się rzekomymi wizytami pozaziemian w bardzo dawnych czasach oraz ich wpływem na rozwój cywilizacji na Ziemi.

Transkrypt

1 Pojęcie UFO (skrót od angielskiego określenia Unidentified Flying Object oznaczającego niezidentyfikowany obiekt latający, którego polskim odpowiednikiem jest NOL) pierwotnie dotyczyło każdego niezidentyfikowanego obiektu latającego. Z czasem utrwaliło się definiowanie UFO jako niezidentyfikowanego pozaziemskiego obiektu latającego a ściślej, potencjalnego pojazdu latającego pozaziemskiej cywilizacji. Obecnie hipoteza pozaziemskiej cywilizacji nie jest jedyna, temat UFO dotyczy zaś nie tylko obiektów obserwowanych w powietrzu. Zacząć należy od prostych wyjaśnień wielu obserwacji. Za UFO brane są bowiem czasem zjawiska atmosferyczne takie jak chmury soczewkowate, samoloty, miraże, latające lampiony, czy ptaki gdy na zdjęciach nie widać ich szczegółów, a obraz jest rozmyty przez ruch. Za właściwe UFO uznać można obiekty, których wyjaśnić się w tak prosty sposób nie da. Często według relacji, są to obiekty w kształcie dysku (talerza), cygara, walca, trójkąta, kuli, albo lecącego wysoko i dziwnie zachowującego się punktu światła. Temat UFO stale rozszerzał się. Do obiektów latających mogących być pojazdami, doszły również relacje obserwacji małych obiektów które uznawano za pozaziemskie sondy. Obserwacje świetlistych kul. Zdjęcia różnej wielkości obiektów o nieregularnych lub zmiennych kształtach dla których stworzono m.in. hipotezę kosmicznych zwierząt, a które dało się wyjaśnić zjawiskami optycznymi. Obserwacje niezidentyfikowanych obiektów podwodnych (Unidentified Submerged Object USO) których część wyjaśnia się np. bioluminescencyjnymi glonami. Obserwacje dziwnych istot, a

2 także historie o domniemanych porwaniach przez kosmitów oraz pozostawianych przez nich śladach w postaci np. implantów. Kwestia obcych istot dotyczy obserwacji postaci obok lub w pojeździe latającym, istot przebywających na ziemi bez obiektu, a także wizyt dziwnych bytów w mieszkaniach zwanych gośćmi sypialnianymi dla których często podawanym wyjaśnieniem są omamy hipnagogiczne. Kolejne wątki mieszczące się w tematyce UFO, to m.in. kręgi w trawie i innej niskiej roślinności, obserwacje zachowujących się dziwnie samolotów uznawanych też czasem za samoloty widma, nieznane zjawiska pogodowe (np. pioruny kuliste), przekazy o dawnych obserwacjach latających obiektów (np. bitwa nad Norymbergą w 1561 roku) oraz paleoastronautyka zajmująca

3 się rzekomymi wizytami pozaziemian w bardzo dawnych czasach oraz ich wpływem na rozwój cywilizacji na Ziemi. Wiele relacji z obserwacji UFO i zjawisk pobocznych, posiada w sobie duży zasób groteski i absurdu. Obserwowane istoty zachowują się czasem złośliwie i podobnie jak niektóre obiekty latające, zdają się mieć charakter ekshibicjonistyczny jakby ich głównym celem było pokazanie się i zadziwienie obserwatorów. Do tego dochodzi problematyczna kwestia bardzo ludzkiej formy spotykanych w relacjach istot choć teoretycznie, życie powstałe niezależnie od tego na Ziemi, powinno mieć mocno odmienną formę. Jednocześnie trudno spotkać relacje o na tyle podobnych istotach, by móc zaklasyfikować je do jednego gatunku. Dość charakterystyczne są natomiast ich cechy w kontekście miejsca na którym miały zostać zaobserwowane. Na przykład w Stanach Zjednoczonych opowiada się często o różnorodnych szarych istotach z dużymi głowami w kształcie kropli oraz wielkimi oczami. W Ameryce Południowej zaś, kosmici mają częściej cechy zwierzęce. Regularność taką da się powiązać z charakterem kultury panującej w danym miejscu. Tu pojawiają się więc dwa wyjaśnienia. Pierwsze przypisuje zjawisku źródło w ludzkiej fantazji na którą wpływ ma otoczenie kulturowe. Innymi słowy, ludzie wymyślają sobie takich kosmitów, jakich pozwala im wykreować wyobraźnia, w oparciu o znane z otoczenia wzorce. Drugie wyjaśnienie przedstawiane przez niektórych ludzi zajmujących się tym zjawiskiem odnosi się do hipotez innych niż ta o pozaziemskiej cywilizacji. Jedna z nich mówi o tym, że za zjawiska takie jak UFO, odpowiada nieznana siła, określana np. jako superspektrum (John Keel). Podobne hipotezy utożsamiają UFO i zjawiska poboczne z demonologią ludową (np. Arkadiusz Miazga). Demonologiczne wyjaśnienie sugeruje również Kościół

4 Katolicki aczkolwiek tutaj wskazuje wprost na demony, będące w katolickiej teologii bytami złymi (w demonologii ludowej, demony to po prostu niematerialne byty nie zawsze złe). Hipoteza Carla Gustava Junga mówi natomiast o takich zjawiskach jako swoistych zbiorowych halucynacjach. Podkreślić tu należy, że tego rodzaju próby wyjaśnienia fenomenu obiektów latających, dla których nie znaleziono konwencjonalnego wyjaśnienia mają charakter jedynie hipotetyczny (nie są to teorie naukowe). Nikt bowiem nie przedstawił dowodów wskazujących na prawdziwość proponowanego źródła zjawiska. Nadmienić trzeba również, że nawet w kilku cieszących się popularnością przypadkach zarejestrowania UFO dostatecznie wykazano cechy oszustwa. Przykładem może być film, który nakręcił George Adamski gdzie dziwne zniekształcenia krawędzi obiektu wskazują, że jest to połówka modelu przyklejona do szyby. Podobnym przypadkiem był Billy Meier którego zdjęcia UFO przedstawiały modele wykonane z różnych przedmiotów użytkowych takich jak pokrywa od beczki których charakterystyczne elementy odnaleziono na fotografiach. Jakby tego było mało, Meier jakiś czas potem zaprezentował zdjęcie dwóch kosmitek które okazało się być w rzeczywistości kadrem z amerykańskiego programu rozrywkowego The Dean Martin Show. Zjawisko UFO stało się dość popularnym elementem kultury. Obraca się wokół niego jego własny folklor, na który składają się różnorodne produkty kulturowe: filmy (głównie o porwaniach lub inwazjach), książki, wydarzenia kulturowe np. związane z rocznicą podania informacji o katastrofie UFO w Roswell, handel pamiątkami, tworzenie własnych historii o UFO itp. Do tego dochodzą kulty religijne, które powołują się na rzekome przekazy od istot pozaziemskich jak ruch raeliański i Wrota Niebios (Heaven's Gate), przy czym poza znanymi,

5 zorganizowanymi ruchami, jest wielu ludzi mających własne, odnoszące się do UFO wierzenia o religijnym charakterze. Ufologia dziedzina zajmująca się tym tematem nie jest jednorodna. Spotkać można tu ludzi, którzy podchodzą do tego dość merytorycznie gromadząc relacje świadków oraz materiał fotograficzny i filmowy, starając się przy tym odrzucać mistyfikacje oraz zdjęcia pozorne UFO przedstawiające w rzeczywistości np. ptaki, czy samoloty. Spotkać można jednak też osoby, które budują naciągane teorie, czy nawet same tworzą fałszywy "materiał dowodowy". Zużycie terminu UFO, polegające na skojarzeniu go z oszustwami i swoistym kiczem, a także chęć szerszego spojrzenia na sprawę bez fiksowania się wyłącznie na hipotezach o pozaziemskich pojazdach skłoniły niektórych ludzi zajmujących się tym tematem, do stworzenia nowych terminów, takich jak: Niezidentyfikowane Zjawiska Powietrzne (Unidentified Aerial Phenomena UAP), Nietypowe Pojazdy Powietrzne (Anomalous Aerial Vehicle AAV), czy Niezidentyfikowany System Powietrzny (Inidentified Aerial System IAS). Mimo poważnego traktowania tematu przez niektórych ufologów, trudno ufologię uznać za naukę. Badanie zjawiska ogranicza się w zasadzie do zbierania informacji od świadków w postaci relacji, zdjęć i filmów. Zakładając, że archiwizowane materiały są autentyczne (nie są mistyfikacją) jest to nadal za mało by problem badać dogłębnie i wyciągnąć z tego konkretne wnioski. Obiektów takich nie da się skutecznie śledzić, nie można ich poddać badaniu (np. w laboratorium), nie można też przeprowadzić powtarzalnego eksperymentu. Wszystko co może robić ufologia to gromadzić materiały z obserwacji i tworzyć kolejne hipotezy.

6 Brak konkretnych postępów w badaniu zjawiska UFO, przyczynia się do słabnącego zainteresowania tą tematyką. Słabnące zainteresowanie nim od lat dziewięćdziesiątych wynika również z powszechności dostępu do komputerów, a później i internetu. Obecnie bowiem w internecie znaleźć można masę fałszywych zdjęć i filmów przedstawiających UFO z których część nawet nie próbuje udawać prawdziwych. Skutkiem tego jest zobojętnienie na temat UFO który postrzegany jest przy tym mniej poważnie. Mimo całokształtu problemów związanych z badaniem zjawiska UFO, nie powinno się go całkowicie przekreślać. W najbardziej optymistycznym przypadku być może kiedyś uda się komuś udowodnić jego niezwykłe pochodzenie. Nawet jednak zakładając, że wszystkie materiały zgromadzone przez ufologów są fałszywe nie muszą to być materiały bezwartościowe. Mogą bowiem posłużyć choćby do badania poznawczej centracji o charakterze kulturowym lub antropocentrycznym, wpływu samej kultury na wyobrażenia ludzi, albo tematyki UFO jako narzędzia walki informacyjnej (dezinformacji).