Czy program certyfikacji Szpital bez. Jan Dobrogowski

Transkrypt

1 Czy program certyfikacji Szpital bez bólu stwarza szansę na podwyŝszenie standardów świadczeń medycznych Jan Dobrogowski

2 Obecna sytuacja Szacuje się, iŝ ból pooperacyjny jest niewłaściwie uśmierzany u ponad połowy pacjentów Przyczyny: - problemy organizacyjne - mała wiedza o uśmierzaniu bólu - brak czasu - złoŝoność postępowania przeciwbólowego Często głównym kryterium wyboru leku przeciwbólowego jest cena (bez liczenia całkowitych kosztów), przyzwyczajenie i dostępność leków przeciwbólowych Zdarza się, Ŝe pielęgniarki a nie lekarze decydują o rodzaju podanego leku przeciwbólowego (terapia na Ŝądanie)

3 Ponadto istnieją co najmniej dwie przeszkody we wdroŝeniu optymalizacji uśmierzania bólu pooperacyjnego: 1. MoŜna i naleŝy to zrealizować, ale bez dodatkowych kosztów (PŁATNIK) 2. Przeszkody psychologiczne : jeŝeli wynik operacji jest dobry, to ból ustępuje w ciągu kilku dni i szybko jest zapominany. Po co zatem stosować wymyślne, skomplikowane i kosztowne techniki uśmierzania bólu, które przecieŝ nie są wolne od powikłań? (PŁATNIK, CHIRURG)

4 WIELOSPECJALISTYCZNY ZESPÓŁ UŚMIERZANIA BÓLU POOPERACYJNEGO (Acute Pain Service) Anestezjolog Pielęgniarka Chirurg Farmakolog Zastosowanie technik znieczulenia regionalnego Zastosowanie i obsługa pomp PCA Nadzór nad prawidłowym stosowaniem analgezji multimodalnej Edukacja personelu medycznego Audyt oceniający wyniki postępowania

5 Obecna sytuacja w Wielkiej Brytanii, Kanadzie i Francji Wielka Brytania i Kanada w około 90% szpitali istnieją APS Brak środków i refundacji powoduje, Ŝe zmagają się z trudnościami i walczą o przetrwanie Rząd Francji od roku 1994 zwraca uwagę na obowiązek lekarzy i pielęgniarek, a w szczególności anestezjologów, zapewnienia adekwatnego uśmierzania bólu pooperacyjnego. Podkreśla równieŝ prawo pacjenta do otrzymania informacji dotyczących bólu ostrego i jego skutecznego uśmierzania. Nagi H: Acute pain services in the United Kingdom. Acute Pain 2004 Breivik H: Management of acute postoperative pain: Still a long way to go! Pain 2008

6 PATHOS Postoperative Analgesic THerapy Observational Survey Obserwacyjne badanie pooperacyjnego leczenia przeciwbólowego Europejskie badanie dotyczące POP (1558 anestezjologów i chirurgów z 746 instytucji w 7 krajach w 2005r.) Dokonano oceny pięciu obszarów, waŝnych dla właściwego uśmierzania bólu pooperacyjnego: szkolenie personelu, informowanie pacjentów, stosowane schematy leczenia, prowadzenie dokumentacji oraz monitorowanie bólu Wyniki tego szeroko zakrojonego badania dowodzą, Ŝe nadal istnieją znaczne moŝliwości poprawy w zakresie pooperacyjnego uśmierzania bólu w całej Europie, pomimo rozpowszechnienia w latach 90-tych krajowych i międzynarodowych zaleceń i wytycznych.

7 ORGANIZATORZY PROJEKTU SZPITAL BEZ BÓLU Polskie Towarzystwo Badania Bólu - inicjator projektu Polskie Towarzystwo Anestezjologii i Intensywnej Terapii Towarzystwo Chirurgów Polskich Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne Grupa Ekspertów Nad merytoryczną częścią projektu czuwa interdyscyplinarna Grupa Ekspertów złoŝona z przedstawicieli wymienionych powyŝej Towarzystw Naukowych oraz Konsultant Krajowy w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii

8 OPIS I CELE PROJEKTU SZPITAL BEZ BÓLU Program polega na nadawaniu certyfikatu Szpital bez bólu szpitalom, które spełnią kryteria określone przez Polskie Towarzystwo Badania Bólu. Certyfikat otrzymają szpitale, które będą zapewniać pacjentom najwyŝszy poziom uśmierzania bólu pooperacyjnego. Program ma się przyczynić do poprawy jakości uśmierzania bólu pooperacyjnego w Polsce.

9 KORZYŚCI Z UZYSKANIA CERTYFIKATU Promocja szpitali/oddziałów, związana z medialnym nagłośnieniem programu Szpital bez bólu Podniesienie wizerunku szpitala/oddziału Redukcja kosztów hospitalizacji pacjentów dzięki zmniejszeniu częstości występowania powikłań pooperacyjnych oraz wcześniejszemu wypisowi ze szpitala W przyszłości umoŝliwienie ubiegania się o dodatkoweśrodki finansowe z NFZ na uśmierzanie bólu pooperacyjnego

10 ZASADY PRZYZNAWANIA CERTYFIKATU Wypełnienie kwestionariusza zgłoszeniowego dostępnego na stronie Wprowadzenie niezbędnych procedur w ciągu 3 miesięcy Wystąpienie z pisemnym wnioskiem do PTBB o nadanie certyfikatu Kontrola spełnienia wyznaczonych kryteriów przez PTBB Nadanie certyfikatu na okres 3 lat

11 KRYTERIA PRZYZNAWANIA CERTYFIKATU 1. Uczestnictwo personelu medycznego w szkoleniach z zakresu uśmierzania bólu pooperacyjnego (np. Szkoła Bólu) 2. Prowadzenie monitoringu natęŝenia bólu u wszystkich operowanych pacjentów, co najmniej 4 razy na dobę 3. Informowanie pacjentów o moŝliwości i metodach uśmierzania bólu pooperacyjnego przed zabiegiem 4. Prowadzenie dokumentacji dotyczącej pomiarów bólu i zastosowanego postępowania zgodnie z rekomendacjami uśmierzania bólu 5. Monitorowanie ewentualnych działań niepoŝądanych zastosowanego leczenia na specjalnym formularzu zgłaszania działań niepoŝądanych leków

12 SZKOLENIA DLA PERSONELU MEDYCZNEGO Uczestnictwo personelu medycznego raz w roku w szkoleniu z zakresu bólu pooperacyjnego np. Szkolenie to po powinno obejmować m.in. następujące zagadnienia: Definicja i patofizjologia bólu, Konsekwencje źle uśmierzanego bólu pooperacyjnego, Metody uśmierzania bólu pooperacyjnego, Informowanie pacjentów o moŝliwościach postępowania w bólu pooperacyjnym.

13 ZALECENIA UŚMIERZANIA BÓLU POOPERACYJNEGO rekomendowane przez PTBB oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie AiIT zalecenie to ma siłę decydującą o właściwie realizowanym na terenie szpitala systemie zarządzania jakością wdroŝenie zaleceń do praktyki klinicznej będzie postrzegane przez płatnika jako właściwe postępowanie w zakresie systemów zarządzania jakością wdroŝenie zaleceń będzie wymiernie oceniane podczas kontraktowania świadczeń zdrowotnych przez świadczeniodawców w postaci dodatkowych środków finansowych przeznaczonych na wdraŝanie i realizowanie systemu zarządzania jakością * ( )

14 REGULARNE POMIARY NATĘśENIA BÓLU Prowadzenie monitoringu natęŝenia bólu u wszystkich operowanych pacjentów co najmniej 4 razy na dobę 0 - odpowiada wcale nie odczuwam bólu, 10 - najgorszy ból, jaki mogę sobie wyobrazić

15 INFORMOWANIE PACJENTA Informowanie pacjentów o moŝliwości i metodach uśmierzania bólu pooperacyjnego przed zabiegiem

16 PROWADZENIE DOKUMENTACJI POSTĘPOWANIA PRZECIWBÓLOWEGO Prowadzenie dokumentacji dotyczącej pomiarów bólu i zastosowanego postępowania zgodnie z zaleceniami i rekomendacjami uśmierzania bólu

17 PROWADZENIE DOKUMENTACJI POSTĘPOWANIA PRZECIWBÓLOWEGO W przypadku zastosowania innej karty niŝ opracowanej przez organizatorów projektu, naleŝy przesłać ją do akceptacji PTBB Karta dokumentacji postępowania przeciwbólowego powinna zawierać informacje dotyczące: Danych pacjenta Chorób współistniejących/czynników ryzyka Zastosowanej analgezji z wyprzedzeniem Zastosowanej analgezji pooperacyjnej Farmakoterapii Analgezji przewodowej Wyników pomiaru nasilenia bólu pooperacyjnego Wystąpienia niepoŝądanych działań zastosowanych leków

18 MONITOROWANIE DZIAŁAŃ NIEPOśĄDANYCH LEKÓW Monitorowanie ewentualnych działań niepoŝądanych zastosowanego leczenia na formularzu zgłaszania działań niepoŝądanych leków (tzw. Ŝółta karta)

19 PRZYZNANO PIERWSZE CERTYFIKATY SZPITAL BEZ BÓLU 27 kwietnia 2009 r. certyfikat Szpital bez bólu otrzymały szpitale: 1. Krakowskie Centrum Rehabilitacji, Kraków 2. Szpital Kliniczny Nr 1 Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Zabrze 3. Wojewódzki Szpital Zespolony, Tarnobrzeg

20 PRZYZNANO PIERWSZE CERTYFIKATY SZPITAL BEZ BÓLU 26 czerwca 2009 r. Certyfikaty otrzymały kolejne 3 szpitale: 1. Szpital specjalistyczny im. śeromskiego w Krakowie 2. Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie 3. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Św. Rafała w Czerwonej Górze Komisja certyfikacyjna: Leon Drobnik Ewa Mayzner-Zawadzka Jerzy Wordliczek Anna Misiołek Jan Dobrogowski

21 Projekt Szpital bez bólub lu 21 października 2009 r. certyfikat Szpital bez bólub lu otrzymały Szpitale: Szpital Specjalistyczny im. Stefana śeromskiego, Kraków 10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ,, Bydgoszcz Szpital Specjalistyczny im. Floriana Ceynowy, Wejherowo Samodzielny Publiczny Zakład ad Opieki Zdrowotnej Szpital im. Franciszka śaczka,, Puck Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony,, Szczecin Zakład ad Opieki Zdrowotnej MSWiA, Opole Centrum Medyczne, Łańcut Samodzielny Publiczny Zakład ad Opieki Zdrowotnej, Przeworsk Samodzielny Publiczny Zakład ad Opieki Zdrowotnej, Parczew Niepubliczny Zakład ad Opieki Zdrowotnej Szpital Specjalistyczny im. WładysW adysława awa Biegańskiego skiego, Jędrzejów

22 Projekt Szpital bez bólub lu Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Fryderyka Chopina, Rzeszów Płocki Zakład ad Opieki Zdrowotnej Sp. z o.o., PłockP III Szpital Miejski im. Dr Karola Jonschera, Łódź Szpital Zakonu Bonifratrów Św. Jana Grandego,, Kraków Specjalistyczne Centrum Diagnostyczno- Zabiegowe Sp. z o.o. Medicina,, Kraków Szpital Specjalistyczny Św. Łukasza, Końskie Oddział Klinika Chirurgii Klatki Piersiowej Oddział Intensywnego Nadzoru Pooperacyjnego, Instytut Gruźlicy i Chorób b Płuc P Oddział Terenowy im. Jana i Ireny Rudników, Rabka Zdrój

23 Projekt Szpital bez bólub lu Do tej pory w mediach ukazało o się prawie 250 publikacji o projekcie Szpital bez bólub lu

24 Badanie,,Ból pooperacyjny w Polsce przeprowadzone: w dniach pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badania Bólu przy wsparciu firmy Bristol-Myers Squibb przez zewnętrzną firmę badawczą Human Graph

25 Rodzaj szpitala M3. Rodzaj szpitala Szpital ogólny Szpital specjalistyczny W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM 35% 28% 65% 72% n=100 n=100

26 Szkolenia w ciągu ostatniego roku P1. Czy na Pana/i oddziale odbywało się w ciągu ostatniego roku szkolenie związane z tematyką bólu pooperacyjnego? Procent odpowiedzi "tak" W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 65% 42% n=100 n=100 LEKARZE 70% 44% PIELĘGNIARKI 60% 40% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy

27 Tematyka szkoleń P2. Jakiej tematyki dotyczyło to szkolenie / te szkolenia? MOśLIWYCH WIELE ODPOWIEDZI W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL LEKARZE PIELĘGNIARKI TOTAL LEKARZE PIELĘGNIARKI metod uśmierzania bólu pooperacyjnego - analgezja multimodalna 57% 60% 54% 29% 30% 28% definicji i patofizjologii bólu 52% 48% 56% 17% 18% 16% następstw źle uśmierzanego bólu pooperacyjnego informowania pacjentów o metodach uśmierzania bólu pooperacyjnego inne tematy 39% 28% 50% 28% 28% 28% 27% 15% 28% 14% 26% 16% nie wiem 1% 2% 0% 4% 4% 4% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy 1% 0% 2% 2% 2% 2% n=100 n=100

28 Kontrola nasilenia bólu - częstotliwość P5. Z jaką częstotliwością (jeśli w ogóle), po zakończeniu procedury chirurgicznej, kontrolowane jest zazwyczaj nasilenie bólu na oddziale? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 25% 41% 10% 10% 14% 6% 55% 5% 28% 6% n=100 n=100 LEKARZE 22% 38% 16% 8% 16% 4% 59% 2% 27% 8% PIELĘGNIARKI 28% 44% 4% 12% 12% 8% 50% 8% 30% 4% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy 72% 58% Z inną częstotliwością (najczęściej co 4h) W stałych odstępach czasu, co najmniej 4 razy dziennie W stałych odstępach czasu, 1-2 razy dziennie Tylko w przypadku, gdy pacjent skarŝy się z powodu bólu Nasilenie blu nie jest oceniane

29 Kontrola nasilenia bólu - metoda P6. Która z wymienionych poniŝej metod oceny nasilenia bólu pooperacyjnego jest najczęściej stosowana na oddziale? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 34% 29% 29% 9% 34% 44% 11% 10% n=86 n=94 LEKARZE 31% 15% 42% 12% 39% 33% 15% 12% n=42 n=46 PIELĘGNIARKI 37% 40% 17% 7% 30% 54% 8% 8% n=44 n=48 Skala wzrokowo-analogowa Skala oceny numerycznej Skala oceny werbalnej Inna metoda

30 Kontrola nasilenia bólu sytuacja P7. Czy nasilenie bólu pooperacyjnego jest standardowo oceniane? MOśLIWE DWIE ODPOWIEDZI W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL LEKARZE PIELĘGNIARKI TOTAL LEKARZE PIELĘGNIARKI W spoczynku 100 % 100 % 100 % 96% 98% 94% W ruchu 42% 33% 50% 23% 20% 25% n=86 n=42 n=44 n=94 n=46 n=48

31 Kontrola nasilenia bólu odnotowywanie w dokumentacji P8. Czy wyniki pomiaru nasilenia bólu pooperacyjnego są zazwyczaj odnotowywane w dokumentacji medycznej? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM Tak; 74% Nie; 26% n=86 Tak; 65% Nie; 35% n=94 LEKARZE PIELĘGNIARKI LEKARZE PIELĘGNIARKI Tak; 64% Nie; 36% Tak; 84% Nie; 16% Tak; 58% Nie; 42% Tak; 71% Nie; 29% n=42 n=44 n=46 n=48

32 Informowanie pacjentów o metodach uśmierzania bólu P9. Czy w Pana(i) placówce pacjenci przed zabiegiem są standardowo informowani o metodach uśmierzania bólu pooperacyjnego? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 65% 6% 12% 15% 2% n=100 40% 20% 19% 21% n=100 n=100 LEKARZE 50% 10% 18% 18%4% 34% 22% 16% 28% PIELĘGNIARKI 80% 2% 6%12% 46% 18% 22% 14% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy Tak, wszyscy pacjenci są o tym standardowo informowani Tak, ale tylko w przypadku duŝych zabiegów Tak, na prośbę pacjenta Nie są o tym zazwyczaj informowani Nie wiem

33 Karty postępowania pooperacyjnego P16. Czy na Pana(i) oddziale codziennie wypełniane są karty postępowania pooperacyjnego, które zawierają informacje o zastosowanym leczeniu bólu? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 73% 11% 16% 57% 11% 32% n=75 n=79 LEKARZE 78% 8% 14% 44% 22% 34% n=38 n=41 PIELĘGNIARKI 67% 14% 19% 71% 29% n=37 n=38 * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy Codziennie wypełniamy takie karty Wypełniamy czasem takie karty, ale nie codziennie Nie istnieją u nas takie karty

34 Standardy uśmierzania bólu u pacjentów z grup ryzyka P17. Czy na Pana(i) oddziale są opracowywane i wdraŝane standardy uśmierzania bólu u pacjentów z grup ryzyka? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 29% 50% 21% 22% 55% 23% n=100 n=100 LEKARZE 34% 50% 16% 29% 49% 22% PIELĘGNIARKI 24% 50% 26% 16% 60% 24% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy Tak, zawsze Sposoby postępowania w stosunku do takich pacjentów są dobierane kaŝdorazowo w zaleŝności od przypadku Nie wdraŝamy takich standardów

35 Zgłaszanie przypadków wystąpienia działania niepoŝądanego P18. Czy w Pana(i) placówce systematycznie zgłaszane są przypadki wystąpienia działania niepoŝądanego zastosowanych leków przeciwbólowych do Regionalnych Ośrodków Monitorowania Działań NiepoŜądanych Leków? W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM TOTAL 27% 11% 27% 35% 25% 13% 24% 38% n=100 n=100 LEKARZE 34% 12% 30% 24% 24% 18% 26% 32% PIELĘGNIARKI 20% 10% 24% 46% 26% 8% 22% 44% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy Tak, zawsze Tak, w niektórych przypadkach Nie Nie słyszałem/am o takim przypadku w mojej placówce

36 ANKIETY Z PACJENTAMI

37 Odczuwany ból Q1a. Proszę powiedzieć, jak często w ciągu pierwszej doby po zabiegu odczuwał (a) Pan(i) ból? TOP 2 BOXES 58% 65% 4% 3% Nigdy 37% 32% Czasami * 28% 41% Często 30% 24% Ciągle * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM n=250 n=250

38 Nudności Q1b. Proszę powiedzieć, jak często w ciągu pierwszej doby po zabiegu występowały u Pan(i) nudności? TOP 2 BOXES 26% 35% Nigdy 40% * 31% Czasami 34% 34% Często * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy 24% 2% W PROGRAMIE 23% 12% POZA PROGRAMEM n=250 n=250 Ciągle

39 Wymioty Q1c. Proszę powiedzieć, jak często w ciągu pierwszej doby po zabiegu występowały u Pan(i) wymioty? TOP 2 BOXES 14% 30% Nigdy 54% 46% Czasami 31% 14% 24% 21% 9% Często Ciągle * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM n=250 n=250

40 Zawroty głowy Q1d. Proszę powiedzieć, jak często w ciągu pierwszej doby po zabiegu występowały u Pan(i) zawroty głowy? TOP 2 BOXES 26% 35% Nigdy 29% 28% Czasami 45% 38% * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy 24% 2% W PROGRAMIE 21% 14% POZA PROGRAMEM n=250 n=250 Często Ciągle

41 Ocena bólu w czasie pobytu w szpitalu Q3. Na ile ocenia Pan(i) ból w czasie całego pobytu w szpitalu, w skali od 0 do 10? 10 9 Mediana 8 7 4,92 5,29 ŚREDNIA * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy W PROGRAMIE POZA PROGRAMEM n=250 n=250

42 Długość pobytu w szpitalu Q2. Ile dni przebywał(a) Pan(i) w szpitalu? Mediana * Wynik dla szpitali w programie istotnie wyŝszy/niŝszy W PROGRAMIE n=250 POZA PROGRAMEM n=250

43 Wyniki badania prezentowane były podczas sesji plakatowej w trakcie kongresu,,pain in Europe EFIC, który odbył się 9-12 września 2009 w Lizbonie