Seminarium z przedstawicielami NGO z II rundy Programu Rozwoju Bibliotek,,Organizacje pozarządowe bibliotekom

Transkrypt

1 WARSZAWA, Seminarium z przedstawicielami NGO z II rundy Programu Rozwoju Bibliotek,,Organizacje pozarządowe bibliotekom Fundacja Civis Polonus 27 stycznia 2014 w Warszawie odbyło się seminarium przedstawicieli organizacji pozarządowych, które posiadają doświadczenie współpracy z bibliotekami publicznymi. Podejmowane działania skierowane były do społeczności lokalnych, w szczególności do dzieci i młodzieży głównie w ramach Programu Rozwoju Bibliotek, ale nie tylko. Spotkanie rozpoczęło proces zbierania i opisywania dobrych praktyk oraz dostępnych zasobów związanych z aktywnością młodych ludzi w przestrzeni bibliotecznej i we współpracy z pracownikami bibliotek. Fundacja Civis Polonus od grudnia 2013 realizuje projekt,,biblioteka miejsce dla młodych ludzi, który skierowany jest dla uczestników III rundy Programu Rozwoju Bibliotek. 1

2 Projekty zrealizowane Uczestnicy spotkania: Marta Szymczyk Fundacja Wspomagania Wsi Aleksandra Gołdys Wolontariusze dla sportu Anna Kozik Fundacja Inicjatyw Społeczno Ekonomicznych Sławomir Cabajewski Fundacja Inicjatyw Społeczno Ekonomicznych Joanna Mikulska Towarzystwo Inicjatyw Twórczych ę Michał Horbulewicz Fundacja Nowe Media Katarzyna Paterek Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego Agnieszka Kudełka Ośrodek Karta Anna Mirska Czerwińska Centrum Edukacji Obywatelskiej Olga Napiontek Fundacja Civis Polonus Joanna Pietrasik Fundacja Civis Polonus Miłosz Ukleja Fundacja Civis Polonus Katarzyna Karwacka Fundacja Civis Polonus Spotkanie prowadzone było przez dr Olgę Napiontek prezeskę Zarządu Fundacji Civis Polonus oraz Joannę Pietrasik wiceprezeskę Zarządu. To wyjątkowe seminarium od początku spotkało się z dużym zainteresowaniem organizacji pozarządowych. Dzięki tego typu przedsięwzięciom przedstawiciele III sektora mają możliwość podzielenia się swoją wiedzą, doświadczeniem oraz pomysłami na dalsze działania. Wszyscy obecni jednogłośnie stwierdzili, że biblioteki to dobre miejsce dla młodych ludzi. Wciąż kwestią do refleksji i dyskusji pozostaje odkrywanie nowych funkcji tej instytucji kultury. 2

3 Marta Szymczyk z Fundacji Wspomagania Wsi podzieliła się informacjami i refleksjami na temat projektu,,biblioteki przyjazne domowym finansom zrealizowanym w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. Pomimo że projekt nie był skierowany do młodzieży, to okazało się, że młodzi ludzie byli bardzo zainteresowani tematyką domowych finansów, szczególnie bankowością internetową. Niezmiernie ważne jest, aby spróbować przeprowadzić diagnozę potrzeb młodych ludzi w zakresie edukacji finansowej. Ważną grupą docelową takich działań są mieszkańcy mniejszych miejscowości. Biblioteki są odpowiednim miejscem do prowadzenia zajęć edukacyjnych ze względu na ich neutralność oraz dostęp do wiedzy. Natomiast Aleksandra Gołdys zwróciła uwagę na dwa przykłady projektów, które dały świetne rezultaty w pracy z dziećmi i młodzieżą międzynarodowy projekt MUUVIT oraz projekt artystyczno promocyjny,,twoje strony Mocne Strony. Pierwszy z projektów adresowany był do dzieci z klas 1 6 szkół podstawowych. W aplikacji internetowej Muuvit ( każda grupa zadaniowa (grupa dzieci z opiekunem) wybrała wirtualny cel wymarzonej podróży oddalony od startu o określoną liczbę kilometrów. Aby dotrzeć do celu, na co należało przeznaczyć średnio 3 miesiące, dzieci i młodzież uczestnicząca w projekcie zbierała punkty (kilometry), wykonując codziennie określoną liczbę ćwiczeń fizycznych i skrzętnie notując postępy w udostępnionych im dzienniczkach. Punkty można było otrzymywać np. za jazdę na rowerze, ćwiczenia wykonane w trakcie drogi do i ze szkoły, grę w piłkę nożną z przyjaciółmi i inne gry i zabawy ruchowe. Najważniejsze było, by uczniowie grali w programie jako drużyna. Im więcej kilometrów zdobyli w trakcie podróży, tym więcej mogli odkryć i przeżyć docierając do celu. Projekt,,Twoje strony Mocne Strony polegał na przygotowaniu przez grupę młodzieży wizytówki swojej miejscowości za pomocą narzędzi multimedialnych. Bardzo istotne wydaje się to, że młodzi uczestnicy projektu odpowiadali za całość działań od samego początku do końca realizacji. 3

4 Przedstawiciele Fundacji Innowacji Społeczno Ekonomicznych podzielili się swoimi doświadczeniami z realizacji projektów,,rozpracuj to z biblioteką oraz,,praca.enter. Biblioteka jako miejsce informacji o rynku pracy. Okazuje się, że młodzież bardzo chętnie zaangażowała się w realizację tych projektów w bibliotekach. Przyszłość zawodowa to dla nich ważny i interesujący temat. Co więcej bibliotekarze/bibliotekarki lubią pracować z dziećmi i młodzieżą daje im to dużo satysfakcji oraz pozytywnej energii. W ramach projektu,,praca.enter. Biblioteka jako miejsce informacji o rynku pracy organizowane były spotkania/ cykle spotkań młodzieży z doradcami zawodowymi, z lokalnymi przedsiębiorcami oraz innymi osobami, które mogły w sposób ciekawy i rzeczowy porozmawiać z młodymi ludźmi na tematy związane z rynkiem pracy. Bibliotekarze dbali również o to, aby młodzież odwiedziła instytucje takie jak: Urząd Pracy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Urząd Gminy itp. Uczestnicy projektu mieli szansę wziąć udział w grach terenowych czy symulacjach zakładania własnej firmy. W projekcie nie zabrakło miejsca na nowe technologie: dzięki aktywności na portalach społecznościowych, tworzeniu filmików o projekcie oraz korzystaniu w serwisu młodzi ludzie czuli się bardziej włączeni w realizację projektu. Również Towarzystwo Inicjatyw Twórczych,,Ę realizowało projekty wspólnie z bibliotekami publicznymi. Projekt,,Młodzi menedżerowie kultury w bibliotekach służył realizacji autorskich projektów młodych ludzi (w wieku lat) przy współpracy z pracownikiem biblioteki. Młodzież odpowiadała za przygotowanie swojej inicjatywy i dzięki wsparciu bibliotekarki/bibliotekarza oraz potencjałowi biblioteki, mogła realizować swoje własne pomysły. Taka forma współpracy świetnie zdała egzamin i zaowocowała wieloma sukcesami. Ważne, że dzięki tym działaniom nawiązana została współpraca bibliotek z innymi lokalnymi podmiotami, m.in. z organizacjami pozarządowymi. W ramach drugiego projektu,,latający Animatorzy Kultury i Latający Socjologowie udało się do tej pory zrealizować projekty z młodzieżą, w których współpraca bibliotek ze szkołami okazała się niezastąpiona. Przestrzeń biblioteki sprawdziła się jako,,laboratorium projektów, miejsce, gdzie młodzi ludzie mogą przygotowywać i realizować swoje pomysły. Przykładem takich działań była akcja w szkole, gdzie znajdował się balon z napisem:,,to LUBIĘ. Każdy mógł zostać sfotografowany przy tym balonie i napisać na nim swoje pomysły. Sama fotografia jednak była gotowa do odebrania w bibliotece! Dzięki temu młodzież pod pretekstem odbierania zdjęć odwiedzała bibliotekę i nawiązywała kontakt z pracownikami tej instytucji. 4

5 Odmienną tematyką charakteryzował się projekt,,biblioteka- Lokalne centrum wiedzy praktycznej realizowany przez Fundację Nowe Media. Mimo że główne działania projektu nie były bezpośrednio skierowane do młodych ludzi, lecz do pracowników bibliotek, to młodzież była w nim wyraźnie obecna. Zapewne powodem takiej sytuacji było korzystanie w projekcie z wielu narzędzi nowych technologii do tworzenia grafiki, prezentacji multimedialnych, nagrywania dźwięku i filmów. Młodzież uczestniczyła w organizowanych przez biblioteki,,piknikach Wiedzy Praktycznej, na których zespół pracowników biblioteki miał podzielić się nabytą wiedzą (praktyczną!) z mieszkańcami lokalnej społeczności. Agnieszka Kudełka z Ośrodka,,Karta opowiedziała o sieci lokalnych społecznych archiwów historycznych Cyfrowych Archiwach Tradycji Lokalnej (CATL) tworzonych przy bibliotekach gminnych. Przedstawiciel biblioteki koordynuje tworzenie archiwum: zbieranie starych fotografii, nagrywanie rozmów z mieszkańcami, zbieranie dokumentów o wartości historycznej przy współpracy z wolontariuszami, którymi mogą być zarówno dorośli, jak również dzieci i młodzież. Dzięki działaniom tego typu powstaje archiwum, które jest dziełem wszystkich. Bibliotekarki/bibliotekarze wspólnie z młodymi ludźmi mają szansę poznawać historię swojej społeczności lokalnej, odkrywać, jakie problemy charakteryzowały przeszłe generacje, jakie były lokalne tradycje. Tworzenie Cyfrowego Archiwum Tradycji Lokalnej przy bibliotece gminnej to dobry pomysł na zainteresowanie młodych ludzi przeszłymi losami ich najbliższej okolicy. Również Centrum Edukacji Obywatelskiej realizowało działania w bibliotekach, które skierowane były na pracę z dziećmi i młodzieżą. Ogólnopolski projekt,,kulturalnie i obywatelsko w bibliotekach realizowany był w latach w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. Dzięki kursom internetowym bibliotekarze mogli pogłębić swoją wiedzę i umiejętności w ramach jednej ze ścieżek tematycznych: Literacki Atlas Polski, Ślady przeszłości, Młodzieżowe Kluby Filmowe. Dzięki takiemu wsparciu bibliotekarze osiągali gotowość realizowania lokalnych projektów skierowanych do młodzieży. Dodatkowymi działaniami projektu były również: Ferie w bibliotece (możliwość organizacji spotkań filmowych w bibliotece), warsztaty regionalne dla bibliotekarzy, Dzień Dziecka w bibliotece (wypożyczanie przez bibliotekarzy filmów i materiałów edukacyjnych na organizację Dnia Dziecka). Kolejnym działaniem skierowanym do młodych użytkowników bibliotek jest projekt 5

6 ,,Filmowe pogwarki realizowany w ramach programu,,ojczysty dodaj do ulubionych Narodowego Centrum Kultury. Bibliotekarki/bibliotekarze wraz z grupą młodych ludzi w wieku lat wybierają wspólnie temat i zbierają dokumentację dotyczącą lokalnej tradycji i odmian języka. Pod okiem animatora z Fundacji Akcja Animacja grupa projektowa przygotowuje film animowany w oparciu o zebrane materiały. Realizacja projektu sprawozdawana jest przez grupy za pośrednictwem bloga. Efekty pracy zostają uroczyście prezentowane podczas święta języka ojczystego w danej społeczności lokalnej. Przedstawiciele Fundacji Civis Polonus podzielili się swoimi doświadczeniami z realizacji projektu,,biblioteka jako przestrzeń dyskusji o sprawach lokalnych. Mimo że działania projektu skierowane były bezpośrednio do pracowników bibliotek oraz władz lokalnych, to wątek dzieci i młodzieży pojawiał się z nim bardzo często. Konsultacje i dyskusje prowadzone w bibliotekach prowadzone były m.in. na temat dostosowania oferty biblioteki bądź innej instytucji kultury do potrzeb i oczekiwań młodzieży. Ponadto dzieci i młodzież miała szansę spotkać się w bibliotece i porozmawiać na ważne dla nich tematy. W jednej z bibliotek biorących udział w projekcie Gminnej Bibliotece w Horodle Filia w Strzyżowie do konsultacji zostały zaproszone przedszkolaki! Dzięki ich rysunkom wybrano kolory, na które został odmalowany plac zabaw znajdujący się w pobliżu przedszkola i biblioteki. Na koniec spotkania uczestnicy wspólnie zastanowili się, w jaki sposób biblioteki mogą się stać miejscem dla młodzieży. Dyskusja okazała się bardzo owocna. Przede wszystkim kluczowe jest nastawienie pracowników biblioteki do młodych ludzi. Aby przestrzeń biblioteczna okazała się,,miejscem młodych, przede wszystkim musi być dla nich otwarta i przyjazna. Odnosi się to zarówno do przestrzeni miejsca jak i atmosfery panującej w środku. Na początku warto zapytać młodych ludzi, jaka ta przestrzeń powinna według nich być. Dzięki temu bibliotekarki/bibliotekarze będą mieli szansę na nawiązanie dialogu z młodymi użytkownikami. Co więcej, nie ma wątpliwości, że młodzi czują się dobrze w miejscach, które współtworzą. Warto wykorzystać ich kreatywność, pomysły oraz pasje, aby tchnąć w biblioteki,,nowego ducha. Kolejnym aspektem jest dostosowanie oferty bibliotecznej do potrzeb i oczekiwań. Poprzez dyskusje, debaty, ankiety można w prosty sposób zebrać opinie nawet od licznej grupy młodzieży. Jednak nie należy poprzestać na samym zebraniu informacji następnym krokiem jest omówienie i wyjaśnienie wyników 6

7 diagnozy. Młodzi ludzie powinni wiedzieć, dlaczego pewnych działań nie można zrealizować albo dlaczego brakuje finansów na nowe zakupy. W ten sposób ich oczekiwania stają się bardziej realne, dowiadują się, jak wygląda rzeczywistość i które propozycje mogą być rzeczywiście zrealizowane. Biblioteka to szczególne miejsce, w którym młodzi ludzie mogą się świetnie odnaleźć. Jest to neutralna przestrzeń nie jest ani miejscem przymusowej nauki, ani przestrzenią skomercjalizowaną. Dzięki wyjątkowemu charakterowi biblioteki mogą stać się miejscem, gdzie młodzi ludzie będą mogli realizować swoje pasje, urzeczywistniać marzenia, rozwijać swoje umiejętności. Miejsce, w którym stykają się: wiedza, doświadczenie, kultura i które jest otwarte dla każdego, może stać się nową alternatywą dla młodych ludzi znudzonych uciekaniem w świat wirtualny. Seminarium odbyło się w ramach projektu,,biblioteka miejsce dla młodych ludzi prowadzonego w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. 7