The frequency of gastric neoplasms incidence in gastroscopies during the period
|
|
- Kamil Adamczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 medipress publishing Ocena częstości występowania nowotworów żołądka na podstawie analizy wykonanych gastroskopii w latach The frequency of gastric neoplasms incidence in gastroscopies during the period Barbara Włodarczyk, Renata Talar-Wojnarowska, Wojciech Deroń, Ewa Małecka-Panas Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi STRESZCZENIE Wstęp. Rak żołądka należy do najczęstszych nowotworów przewodu pokarmowego, ze standaryzowanym współczynnikiem zachorowalności dla Polski 12,5/ u mężczyzn i 4,8/ u kobiet. Metodyka. Dokonano retrospektywnej oceny 5439 opisów gastroskopii, przeprowadzonych w latach w Klinice Chorób Przewodu Pokarmowego UM. Przeanalizowano historie chorób chorych z wykrytym nowotworem żołądka oceniając ich płeć, wiek, objawy kliniczne, badania laboratoryjne i radiologiczne oraz rodzaj wykrytego nowotworu, jego lokalizację i stopień zaawansowania. Wyniki. Spośród 5439 opisów gastroskopii nowotwór żołądka rozpoznano u 40 chorych (20 mężczyzn i 20 kobiet), co stanowiło 0,07% wykonanych badań endoskopowych. Średni wiek chorych w momencie rozpoznania wynosił 64,9 roku (od 23 do 88 lat). Na podstawie badania histopatologicznego wykryto 32 gruczolakoraki żołądka (80%), 5 guzów neuroendokrynnych (12,5%), 1 chłoniaka (2,5%), 1 tłuszczaka (2,5%) oraz 1 przerzut raka jajnika (2,5%). Najczęstszymi objawami klinicznymi występującymi w analizowanej grupie chorych były: ból brzucha w nadbrzuszu (50%), utrata masy ciała (50%) oraz nudności i wymioty (32,5%). Niedokrwistość występowała u 50% chorych. Średni czas trwania objawów wyniósł 3,5 miesiąca (od 2 tygodni do 1 roku). W momencie rozpoznania stwierdzono przerzuty do wątroby u 5 chorych (12,5%), zaś przerzuty do płuc u 2 chorych (5%). Abstract Background. Gastric cancer belongs to the most frequent digestive tract s neoplasms, with a standardized morbidity ratio of 12,5/ for men and 4,8/ for women in Poland. Methods. The retrospective analysis of 5439 gastrocopies, conducted from 2006 to 2009 in the Department of Digestive Tract Diseases, UM was made. Case histories were analised and evaluated for sex, age, clinical symptoms, laboratory and radiological findings, as well as for the type of discovered neoplasm, its localization and advancement level. Results. Among 5439 gastrocopies gastric neoplasm was detected in 40 cases (20 men and 20 women), which equals 0,07% of performed endoscopies. The mean age at the moment of diagnosis was 64,9 years (from 23 to 88 years). On the basis of histopatological findings 32 stomach adenocarcinomas (80%), 5 neuroendocrinal tumours (12,5%), 1 lymphoma (2,5%), 1 lipoma (2,5%) and 1 ovarii cancer metastasis (2,5%) were detected. The most frequent symptoms were: epigastric pain (50%), loss of weight (50%), nausea and vomiting (32,5%). Anaemia was encountered in 50% of the cases. The mean time of symptoms incidence was 3,5 months (from 2 weeks to 1 year). At the moment of diagnosis liver metastases were detected in 5 cases (12,5%) and pulmonary metastases - in 2 cases (5%). Conclusions. Despite the short time of clinical symptoms occurrence, gastric neoplasms, and especially gastric cancers, are often detected in an advanced 208 Onkologia info Onkologia_4_2011.indd :50:03
2 Barbara Włodarczyk, Renata Talar-Wojnarowska, Wojciech Deroń, Ewa Małecka-Panas Wnioski. Mimo stosunkowo krótkiego czasu trwania objawów klinicznych nowotwory żołądka, a zwłaszcza raki tego narządu, często wykrywane są w zaawansowanym stadium choroby. Początkowo obraz kliniczny choroby nie jest charakterystyczny, a badanie endoskopowe stanowi najlepszą metodę diagnostyczną. stage. Initially clinical picture is non- characteristic and endoscopy is the best diagnostic method. Słowa kluczowe: nowotwory żołądka, rak żołądka, wykrywanie raka, gastroskopia Key words: stomach neoplasms, gastric cancer, cancer screening, gastroscopy. Onkol Info Tom 8 Nr 4 str Wstęp Rak żołądka należy do najczęstszych nowotworów przewodu pokarmowego, ze standaryzowanym współczynnikiem zachorowalności w Polsce 12,5/ u mężczyzn i 4,8/ u kobiet [1]. Rozpoznanie stawia się na podstawie gastroskopii i oceny histopatologicznej pobranych wycinków. Porównanie zachorowalności na raka żołądka wśród mężczyzn w Polsce i w Stanach Zjednoczonych wskazuje na tendencję spadkową, przy czym w Polsce ten współczynnik jest wyższy przeciętnie o około 2 punkty % [2]. Warto zauważyć, że istnieje różnica w poziomie zachorowalności u kobiet i mężczyzn, współczynniki dla obu tych grup różnią się przeciętnie o ok. 10 punktów %. W Polsce obserwuje się zmniejszenie zachorowalności na raka żołądka także u kobiet, natomiast w Stanach Zjednoczonych odnotowano zwiększenie zachorowalności w tej grupie chorych [2]. Rak żołądka w początkowej fazie może przebiegać bezobjawowo lub z niecharakterystycznymi objawami dyspeptycznymi. Obecność objawów takich jak wymioty, utrata masy ciała i niedokrwistość przeważnie wiąże się z zaawansowanym stadium choroby [3]. Rzadko rak żołądka manifestuje się krwawieniem z górnego odcinka przewodu pokarmowego [4]. Innymi rzadziej wykrywanymi (od 1% do 3%) nowotworami żołądka są guzy neuroendokrynne [5] oraz chłoniaki, objawiające się bólami brzucha oraz utratą masy ciała [6]. Celem pracy była ocena częstości występowania i charakterystyka nowotworów żołądka u chorych pod Liczba pacjentów Mężczyźni Kobiety Przedział wiekowy Ryc. 1. Analiza wieku pacjentów ze stwierdzonym rakiem żołądka Źródło: obliczenia własne. Onkologia info 209 Onkologia_4_2011.indd :50:03
3 Ocena częstości występowania nowotworów żołądka na podstawie analizy wykonanych gastroskopii w latach danych gastroskopii w Klinice Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w latach Metodyka Dokonano retrospektywnej oceny 5439 opisów gastroskopii wykonanych w Klinice Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytetu Medycznego w latach Następnie przeanalizowano historie chorób pacjentów z wykrytym nowotworem żołądka, oceniając ich płeć, wiek, objawy kliniczne, badania laboratoryjne i radiologiczne oraz rodzaj wykrytego nowotworu, jego lokalizację i stopień zaawansowania. Oceniano także czas hospitalizacji i możliwość wykonania radykalnego zabiegu chirurgicznego. Spośród przeprowadzonych badań laboratoryjnych wzięto pod uwagę wskaźniki takie jak poziom erytrocytów, hemoglobinę, hematokryt, aminotransferazę alaninową (AlAT), aminotransferazę asparaginianową (AspAT), poziom bilirubiny, grupę krwi oraz test urazowy. Przeanalizowano wyniki badań obrazowych takich jak: badanie ultrasonograficzne (USG) i tomografia komputerowa (TK) jamy brzusznej, badanie radiologiczne (RTG) i tomografia komputerowa klatki piersiowej oraz badanie endosonograficzne (EUS). Wyniki Nowotwór żołądka rozpoznano u 40 chorych (20 mężczyzn i 20 kobiet), co stanowiło 0,07% wykonanych badań endoskopowych. Średni wiek chorych w momencie rozpoznania wynosił 64,9±13,9 roku (od 23 do 88 lat). Średni wiek mężczyzn to 63,1±15,2 roku natomiast kobiet 66,6±12,5 roku. W naszej obserwacji nowotwory żołądka występowały najczęściej u mężczyzn pomiędzy rokiem życia, a u kobiet pomiędzy (ryc. 1). Jednym z celów pracy była analiza lokalizacji i rodzaju wykrytego podczas gastroskopii nowotworu. Najczęściej w badaniu histopatologicznym potwierdzano gruczolakoraka żołądka (80%), w tym u 9 chorych adenocarcinoma mucocellulare (28,1%), u 7 adenocarcinoma tubulare (21,9%), u 2 adenocarcinoma male differentiatum (6,2%) i po jednym przypadku adenocarcinoma mucinosum (3,1%) i adenocarcinoma microcellulare (3,1%). Stwierdzono też 5 guzów neuroendokrynnych (12,5%), 1 chłoniaka (2,5%) i 1 tłuszczaka (2,5%). W jednym przypadku w żołądku znajdowało się wtórne ognisko raka jajnika (2,5%) (ryc. 2). Najczęstszą lokalizacją raka (62,5%) był trzon żołądka, w tym 15,6% obejmowało naciekiem 3/4 żołądka. Dolny odcinek przełyku zajęty był u trzech pacjentów (9,4%) zaś w zespoleniu żołądkowo-jelitowym zlokalizowano raka u 2 chorych (6,3%) (ryc. 3). Spośród 5 wykrytych guzów neuroendokrynnych wszystkie znajdowały się w trzonie, 60% z nich było zlokalizowanych na ścianie przedniej żołądka. Wykryty badaniem tłuszczak, o wielkości około 2,5 cm, znajdował się na granicy trzonu i antrum. Trzon żołądka był objęty zmianą również w przypadku chłoniaka, z kolei wykryty przerzut do żołądka znajdował się w części przedodźwiernikowej. Przeprowadzona analiza objawów występujących w momencie przyjęcia do szpitala została wykonana wśród 40 pacjentów. Średni czas trwania objawów wynosił 3,5 miesiąca (od 2 tygodni do 1 roku). U 3 chorych (7,5%) dane z wywiadu informowały o przebytej częściowej resekcji żołądka. Przyczyną dwóch był rak żołądka (odpowiednio w 2005 i 2006 r.), natomiast trzeciej krwawienie z wrzodu żołądka (1974 r.). U wszystkich tych osób było wykonane zespolenie żołądkowo-jelitowe typu Billroth II. Najczęstszym objawem występującym u pacjentów był ból w nadbrzuszu zgłaszany przez 20 chorych (50%). Kolejnym niepokojącym objawem była utrata masy Guzy neuroendokrynne 12,5% Chłoniak 2,5% Tłuszczak 2,5% Wtórne ognisko raka jajnika 2,5% Gruczolakoraki 80,0% Ryc. 2. Rodzaj wykrytego nowotworu Źródło: obliczenia własne. 210 Onkologia info Onkologia_4_2011.indd :50:04
4 Barbara Włodarczyk, Renata Talar-Wojnarowska, Wojciech Deroń, Ewa Małecka-Panas 70,00% 62,5% 60,00% % przypadków 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 15,6% 9,4% 6,3% Trzon 3/4 żołądka Naciek przełyku Zespolenie żołądkowo-jelitowe 10,00% 0,00% Ryc. 3. Lokalizacja raków żołądka Źródło: obliczenia własne. u 20 chorych (50%). U 13 osób (32,5%) występowały nudności i wymioty, dysfagia u 8 chorych (20%), osłabienie u 9 osób (22,5%). Siedmiu pacjentów zgłaszało utratę apetytu (17,5%), pięciu zgagę (12,5%). Biegunka pojawiła się u 1 osoby (2,5%), natomiast zaparcie u 2 chorych (5%), jeden pacjent zgłaszał smoliste stolce (2,5%). Dolegliwości takie jak dyspepsja wystąpiły u 2 osób (5%). Wyniszczenie występowało u 9 chorych (22,5%), zaś powiększoną wątrobę stwierdzono u 4 pacjentów (10%). Badaniem przedmiotowym wykazano u dwóch osób wodobrzusze (5%), natomiast żółtaczkę u jednego chorego (2,5%). Opór w nadbrzuszu występował u 1 osoby (2,5%), opór w śródbrzuszu także u jednej (2,5%). Kolejnym etapem pracy była analiza przeprowadzonych u chorych badań laboratoryjnych. U 20 chorych (50%) stwierdzono niedokrwistość, z poziomem erytrocytów (RBC) średnio 3,8 x 10 ul -1 (od 2,3 do 4,6; norma 4,7-6,1 x10 6 ul -1 ), średnia wartość hemoglobiny 10,8 gdl -1 (od 4 do 13,6; norma g dl -1 ), a średni poziom hematokrytu 34,1% (od 16,8 do 41,8; norma %). U ośmiu chorych (20%) wykazano podwyższone enzymy wątrobowe (AlAT średnio 76,4 I UL -1 (od 36 do 198) i AspAT średnio 79,5 I UL -1 (od 32 do 211). Bilirubina całkowita była podwyższona u 4 chorych i jej średnia wartość wyniosła 3,5 mg dl -1 (od 1,3 do 9,3.). Podczas hospitalizacji u 15 chorych została oznaczona grupa krwi, w tym u 7 pacjentów stwierdzono grupę A (46,6%), u 5 grupę 0 (33,3%), u 2 grupę B (13,3%). Grupa krwi AB występowała u 1 chorego (6,6%). Test urazowy wykonano u 8 chorych, u 37,5% z nich wynik był pozytywny. Badanie ultrasonograficzne i tomografię komputerową jamy brzusznej wykonano u 35 chorych. W przypadku badania USG zmianę patologiczną w żołądku stwierdzono u 8 na 15 badanych pacjentów, podczas gdy TK wykazało ją u 13 chorych na 20 poddanych badaniu. Powiększone węzły chłonne zaotrzewnowe uwidoczniono odpowiednio u 4 i 9 pacjentów, zaś podejrzenie przerzutów do wątroby wysunięto odpowiednio w 7 i 5 przypadkach. Zdjęcie radiologiczne lub tomografię komputerową klatki piersiowej wykonano u 16 chorych, zmiany o charakterze przerzutów do płuc stwierdzono u 2 osób (5%). U 3 chorych (7,5%) przeprowadzono badanie endosonograficzne (EUS), stwierdzając naciek nowotworu poza błonę mięśniową żołądka u 1 chorego. U 2 kolejnych chorych (ze stwierdzonym guzem neuroendokrynnym oraz gruczolakorakiem) nie wykazano zaburzeń architektoniki ściany żołądka. 15 chorych (37,5%) zostało zakwalifikowanych do zabiegu operacyjnego. 11 chorych skierowano na Odział Chirurgii Ogólnej, 4 na Oddział Torakochirurgii. 1 chory nie wyraził zgody na proponowany zabieg. Pozostali chorzy pozostali pod opieką Poradni Onkologicznej i/ lub Gastrologicznej. Średni czas hospitalizacji wynosił 6,45±6,80 dni (od 1 do 30 dni). W trakcie hospitalizacji zmarło 3 chorych z rozsianym procesem nowotworowym, którzy nie byli wcześniej operowani (7,5%). Bezpośrednią przyczyną zgonów była niewydolność nerek (1 chory), zespół rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego (1 chory) oraz niewydolności krążeniowo-oddechowa (1 chory). Dyskusja W ciągu ostatnich kilku dekad na świecie odnotowano spadek współczynnika śmiertelności na raka żołądka z 33 na 5/ Dla Polski współczynnik ten wynosi 7,7/ , jednak w wielu krajach pozostaje on nadal wysoki. Najwyższe współczynniki zachorowalności odnotowano w Korei Południowej 43/ i Japonii 31/ [7], podczas gdy w Polsce przyjmuje Onkologia info 211 Onkologia_4_2011.indd :50:04
5 Ocena częstości występowania nowotworów żołądka na podstawie analizy wykonanych gastroskopii w latach on wartość 8,4/ [8]. Aktualnie w Japonii współczynnik zachorowalności na raka żołądka wśród mężczyzn z grupy wysokiego ryzyka (przedział wieku lat) pozostaje 30 razy wyższy niż w analogicznej grupie w Stanach Zjednoczonych (20/ /rok), przy czym jeszcze 100 lat temu współczynniki dla obu tych grup były na identycznym poziomie [9]. W większości krajów w momencie rozpoznania rak obejmuje naciekiem blaszkę właściwą błony mięśniowej żołądka, czego skutkiem jest 5-letnie przeżycie wynoszące poniżej 20% [10]. Odmiennie kształtuje się sytuacja w Japonii, w której dzięki przesiewowym badaniom endoskopowym rak żołądka jest wykrywany we wczesnym stadium rozwoju, z czym ściśle wiąże się 5-letnie przeżycie wynoszące 97% [11]. Czynnikiem ryzyka rozwoju raka żołądka jest płeć męska [13, 14, 15, 16] oraz podeszły wiek chorych [12, 13, 17]. Halissey i wsp. spośród 2659 zakwalifikowanych do badania pacjentów po 40. roku życia, których głównym objawem była dyspepsja, wykryli raka żołądka u 2% analizowanych chorych, w tym głównie u osób powyżej 55. roku życia [12]. W naszym badaniu rak żołądka został wykryty w 0,07% wykonywanych gastroskopii. Różnice te mogą wynikać z odmiennego wieku badanych chorych, w naszej analizie byli to chorzy od 18. roku życia. W badaniu przeprowadzonym przez Watabe i wsp. największe ryzyko rozwoju raka związane było z zanikowym zapaleniem żołądka, wiekiem powyżej 60. lat oraz płcią męską. Dla tej grupy pacjentów roczne ryzyko rozwoju raka zostało oszacowane na 1,8 %/rok [13]. Na podstawie badań autorów niniejszej pracy, analiza wieku pacjentów dostarczyła informacji o zdecydowanej przewadze mężczyzn chorych na raka żołądka w grupie wiekowej między rokiem życia, przy takiej samej ogólnej liczbie chorych mężczyzn i kobiet. W pracy Ramosa-De la Mediny i wsp. dość liczną grupę z rozpoznanym rakiem żołądka stanowili pacjenci poniżej 40. roku życia (14,8%). W naszej pracy stanowili oni tylko 5% przypadków. U dwóch mężczyzn rak żołądka wystąpił w wieku od lat, co może świadczyć o tym, że wcześniej stają się oni grupą podwyższonego ryzyka. W oparciu o przeprowadzone badania nie możemy jednak dokonać wnioskowania statystycznego ze względu na małą liczebność próby. W badaniu Ramosa-De la Mediny i wsp. aż 14 chorych (16,9%) miało dodatni wywiad rodzinny w kierunku raka żołądka [14]. W naszej obserwacji u żadnego chorego nie potwierdzono dodatniego wywiadu w tym kierunku. Gary i wsp. wykazali, że ryzyko raka jest o 16% wyższe wśród chorych z grupą krwi A w porównaniu z grupą B oraz, że płeć męska dominuje w grupie pacjentów z rakiem zlokalizowanym w górnych 2/3 żołądka [15]. Mimo iż w naszej pracy grupa krwi została oznaczona tylko u 15 chorych, to i tak odnotowano przewagę pacjentów z grupą krwi A w stosunku do grupy krwi B, przy czym różnica ta wyniosła 13,3 punkta %. Sonali podaje, że spośród zmian nowotworowych w żołądku procent wykrywanych gruczolakoraków wynosi 90-95, natomiast pozostałe przypadki dotyczą guzów neuroendokrynnych i chłoniaków, zaś do najrzadszych zalicza guzy stromalne (GIST) [4]. Podobne wyniki uzyskano w naszym badaniu, stwierdzając obecność gruczolakoraków w 80% przypadków, natomiast guzy neuroendokrynne były rozpoznane w 12,5% przypadków. Żołądek zaraz po węzłach chłonnych jest najczęstszym miejscem rozwoju chłoniaków (10%), które stanowią około 3% wszystkich nowotworów żołądka [16]. Podobnie w naszej obserwacji chłoniaki stanowiły 2,5% wykrywanych nowotworów żołądka. Molloy i wsp. wykazali, iż średni czas od częściowej resekcji żołądka do stwierdzenia raka tego narządu wynosi 11,2 roku [17]. W naszej pracy średni czas między przeprowadzoną operacją (wykonaną u 7,5% chorych), a zdiagnozowaniem nowotworu jest zbliżony do przedstawionego powyżej i wynosi 12,3 roku. Do zdecydowanie najczęstszych objawów raka żołądka należy ból w nadbrzuszu i śródbrzuszu oraz utrata masy ciała [3, 4, 12, 14]. Fakt ten potwierdza nasza praca, objawy te były zgłaszane przez odpowiednio 50% chorych. W badanu Ramosa-De la Mediny i wsp. objawy występowały we wszystkich przypadkach, a czas ich trwania przed rozpoznaniem raka żołądka wyniósł średnio 8,4 miesiąca (od 2 do 48) [14]. Badacze ci doszli też do wniosku, że im krótszy jest czas objawów tym rokowanie jest mniej pomyślne ze względu na agresywny przebieg choroby [14]. W naszej pracy objawy występowały u 95% chorych, a czas ich trwania był znacząco krótszy (średnio 3,5 miesiąca). Wczesny rak żołądka, definiowany jako rak ograniczony do błony śluzowej lub podśluzowej, w badaniu Halisseya i wsp. został stwierdzony w 26% przypadków, zaś do zabiegu operacyjnego zostało zakwalifikowanych aż 63% badanych [12]. Z kolei w obserwacji Ramosa-De la Mediny i wsp. do zabiegu operacyjnego zostało zakwalifikowanych 88% chorych, jednak tylko w 35% przypadków miał on leczniczy skutek [14]. W naszej obserwacji u większości pacjentów stan choroby był zaawansowany, a tylko u 37,5% z nich wykonano zabieg operacyjny. Pozostali chorzy, w tym również pacjenci z rozsianą chorobą nowotworową, zostali skierowani do Poradni Onkologicznej i/lub Gastrologicznej. Wnioski 1. Mimo stosunkowo krótkiego czasu trwania objawów klinicznych nowotwory żołądka, a zwłaszcza raki tego narządu, często wykrywane są w zaawansowanym stadium choroby. 212 Onkologia info Onkologia_4_2011.indd :50:04
6 Barbara Włodarczyk, Renata Talar-Wojnarowska, Wojciech Deroń, Ewa Małecka-Panas 2. Początkowo obraz kliniczny choroby nie jest charakterystyczny, a badanie endoskopowe stanowi najlepszą metodę diagnostyczną. Piśmiennictwo 1. Internetowa baza danych Centrum Onkologii w Warszawie Internetowa baza danych U.S. National Cancer Institute Wanebo HJ, Kennedy BJ, Chmiel J, Steele GJr., Winchester D, Osteen R: Cancer of the stomach: A patent care study by the American College of Surgeons. Ann Surg 1993; 218: Sonali S: Gastric carcinoma. Dis Mon 2004; 50: Gilligan CJ, Lawton GP, Tang LH, West AB, Modlin IM: Gastric carcinoid tumors: the biology and therapy of an enigmatic and controversial lesion. Am J Gastroenterol 1995; 90: Koch P, Valle F, Berdel WE, et. al.: Primary gastrointestinal non-hodgkin s lymphoma II. Combined surgical and conservative or conservative management only in localized gastriclymphoma results of the prospective German Multicenter Study GIT NHL 01/92. J Clin Oncol 2001;19: Toshikazu U, Mitsuru S: Focus on gastric cancer. Cancer cell 2004; 5: Globocan 2008, International Agency for Research on Cancer, World Health Organization globocan.iarc.fr/. 9. Graham D, Shiotani A: The time to eradicate is now. Gut 2005; 54: Correa P.: Is gastric cancer preventable? Gut 2004; 53: Murakami T: Early cancer of the stomach. World J Surg 1979; 3: Hallissey MT, Allum WH, Jewkes AJ, Ellis DJ, Fielding JWL: Early detection of gastric cancer. Br Med J 1990; 301: Watabe H, Mitsushima T, Yamaji Y, i wsp.: Predicting the development of gastric cancer from combining Helicobacter pylori antibodies and serum pepsinogen status: a prospective endoscopic cohort study. Gut 2005; 54: Ramos-De la Medina A, Salgado-Nesme N, Torres- Villalobos G, Medina-Franco H: Clinicopathologic characteristics of gastric cancer in young patients population. J Gastrointest Surg 2004; 8: Gary A, Glober E, Cantrell G, Doll R, Peto R: Interaction between ABO and Rhesus blood groups, the site of origin of gastric cancers, and the age and sex of the patient. Gut 1971; 12: Rogaska S: Can gastric cancer be prevented? J Physiol Pharmacol 2009; 60: Molloy RM, Sonnenberg A: Relation between gastric cancer and previous peptic ulcer disease. Gut 1997; 40: *Adres do korespondencji: Barbara Włodarczyk Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego Uniwersytet Medyczny w Łodzi Łódź, ul. Kopcińskiego 22 tel.: barbara.anna.wlodarczyk@gmail.com Pracę nadesłano: r. Przyjęto do druku: r. Onkologia info 213 Onkologia_4_2011.indd :50:04
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 162/2016 z dnia 2 września 2016 r. o projekcie programu polityki
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoOcena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoBADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoPilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV
Pilotażowy Program Profilaktyki Zakażeń HCV HCV zidentyfikowany w 1989 roku należy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA koduje białka strukturalne i niestrukturalne (co najmniej 10) ma 6 podstawowych
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 9
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoTab. 2. Charakterystyka zbadanej populacji w latach 1998-1999 w grupach płci i wieku. Grupy wiekowe. 18-28 29-39 40-49 50-59 >60 r.
. WYIKI Analizie poddano wyniki badań 89 osób, 7 kobiet i mężczyzn w wieku 8-78 lat. Średnia wieku kobiet wynosiła,8 ±,6 lat, średnia wieku mężczyzn wynosiła,89 ± 7, lat. Średnia wieku dla obu płci wynosiła,6
Bardziej szczegółowoRola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego
Tomasz Borkowski Department of Urology Medical University of Warsaw Rola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego VII Pomorskie spotkanie Uroonkologiczne Rak pęcherza moczowego Henry Gray (1825
Bardziej szczegółowoBadania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka jelita grubego. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka jelita grubego zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Badania przesiewowe stosowane w celu wykrycia raka jelita grubego Ocena
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2
Kod NKO(nz)ChirOnk modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Chirurgia i onkologia 2/2 Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoEpidemiologia. Czynniki ryzyka. Predyspozycje genetyczne. Polipy gruczołowe. Predyspozycje genetyczne. Rak jelita grubego. Zachorowalność w 2003 roku:
Epidemiologia Rak jelita Szkolenie dla lekarzy rodzinnych 2007 Igor Madej Oddział Chirurgii Onkologicznej II Dolnośląskiego Centrum Onkologii Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Onkologicznej Akademii
Bardziej szczegółowoPrzypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii. Małgorzata Misiak
Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii Małgorzata Misiak Pacjentka TP l.61 Wzrost 154 cm Wyjściowa masa ciała 47 kg BMI 19.8 Hb 9.8 g/dl; Lym 1.66 G/l TP 56.2 g/l; Alb 28.5 g/l; Prealb 14.0
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 1 Zakład Chorób Układu Nerwowego Wydział Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu, Kierownik Zakładu prof.
Bardziej szczegółowoRAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin
RAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: pęcherzyk Ŝółciowy, wątroba, drogi Ŝółciowe zewnątrzwątrobowe, inne (wymień): 2. Procedura chirurgiczna:
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoBadania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Cel wykonywania badań przesiewowych Jak powinna postępować każda kobieta? U jakich
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoCentrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)
Centrum Pulmonologii i posiada w swojej strukturze 8 oddziałów szpitalnych w tym Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej ( zamiennie - torakochirurgii) Oddział został utworzony w latach 50 tych ubiegłego stulecia
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoGUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO. (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz
Sformatowano GUZY PODŚCIELISKOWE PRZEWODU POKARMOWEGO (Gastrointestinal Stromal Tumor (GIST)) Anna Nasierowska-Guttmejer, Katarzyna Guzińska-Ustynowicz 1. Materiał chirurgiczny: przełyk, Ŝołądek, jelito
Bardziej szczegółowoLek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Bardziej szczegółowoNON-HODGKIN S LYMPHOMA
NON-HODGKIN S LYMPHOMA Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku We Wrocławiu Aleksandra Bogucka-Fedorczuk DEFINICJA Chłoniaki Non-Hodgkin (NHL) to heterogeniczna grupa nowotworów charakteryzująca
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoWTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI
WTÓRNE OPERACJE CYTOREDUKCYJNE - ZASADY KWALIFIKACJI Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Uniwersyteckie Centrum Leczenia Chorób Piersi I Katedra Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowoprzytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia
SŁOWA KLUCZOWE: przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia STRESZCZENIE Wstęp. Ze względu na stosunki anatomiczne oraz wspólne unaczynienie tarczycy
Bardziej szczegółowoNiezaspokojone Potrzeby Pacjentów z Przerzutowym Rakiem Jelita Grubego
Niezaspokojone Potrzeby Pacjentów z Przerzutowym Rakiem Jelita Grubego Błażej Rawicki Prezes Fundacji EuropaColon Polska Letnia Akademia Onkologiczna Warszawa, 9 sierpnia 2018r. Fundacja EuropaColon Polska
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 88/2013 z dnia 15 kwietnia 2013 r. o projekcie programu Rak jajnika cichy zabójca. Program badań dla wczesnego
Bardziej szczegółowoPodstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii
Podstawowe badania obrazowe Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Prawidłowe myślenie lekarskie Zebranie podstawowych danych (badanie podmiotowe i przedmiotowe)
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoUdział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii
Lek. med. Andrzej Kmieć Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoWalczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA A CHOROBY WSPÓŁISTNIEJĄCE
Beata Brajer-Luftmann Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej UM w Poznaniu TPT 30.11.2013r. Najczęstszy nowotwór na świecie (ok. 1,2 mln zachorowań i ok. 1,1ml zgonów)
Bardziej szczegółowoŻylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem? Żylna Choroba Zakrzepowo-Zatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny ny, interdyscyplinarny problem współczesnej medycyny Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) (Deep
Bardziej szczegółowoWARUNKI KONKURSU. w okresie od r. do r. w następujących zakresach:
Kraków, dnia 12 grudnia 2016 r. WARUNKI KONKURSU na udzielanie świadczeń zdrowotnych: w okresie od 01.01.2017 r. do 31.12.2017 r. w następujących zakresach: 1. koordynacja pracy (lekarz kierujący) w Zakładzie
Bardziej szczegółowoOncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport
IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 4 OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD PESEL: 00999000000 Dane osobowe Wiek (w latach): 40 Status menopauzalny
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO
bioprognos OncoPROSTATE Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego gruczołu krokowego oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,
Bardziej szczegółowoKolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii
www.watchhealthcare.eu Kolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii Lek. med. Krzysztof Łanda KSIĘŻYCE MARSA: DEIMOS (Z GR. TRWOGA) I PHOBOS ( Z GR. STRACH) OBSZAR A KOSZYK
Bardziej szczegółowoLECZENIE WYSOKO ZRÓŻNICOWANEGO NOWOTWORU NEUROENDOKRYNNEGO TRZUSTKI (ICD-10 C25.4)
Załącznik B.53..docx LECZENIE WYSOKO ZRÓŻNICOWANEGO NOWOTWORU NEUROENDOKRYNNEGO TRZUSTKI (ICD-10 C25.4) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie wysoko zróżnicowanego nowotworu neuroendokrynnego
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Udział badań obrazowych obejmujących jamę brzuszną w diagnozowaniu chorób nowotworowych u dzieci.
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Lek. Małgorzata Skuza ROZPRAWA DOKTORSKA Udział badań obrazowych obejmujących
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowolek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoZachorowalność i umieralność u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową w Polsce w latach
PRACA POGLĄDOWA Hematologia 2016, tom 7, nr 2, 108 116 DOI: 10.5603/Hem.2016.0013 Copyright 2016 Via Medica ISSN 2081 0768 Zachorowalność i umieralność u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową w Polsce
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie raka jelita grubego. C19 nowotwór złośliwy zagięcia esiczo-odbytniczego
Nazwa programu: LECZENIE RAKA JELITA GRUBEGO ICD-10 Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 C18 nowotwór złośliwy jelita grubego C20 nowotwór złośliwy odbytnicy załącznik nr 6 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL
Bardziej szczegółowodzienniczek pacjenta rak nerki
dzienniczek pacjenta rak nerki Grafika i skład: Fundacja Wygrajmy Zdrowie Wydanie I Styczeń 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Podstawowe dane Imię i nazwisko: Data urodzenia: Lekarz prowadzący: Palcówka
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1. OPIS PROGRAMU Cel główny: Zmniejszenie umieralności z powodu raka jelita grubego.
Załącznik nr 1 OPIS PROGRAMU Cel główny: Zmniejszenie umieralności z powodu raka jelita grubego. Cele szczegółowe: - zwiększenie odsetka raków wykrywanych we wczesnych stadiach zaawansowania (A i B wg
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 492 Poz. 66 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoWARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA
WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA..,WWW.MONEY.PL ( 00:00:00) www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/warszawscy;lekarze;zastosowali;nowa;metode;leczenia;raka;j
Bardziej szczegółowodiagnostyka raka piersi
diagnostyka raka piersi Jedyne w Polsce badanie genetyczne połączone z badaniem obrazowym piersi 1 Czy jesteś pewna, że nie grozi Ci zachorowanie na raka piersi? Aktualny stan wiedzy medycznej umożliwia
Bardziej szczegółowoKrzysztof Krzemieniecki. Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Onkologii Klinicznej. Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Nowotwory wyzwanie globalne Krzysztof Krzemieniecki Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Onkologii Klinicznej Szpital Uniwersytecki w Krakowie 1 Dlaczego onkologia jest tak ważna? Nowotwory zjawisko masowe
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjentów przed badaniem jelita grubego*
Informacje dla pacjentów przed badaniem jelita grubego* Konsultacja: prof. dr hab. n. med. Jarosław Reguła Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE RAKA WĄTROBOKOMÓRKOWEGO
Załącznik nr 48 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA WĄTROBOKOMÓRKOWEGO ICD-10 C 22.0 Rak komórek wątroby Dziedzina medycyny: Onkologia
Bardziej szczegółowoMożliwości diagnostyczne w nowotworach nerki - rola wczesnego wykrywania
Możliwości diagnostyczne w nowotworach nerki - rola wczesnego wykrywania Rak nerki stanowi około 3% wszystkich nowotworów złośliwych u człowieka. Najczęściej rozwija się w starszym wieku, aczkolwiek coraz
Bardziej szczegółowoLECZENIE WYSOKO ZRÓŻNICOWANEGO NOWOTWORU NEUROENDOKRYNNEGO TRZUSTKI (ICD-10 C25.4)
Załącznik B.53. LECZENIE WYSOKO ZRÓŻNICOWANEGO NOWOTWORU NEUROENDOKRYNNEGO TRZUSTKI (ICD-10 C25.4) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie wysoko zróżnicowanego nowotworu neuroendokrynnego
Bardziej szczegółowoPostępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.
Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH (NET) UKŁADU POKARMOWEGO:
Andrzej W. SZAWŁOWSKI CHIRURGICZNE LECZENIE GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH (NET) UKŁADU POKARMOWEGO: Żołądka Jelit Trzustki GEP z Kliniki Nowotworów Górnego Odcinka Układu Pokarmowego -Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
Bardziej szczegółowoPowiedz rakowi: NIE!!!
Powiedz rakowi: NIE!!! Internetowe wydanie gazetki ekologicznej NR 5- wrzesień 2015 W V numerze naszej gazetki poruszymy: Nawyki żywieniowe dzisiejszych nastolatków, czyli domowe pizzerki Kleszcze, czyli
Bardziej szczegółowoAmy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego.
1 Kierunek: PIELĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 546 Poz. 71 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoJAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby
SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja
Bardziej szczegółowoJarosław B. Ćwikła. Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Nowe algorytmy oceny odpowiedzi na leczenie w badaniach strukturalnych, dużo dalej niż klasyczne kryteria RECIST Jarosław B. Ćwikła Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Radiologiczna
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Bardziej szczegółowoOcena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych
Ocena pracy doktorskiej mgr Beaty Jakusik pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych operowanych z powodu nowotworów jelita grubego Przedstawiona do recenzji praca porusza bardzo
Bardziej szczegółowoRak jelita grubego. Ewelina Piasna 1
Rak jelita grubego Ewelina Piasna 1 Epidemiologia Rak jelita grubego jest trzecim co do częstości występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn i drugim u kobiet 15 000 nowych zachorowań rocznie w Polsce
Bardziej szczegółowoNowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska
Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości
Bardziej szczegółowoPilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV. Zakazenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie
Pilotazowy Program Profilaktyki Zakazen HCV Zakazenia i zachorowania etiologii HCV - klinika, diagnostyka, leczenie HCV zidentyfikowany w 1989 roku nalezy do rodziny Flaviviridae zawiera jednoniciowy RNA
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHIRURGII RATOWNICTWO MEDYCZNE. Anatomia prawidłowa człowiek, Fizjologia, Patofizjologia, Podstawy chorób wewnętrznych,
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA JAJNIKA
bioprognos OncoOVARIAN Dx Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentek z podejrzeniem nowotworu złośliwego jajnika oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,
Bardziej szczegółowopierwszej było 79 chorych (64,75%). Byli to pacjenci z zapaleniem przełyku ale też chorzy z NERD oraz przepukliną rozworu przełykowego.
Streszczenie. Wstęp. Choroba refluksowa przełyku (GERD) jest jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób przewodu pokarmowego na świecie. Wprowadzenie inhibitorów pompy protonowej (IPPs) w leczeniu GERD
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoOpieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych
Opieka po operacjach endoskopowych zatok (FEOZ) z oceną regeneracji błony śluzowej na podstawie badań cytologicznych Dr n. med. Jacek Schmidt Oddział Otolaryngologiczny ZOZ MSWiA w Łodzi Operacje endoskopowe
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoStabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym
SYSTEM DERO: ROZWÓJ TECHNIK OPERACYJNEGO LECZENIA KRĘGOSŁUPA Adamski Ryszard, Tura Krzysztof 1 Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym Wstęp Streszczenie:
Bardziej szczegółowo