Język wykładowy Język polski. B. Formy zaliczenia test WW

Transkrypt

1 Nazwa przedmiotu Podstawy dydaktyki Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Przyrodniczo- Techniczny/ Katedra Biosystematyki Kod ECTS 6.1-N-PDyd Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja Biologia z geografią II magisterskie stacjonarne Biologia z geografią Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Jozef Szewczyk Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć wykład, B. Sposób realizacji zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 30 W Liczba punktów ECTS Godziny kontaktowe udział w wykładach: 15 2 h = 30 h Razem: 30 h =2 p. ECTS Praca własna studenta konsultacje 10 h przygotowanie do zaliczenia na ocenę: 15 h Razem 25 h = 1 p. ECTS W(3)=3 p. ECTS Status przedmiotu obowiązkowy Metody dydaktyczne Metody podające: wykład (wprowadzający, porządkujący, problemowy, utrwalający, instruktażowy) połączony z prezentacją multimedialną Metody poszukujące: pogadanka heurystyczna praca z tekstem źródłowym dyskusja seminarium Język wykładowy Język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia zaliczenie na ocenę B. Formy zaliczenia test WW Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Należy określić: A. Wymagania formalne, zaliczone kursy B. Wymagania wstępne, C. Podstawowe kryteria W wykazanie się wiedzą i jej zrozumieniem w odniesieniu do zaplanowanych efektów kształcenia 1

2 Cele przedmiotu wyposażenie studentów w wiedzę z zakresu dydaktyki ogólnej pozwalającą na rozumienie procesów nauczania-uczenia się i wychowania przygotowanie studentów do realizacji zadań kształcenia i wychowania z dydaktyk przedmiotowych kształtowanie u studentów wrażliwości etycznej, empatii, otwartości, refleksyjności oraz postaw społecznych i poczucia odpowiedzialności Treści programowe Wykłady Sem W W.1-2 Cele i zadania przedmiotu Podstawy dydaktyki W.3-4 Wybrane zagadnienia z zakresu metodologii badań pedagogiczno-dydaktycznych W.5 Podstawowe założenia nowożytnych systemów kształcenia W.6-7 Współczesny system kształcenia i próby jego modyfikacji W.8-9 Organizacja i funkcjonowanie systemu szkolnictwa w Polsce W Cele kształcenia i wychowania W Zasady, metody i formy organizacji nauczania W.14 Środki dydaktyczne źródłem wiedzy i aktywizacji uczniów W Sposoby kontroli i oceniania szkolnych osiągnięć uczniów W Koncepcje doboru i układu treści nauczania W Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej W.21 Lekcja jako podstawowa jednostka planowania dydaktycznego W Cechy społecznego życia klasy szkolnej W Sposoby diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji dydaktycznych W Dydaktyczne aspekty pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych W Kompetencje komunikacyjne nauczyciela-poprawność i skuteczność operowania językiem w sytuacjach edukacyjnych W.30 Miejsce i rola mediów w edukacji 2

3 Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): 1. Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki, WSiP, Warszawa Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa Arends R.I., Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 1995 B. Literatura uzupełniająca 5. Komorowska H., Konstrukcje, realizacja i ewaluacja programu nauczania, IBE, Warszawa Komorowski T., Pielachowski J., Pietraszewski M., Nowe polskie gimnazjum, Wydawnictwo empi 2, Poznań MEN, Reforma systemu edukacji 8. Podstawa programowa oraz obowiązujące programy nauczania i podręczniki szkolne 9. Chomiczyńska-Miliszkiewicz M., Pankowska D., Polubić szkołę, WSiP, Warszawa Kruszewski K., Sztuka nauczania, Czynności nauczyciela, PWN, Warszawa MEN, Reforma systemu edukacji 12. Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką, WSiP, Warszawa Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, PWN, Warszawa Niemierko B., Pomiar sprawdzający w dydaktyce, PWN, Warszawa Orstein A.G., Hunkis F.P., Program szkolny założenia, zasady, problematyka, WSiP, Warszawa Paris S.G., Ayres L.R., Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem, WSiP, Warszawa Strykowski W., Gawrecki L., Metody i środki kształcenia stosowane w szkole, Warszawa Kraków Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1999 Odniesienie do kolejności wykładów W.1-2 W.3-4 W.5 EFEKTY KSZTAŁCENIA Po zakończeniu wykładów w zakresie wiedzy (jej zapamiętania i zrozumienia) student potrafi podać etymologię, genezę i znaczenie nazwy dydaktyka wyjaśnić, dlaczego dydaktykę ogólną uważa się za subdyscyplinę nauk pedagogicznych scharakteryzować cele i zadania dydaktyki ogólnej określić funkcje teoretyczne i praktyczne dydaktyki ogólnej wykazać porównania pomiędzy dydaktyką ogólną a dydaktykami szczegółowymi (przedmiotowymi) wytłumaczyć pojęcia: metodologia, metoda badań, technika badawcza, narzędzie badawcze dokonać podziału metod badań z uwzględnieniem kryterium gromadzenia i opracowania zebranych danych scharakteryzować wybrane metody badawcze ( obserwacja pedagogiczna, dokumentoskopia, sondaż diagnostyczny) omówić przydatność stosowania poznanych metod w badaniach pedagogiczno dydaktycznych uzasadnić potrzebę znajomości ogólnych przesłanek metodologii badań pedagogiczno dydaktycznych w praktyce szkolnej podać i porównać charakterystyczne cechy dla tradycyjnego (Herbartowskiego) i progresywistycznego (Deweyowskiego) systemu kształcenia Odniesienie do standardów kształcenia W.6-7 W.8-9 wyjaśnić i scharakteryzować próby modyfikacji współczesnego systemu kształcenia wyjaśnić istotę koncepcji wielostronnego kształcenia w ujęciu W. Okonia dokonać charakterystyki tradycyjnego, humanistycznego, refleksyjnego i emancypacyjnego modelu współczesnej szkoły omówić zalety szkolnictwa alternatywnego omówić strukturę szkolnictwa w Polsce scharakteryzować założenia systemu kształcenia w Polsce podać założenia i cele nowej reformy programowej określić wymagania ogólne i szczegółowe w nowych podstawach programowych omówić kalendarz wdrażania zmian programowych potrafi wymienić akty prawne związane z funkcjonowaniem szkoły i awansu zawodowego nauczycieli

4 W W W.14 W W W W.21 W omówić i porównać taksonomię celów nauczania w ujęciu B. S. Blooma i B. Niemierko przedstawić znaczenie kształtowania postaw uczniów i przebieg procesu ich kształtowania opisać związki zachodzące między celami kształcenia i wychowania wyjaśnić na czym polega hierarchiczność i kumulatywność obowiązującej w praktyce szkolnej taksonomii celów nauczania wytłumaczyć na czym polega operacjonalizacja celów nauczania wytłumaczyć pojęcia: zasada nauczania, metoda nauczania dokonać przeglądu zasad dydaktycznych według różnych autorów dokonać klasyfikacji metod nauczania w ujęciu różnych autorów scharakteryzować poszczególne grupy metod nauczania oraz wskazać konstytutywne cechy każdej z nich wykazać czym różnią się zasady dydaktyczne od metod nauczania uzasadnić nieodzowność posługiwania się różnymi metodami nauczania, odwołując się do argumentów psychologicznych, pedagogicznych i organizacyjnych wymienić główne kryteria podziału organizacyjnego form nauczania scharakteryzować nauczanie indywidualne, zbiorowe i zespołowe wyjaśnić pojęcie środki dydaktyczne dokonać podziału środków dydaktycznych omówić funkcje środków dydaktycznych wykazać istotę kształcenia multimedialnego wykazać rolę nauczania wspomaganego przez komputer i Internet omówić znaczenie kontroli i oceny w procesie nauczania wykazać mocne i słabe strony zadań sprawdzających otwartych (DW, KO, L) i zamkniętych (D, PF, WW) wymienić rodzaje testów osiągnięć szkolnych określić rolę zadań sytuacyjnych w kontroli i ocenie osiągnięć uczniów scharakteryzować ocenianie kształtujące, sumujące i holistyczne omówić założenia WSO i PSO podać rodzaje i założenia egzaminów zewnętrznych wymienić i scharakteryzować teorie doboru treści nauczania (encyklopedyzm dydaktyczny, utylitaryzm dydaktyczny, materializm funkcjonalny) omówić relację między podstawami programowymi a programami nauczania przedstawić wymagania stawiane programom nauczania scharakteryzować programy nauczania przedmiotowe, międzyprzedmiotowe i blokowe omówić na czym polega planowanie strategiczne i operacyjne scharakteryzować planowanie kierunkowe, wynikowe i metodyczne wymienić etapy, które należy uwzględnić w planowaniu procesu nauczania określić osiągane korzyści przez nauczyciela wynikające z dobrego planowania pracy dydaktyczno-wychowawczej podać i scharakteryzować poszczególne elementy planu dydaktycznowychowawczego omówić na czym polega przygotowanie merytoryczne i metodyczne zajęć lekcyjnych wymienić elementy składowe konspektu zajęć lekcyjnych porównać fazy lekcji tradycyjnej i tzw. kreatorskiej podać korzyści płynące dla ucznia i nauczyciela z efektywnego planowania zajęć lekcyjnych prześledzić drogę od podstawy programowej do konspektu zajęć lekcyjnych uzasadnić holistyczne spojrzenie na planowanie jednostki lekcyjnej poprzez integrację trzech komponentów (koncepcji, realizacji i ewaluacji) wytłumaczyć co stanowi podstawę pojęciową ładu klasowego i dyscypliny w szkole i klasie omówić procesy społeczne w klasie podać sposoby kształtowania poczucia odpowiedzialności uczniów podać argumenty za nauczaniem wielokulturowym wymienić style kierowania klasą wskazać sposoby integracji zespołu klasowego uzasadnić znaczenie stwierdzenia: Uczyć to znaczy organizować przestrzeń edukacyjnej aktywności dla uczniów W wyjaśnić pojęcia: deskrypcja, eksplikacja, predykcja wskazać metody badań przydatne w diagnozie problemów dydaktycznowychowawczych powiązać funkcje diagnostyczne i prognostyczne zaplanowanych badań

5 podać sposoby wykorzystania wyników przeprowadzonych badań w podnoszeniu efektywności pracy dydaktyczno wychowawczej W W W.30 podać przyczyny i symptomy zaburzeń poszczególnych dysfunkcji (dysleksja, dysortografia, dysgrafia, dyskalkulia) omówić sposoby pracy z uczniem o inteligencji niższej niż przeciętna, dysharmonijnym rozwoju, specyficznych zachowaniach wymienić formy kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi scharakteryzować trudności w uczeniu się przedmiotów przyrodniczych scharakteryzować sposoby pracy z uczniem uzdolnionym komunikować się w zakresie działalności pedagogicznej (dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej) dokonać samooceny umiejętności w zakresie formułowania pytań współdziałających z nauczaniem konstruować dobrą atmosferę dla komunikacji werbalnej w klasie szkolnej rozwiązywać konflikty w klasie szkolnej drogą dialogu podać możliwość wykorzystania w procesie dydaktycznym nowoczesnych środków audiowizualnych (komputera, Internetu, tablicy interaktywnej) omówić zależność między stosowanymi środkami audiowizualnymi a metodami nauczania zaprojektować wyposażenie sali lekcyjnej w sprzęt audiowizualny przydatny w nauczaniu przedmiotowym KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego ma świadomość znaczenia profesjonalizmu w realizowaniu działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych odpowiedzialnie przygotowuje się do pracy w zawodzie nauczyciela Opracował: dr Józef Szewczyk w oparciu o Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia r w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonania zawodu nauczyciela. Kontakt: Adres joszew8@tlen.pl 5