, wyższego. Napisanie przedmiotowego systemu oceniania może być zadaniem dla nauczyciela stażysty, ale nie dla nauczyciela kontraktowego; on powinien już uczyć się dokonywania ewaluacji i wprowadzania zmian w Punktowym Systemie Oceniania, a nauczyciel mianowany może wprowadzić punktowy system oceniania lub samoocenę jako podstawę oceniania przedmiotowego Zadania nie powinny być zbyt ogólnikowe, powinny wskazywać kierunki rozwoju (zamiast: udział w doskonaleniu zewnętrznym - udział w warsztatach związanych z agresją i jej przeciwdziałaniem, zajęciach związanych z ocenianiem, sprawdzaniem kryterialnym, itp.). Zasady planowania zadań 1) Zadania powinny być określone czasowo (zamiast: okres stażu I semestr 2011/2012, luty 2013, rok szkolny 2012/2013, każdy trzeci wtorek miesiąca, itp. 2) Plan powinien być elastyczny (zamiast: organizacja gminnego konkursu plastycznego organizacja międzyszkolnego konkursu plastycznego. 3) Zadania powinny być wykonalne. Z zadań planu rozwoju będziemy musieli się rozliczyć w sprawozdaniu, a od stopnia spełnienia zadań w czasie stażu zależy pozytywna ocena za okres stażu 4) Zadania powinny być skuteczne, przynosić efekty w postaci poprawy jakości pracy własnej i pracy szkoły. W sprawozdaniu należy wskazać skuteczność podejmowanych działań. Na egzaminie i w rozmowie nauczyciel jest pytany o efektywność działań podejmowanych w czasie stażu oraz ich wpływ na podnoszenie jakości pracy szkoły. Zadania wykonane w czasie stażu powinny przyczynić się w efekcie do rozwoju zawodowego i uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego. Przykładowe zadania wynikające z planu rozwoju placówki: 1. Podnoszenie efektywności zajęć dydaktycznych 2. Poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły 3. Pogłębienie współpracy ze środowiskiem lokalnym 4. Zwiększenie zaangażowania rodziców w życie szkoły 5. Przygotowanie do egzaminów zewnętrznych 6. Poprawa bazy - pozyskanie sponsorów 7. Praca z uczniem dyslektycznym 8. Praca z uczniem zdolnym 9. Dbałość o bezpieczeństwo uczniów 10. Dbałość o właściwe relacje interpersonalne 11. Promocja zdrowego stylu życia 12. Intensyfikacja nauki języków obcych 13. Właściwe przygotowanie do podjęcia nauki na wyższym poziomie edukacyjnym 14. Wzmacnianie wiary we własne możliwości 15. Kształcenie umiejętności negocjacji, empatii, asertywności 16. Przeciwdziałanie agresywnym zachowaniom uczniów 17. Przeciwdziałanie niskiej frekwencji

8 Rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego Dokumentacja załączona do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, z zastrzeżeniem ust. 2, obejmuje: 1) dokumenty potwierdzające posiadane kwalifikacje zawodowe, a w przypadku nauczyciela kontraktowego lub nauczyciela mianowanego także akt nadania stopnia awansu zawodowego - poświadczone kopie; 2) zaświadczenie dyrektora szkoły zawierające informacje o: a) wymiarze zatrudnienia nauczyciela oraz nauczanym przez niego przedmiocie lub rodzaju prowadzonych zajęć w dniu wydania zaświadczenia oraz w okresie odbywania stażu; w przypadku nauczyciela, który w okresie odbywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia, oraz nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach, w każdej w wymiarze niższym niż połowa obowiązkowego wymiaru zajęć, łącznie w wymiarze co najmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć, należy załączyć zaświadczenia ze wszystkich szkół, w których nauczyciel był zatrudniony w okresie stażu, b) dacie zatwierdzenia planu rozwoju zawodowego nauczyciela, c) dacie złożenia przez nauczyciela sprawozdania z planu rozwoju zawodowego, d) uzyskanej przez nauczyciela ocenie dorobku zawodowego za okres stażu oraz dacie jej dokonania, a w przypadku nauczyciela, który w okresie odbywania stażu zmienił miejsce zatrudnienia - także o ocenie dorobku zawodowego za okres stażu odbytego w poprzednim miejscu zatrudnienia; 3) w przypadku nauczyciela mianowanego: a) opis i analizę wymagań określonych w 8 ust. 2, w szczególności ze wskazaniem uzyskanych efektów, b) dyplom lub świadectwo potwierdzające zaawansowaną znajomość języka obcego w rozumieniu przepisów w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli - jeżeli nauczyciel realizował zadanie, o którym mowa w 8 ust. 2 pkt 4 lit. d poświadczoną kopię Inna dokumentacja zapis usunięty Do wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego nauczyciele mogą załączyć, poza dokumentacją wymienioną w ust. 1 i 2, inną dokumentację świadczącą o ich osiągnięciach zawodowych. Elżbieta Ewa Piotrowska doradca metodyczny