Brzdąc reż. Charlie Chaplin

Transkrypt

1 Brzdąc reż. Charlie Chaplin MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji wychowawczej. (str. 2) Temat: Ilustracje muzyką malowane. Załącznik 1: Karta pracy. (str. 5) stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, warszawa, tel , fax ,

2 Opracowała: Paulina Krześniak SCENARIUSZ LEKCJI Temat: Ilustracje muzyką malowane. CELE LEKCJI Po lekcji uczeń powinien: postrzegać muzykę jako ważny element dzieła filmowego; zauważać ilustracyjną i emocjonalną rolę muzyki w filmie; zauważać, że muzyka buduje nastrój scen; czytać ze zrozumieniem; przedstawiać swoje poglądy oraz prowadzić dyskusję: argumentować, wnioskować, formułować sądy. METODY I FORMY PRACY wykład, pogadanka, burza mózgów, ćwiczenie pisemne, słuchanie muzyki, praca z tekstem. ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS Film: Brzdąc, reż. Ch. Chaplin, USA Karty pracy dla wszystkich uczniów. Nagrania muzyczne przyniesione przez nauczyciela. 2 lekcje

3 PRZEBIEG LEKCJI 1. Wprowadzenie. Nauczyciel prosi dzieci, żeby przypomniały sobie obejrzany film pt. Brzdąc. Podaje dzieciom podstawowe informacje dotyczące filmu oraz zwraca uwagę na czas jego powstania. Przypomina, że Brzdąc to film niemy, a słowa uzupełniające narrację pojawiają się na planszach między scenami. Warto także podkreślić, że w czasach kina niemego, projekcji filmu towarzyszyła muzyka grana na żywo. Muzyka, którą uczniowie słyszeli podczas projekcji Brzdąca, została więc nagrana na potrzeby tego filmu później. 2. Element wykładu. Nauczyciel zarysowuje sylwetkę Charliego Chaplina (informacje podstawowe: Charles Chaplin, ur. 16 kwietnia 1889 roku w Londynie, zm. 25 grudnia 1977 w Vevey w Szwajcarii, najbardziej znany hollywoodzki aktor i reżyser okresu kina niemego i pierwszych filmów udźwiękowionych; warto podkreślić, że długo po spopularyzowaniu filmu dźwiękowego Chaplin nie zrezygnował z filmu niemego, uważał bowiem, że dźwięk zniszczy kinematografię). 3. Pogadanka. Nauczyciel pyta dzieci, czy ich zdaniem nagranie ścieżki dźwiękowej do filmu Brzdąc sprawiło, że stał się on ciekawszy, lepszy. Możliwe odpowiedzi uczniów: tak, bo ciekawiej jest oglądać obraz i jednocześnie słuchać muzyki, tak, bo muzyka buduje nastrój filmu. Biorąc drugą z odpowiedzi za punkt wyjścia, nauczyciel pyta uczniów, w jaki sposób muzyka może budować nastrój filmu. Warto zwrócić uwagę na to, że muzyka może być: szybka lub wolna, cicha lub głośna, rytmiczna i nierytmiczna, tworzona przy użyciu różnych instrumentów. Prowadzący podsumowuje, zauważając, że inne kompozycje muzyczne kojarzą nam się ze sceną pożegnania, inne zaś ze sceną pościgu. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na to, że pewne określone cechy utworu sprawiają, że budzi on w nas pewne emocje i świetnie ilustruje sytuacje, w których emocje te dochodzą do głosu. 4. Burza mózgów. Nauczyciel prosi dzieci, żeby wskazały emocje, które mogą być w filmie wydobyte lub zaakcentowane przez tło muzyczne. Efekty przemyśleń są zapisywane na tablicy w postaci burzy mózgów (przykłady: miłość, rozpacz, nienawiść, niepokój, żal, radość, wyczekiwanie, strach). 5. Karta pracy. Dzieci proszone są o wykonanie polecenia 1. z karty pracy. Po zakończeniu uczniowie podsumowują swoje intuicje pod kierunkiem nauczyciela. 6. Słuchanie muzyki. Nauczyciel odtwarza dzieciom kilka różnych pod względem tempa czy wykorzystanego instrumentarium utworów muzyki filmowej i prosi je o określenie emocji, jakie te utwory w nich budzą. Kolejnym ćwiczeniem związanym z odsłuchiwanymi utworami jest polecenie 2. z karty pracy. Dzieci proszone są o jego wykonanie. Po odsłuchaniu utworu i wykonaniu zadania chętni lub wytypowaniu uczniowie dzielą się na forum klasy swoimi pomysłami. Warto położyć w tym miejscu nacisk na to, co zostało już powiedziane na temat emocji ewokowanych przez muzykę. Nauczyciel może więc zapytać prezentujących swoje pomysły uczniów: dlaczego wybrali akurat tę sytuację? z jakimi emocjami się ona wiąże? co czują uczestnicy sceny 7. Pogadanka. Nauczyciel pyta dzieci, czy ich zdaniem trudno być kompozytorem muzyki filmowej. Warto, traktując odpowiedzi uczniów za punkt wyjścia, zwrócić uwagę, że kompozytor, tworząc muzykę do filmu, musi umieć wyczuć koncepcję reżysera, a także wzbogacić każdą ze scen swoją interpretacją muzyczną. 8. Karta pracy. Prowadzący pyta dzieci, czy znają nazwiska jakichś polskich kompozytorów muzyki filmowej i z jakimi filmami ich kojarzą. Następnie prosi uczniów o wykonanie

4 polecenia 3. z karty pracy. (Odpowiedzi: Krzesimir Dębski, Wojciech Kilar, Michał Lorenc). Po informacji wprowadzającej na temat gatunku dziennikarskiego, jakim jest wywiad, jeden z uczniów zostaje poproszony o przeczytanie zamieszczonego w karcie pracy fragmentu wywiadu z Krzesimirem Dębskim. Dzieci wspólnie z nauczycielem odpowiadają na pytania dotyczące tekstu. 9. Podsumowanie. Nauczyciel podsumowuje to, co zostało na lekcji powiedziane na temat muzyki filmowej: jej roli w filmie i wpływie na nastrój poszczególnych scen i całego filmu, a także na temat jej twórców. Jest to moment na ewentualne pytania od uczniów. Praca domowa Przygotuj pytania, które mógłbyś zadać swojemu ulubionemu muzykowi, gdybyś miał przeprowadzić z nim wywiad. Niech w twoim wywiadzie znajdzie się pytanie o to, czy muzyk ten wziąłby udział w nagraniu ścieżki dźwiękowej do filmu dla dzieci.

5 ZAŁĄCZNIK 1: Karta pracy Zadanie 1. Wypisz emocje, które najlepiej można oddać przy pomocy każdego z wymienionych instrumentów: a) skrzypce. b) akordeon c) bęben.. d) pianino. e) gitara... Zadanie 2. Co sobie wyobrażasz, słuchając odtwarzanego utworu? Jaką scenę mógłby on ilustrować? Opisz ją i narysuj. Opis Rysunek

6 Zadanie 3. Znajdź w diagramie nazwiska trzech polskich kompozytorów muzyki filmowej. Nazwiska mogą być czytane poziomo, pionowo lub na skos. Obok diagramu wypisz imiona i nazwiska kompozytorów. P L A N H O T U A W O T N I B R Z K Y R M U D P K I P S E W N O S L Y C H N G A M A B O W E C W U R N A S K O L O B D Ę B S K I Zadanie 4. Przeczytaj fragment wywiadu z Krzesimirem Dębskim i odpowiedz na pytania zamieszczone pod tekstem. Kamila Waleszkiewicz: Pracował Pan wielokrotnie nad muzyką do filmów dla dzieci, czy ma Pan w planach następne tego typu projekty? Krzesimir Dębski: Tak, ale jeszcze nie jest to do końca postanowione. Prawdopodobnie będę pracował nad kolejnymi odcinkami filmu Andrzeja Maleszki Magiczne drzewo. Andrzej Maleszka to reżyser, który specjalizuje się w filmach dla dzieci. Serial ten zdobył wiele nagród na światowych festiwalach i planowana jest jego kontynuacja. Wiem, że filmy te bardzo podobają się dzieciom, a i ja bardzo chętnie tworzę dla dzieci. Kamila Waleszkiewicz: Czy inaczej pisze się muzykę dla dzieci niż muzykę dla dorosłych? Czy coś specjalnego dzieje się wtedy w głowie i sercu twórcy? Krzesimir Dębski: Ja piszę tak samo. Staram się, żeby muzyka dla dzieci i dla dorosłych była na tym samym poziomie. Mówi się, że publiczność dziecięca to publiczność bardzo wymagająca, guzik prawda! Publiczność dziecięca wcale nie jest zobowiązująca, bo dzieci się na niczym nie znają! (śmiech) Z tym, że intuicyjnie mogą coś lubić lub nie lubić. Dzieci są kapryśne i jak czegoś nie polubią to nie polubią! Dla nich się liczy pierwsze wrażenie i koniec, i nic się już nie wytłumaczy im racjonalnie, prawda? W związku z tym są to dość surowe egzaminy, ale myślę, że bardziej się boję reżyserów filmów dla dzieci niż samych dzieci. Kamila Waleszkiewicz: Pisał też Pan piosenki dla dzieci... Krzesimir Dębski: Tak, i wiem, że jak dzieci coś polubią to akceptują od razu i jest to bardzo szczery przekaz. Przynajmniej szczerze reagują, nie knują niczego potajemnie.

7 Pytania: 1. Jaki tytuł nosi film dla dzieci w reżyserii Andrzeja Maleszki, do którego muzykę skomponował Krzesimir Dębski? 2. Czy praca kompozytora nad muzyką do filmu dla dzieci różni się od pracy nad filmem dla dorosłych? 3. Dlaczego tworzenie muzyki dla dzieci jest, zdaniem Dębskiego, surowym egzaminem?