KRAJOBRAZ JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA PRZESTRZENIĄ

Transkrypt

1 SEMINARIUM ZWIĄZKU GMIN POMORSKICH Pelplin, 2 października 2017 Planowanie przestrzenne w jednostce samorządu terytorialnego KRAJOBRAZ JAKO NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA PRZESTRZENIĄ IMPULSY PRAWNE PROJEKTU KODEKSU URBANISTYCZNO-BUDOWLANEGO możesz zdziaład cokolwiek tylko w kwestii tych problemów, które dostrzegasz dr hab. inż. arch. Anna Górka WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAOSKIEJ

2 ZAGADNIENIA idee i rozwiązania KUB problemy przestrzenne obszarów wiejskich możliwości krajobrazu jako narzędzia w zarządzaniu przestrzenią model zarządzania krajobrazem

3 PROJEKT Z DNIA 30 WRZEŚNIA 2016 R. USTAWA z dnia.. Kodeks urbanistyczno-budowlany KSIĘGA I. PRZEPISY OGÓLNE Art. 2. Użyte w Kodeksie określenia oznaczają: 1) ład przestrzenny takie harmonijne ukształtowanie przestrzeni, które: a) uwzględnia uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne, b) zapewnia funkcjonowanie gospodarki i społeczności w sposób racjonalny, efektywny i zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz c) minimalizuje liczbę, skalę i zakres potencjalnych konfliktów przestrzennych;

4 Art. 4. Zasada zrównoważonego rozwoju jest podstawą gospodarowania przestrzenią przez władze publiczne, dążące poprzez osiągnięcie ładu przestrzennego do zapewnienia wysokiej jakości życia. Art. 9. Gospodarowanie przestrzenią ma charakter ciągły, obejmując: 1) monitorowanie istniejącego oraz planowanego zagospodarowania przestrzennego oraz prowadzenie innych działao analitycznych w zakresie polityki przestrzennej; Art. 10. W procesie gospodarowania przestrzenią uwzględnia się w szczególności potrzeby w zakresie: 1) kształtowania i ochrony ładu przestrzennego; 2) ochrony środowiska, przyrody, krajobrazu oraz gruntów rolnych i leśnych; 3) ochrony zabytków, obiektów dziedzictwa kulturowego, dóbr kultury współczesnej oraz Pomników Zagłady; 4) mitygacji i adaptacji do zmian klimatu oraz konieczności przeciwdziałania i likwidowania skutków katastrof naturalnych, w szczególności powodzi, suszy oraz naturalnych zagrożeo geologicznych; 5) zdrowia publicznego, w szczególności poprzez zapewnienie: odpowiedniej jakości środowiska, dostępności terenów rekreacji, zieleni publicznej, usług zdrowia, a także poprzez ograniczenie negatywnego oddziaływania środowiskowego wynikającego z funkcjonowania inwestycji oraz zapewnienie odpowiedniej ilości i jakości wody do celów zaopatrzenia ludności;

5 Art. 11. Organy władzy publicznej gospodarując przestrzenią: 1) w sposób racjonalny, efektywny i zrównoważony wykorzystują istniejące zasoby obszarów zurbanizowanych; 2) podejmują szczególne działania w celu racjonalnego zagospodarowania obszarów wymagających przekształcenia urbanistycznego; 3) wyznaczają obszary nowej urbanizacji wyłącznie w przypadku, gdy wynika to z potrzeb rozwojowych. Art. 15. Gospodarowanie przestrzenią na obszarach innych niż obszary urbanizacji służy ochronie tych obszarów, w szczególności ich wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych, a także znajdujących się na tych obszarach gruntów rolnych i leśnych, umożliwiając wykorzystywanie tych obszarów zgodnie z ich charakterem, w szczególności do prowadzenia gospodarki rolnej i leśnej. Art. 17. Proces gospodarowania przestrzenią jest partycypacyjny i jawny.

6 KSIĘGA II. PLANOWANIE przestrzenne Dział I. Partycypacja społeczne w planowaniu przestrzennym Art Każdy ma prawo uczestniczenia w procesie programowania i realizacji polityki przestrzennej (partycypacja społeczna). Dział II. Rozdział 1. Monitorowanie zagospodarowania przestrzennego Art Organy kształtujące politykę przestrzenną obowiązane są do monitorowania istniejącego oraz planowanego zagospodarowania przestrzennego, na zasadach określonych w niniejszym dziale.

7 PROBLEMY PRZESTRZENNE OBSZARÓW WIEJSKICH

8 WIEŚ W PRZEBUDOWIE - CHAOS PRZESTRZENNY

9 PORÓWNANIE STRUKTUR OSADNICZYCH Ryc.: Raport ekonomiczny, 2013

10 ROZPRASZANIE ZABUDOWY NA TERENACH ATRAKCYJNYCH TURYSTYCZNIE

11 ROZPRASZANIE ZABUDOWY NA TERENACH POROLNICZYCH Fot. ze zbiorów PODR

12 CHAOS PRZESTRZENNY

13 Fot. zasób publiczny ROZWIĄZANIA KOMUNIKACYJNE NIEKORZYSTNE DLA ŚRODOWISKA I NIEDOSTOSOWANE DO POTRZEB I SPECYFIKI KRAJOBRAZU OTWARTEGO

14 ROZWIĄZANIA ZAGRAŻAJĄCE JAKOŚCI ŚRODOWISKA I ŻYCIA PRZESTRZENIE PUBLICZNE PODWÓRKA ZAGRÓD OGRÓDKI PRZYDOMOWE

15 ŁAD PRZESTRZENNY

16 ŁAD PRZESTRZENNY

17 PRZYKŁADY LOKALNYCH ROZWIĄZAO, PRZYJAZNYCH DLA ŚRODOWISKA I ZACHOWUJĄCYCH CHARAKTER MIEJSCA

18 POJĘCIE KRAJOBRAZU

19 Dziennik Ustaw Nr 14 Poz. 98 EUROPEJSKA KONWENCJA KRAJOBRAZOWA, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ podaje do powszechnej wiadomości: krajobraz znaczy obszar, POSTRZEGANY przez ludzi, którego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników przyrodniczych i/lub ludzkich;

20 MIEJSCE LUDZIE KRAJOBRAZ

21 ECOVAST. Identyfikacja krajobrazów. Poradnik dobrych praktyk

22 USŁUGI KRAJOBRAZU - ELEMENTY I FUNKCJE KRAJOBRAZU PRZYDATNE DLA SPOŁECZEOSTWA., KTÓRE DECYDUJĄ O JAKOŚCI ŚRODOWISKA I ŻYCIA

23 KRAJOBRAZ JAKO NARZĘDZIE GOSPODAROWANIA PRZESTRZENIĄ.

24 Rys. M. Radziwiłowicz, Poradnik krajobrazów pomorskich ODGÓRNE I ODDOLNE KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU

25 DZIAŁ II. Kształtowanie polityki przestrzennej Rozdział 5. Ponadlokalne opracowania analityczne Art Organy samorządu województwa oraz związku metropolitalnego mają obowiązek dokonywania oceny aktualności i stopnia realizacji aktów planowania przestrzennego przez nie uchwalanych. 2. Do oceny, o której mowa w 1, stosuje się odpowiednio przepis art Art Samorząd województwa uchwala, nie rzadziej niż raz na 10 lat, raport krajobrazowy. 2. Raport krajobrazowy wyznacza krajobrazy występujące na obszarze województwa, określa ich cechy charakterystyczne oraz dokonuje oceny ich wartości.. 3. Raport krajobrazowy, w szczególności: 1) określa: a) krajobrazy występujące na obszarze danego województwa, b) lokalizację krajobrazów priorytetowych; 3) wskazuje: a) zagrożenia dla możliwości zachowania wartości krajobrazów, o których mowa w pkt 1 lit. b, oraz wartości krajobrazów w obrębie obszarów lub obiektów, o których mowa w pkt 2, b) wiążące rekomendacje i wnioski do planu zagospodarowania przestrzennego województwa, c) lokalne formy architektoniczne zabudowy w obrębie krajobrazów, o których mowa w pkt 1 lit. b.

26 OCENA CHARAKTERU KRAJOBRAZU (LCA) PARTCYPACJA: IDENTYFIKACJA, OCENA I MONITOROWANIE KRAJOBRAZU

27 5 głównych założeo metody oceny krajobrazu (LCA): 1. Krajobraz jest wszędzie i każdy krajobraz lądowy lub morski ma swój charakter; 2. Krajobraz ma wiele skal i proces charakterystyki krajobrazu można podejmowad w dowolnej skali; 3. Proces oceny charakteru krajobrazu powinien obejmowad zrozumienie, w jaki sposób krajobraz jest postrzegany i doświadczany przez ludzi; 4. Ocena charakteru krajobrazu dostarcza danych objaśniających decyzje przestrzenne; 5. Ocena charakteru krajobrazu tworzy integrujące ramy przestrzenne w jednym miejscu skupia, zestawia i porównuje różne aspekty i czynniki decydujące o jakości krajobrazu/środowiska Zastosowanie na poziomie gminy Gminne programy i strategie Studia zagospodarowania przestrzennego gmin i plany miejscowe Miejscowe plany urbanistyczne, zgody inwestycyjne

28 SKALISTE WYŻYNY Dartmoor -obszar wrzosowisk w południowym Devon, Wlk. Brytania DOLINA RZECZNA Dolina rzeki Exe, Exeter, Devon STOK DOLINY Obrzeża miasta Chudleigh, Devon ZASADA WIELOSTOPNIOWEJ KLASYFIKACJI I OCENY KRAJOBRAZU

29 PRZYKŁADOWA MAPA KLASYFIKACJI KRAJOBRAZÓW Mapa klasyfikacji krajobrazów wnosi informacje i poglądy ludzi

30 PRZYKŁADOWA LEGENDA DO MAPY KLASYFIKACJI TYPÓW KRAJOBRAZU

31 Etapy oceny charakteru krajobrazu 1. Zdefiniowanie celu i zakresu oceny a. Potrzeby b. Wymagane umiejętności i specjalności c. Zakres terytorialny d. Skala opracowania e. Poziom szczegółowości 2. Prace kameralne 3. Studia terenowe 4. Klasyfikacja i opis An Approach to Landscape Character Assessment Christine Tudor, Natural England, 2014

32 Przykład identyfikacji, oceny i opisu charakteru krajobrazu

33

34

35 możesz zdziaład cokolwiek tylko w kwestii tych problemów, które dostrzegasz z listu Richarda Feynmana do Koichiego Mano z 1966 roku w S. Usher, Listy niezapomniane. Tom II., s.279 dr hab. inż. arch. Anna Górka WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAOSKIEJ