Hodnocení koncentrací PAU a těžkých kovů na povrchu odvalů a v okolí průmyslových podniků
|
|
- Maja Brzezińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Hodnocení koncentrací PAU a těžkých kovů na povrchu odvalů a v okolí průmyslových podniků CZ.3.22/1.2.00/ doc. RNDr. Václav Dombek, CSc. VŠB-TU Ostrava
2 Financování projektu: Vedoucí partner: Partner projektu: Operační program Přeshraniční spolupráce Česká republika - Polská republika Hornicko-geologická fakulta Vysoká škola báňská technická univerzita Ostrava Česká republika Glówny Instytut Górnictwa (GIG) Katowice Polsko
3 Doba realizace projektu: říjen 2013 červen 2015 Rozpočet projektu: CELKEM: cca 400 tis. Euro
4 PŘEDMĚT Potenciální sekundární emise z odvalů po hornické a hutnické činnosti a v okolí průmyslových podniků. CÍL Zhodnocení odvalů po hornické a hutnické činnosti a v okolí průmyslových podniků jako potencionálních zdrojů sekundárních emisí PAU a těžkých kovů.
5 PROČ? Region s mnoha pozůstatky hornické a metalurgické činnosti - haldy (odvaly), na kterých byly ukládány hornicke, hutní i jiné odpady. Na haldách dochází k chemickým a mechanickým změnám uložených materiálů např. haldy hořící. Na povrchu hald a v blízkosti hutních provozů dochází k sedimentaci prachových částic.
6 Následnou větrnou erozí, pohybem osob a techniky i těžbou haldového materiálu se prachove částice dostávají do ovzduší a mohou se podílet se na zhoršene kvalite ovzduší v okolí (polétavy prach, karcinogení látky). Významny faktor kvality ovzduší výzkum složení této druhotne prašnosti v regionu nebyl zati m proveden.
7 METODA Komplexní chemický a mineralogický popis povrchove vrstvy hald a ploch významne ovlivněných průmyslovým spadem. Analýzy chemického složení anorganicke i organicke fáze. Mineralogicke analýzy objasní složení současných a vznik nových minerálních fází. Následné zhodnocení získaných dat s cílem určit velikost a složení možných emisí zdravotne závadných částic a okolnosti jejich vzniku. Modelování - vliv na kvalitu ovzduší při dalším využití hodnocených areálu (rekultivace, těžba aj.).
8 ZDROJE PRO ŘEŠENÍ VŠB-TUO: Řešitelský tým s dlouholetou zkušeností Speciální odbornosti, kterými řešitelsky tým nedisponuje, byly řešeny formou konzultací s externími specialisty Analyticke práce byly zajištěny v laboratořích ICT a ZÚ OVA: Laboratoř separačních metod (GC-MS, HPLC-MS) Laboratoř RTG difrakce
9 Laboratoř elektronové mikrosondy Centrum hygienických laboratoří stanovení kovů metodou IC-MS
10 GIG: Řešitelský tým s dlouholetou zkušeností Speciální odbornosti - řešeny formou konzultací s externími specialisty Analyticke práce byly prováděny v laboratořích pracovište monitoringu životního prostředí GIG: Laborator rozboru tuhých odpadu, Laborator rozboru vody a odpadních vod, Laborator rozboru organických sloučenin, Pracovište environmentálních analýz, s aplikací analytických postupu
11 CÍLOVE SKUPINY PROJEKTU orgány státní samosprávy orgány podílející se na u zemním plánování, ktere rozhodují nebo povolují další činnosti na haldách, regionální orgány ochrany ovzduší; majitelé a správci hald; široke spektrum obyvatelstva, na ktere ma kvalita ovzduší přímy vliv.
12 PUBLICITA Speciální internetove stránky - médium s nejširším dopadem a nejjednodušším přístupem pro odbornou i laickou veřejnost - provozovány ješte 5 let po ukončení projektu:
13
14 Metodologie odběru vzorků z povrchů analýzovaných objektů a jejich lokalizace na území Polska Metodyka pobierania próbek z powierzchni obiektów badań oraz miejsca ich lokalizacji w Polsce dr Michał Gwoździewicz Zakład Monitoringu Środowiska Główny Instytut Górnictwa Katowice Ostrawa, 18 czerwca 2015
15 Metodyka pobierania próbek oparta została na wytycznych Normy US EPA AP- 42 opisanych szczegółowo w załączniku C.1 APPENDIX C.1 PROCEDURES FOR SAMPLING SURFACE/BULK DUST LOADING 1. For material handling of active or inactive piles: minimum of 6 increments with total sample weight of 5 kg (10 increments totalling 23 kg are recommended) 2. For wind erosion samples: minimum of 6 increments with total sample weight of 5 kg
16 Ostrawa, 18 czerwca 2015
17 KRYTERIA USTALENIA ILOŚCI PRÓBEK POBIERANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH OBIEKTACH 1. Położenie i powierzchnia całkowita 2. Kształt oraz infrastruktura i wynikająca z tego dostępna powierzchnia 3. Ograniczenia dostępnej powierzchni pobierania próbek wynikające z: o bieżącego unieszkodliwiania odpadów wydobywczych o prowadzenia odzysku odpadów wydobywczych o realizowanych inwestycji budowlanych i drogowych o zasięgu i zaawansowania prowadzonej rekultywacji biologicznej o aktywności termicznej obiektów i zagrożeń dla próbkobiorców
18
19 Wrzosy III KWK Rydułtowy-Anna 2. Wrzosy KWK Rydułtowy-Anna 3. Radlin KWK Marcel 4. Skrzyszów Południe KWK Marcel 5. Teren likwidacji szkód górniczych Mszana 6. Szotkówka I KWK Jas-Mos 7. Kościelniok KWK Pniówek 8. Pochwacie KWK Zofiówka 9. Borynia-Jar KWK Borynia 10. Charlotta KWK Rydułtowy-Anna
20 WYLICZONE ILOŚCI PRÓBEK DO POBRANIA 1. Wrzosy III KWK Rydułtowy-Anna 8 2. Wrzosy KWK Rydułtowy-Anna 8 3. Radlin KWK Marcel Skrzyszów Południe KWK Marcel Teren likwidacji szkód górniczych Mszana 8 6. Szotkówka I KWK Jas-Mos Kościelniok KWK Pniówek Pochwacie KWK Zofiówka Borynia-Jar KWK Borynia Charlotta KWK Rydułtowy-Anna 16 RAZEM: 152
21 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ DĔKUJI VAM ZA POZORNOST
22 Projekt CZ.3.22/1.2.00/ Hodnocení koncentrací PAU a těžkých kovů na povrchu odvalů a v okolí průmyslových podniků Lokalizace odběrových míst na území Moravskoslezského kraje a bližší specifikace odebraných vzorků Ing. Lucie Gembalová, Ph.D. Dr. Ing. Dalibor Matýsek Vysoká škola báňská Technická univerzita Ostrava
23 Výběr lokalit pro odběr vzorků na území MS kraje Halda Ema Halda Heřmanice Halda Hedvika Halda Dolu Paskov Halda Dolu Paskov Důl Staříč 2 Halda Dolu Darkov Halda Dolu ČSM Halda Dolu ČSA závod Jan Karel Halda Hrabůvka odval elektrárny Třebovice Dolní oblast Vítkovice Areál Bartovice
24 Halda Ema - kuželovitá halda (vrchol cca 315 m. n. m.) - přírodní památka ve správě státního podniku Diamo - komplex odvalů uzavřených dolů Ema/Lucie, Trojice a Petr Bezruč (Terezie) - termicky aktivní (haldovina + elektrárenský popílek) teplota uvnitř až 1200 C - odběr pilotních vzorků (4 odběrová místa)
25 - ve správě státního podniku Diamo - odval Dolu Heřmanice (zejména hlušina) - termicky aktivní - nejrozsáhlejší odvalový areál ( m 2 ) - odběr vzorků (29 odběrových míst) Halda Heřmanice
26 Halda Heřmanice
27 - ve správě státního podniku Diamo - odval závodu Hedvika (bývalý Důl J. Fučík) - termicky aktivní - odběr vzorků (6 odběrových míst) Halda Hedvika
28 Halda Dolu Paskov - ve správě podniku OKD, a. s. - odval Dolu Paskov - důlní materiál (výpěrky těžkokapalinového prádla z úpravny uhlí) - odběr vzorků (18 odběrových míst)
29 Halda Paskov Důl Staříč 2 - ve správě podniku OKD, a. s. - odval Dolu Paskov Důl Staříč 2 - důlní materiál (manipulační odval hrubozrnná haldovina z důlních děl) - odběr vzorků (11 odběrových míst)
30 Halda Dolu Darkov - ve správě podniku OKD, a. s. - odval Dolu Darkov - důlní materiál (výpěrky z těžkokapalinového prádla z úpravny uhlí) - odběr vzorků (16 odběrových míst)
31 Halda Dolu ČSM - ve správě podniku OKD, a. s. - odval Dolu ČSM - důlní materiál (výpěrky těžkokapalinového prádla ) - odběr vzorků (18 odběrových míst)
32 Halda Dolu ČSA závod Jan Karel - ve správě podniku OKD, a. s. - odval Dolu ČSA závodu Jan Karel - důlní materiál z ražby - odběr vzorků (19 odběrových míst)
33 Halda Hrabůvka (Stará halda) - ve správě Vítkovice, a.s. - ukládání odpadů z hutní výroby, především strusky z Vítkovických železáren - odběr vzorků (8 odběrových míst)
34 - provozovatel Dalkia Česká republika a.s. - energetický odpad - odběr vzorků (10 odběrových míst) odval elektrárny Třebovice
35 Stanovení minerálních fází Metoda: analýza pomocí práškové RTG difrakce Přístrojové vybavení: práškový difraktometr Bruker Advance D8 (Bruker, USA) Geometrie měření: 2θ/θ s polohově citlivým detektorem LynxEye Podmínky měření: záření CoKα/Fe filtr napětí 40 kv proud 40 ma režim krok θ s časem na kroku 0.25 s sumace pěti postupných měření Software pro řízení přístroje: Diffrac.Measurement Programy na vyhodnocení naměřených dat: Databáze difrakčních dat PDF-2 (JCPDS), Relase 2011 Bruker AXS Diffrac.EVA verze 2.0 Bruker AXS Topas verze 4.2 Diffrac plus prof. TOPAS STRUCTURAL database
36 Difrakční záznam Counts Paskov 1-pod um plus ZnO.raw_1 Zincite 9.35 % Quartz 8.80 % Muscovite 2M % Kaolinite (BISH) 6.11 % Chlorite IIb 3.76 % Albite 1.97 % Amor % Th Degrees
37 Počet vzorků: 82 Zjištěné minerální fáze Složení: amorfní podíl Křemen SiO 2 Illit muskovit - KAl 2 (OH,F) 2 (AlSi 3 O 10 ) Kaolinit Al 2 Si 2 O 5 (OH) 4 Chlorit (Mg,Fe) 3 (Si,Al) 4 O 10 (OH) 2 (Mg,Fe) 3 (OH) 6 Plagioklas (albit) Na[AlSi 3 O 8 ] Jarosit KFe 3 3+ (SO 4 ) 2 (OH) 6 Ankerit Ca(Fe,Mn,Mg)(CO 3 ) 2 Ortoklas KAlSi 3 O 8 Magnetit Fe 3 O 4 Hematit Fe 2 O 3 Sádrovec CaSO 4.2H 2 O Kalcit CaCO 3 Baryt BaSO 4 Anhydrit CaSO 4 Brucit Mg(OH) 2
38 Stanovení minerálních fází Minerál Minimum Maximum Aritmetický Směrodatná Variační Medián (hm. %) (hm. %) průměr (hm.%) odchylka koeficient (%) počet > MD Amorfní podíl 14,0 74,7 42,1 41,0 9,9 24,1 82 Křemen 4,3 30,3 12,4 12,9 3,6 28,2 82 Illit-muskovit 9,1 56,6 28,9 29,6 9,6 32,3 82 Kaolinit 0,6 17,6 8,4 8,8 4,5 51,5 77 Chlorit 0,4 14,4 4,6 4,9 2,2 44,3 72 Plagioklas(albit) 0,6 8,2 2,6 2,6 1,2 47,1 51 Jarosit 0,5 11,4 2,5 3,2 2,6 82,9 24 Ankerit 0,3 1,1 0,7 0,7 0,2 36,1 9 Ortoklas 3,7 8,5 5,4 5,9 2,0 34,0 3 Magnetit 1,1 1,9 1,2 1,4 0,3 22,5 4 Hematit 1,7 5,0 3,7 3,5 1,1 32,1 5 Sádrovec 0,8 5,1 2,5 2,4 1,3 55,7 7 Kalcit 2,8 10,8 2,8 5,5 3,7 68,8 3 Baryt 1,1 1,1 1,1 1,1 1 Anhydrit 2,7 2,7 2,7 2,7 1 Pyrit 0,9 0,9 0,9 0,9 1 Brucit 23,3 23,3 23,3 23,3 1
39 Střední mineralogické složení frakce pod 10 um - odvaly z těžby uhlí
40 Elektronová mikroskopie Přístrojové vybavení: skenovací elektronový mikroskop FEI Quanta 650 FEG (FEI, USA) Detektor: EDX energiově disperzní RTG spektrometr Podmínky: nízké vakuum 50 Pa, vzorek bez pokovení urychlovací napětí 20 kv proud 8-10 na průměr svazku elektronů 6.0 μm elektrárenský odpad odpad z hornické činnosti
41 Elektronová mikroskopie magnetit pyrit
42 Děkuji za pozornost
43 Skład mineralny pyłów PM 10 pochodzących z obiektów na terenie Polski Minerální složení prachových částic PM 10 pocházejících z objektů na území Polska dr Zbigniew Bzowski Zakład Monitoringu Środowiska Główny Instytut Górnictwa Katowice Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
44 POBRANE ILOŚCI PRÓBEK DO BADAŃ MINERALOGICZNYCH 1. Wrzosy III KWK Rydułtowy-Anna Wrzosy KWK Rydułtowy-Anna Radlin KWK Marcel Skrzyszów Południe KWK Marcel Teren likwidacji szkód górniczych Mszana Szotkówka I KWK Jas-Mos Kościelniok KWK Pniówek Pochwacie KWK Zofiówka Borynia-Jar KWK Borynia Charlotta KWK Rydułtowy-Anna 16 7 RAZEM: Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
45 Teren likwidacji szkód górniczych Mszana Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
46 Kościelniok KWK Pniówek Nr 1: N ,9 ; E ,9 Nr 2: N ,0 ; E ,6 Nr 3: N ,9 ; E ,7 Nr 4: N ,8 ; E ,9 Nr 5: N ,8 ; E ,3 Nr 6: N ,6 ; E ,3 Nr 7: N ,3 ; E ,0 Nr 8: N ,1 ; E ,5 Nr 9: N ,4 ; E ,8 Nr 10: N ,2 ; E ,3 Nr 11: N ,4 ; E ,9 Nr 12: N ,0 ; E ,4 Nr 13: N ,5 ; E ,7 Nr 14: N ,8 ; E ,5 Nr 15: N ,7 ; E ,0 Nr 16: N ,6 ; E ,8 Nr 17: N ,5 ; E ,8 Nr 18: N ,9 ; E ,7 Nr 19: N ,7 ; E ,6 Nr 20: N ,6 ; E ,6 Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
47 Analiza uziarnienia na zawartość PM 10, PM 2,5 ROZDZIAŁ UZIARNIENIA HOMOGENIZACJA PYŁU PM 10 Analiza kontrolna uziarnienia PM 10 Badania chemiczne VŠB-TU Ostrava i GIG Katowice Badania dyfraktometryczne (XRD) VŠB-TU Ostrava i GIG Katowice Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
48 Dyfraktometr rentgenowski (XRD) D8 DISCOVER BRUKER Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015 nλ = 2d sinθ n rząd refleksu (liczba całkowita) λ długość fali promieniowania d odległość płaszczyzn sieciowych θ kąt ugięcia
49 Badania XRD wykonano metodą proszkową (DSH) w geometrii Bragg-Brentano wykorzystując promieniowanie CuKα, filtr Ni i detektor LYNXEYE_XE. Do rejestracji i diagnostyki wykorzystano programy: DIFFRAC.Measurement v.3.0. Bruker AXS. DIFFRAC.Evaluation v.3.0. Bruker AXS. Topas v.4.2. Bruker AXS. Skład mineralny oznaczono i wyliczono na podstawie licencjonowanych baz danych wzorców : ICDD PDF RDB i 2014 RDB - International Centre for Diffraction Data ICSD - Inorganic Crystal Structure Database, NIST - National Institute of Standard and Technology Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
50 Podstawowe składniki mineralne badanych pyłów PM 10 kwarc SiO 2 minerały ilaste: kaolinit Al 4 [Si 4 O 10 ](OH) 8 muskowit KAl 2 [AlSi 3 O 10 ](OH) 2 illit (K,H 3 O + )Al 2 [AlSi 3 O 10 ](OH) 2 chloryty: klinochlor (Mg 5 Al)[AlSi 3 O 10 ](OH) 8 i/lub Fe-klinochlor (Mg,Fe) 5 Al[AlSi 3 O 10 ](OH) 8 skalenie potasowe (ortoklaz, mikroklin) K[AlSi 3 O 8 ] skalenie sodowo-wapniowe (plagioklazy) Na[AlSi 3 O 8 ]-Ca[Al 2Si 2 O 8 ] substancja amorficzna Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
51 Akcesoryczne składniki mineralne badanych pyłów PM 10 kalcyt CaCO 3 dolomit CaMg(CO 3 ) 2 ankeryt CaFe(CO 3 ) 2 syderyt FeCO 3 goethyt α-feo(oh) hematyt α-fe 2 O 3 magnetyt FeFe 2 O 4 gips CaSO 4 2H 2 O jarosyt KFe 3 (SO 4 ) 2 (OH) 6 ałunit KAl 3 (SO 4 ) 2 (OH) 6 halit NaCl mullit 3Al 2 O 3 2SiO 2 minerały ilaste: montmorillonit M x (Al 3.33 Mg 0.67 )[Si 8 O 20 ](OH) 4 struktury mieszanopakietowe illit-smektyt i chloryt-smektyt Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
52 Dyfraktogram próbki wzorcowej 50.1/14 (GIG) Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
53 Skład mineralny próbek wzorcowych ICT 57 i 50.1/14 Składniki Zawartość w % WZORZEC ICT 57 (VŠB-TU) WZORZEC 50.1/14 (GIG) VŠB-TU Ostrava GIG Katowice VŠB-TU Ostrava GIG Katowice Kwarc 19,8 ± 0,3 21,0 ± 0,5 24,8 ± 0,3 25,0 ± 0,5 Kaolinit 20,7 ± 0,4 19,5 ± 0,5 13,8 ± 0,4 14,0 ± 0,5 Skalenie potasowe 7,5 ± 0,3 7,5 ± 0,5 8,6 ± 0,3 8,5 ± 0,5 Skalenie sodowo-wapniowe 4,4 ± 0,3 7,5 ± 0,5 6,8 ± 0,3 8,0 ± 0,5 Muskowit (w tym illit) 13,7 ± 0,5 13,0 ± 0,5 26,5 ± 0,5 26,0 ± 0,5 Chloryt 4,0 ± 0,4 2,0 ± 1,0 10,1 ± 0,5 9,0 ± 1,0 Ankeryt 0,5 ± 0, Syderyt - 0,5 ± 0,5 - - Hematyt 1,0 ± 0,2 1,0 ± 0,5 2,1 ± 0,2 2,0 ± 0,5 Magnetyt 1,1 ± 0,2 0,5 ± 0,5 1,2 ± 0,2 1,5 ± 0,5 Substancja amorficzna 27,3 ± 1,2 27,5 ± 0,5 6,1 ± 0,2 6,0 ± 0,5 Wzorzec ICT 57 (VŠB-TU) PM 40 Wzorzec 50.1/14 (GIG) PM 10 Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
54 Skład mineralny próbek porównawczych ze składowiska EMA w Ostravie Lokalizacja EMA 1 EMA 2 EMA 3 EMA 4 Składnik GIG VŠB GIG VŠB GIG VŠB GIG VŠB w % Kwarc 11,5 10,0 9,0 7,8 13,5 13,2 14,5 14,5 Kaolinit 5,0 4,8 6,0 5,9 14,0 14,1 17,5 17,6 Muskowit 17,5 18,0 17,0 17,0 26,5 26,4 26,5 26,3 Chloryty 4,0 4,3 5,0 6,0 4,0 4,6 6,0 6,7 Jarosyt 10,0 11,4 2,0 2,4 1,5 1,6 - - Hematyt 4,0 4,3 1,5 1,7 2,5 3,0 - - Skalenie (albit) 0,5-0, ,0 4,0 Substancja amorficzna 47,5 47,2 59,0 59,0 37,5 37,0 30,5 30,8 Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
55 Dyfraktogramy powiększono 2x Teren likwidacji szkód górniczych Mszana Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
56 Teren likwidacji szkód górniczych Mszana Składniki PL-01 PL-04 PL-07 Suma minerałów ilastych Illit + muskowit Kaolinit Chloryt 42,5 20,0 19,0 3,5 Ostrava, 18 červen/czerwiec ,5 19,0 19,5 3,0 40,5 18,5 18,0 4,0 Kwarc 18,5 20,5 21,5 Skalenie potasowe+plagioklazy 7,5 8,0 7,0 Kalcyt 1,5 1,5 1,0 Dolomit 1,0 1,0 0,5 Syderyt 1,5 1,5 1,0 Substancja amorficzna 27,5 26,0 28,5
57 Dyfraktogramy powiększono 2x Szarlota KWK Rydułtowy-Anna Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
58 Akcesoryczne składniki mineralne pyłów PM 10 ze składowiska Szarlota KWK Rydułtowy-Anna (n = 7) kalcyt do 6% - 6% w 1 próbce, w pozostałych 1-4% dolomit do 5% - obecny w 4 próbkach goethyt do 8% - 8% w 1 próbce, w pozostałych 0-3% hematyt do 6% - obecny w 5 próbkach struktury illit-smektyt do 5% - obecne w 4 próbkach halit do 4% - obecny w 3 próbkach mullit 5% w 1 próbce i 3% w 2 próbkach gips 5% w 1 próbce i 3% w 1 próbce ałunit 2% w 1 próbce Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
59 Podstawowy skład mineralny 57 próbek pyłów PM 10 pochodzących z obiektów na terenie Polski Składniki Minimum Maximum Średnio Zmienność w % Suma minerałów ilastych Kwarc Skalenie potasowe+plagioklazy Substancja amorficzna Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
60 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ DĔKUJI VAM ZA POZORNOST Ostrava, 18 červen/czerwiec 2015
61 Výsledky chemických analýz prachových částic PM 10 pocházejících z objektů na u zemí České republiky Ing. Tomáš Tomšej VŠB-TU Ostrava, Institut čistých technologií těžby a užití energetických surovin
62 Zajištění jakosti prováděných chemických analýz (QA/QC) Důraz na kvalitu laboratoře řešitelů/externích dodavatelů a použité analytické postupy jsou akreditovány dle ČSN EN ISO/IEC 17025:2005 Akreditovaná zkouška mj. znamená, že se laboratoř minimálně 1x za rok u častní testování způsobilosti, ve kterém musí uspět! Během trvání projektu tedy proběhly u analýz PAU a těžkých kovů dvě taková testování způsobilosti Nad rámec akreditace byla s polským partnerem na reálných vzorcích hald (Ema) prováděna dvojstranná mezilaboratorní porovnání, jejichž výsledkem byla např. harmonizace extrakce vzorků pro analýzy PAU.
63 Poznámky k interpretaci naměřených dat: Výsledky chemických analýz frakce PM10 jsou meziproduktem, určeným pro účely modelování. PM 10 je nepatrná (1-2%) frakce odebraného terénního vzorku, hodnoty naměřené na této frakci nelze automaticky extrapolovat na celý vzorek/dané odběrové místo! Numerická hodnota výsledku závisí na způsobu mineralizace či předu pravy, hodnoty získané odlišnými mineralizacemi/extrakcemi nelze vzájemně porovnávat! při mineralizaci vzorků lučavkou dostáváme vyšší nálezy těžkých kovů, nežli při užití např. 2M HNO 3 nebo odpadářském vodném výluhu, totéž platí u organických analýz, přímá extrakce organickým rozpouštědlem poskytuje (na stejném vzorku) vyšší nálezy nežli např. vodný výluh
64 Distribuce 16 EPA PAU v různých frakcích v reálném vzorku haldoviny mg/kg < 10 µm < 30 µm < 40 µm naftalen acenaftylen acenaften fluoren Fenantren Antracen Fluoranthen Pyren Benzo(a)antracen Chrysen benzo(b)fluoranthen benzo(k)fluoranthen benzo(a)pyren indeno(1,2,3--cd)pyren dibenzo(a,h)anthracen < 0.01 < benzo(ghi)perylen suma PAH
65 16 PAU dle U.S. EPA 2-6 jader; Rozsah bodů varu: 218 o C naftalen 525 o C dibenz(a,h)antracen
66 Toxikologická významnost faktory toxicity PAU dle U.S. EPA
67 16 PAU - toxikologická významnost U.S. EPA Zákon o ochraně ovzduší 201/2012 Sb.
68 Typický GC/MS chromatogram vzorku haldoviny 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné
69 Obvyklé složení extraktu ze vzorku haldoviny Vedle nesubstituovaných, tzv. parent PAU, obsahují i významné množství alkylovaných PAU (methyl- ethyl-), které jsou charakteriastické pro pyrogenní děje za nižších teplot Sirné heterocykly - souvisí se zvětráváním pyritu V řadě vzorků byly detekovány i homologické řady n-alkanů (exo-, popř. endogenní kontaminace ropnými produkty)
70 Relativní zastoupení PAU v celkové sumě I. ČSM 7% 23% 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné 70% Velmi podobné relativní zastoupení lze najít i na lokalitách Paskov, Darkov
71 Relativní zastoupení PAU v celkové sumě II. Hedvika 0% 10% 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné 90%
72 Relativní zastoupení PAU v celkové sumě III. Heřmanice 6% 37% 57% 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné
73 Relativní zastoupení PAU v celkové sumě IV. Ema 6% 35% 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné 59%
74 Relativní zastoupení PAU v celkové sumě V. Hrabůvka 21% 42% 2-3 jaderné 4 jaderné 5-6 jaderné 37%
75 Chromatogram haldoviny z lokality Hrabůvka fenantren 5-6 jaderné
76 Rozptyl výsledků v rámci jedné lokality Pro haldy a skládky všeho druhu je typické, že se jedná o nehomogenní materiály, ve kterých se koncentrace místo od místa dramaticky mění Svým složením se vymyká lokalita Třebovice u PAU 74% výsledků je pod mezí detekce a většina ostatních hodnot je jen těsně nad mezí detekce. Z hlediska PAU jsou tedy výsledky na této lokalitě velmi homogenní.
77 PAU příklady variability výsledků v rámci několika lokalit lokalita Lokalita A Lokalita B Lokalita C mg/kg vzorku MIN MAX Průměr Medián MIN MAX Průměr Medián MIN MAX Průměr Medián naftalen acenaftylen acenaften fluoren Fenantren Antracen Fluoranthen Pyren Benzo(a)antracen Chrysen benzo(b)fluoranthen benzo(k)fluoranthen benzo(a)pyren indeno(1,2,3--cd)pyren dibenzo(a,h)anthracen benzo(ghi)perylen
78 Výsledky analýz těžkých kovů Ještě jednou: mineralizace lučavnou královskou dává vyšší hodnoty nežli méně agresivní metody! Rozsah: 7 těžkých kovů ( As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb, V, Zn ), analytická koncovka ICP-OES
79 Variabilita výsledků složiště popílku mg/kg Min Max Průměr Medián As Cd Cr Cu Ni Pb V Zn
80 Těžké kovy - variabilita výsledků v rámci několika lokalit Lokalita A Lokalita B Lokalita C mg/kg Min Max Průměr Medián Min Max Průměr Medián Min Max Průměr Medián As , ,1 2,9 46 9,1 6,0 Cd 0,10 0,77 0,37 0,31 0,30 1,4 0,59 0,43 0,23 0,59 0,35 0,32 Cr Cu Ni , Pb V , , Zn
81 Děkuji za pozornost
82 Výsledky chemických analýz prachových částic PM10 pocházejích z objektů na území Polska Wyniki badań chemicznych pyłów PM10 pochodzących z obiektów w Polsce dr inż. Katarzyna Bojarska dr Leszek Drobek Zakład Monitoringu Środowiska Główny Instytut Górnictwa Katowice Ostrava, 18 červen / czerwiec 2015
83 schemat badań próbka ogólna - od 12 do 25 kg próbka laboratoryjna - ok. 5 kg analiza uziarnienia PM200 zawartość PM10, PM2,5 próbka frakcja PM200 próbka frakcja PM40 próbka frakcja PM10 analiza kontrolna uziarnienia PM10 międzylaboratoryjne badania porównawcze VSB, GIG badania laboratoryjne - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne - b(a)p metale - arsen
84 Zakres badań obejmował: oznaczenie zawartości PM 10 oraz PM 2,5 oznaczenie zawartości związków organicznych: naftalenu, acenaftenu, fluorenu, fenantrenu, antracenu, fluorantenu, pirenu, benzo(a)antracenu, chryzenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, benzo(a)pirenu, dibenzo(a,h)antracenu, benzo(g,h,i)perylenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu oznaczenie zawartości pierwiastków: arsenu, kadmu, kobaltu, chromu, miedzi, manganu, niklu, ołowiu, cynku, wanadu
85 Metody badań: oznaczenie zawartości związków organicznych: ekstrakcja ASE, oczyszczanie na SPE, analiza HPLC (detektor FLD) oznaczenie zawartości pierwiastków: mineralizacja w wodzie królewskiej i analiza metodą ICP-OES oznaczenie PM 10 i PM 2,5: dyfrakcja laserowa
86 analiza uziarnienia PM 200 oznaczenie zawartość PM10, PM2,5
87 Teren rekultywowany przy ul. Górniczej w Mszanie KWK Borynia-Jastrzębie Ruch Jastrzębie Liczba pobranych i analizowanych próbek 8 Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 1,5 0,5 0,16 9,7 0,8 0,3 0,12 6,7 2,5 0,8 0,21 16,1 0,6 0,2 0,026 3,0 41,1 42,6 16,1 30,6
88 Hałda Pochwacie KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie Ruch Zofiówka Liczba pobranych i analizowanych próbek 18 Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,2 1,2 0,43 11,5 0,7 0,2 0,31 8,9 10,6 3,8 0,68 16,4 2,5 0,9 0,096 1,8 77,9 79,2 22,1 15,5
89 Hałda Borynia-Jar KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie Ruch Borynia Liczba pobranych i analizowanych próbek 16 Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 2,4 0,9 0,30 17,8 0,8 0,3 0,21 9,6 4,8 1,8 0,40 28,6 1,3 0,5 0,050 4,8 53,3 54,8 16,8 27,0
90 Liczba pobranych i analizowanych próbek 16 Zwałowisko Szarlota KWK Rydułtowy-Anna Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 1,4 0,5 0,30 13,9 0,3 0,1 0,15 7,6 3,5 1,2 0,44 35,2 1,0 0,3 0,073 8,1 71,5 65,9 23,9 58,5
91 Liczba pobranych i analizowanych próbek 8 Zwałowisko Wrzosy III Zakład Zagospodarowania Mienia Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,9 1,4 0,25 9,6 2,7 1,0 0,19 7,8 6,1 2,3 0,31 11,1 1,1 0,4 0,044 1,2 29,3 30,2 17,6 13,0
92 Liczba pobranych i analizowanych próbek 16 Zwałowisko Szotkówka I KWK Jas-Mos Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 6,3 2,2 0,065 6,3 1,3 0,5 0,025 1,3 23,9 8,1 0,26 9,8 6,1 2,1 0,066 2,3 96,9 95,3 100,9 36,1
93 Liczba pobranych i analizowanych próbek 20 Zwałowisko Kościelniak KWK Pniówek Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,0 1,2 0,085 15,9 0,6 0,2 0,025 13,0 5,9 2,2 0,14 21,6 1,6 0,6 0,036 2,0 51,9 51,7 42,7 12,6
94 Liczba pobranych i analizowanych próbek 8 Zwałowisko Wrzosy KWK Rydułtowy-Anna Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,3 1,0 0,14 13,3 2,4 0,7 0,025 5,1 3,8 1,3 0,36 32,9 0,5 0,2 0,11 9,9 16,4 19,0 74,6 74,5
95 Liczba pobranych i analizowanych próbek 32 Zwałowisko w Radlinie KWK Marcel Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 6,1 2,1 0,12 22,7 1,5 0,4 0,025 6,8 19,4 7,4 0,80 73,4 3,7 1,4 0,15 16,0 60,5 67,0 121,8 70,4
96 Liczba pobranych i analizowanych próbek 10 Zwałowisko Skrzyszów Południe KWK Marcel Ruch II Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Wartość maksimum Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności [ % ] Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,7 1,3 0,13 24,3 1,3 0,4 0,070 15,2 6,8 2,3 0,17 42,0 2,3 0,8 0,034 9,1 60,9 60,1 25,8 37,3
97 Statystyczna ocena wyników dla 10 przebadanych obiektów Parametr obliczony Wartość średnia Wartość minimum Obiekt Wartość maksimum Obiekt Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] [ mg/kg ] 3,5 1,2 0,20 14,5 1,4 0,5 0,065 6,3 Zwałowisko Szarlota Zwałowisko Szarlota ; Tereny w Mszanie Zwałowisko Szotkówka I Zwałowisko Szotkówka I 6,3 2,2 0,43 24,3 Zwałowisko Szotkówka I Zwałowisko Szotkówka I Zwałowisko Pochwacie Zwałowisko Skrzyszów
98 Statystyczna ocena wyników dla 10 przebadanych obiektów Parametr obliczony Współczynnik zmienności Wartość minimum Oznaczenie PM 10 PM 2,5 benzo(a)piren Arsen As [ % ] 56,0 56,6 46,2 37,5 16,4 19,0 16,1 12,6 Obiekt Zwałowisko Wrzosy Zwałowisko Wrzosy Tereny w Mszanie Zwałowisko Kościelniak Wartość maksimum Obiekt 96,9 95,3 121,8 74,5 Zwałowisko Szotkówka Zwałowisko Szotkówka Zwałowisko w Radlinie Zwałowisko Wrzosy
99 Zakres porównań międzylaboratoryjnych obejmował: oznaczenie zawartości związków organicznych: naftalenu, fluorenu, fenantrenu, antracenu, fluorantenu, pirenu oznaczenie zawartości pierwiastków: arsenu, kadmu, chromu, miedzi, niklu, ołowiu, cynku, wanadu
100 Do oceny uzyskanych wyników zastosowano wskaźnik E n Wskaźnik E n obliczono według wzoru: gdzie: wartość średnia wyników badania uzyskana przez Uczestnika 1 wartość średnia wyników badania uzyskana przez Uczestnika 2 niepewność rozszerzona wyników badania uzyskana przez Uczestnika 1 niepewność rozszerzona wyników badania uzyskana przez Uczestnika 2
101 Uzyskane wartości wskaźnika E n wyniosły: analiza związków organicznych: od 0,05 dla fluorantenu do 0,99 dla antracenu analiza pierwiastków: od 0,07 dla chromu do 0,60 dla arsenu
102 Dla współczynnika E n przyjmuje się następujące kryteria oceny: = wynik zadawalający = wynik niezadawalający Analiza oszacowanych wartości wskaźnika oceny E n pozwala na stwierdzenia, że przeprowadzone badania porównawcze potwierdziły zgodność uzyskanych wyników w obu laboratoriach. Obliczone wartości są mniejsze od 1.
103 Wyniki cząstkowe laboratoriów posłużyły do: obliczenia wartości przypisanej średniej ogólnej oszacowania wartości odchylenia standardowego odtwarzalności (odpornego odchylenia standardowego) oszacowania niepewności standardowej Obliczenia przeprowadzono według normy ISO 13528:2005 Statistical methods for use in proficiency testing by interlaboratory comparisions.
104 Średnia ogólna, odchylenie standardowe odtwarzalności, niepewność standardowa Oznaczenie Średnia ogólna Odchylenie standardowe odtwarzalności [ mg/kg ] Niepewność standardowa % wartości przypisanej Fluoranten 1,29 0,09 0,08 6,5 Antracen 1,91 0,47 0,41 21,6 Chrom 101,8 1,4 1,1 1,05 Arsen 36,9 4,5 3,5 9,4
105 DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ DĔKUJI VAM ZA POZORNOST Ostrava, 18 červen / czerwiec 2015
106 Projekt č. CZ.3.22/1.2.00/ Hodnocení koncentrací PAU a těžkých kovů na povrchu odvalů a v okolí průmyslových podniků Modelování vlivu resuspenze z povrchu odvalů a průmyslových areálů na území Moravskoslezského kraje Ing. Radim Seibert
107 Faktory větrné eroze povrchu hald Nízké rychlosti větru špatné rozptylové podmínky, ale nulové emise, významná četnost v roce Vysoká rychlost větru vysoké emise ale dobrý rozptyl a nízká četnost v roce Srážkové dny nulové emise Mrazové dny nulové až poloviční emise oproti bezmrazým dnům beze srážek Vegetace nulové emise
108 Použité metody vyčíslení emisí Metodika U.S. EPA AP 42 Metodika ČHMÚ VaV/740/2/02 DP 2
109 Vyčíslení emisí PM - vztahy U.S. EPA AP 42, chapter 11.9, Western surface coal mining: TZL = PM30 = 850 kg/ha/rok U.S. EPA AP 42, chapter , Industrial Wind Erosion: u* dynamická třecí rychlost (m/s) u t prahová rychlost pro uvolnění částice (m/s)
110 Vyčíslení emisí frakce PM TSP = PM 30 PM 10 /PM 30 = 50% PM 2,5 /PM 10 = 15% korekce: srážkové a mrazové dny pokryvnost vegetace => Různá emise v různých částech haldy, nutnost rozdělení povrchu na dílčí plochy.
111 Heřmanice rozdělení podle vegetace
112 Vyčíslení emisí PAH a kovy E PAH,kovy = E PM10 * c PAH,kovy c PAH,kovy koncentrace v sušině PM 10 => Různá emise v různých částech haldy, nutnost dalšího rozdělení povrchu (podle koncentrace PAH a kovů)
113 Heřmanice rozdělení podle vzorků
114 Heřmanice rozdělení dle vzorků a vegetace
115 Heřmanice plochy emisí PM 10
116 Heřmanice plochy emisí B[a]P
117 Heřmanice plochy emisí arsenu
118 Vstupy pro SYMOS 97 Hmotnostní toky pro jednotlivé segmenty zdroje Software pro přípravu dat a výpočet emisí: GRASS GIS
119 Vstupy pro SYMOS 97 Klimatická data větrné růžice Eroze povrchu pouze při tř. >= 11 m/s, rozdělení na tř. 11 m/s a tř. 20 m/s
120 Vstupy pro SYMOS 97 Digitální model terénu
121 Vstupy pro SYMOS 97 Digitální model terénu
122 Modelový výpočet - SYMOS 97 1) Imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím při hmotnostním toku, směru větru, stabilitě ovzduší a četnosti: Pro třídu rychlosti větru 11 m/s Pro třídu rychlosti větru 20 m/s 2) Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím (součet příspěvků při 11 a 20 m/s) 3) Výpočet nejvyšších 24-hodinových hodnot PM 10
123 Modelové výstupy Tabulky Mapy Zpráva (rozptylová studie) pro každou lokalitu GIS data
124 Heřmanice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
125 Heřmanice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
126 Heřmanice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
127 ČSM: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
128 ČSM: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
129 ČSM: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
130 ČSA (Jan Karel): Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
131 ČSA (Jan Karel): Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
132 ČSA (Jan Karel): Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
133 Darkov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
134 Darkov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
135 Darkov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
136 Ema: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
137 Ema: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
138 Ema: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
139 Hedvika: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
140 Hedvika: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
141 Hedvika: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
142 Hrabůvka: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
143 Hrabůvka: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
144 Hrabůvka: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
145 Paskov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
146 Paskov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
147 Paskov: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
148 Staříč: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
149 Staříč: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
150 Staříč: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
151 Třebovice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
152 Třebovice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
153 Třebovice: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
154 Jas-Mos: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
155 Jas-Mos: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
156 Jas-Mos: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
157 Pszów: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím PM 10 (µg/m 3 )
158 Pszów: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím B[a]P (ng/m 3 )
159 Pszów: Celkový imisní příspěvek k průměrným ročním koncentracím As (ng/m 3 )
160 Hlavní závěry modelování PM Vliv na průměrné roční koncentrace PM 10 a PM 2,5 málo významný a lokální (prokazatelně první stovky m, u výjimečných objektů po směru převládajícího proudění až 1 km) Vliv na nejvyšší denní hodnoty PM 10 je lokálně významný (potenciál překročení limitní hodnoty)
161 Hlavní závěry modelování kovy, B[a]P Dosah první stovky metrů S výjimkou ČSM není přeshraniční vliv Maxima průměrných ročních koncentrací B[a]P v jednotkách pg/m 3 (řádově tisíciny limitu) Maxima průměrných ročních koncentrací As v desítkách pg/m 3 (řádově max. první setiny limitu) Příspěvek jiných PAH a kovů nižší (nevýznamný) Vliv průmyslových deponií na imise B[a]P je ve srovnání s důlními odvaly nižší a zanedbatelný
162 Dopad na obyvatelstvo O 2-3 řády nižší příspěvky oproti celospolečensky přijatelné míře rizika (imisním limitům) a stávajícímu pozadí. I při spolupůsobení emitovaných látek a s přihlédnutím k bezprahovému u činku je zdravotní riziko nevýznamné.
163 Rizika Případné dlouhodobé odtěžování (nad 1 rok) => řádové zvýšení emisí oproti současné větrné erozi => potenciálně zdravotně významné imisní příspěvky do cca 500 m od haldy. Nezrekultivovaný a zejména čerstvý povrch => vysoký vliv na blízké okolí
164 Nedořešené otázky Jak velký problém představují pro ovzduší a zdraví hořící odvaly? Lze očekávat těžbu odvalů? Kterých a v jakém rozsahu? Je jejich vnitřek kvalitativně stejný jako povrch? Jak se při těžbě změní zdravotní riziko?
165 Doporučení Vyhodnotit vliv plynných emisí z hald. V rámci přípravy případné těžby nad 1 rok vždy posoudit zdravotní riziko pro obyvatelstvo do cca 500 m od haldy (nejen PM, ale i těžké kovy a B[a]P na základě směsných vzorků z celého těženého profilu). V případě přítomnosti obytné zástavby do cca 500 m od haldy urychleně zajistit rekultivaci povrchu.
166 Porovnání CZ-PL - metodické rozdíly Dělení povrchu haldy dle vzorků Klimatická data Model
167 Porovnání CZ-PL - výsledky Dobrá shoda v případě PM => také v případě As a B(a)P Vyšší hodnoty PL v centru haldy Celkově: Navzdory metodickým odlišnostem dobrá shoda, nejistoty nemají vliv na závěry projektu.
168 Závěr Prašnost z hald zdravotním problémem není, ale mohla by být. Děkuji za pozornost. Radim Seibert
169 MODELOWANIE IMISJI PM 10, PM 2,5, As i BaP POCHODZĄCEJ Z EMISJI WIATROWEJ Z HAŁD Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Zespół autorski pod kierownictwem dr. Leszka Ośródki mgr Jolanta Godłowska mgr Wiesław Kaszowski dr Ewa Krajny mgr inż. Wojciech Rozwoda mgr Anna M. Tomaszewska Ostrawa, r.
170 WYZNACZANIE WIELKOŚCI EMISJI Obliczenia parametrów meteorologicznych dla pojedynczej hałdy (2013 rok krok 1h) System modeli ALADIN/MM5/CALMET z obserwacjami ze stacji Racibórz rozdzielczość obliczeń 200 m Obliczenie godzinnych potencjałów emisyjnych P i P i =58(u * -u *t ) 2 +28(u * -u *t ) [1] u *t =0,4 m/s [2] u * - tarciowa prędkość wiatru, u *t - progowa wartość tarciowej prędkości wiatru Zawartość PM 10 i PM 2,5 [g/100m 2 ] w odpadach pojedynczej hałdy Wyniki z 16 lokalizacji poboru próbek o powierzchni 5 m 2 każda Wyznaczenie wierzchołków i powierzchni 16 czworokątnych źródeł AREA Każde źródło powierzchniowe opowiada jednemu z 16 miejsc poboru próbek Interpolacja metodą najbliższych sąsiadów (k-nn) - program SURFER Obliczenie wskaźnika emisji wiatrowej E dla 2013r E=0,5 P i i=1-365*24 [1] Obliczenie rezerwuaru R k hałdy dla 2013 r. R k = R kj R kj =S j* C kj j=1-16, k=pm10, PM2,5 S j -pole powierzchni źródła j C kj - zawartość substancji k dla źródła j [g/100m 2 ] Z 1 : W wyniku działalności wiatru w ciągu roku jest emitowana i częściowo odtwarzana połowa rezerwuaru Z 2 : Roczny potencjał emisyjny jest proporcjonalny do rezerwuaru hałdy Obliczenie godzinowej emisji substancji k ze źródła j E ikj =0,5P i (R k / P i )(S j / S i ) j=1-16 [1]- US.EPA (1999). Compilation of air pollutant emission factors - Vol. I, Stationary point and area sources. Report No. AP-42, 5th ed. by U.S. Environmental Protection Agency, Research Triangle Park, NC [2] - Claiborn, C.S., Lamb, B., Miller, A., Beseda, J., Clode, B., Vaughan, J., Kang, L., and Newvine, C. (1998) Regional measurements and modeling of windblown agricultural dust: The Columbia Plateau PM10 Program. J. Geophys. Res. 103,
171 MODEL OBŁOKU CALPUFF (CALifornia air research board PUFF air dispersion model) UA Urban Atlas EEA Stacje meteorologiczne PSHM IMGW-PIB: Racibórz Katowice Kraków Bielsko-Biała Częstochowa
172 Gaussowski model obłoku. MODEL CALPUFF Zdolność symulowania wpływu zmiennych w czasie i przestrzeni pól meteorologicznych na transport, transformację i usuwanie zanieczyszczeń powietrza. Algorytmy opisujące wzrost rozmiaru obłoku, wpływ budynków oraz subgridowy wpływ orografii. Możliwość wprowadzenia szczegółowych danych o emisji zanieczyszczeń z różnych rodzajów źródeł: punktowych, powierzchniowych, objętościowych wraz z określeniem jej zmienności czasowej. Modelowanie rozprzestrzeniania zanieczyszczeń z emisji wiatrowej z hałd Parametry meteorologiczne dla modelu CALPUFF z systemu modeli ALADIN/MM5/CALMET z uwzględnieniem obserwacji ze stacji synoptycznych (meteo dla punktu gridowego w centrum każdej hałdy). Czworokątne źródła emisji AREA. Modelowanie imisji PM 10, PM 2,5, As, BaP z krokiem 1godzinnym. Zmienność emisji dla roku 2013 określona z krokiem 1godzinnym.
173 OBIEKTY WYBRANE DO MODELOWANIA IMISJI PM 10, PM 2,5, AS, BaP, POCHODZĄCEJ Z EMISJI WIATROWEJ L.p. Nazwa obszaru (hałda) Powierzchnia Liczba pobranych próbek ogółem Oznaczeni e punktu poboru 1. Wrzosy III KWK Rydułtowy Anna 0,021 km 2 8 WIII 2. Wrzosy KWK Rydułtowy Anna 0,168 km 2 8 PS 3. Radlin KWK Marcel 0,516 km 2 32 RA 4. Skrzyszów Południe KWK Marcel 0,036 km 2 10 SK 5. Teren likwidacji szkód górniczych Mszana 0,116 km 2 8 PL 6. Szotkówka I KWK Jan-Mos 0,037 km 2 16 JA 7. Kościelniok KWK Pniówek 0,98 km 2 20 PN 8. Pochwacie KWK Zofiówka 0,518 km 2 18 PO 9. Borynia-Jar KWK Borynia 0,142 km 2 16 BOR 10. Charlotta KWK Rydułtowy Anna 0,26 km 2 16 AN 11. Heřmanice 0,882 km 2 20 Hermanice 12. Dolu ČSM 0,282 km 2 15 CSM
174 PUNKTY POBORU PRÓBEK Z HAŁD - przykłady Szotkówka I KWK Jan-Mos Dolu ČSM Wrzosy KWK Rydułtowy Anna (Pszów) Heřmanice
175 CHARAKTERYSTYKA EMISJI WIATROWEJ Histogramy czasu trwania epizodów pylenia Zmienność roczna emisji wiatrowej Szotkówka I KWK Jan-Mos ČSM liczba epizodów emisyjnych czas trwania epizodu emisyjnego [h]
176 Epizody pylenia z hałdy Szotkówka trwające dłużej niż 12 godzin Nr epizodu Data początku epizodu 2013 r. Godzina [UTC] Czas trwania [h] Całkowita emisja PM 10 [kg] Procentowy udział w całkowitej rocznej emisji PM 10 Średnia emisja PM 10 [g/h] Maksymalna emisja PM 10 [g/h] 1 01-sty 11: ,8 3% 2,2 5, mar 22: ,2 4% 4,0 12, mar 01: ,3 15% 5,1 9, sie 22: ,2 2% 2,6 4, wrz 17: ,2 4% 2,7 5, paź 6: ,1 3% 3,7 7, gru 9: ,3 8% 3,9 8, gru 22: ,8 11% 6,5 16, gru 16: ,0 4% 3,4 5, gru 10: ,1 9% 4,6 17,7 Suma ,1 63% Epizody emisji wiatrowej dłuższe niż 12 godzin występują w okresie jesienno-zimowym. Stanowią one 46% rocznego czasu pylenia i 71% całkowitej rocznej emisji PM 10.
177 Epizody pylenia z hałdy ČSM trwające dłużej niż 12 godzin Nr epizodu Data początku epizodu 2013 r. Godzina [UTC] Czas trwania [h] Całkowita emisja PM 10 [kg] Procentowy udział w całkowitej rocznej emisji PM 10 Średnia emisja PM 10 [g/h] Maksymaln a emisja PM 10 [g/h] 1 31-sty 04: ,1 3,7% 4,3 7, lut 22: ,5 0,8% 1,2 1, mar 20: ,0 2,0% 3,4 6, mar 21: ,7 4,9% 6,2 12, mar 19: ,2 18,7% 7,5 14, wrz 00: ,4 2,0% 2,8 6, paź 00: ,3 2,8% 4,5 9, lis 00: ,5 6,5% 9,3 15, gru 17: ,3 5,7% 4,5 10, gru 22: ,5 6,2% 5,5 20, gru 10: ,4 17,4% 11,1 34,7 Suma ,0 70,6% Epizody emisji wiatrowej dłuższe niż 12 godzin występują w okresie jesienno-zimowym. Stanowią one 41% rocznego czasu pylenia i 63% całkowitej rocznej emisji PM 10.
178 WYNIKI MODELOWANIA W ODNIESIENIU DO NORM Okres uśredniania Powierzchnie hałd: Szotkówka ha ČSM ha PM 10 mg/m 3 PM 2,5 mg/m 3 Arsen ng/m 3 Benzo(a)piren ng/m 3 wartość odniesienia rok Maksimum w domenie: Szotkówka ČSM 1,54 6,63 0,61 1,83 0,010 0,050 0, ,0019 Norma godz Maksimum w domenie: Szotkówka ČSM 87,55 262,69 norma godz. Maksimum w domenie: Szotkówka ČSM 259,4 524,09 1,716 6,36 0, ,242
179 WYNIKI MODELOWANIA Rozkłady przestrzenne maksymalnych średnich godzinowych PM 10 dla hałdy ČSM dla kolejnych miesięcy 2013 r. (styczeń czerwiec)
180 WYNIKI MODELOWANIA Rozkładów przestrzennych maksymalnych średnich godzinowych PM 10 dla hałdy ČSM dla kolejnych miesięcy 2013 r. (lipiec grudzień)
181 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych maksymalnych średnich godzinowych, maksymalnych średnich dobowych oraz średniej rocznej PM 10 dla 2013 r. Szotkówka ČSM
182 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych średniej rocznej PM 10 dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Szotkówka Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF ČSM Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
183 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych średniej rocznej BaP dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Szotkówka ČSM Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
184 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych średniej rocznej As dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Szotkówka Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF ČSM Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
185 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych średniej rocznej PM 10 dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF Hałda ČSM Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
186 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych z średniej rocznej BaP dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF Hałda ČSM Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
187 WYNIKI MODELOWANIA Porównanie rozkładów przestrzennych średniej rocznej As dla 2013 roku dla dwóch sposobów modelowania Model obłoku: ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF Hałda ČSM Model gaussowski smugi segmentowej SYMOS 97 Źródło: Radim Seibert, Regionální centrum EIA s.r.o.
188 WNIOSKI 1. Oddziaływanie hałdy w zakresie emisji wiatrowej ma charakter lokalny. Ogranicza się przede wszystkim do obszaru samej hałdy i jej bliskiego otoczenia. 2. Dla żadnej z badanych substancji nie zanotowano przekroczeń wartości odniesienia dla średniej 1 godzinnej. Bliskie tej wartości były jedynie najwyższe w domenie obliczeniowej maksymalne średnie godzinowe PM 10. Stosunkowo wysokie na niewielkim obszarze były także maksymalne stężenia godzinowe PM 2,5, stanowiąc około 39% największych w domenie obliczeniowej maksymalnych średnich godzinowych PM 10. W przypadku arsenu i benzo[a]pirenu najwyższe w domenie obliczeniowej maksymalne stężenia godzinowe stanowiły ułamek procenta wartości odniesienia dla średniej 1 godzinnej. 3. Przekroczenie dopuszczalnego progu stężeń dobowych zanotowano lokalnie wyłącznie w przypadku pyłu zawieszonego PM 10. Przekroczenia zanotowano dwukrotnie w 2013 roku, podczas gdy Ustawodawca dopuszcza 35-krotne przekroczenie tej wartości w ciągu roku. Przekroczenia te dotyczyły w przeważającej części terenu kopalni Jas-Mos, którego obostrzenia te nie dotyczą. W przypadku pozostałych modelowanych substancji Ustawodawca nie określił norm, do których można byłoby się odnieść. 4. Dla żadnej z badanych substancji nie zanotowano przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla średniej rocznej. Największe wartości tej średniej w domenie stanowiły dla pyłu zawieszonego PM 10 3,1% normy, dla drobnej frakcji pyłu zawieszonego PM 2,5 2,3% normy, dla arsenu 0,2% normy, a dla benzo[a]pirenu 0,01% normy.
189 UWAGI KOŃCOWE 1. Opracowanie dotyczy wyłącznie modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń będących efektem emisji wiatrowej. 2. Całkowita emisja z hałdy oprócz tej jej części, której bezpośrednim sprawcą jest wiatr, powinna uwzględniać sposób użytkowania hałdy liczbę naruszeń jej jednolitości poprzez wwóz/wywóz oraz załadunek/wyładunek odpadów. Oszacowanie emisji pochodzącej z takich procesów wymaga m.in. informacji o harmonogramie takich naruszeń. Powinny być określone terminy naruszeń oraz każdorazowo ilość rozładowanego/załadowanego materiału. Dodatkowo powinien być dokładnie zinwentaryzowany ruch wszystkich pojazdów samochodowych poruszających się w obrębie hałdy terminy przejazdów, trasa i tonaż. 3. Uwzględnienie emisji będącej efektem wyżej opisanego oddziaływania ludzkiego jest niezbędne do oszacowania całościowego wpływu hałd.
190 Dziękuję Państwu za uwagę Kontakt: Leszek Ośródka IMGW-PIB Oddział w Krakowie Zakład Monitoringu i Modelowania Zanieczyszczeń Powietrza ul. Bratków 10, Katowice tel leszek.osrodka@imgw.pl
Wstępne wyniki badań chemicznych, mineralogicznych oraz modelowania wtórnej emisji zanieczyszczeń pyłowych
Wstępne wyniki badań chemicznych, mineralogicznych oraz modelowania wtórnej emisji zanieczyszczeń pyłowych Projekt nr CZ.3.22/1.2.00/12.03398 Ocena stężeń PAH i metali ciężkich na powierzchni hałdi obiektów
Bardziej szczegółowoOcena metodyki pobierania i preparatyki próbek do badań
Ocena metodyki pobierania i preparatyki próbek do badań Projekt nr CZ.3.22/1.2.00/12.03398 Ocena stężeń PAH i metali ciężkich na powierzchni hałdi obiektów przemysłowych Hodnocení koncentrací PAU a těžkých
Bardziej szczegółowoWorkshop. Projekt nr CZ.3.22/1.2.00/12.03398
Workshop Projekt nr CZ.3.22/1.2.00/12.03398 Ocena stężeń PAH i metali ciężkich na powierzchni hałd i obiektów przemysłowych Hodnocení koncentrací PAU a těžkých kovů na povrchu odvalů a v okolí průmyslových
Bardziej szczegółowoRAPORT O STANIE SANITARNYM POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2009 ROKU
WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNA W KATOWICACH 40-957 Katowice, ul. Raciborska 39, tel. (32) 351 23 00, fax. (32) 351 23 18 RAPORT O STANIE SANITARNYM POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2009
Bardziej szczegółowoRAPORT 0630/2010_LAF. Kanał Elbląski. ECOWAVE BoŜena Skoblińska ul. Kasprzaka 6/ Szczecin. Pierwiastki
Wessling Polska sp. z o.o. ul. Prof. Michała Bobrzyńskiego 14, 30-348 Kraków ECOWAVE BoŜena Skoblińska ul. Kasprzaka 6/10 71-074 Szczecin Kontakt: Numer tel. e-mail: Ewelina Rydzik +48 (0)12 2 974-660
Bardziej szczegółowoLista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550
Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna
Bardziej szczegółowoJakość powietrza na obszarze podkarpackich uzdrowisk w 2016 roku w zakresie SO 2, NO 2, PM10, PM2,5, b(a)p i ozonu SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...
Jakość powietrza na obszarze podkarpackich uzdrowisk w 216 roku w zakresie SO 2, NO 2, PM1, PM2,5, b(a)p i ozonu SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 1 1. OCENA JAKOŚCI POWIETRZA NA OBSZARZE PODKARPACKICH UZDROWISK...
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 5 września 2011 r. Nazwa i adres: AB 646 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 września 2010 r. AB 646 Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM
ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM Joanna Jędras Wydział Monitoringu Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Kielcach 1 marca 2017 roku Plan prezentacji Państwowy
Bardziej szczegółowoZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA
ZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA Beata Michalak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Model systemu zarządzania jakością powietrza Obowiązkowy
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM ZA ROK 2014
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM ZA ROK 2014 Rzeszów, czerwiec 2015 r. MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA W 2014 ROKU Pomiary wykonywane
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5, Data wydania: 21 września 2012 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 27 maja 2015 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoJakość powietrza w Polsce na tle Europy
Monitoring jakości powietrza w systemie Państwowego Monitoringu Środowiska Jakość powietrza w Polsce na tle Europy PODSYSTEMY: 1. Monitoring jakości powietrza 2. Monitoring jakości wód 3. Monitoring jakości
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1704
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1704 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1 Data wydania: 18 stycznia 2019 r. AB 1704 Nazwa i adres
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH 2009-2013 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Rzeszów, wrzesień 2014 r. Monitoring
Bardziej szczegółowoWalory klimatyczne Kościerzyny i powiatu kościerskiego na tle uwarunkowań prawnych dotyczących gmin uzdrowiskowych
Walory klimatyczne Kościerzyny i powiatu kościerskiego na tle uwarunkowań prawnych dotyczących gmin uzdrowiskowych Leszek Ośródka Kościerzyna, 13 stycznia 214 r. Uzdrowiska w Polsce 2 Lokalizacja miejscowości
Bardziej szczegółowoPrognoza jakości powietrza na obszarze pogranicza polsko-czeskiego dla rejonu Śląska i Moraw
Prognoza jakości powietrza na obszarze pogranicza polsko-czeskiego dla rejonu Śląska i Moraw Ewa Krajny, Leszek Ośródka, Marek Wojtylak Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM ZA ROK 2014
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM ZA ROK 2014 Rzeszów, wrzesień 2015 r. MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA W 2014 ROKU Pomiary wykonywane
Bardziej szczegółowoBilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP
Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami Bilans emisji krajowej zanieczyszczeń powietrza na potrzeby Konwencji LRTAP Bogusław Dębski Seminarium Konwencja LRTAP i kierunki dalszego jej rozwoju
Bardziej szczegółowoRoczne oceny jakości powietrza w woj. mazowieckim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Roczne oceny jakości powietrza w woj. mazowieckim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Warszawa 2013 r. Roczna Ocena Jakości Powietrza Cele przeprowadzania rocznej oceny: klasyfikacja
Bardziej szczegółowoPomiary jakości powietrza w Mielcu
Pomiary jakości powietrza w Mielcu Beata Michalak Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Rzeszowie Tomasz Frączkowski Krajowe Laboratorium Referencyjne do spraw jakości powietrza atmosferycznego Podstawy
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W MIEŚCIE RZESZÓW W ASPEKCIE WPŁYWU WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH NA ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie JAKOŚĆ POWIETRZA W MIEŚCIE RZESZÓW W ASPEKCIE WPŁYWU WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH NA ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ Rzeszów, październik 217 r.
Bardziej szczegółowoModelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach
Modelowanie przestrzennych rozkładów stężeń zanieczyszczeń powietrza wykonywane w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w ramach rocznych ocen jakości powietrza Informacje o modelu CALMET/CALPUFF
Bardziej szczegółowoOcena roczna jakości powietrza w województwie pomorskim - stan w 2014 roku
Ocena roczna jakości powietrza w województwie pomorskim - stan w 2014 roku Adam Zarembski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku WYDZIAŁ MONITORINGU www.gdansk.wios.gov.pl Pomorski Wojewódzki
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2013 ROKU Z UWZGLĘDNIENIEM POWIATU KROŚNIEŃSKIEGO
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE JAKOŚĆ POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2013 ROKU Z UWZGLĘDNIENIEM POWIATU KROŚNIEŃSKIEGO dr inż. Ewa J. Lipińska Podkarpacki Wojewódzki Inspektor
Bardziej szczegółowoEliminacja smogu przez zastosowanie kotłów i pieców bezpyłowych zintegrowanych z elektrofiltrem
Eliminacja smogu przez zastosowanie kotłów i pieców bezpyłowych zintegrowanych z elektrofiltrem A. Krupa D. Kardaś, M. Klein, M. Lackowski, T. Czech Instytut Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku Stan powietrza
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja źródeł emisji pyłu przy pomocy radioaktywnego izotopu ołowiu 210 Pb
Identyfikacja źródeł emisji pyłu przy pomocy radioaktywnego izotopu ołowiu 210 Pb Grant KBN nr 3 T09D 025 29 Metoda oceny udziału dużych źródeł energetycznych w poziomie stężeń pyłu z wykorzystaniem naturalnych
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań jakości powietrza wykonanych ambulansem pomiarowym w Tarnowskich Górach w dzielnicy Osada Jana w dniach
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE ul. Rząsawska 24/28 tel. (34) 369 41 20, (34) 364-35-12 42-200 Częstochowa tel./fax (34) 360-42-80 e-mail: czestochowa@katowice.wios.gov.pl
Bardziej szczegółowoWYNIKI POMIARÓW W ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W OTOCZENIU STACJI TECHNICZNO-POSTOJOWEJ KABATY
WYNIKI POMIARÓW W ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W OTOCZENIU STACJI TECHNICZNO-POSTOJOWEJ KABATY POMIARY WYKONANE NA KABATACH 1. POMIARY PASYWNE FENOLI WYKONANE ZA POMOCĄ PRÓBNIKÓW RADIELLO ROZMIESZCZONYCH
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 5 maja 2016 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoZakresy analiz WWA w elementach środowiska
Zakresy analiz WWA w elementach środowiska Maria Włodarczyk-Makuła* W 2004 r. w Parlamencie Europejskim przyjęto postanowienia Konwencji Sztokholmskiej z 2001 r. w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr 94/DLS/2015
Instytut Techniki Górniczej ul. Pszczyńska 37; 44-101 Gliwice tel. 32 237 46 65; fax. 32 231 08 43 LABORATORIUM INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ I ŚRODOWISKA SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr 94/DLS/2015 Badania próbek tworzyw
Bardziej szczegółowoANALIZA STANU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA TLE KRAJU WG OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2015 ROK
ANALIZA STANU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA TLE KRAJU WG OCENY JAKOŚCI POWIETRZA ZA 2015 ROK Renata Pałyska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie 1. 2. 3. 4. 5.
Bardziej szczegółowoOCENA STANU ŚRODOWISKA GRUNTOWEGO NA TERENIE POLA REFULACYJNEGO NR 1 W ZACHODNIEJ CZĘŚCI PORTU GDYNIA
OCENA STANU ŚRODOWISKA GRUNTOWEGO NA TERENIE POLA REFULACYJNEGO NR 1 W ZACHODNIEJ CZĘŚCI PORTU GDYNIA OPRACOWANY DLA: ZARZĄD MORSKIEGO PORTU GDYNIA S.A. SGS is the world s leading inspection, verification,
Bardziej szczegółowoTOM I Aglomeracja warszawska
Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych EKOMETRIA Sp. z o.o. 80-299 Gdańsk, ul. Orfeusza 2 tel. (058) 30-42-53, fax (058) 30-42-52 Informacje uzupełniające do PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA dla stref województwa
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 25 lutego 2016 r. Nazwa i adres AB 336 Kod
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie odpadów wiertniczych w aspekcie ochrony środowiska naturalnego
Zagospodarowanie odpadów wiertniczych w aspekcie ochrony środowiska naturalnego J.Fijał **, A. Jamrozik *, A. Gonet *, St. Stryczek *, L. Czekaj * AGH Akademia Górniczo-Hutnicza * Wydział Wiertnictwa,
Bardziej szczegółowoRozdział 9 stanowi podsumowanie pracy oraz zawiera wnioski końcowe z przeprowadzonej oceny jakości powietrza w regionie. W 10 rozdziale zestawiono
Spis treści 1.Wstęp... 2 2. Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza... 4 3. Wartości kryterialne obowiązujące w ocenie jakości powietrza za rok 214... 6 3.1. Kryteria dla SO 2, NO 2, CO, benzenu,
Bardziej szczegółowoMonitoring powietrza w Szczecinie
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie Monitoring powietrza w Szczecinie Marta Bursztynowicz Szczecin, 15 luty 2018 r. Roczna ocena jakości powietrza Substancje podlegające ocenie Ocena
Bardziej szczegółowoZintegrowany system monitorowania danych przestrzennych dla poprawy jakości powietrza w Krakowie
Ocena warunków wentylacji Krakowa przy wykorzystaniu modelu dyspersji zanieczyszczeń i zastosowaniu metody teledetekcyjnego pomiaru pionowego profilu wiatru Leszek Ośródka Kraków, 11 kwietnia 2016 roku
Bardziej szczegółowoWstępna ocena jakości powietrza pod kątem As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 w woj. pomorskim
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU Wstępna ocena jakości powietrza pod kątem arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i benzo-a-pirenu (B(a)P) w pyle zawieszonym PM 10 w województwie pomorskim
Bardziej szczegółowoSprawozdanie nr 08/2017
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Krajowe Laboratorium Referencyjne i Wzorcujące ul. Półłanki 76E, 30-740 Kraków Sprawozdanie z wykonania pomiarów stężeń pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WPROWADZENIE JAKOŚĆ POWIETRZA NA TERENIE UZDROWISKA HORYNIEC-ZDRÓJ... 4
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 2 1. JAKOŚĆ POWIETRZA NA TERENIE UZDROWISKA HORYNIEC-ZDRÓJ... 4 Emisja zanieczyszczeń do powietrza... 4 Ocena jakości powietrza... 4 2. JAKOŚĆ POWIETRZA NA TERENIE UZDROWISKA
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU OCENA WSTĘPNA JAKOŚĆI POWIETRZA POD KĄTEM ZAWARTOŚCI ARSENU, KADMU, NIKLU I BENZO(A)PIRENU W PYLE PM10 ORAZ DOSTOSOWANIA SYSTEMU OCENY DO WYMAGAŃ DYREKTYWY
Bardziej szczegółowoKIELECKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE
KIELECKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCENA ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W KIELCACH W 2011 ROKU NA PODSTAWIE BIOMONITORINGU JAKO ELEMENTU MONITORINGU PRZYRODNICZEGO W REALIZACJI EKOROZWOJU ORAZ ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKIEM
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 3 RAPORT (QA/QC) Z OCENY JAKOŚCI OBLICZEŃ ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ ZA ROK 2015
ZAŁĄCZNIK NR 3 RAPORT (QA/QC) Z OCENY JAKOŚCI OBLICZEŃ ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ ZANIECZYSZCZEŃ ZA ROK 2015 Ocena jakości wyników modelowania raport QA/QC Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia
Bardziej szczegółowoROCZNA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM RAPORT ZA ROK 2012
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie 00-716 WARSZAWA fax: 22 651 06 76 ul. Bartycka 110A e-mail: warszawa@wios.warszawa.pl tel. 22 651 07 07; 22 651 06 60 http://www.wios.warszawa.pl ROCZNA
Bardziej szczegółowoRozdział 9 stanowi podsumowanie pracy oraz zawiera wnioski końcowe z przeprowadzonej oceny jakości powietrza w regionie. W 10 rozdziale zestawiono
Spis treści 1.Wstęp... 2 2. Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza... 4 3. Wartości kryterialne obowiązujące w ocenie jakości powietrza za rok 13... 6 3.1. Kryteria dla SO 2, NO 2, CO, benzenu,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 11 września 2017 r. Nazwa i adres: AB 463 HPC
Bardziej szczegółowoEmisja zanieczyszczeń do środowiska pracy przy zgrzewaniu rezystancyjnym blach stalowych z dwuwarstwowymi powłokami ochronnymi
Emisja zanieczyszczeń do środowiska pracy przy zgrzewaniu rezystancyjnym blach stalowych z dwuwarstwowymi powłokami ochronnymi dr inż. Jolanta Matusiak mgr inż. Joanna Wyciślik Zanieczyszczenia powstające
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 4 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres AB 336 INSTYTUT
Bardziej szczegółowoSYSTEM OCENY JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Dominik Kobus
SYSTEM OCENY JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Dominik Kobus Obszar objęty oceną jakości powietrza Ocena w 18 strefach dla: SO2, NO2, PM10,
Bardziej szczegółowoWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie PROCEDURY WDRAŻANIA STANÓW ALARMOWYCH W SYTUACJI PRZEKROCZENIA STANDARDÓW JAKOŚCI POWIETRZA
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie PROCEDURY WDRAŻANIA STANÓW ALARMOWYCH W SYTUACJI PRZEKROCZENIA STANDARDÓW JAKOŚCI POWIETRZA Rzeszów, grudzień 2013 Określanie ryzyka przekroczenia
Bardziej szczegółowow obszarze pogranicza polsko czeskiego
AIR SILESIA system informacji o jkości powietrza w obszarze pogranicza polsko czeskiego Projekt realizowanych w ramach INTERREG PL-CZ 2007-2013 Krzysztof Klejnowski Instytut - Podstaw Inżynierii Środowiska
Bardziej szczegółowoAglomeracja Szczecińska: Miasto Koszalin:
ZAŁĄCZNIK NR 3 DOKUMENTACJA WYNIKÓW OBLICZEŃ MODELOWYCH IMISJI NA POTRZEBY ROCZNEJ OCENY JAKOŚCI POWIETRZA DLA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO - RAPORT ZA 2010 ROK Aglomeracja Szczecińska: Mapa 1 Aglomeracja
Bardziej szczegółowoBonitacja warunków przewietrzania terenów zurbanizowanych możliwości zastosowania w planowaniu przestrzennym
Bonitacja warunków przewietrzania terenów zurbanizowanych możliwości zastosowania w planowaniu przestrzennym Leszek Ośródka, Ewa Krajny Katowice, 13 lutego 2018 r. INSPIRACJE Prezentacja jest wynikiem
Bardziej szczegółowoZARZĄD WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO
ZARZĄD WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Dokumentacja do aktualizacji programu ochrony powietrza dla miasta Legnica, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM1, pyłu zawieszonego
Bardziej szczegółowoMonitoring i ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie
Monitoring i ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie KROSNO listopad 2016 Monitoring jakości powietrza Wojewódzki inspektor ochrony środowiska
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 24 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres: AB 325
Bardziej szczegółowoSpis treści 1. Wstęp Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza Wartości kryterialne obowiązujące w ocenie jakości
Spis treści 1. Wstęp... 1 2. Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza... 3 3. Wartości kryterialne obowiązujące w ocenie jakości powietrza... 4 3.1. Kryteria dla SO 2, NO 2, CO, benzenu, pyłu
Bardziej szczegółowoPLANOWANY KOCIOŁ. Emisja maksymalna [kg/h] Emisja roczna [Mg/rok] NO ,198 0, ,576 0,4032 0,0072 0, ,00108
Załącznik 3. W niniejszej analizie uwzględniono realizację kotła na ekogroszek o nom. mocy cieplnej na poziomie do 540 kw. Dostępne materiały katalogowe różnych producentów wskazują na maksymalne zużycie
Bardziej szczegółowoOcena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro
Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Białystok, 5 grudnia 2006 r. System oceny jakosci powietrza w
Bardziej szczegółowoRaport początkowy w aspekcie nowych uregulowań prawnych na przykładzie Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych Victoria S.A.
Raport początkowy w aspekcie nowych uregulowań prawnych na przykładzie Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych Victoria S.A. Irena Lis Wałbrzyskie Zakłady Koksownicze Victoria S.A. Jolanta Telenga-Kopyczyńska
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza, prowadzonych w latach w Raciborzu
Analiza wyników pomiarów zanieczyszczeń powietrza, prowadzonych w latach 211-212 w Raciborzu KRZYSZTOF KLEJNOWSKI, WIOLETTA KOZŁOWSKA ROGULA, ANDRZEJ KRASA, JADWIGA BŁASZCZYK, PATRYCJA ROGULA-KOPIEC, BARBARA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 24 stycznia 2019 r. Nazwa i adres AB 797 ArcelorMittal
Bardziej szczegółowoWYNIKI POMIARÓW UZYSKANYCH W 2016 ROKU NA STACJACH MONITORINGU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM
WYNIKI POMIARÓW UZYSKANYCH W 2016 ROKU NA STACJACH MONITORINGU JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM 1. Zanieczyszczenia gazowe Zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki dla kryterium ochrony zdrowia
Bardziej szczegółowoMonitoring jakości powietrza. Włodarczyk Natalia
Monitoring jakości powietrza Włodarczyk Natalia Łódź 2014 2 Plan Prezentacji Uregulowania prawne systemu oceny jakości powietrza Rozporządzenie MŚ z 24.08.2012r. Poziomy dopuszczalne Poziomy docelowe Poziomy
Bardziej szczegółowoWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie INFORMACJA O WYNIKACH BADAŃ PMŚ ZREALIZOWANYCH NA TERENIE MIASTA MIELCA W 2016 R
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie INFORMACJA O WYNIKACH BADAŃ PMŚ ZREALIZOWANYCH NA TERENIE MIASTA MIELCA W 216 R Mielec, listopad 216 Oceny jakości powietrza atmosferycznego w ramach
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 19 października 2018 r. Nazwa i adres AB 797
Bardziej szczegółowoJastrzębie-Zdrój, grudzień 2018 r.
Końcowa analiza i wnioski z badań jakości powietrza przeprowadzonych w ramach Monitoringu wspomagającego ocenę jakości powietrza w mieście Jastrzębie-Zdrój Jastrzębie-Zdrój, grudzień 218 r. Końcowa analiza,
Bardziej szczegółowo"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski
Bardziej szczegółowo1. WSTĘP... 3 2. METODYKA BADAŃ... 3. 2.1. Miejsca i sposób pobierania próbek wody z akwenów portowych... 3. 2.2. Metody analityczne...
SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. METODYKA BADAŃ... 3 2.1. Miejsca i sposób pobierania próbek wody z akwenów portowych... 3 2.2. Metody analityczne... 6 3. WYNIKI BADAŃ... 6 4. WNIOSKI... 12 SPIS TABEL 1. Współrzędne
Bardziej szczegółowoManagement Systems in Production Engineering No 2(6), 2012
ZANIECZYSZCZENIE SUBSTANCJAMI WĘGLOWODOROWYMI WÓD MINERALNYCH I GLEB W IWONICZU-ZDROJU THE HYDROCARBON IMPURITY OF MINERAL WATERS AND SOILS IN IWONICZ-ZDRÓJ Ewa J. LIPIŃSKA Wojewódzki Inspektor Ochrony
Bardziej szczegółowoJakość powietrza w Lublinie i regionie
Lublin, 7 kwietnia 218 r. Jakość powietrza w Lublinie i regionie Lublin Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie Wydziału Monitoringu Środowiska Ocena jakości powietrza na obszarze stref Zgodnie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975
PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 27 lipca 2015 r. Nazwa i adres ENVI-CHEM
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoPOWIETRZE. 1. Presja POWIETRZE
9 1. Presja Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest emisja antropogeniczna, na którą składa się emisja z działalności przemysłowej, z sektora bytowego oraz emisja komunikacyjna. W strukturze całkowitej
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r.
Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Założenia projektu w zakresie
Bardziej szczegółowoWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Dębica, grudzień 2017 r.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Dębica, grudzień 2017 r. PRZYCZYNY NISKIEJ EMISJI STOSOWANIE NISKOSPRAWNYCH, PRZESTARZAŁYCH URZĄDZEŃ I INSTALACJI GRZEWCZYCH SPALANIE WĘGLA KAMIENNEGO
Bardziej szczegółowoZastosowanie pomiarów sodarowych do oceny warunków anemologicznych Krakowa
Zintegrowany system monitorowania danych przestrzennych dla poprawy jakości powietrza w Krakowie Zastosowanie pomiarów sodarowych do oceny warunków anemologicznych Krakowa Ewa Krajny, Leszek Ośródka Zakład
Bardziej szczegółowoJednostki. AT 4 2,0-80 mg/kg s,m O 2 PBW-24 Metoda manometryczna (OxiTop) 0,013-3,86 0,010-3,00 PBM-01. mg/l NH 4 mg/l N-NH 4. mg/l NO 3 mg/l N-NO 3
Status metody Cecha badana Formy oznaczenia A Aktywność oddechowa (AT4) A Azot amonowy Amoniak Azot amonowy Azot amonowy Amoniak Azot amonowy Zakres wykorzystyw any w badaniach Jednostki 1 Nr procedury,
Bardziej szczegółowoElektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe. A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś
Elektrofiltry dla małych kotłów na paliwa stałe A. Krupa A. Jaworek, A. Sobczyk, A. Marchewicz, D. Kardaś Rodzaje zanieczyszczeń powietrza dwutlenek siarki, SO 2 dwutlenek azotu, NO 2 tlenek węgla, CO
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoProblemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich
Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich Barbara Toczko Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 15 listopada 2012 r. Wyniki
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 29 września 2017 r. Nazwa i adres: AB 646 Kod
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 085
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 085 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 11 stycznia 2018 r. AB 085 Nazwa i adres WOJEWÓDZKI
Bardziej szczegółowoModelowanie warunków przewietrzania Krakowa
Modelowanie warunków przewietrzania Krakowa Leszek Ośródka, Ewa Krajny Kraków, 15 grudnia 2017 roku Projekt: Zintegrowany system monitorowania danych przestrzennych Zadanie 1: Ocena warunków przewietrzania
Bardziej szczegółowoDoświadczenia IChPW w badaniach energetyczno-emisyjnych kotłów c.o. według normy PN-EN 303-5:2012
Spotkanie Członków Zespołu Roboczego ds. ograniczania niskiej emisji Katowice, 24 października 2016 r. Doświadczenia IChPW w badaniach energetyczno-emisyjnych kotłów c.o. według normy PN-EN 303-5:2012
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM ZA ROK 2011
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU OCENA JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM ZA ROK 2011 wykonana zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska z uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoII 0,9%; III 20,8% Tabela V.1. Struktura użytków rolnych w województwie zachodniopomorskim (wg stanu na r.)
V. JAKOŚĆ GLEB Soil quality Ochrona zasobów i jakości gleb, a w szczególności gleb użytkowanych rolniczo, stanowi istotny element działań w zakresie polityki środowiskowej oraz rolnej. Rodzaj gleb, ich
Bardziej szczegółowoMiesięczna analiza ryzyka przekroczeń poziomów substancji w powietrzu
Miesięczna analiza ryzyka przekroczeń poziomów substancji w powietrzu Bieżąca analiza ryzyka przekroczeń dopuszczalnych i docelowych poziomów substancji w powietrzu wykonywana jest na podstawie zapisów
Bardziej szczegółowoTabela 1. Zakres badań fizykochemicznych odpadu o kodzie w 2015 roku
1. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ Program badań biegłości obejmuje badania próbki odpadu o kodzie 19 08 05, zgodnym z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
Bardziej szczegółowoZnaczenie modelowania w ocenie jakości powietrza. EKOMETRIA Sp. z o.o.
Znaczenie modelowania w ocenie jakości powietrza EKOMETRIA Sp. z o.o. Metody oceny wstępnej i bieżą żącej Pomiary (automatyczne, manualne, wskaźnikowe) Modelowanie Obiektywne szacowanie emisji Modelowanie
Bardziej szczegółowoBADANIA BIEGŁOŚCI OZNACZENIA SKŁADU MORFOLOGICZNEGO W ODPADACH KOMUNALNYCH. 13.02.2014 Warszawa Przygotował: Daria Garzeł
BADANIA BIEGŁOŚCI OZNACZENIA SKŁADU MORFOLOGICZNEGO W ODPADACH KOMUNALNYCH 13.02.2014 Warszawa Przygotował: Daria Garzeł PROGRAM 1. Metodyka pobierania próbek odpadów komunalnych 2. Oznaczanie składu morfologicznego
Bardziej szczegółowo2. Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza
Spis treści 1.Wstęp... 2 2. Podstawy prawne wykonania oceny jakości powietrza... 3 3. Wartości kryterialne obowiązujące w ocenie jakości powietrza... 5 3.1. Kryteria dla SO 2, NO 2, CO, benzenu, pyłu PM1,
Bardziej szczegółowoDOW-S-IV MO Wrocław, dnia 23 września 2015 r. L.dz.2060/09/2015. DECYZJA Nr PZ 83.8/2015. o r z e k a m
DOW-S-IV.7222.14.2015.MO Wrocław, dnia 23 września 2015 r. L.dz.2060/09/2015 DECZJA Nr PZ 83.8/2015 Na podstawie art. 192, art. 183 ust. 1, art. 188 ust. 2 pkt 1, art. 211 ust. 6 pkt 4, art. 217a ust.
Bardziej szczegółowo