Kim jest opiekun stażu?

Transkrypt

1 Opiekun stażu Rola opiekuna stażu utożsamiana jest z rolą mentora. W tradycyjny rozumieniu mentor to: doświadczony, mądry doradca, nauczyciel i wychowawca Model mentoringu rozwijającego zakłada pomoc mentora w osiąganiu samodzielności zawodowej przez podopiecznego.

2 Kim jest opiekun stażu? mentor Pomocnik i przewodnik Proponuje rozwiązania ekspert doradca Pomaga dojść do samodzielnego wypracowania rozwiązań Opiekun stażu szkoleniowiec terapeuta Wspiera emocjonalnie Ćwiczy niezbędne umiejętności coach Inspiruje do rozwoju

3 Kim jest opiekun stażu? jest mentorem, ponieważ jako osoba doświadczona pełni rolę przewodnika i pomocnika w planowaniu kariery zawodowej pomaga n-lowi dojść do samodzielnego wypracowania rozwiązań problemów, jako doradca wspomaga planowanie indywidualnego rozwoju zawodowego n- la w zgodzie z interesem szkoły oraz analizuje jego realizację, służącą podwyższaniu efektywności pracy, jako coach może proponować n-lowi jako ekspert, odwołując się do własnej praktyki zawodowej, rozumienie sytuacji dydaktycznowychowawczych i rozwiązań napotykanych trudności i problemów może ćwiczyć z n-lem umiejętności niezbędne w pracy jako szkoleniowiec (trener warsztatu) wspiera emocjonalnie n-la, pomaga w zapobieganiu jego stresom związanym z pracą, co jest jednym z zadań terapeuty

4 Ćwiczenie: Zadaniem opiekuna jest wspierania podopiecznego. Proszę zaznaczyć poprawnie skonstruowane (wg Państwa) wypowiedzi wspierające.

5 Zadania opiekuna wynikające z przepisów prawa oświatowego Zadania pomoc w przygotowaniu i realizacji w okresie stażu planu rozwoju zawodowego n-la udział w komisji dla n-la odbywającego staż na wyższy stopień Opiekun n-la stażysty TAK TAK Opiekun n-la kontrakt. TAK NIE prowadzenie i omawianie zajęć raz na miesiąc TAK NIE obserwowanie i omawianie zajęć raz na miesiąc TAK NIE opracowanie projektu oceny dorobku zawodowego n-la za okres stażu w terminie 14 dni od zakończenia stażu TAK TAK

6 Zadania w pracy opiekuna W etapie początkowym: Wprowadzenie podopiecznego w życie szkoły Przedstawienie systemu awansu zawodowego i związanych z tym wymagań stawianych nauczycielowi Wspomaganie w przygotowaniu PRZ Etap środkowy obejmuje: Omawianie z nauczycielem realizacji planu i udzielanie mu konstruktywnych, rzeczowych informacji zwrotnych Pomoc w samodzielnym rozwiązywaniu zaistniałych problemów Wsparcie emocjonalne Na etap końcowy składają się zadania: Przygotowanie projektu oceny stażu Wspomaganie n-la w przygotowaniu się do wystąpienia przed komisja Przygotowanie się i udział w komisji

7 Pomoc w przygotowaniu Planu Rozwoju Zawodowego Konstruując plan powinniśmy wziąć pod uwagę: czas trwania stażu możliwości nauczyciela wymagania wynikające z rozporządzenia dot. awansu specyfikę szkoły program rozwoju szkoły, z którym plan musi być zgodny

8 Propozycja jedna z wielu Cele Zadania Formy realizacji Terminy Realizacji Ewentualnie osoby wspierające Uwagi Poznanie dokumentów prawnych szkoły 1. Poznanie statutu szkoły 2.Poznanie WSO -Analiza dokumentów -Omówienie treści z opiekunem -Analiza dokumentu -Zaprojektowanie scenariusza spotkania z rodzicami dot. WSO

9 Dodatkowo opiekun stażu może: Spisać z n-lem kontrakt, w którym zapisze obowiązki i zasady ich przestrzegania Sporządzi przewidywany harmonogram lekcji obserwowanych i prowadzonych Doradzać w prowadzeniu dokumentacji Prowadzić konsultacje np. raz w miesiącu Omawiać literaturę Wspierać emocjonalnie

10 Zasady i normy współpracy Przestrzegamy ustalonych terminów spotkań Stażysta ma prawo do dodatkowych spotkań w uzasadnionych przypadkach Stażysta przestrzega terminów realizacji zadań wynikających z planu Stażysta na bieżąco gromadzi dokumentację, raz w miesiącu przedstawia ją opiekunowi Stażysta w swojej pracy uwzględnia uwagi i wskazówki opiekuna Opiekun wspiera stażystę w realizacji zadań Opiekun nie krytykuje wykonanych zadań, ale rzetelnie je omawia i udziela wskazówek Opiekun systematycznie i jawnie prowadzi notatki z przebiegu stażu

11 Obserwacja lekcji Wspólne ustalenie zasad dotyczących obserwacji może wiązać się z odpowiedzią na następujące pytania: Kto będzie decydował o tym, kiedy ma odbywać się obserwacja? W jaki sposób formułowane będą cele obserwacji? Kto i w jaki sposób będzie decydował o tym, co ma być obserwowane? Jak będzie podejmowana decyzja o tym, które zajęcia obserwować i kto będzie obserwowany (stażysta czy opiekun)? Jakiego rodzaju wyjaśnienia otrzymają uczniowie w związku z obecnością obserwatora na zajęciach? Jak obserwator będzie się zachowywał podczas zajęć (aktywnie, biernie)? Jaki będzie przebieg omawiania? Gdzie i kiedy będzie się ono odbywać? Kto będzie miał dostęp do zapisów z obserwacji?

12 Cele obserwacji (przykładowe) Nabywanie podstawowych kompetencji związanych z nauczaniem Radzenie sobie z utrzymaniem dyscypliny w klasie Sposoby oceniania kompetencji uczniów Etapy lekcji, organizacja czasu Stosowane metody nauczania, korzystanie z pomocy dydaktycznych

13 Ćwiczenie: Proszę wpisać w tabele, na co można zwrócić uwagę obserwując zajęcia podopiecznego zgodnie z sugerowanymi celami.

14 Co poddawać obserwacji? Sposoby oceniania kompetencji uczniów Na co zwrócę uwagę, np.: metody oceniania, rodzaje narzędzi możliwość poprawia oceny sposoby informowania o tym, jaką ocenę otrzymują uczniowie sposoby uzasadniania oceny reakcje uczniów na poszczególne sposoby oceniania zachowania uczniów świadczące o ich emocjach związanych z ocenianiem proporcje czasowe czyli jaka część lekcji poświęcona jest na ocenianie, a jaka na nauczanie nowych zagadnień cele oceniania, np. czy oceniane jest to, co naprawdę ważne, czy to, co łatwo ocenić

15 Kontakt podopiecznego z uczniami Na co zwrócę uwagę, np.: zwracanie się nauczyciela do uczniów (po imieniu czy nie) słuchanie przez nauczyciela wypowiedzi uczniów dostosowanie się n-la do możliwości percepcyjnych uczniów otwarte (czy brak) komunikowanie przez uczniów opini, stanów emocjonalnych, itp.

16 Stosowane metody nauczania, korzystanie z pomocy dydaktycznych Na co zwrócę uwagę, np.: stosowność metod w zależności od celów zajęć i możliwości uczniów zróżnicowanie stosowanych metod radzenie sobie z daną metodą celowość użytych pomocy

17 Utrzymanie dyscypliny przez podopiecznego Na co zwrócę uwagę, np.: odwoływanie się n-la do norm ustalonych wcześniej reagowanie w sytuacjach naruszania norm panowanie nad emocjami konsekwencja w przestrzeganiu norm

18 Etapy lekcji, organizacja czasu Na co zwrócę uwagę, np.: wyodrębnianie poszczególnych elementów struktury lekcji elastyczne reagowanie na zmieniającą się sytuację podczas zajęć, korygowanie przyjętego planu czasowe rozłożenie poszczególnych elementów lekcji zachowanie odpowiedniego czasu na podsumowanie zajęć

19 Motywowanie uczniów Na co zwrócę uwagę, np.: werbalne docenianie osiągnięć uczniów wyrażanie przekonania, że dane zadanie leży w zakresie możliwości uczniów informowanie uczniów o celach pracy pozwalanie na wybór metody pracy prowadzącej do realizacji celu

20 Organizacja przestrzeni w klasie Na co zwrócę uwagę, np.: ustawienie mebli a możliwość komunikowania się z uczniami wykorzystanie ścian w klasie dostęp uczniów do pomocy dydaktycznych zgromadzonych w klasie

21 Komunikaty werbalne Na co zwrócę uwagę, np.: rodzaje pytań zadawanych uczniom przez n-la (otwarte, zamknięte, pytania o emocje, pytania o informacje) proporcja wypowiedzi n-la i uczniów klarowność instrukcji podawanych przez n-la możliwość zadawania pytań przez uczniów

22 Narzędzia obserwacji Obszar obserwacji: Komunikaty werbalne Spostrzeżenia rodzaje pytań zadawanych uczniom przez n-la (otwarte, zamknięte, pytanie o emocje) proporcja wypowiedzi n-la i uczniów klarowność instrukcji podawanych przez n-la możliwość zadawania pytań przez uczniów

23 Narzędzia obserwacji Przedmiot obserwacji Notatki O czym wspomnieć przy omówieniu

24 Narzędzia obserwacji Cel: Organizacja czasu Czas 1-5 min Zachowania nauczyciela Zachowania uczniów 6-11min 12-17min itd.

25 Omawianie obserwowanych zajęć Informacje powinny być dawane i słuchane jako coś, co ofiarowujesz, a nie jako coś, co narzucasz drugiej osobie David W. Johnson Nie oceniaj! Informuj! Oceny można przyjąć lub odrzucić z informacji można skorzystać T. Garstka, J. Marszałek,

26 Informacja zwrotna powinna dotyczyć konkretnych zachowań w konkretnych sytuacjach zawierać spostrzeżenia i informacje zawierać opis zachowań opisywać zachowania w kategoriach stopniowalnych mniej/bardziej opisywać własne uczucia i reakcje na zachowania drugiej osoby dotyczyć nie tylko zachowań, wywołujących w nas negatywne, ale również pozytywne emocje dotyczyć tego, co odbiorca może zmienić uwzględniać korzyści, jakie może wynieść słuchacz z uzyskania informacji zwrotnej oraz zawierać tyle informacji ile dana osoba może spożytkować przede wszystkim dotyczyć tego, co dzieje się tu i teraz

27 Ćwiczenie: Proszę zaznaczyć według Państwa prawidłowo skonstruowane informacje zwrotne

28 Gdy ktoś udziela ci informacji zwrotnych Wysłuchaj tego, co mówi do końca. Nie wdawaj się z nim w polemikę, nawet gdy masz inne zdanie Skup się na treści informacji ( a nie na snuciu domysłów na temat ukrytych intencji nadawcy) Pamiętaj, że nie musisz bezrefleksyjnie przyjmować wszystkiego, co mówią inni i zmieniać się pod wpływem informacji zwrotnych Możesz poprosić o przerwanie udzielania informacji zwrotnych, gdy czujesz się przeciążony ich ilością lub nie jesteś gotów ich wysłuchać Nie zapominaj, że informacje zwrotne nie zawierają prawd absolutnych na twój temat, a jedynie subiektywny punkt widzenia drugiej osoby. Jeśli jednak w wypowiedziach wielu osób powtarzają się podobne treści, warto zwrócić na te informacje szczególną uwagę

29 Rady dla osób prowadzących obserwacje: dobrze przyglądajcie się uczniom jakim mówią językiem, jakie mają nawyki pracy, jaki mają stosunek do nauczyciele, co potrafią i co umieją; nie podważajcie autorytetu nauczyciela w obecności uczniów, nie wtrącajcie się i nie ingerujcie w przebieg zajęć; róbcie notatki, zapisujcie obserwacje /uwagi, projekty wskazówek, jakich później udzielicie/; nie odkładajcie dyskusji po obserwacji zaraz po lekcji jest najlepsza motywacja do przyjęcia wskazówek, najlepsza pamięć szczegółów dotyczących przebiegu lekcji; zadbajcie o odpowiednią atmosferę i miejsce do rozmowy; zaczynajcie od pozytywów, o słabościach mówcie w kategoriach doskonalenia warsztatu pracy; występujecie w roli tego, który ma więcej doświadczenia to wymaga doskonalenia zawodowego, orientacji we współczesnej literaturze pedagogicznej, psychologicznej, metodycznej.

30 Ukryty program mentoringu wszystko, co zostaje przyswojone podczas nauki w szkole obok oficjalnego programu Mam nad tobą władzę Opiekun odwołuje się w relacji z podopiecznym do swojej przewagi i władzy wydaje polecenia, korzysta z ocen i kar. (Pamiętaj, kto tu ważniejszy.) Jestem autorytetem Opiekun realizuje własną potrzebę bycia autorytetem, przewodnikiem. (Jestem jeden doskonały model bycia nauczycielem. To co powinieneś robić, to naśladować mnie we wszystkim i okazywać mi wdzięczność, że chcę się dzielić z tobą moją wysokiej klasy wiedzą o zawodzie.)

31 Ukryty program mentoringu Będę nauczycielem dyplomowanym Dla opiekuna jest to okazja do własnego awansu. Zajmuje się gromadzeniem dokumentacji i innych działań związanych z realizacją własnego planu. (Możesz robić co chcesz, bylebyś nie oczekiwał zbyt wiele ode mnie.) Potrzebuję współczucia Jest to doskonała okazja na pożalenie się na swój trudny los zawodowy. (Pracuje już 20 lat i nikt mnie nie docenia. Czy wiesz, ile dostaję za opiekę nad tobą?) Zaopiekuję się tobą Tak bardzo chce się zaopiekować stażystą, że nie pozwoli, by ten cokolwiek zrobił samodzielnie. W zamian oczekuje okazywania przywiązania, wychwalania jego opiekuńczości. (Czyż nie jestem opiekunem? A zatem opiekuję się tym młodym, bezradnym adeptem zawodu)

32 Dziękuję za uwagę Teresa Ogniewska