OBIEKT: Ratusz budynek administracyjny

Transkrypt

1 TEMAT : Ocena stanu technicznego ścian północnego skrzydła ratusza OBIEKT: Ratusz budynek administracyjny ADRES : Opole; Rynek - Ratusz WŁAŚCICIEL : Miasto Opole Opole, Rynek - Ratusz ZARZĄDCA : Miasto Opole Opole, Rynek - Ratusz Strona 1 z 24

2 Strona tytułowa ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA Ocena stanu technicznego SPIS TREŚCI 1. Przedmiot opracowania str Podstawa opracowania str Ogólny opis budynku str Skrzydło północne str Skrzydło południowe str Ocena stanu technicznego i stwierdzone usterki str Metodyka oceny stanu technicznego str Wykaz stwierdzonych usterek str Fundamenty i posadowienie str Ściany konstrukcyjne piwnic str Ściany konstrukcyjne nadziemia str Okładziny ścian pomieszczeń sanitarnych str Elementy zewnętrzne str Ocena techniczna stwierdzonych usterek... str Wnioski końcowe i zalecenia str. 24 Strona 2 z 24

3 OCENA STANU TECHNICZNEGO ścian skrzydła północnego ratusza w Opolu 1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest ocena stanu technicznego ścian północnego skrzydła ratusza z uwzględnieniem zawilgocenia. Przedmiotem opracowania jest również wskazanie sposobów usunięcia tych nieprawidłowości i podanie metod naprawy. 2. Podstawa opracowania Podstawę opracowania stanowią: 2.1. Umowa nr AG.RU. 36/2014 pomiędzy Miastem Opole a ALD Sp. z o.o Elementy dokumentacji technicznych: - Rysunek Opole, Plac rynkowy; Projekt techniczny nawierzchni, - Dokumentacja sieci zewnętrznych rzut sieci zewnętrznych wokół ratusza (mapa niemiecka sprzed II wojny światowej), - Dokumentacja z badań podłoża gruntowego Opole Rynek-Ratusz: Badanie warunków gruntowo-wodnych (Zakład Usług Geologicznych GRUNT ; kwiecień 2013 r.). - Uzgodnienia z Zamawiającym, - Wizje lokalne przeprowadzone w dniach r. i r., - Dokumentacja fotograficzna, - inwentaryzacja budowlana ścian skrzydła północnego, - kontrole wizualne dotykowe oraz lokalne odkrywki, - normy budowlane, - instrukcje i przepisy w zakresie konstrukcji budowlanych 3. Ogólny opis budynku Budynek Ratusza jest obiektem wolnostojącym złożonym z dwóch skrzydeł (północnego i południowego). Początki ratusza murowanego datują się na XIV wiek. Północne skrzydło ratusza w obecnym kształcie wzniesiono w 1820 roku na miejscu wyburzonego skrzydła, które nie nadawało się do remontu. Wieża ratuszowa i skrzydło południowe pochodzą z lat Po odbudowie w 1936 roku zawalonej wieży Ratusza odrestaurowano cały ratusz, dobudowano także południowe skrzydło wzbogacone arkadami. Strona 3 z 24

4 Obecnie obydwa skrzydła ratusza stanowią funkcjonalną całość. Wejście główne do ratusza jest zlokalizowane od strony wschodniej, drugie wejście zlokalizowano od strony północnej (wejście do Urzędu Stanu Cywilnego) Skrzydło północne Skrzydło północne jest budynkiem pięciokondygnacyjnym (cztery kondygnacje nadziemne, pełne podpiwniczenie). Część piwnic jest niedostępna została zasypana w trakcie remontu budynku. Budynek wykonano w technologii tradycyjnej, ściany nadziemia i podziemi murowane z cegły pełnej. Fundamenty murowane z cegły pełnej. Od strony północnej dobudowane arkady z balkonem w poziomie 1 piętra Skrzydło południowe Skrzydło południowe jest budynkiem o zróżnicowanych rozwiązaniach funkcjonalnych, obudowanym wokół wieży ratusza. Część południowo-zachodnia jest pięciokondygnacyjna (cztery kondygnacje nadziemne, pełne podpiwniczenie). Część południowo-wschodnia jest sześciociokondygnacyjna (pięć kondygnacji nadziemnych, pełne podpiwniczenie). Budynek wykonano w technologii tradycyjnej, ściany nadziemia murowane z cegły pełnej. Podpiwniczenie skrzydła stanowi schron podziemny ze ścianami murowanymi. Strop schronu belkowy żelbetowy monolityczny. Od strony południowej w części przyziemia budynek oparty na arkadach biegnących wzdłuż elewacji skrzydła południowego. Strona 4 z 24

5 4. Ocena stanu technicznego i stwierdzone usterki 4.1. Metodyka oceny stanu technicznego W trakcie wizji lokalnych dokonano oględzin obejmujących: - ściany konstrukcyjne podziemia skrzydła północnego ratusza - ściany konstrukcyjne nadziemia skrzydła północnego ratusza - elewację budynku (w części skrzydła północnego) - schody zewnętrzne (wejście zachodnie) Oględzin dokonano metodą makroskopową przez ogląd zewnętrzny, dotykowe badanie powierzchni przegród budowlanych /ścian, stropów/ ze szczególnym uwzględnieniem powierzchni uszkodzonych i zawilgoconych. Ze względu na trwającą eksploatację obiektu nie wykonywano oględzin zewnętrznych powierzchni fundamentów i ścian podziemi a jedynie dostępne powierzchnie wewnętrzne ścian i elementy ogólnodostępne dla oględzin zewnętrznych. Dokonano również analizy technicznej udostępnionej dokumentacji technicznej a w szczególności badań geologicznych Wykaz stwierdzonych usterek Fundamenty i posadowienie Nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w konstrukcji fundamentów /pęknięcia, zarysowania, widoczne odkształcenia itp./. Nie stwierdzono również widocznych i nierównomiernych osiadań fundamentów. Posadzka piwnic sucha. Połączenie posadzka piwnic - ściana konstrukcyjna piwnic bez śladów osiadania, pęknięć itp Ściany konstrukcyjne piwnic Ściany konstrukcyjne piwnic obiektu w dobrym stanie technicznym bez widocznych nieprawidłowości. Nie stwierdzono pęknięć ścian w poziomie piwnic. Wszystkie części podziemne wykazują ślady niszczenia wywołane wilgocią. Uszkodzenia widoczne są w postaci zacieków, kredowania farby, osypywania i pylenia tynków, odspajania tynków aż do odsłonięcia materiału murowego ściany, zniszczenie spoistości zaprawy w spoinach ścian murowanych, ubytków spoin ścian. Dokumentacja fotograficzna zdjęcia nr 1, 2, 3, 4. Strona 5 z 24

6 Zdjęcie nr 1 widoczne zacieki na ścianie podokiennej oraz uszkodzenia tynków Zdjęcie nr 2 Widoczne uszkodzenia powłok malarskich i tynku Strona 6 z 24

7 Zdjęcie nr 3 Widoczne uszkodzenia powłok malarskich, ubytki tynków, zawilgocenia ściany podokiennej Zdjęcie nr 4 Typowe uszkodzenia powłok malarskich, ubytki tynków, zawilgocenia ściany w schronie Strona 7 z 24

8 Ściany konstrukcyjne nadziemia Ściany konstrukcyjne nadziemia bez widocznych uszkodzeń struktury (brak widocznych spękań czy rys od strony wewnętrznej obiektu). Widoczne są natomiast w obrębie ścian wewnętrznych i zewnętrznych ślady migracji wilgoci. Objawiają się one w postaci uszkodzeń powłok malarskich i tynków. W przestrzeni wentylacyjnej ściany warstwowej (pod biegiem schodowym) ujawniono ślady pleśni oraz wysolenia na powierzchni murów. Dokumentacja fotograficzna zdjęcia nr 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11. W pomieszczeniach przedsionka USC, sali bankietowej i sali ślubów wyczuwalny był zapach stęchlizny. Wg informacji osób sprzątających oraz ochrony obiektu zapach ten jest szczególnie uciążliwy w okresach mniej intensywnego wykorzystywania tych pomieszczeń lub w okresach wysokich temperatur. Z uwagi na trwające użytkowanie tych pomieszczeń brak było możliwości demontażu okładzin ścian (boazerie) oraz osłon grzejnikowych. Fakt migracji wilgoci w ścianach tych pomieszczeń mogą potwierdzić uszkodzenia widoczne na zdjęciach 12 i 13. Zdjęcie nr 5 Widoczne wysolenia i ślady pleśni (ściana warstwowa pod klatką schodową) Strona 8 z 24

9 Zdjęcie nr 6 Ściana pomieszczenia pod schodami widoczne plamy wilgoci w narożniku górnym Zdjęcie nr 7 Ściana pomieszczenia pod schodami widoczne plamy wilgoci w narożniku górnym Strona 9 z 24

10 Zdjęcie nr 8 Pomieszczenie nr 7 widoczne zawilgocenia tynku nad cokołem podłogi Zdjęcie nr 9 Pomieszczenie nr 8 widoczne zawilgocenia tynku nad cokołem podłogi Strona 10 z 24

11 Zdjęcie nr 10 Pomieszczenie nr 8 widoczne zawilgocenia tynku w okolicy gniazdek elektrycznych Zdjęcie nr 11 Wejście do poczekalni USC -widoczne zawilgocenie ściany nad cokołem posadzki Strona 11 z 24

12 Zdjęcie nr 12 Przejście z poczekalni do przedsionka wejścia głównego USC widoczne zniszczenia tynków i powłok malarskich spowodowane wilgocią w ścianie Zdjęcie nr 13 Przejście z sali ślubów do sali bankietowej nad cokołem podłogi widoczne zniszczenia tynków i powłok malarskich spowodowane wilgocią w ścianie Strona 12 z 24

13 Pomieszczenia przedsionka USC, sali bankietowej i sali ślubów zabudowane boazerią oraz osłonami grzejnikowymi powyższą sytuację ilustrują zdjęcia 14, 15 i 16. Zdjęcie nr 14 Ilustracja zabudowy ścian przedsionka USC Zdjęcie nr 15 Ilustracja zabudowy ścian sali bankietowej Strona 13 z 24

14 Zdjęcie nr 16 Ilustracja zabudowy ścian sali ślubów Okładziny ścian pomieszczeń sanitarnych W pomieszczeniach sanitarnych w poziomie przyziemia stwierdziłem spękania i odspojenia okładzin ścian (okładziny z płytek ceramicznych. Odspojenia okładzin obejmują przede wszystkim fragmenty okładzin zlokalizowane na ościeżach okiennych oraz wokół spękań Dokumentacja fotograficzna zdjęcia nr 17, 18, 19. Zdjęcie nr 17 Toaleta męska - widoczne pęknięcie okładziny w strefie podokiennej Strona 14 z 24

15 Zdjęcie nr 18 Toaleta damska - widoczne odspojenie okładziny w strefie ościeża okiennego Zdjęcie nr 19 Toaleta damska - widoczne odspojenie okładziny w strefie ościeża okiennego Strona 15 z 24

16 Elementy zewnętrzne Oględziny zewnętrznych powierzchni ścian pozwoliły na ujawnienie wad w postaci: uszkodzeń powłok malarskich w postaci wykwitów i ubytków (występujących najczęściej w strefie cokołu budynku), uszkodzeń tynków w postaci spękań, odspojeń, ubytków (występujących najczęściej w strefie cokołowej oraz w poziomie przyziemia), pęknięć filarów arkad od strony północnej, pęknięć ścian podokiennych (poziom parteru, elewacja północna), śladów zawilgocenia ścian w strefie cokołowej oraz wzdłuż schodów (wejście na elewacji wschodniej i zachodniej). Dokumentacja fotograficzna zdjęcia nr Zdjęcie nr 19 Widoczne uszkodzenia tynków i powłok malarskich wejście, elewacja wschodnia Strona 16 z 24

17 Zdjęcie nr 20 Widoczne uszkodzenia tynków i powłok malarskich elewacja wschodnia Zdjęcie nr 21 Widoczne uszkodzenia tynków i powłok malarskich elewacja północna, widoczne zawilgocenie nawierzchni wokół rury deszczowej Strona 17 z 24

18 Zdjęcie nr 22 Widoczne uszkodzenia tynków i powłok malarskich arkady, elewacja północna Zdjęcie nr 23 Widoczne pęknięcie filara arkad elewacja północna Strona 18 z 24

19 Zdjęcie nr 24 Widoczne pęknięcie ściany podokiennej elewacja północna Zdjęcie nr 25 Widoczne ślady zawilgocenia strefy cokołowej elewacja zachodnia Strona 19 z 24

20 Zdjęcie nr 26 Widoczne ślady zawilgocenia strefy cokołowej wejście, elewacja zachodnia Strona 20 z 24

21 5. Ocena techniczna stwierdzonych usterek oraz wskazówki naprawcze Ad Ściany konstrukcyjne piwnic Wygląd ścian, charakter zniszczeń i ślady migracji wody świadczą o uszkodzeniu lub braku izolacji (pionowej i poziomej) ścian piwnic oraz o występowaniu okresowego zawilgacania ściany. Powoduje to przenikania do wnętrza murów i pomieszczeń wilgoci z opadów atmosferycznych. Wilgoć w strukturze ściany może powoduje uszkodzenie powłok malarskich, uszkodzenia tynków a w kolejności przyczynia się do niszczenia struktury spoin a w konsekwencji trwałe osłabienie ścian konstrukcyjnych. Z obserwacji przeprowadzonych w trakcie wizji lokalnej wynika, że zawilgacanie ścian ma charakter okresowy o różnym nasileniu. Napływ wód jest spowodowany przez opady atmosferyczne. Zamakanie ścian jest wywołane infiltracją wody opadowej przez przepuszczalne nawierzchnie placu rynkowego (kostka brukowa oraz płyty granitowe) do gruntu (grunty spoiste o słabej wodoprzepuszczalności). Stały kontakt ściany z mokrym gruntem powoduje jej namakania. Kolejnym elementem mogą być trudności z odprowadzaniem wody opadowej przez systemy odwadniające (brak drożności kanalizacji deszczowej lub zbyt mała skuteczność odprowadzania wody deszczowej za małe przekroje). Na taką sytuację wskazuje widoczne zawilgocenie terenu wokół rury deszczowej (zdjęcie nr 21). Podobne skutki przynosi brak skutecznego odprowadzania wody ze schodów, ułożenie stopni powoduje kierowanie wody na ścianę (wejście północne - zdjęcie nr 25). Skutecznemu odprowadzaniu wód opadowych nie sprzyja także naturalne nachylenie terenu (spadek w kierunku zachodnim) co powoduje, ze woda opadowa w trakcie migracji z połaci wschodniej rynku spływa w kierunku ścian ratusza. Wnioski powyższe są zbieżne z wnioskami z badań geologicznych. W związku z faktem, że pomieszczenia piwnic nie są użytkowane, a stan techniczny ścian fundamentowych należy uznać za zadowalający proponuje się przyjęcie rozwiązań biernych. Proponujemy wykonanie w pierwszej kolejności kontroli drożności i skuteczności odprowadzania wód opadowych. Po wykonania czyszczenia rynien, rur spustowych osadników i przykanalików należy sprawdzić skuteczność odprowadzania wód opadowych. Dalsze działania będą możliwe do podjęcia po ocenie możliwości odwadniania placu rynkowego oraz odprowadzania wód opadowych z budynku ratusza lecz nie jest to przedmiot niniejszego opracowania. Strona 21 z 24

22 Ad Ściany ściany konstrukcyjne nadziemia Lokalne spękania ścian (strefa cokołowa, podokienna i pęknięcie filaru arkad zdjęcia 20, 23, 24, 26) nie stanowią żadnego zagrożenia dla trwałości obiektu, ale ze względów użytkowych i estetycznych powinny być naprawione. Proponuje się: Dla pęknięć pionowych o charakterze liniowym w strefie cokołowej wykonanie w miejscu pęknięcia nacięcia na głębokość 2/3 grubości cokołu, odtworzenie uszkodzonych tynków, wypełnienie nacięcia materiałem elastycznym i pomalowanie cokołu. Dla pozostałych pęknięć strefie cokołowej skucie tynków wokół uszkodzonych miejsc (na odległość min. 30 cm od linii pęknięcia, wklejenie siatki do zbrojenia tynków (tzw. pancernej ), odtworzenie uszkodzonych tynków i pomalowanie cokołu. Pęknięcia ścian podokiennych naprawę należy wykonać metodą tzw. szycia muru. Skucie tynków wokół uszkodzonych miejsc (obustronnie na odległość min. 50 cm od linii pęknięcia), wyfrezowanie bruzd dla osadzenia zbrojenia murów, wklejenie zbrojenia, wypełnienie bruzd po wklejaniu prętów, odtworzenie uszkodzonych tynków i pomalowanie elewacji. Pęknięcia filarów arkad - wykonanie w miejscu spękania iniekcji uszczelniającej żywicami iniekcyjnymi, wykonanie szycia murów w układzie pionowym (wg technologii opisanej powyżej), otynkowanie i pomalowanie powierzchni filarów. Widoczne ślady zawilgacania i niszczenia okładzin ścian nadziemia oraz ich charakter świadczą o migracji wilgoci w ścianach z murów kondygnacji podziemnych. Ze względów użytkowych oraz dla wyeliminowania zagrożeń sanitarnych (grzyby i pleśnie) należy przerwać proces migracji wilgoci przez przegrody. Proponuje się: Wykonanie w poziomie stropu piwnic przepony przeciwwodnej poziomej metodą iniekcji. Zastosowanie tej metody jest możliwe przy minimalnej uciążliwości dla funkcjonowania pomieszczeń. Wykonanie iniekcji dla ścian zewnętrznych jest możliwe od zewnątrz budynku, dla części ścian wewnętrznych jest to możliwe z pomieszczeń piwnicznych, dla pozostałych ścian wewnętrznych niezbędne będzie wykonanie iniekcji ścian z wnętrza pomieszczeń obiektu. Ad Okładziny ścian pomieszczeń sanitarnych Wygląd okładzin ścian w pomieszczeniach sanitarnych oraz badania okładzin pozwalają na stwierdzenie lokalnej przyczepności okładziny w szczególności na Strona 22 z 24

23 ościeżach otworów okiennych. Prawdopodobną przyczyną odspajania okładzin jest zbyt mała przyczepność kleju do podłoża, brak możliwości kompensacji naprężeń termicznych okładziny lub nadmierne ciśnienie migrującej pary wodnej. Możliwy jest także jednoczesny wpływ wszystkich tych czynników. Sposób naprawy polega na rozbiórce uszkodzonych i odspojonych fragmentów okładzin, naprawę uszkodzonych elementów podłoża i wykonanie nowych okładzin z pozostawieniem przerw umożliwiających kompensację termiczną okładzin. Szczeliny kompensacyjne należy wypełnić materiałem elastycznym. Okładziny należy wykonywać na klejach elastycznych a do wypełnienia spoin należy stosować odpowiednie fugi. Problem nadmiernego ciśnienia migrującej pary wodnej powinien zostać rozwiązany w ramach działań opisanych w poz. ad (przepona przeciwwodna). Ad Elementy zewnętrzne Lokalne odspojenia tynków skuć do powierzchni konstrukcji ściany i tynki odtworzyć. Zarysowania i spękania tynków o charakterze liniowym naciąć, ubytki uzupełnić, szczeliny wypełnić materiałem elastycznym i otynkować. Spękania tynków o nieregularnym przebiegu naprawić przez skucie tynku wokół spękań, w bruzdy wtopić siatkę do zbrojenia tynków i otynkować. Drobne lokalne lokalne uszkodzenia tynków nie stanowią zagrożenia dla trwałości obiektu, ale ze względów estetycznych powinny być sukcesywnie usuwane w czasie bieżącej konserwacji obiektu. Dla zwiększenia trwałości tynków ścian zewnętrznych proponujemy wykonanie hydrofobizacji naprawionych tynków. Pozwoli to na zwiększenie trwałości wykonanych okładzin oraz minimalizację zawilgacania ścian zewnętrznych a także szkód tym wywołanych. Strona 23 z 24

24 6. Wnioski końcowe i zalecenia 1) Ściany skrzydła północnego budynku ratusza są w dobrym stanie technicznym. W ww elementach konstrukcyjnych budynku nie stwierdza się żadnych istotnych nieprawidłowości /spękania, zarysowania itp./. Jedynie lokalnie w ścianach zewnętrznych (strefa cokołowa, strefa podokienna i filar arkad) wymagają naprawy. 2) Zapobieżenie migracji wilgoci w przegrodach jest konieczne, aby zabezpieczyć konstrukcję od postępującego osłabienia i zniszczenia a także ze względów na konieczność wyeliminowania zagrożeń higieniczno-sanitarnych / grzyby i pleśnie/. 3) Stan techniczny ścian skrzydła północnego budynku ratusza oceniony w wyniku przeprowadzonych wizji lokalnych pozwala na stwierdzenie, że ściany spełniają normowe wymagania w zakresie nieprzekroczenia stanu granicznego nośności i użytkowania i może być dalej bezpiecznie użytkowany zgodnie z projektowanym przeznaczeniem. Opracowali: Część 1-4: Roman Kaczorowski Część 5-6: Aleksander Owczarek Strona 24 z 24