Dialogiczna ewaluacja edukacyjna a koncepcje koleżeńskiego doradztwa w rzeczywistości polskiej szkoły

Transkrypt

1 Dialogiczna ewaluacja edukacyjna a koncepcje koleżeńskiego doradztwa w rzeczywistości polskiej szkoły Konferencja Współpraca, dialog, profesjonalizm w edukacji Kraków 2017 Justyna Nowotniak Uniwersytet Szczeciński

2 Ewaluacja jako swoisty akt myślenia towarzyszący działaniu, rodzaj krytycznej refleksji z wewnętrznej perspektywy podmiotu, służący rozwiązaniu problemu Ewaluacja jako dziedzina praktycznego działania (specyficzny rodzaj praktyk społecznych) Ewaluacja jako oddzielna dyscyplina studiów i badań akademickich Ewaluacja jako specyficzny rodzaj badań naukowych - stosowanych badań społecznych Ewaluacja edukacyjna - cel to dostarczanie wiedzy służącej wartościowaniu, wiedzy która może być podstawą do formułowania sądów na temat wartości podejmowanych działań (Mizerek 2009)

3 Nurt w teorii ewaluacji rozwijany w ramach czwartej generacji ewaluacji. Wyłonił się w połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Wyróżnia ją sposób określenia celu, zadań oraz roli ewaluatora. Dialog jest formą zespołowego myślenia - ewaluacja stanowi zaproszenie do dialogu nad wartościami. Zadaniem ewaluatora jest komunikowanie jej wyników w sposób, który animuje dialog wszystkich zainteresowanych podmiotów. Ewaluacje dialogiczne kładą nacisk na stosowanie jakościowych strategii badawczych (etnografia, autoetnografia, badania biograficzne). Modele ewaluacji dialogicznej: deliberatywna, demokratyczna ewaluacja, ewaluacja partycypacyjna, ewaluacja upełnomocniająca.

4 Fotoewaluacja społecznej architektury szkoły

5 Kollegiale Beratung jest to specyficzna metoda doradztwa zawodowego, realizowanego w grupie koleżanek i kolegów wykonujących na co dzień porównywalne czynności zawodowe (T. Rimmasch 2003). Celem pracy grupy jest podejmowanie refleksji nad własnym działaniem i wyjaśnianie problemów zawodowych oraz dostarczenie nowych impulsów do wykonywanej pracy. Realizowane jest na płaszczyźnie relacji horyzontalnych, w miejscu pracy lub poza nim. (J. Herwig-Lempp, 2004). Opiera się na teoriach rozwiniętych na gruncie wielu modeli teoretycznych współcześnie w odwołaniu do konstruktywizmu i nadal psychologii humanistycznej (terapia skoncentrowana na kliencie C. Rogersa, psychopedagogiki Gestalt, terapia skoncentrowana na temacie R. Cohn, analiza transakcyjna E. Berne'a czy psychodrama L.J. Moreno).

6 Wyróżniki i warunki procesu koleżeńskiego doradztwa: koleżeńskie doradztwo to proces społeczny oparty na komunikacji przedmiotem tego procesu jest analiza sytuacji i działań zawodowych osobistych doświadczeń podstawowe wyróżniki to dobrowolność udziału i aktywność podstawowy warunek to zapewnienie równorzędności uczestników doświadczanie solidarności odwracalność sytuacji doradczych (zamiana ról) zawarcie umowy co do struktury przebiegu owego procesu

7 Fazy: Kroki: 1. Otwarcie / rozpoczęcie pracy. Osoba przedstawiająca problem Podział ról 1. Partnerzy / uczestnicy refleksji 2. Przedstawienie przypadku / problemu 2. Słuchają. 3. Rozpoznawanie sytuacji / poszerzanie wglądu Omawia sytuację lub przypadek, który chce uczynić przedmiotem refleksji i pracy Formułuje pytania i oczekiwania związane z pracą nad danym przypadkiem /problemem. Udziela rzeczowych odpowiedzi. Milczy. Słucha. Dzieli się tym, co poczuła, pomyślała podczas słuchania wypowiedzi uczestników (co ją zaskoczyło, rozśmieszyło, przestraszyło, rozgniewało, co przykuło jej uwagę) Słuchają. Formułują zwięzłe pytania dotyczące danej sytuacji: Co jest jeszcze dla mnie niejasne? (BEZ OCEN I RAD) Koncentracja. Próba wyobrażenia sobie danej sytuacji, wejścia w rolę osoby zgłaszającej problem. Formułowanie wolnych skojarzeń, metafor opisujących problem, sytuację w sposób prawopółkulowy, nazywanie pojawiających się uczuć i doznań płynących z ciała w związku z dana sytuacją (BEZ INTERPRETACJI, OCEN I RAD). Słuchają.

8 4. Wartościowanie poszczególnych rozwiązań (określanie ich przydatności). 5. Domknięcie i zakończenie omawiania danego przypadku / problemu. Cisza i koncentracja. Dzieli się tym, co przyniosła jej dotychczasowa wymiana spostrzeżeń dotyczących danego problemu (Czy spostrzega go jako łatwiejszy/trudniejszy do rozwiązania? Co się zmieniło?). Słucha. Podsumowuje pracę nad danym przypadkiem/problemem (Dzieli się tym, z czym się skonfrontowała, co sobie uświadomiła, co jej pomagało/utrudniało znalezienie rozwiązania) Cisza i koncentracja. Słuchają. Formułują pomysły, koncepcje możliwych rozwiązań danego problemu (BEZ OCEN I GOTOWYCH RECEPT) Słuchają. Model koleżeńskiego doradztwa H. Fallnera i H.-M. Grässlina

9 Ja Odsłonięte Ja Ślepe Ja Odsłonięte Ja Ślepe Ja Ukryte Ja Nieznane Ja Nieznane Ja Ukryte Hipotetyczna modyfikacja okna Johari