KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia COM(2013) 478 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Ostateczna ocena rozporządzenia (WE) nr 614/2007 w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+) PL PL

2 KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Ostateczna ocena rozporządzenia (WE) nr 614/2007 w sprawie instrumentu finansowego na rzecz środowiska (LIFE+) 1. WPROWADZENIE Program LIFE jest jedynym instrumentem finansowym UE, którego wyłącznym celem jest realizacja unijnej polityki i prawodawstwa w zakresie środowiska. Program został zainicjowany w 1992 r., a obecnie trwa czwarty okres programowania na mocy rozporządzenia LIFE+ (WE) nr 614/ Niniejsze rozporządzenie obejmuje lata i przewiduje pulę środków finansowych w wysokości 2,17 mld EUR. W ramach LIFE+ możliwe są trzy formy wsparcia: dotacje na działania stanowiące 78 % budżetu. Dotacje przyznawane są w odniesieniu do trzech aspektów programu: przyroda i różnorodność biologiczna, polityka i zarządzanie w zakresie środowiska oraz informacja i komunikacja; dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych, na które przypada 3 % budżetu; zamówienia publiczne na świadczenie usług, stanowiące 19 % budżetu. Zgodnie z art. 15 ust. 2 i 3 rozporządzenia, Komisja przygotowała: przegląd śródokresowy przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Komitetowi LIFE+ we wrześniu 2010 r. 2 ; wniosek dotyczący programu, który ma zastąpić LIFE+, przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w grudniu 2011 r. 3. W grudniu 2012 r. Komisja opublikowała wyniki opracowania wraz z wnioskami i zaleceniami na temat programu LIFE+ i jego realizacji 4. Dowody i opinie zebrane oraz przeanalizowane w ramach oceny końcowej wykazały, że od momentu dokonania oceny śródokresowej w 2010 r. nie odnotowano żadnych istotnych zmian w charakterze i realizacji programu LIFE+ lub jakości jego rezultatów. Wnioski ze śródokresowej oceny są zatem nadal ważne. W ocenie końcowej przedstawiono jednak dowody na ciągłe wprowadzanie ulepszeń w zakresie realizacji programu od czasu poprzedniej oceny 5. W kolejnych sekcjach niniejszego komunikatu przedstawiono osiągnięcia Dz.U. L 149 z EN.pdf?reference=IP/11/1526&format=PDF&aged=0&language=EN&guiLanguage=en Zob.: EPEC (2008) dostępny pod adresem SEC (2008) 2633 final dokument roboczy służb Komisji dotyczący realizacji programu wsparcia finansowego dla europejskich PL 2 PL

3 oraz wyzwania i niedociągnięcia programu LIFE. Wniosek Komisji w sprawie instrumentu, który zastąpi program w latach , ma na celu rozwiązanie stwierdzonych problemów i niedociągnięć. 2. OSIĄGNIĘCIA I WYZWANIA 2.1. Osiągnięcia Program LIFE+ był skutecznym narzędziem propagowania realizacji priorytetów określonych w szóstym programie działań w zakresie środowiska naturalnego (6 EAP) 6. Program odgrywa znaczącą rolę w zwiększaniu świadomości, dobrych rządów i udziału społeczeństwa w procesie wdrażania polityki i przepisów UE z zakresu ochrony środowiska. Oceny potwierdzają, że program LIFE+ jest skutecznym instrumentem o znaczącej europejskiej wartości dodanej UE 7. Przez dwadzieścia lat realizacji programu, oprócz wymiernych korzyści szacowanych na około 600 mln euro rocznie, LIFE przyczynił się do: lepszej ochrony i renaturalizacji ok. 4,7 mln hektarów gruntów; poprawy jakości wody na powierzchni około 3 mln hektarów; poprawy jakości powietrza dla około 12 mln osób; zapobiegnięcia powstaniu ok ton odpadów i recyklingu kolejnego 1 mln ton; ograniczenia emisji CO 2 o 1,13 mln ton rocznie. Osiągnięcia te zostały dokonane dzięki realizacji prawie działań związanych z projektem, w tym: nabyciu 194 mln hektarów gruntów w celu stworzenia sieci Natura 2000, organizacji ponad sesji szkoleniowych i działań informacyjnych skierowanych do 6,1 mln osób i zaangażowaniu 1,2 mln uczniów i studentów. Wartość dodana UE Unijna wartość dodana instrumentu LIFE+ opiera się na jego zdolności działania jako platforma wymiany najlepszych praktyk i dzielenia się wiedzą, co pozwala zaangażowanym podmiotom w całej UE na uczenie się na podstawie wzajemnych doświadczeń, a tym samym na rozwiązywanie problemów ochrony środowiska w bardziej skuteczny sposób. Na przykład w dziedzinie Przyroda i różnorodność biologiczna program LIFE+ pomógł w stworzeniu platform współpracy, które przyczyniły się do powstania ściślejszych partnerstw, tym samym ułatwiając transfer najlepszych praktyk między zainteresowanymi stronami a decydentami. 6 7 organizacji pozarządowych działających głównie w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego; COWI (2009) Ocena ex post projektów i działań finansowanych w ramach programu LIFE; Trybunał Obrachunkowy WE (2009) Sprawozdanie specjalne 11/2009 pt. Trwałość projektów w ramach instrumentu LIFE-Przyroda i zarządzanie nimi przez Komisję ; Arcadis (2010) Śródokresowa ocena realizacji rozporządzenia w sprawie LIFE+; SEC (2011) 1541 final, dokument roboczy służb Komisji - Ocena skutków towarzysząca dokumentowi Wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE). Dz.U. L 242 z _assesment_part1_v4.pdf PL 3 PL

4 LIFE+ umożliwia również lepszy podział odpowiedzialności i solidarność w zachowaniu wspólnego dobra środowiskowego UE. Program ten działa jako katalizator, zapewniając jednorazowe inwestycje mające na celu wyeliminowanie początkowych barier utrudniających realizację unijnej polityki w zakresie środowiska i klimatu, a także pozwala na testowanie nowych podejść. Zgodnie z wnioskiem z oceny śródokresowej LIFE ma w dalszym ciągu istotne znaczenie jako jedyny unijny instrument finansowy koncentrujący się na kwestiach związanych z ochroną środowiska 8. Wysoki poziom wartości dodanej dla UE uzyskany w ramach rozporządzenia został osiągnięty poprzez zagwarantowanie, aby: poszczególne projekty objęte dotacjami na działania miały wysoką jakość, a ich wpływ został spotęgowany przez rozpowszechnianie i wymianę wyników projektów, co pozwoliło na dotarcie do jak najszerszego grona decydentów i zainteresowanych stron w całej UE; organizacje pozarządowe otrzymujące finansowane mogły odgrywać skuteczną rolę w tworzeniu i realizacji polityki; zamówienia publiczne były dobrze zaplanowane i powiązane z formalnie uzgodnionymi priorytetami. Wartość dodana UE była jednak nieco mniejsza ze względu na system przydziałów krajowych prowadzący do kompromisów w zakresie jakości finansowanych projektów oraz ze względu na zbyt szeroko zakrojone priorytety, czego skutkiem był zbyt mały nacisk na ukierunkowane potrzeby i cele. Ponieważ wykaz priorytetów LIFE+ został określony w rozporządzeniu, w trakcie realizacji programu nie było możliwości wprowadzenia wymogów ograniczających finansowanie projektów do konkretnych potrzeb politycznych i priorytetów. Proces wyboru i monitorowanie projektów Rygorystyczny proces oceny i wyboru projektów w ramach LIFE+ zapewnił, że finansowane projekty były prawidłowo przygotowane, w związku z czym miały duże szanse powodzenia. Zewnętrzne zespoły posiadające dogłębną znajomość języka i kontekstu projektów zapewniały regularne wsparcie na miejscu i monitorowanie. Beneficjenci realizujący projekty uważają, że otrzymali właściwe wsparcie ze strony zewnętrznego zespołu monitorującego i urzędników Komisji odpowiedzialnych za kwestie techniczne i finansowe 9. Dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych Celem tego elementu programu LIFE+ jest umożliwienie organizacjom pozarządowym o aspiracjach europejskich przyczynianie się do zrównoważonego zaangażowania zainteresowanych stron w proces kształtowania polityki na poziomie UE. Dotacje operacyjne umożliwiły organizacjom pozarządowym udział w grupach roboczych UE, opracowywanie dokumentów informacyjnych i analiz, zaangażowanie w proces podnoszenia świadomości i działalność konsultacyjną oraz prowadzenie projektów długoterminowych. W ocenach 8 9 SEC (2010) 1120 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady Przegląd śródokresowy rozporządzenia LIFE+, s. 5. przegląd śródokresowy, s. 9. PL 4 PL

5 potwierdzono znaczenie kontynuowania tych działań i stwierdzono, że wybrane organizacje pozarządowe wniosły niezbędny wkład do polityki UE. Zamówienia publiczne Komisja wykorzystuje zamówienia publiczne w celu prowadzenia badań i ocen, organizacji spotkań, warsztatów i seminariów oraz w celu opracowywania i utrzymywania systemów informatycznych (np. strona internetowa poświęcona LIFE lub system informacyjny dotyczący sieci Natura 2000). Ten składnik programu LIFE+ został również wykorzystany w celu udzielenia Komisji wsparcia poprzez działania w dziedzinie informacji, publikacji i upowszechniania, które mają zasadnicze znaczenie dla celów prowadzonej polityki. Zamówienia odegrały ważną rolę w osiągnięciu celów programu, mimo iż przeznaczona na nie część budżetu LIFE+ była stosunkowo niewielka. Z ocen wynika, że wydatki w drodze zamówień publicznych były stosowne i odpowiadały potrzebom polityki. Osiągnięto wyniki w dziedzinie dobrze widocznych działań komunikacyjnych i promocyjnych. Chociaż ocena prawdziwego wpływu takich środków jest trudna, zostały one zrealizowane zgodnie z kryteriami dotyczącymi jakości oraz w oparciu o potrzeby strategiczne Wyzwania i działania w istniejących ramach prawnych Dotacje na działania Strategia i spójność Program LIFE+ został oceniony jako ważny i potrzebny, ponieważ tworzy on wartość dodaną w zakresie rozwoju i realizacji unijnej polityki w dziedzinie środowiska 10. Cele tego programu nie są jednak zawsze jasne, a czasami brakuje im spójności z polityką UE w innych obszarach. Brak wyraźnego strategicznego podejścia i masy krytycznej został uznany za wadę programu, wynikającą głównie z ograniczeń rozporządzenia. W związku z tym realizacja programu LIFE+ nie odzwierciedlała ewolucji priorytetów polityki UE, w szczególności w odniesieniu do aspektów dotyczących środowiska oraz informacji i komunikacji. Przedstawione w ocenach zalecenia dotyczące realizacji programu w przyszłości obejmują lepsze planowanie strategiczne i wieloletnie oraz zwiększenie elastyczności wyboru i komplementarności instrumentów finansowych. Ponadto stwierdzono, że aspekt LIFE+ dotyczący środowiska i zarządzania powinien w większym stopniu skoncentrować się na wdrażaniu prawodawstwa UE w zakresie ochrony środowiska i tworzeniu czynników wzmacniających. Zgodnie z art. 9 rozporządzenia LIFE+ nie powinien finansować działań, które mogłyby być finansowane w ramach innych funduszy UE; co zapobiega sytuacji, w której kilka instrumentów UE finansuje jeden projekt. Należałoby jednak osiągnąć większą synergię i spójność z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi programami w państwach członkowskich. Ograniczenia dotyczące finansowania działań poza UE obniżyły skuteczność programu w rozwiązywaniu unijnych problemów w zakresie ochrony środowiska, na które wpływ mają czynniki spoza UE. 10 SEC (2010) 1120 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady Przegląd śródokresowy rozporządzenia LIFE+, s. 10. PL 5 PL

6 Komisja kontynuuje swoje wysiłki na rzecz lepszego włączenia wyników dotacji na działania do opracowywania i realizacji polityki w zakresie ograniczonym obecnymi ramami prawnymi LIFE+. Wytyczne dla wnioskodawców zostały znacząco zmienione, w szczególności w przypadku aspektu dotyczącego środowiska i zarządzania, w celu zaoferowania potencjalnym beneficjentom bardziej ukierunkowanych i lepszych wytycznych w ramach ograniczeń rozporządzenia LIFE+. Komisja dołożyła wszelkich starań, aby żaden projekt LIFE + nie otrzymywał również wsparcia w ramach innych instrumentów unijnych, w poszanowaniu przepisów rozporządzenia LIFE+. Proces wyboru projektów sprzyja jednak projektom wykazującym synergie z innymi funduszami lub wykazującym zintegrowane podejście do wykorzystywania środków pochodzących z innych funduszy poprzez ustanowienie kryteriów wyboru w sposób, który powoduje przyznanie dodatkowych punktów takim projektom. Komisja podjęła także działania w odpowiedzi na zalecenia wynikające z oceny proponując nowy rodzaj projektu projekty zintegrowane w ramach programu mającego zastąpić LIFE+. Projekty zintegrowane koncentrowałyby się w większym stopniu na realizacji polityki UE w dłuższym okresie oraz przy mobilizacji dodatkowych funduszy. Proponowany nowy program wprowadziłby również możliwość finansowania działań poza UE, jeżeli byłoby to konieczne, aby osiągnąć unijne cele w zakresie środowiska i klimatu. Obciążenia administracyjne Obciążenia administracyjne związane z LIFE+ wzrosły z biegiem czasu ze względu na jego bardziej rygorystyczne stosowanie i wymogi w zakresie sprawozdawczości, w szczególności związane z zarządzaniem finansami; stało się to źródłem obaw dotyczących skuteczności programu. Wydaje się również, że podział LIFE+ na dwie odrębne jednostki w 2009 r. doprowadził do wzrostu obciążeń administracyjnych dla poszczególnych urzędników. Komisja podjęła starania zmierzające do uproszczenia procedur i zaproponowała środki, których celem jest zmniejszenie obciążeń administracyjnych w programie, który zastąpi LIFE+. Procedura składania i wyboru wniosków Procedury składania i wyboru wniosków zostały ocenione jako zbyt długie i skomplikowane, a tym samym wymagające uproszczenia. W 2011 r. wprowadzono internetowy formularz w celu rozwiązania tego problemu. W pierwszym roku pilotażowym wystąpiły pewne początkowe problemy, w tym rozbieżności pomiędzy kopiami elektronicznymi i papierowymi, które należało skorygować ręcznie. Komisja organizowała warsztaty dla potencjalnych wnioskodawców po ogłoszeniu każdego zaproszenia do składania wniosków, w celu wyjaśnienia procesu składania wniosków oraz PL 6 PL

7 poprawy ich jakości. Warsztaty te były przeznaczone w szczególności dla krajów o małej liczbie wnioskodawców lub niskim poziomie ich skuteczności. Komisja kontynuowała działania na rzecz wzmocnienia i poprawy upowszechniania informacji oraz podejmowała zwiększone wysiłki w celu przyciągnięcia nietradycyjnych wnioskodawców LIFE, w szczególności w dziedzinie różnorodności biologicznej i nowych tematów w zakresie środowiska i zarządzania. Komisja skróciła czas trwania procedury wyboru projektów nie zmniejszając jej jakości. System wniosków elektronicznych funkcjonuje dobrze od czasu publikacji zaproszenia do składania wniosków w 2012 r., a Komisja rozważa możliwości rozszerzenia zakresu stosowania sprawozdawczości elektronicznej przy monitorowaniu projektów. Wyniki projektów i integracja W ocenach zaproponowano, aby Komisja przeprowadzała więcej kontroli ex post projektów, nawet jeśli nie jest to wymagane na mocy rozporządzenia. Bardziej systematyczny system monitorowania ex post stanowiłby ulepszenie w stosunku do obecnych ustaleń, ponieważ dostarczyłby dowodów na to, które projekty rzeczywiście przynoszą długotrwałe korzyści. Pomogłoby to zapewnić, że wyniki projektów są lepiej wykorzystywane i włączone do procesu kształtowania polityki. Należy również poprawić dzielenie się wiedzą specjalistyczną, zwłaszcza na poziomie europejskim. Komisja prowadzi obecnie bardziej systematyczne kontrole ex-post w celu oceny trwałości wyników projektu i wyciągnięcia wniosków dla polityki. Zwiększyła również wysiłki na rzecz uwzględnienia wyników projektów przy opracowywaniu i realizacji polityki w ramach warsztatów i dyskusji panelowych z udziałem beneficjentów projektów i osób kształtujących politykę. Powiązania między projektem a polityką są już silne w ramach obszaru przyroda i różnorodność biologiczna, ale w kolejnym okresie programowania można podjąć większe starania, w szczególności w dziedzinie środowiska i zarządzania. Komunikacja i działania informacyjne W ocenach zalecono poprawę horyzontalnych działań informacyjnych i komunikacyjnych programu LIFE oraz wzmocnienie upowszechniania wyników projektów oraz wiedzy, przede wszystkim na szczeblu UE. Dokonano wielu ulepszeń. Najbardziej widocznym z nich jest aktualizowana i lepsza strona internetowa LIFE. Komisja regularnie publikuje broszury tematyczne w celu pokazania, w jaki sposób projekty LIFE zajmują się kwestiami związanymi z ochroną środowiska; przeprowadzono i opublikowano trzy syntezy badań dotyczących wody, odpadów oraz powietrza i hałasu. Komisja zachęcała do tworzenia sieci poprzez organizowanie regionalnych i europejskich spotkań przedstawicieli projektów w celu dzielenia się doświadczeniami i wiedzą techniczną. PL 7 PL

8 W szczególności w obszarze przyroda i różnorodność biologiczna odnotowano znaczącą współpracę i wymianę wiedzy pomiędzy beneficjentami, co przyczyniło się również do wzbogacenia wiedzy naukowej dotyczącej ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, wnosząc w ten sposób wkład w realizację przepisów dyrektywy ptasiej i dyrektywy siedliskowej. Organizacje krajowe i zarządzanie Krajowe punkty kontaktowe odgrywają ważną rolę w zapewnianiu spójności, komplementarności i koordynacji programu LIFE+ z programami krajowymi. Jednak koordynacja z innymi, głównie krajowymi, źródłami finansowania nadal wydaje się niewystarczająca. Krajowe punkty kontaktowe wskazują, że istnieje możliwość uruchamiania większych zasobów na szczeblu krajowym w ramach programu LIFE+. Krajowe strategie są postrzegane jako istotne dla promowania, rozpowszechniania i realizacji programu w poszczególnych państwach członkowskich. Każde z państw członkowskich przedstawiło bardzo różną liczbę wniosków, co częściowo wynika z wcześniejszych doświadczeń związanych z programem LIFE w danym państwie, a częściowo z pomocy świadczonej przez krajowe punkty kontaktowe. Prowadzi to do nierównego podziału środków finansowych między państwami członkowskimi. Włochy, Hiszpania i Niemcy nadal otrzymują znaczne kwoty z programu LIFE+, natomiast niektóre z nowych państw członkowskich odnotowują niższy poziom powodzenia. Komisja prowadzi sesje szkoleniowe w celu zwiększenia roli krajowych punktów kontaktowych we wspieraniu wnioskodawców i beneficjentów oraz opracowała wytyczne dotyczące działań komunikacyjnych. Chociaż krajowe przydziały finansowe w rozporządzeniu nie gwarantują znacznie bardziej zrównoważonego podziału projektów w całej UE, w niektórych krajach czynione są postępy dzięki wysiłkom podejmowanym przez krajowe punkty kontaktowe. Takie skuteczne działania powinny być powielane w innych państwach członkowskich Dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych Mimo że ocena wpływu poszczególnych dotacji operacyjnych dla organizacji pozarządowych jest trudniejsza niż ocena dotacji na działania, uznano, że program dotacji dla organizacji pozarządowych oferuje wysoką wartość dodaną poprzez wkład w opracowywanie i realizację polityki. Kryteria kwalifikowalności zostały ogólnie uznane za odpowiednie, jednak wymóg posiadania członków w wielu krajach jest postrzegany jako sprzeczny z przepisem stanowiącym, iż wsparcie może zostać udzielone jedynie na rzecz beneficjenta, a nie członków. Podczas wcześniejszych ocen zidentyfikowano kwestie dotyczące szybkości i terminowości płatności powodujące problemy związane z brakiem płynności finansowej organizacji PL 8 PL

9 pozarządowych. W przeglądzie śródokresowym zalecono wprowadzenie zmian w harmonogramie procedury wyboru lub w wieloletnich umowach ramowych o partnerstwie, w celu rozwiązania problemów związanych z płynnością finansową i poprawy efektywności pod względem kosztów 11. Komisja usprawniła swoje informacje zwrotne dla organizacji pozarządowych w odniesieniu do decyzji o współfinansowaniu oraz wprowadziła pewne ulepszenia w zakresie terminów płatności, chociaż są one ograniczone ze względu na czas niezbędny do przeprowadzenia procedur finansowych Komisji. W ostatnim zaproszeniu do składania wniosków w ramach LIFE+ Komisja zwiększyła nacisk na roczne priorytety oraz wprowadziła element zewnętrznej oceny w celu wzmocnienia obiektywności procesu oceny. Dla nowego programu zaproponowano wprowadzenie możliwości wsparcia wieloletniego jako sposobu zapewnienia bardziej stabilnego wsparcia, które mogłyby umożliwić długoterminowe planowanie przez organizacje pozarządowe będące beneficjentami. Promowane będzie również większe zaangażowanie członków sieci w realizację dotacji. 3. PRZYSZŁOŚĆ LIFE+ Jak zauważono powyżej, wiele zaleceń zawartych w ocenach było niezgodne z obowiązującym rozporządzeniem w sprawie LIFE+, ale zostało wzięte pod uwagę podczas projektowania kolejnego instrumentu. W swoim komunikacie z dnia 12 grudnia 2011 r., przedłożonym Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, Komisja zaproponowała przyznanie w latach ,2 mld euro na nowy Program działań na rzecz środowiska i klimatu LIFE. Proponowany nowy program będzie opierać się na sukcesie istniejącego programu LIFE+, lecz zostanie zreformowany tak, by stał się skuteczniejszy, prostszy i bardziej elastyczny oraz dysponował większym budżetem. Główne proponowane zmiany są następujące: utworzenie podprogramu działań na rzecz klimatu (800 mln EUR w całym okresie) o trzech priorytetach: łagodzenie skutków zmiany klimatu, dostosowanie, zarządzanie i podnoszenie świadomości; lepsza definicja podprogramu działań na rzecz środowiska (2,4 mld EUR w całym okresie): różnorodność biologiczna, środowisko; i zarządzanie; wprowadzenie projektów zintegrowanych jako projektów demonstracyjnych służących osiągnięciu celów w zakresie ochrony środowiska, w szczególności poprzez wykorzystanie innych dostępnych funduszy unijnych lub krajowych. W szczególności zagwarantuje to wzmocnienie komplementarności i koordynacji z działaniami wspieranymi przez europejskie fundusze 11 SEC (2010) 1120 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady Przegląd śródokresowy rozporządzenia LIFE+, s. 8. PL 9 PL

10 strukturalne i inwestycyjne w obszarze przyrody, wody, odpadów, jakości powietrza, łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do zmiany klimatu. Podprogram na rzecz środowiska będzie wspierać wysiłki w następujących dziedzinach: Środowisko i efektywność wykorzystywania zasobów - ta część skoncentruje się na bardziej innowacyjnych rozwiązaniach w zakresie lepszego wdrażania polityki w dziedzinie środowiska oraz na integracji celów związanych z ochroną środowiska w innych sektorach; Różnorodność biologiczna, w ramach tej części zostaną opracowane i zastosowane najlepsze praktyki służące powstrzymaniu utraty różnorodności biologicznej i przywróceniu usług ekosystemowych, z zachowaniem głównego celu jakim jest wspieranie obszarów sieci Natura 2000, zwłaszcza poprzez realizację zintegrowanych projektów zgodnych z traktowanymi priorytetowo ramowymi programami działania państw członkowskich; Zarządzanie w zakresie ochrony środowiska i informacja celem będzie propagowanie wymiany wiedzy, rozpowszechnianie najlepszych praktyk, działanie na rzecz lepszego przestrzegania przepisów oraz kampanie na rzecz podnoszenia świadomości społecznej. Podprogram na rzecz działań w dziedzinie klimatu obejmuje następujące obszary: Łagodzenie zmiany klimatu działania będą skoncentrowane na ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych; Przystosowanie do zmiany klimatu ta część będzie skupiać się na zwiększaniu zdolności adaptacji do zmiany klimatu; Zarządzanie działaniami w dziedzinie klimatu i informacja to działania w zakresie zwiększania świadomości, komunikacji, współpracy oraz rozpowszechniania wiedzy na temat działań mających na celu łagodzenie zmiany klimatu i działań adaptacyjnych. Dotacje na finansowanie projektów pozostaną głównym rodzajem interwencji w ramach programu. Proponuje się także dotacje operacyjne dla organizacji pozarządowych i innych podobnych podmiotów, będzie również możliwość wniesienia wkładu w innowacyjne instrumenty finansowe. Zgodnie z wnioskiem Komisji procedury związane z programem LIFE na lata będą bardziej przejrzyste i elastyczne. 4. WNIOSEK Chociaż w ocenach wskazano możliwość wprowadzenia pewnych ulepszeń w programie LIFE+, ogólnie rzecz biorąc jest on postrzegany jako skuteczny i dobrze zarządzany. W miarę możliwości w końcowych etapach obecnego okresu programowania naprawiono stwierdzone niedociągnięcia. Jeżeli niedociągnięcia wynikały z samego rozporządzenia LIFE+, zalecenia zostały uwzględnione przy projektowaniu proponowanego programu LIFE na lata PL 10 PL

11 Komisja uważa, że budżet Unii powinien nadal wspierać państwa członkowskie oraz UE jako całość w opracowywaniu i realizacji polityki UE, zarówno poprzez ustanowienie specjalnego instrumentu dotyczącego środowiska, jak i przez uwzględnianie kwestii ochrony środowiska w bardziej istotnych pod kątem budżetu instrumentach finansowych. Ze względu na nierówną i nieodpowiednią realizację polityki UE w dziedzinie ochrony środowiska i klimatu, nadal istnieje potrzeba wprowadzenia odrębnego instrumentu na rzecz interwencji w dziedzinie środowiska i klimatu. Celem wniosku Komisji dotyczącego nowego programu LIFE jest kontynuacja prac nad opracowaniem i rozwojem programu, który obecnie jest skutecznie regulowany rozporządzeniem LIFE+. PL 11 PL