Leczenie nadciśnienia tętniczego aspekty praktyczne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Leczenie nadciśnienia tętniczego aspekty praktyczne"

Transkrypt

1 Leczenie nadciśnienia tętniczego aspekty praktyczne Jacek Lewandowski Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia i Angiologii WUM, kierownik: prof. Z. Gaciong

2 Zasadnicze pytania 1. Czy mój pacjent ma nadciśnienie tętnicze? 2. Postać pierwotna, wtórna? 3. Kiedy rozpocząć leczenie? 4. Jaki lek wybrać, co wpływa na wybór? 5. Leczenie ambulatoryjne czy szpitalne? 6. Jak poprawić współpracę chorego?

3 1. Czy mój chory ma nadciśnienie tętnicze? 1. Pomiary RR 2. Dno oka 3. ABPM

4 2. Postać pierwotna, wtórna? 1. Wywiady rodzinne 2. Wiek chorego 3. Objawy 4. Cechy charakterystyczne postaci wtórnych 5. Diagnostyka

5 3. Kiedy rozpocząć leczenie?

6 3. Kiedy rozpocząć leczenie? 1. > 140/90 mm Hg? 2. > 120/80 mm Hg? 3. Wartość RR nie ma znaczenia?

7 Framingham Heart Study Wysokie prawidłowe RR wymaga leczenia? *śmierć CV, zawał, udar, niewydolność serca Auwzględniając towarzyszące czynniki ryzyka CV Optymalne = <120/<80 mmhg Prawidłowe = /80 84 mmhg Wysokie prawidłowe = /84 89 mmhg Vasan RS et al. N Engl J Med. 2001;345:

8 TROPHY wyniki Kaplan-Meier Analysis of New Onset Clinical Hypertension * *Ciśnienie / 89 mm Hg lub 139/85-89 mm Hg RR 0.84 ( ) p< %

9 Stratyfikacja ryzyka ESH 2007 In conclusion, it might be appropriate to use a classification of blood pressure without the term hypertension....the real threshold for hypertension must be considered as flexible. Journal of Hypertension 2007, 25:

10 Leczenie NT ESH 2007 Journal of Hypertension 2007, 25:

11 Plan leczenia Modyfikacja stylu Ŝycia Dobór leków hipotensyjnych Dobór innych leków Tempo redukcji ciśnienia Docelowe ciśnienie tętnicze System kontroli przebiegu leczenia Hospitalizacja czy ambulatorium

12 Zalecenia niefarmakologiczne Zaprzestanie palenia tytoniu Redukcja nadwagi Redukcja spoŝycia soli kuchennej Modyfikacja spoŝycia tłuszczów Alkohol Aktywność fizyczna

13 Conclusions Intercessory prayer itself had no effect on complication-free recovery from CABG, but certainty of receiving intercessory prayer was associated with a higher incidence of complications. (Am Heart J 2006;151:934-42)

14 Kryteria wyboru leku hipotensyjnego Doświadczenie lekarza Promocja producenta Cena Tolerancja Wiek/rasa Współistniejące czynniki ryzyka Współistniejące zmiany narządowe Współistniejące choroby Skuteczność kliniczna

15 Jaki lek wybrać, co wpływa na wybór? 1. Mechanizm działania leku 2. Działania pozahipotensyjne 3. Objawy uboczne, tolerancja 4. Wiek, płeć, rasa 5. Cena 6. Promocja producenta 7. Przekonanie chorego

16 Leki podstawowe + preferowane skojarzenia Journal of Hypertension 2007, 25:

17 Leki hipotensyjne Agoniści receptorów I Wazodylatatory Centralne sympatykolityki Blokery neuronu obwodowego Inhibitory reniny Antagoniści serotoniny Antagoniści endoteliny Antagoniści wazopresyny Inhibitory endopeptydazy

18 Leki hipotensyjne - działanie Ciśnienie tętnicze Rzut serca = X β-blokery CCBs * Diuretyki Opór obwodowy ACE Inhibitory AT 1 Blokery a-blokery a 2 -Agoniści CCBs DA 1 Agoniści Diuretyki Sympatykolityki Wazodylatatory * = non-dihydropyridine CCBs

19 Sytuacje skłaniające do wyboru określonych grup leków Journal of Hypertension 2007, 25:

20 Przydatność poszczególnych grup leków hipotensyjnych (ESC 2007) Wskazania Przeciwwskazania Bezwzględne Względne Diuretyki tiazydowe Niewydolność serca Dna CiąŜa podeszły wiek Izolowane skurczowe nadciśnienie AfroAmerykanie Diuretyki pętlowe niewydolność nerek niewydolność serca Diuretyki niewydolność serca niewydolność nerek (antagoniści przebyty zawał serca hiperkalemia aldosteronu) β-adrenolityki dławica piersiowa astma miaŝdŝyca zarostowa przebyty zawał serca POChP nietolerancja glukozy niewydolność serca blok p-k 2 i 3º aktywni fizycznie ciąŝa tachyarytmie Antagoniści podeszły wiek tachyarytmie wapnia (DHP) Izolowane skurczowe nadciśnienie niewydolność serca dławica piersiowa miaŝdŝyca tętnicy szyjnej ciąŝa

21 Przydatność poszczególnych grup leków hipotensyjnych (ESC 2007) Wskazania Przeciwwskazania Bezwzględne Względne Antagoniści dławica piersiowa blok p-k 2 i 3º wapnia (werapamil, miaŝdŝyca tętnicy szyjnej niewydolność serca diltiazem) tachyarytmie nadkomorowe Inhibitory ACE niewydolność serca ciąŝa uszkodzenie lewej komory hiperkalemia przebyty zawał obustronne zwęŝenie nefropatia (niecukrzycowa) tętnic nerkowych cukrzyca typu 1 białkomocz ARB cukrzyca typu 2 z nefropatią mikroalbuminuria w cukrzycy białkomocz przerost lewej komory kaszel po iace α-adrenolityki rozrost stercza hipotonia niewydolność serca hiperlipidemia ortostatyczna

22 Odsetek chorych wymagających politerapii w badaniu HOT Docelowe DBP < 90 mm Hg < 85 mm Hg < 80 mm Hg 63% 68% 74% Hansson al. Lancet. 1998; 351:

23 Leczenie ambulatoryjne czy szpitalne?

24 Autoregulacja przepływu mózgowego BF ml/min zdrowi NT mm Hg MAP

25 Leki Leki Leki Udar

26 Jak poprawić współpracę chorego?

27 Czynniki utrudniające współpracę pacjenta z nadciśnieniem przewlekła, nieuleczalna choroba bezobjawowa brak natychmiastowych skutków przerwania terapii koszty leczenia i wizyt trudności z uzyskaniem kwalifikowanej porady lekarskiej obawa przed objawami niepoŝądanymi

28 Pomoc w terapii Zrozumienie celu terapii Edukacja Pomiary domowe ciśnienia Poradnictwo dietetyczne Zalecenia na piśmie Kontrola

29 Czy chory przyjmuje leki? czy pamięta nazwy preparatów i dawki? czy są efekty/objawy niepoŝądane terapii? bradykardia (b-adrenolityki, werapamil) skłonność do utraty potasu (diuretyki) skłonność do hiperpotasemii (iace/arb) próba biologiczna w obecności lekarza

30 Leczenie dodatkowych czynników ryzyka Statyna NT z choroba CV lub cukrzycą lub wysokim ryzykiem CV (20% risk of events in 10 years) nawet gdy prawidłowe stęŝenie cholesterolu Leki przeciwpłytkowe NT z przebytymi epizodami CV lub NT bez choroby CV ale po 50 rŝ z podwyŝszonym stęŝeniem kreatyniny lub wysokim ryzykiem CV Journal of Hypertension 2007, 25:

31 Chory CR Lat 50, dyrektor banku, świeŝo rozpoznane NT, RR 160/100 mm Hg, HR 80/min, dno oka I okres wg KW, w echo umiarkowany LVH, BMI 30 kg/m2 Cholesterol260 mg%, LDL 150 mg%, HDL 30 mg%, kreatynina 0.9 mg%, białkomocz Pali 1-2 paczki dziennie, alkohol 100 g/dz

32 Chora TP Lat 62, sprzątaczka, rencistka, od 5 lat cukrzyca, leczona lekami doustnymi, od 10 lat NT, max. 200/110 mm Hg, ostatnio zaniedbała leczenie BMI 29 kg/m2, retinopatia cukrzycowa Białkomocz 0.85 g/dobe, cukier 180 mg%, kreatynina 1.4 mg%, ekh blizna po zawale

33 Chory ST Lat 38, dotąd nie był leczony, rolnik, zgłosił się do szpitala z powodu silnych bólów głowy i duszności wysiłkowej RR 220/130 mm Hg, rzęŝenia u podstawy płuc, rytm serca, miarowy, cwał 94/min. Dno oka wybroczyny, ekg LVH Pali tytoń, obciąŝający wywiad rodzinny

34 Chora WS Lat 28, zamęŝna, bezdzietna, sklepowa, dotąd nie była leczona, przypadkowo stwierdzono NT RR 160/100 mm Hg, BMI 23 kg/m2, dno oka I okres wg KW Biochemia, ekg bz Nie pali i nie pije alkoholu

35 Diuretyki tiazydowe Zalety: udokumentowane zmniejszenie zachorowań i zgonów, niska cena, hamowanie osteoporozy Wady i objawy uboczne: niekorzystny wpływ na gospodarkę elektrolitową, zaburzenia profilu metabolicznego*, osłabienie, impotencja Bezwzględne przeciwwskazania: ciąŝa (preeklampsja), dna moczanowa Względne przeciwwskazania: cukrzyca*, dyslipidemia* * Nie dotyczy indapamidu o powolnym uwalnianiu wg Wyrzykowskiego, 1998

36 β-blokery Zalety: udokumentowane zmniejszenie zachorowań i zgonów, działanie kardioprotekcyjne, leczenie migreny, nadczynności tarczycy, drŝenia Wady i objawy uboczne: niekorzystny wpływ na profil metaboliczny (starsze preparaty), męczliwość, depresja, zaburzenia snu, impotencja, zła kontrola masy ciała Przeciwwskazania: astma, choroby zaporowe płuc, choroby naczyń obwodowych, bradykardia, bloki AV II i III, ciąŝa (?) wg Wyrzykowskiego, 1998

37 Antagoniści wapnia (pochodne dihydropirydyny) Zalety: neutralność metaboliczna, działanie przeciwdławicowe, ch/z. Raynauda Wady i objawy uboczne: bóle głowy, obrzęki, przy antagonistach krótko działających: zaczerwienie twarzy i tachykardia Przeciwwskazania: przy antagonistach krótko działających: pierwsza połowa ciąŝy (?), ostry zawał serca, dławica niestabilna wg Wyrzykowskiego, 1998

38 Antagoniści wapnia (werapamil i diltiazem) Zalety: neutralność metaboliczna, działanie przeciwdławicowe, działanie nefroprotekcyjne, działanie antyarytmiczne Wady i objawy uboczne: bóle głowy, obrzęki, zaparcia Przeciwwskazania: niewydolność serca, zespół WPW, zespół chorego węzła, blok AV II i III wg Wyrzykowskiego, 1998

39 Inhibitory konwertazy angiotensyny Zalety: neutralność metaboliczna, regresja przerostu lewej komory, lek z wyboru gdy NT towarzyszą: zastoinowa niewydolność serca, mikroalbuminuria, jawna nefropatia z proteinurią, cukrzyca, stan po zawale mięśnia sercowego Wady i objawy uboczne: kaszel, zaburzenia smaku; rzadko: hipotonia po pierwszej dawce, obrzęk angioneurotyczny, agranulocytoza, nefropatia Przeciwwskazania: ciąŝa, obustronne zwęŝenie tętnic nerkowych, upośledzenie funkcji nerek wg Wyrzykowskiego, 1998

40 Sartany Zalety: neutralność metaboliczna, regresja przerostu lewej komory, lek z wyboru gdy nadciśnieniu towarzyszą: zastoinowa niewydolność serca, mikroalbuminuria, jawna nefropatia z proteinurią, cukrzyca, stan po zawale mięśnia sercowego Wady i objawy uboczne: rzadko, podobne do placebo Przeciwwskazania: ciąŝa, obustronne zwęŝenie tętnic nerkowych, upośledzenie funkcji nerek wg Wyrzykowskiego, 1998

41 α-blokery Zalety: korzystny wpływ na profil metaboliczny, preferowane gdy nadciśnieniu towarzyszą zaburzenia metaboliczne lub rozrost stercza Wady i objawy uboczne: hipotonia po pierwszej dawce, bóle głowy, nudności, męczliwość, brak poprawy jakości Ŝycia Przeciwwskazania: niewydolność serca w przebiegu stenozy aortalnej lub mitralnej, ciąŝa (?), wiek < 12 r.ŝ. wg Wyrzykowskiego, 1998

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM 90 549 Łódź, ul. Żeromskiego 113 Nadciśnienie tętnicze

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus

Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus Migotanie przedsionków problemem wieku podeszłego. Umiarawiać czy nie w tej populacji? Zbigniew Kalarus Katedra Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka

Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Leczenie nadciśnienia tętniczego i towarzyszących czynników ryzyka Jacek Lewandowski Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM, Zasadnicze pytania 1. Czy mój pacjent ma nadciśnienie

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

Grupa SuperTaniaApteka.pl Utworzono : 23 czerwiec 2016

Grupa SuperTaniaApteka.pl Utworzono : 23 czerwiec 2016 SERCE I UKŁAD KRĄŻENIA > Model : 8217012 Producent : - POLIXAR 10 NA WYSOKI CHOLESTEROL Preparat przeznaczony dla osób pragnących zmniejszyć ryzyko podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi. POLIXAR 5

Bardziej szczegółowo

LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI W PRZEBIEGU PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI

LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI W PRZEBIEGU PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI Załącznik nr 14 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI W PRZEBIEGU PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK ICD-10 N 18 przewlekła niewydolność

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze

Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia

Bardziej szczegółowo

Producent P.P.F. HASCO-LEK S.A nie prowadził badań klinicznych mających na celu określenie skuteczności produktów leczniczych z ambroksolem.

Producent P.P.F. HASCO-LEK S.A nie prowadził badań klinicznych mających na celu określenie skuteczności produktów leczniczych z ambroksolem. VI.2 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktów leczniczych z ambroksolem VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Wskazania do stosowania: Ostre i przewlekłe choroby płuc i oskrzeli

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć?

Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć? Nadciśnienie tętnicze a otyłość - jak leczyć? Prof. dr hab. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Nadciśnienie tętnicze

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku

Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Leczenie nadciśnienia tętniczego - krok po kroku Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w

Bardziej szczegółowo

KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE

KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE Opis świadczenia KWALIFIKACJA I WERYFIKACJA LECZENIA DOUSTNEGO STANÓW NADMIARU ŻELAZA W ORGANIZMIE 1. Charakterystyka świadczenia 1.1 nazwa świadczenia Kwalifikacja i weryfikacja leczenia doustnego stanów

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Oty oêç wp yw na wzrost ryzyka metabolicznego i rozwój powik aƒ

Oty oêç wp yw na wzrost ryzyka metabolicznego i rozwój powik aƒ 1 Oty oêç wp yw na wzrost ryzyka metabolicznego i rozwój powik aƒ Prof. dr hab. med. Danuta Pupek-Musialik Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewn trznych, Zaburzeƒ Metabolicznych i NadciÊnienia T tniczego

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 64/2013 z dnia 10 czerwca 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie zasadności wydawania zgód na refundację produktu

Bardziej szczegółowo

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok

Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok ZALECENIA Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego Zespół redagujący: Krystyna Widecka, Tomasz Grodzicki, Krzysztof Narkiewicz, Andrzej

Bardziej szczegółowo

ROZDZIA 4 OBRAZ KLINICZNY. Tomasz Tomasik

ROZDZIA 4 OBRAZ KLINICZNY. Tomasz Tomasik ROZDZIA 4 OBRAZ KLINICZNY Tomasz Tomasik Rozwój i przebieg nadciênienia t tniczego... 58 Zagro enie ycia chorego... 59 Rokowanie... 60 NadciÊnienie bia ego fartucha.... 61 Repetytorium... 62 PiÊmiennictwo...

Bardziej szczegółowo

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał

Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Nadciśnienie tętnicze u chorych z cukrzycą - groźny duet. prof. Włodzimierz J. Musiał Plan wykładu Epidemiologia Jaki wpływ ma współwystępowanie nadciśnienia u chorych z cukrzycą Do jakich wartości obniżać

Bardziej szczegółowo

Badania dodatkowe Krew: Mocz: Białko ++ Wałeczki ziarniste w osadzie Ekg: Wysokie, spiczaste załamki T

Badania dodatkowe Krew: Mocz: Białko ++ Wałeczki ziarniste w osadzie Ekg: Wysokie, spiczaste załamki T Przypadek 1 Do lekarza zgłosił się 26-letni mężczyzna, skarżąc się na pogłębiające się uczucie zmęczenia i nalany wygląd twarzy. Mówi, że w dzieciństwie chorował na nerki, ale nie potrafi podać bliższych

Bardziej szczegółowo

1. Podstawy 2. 3. Krew 32

1. Podstawy 2. 3. Krew 32 VII Spis treści Przedmowa do wydania trzeciego Przedmowa do wydania polskiego Wyjaśnienia wybranych skrótów V VI XII 1. Podstawy 2 Wzrost i adaptacja komórek 2 Zaburzenia przekazywania sygnałów wewnątrzkomórkowych

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)

I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

Hormony płciowe. Macica

Hormony płciowe. Macica Hormony płciowe Macica 1 Estrogeny Działanie estrogenów Działanie na układ rozrodczy (macica, endometrium, pochwa) Owulacja Libido Przyspieszenie metabolizmu Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej Tworzenie

Bardziej szczegółowo

SUMMIT INTERNATIONAL ANESTHESIOLOGY. 7 marca 2009, Marakesz,, Maroko

SUMMIT INTERNATIONAL ANESTHESIOLOGY. 7 marca 2009, Marakesz,, Maroko INTERNATIONAL ANESTHESIOLOGY SUMMIT 7 marca 2009, Marakesz,, Maroko GŁÓWNE TEMATY Znieczulenie ogólne anestezja wziewna. Intensywna terapia zastosowanie levosimendanu. Levobupivacaina zastosowanie w ortopedii

Bardziej szczegółowo

Dietetyka Odchudzanie Diety Zdrowa żywność Lecznie żywieniowe Otyłość Porady dietetyka Dieta Żywienie w nadciśnieniu tętniczym

Dietetyka Odchudzanie Diety Zdrowa żywność Lecznie żywieniowe Otyłość Porady dietetyka Dieta Żywienie w nadciśnieniu tętniczym Nadciśnienie tętnicze (HA, AH) (łac. hypertonia arterialis) to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi. Zdecydowana większość (ponad

Bardziej szczegółowo

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego... 13. Rozdzia³ 1 SPIS TREŒCI Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego........................... 13 Rozdzia³ 1 NADCIŒNIENIE TÊTNICZE JAKO PROBLEM ZDROWOTNY prof. dr hab. n. farm. S³awomir Lipski,

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe i polskie towarzystwa medyczne rekomendują:

Międzynarodowe i polskie towarzystwa medyczne rekomendują: DIURESIN SR nowoczesny lek moczopędny. Międzynarodowe organizacje medyczne (JNC V; JNC VI; BHS; WHO) uznały diuretyki za leki pierwszego rzutu w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Zalecenia WHO / ISH, 1999

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE

PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE PODSTAWY PATOFIZJOLOGICZNE Patogeneza nadciśnienia tętniczego 17 Układ renina-angiotensyna-aldosteron 18 Angiotensyna II 20 Tkankowy układ renina-angiotensyna 22 Aldosteron 23 Układ współczulno-nadnerczowy

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Każda tabletka zawiera 32 mg kandesartanu cyleksetylu (Candesartanum cilexetilum).

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Każda tabletka zawiera 32 mg kandesartanu cyleksetylu (Candesartanum cilexetilum). CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Candesartan Actavis, 32 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 32 mg kandesartanu cyleksetylu (Candesartanum

Bardziej szczegółowo

DIRONORM (Lisinoprilum + Amlodipinum) Skład: 10 mg lizynoprylu (w postaci lizynoprylu dwuwodnego) i 5 mg amlodypiny (w postaci amlodypiny bezylanu),

DIRONORM (Lisinoprilum + Amlodipinum) Skład: 10 mg lizynoprylu (w postaci lizynoprylu dwuwodnego) i 5 mg amlodypiny (w postaci amlodypiny bezylanu), DIRONORM (Lisinoprilum + Amlodipinum) Skład: 10 mg lizynoprylu (w postaci lizynoprylu dwuwodnego) i 5 mg amlodypiny (w postaci amlodypiny bezylanu), 20 mg lizynoprylu (w postaci lizynoprylu dwuwodnego)

Bardziej szczegółowo

Topografia klatki piersiowej

Topografia klatki piersiowej Badanie fizykalne układu krążenia II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Topografia klatki piersiowej A Pachowa przednia prawa B Obojczykowa środkowa prawa C Mostkowa D Obojczykowa środkowa lewa E Pachowa

Bardziej szczegółowo

zdiagnozowano nadciśnienie. Zgodnie z danymi WHO szacuje się, że liczba ludzi chorujących na nadciśnienie wzrosła z 600mln w 1980r.

zdiagnozowano nadciśnienie. Zgodnie z danymi WHO szacuje się, że liczba ludzi chorujących na nadciśnienie wzrosła z 600mln w 1980r. STRESZCZENIE Według danych WHO udar mózgu w populacji osób dorosłych stanowi trzecią co do częstości przyczynę zgonów oraz główną przyczynę utraty samodzielności i trwałego kalectwa. Od dekad stanowi progresywnie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

1. Izoenzymy cytochromu P450 a problem interakcji leków. 15

1. Izoenzymy cytochromu P450 a problem interakcji leków. 15 Spis treści 1. Izoenzymy cytochromu P450 a problem interakcji leków. 15 Izoenzym CYP2D6....................... 16 Izoenzym CYP3A4....................... 18 Izoenzym CYP1A2....................... 22 Izoenzym

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego

Leczenie nadciśnienia tętniczego Leczenie nadciśnienia tętniczego Obniżenie ciśnienia tętniczego można uzyskać przez Zmniejszenie oporu naczyniowego uzyskane przez rozszerzenie naczyń na drodze neuronalnej, humoralnej i działania bezpośredniego

Bardziej szczegółowo

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska

CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ebrantil 25 5 mg/ml roztwór do wstrzykiwań (Urapidilum)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ebrantil 25 5 mg/ml roztwór do wstrzykiwań (Urapidilum) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Ebrantil 25 5 mg/ml roztwór do wstrzykiwań (Urapidilum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę, aby w razie

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1 tabletka zawiera 75 mikrogramów klonidyny chlorowodorku (Clonidini hydrochloridum).

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1 tabletka zawiera 75 mikrogramów klonidyny chlorowodorku (Clonidini hydrochloridum). CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO IPOREL, 75 mikrogramów, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 tabletka zawiera 75 mikrogramów klonidyny chlorowodorku (Clonidini

Bardziej szczegółowo

XII KRAKOWSKIE DNI ZDROWIA. (Biała Sobota RYNEK GŁÓWNY) 27.09.2014 r.

XII KRAKOWSKIE DNI ZDROWIA. (Biała Sobota RYNEK GŁÓWNY) 27.09.2014 r. XII KRAKOWSKIE DNI ZDROWIA (Biała Sobota RYNEK GŁÓWNY) 27.09.2014 r. Nazwa i adres jednostki Rodzaj badania/konsultacji Biuro ds. Ochrony Zdrowia UMK Informacje w zakresie realizowanych przez miasto Kraków

Bardziej szczegółowo

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak

Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Zagrożenia po zawale serca - co lekarz, a co pacjent powinien prof. Jarosław Kaźmierczak Konsultant Krajowy w dziedzinie kardiologii Przyczyny zgonów w Polsce Choroby serca i udary, cukrzyca Nowotwory

Bardziej szczegółowo

Leki moczopędne. 212 Rozdział

Leki moczopędne. 212 Rozdział 212 Rozdział 19 Leki moczopędne Najczęściej przepisywane pacjentom leki z grupy leków moczopędnych to tiazydy i diuretyki pętlowe. Najważniejszymi wskazaniami do ich stosowania są: nadciśnienie tętnicze,

Bardziej szczegółowo

Leczenie przewlekłej niewydolności serca Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Akademii Medycznej w Warszawie Cele leczenia 1. Zapobieganie a). Zapobieganie i leczenie

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze 2013: Polska na tle świata

Nadciśnienie tętnicze 2013: Polska na tle świata Nadciśnienie tętnicze 2013: Polska na tle świata Krzysztof Narkiewicz Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdański Uniwersytet Medyczny Nadciśnienie tętnicze 2013 1. Jaka jest skala problemu?

Bardziej szczegółowo

Jakie rozpoznanie jest najbardziej prawdopodobne? Jakie badania mogà potwierdziç rozpoznanie?

Jakie rozpoznanie jest najbardziej prawdopodobne? Jakie badania mogà potwierdziç rozpoznanie? PRZYPADEK 2 72-letni m czyzna zg osi si do poradni z powodu nasilajàcej si od kilku tygodni dusznoêci wysi kowej. WczeÊniej by w stanie wykonywaç ró ne prace w ogrodzie, np. kosiç trawnik, ale ostatnio

Bardziej szczegółowo

Ból w klatce piersiowej - przyczyny. Ból dławicowy. Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej 2015-04-23. Ból w klatce piersiowej skąd pochodzi?

Ból w klatce piersiowej - przyczyny. Ból dławicowy. Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej 2015-04-23. Ból w klatce piersiowej skąd pochodzi? Ból w klatce piersiowej skąd pochodzi? Diagnostyka różnicowa bólu w klatce piersiowej II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1. wnętrza klatki piersiowej Serca, aorty, tętnicy płucnej, śródpiersia Tchawicy,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Walsartan Krka 80 mg tabletki powlekane Valsartanum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Jakość opieki w niewydolności serca w świetle polskich badań epidemiologicznych MAŁGORZATA FEDYK-ŁUKASIK, TOMASZ GRODZICKI (CM -UJ)

Jakość opieki w niewydolności serca w świetle polskich badań epidemiologicznych MAŁGORZATA FEDYK-ŁUKASIK, TOMASZ GRODZICKI (CM -UJ) Jakość opieki w niewydolności serca w świetle polskich badań epidemiologicznych 2005-2015. MAŁGORZATA FEDYK-ŁUKASIK, TOMASZ GRODZICKI (CM -UJ) Program oceny diagnostyki, leczenia i kosztów u chorych z

Bardziej szczegółowo

Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà?

Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà? Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà? Insulina by a dla mnie szansà na normalne ycie Ty i ja, podobnie jak oko o 2,6 mln ludzi w Polsce, czyli niemal 5% spo eczeƒstwa, mamy cukrzy

Bardziej szczegółowo

NIEWYDOLNOŚĆ SERCA- DIAGNOSTYKA I LECZENIE. Barbara Niedźwiecka, 6.rok barniedzwiecka@gmail.com

NIEWYDOLNOŚĆ SERCA- DIAGNOSTYKA I LECZENIE. Barbara Niedźwiecka, 6.rok barniedzwiecka@gmail.com NIEWYDOLNOŚĆ SERCA- DIAGNOSTYKA I LECZENIE Barbara Niedźwiecka, 6.rok barniedzwiecka@gmail.com Podział Świeża (pierwszy epizod), przemijająca (nawracająca, epizodyczna), przewlekła (stabilna, pogarszająca

Bardziej szczegółowo

Białe do białawych, owalne, dwuwypukłe tabletki, o wymiarach 12 mm na 5,9 mm, z wytłoczonym symbolem TN40 na jednej stronie i M na drugiej stronie.

Białe do białawych, owalne, dwuwypukłe tabletki, o wymiarach 12 mm na 5,9 mm, z wytłoczonym symbolem TN40 na jednej stronie i M na drugiej stronie. 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Telmisartan Mylan, 20 mg, tabletki Telmisartan Mylan, 40 mg, tabletki Telmisartan Mylan, 80 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 2.1 Opis ogólny. 2.2 Skład jakościowy

Bardziej szczegółowo

Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana.

Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana. Nowy program terapeutyczny w RZS i MIZS na czym polega zmiana. Brygida Kwiatkowska Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher Programy lekowe dla

Bardziej szczegółowo

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014

Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Jolanta B. Prokop Katedra i Klinika Kardiologii UNIWERSYTET MEDYCZNY w BIAŁYSTOKU Prezentacja przypadku Poznań 2014 Chorzy z NT - występowanie cukrzycy jest 2,5x częstsze w porównaniu do osób bez NT NATPOL

Bardziej szczegółowo

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane?

Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? KOMENTARZ Czy po badaniu ADVANCE leczenie hipotensyjne chorych na cukrzycę stanie się bardziej advanced zaawansowane? Andrzej Tykarski Przedstawione na Kongresie ESC w Wiedniu i opublikowane jednocześnie

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Telmisartan Mylan, 40 mg, tabletki Telmisartan Mylan, 80 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka zawiera 40 mg lub

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE ŚRODKÓW ZABLOKOWANIE ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO WE KOMPENSACYJNYCH

DZIAŁANIE ŚRODKÓW ZABLOKOWANIE ZNIECZULENIA MIEJSCOWEGO WE KOMPENSACYJNYCH Radosław Owczuk Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego NIEPOŻĄDANE NASTĘPSTWA KRĄŻENIOWE BLOKAD CENTRALNYCH BEZPOŚREDNI WPŁYW BLOKAD CENTRALNYCH NA CZYNNOŚĆ SERCA

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Zanacodar, 40 mg, tabletki: Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Zanacodar, 40 mg, tabletki: Każda tabletka zawiera 40 mg telmisartanu CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Zanacodar, 40 mg, tabletki Zanacodar, 80 mg, tabletki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Zanacodar, 40 mg, tabletki: Każda tabletka zawiera

Bardziej szczegółowo

BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII?

BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? ARTYKUŁ POGLĄDOWY BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Wpływ walsartanu na zachorowalność i śmiertelność pacjentów wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego w populacji japońskiej wyniki badania

Bardziej szczegółowo

Techniki radzenia sobie ze stresem. mgr Katarzyna Kulwicka-Durmowicz

Techniki radzenia sobie ze stresem. mgr Katarzyna Kulwicka-Durmowicz Techniki radzenia sobie ze stresem mgr Katarzyna Kulwicka-Durmowicz Plan wykładu Część pierwsza: Stres koncepcje stresu objawy stresu przyczyny stresu Część druga: Sposoby radzenia sobie ze stresem Koncepcje

Bardziej szczegółowo

David Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA

David Levy. P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA David Levy m d P raktyczna OPIEKA DIABETOLOGICZNA Redakcja naukowa tłumaczenia prof. dr hab. n. med. W ALDEM AR KARNAFEL Z języka angielskiego tłumaczyła dr

Bardziej szczegółowo

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?

Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Apo-Lozart, 50 mg, tabletki powlekane Apo-Lozart, 100 mg, tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Apo-Lozart, 50 mg Każda tabletka

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Kamiren, 1 mg, tabletki Kamiren, 2 mg, tabletki Kamiren, 4 mg, tabletki Doxazosinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Kamiren, 1 mg, tabletki Kamiren, 2 mg, tabletki Kamiren, 4 mg, tabletki Doxazosinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Kamiren, 1 mg, tabletki Kamiren, 2 mg, tabletki Kamiren, 4 mg, tabletki Doxazosinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Część VI: Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego

Część VI: Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Część VI: Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego VI.1 Elementy dla tabel podsumowujących w Europejskim Publicznym Sprawozdaniu Oceniającym VI.1.1 Tabela podsumowująca

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK. z dnia... 2014 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK. z dnia... 2014 r. Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK z dnia... 2014 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu zdrowotnego na lata 2014-2016 pn: "Ocena wyrównania ciśnienia tętniczego w populacji mieszkańców

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Prewencja wtórna po OZW-co możemy poprawić? Prof. Janina Stępińska Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Innowacje w kardiologii, Warszawa, 17 maja 2012 Potencjalny konflikt interesów NIE ZGŁASZAM

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA

ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA Crosuvo, 5 mg, tabletki powlekane Crosuvo, 10 mg, tabletki powlekane Crosuvo, 20 mg, tabletki powlekane Crosuvo, 40 mg, tabletki powlekane Rosuvastatinum

Bardziej szczegółowo

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA

Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Choroby Serca i Naczyń 26, tom 3, supl. A, A5 A9 Algorytm wyboru terapii hipotensyjnej krajobraz po badaniu ASCOT-BPLA Marcin Grabowski, Krzysztof J. Filipiak I Katedra i Klinika Kardiologii Akademii Medycznej

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 013/014 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo

Bardziej szczegółowo

Rosliny do oczka wodnego Utworzono : 21 czerwiec 2016

Rosliny do oczka wodnego Utworzono : 21 czerwiec 2016 Rośliny > ZIOŁA > Model : - Producent : - kontakt : - biuro@roslinydooczka.pl Strona 1 Rośliny > ZIOŁA > kontakt : - biuro@roslinydooczka.pl Strona 2 Rośliny > ZIOŁA > kontakt : - biuro@roslinydooczka.pl

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Dziecko z cukrzycą Co to jest cukrzyca? Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzująca się wysoką hiperglikemią (wysoki poziom glukozy we krwi). Wynika ona z nieprawidłowego wydzielania

Bardziej szczegółowo

Porównanie amerykańskich i europejskich standardów farmakoterapii w przewlekłej niewydolności serca

Porównanie amerykańskich i europejskich standardów farmakoterapii w przewlekłej niewydolności serca Porównanie amerykańskich i europejskich standardów farmakoterapii w przewlekłej niewydolności serca Standardy European Society of Cardiology (ESC):[1] Inhibitory ACE (inhibitory konwertazy angiotensyny

Bardziej szczegółowo

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Pragiola przeznaczone do publicznej wiadomości

VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Pragiola przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego Pragiola przeznaczone do publicznej wiadomości Ze względu na zachowanie pełnej informacji, w nawiązaniu do art. 11 Dyrektywy

Bardziej szczegółowo

ALFAFERONE, 3 000 000 IU/ml; roztwór do wstrzykiwań lub sporządzania roztworu do infuzji

ALFAFERONE, 3 000 000 IU/ml; roztwór do wstrzykiwań lub sporządzania roztworu do infuzji Ulotka dołączona do opakowania:: informacja dla użytkownika ALFAFERONE, 3 000 000 IU/ml; roztwór do wstrzykiwań lub sporządzania roztworu do infuzji ALFAFERONE, 6 000 000 IU/ml; roztwór do wstrzykiwań

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Jedna tabletka powlekana 1 mg zawiera 1 mg cylazaprylu (w postaci cylazaprylu jednowodnego).

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Jedna tabletka powlekana 1 mg zawiera 1 mg cylazaprylu (w postaci cylazaprylu jednowodnego). CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Inhibestril, 1 mg, tabletki powlekane 2 SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka powlekana 1 mg zawiera 1 mg cylazaprylu (w postaci

Bardziej szczegółowo

Model kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca Choroby układu krążenia są główną przyczyną chorobowości i odpowiadają za 45,8% zgonów

Model kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca Choroby układu krążenia są główną przyczyną chorobowości i odpowiadają za 45,8% zgonów Model kompleksowej opieki nad pacjentem po zawale serca Choroby układu krążenia są główną przyczyną chorobowości i odpowiadają za 45,8% zgonów rocznie w Polsce. Zmiany demograficzne starzejące się społeczeństwo)

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych pacjentów oraz u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat.

Nadciśnienie tętnicze Leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego u dorosłych pacjentów oraz u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO VALTAP, 80 mg, tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka powlekana zawiera 80 mg walsartanu. Substancje pomocnicze:

Bardziej szczegółowo

Dostęp do przewodu pokarmowego

Dostęp do przewodu pokarmowego Dostęp do przewodu pokarmowego Tomasz Kowalczyk Oddział Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej, Szpital Uniwersytecki, Kraków Poradnia Żywieniowa, Nutricare, Kraków 1 Żywienie przez zgłębnik

Bardziej szczegółowo

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę

Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę ZALECENIA ISSN 1640 8497 Stanowisko American Diabetes Association Leczenie nadciśnienia tętniczego u dorosłych chorych na cukrzycę Hypertension management in adults with diabetes Przedrukowano za zgodą

Bardziej szczegółowo

ZASADY POSTĘPOWANIA W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM W WIEKU PODESZŁYM

ZASADY POSTĘPOWANIA W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM W WIEKU PODESZŁYM Gerontologia Polska tom 20, nr 4, 119 147 ISSN 1425 4956 ZASADY POSTĘPOWANIA W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM W WIEKU PODESZŁYM Zalecane przez Konsultantów Krajowych w dziedzinach Geriatrii, Kardiologii, Hipertensjologii

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17

Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować. Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna czy warto stosować Jadwiga Rogało-Szewczyk GRK 2014-09-17 Farmakoterapia prewencyjna Jest obok zmiany stylu życia podstawową metodą prewencji chorób sercowonaczyniowych (ChSN)

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Metformax SR 500, 500 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu

Bardziej szczegółowo

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze Źródło: Wytyczne ESH/ESC dot postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2013 Stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego

Bardziej szczegółowo

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków

Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Dokładniejsze badania i leczenie retinopatii cukrzycowej Closer monitoring and treatment for diabetic retinopathy Ważne informacje o ochronie zdrowia Important

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA?

MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA? MÓJ CHORY Z NIEPODDAJĄCYM SIĘ LECZENIU NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM OPORONY LEKARZ, PACJENT CZY CHOROBA? Katarzyna Widecka Klinika Kardiologii PUM Oporne nadciśnienie tętnicze TRH ( Treatment- resistant hypertension)

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Lorista H, 50 mg +12,5 mg, tabletki powlekane Losartanum kalicum + Hydrochlorothiazidum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Lorista H, 50 mg +12,5 mg, tabletki powlekane Losartanum kalicum + Hydrochlorothiazidum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika, 50 mg +12,5 mg, tabletki powlekane Losartanum kalicum + Hydrochlorothiazidum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKAT KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE KARDIOLOGII

KOMUNIKAT KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE KARDIOLOGII KOMUNIKAT KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE KARDIOLOGII KOSZYKI PYTAŃ EGZAMINU SPECJALIZACYJNEGO Z KARDIOLOGII 1. KOSZYK I Nieinwazyjna diagnostyka kardiologiczna 2. KOSZYK II Kardiologia zapobiegawcza

Bardziej szczegółowo

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski

Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski Prewencja wtórna po zawale mięśnia serca w Małopolsce czy dobrze i skutecznie leczymy? Piotr Jankowski I Klinika Kardiologii i El. Int. oraz Nad. Tęt. IK CMUJ Kraków piotrjankowski@interia.pl Gdańsk, 24

Bardziej szczegółowo