Ustawa o rachunkowości tekst ujednolicony (ustawa z dnia , stan prawny na r)

Transkrypt

1

2 Ustawa o rachunkowości tekst ujednolicony (ustawa z dnia , stan prawny na r) D. Maciejowska, Podstawy rachunkowości pojęcia i zadania, Wydawnictwa Naukowe WZ UW, Warszawa E. Kalwasińska, D. Maciejowska, Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa, Wydawnictwo Naukowe WZ UW, Warszawa Materiały przygotowane przez wykładowcę.

3 jest to oparty na dokumentach system informacyjny, który posługując się miernikiem pieniężnym, w sposób ciągły i systematyczny: rejestruje zdarzenia zachodzące w jednostkach, a następnie w określonej formie dostarcza informacji o: sytuacji majątkowej (bilans) oraz wynikach działalności (rachunek zysków i strat) które to informacje są użyteczne dla szerokiego grona potencjalnych użytkowników do podejmowania przez nich decyzji ekonomicznych

4 1. Stopień ryzyka związany z inwestowaniem kapitału 2. Stopień zwrotu tego kapitału 3. Ocena kierownictwa firmy Inwestorzy Pożyczkodawcy 1. Stopień ryzyka związany z pożyczką 2. Zwrot pożyczki wraz z odsetkami 1. Stabilność i rentowność (miejsca pracy) 2. Zdolność finansowa do wypłaty wynagrodzeń Pracownicy Kontrahenci 1. Możliwość zapłaty należnych kwot z tytułu obrotu gospodarczego 2. Ocena możliwości przetrwania firmy na rynku 1. Dane do prowadzenia polityki fiskalnej państwa 2. Dane statystyczne Państwo i jego agendy Kierownictwo firmy 1. Kontrola, analiza i ocena rezultatów działalności 2. Analiza i ocena pracy ludzi 3. Planowanie, podejmowanie decyzji zarządczych Użytkownicy informacji

5 regulowana prawnie przez ustawę o rachunkowości, krajowe i międzynarodowe standardy rachunkowości zasady wyceny oparte na koszcie historycznym pomiar obejmuje głównie dane finansowe dostarcza informacji ex post stosuje periodyzację: rok obrotowy, okres sprawozdawczy

6 informacja o jednostce służąca do planowania kontroli i oceny działań podejmowanych w organizacji brak prawnych uregulowań stosowanie różnych zasad wyceny pomiar obejmuje dane finansowe i niefinansowe dostarcza informacji ex ante nie ma periodyzacji

7 Ustawa o rachunkowości z r. z późniejszymi zmianami Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawach nieuregulowanych ustawą: Krajowe Standardy Rachunkowości Międzynarodowe Standardy Rachunkowości Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej

8 wszelkie zdarzenia i procesy, które wywierają wpływ na: zasoby majątkowe jednostki (aktywa) i źródła ich finansowania (pasywa) (zdarzenia bilansowe) lub wynik prowadzonej działalności (zdarzenia wynikowe)

9 politykę rachunkowości prowadzenie ksiąg rachunkowych wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego sporządzanie sprawozdań finansowych gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz innej dokumentacji przewidzianej ustawą poddawanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą

10 zasada wiernego i rzetelnego obrazu nadrzędna, są jej podporządkowane inne zasady, jednostka zobowiązana jest stosować przyjętą politykę rachunkowości i rachunkowość musi dawać rzetelny, zgodny z rzeczywistością obraz sytuacji majątkowej i dokonań jednostki (prezentacja stanu majątkowego i dokonań jednostki na podstawie kompletnych i prawidłowo, zgodnie ze stanem faktycznym prowadzonych ksiąg) zasada przewagi treści ekonomicznej nad formą prawną ujęcie w rachunkowości zdarzeń gospodarczych należy wykazywać zgodnie z ich treścią ekonomiczną i wpływem na rzeczywistość finansową jednostki, a nie tylko forma prawną. (zgodnie z ta zasadą brak dokumentu nie stanowi przeszkody do zarejestrowania zdarzenia, pomimo prawnego wymogu posiadania dokumentu, przyczynia się do rzetelnego i wiarygodnego przedstawienia obrazu jednostki) zasada ostrożności nie wolno zawyżać wartości posiadanego majątku i osiąganych przychodów oraz zaniżać wartości posiadanych zobowiązań i ponoszonych kosztów. (uwiarygodnienie prezentowanego sprawozdania, sytuacja jednostki jest raczej lepsza niż gorsza: przychody rzeczywiście osiągnięte, koszty wszystkie znane, a nawet przewidywane)

11 zasada istotności konieczność wyodrębniania w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Każde istotne zdarzenie powinno być w księgach lub sprawozdaniu finansowym oddzielnie ujawnione. Informacja - istotna, jeżeli jej nieujawnienie mogłoby wpłynąć na gospodarcze decyzje użytkowników, podejmowane na podstawie sprawozdania finansowego. Wprowadzenie możliwości stosowania uproszczeń, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej oraz wyniku finansowego. (można dokonywać uproszczeń, o ile nie wywrze to istotnego wpływu na rzetelny obraz jednostki, niewielki koszty nie dotyczący danego okresu wg zasady współmierności, może obciążyć dany okres) zasada kontynuacji działalności założenie kontynuowania działalności przez jednostkę w dającej się przewidzieć przyszłości, w istotnie nie zmniejszonym zakresie, bez postawienia w stan likwidacji czy upadłości, informacja zamieszczona we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego (sposób wyceny aktywów zależy od tego faktu możliwości lub braku możliwości kontynuowania działalności) zasada ciągłości oznacza, że przyjęte do stosowania zasady rachunkowości należy stosować konsekwentnie w kolejnych latach obrotowych w celu zapewnienia ich porównywalności. (zgodnie z ustawą można zmieniać dotychczas stosowane rozwiązania, wówczas w informacji dodatkowej należy przeliczyć pozycje sprawozdania finansowego roku poprzedniego wg zasad roku bieżącego)

12 zasada współmierności w celu prawidłowego ustalenia wyniku finansowego należy porównać przychody dotyczące danego okresu sprawozdawczego z kosztami dotyczącymi tego samego okresu sprawozdawczego, merytoryczna i czasowa zgodność kosztów, strat z przychodami i zyskami współmierność merytoryczna bezpośrednie i pośrednie powiązanie kosztów z osiągniętym przychodem (porównanie kosztu wytworzenia produktu z przychodem z jego sprzedaży) współmierność czasowa - poniesione koszty nie mogą być przeciwstawione konkretnemu przychodowi, ale są niezbędne dla jego osiągnięcia oraz zdarzenia wynikowe przypisane przyszłym okresom nie mogą wpływać na wynik danego okresu (koszty funkcjonowania całej jednostki np. koszty administracji poniesione w danym okresie) zasada memoriałowa zdarzenia gospodarcze muszą być ujmowane w księgach rachunkowych w momencie ich powstania, a nie w momencie wydatku czy wpływu pieniężnego. (o dacie zdarzenia gospodarczego decyduje dokument poświadczający jego wystąpienie wystawienie faktury sprzedaży rejestracja przychodu, pomimo braku zapłaty za towar, co prowadzi do konieczności dwustronnego ujęcia na kontach bilansowych zdarzeń niewpływających na wynik finansowy)

13 dwustronne zestawienie: środków gospodarczych (aktywa) i źródeł finansowania środków gospodarczych - kapitałów (pasywa) na określony moment (dzień bilansowy) i w określonej przez ustawę formie. czyli: bilans to podstawowy, zwykle retrospektywny rachunek majątkowo-kapitałowy, tworzony najczęściej raz do roku.

14 Aktywa - według wzrastającej płynności możliwość zamiany na środki pieniężne Pasywa - według wzrastającej wymagalności wymagalności zwrotu otrzymanego wkładu

15 kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych Ustawa o rachunkowości

16 Pojęcie abstrakcyjne: źródła pochodzenia majątku, kapitały źródła finansowania składników aktywów jednostki

17 Pojęcie kosztów Koszt uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych w formie zmniejszenia aktywów lub zwiększenia zobowiązań, które spowoduje zmniejszenie kapitału własnego jednostki lub zwiększenie jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli definicja zgodna z Ustawa o rachunkowości oparta na konstrukcji bilansu i zasadzie równowagi bilansowej

18 Przychody uprawdopodobnione zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia wartości zobowiązań, które spowoduje wzrost kapitału własnego jednostki lub zmniejszenie jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli definicja zgodna z Ustawą o rachunkowości oparta na konstrukcji bilansu i zasadzie równowagi bilansowej

19 Kwota uzyskanego przychodu może być korygowana o: RABAT - ze względu na rozmiary sprzedaży lub jej częstotliwość SKONTO - z tytułu szybkiego terminu płatności lub wpłaty gotówkowej BONIFIKATĘ - z tytułu sprzedaży produktu niższego gatunku

20 wszelkie zdarzenia, fakty udokumentowane i wyrażone w mierniku pieniężnym, które wywierają wpływ na: zasoby majątkowe jednostki (aktywa) i źródła ich finansowania (pasywa) (zdarzenia bilansowe) lub wynik prowadzonej działalności (zdarzenia wynikowe)

21 Zdarzenia bilansowe aktywa + aktywa- pasywa + pasywa- aktywa+ pasywa+ aktywa- pasywa- Zdarzenie wynikowe aktywa koszty + pasywa + koszty + aktywa + przychód + pasywa przychód +

22 Aktywa trwałe + Aktywa obrotowe = Kapitał podstawowy + Przychody Koszty + Zobowiązania

23 to specjalne urządzenie, służące do rejestracji zdarzeń gospodarczych. itp.

24 Podstawowe elementy konta to: nazwa słowna - najczęściej nazwa pozycji ze sprawozdania finansowego (materiały, kapitał zakładowy, sprzedaż usług, wynagrodzenia itp.) oraz oznaczenie cyfrowe ( np. kasa 100, materiały 310, wynagrodzenia 405) dwie przeciwstawne strony: lewa debet (Dt) albo winien (Wn), zapisy po Dt - obciążanie konta lub zapisywanie w ciężar konta. prawa credit (Ct) albo ma (Ma), zapisy po Ct - uznanie konta lub zapisywanie na dobro konta obroty konta - suma zapisów dokonanych na każdej ze stron saldo konta - różnica między obrotami konta. Dla zamknięcia konta salda końcowe wpisywane są po przeciwnych stronach.

25 szczegółowość zapisu Syntetyczne - zbiorcze zapisy operacji dotyczących całych grup środków gospodarczych i źródeł ich pochodzenia Analityczne - szczegółowe rozwinięcie obrotów i sald konta syntetycznego przeznaczenie konta Bilansowe - uwzględniane w bilansie (konta aktywów i pasywów) Wynikowe - uwzględniane w rachunku zysków i strat (konta: przychodów, kosztów, strat, zysków) Pozabilansowe - nieuwzględniane w bilansie właściwa wycena bilansowa składników: konto podstawowe konto korygujące ułatwienie i kontrola należności z zobowiązaniami konta rozrachunkowe

26 Zasada podwójnego zapisu ujęcie każdej operacji gospodarczej: na dwóch kontach na przeciwstawnych stronach kont w tej samej kwocie

27 Dt konto aktywów Ct Dt konto pasywów Ct Sp Sp Obrót Dt Obrót Ct Obrót Dt Obrót Ct ---- Sk Sk ---- Dt =Ct Dt =Ct