Autor. Magdalena Malara ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Ochrony Środowiska
|
|
- Lech Wilk
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Autor Magdalena Malara ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Ochrony Środowiska obejmuje różne czynniki. Są to m.in. wody podziemne i powierzchniowe, odcieki i gaz składowiskowy, wielkość opadu atmosferycznego, struktura i masa deponowanych odpadów oraz osiadanie powierzchni składowiska i stateczność zboczy, a także pomiar hałasu. Monitoring wykonuje się w kilku etapach, które obejmują prace przygotowawcze, terenowe, laboratoryjne i opracowanie sprawozdań z przeprowadzonych badań. Każde składowisko odpadów pracuje na podstawie albo decyzji o udzieleniu pozwolenia zintegrowanego, albo szeregu pozwoleń określonych w art. 181 pkt 1 ustawy Prawo ochrony środowiska (na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wodnoprawne na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, na wytwarzanie odpadów oraz na emitowanie do środowiska hałasu i pól elektromagnetycznych). Ponadto każdy tego typu obiekt winien posiadać instrukcję eksploatacji składowiska odpadów, aktualizowaną zawsze po zmianach ww. decyzji, tak aby treści tych dokumentów były zgodne. Decyzja zatwierdzająca instrukcję eksploatacji składowiska odpadów zawiera także wytyczne dotyczące sposobów i częstotliwości prowadzonych badań. Z punktu widzenia prowadzenia standardowego monitoringu środowiska w rejonie składowisk najbardziej istotne jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk (DzU nr 220, poz. 1858). Regulacja ta jasno precyzuje minimalny zakres monitoringu środowiska, prowadzonego w rejonie projektowanych (faza przedeksploatacyjna), działających (faza eksploatacji) i zamkniętych (faza poeksploatacyjna) składowisk odpadów. Dla obiektów już zamkniętych również prowadzi się monitoring środowiska, mimo iż często są one zrekultywowane i zabezpieczone przed szkodliwym oddziaływaniem na wody podziemne i powierzchniowe oraz na powietrze. Rozporządzenie to ustala lokalizację oraz zakres badań dla poszczególnych punktów monitoringowych. Wody podziemne 1 / 10
2 Punktem monitoringowym dla sprawdzenia jakości próbek wód podziemnych są najczęściej piezometry, studnie kopane i wiercone oraz źródła. W przypadku badania wpływu składowiska na wody podziemne określono minimalną ilość otworów nie mniej niż trzy dla każdego poziomu wodonośnego, przy czym zastrzeżono, aby co najmniej jeden znajdował się na drodze napływu wód podziemnych w rejon składowiska, natomiast co najmniej dwa monitorowały wody wypływające z jego okolic. Takie rozmieszczenie otworów badawczych pozwala na w miarę reprezentatywną ocenę jakości wód podziemnych na drodze przepływu w rejonie składowiska. Przede wszystkim jednak umożliwia zdiagnozowanie zanieczyszczeń napływających wraz z wodami podziemnymi w rejon składowiska. Jednak w przypadku dużych obiektów obserwacje wód podziemnych powinny być prowadzone przy użyciu większej liczby punktów monitoringowych, choć nie ma takiego rozróżnienia w prawie. Badania wód napływających w rejon składowiska są bardzo przydatne, bowiem często zdarzają się przypadki, iż w tamtejszych wodach podziemnych stwierdza się zanieczyszczenia charakterystyczne dla zanieczyszczeń emitowanych przez dany obiekt (np. dla składowiska odpadów komunalnych będą to związki azotu i fosforu oraz metale ciężkie). Ich obecność w wodach podziemnych wskazuje na potencjalne oddziaływanie składowiska, natomiast zdarza się, że zanieczyszczenia te pochodzą z innych okolicznych punktowych czy liniowych źródeł typu: nieskanalizowane tereny zabudowane, dzikie wylewiska ścieków, pola uprawne, na których stosowane są nawozy (gnojowica) czy działki pracownicze. Do oceny, czy dane składowisko oddziałuje na wody podziemne, przydatna jest znajomość składu fizykochemicznego jego odcieków. Ich chemizm o jest zróżnicowany, głównie w zależności od rodzaju składowanych odpadów. Pojawienie się podwyższonych wartości wskaźników zanieczyszczeń w wodach podziemnych, charakterystycznych dla odcieków z danego konkretnego składowiska, sugeruje wpływ obiektu na wody. Nie można lekceważyć pojawienia się czy stałej obecności zanieczyszczeń w wodach podziemnych, dlatego warto zrobić rozpoznanie sozologiczne terenów sąsiadujących z instalacją i zinwentaryzować inne potencjalne ogniska zanieczyszczeń. Jeśli w rejonie składowiska znajduje się więcej niż jeden poziom wodonośny, to kontrolę prowadzi się do pierwszego użytkowego poziomu. Rozporządzenie określa bardzo ograniczony zakres monitoringu wód podziemnych w rejonie składowisk odpadów poza pomiarem poziomu wód podziemnych wymaga oznaczania w próbkach tylko dwóch parametrów odczynu ph oraz przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW), a w przypadku składowisk przyjmujących odpady komunalne także dodatkowo badania ogólnego węgla organicznego (OWO), zawartości sześciu metali ciężkich (chromu, cynku, kadmu, miedzi, ołowiu i rtęci) oraz sumy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Określenie potencjalnego wpływu składowiska odpadów na wody podziemne za pomocą tak wąskiej listy wskaźników zanieczyszczeń jest ograniczone. Podwyższone wartości PEW czy OWO mogą wskazać na oddziaływanie składowiska, jednak bez szerszej analizy fizykochemicznej próbek wód i odcieków trudno jednoznacznie zdiagnozować faktyczne źródło zanieczyszczenia. Niestety, z doświadczenia wynika, iż większość tego typu instalacji prowadzi badania tylko w zakresie określonym ww. rozporządzeniem. Przy prowadzeniu monitoringu składowiska odpadów bardzo istotna jest znajomość warunków geologicznych i hydrogeologicznych w rejonie danego obiektu. Dobre rozpoznanie w tym zakresie, wykonane jeszcze przed odwierceniem piezometrów, gwarantuje późniejsze wiarygodne wyniki analiz wód i prawidłową ocenę stanu środowiska wodnego w okolicy instalacji. Dobrze ulokowane piezometry ujmują wody przepływające w rejonie składowiska i 2 / 10
3 pozwalają na wykrycie ewentualnych przecieków. Złe umiejscowienie piezometrów jest jednym z największych błędów w monitoringu wód podziemnych. Do celów monitoringowych nie powinno się pobierać próbek wód zawieszonych, bowiem nie odzwierciedlają stanu wód przepływających. Powinno się także unikać lokowania piezometrów o podobnej głębokości i ujmujących te same wody podziemne zbyt blisko siebie. Do celów monitoringowych można wykorzystywać inne istniejące punkty np. studnie gospodarskie (za zgodą właściciela). Jednym z najważniejszych elementów dobrego monitoringu wód podziemnych jest odpompowanie piezometrów (tzw. pompowanie oczyszczające). Jego celem jest wymiana wody stagnującej w otworze na wodę pochodzącą bezpośrednio z badanej warstwy wodonośnej. Zgodnie z Polskimi Normami, przyjmuje się, że należy dokonać co najmniej czterokrotnej wymiany. Znając parametry otworu (głębokość i średnicę) oraz wysokość słupa wody, można ze wzoru na objętość walca obliczyć ilość wody stagnującej w piezometrze, a następnie odpompować jej odpowiednią ilość (albo mierząc ilość odpompowanej wody, albo jeśli zna się wydajność pompy prowadząc wymianę wody przez odpowiedni czas). Pompowanie oczyszczające ma zastosowanie dla piezometrów oraz studni gospodarczych niewyposażonych w urządzenia do poboru wody. W przypadku, gdy studnia jest eksploatowana i posiada np. pompę głębinową, nie przeprowadza się pompowania oczyszczającego, ale próbkę wody pobiera się bezpośrednio z kurka, po czasie potrzebnym na wymianę wody (swobodny wypływ wody przez kilka minut). Wody powierzchniowe Punktem monitoringowym dla sprawdzenia jakości próbek wód powierzchniowych są najczęściej określone miejsca na rzece, strumieniu, rowie, kanale, jeziorze, stawie lub zbiorniku sztucznym. Wytyczne dotyczące badania wód powierzchniowych, znajdujących się w rejonie składowiska, zgodnie z ww. rozporządzeniem, ograniczają się wyłącznie do badań wód płynących kontroli ilościowej (pomiar wielkości przepływów) i jakościowej (skład fizykochemiczny), którą należy wykonywać w co najmniej dwóch punktach powyżej i poniżej obiektu. W przypadku, gdy instalacja jest nieszczelna i do wód płynących docierają z niej odcieki, taki monitoring powinien szybko to wykryć. Potencjalny wpływ obiektu na wody płynące jest uzależniony głównie dzielącą je odległością. Różnice w ilości przepływającej wody mogą być spowodowane zupełnie innymi czynnikami. Przede wszystkim mogą występować zrzuty innych wód na odcinku między punktami pomiarowymi powyżej i poniżej instalacji. Zrzuty te mogą również istotnie zmienić skład chemiczny płynących wód. Często zrzuty do wód powierzchniowych pochodzą z monitorowanego składowiska dotyczy to zrzutów np. wód drenażowych (z drenażu obwiedniowego lub podfoliowego), wykonywanych na podstawie odpowiedniej decyzji. Wówczas najczęściej należy kontrolować ilość i jakość wód w odbiorniku. Do celów monitoringowych wód powierzchniowych określono taki sam zakres wskaźników analiz fizykochemicznych jak dla wód podziemnych. W praktyce, jeśli brak w rejonie składowiska wód płynących, do celów monitoringowych wykorzystuje się inne wody powierzchniowe, o ile występują (np. stawy, jeziora). 3 / 10
4 Kontrola wód podziemnych i powierzchniowych Kontrolę wód podziemnych i powierzchniowych, badanych wokół składowiska odpadów, można i należy potraktować jako lokalny monitoring stanu środowiska wodnego. W latach ubiegłych funkcjonowały dwa sposoby klasyfikowania stanu jakości wód podziemnych i powierzchniowych. Pierwszy wynikał z krótko obowiązującego Rozporządzenia Ministra Środowiska z 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód (DzU nr 32, poz. 284). Regulacja ta obowiązywała niecały rok i straciła swoją ważność 31 grudnia 2004 r., jednak z braku nowych uregulowań często nadal przeprowadzano interpretację wyników pomiarów zgodnie z nią.. W myśl zawartej tu klasyfikacji, wyróżniano pięć klas jakości wód zarówno powierzchniowych, jak i podziemnych: klasa I tj. bardzo dobrej jakości, klasa II dobrej jakości, klasa III zadowalającej jakości, klasa IV niezadowalającej jakości oraz klasa V złej jakości. Podstawę określenia klas jakości wód stanowiły wartości graniczne wskaźników jakości wody, określone w załącznikach nr 1 (wody powierzchniowe) i nr 3 (wody podziemne). Przy zaliczeniu wody podziemnej do odpowiedniej klasy dopuszczano przekroczenie wartości granicznych trzech wskaźników (musiało jednak mieścić się w granicach przyjętych dla bezpośrednio niższej klasy jakości). Nie dopuszczało się przekroczenia wartości arsenu, amoniaku, azotanów, azotynó, fluorków, chromu, miedzi, kadmu, niklu, ołowiu, rtęci, cyjanków, fenoli, pestycydów, WWA, olejów mineralnych oraz substancji powierzchniowo czynnych anionowych. Ocenę jakości badanych wód podziemnych przeprowadzano także w oparciu o klasyfikację opracowaną przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska dla potrzeb monitoringu na podstawie oceny 58 wskaźników fizycznych i chemicznych. Zgodnie z nią, wyróżniano cztery klasy jakości wód podziemnych: Ia najwyższej jakości, Ib wysokiej jakości, II średniej jakości, III niskiej jakości. Wody niespełniające wymogów dla klasy III uznane były za pozaklasowe. Przy zaliczaniu wody do odpowiedniej klasy dopuszczano przekroczenie wartości granicznych trzech wskaźników (w granicach przyjętych dla bezpośrednio niższej klasy jakości). Nie dopuszczano przekroczeń wartości wskaźników o charakterze toksycznym: antymonu, arsenu, azotanów, azotynów, cyjanków, fenoli, fluoru, chromu, kadmu, miedzi, niklu, ołowiu, pestycydów, rtęci, selenu, siarkowodoru i srebra. Aktualnie funkcjonują dwa rozporządzenia Ministra Środowiska: z 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (DzU nr 143, poz. 896) oraz z 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (DzU nr 162, poz. 1008). W obecnym prawie polskim nie ma innych wytycznych dotyczących stanu wód podziemnych i powierzchniowych. Zgodnie z pierwszym rozporządzeniem, wyróżnia się pięć klas jakości wód podziemnych: klasa I wody bardzo dobrej jakości, klasa II wody dobrej jakości, klasa III wody zadowalającej jakości, klasa IV wody niezadowalającej jakości i klasa V wody złej jakości. Podstawę określenia tych klas stanowią wartości graniczne elementów fizykochemicznych jakości wody, określone w załączniku do rozporządzenia. Ponadto akt ten wskazuje dwa stany chemiczne wód podziemnych: dobry i słaby. I, II i III klasa jakości wód podziemnych oznacza dobry, a pozostałe (IV i V) słaby stan 4 / 10
5 chemiczny. Wartościami progowymi elementów fizykochemicznych dla dobrego stanu chemicznego są ich wartości graniczne dla III klasy jakości wód podziemnych, określone w załączniku do rozporządzenia. Ocenę stanu chemicznego wód podziemnych przeprowadza się przez porównanie wartości badanych elementów fizykochemicznych (jako średniej arytmetycznej stężeń badanych elementów fizykochemicznych uzyskanych z rocznych wyników badań monitoringowych) z wartościami granicznymi elementów fizykochemicznych, określonych w załączniku do rozporządzenia. Przy określaniu klasy jakości wód podziemnych w punkcie pomiarowym dopuszcza się przekroczenie wartości granicznych elementów fizykochemicznych, gdy jest ono spowodowane przez procesy naturalne, z zastrzeżeniem, że to przekroczenie nie dotyczy elementów fizykochemicznych oznaczonych w załączniku do rozporządzenia symbolem H i mieści się w granicach przyjętych dla kolejnej niższej klasy jakości wody. Rozporządzenie to wprowadza także ocenę stanu ilościowego wód podziemnych. W przypadku obserwacji zwierciadła wód wyróżnia się dwa stany ilościowe wód podziemnych. Pierwszy dobry, w którym zwierciadło wód podziemnych nie podlega zmianom wynikającym z działalności człowieka, powodującym skutki, o których mowa w 8 ust. 5. Natomiast słaby stan ilościowy to taki, w którym zwierciadło wód podziemnych podlega takim zmianom wynikającym z działalności człowieka, że wystąpił co najmniej jeden ze skutków określonych w 8 ust. 5. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008 r., wody powierzchniowe ocenia się, stosując klasyfikację elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorficznych, stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz wodach przybrzeżnych, potencjału ekologicznego sztucznych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych oraz ich stanu chemicznego. Rozporządzenie zawiera szereg wytycznych w 11 załącznikach, gdzie przytoczone są m.in.: - wartości graniczne wskaźników jakości wód, odnoszące się do jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych (takich jak struga, strumień, potok), rzekach, jeziorach, morskich wodach wewnętrznych, wodach przejściowych i przybrzeżnych; - wartości graniczne wskaźników jakości wód z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, odnoszące się do dobrego i wyższego niż dobry stanu ekologicznego jednolitych wód powierzchniowych; - wartości graniczne chemicznych wskaźników jakości wód; - opisy poszczególnych sposobów klasyfikacji; - sposób prezentacji wyników klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych. Klasyfikację stanu jednolitej części wód powierzchniowych przeprowadza się na podstawie interpretacji wyników badań wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorficznych. Ocena stanu wód powierzchniowych polega na porównaniu wartości wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów fizykochemicznych określonych w poszczególnych załącznikach z wartościami najgorszymi (maksymalnymi odnotowanymi w ciągu roku) lub średnimi (wartości średnie z rocznych wyników badań monitoringowych). 5 / 10
6 Obowiązujące od 2008 r. rozporządzenia znacznie różnią się od swoich poprzedników. Z wyjaśnień Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska twórcy treści tych rozporządzeń wynika, iż można je zastosować do lokalnego monitoringu prowadzonego w rejonie składowisk odpadów. O ile klasyfikacja próbek wód podziemnych nie powinna sprawić zbyt wielu kłopotów, o tyle zastosowanie rozporządzenia o sposobie klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych, w przypadku monitoringu składowisk odpadów, nie jest już takie proste. W rejonie tych obiektów z reguły nie przeprowadza się badań elementów biologicznych, więc nie bierze się ich pod uwagę przy dokonywaniu oceny, ale w takim przypadku należy jasno podkreślić, iż ocena dotyczy np. tylko parametrów fizykochemicznych. Jeśli próbki wód powierzchniowych, np. rzeki przepływającej w rejonie składowiska, poddane zostaną analizie w podstawowym zakresie wymaganym przez rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 września 2002 r., wówczas ocenia się wody powierzchniowe powyżej i poniżej składowiska, uwzględniając ograniczoną ilość odpowiadającą zakresowi wykonanych badań fizykochemicznych, w oparciu o załączniki nr 1 i 5 (stosując opis oceny z załącznika nr 6) oraz o załącznik nr 8 (wykorzystując opis oceny z załącznika nr 9). Celem tej oceny jest określenie wpływu obiektu na wody powierzchniowe i zmian chemicznych zachodzących w wyznaczonych punktach kontrolnych. Jeśli badane wody wykorzystywane są do celów pitnych (np. są to wody z ujęć wód podziemnych, ale stosowane na cele monitoringowe składowiska odpadów), wyniki analiz można porównać do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (DzU nr 61, poz. 417). Ocena ta jest tylko poglądowa, bowiem akurat w przypadku monitorowania wód podziemnych czy powierzchniowych w rejonie składowisk wykonuje się z reguły tylko analizy fizykochemiczne. Pełna kontrola wód do picia obejmuje ściśle określony zakres analiz, są to badania nie tylko fizykochemiczne, ale także mikrobiologiczne, organoleptyczne i radiologiczne. Istotna jest regularność przeprowadzanych badań, które prowadzone solidnie przez dłuższy okres pozwalają na w miarę szybkie zauważenie wpływu obiektu i ewentualne działania naprawcze i zapobiegawcze. Odcieki, opad atmosferyczny i gaz składowiskowy Punktem monitoringowym dla sprawdzenia jakości próbek odcieków są najczęściej kanały ściekowe, studzienki, zbiorniki ścieków, miejsca ich wprowadzania do odbiorników oraz urządzenia kanalizacyjne. Źródłem odcieków są przede wszystkim opady atmosferyczne infiltrujące w masę składowanych odpadów oraz w dużo mniejszym stopniu woda z dostarczanych odpadów lub pochodząca z rozkładu substancji organicznych. Źródłem odcieków mogą być także wody dopływające do masy składowanych odpadów (podziemne, powierzchniowe lub dostarczane wraz z odpadami, np. w procesie hydrotransportu). Aktualnie zaleca się, aby wokół składowisk odpadów wykonywać systemy rowów drenażowych, uniemożliwiających dopływy wód podziemnych lub powierzchniowych. Skład odcieków jest bardzo zróżnicowany zależy głównie od składu odpadów oraz od procesów zachodzących w złożu, techniki składowania, ilości wody infiltrującej oraz wieku 6 / 10
7 składowiska1. Skład i objętość odcieków powinny być kontrolowane w każdym miejscu ich gromadzenia. Zdarza się, że składowiska są wyposażone w instalacje służące do podczyszczania odcieków wówczas kontrolę składu i objętości odcieków przeprowadza się w każdym miejscu odprowadzania podczyszczonych odcieków w celu sprawdzenia skuteczności oczyszczania. Próbki odcieków ocenia się pod względem fizykochemicznym w zależności od tego, co następnie się z nimi dzieje. Jeśli są one kierowane do kanalizacji sanitarnej, to wyniki badań próbek można odnieść do wytycznych z Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (DzU nr 136, poz,.964). Podstawę określania jakości odcieków stanowią wartości dopuszczalne wskaźników zanieczyszczeń określone w załącznikach nr 1 i 2 do tego rozporządzenia. W sytuacji, gdy odcieki są zawracane i rozdeszczowiane na składowisku, a ich ewentualny nadmiar jest wywożony wozem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków, ich próbki można ocenić, korzystając z Rozporządzenia Ministra Środowiska z 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DzU nr 137, poz. 984, z późn. zm.), zaś podstawę określania jakości odcieków stanowią wartości dopuszczalne wskaźników zanieczyszczeń, określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia. Badanie wielkości opadu atmosferycznego (opad dobowy) można wykonać na dwa sposoby albo korzystając z zainstalowanego na terenie danego składowiska deszczomierza, albo zakupując dane ze stacji meteorologicznej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, reprezentatywne dla lokalizacji składowiska odpadów. Badanie wielkości opadów jest bardzo istotne, bowiem to głównie z nich powstaje odciek. Różnice w ilości powstałych odcieków mogą być znaczne generalnie proces ten charakteryzuje się sezonowością najwięcej odcieków powstaje w okresie silnych opadów deszczu i topnienia śniegu. Dzięki znajomości wielkości opadów atmosferycznych można przewidzieć prawdopodobną ilość powstających odcieków i przygotować się na ich zagospodarowanie poprzez rozdeszczowianie na terenie składowiska czy też wywóz do oczyszczalni ścieków. Badanie składu i emisji gazu składowiskowego przeprowadza się w reprezentatywnych częściach składowiska. W przypadku, gdy obiekt nie posiada instalacji odgazowującej, badanie to wykonuje się najczęściej w istniejących studniach odgazowujących lub innych punktach pomiarowych. Czasem punkty te wyposażone są w palniki (pochodnie), które spalają wydostający się gaz składowiskowy. Instalowanie takich palników zwiększa bezpieczeństwo na składowisku, dzięki temu eliminuje się zagrożenie wybuchem metanu. Badanie składu i emisji gazu składowiskowego pozwala stwierdzić, czy w czaszy obiektu dochodzi do procesów beztlenowego rozkładu związków organicznych zawartych w odpadach, w wyniku których produkowany jest metan i inne związki gazowe. Badania takie mogą być podstawą do zainstalowania na składowisku instalacji odgazowującej, pozwalającej na przetworzenie produkowanego gazu składowiskowego np. na energię elektryczną. Instalacje takie są coraz powszechniej stosowane na polskich składowiskach odpadów komunalnych. Struktura i masa odpadów 7 / 10
8 Kontrola struktury i masy deponowanych odpadów to badanie, które wykonuje się przynajmniej raz w roku tylko dla aktualnie eksploatowanych składowisk. Badanie takie może odbywać się dwoma metodami. Pierwsza opiera się na ocenie bilansu odpadów, utworzonego na podstawie dziennej ewidencji przyjmowanych odpadów (z zastosowaniem karty odpadów), gdzie wyszczególnia się ilość odpadów przyjętych na składowisko i następnie poddanych odzyskowi w procesie R14 oraz unieszkodliwionych w procesie D5. Dzięki takim danym można określić masę składowanych odpadów oraz pośrednio, poprzez obliczenia, określić powierzchnię i objętość przez nie zajmowaną. Te parametry można także uzyskać, wykorzystując badania geodezyjne. Badanie wykonane w oparciu o bilans odpadów jest wiarygodne i odzwierciedla faktyczny skład (strukturę) i masę składowanych odpadów. Ich ewidencja powinna wykazać, czy eksploatacja obiektu była prowadzona zgodnie z posiadanymi pozwoleniami oraz instrukcją jego eksploatacji. Drugi sposób to wykonanie badania morfologicznego próbki odpadów. Wykonuje się je poprzez pobranie ze składowiska średniej laboratoryjnej próbki odpadów, z której w laboratorium wydziela się mniejszą próbkę do badań. Odpady rozdziela się za pomocą sita na frakcje poniżej i powyżej 10 mm. Odpady o wielkości powyżej lub równej 10 mm rozdziela się na poszczególne składniki. Badanie takie wykonywane jest w oparciu o normy branżowe i polskie (BN-87/ Unieszkodliwianie odpadów miejskich. Pobieranie, przechowywanie i przesyłanie oraz wstępne przygotowanie próbek odpadów do badań; BN-87/ Unieszkodliwianie odpadów miejskich. Metody oznaczania wskaźników nagromadzenia; PN-93/Z Odpady komunalne stałe. Oznaczanie składu morfologicznego). Sposób ten odzwierciedla jednak wyłącznie skład wyrywkowej próbki odpadów, pobieranej raz do roku w praktyce takie badanie wydaje się być mało wiarygodne. Wybór metody badania struktury i masy składowanych odpadów nie jest ściśle określony. Rozporządzenie nie precyzuje sposobu wykonywania takiej kontroli, więc wybór z reguły należy do zarządzających składowiskami. Osiadanie składowiska i hałas Kontrola osiadania powierzchni składowiska i stateczności zboczy to badania wykonywane co najmniej raz w roku na eksploatowanych lub zamkniętych obiektach. Kontrolując osiadanie powierzchni, zakłada się repery pomiarowe (najczęściej są to geodezyjne betonowe słupki o określonej długości z wbitym geodezyjnym gwoździem pomiarowym). Ich wysokości niweluje się w odniesieniu do określonego reperu bazowego (może to być reper z sieci krajowej o znanym położeniu lub inny stały punkt określony np. na budynku, dla którego przyjmuje się znaną wysokość). Po roku lub wcześniej ponownie bada się położenie reperów i określa osiadanie powierzchni składowiska. Występujące osiadanie najczęściej powodowane jest samoczynną kompensacją masy deponowanych odpadów pod ich własnym ciężarem. Problemem, z którym borykają się wykonawcy tych badań, jest częste niszczenie reperów 8 / 10
9 założonych w czynnej części składowiska. Dla prowadzenia kontroli stateczności zboczy obiektu przeprowadza się sondowania geotechniczne. Próbki poddaje się analizie obejmującej rodzaj gruntu, z którego uformowane są zbocza, stopień zagęszczenia i wilgotność. Aby dokładniej skontrolować ten parametr, można założyć linie punktów kontrolnych (kołki drewniane, wbite pionowo w zbocze) i mierzyć odległości pomiędzy nimi. Po roku lub wcześniej ponownie dokonuje się pomiarów. Na podstawie obserwacji powierzchni zboczy można zaobserwować ruchy osuwiskowe lub wypiętrzanie się zdeponowanego na zboczu materiału. W zakresie prowadzenia okresowych pomiarów hałasu w środowisku stosuje się wytyczne z Rozporządzenia Ministra Środowiska z 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (DzU nr 206, poz. 1291). Pomiary hałasu w środowisku wykonuje się raz na dwa lata, chyba że pozwolenie na emitowanie hałasu do środowiska lub pozwolenie zintegrowane wymaga częściej. Dokonuje się ich dla maksymalnego wariantu pracy danego składowiska przy pracy wszystkich możliwych urządzeń oraz przy optymalnych warunkach atmosferycznych (brak opadów, mgły lub innych czynników, które mogłyby tłumić dźwięki). Minimalistyczne podejście Z doświadczenia wynika, że monitoring prowadzony jest w różny sposób. Niestety, większość składowisk odpadów komunalnych wywiązuje się z tego obowiązku w minimalnym zakresie, co w znacznym stopniu ogranicza ocenę oddziaływania na środowisko. Większe składowiska, głównie odpadów przemysłowych, charakteryzują się z reguły lepiej rozwiniętą siecią monitoringu i szerszym zakresem oznaczeń. Monitoring środowiska ma sens i może przynieść duże korzyści tylko w przypadku prowadzenia systematycznych badań, w efekcie których można szybko zauważyć i zareagować na ewentualny negatywny wpływ obiektu na środowisko. Literatura: 1.Rosik-Dulewska Cz.: Podstawy gospodarki odpadami. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U ). 3.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk (Dz. U ). 4.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U z późn. zm.). 9 / 10
10 5.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U ). 6.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U ). 7.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U ). 8.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U ). Przegląd Komunalny nr 7 (214) / / 10
ZGOK.ZAM/30/14 Załącznik nr 1 SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Załącznik do zaproszenia do składania ofert: SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Prowadzenie monitoringu składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, wykonanie testów odpadów, badań stabilizatu
Bardziej szczegółowoProjekt pod nazwą: Rekultywacja składowisk odpadów w województwie kujawsko-pomorskim na cele przyrodnicze
INWESTOR BENEFICJENT INWESTOR PARTNER: LOKALIZACJA: Instytucją Wdrażającą: WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE Plac Teatralny 2, 87-100 Toruń Gmina Lubiewo Adres ul. Hallera 9, 89-526 Lubiewo Miejscowość Bysławek
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE
Dział Monitoringu Środowiska SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE Funkcjonujący w ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. zintegrowany system zarządzania obejmuje swoim zakresem procesy realizowane przez Dział Monitoringu
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU Badania wód podziemnych w sieci krajowej prowadzi od 1991 roku Państwowy Instytut Geologiczny. Badania obejmują wody podziemne różnych użytkowych poziomów
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 ROKU W roku 2016 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były badania: w monitoringu
Bardziej szczegółowo4. Blok stan 4.2. Podsystem monitoringu jakości wód Monitoring wód podziemnych
Monitoring wód podziemnych dotyczy ich stanu chemicznego i ilościowego, i wchodzi w zakres informacji uzyskiwanych w ramach państwowego monitoringu środowiska. Ogólne zapisy dotyczące badania i oceny stanu
Bardziej szczegółowoSKŁADOWISKO ODADÓW W ZAKROCZYMIU
Karta składowiska w Zakroczymiu Załącznik I Tabela 1: Karta składowiska innych niż niebezpieczne i obojętne w Zakroczymiu L.p. 1. Ogólne informacje o obiekcie 1.1. Nazwa i adres składowiska Składowisko
Bardziej szczegółowoZnak sprawy: OśZP Zapytanie ofertowe. Siedziba: Sławno ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 31 (powiat opoczyński)
Sławno, 2014.01.20. Znak sprawy: OśZP 2151.3.2014 Zapytanie ofertowe na wykonanie w roku 2014 badań monitoringowych ujęć wody, oczyszczalni ścieków, gminnego składowiska odpadów komunalnych Gmina Sławno
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 ROKU W roku 2013 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były zadania: badania
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2015 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2015 ROKU W roku 2015 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były badania: w monitoringu
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE DO ZŁOŻENIA OFERTY
Ostrołęka, 03.03.2016 r. ZAPROSZENIE DO ZŁOŻENIA OFERTY 1. Zamawiający: Ostrołęckie Towarzystwo Budownictwa Społecznego Spółka z o.o. adres: ul. Berka Joselewicza 1, 07-410 Ostrołęka, tel. (029) 765-05-00,
Bardziej szczegółowoUwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska
Uwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska Katarzyna Kurowska Ścieki komunalne - definicja Istotnym warunkiem prawidłowej oceny wymagań, jakim
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych na podstawie badań
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2011 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYC W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2011 ROKU W roku 2011 w ramach monitoringu jakości wód podziemnych, w województwie mazowieckim badania realizowane były w monitoringu operacyjnym
Bardziej szczegółowoInformacja dotycząca funkcjonowania składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowanego w Otwocku - Świerku
Informacja dotycząca funkcjonowania składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowanego w Otwocku - Świerku Maria Suchy I Zastępca MWIOŚ Posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska Sejmiku
Bardziej szczegółowoLp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
Bardziej szczegółowoSKŁADOWISKO ODPADÓW W JASKÓŁOWIE
Karta składowiska w Jaskółowie Załącznik II Tabela 1: Karta składowiska innych niż niebezpieczne i obojętne w Jaskółowie L.p. 1. Ogólne informacje o obiekcie 1.1. Nazwa i adres składowiska Międzygminne
Bardziej szczegółowoMonitoring cieków w Gminie Gdańsk w roku 2011
Cel i zakres pracy Monitoring w Gminie Gdańsk w roku 2011 Celem pracy było przeprowadzenie monitoringowych badań wybranych na terenie Gminy Gdańsk i na podstawie uzyskanych wyników badań określenie poziomu
Bardziej szczegółowoINSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja elementów stanu/ potencjału ekologicznego i stanu chemicznego wód powierzchniowych płynących województwa
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2012 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2012 ROKU W roku 2012 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były zadania: badania
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe. na wykonanie zamówienia o wartości nieprzekraczającej kwot określonych w art. 4 pkt. 8 Ustawy
Znak sprawy 01/12/2017 Lubomierz, 15.12.2017r. (pieczęć komórki organizacyjnej) I. Zamawiający: Zapytanie ofertowe na wykonanie zamówienia o wartości nieprzekraczającej kwot określonych w art. 4 pkt. 8
Bardziej szczegółowoO F E R T A CENOWA dotyczy zamówienia, którego wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty EURO
Formularz oferty na wykonanie zamówienia którego wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 000 EURO... ( nazwa wykonawcy )... ( siedziba wykonawcy )... Zakład Gospodarki Odpadami
Bardziej szczegółowoSTAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie STAN ŚRODOWISKA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO NA PODSTAWIE BADAŃ PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA Rzeszów, maj 2016 r. CO TO JEST PAŃSTWOWY
Bardziej szczegółowoLISTA KONTROLNA. Część III - Ochrona Środowiska. Magazynowanie i Dystrybucja Paliw oraz Ropy Naftowej. Samokontrola/Kontrola w Zakładzie**...
LISTA KONTROLNA Część III - Ochrona Środowiska Magazynowanie i Dystrybucja Paliw oraz Ropy Naftowej Samokontrola/Kontrola w Zakładzie**... przeprowadzona w dniach:... 1. Sprawy dokumentacyjne 1.1 Czy Zakład/Baza
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH
INDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH Opracowała: Klaudia Bukowska ZAOPATRZENIE W WODĘ A OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Indywidualne zaopatrzenie w wodę
Bardziej szczegółowoProjekt pod nazwą: Rekultywacja składowisk odpadów w województwie kujawsko-pomorskim na cele przyrodnicze SPIS ZAWARTOŚCI:
SPIS ZAWARTOŚCI: 1. Strona tytułowa 2. Spis treści 3. Opis monitoringu 2 z 10 SPIS TREŚCI 1. Opis zakresu monitoringu w fazie poeksploatacyjnej:... 4 2. Opis stałych miejsc do prowadzenia monitoringu...
Bardziej szczegółowoOcena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2015 roku
Ocena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2015 roku Przepisy prawne, dotyczące wykonywania badań i oceny stanu wód podziemnych, zawarte są w
Bardziej szczegółoworozporządzenia, dla oczyszczalni ścieków komunalnych o RLM poniżej 2.000.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych
Bardziej szczegółowoPOZWOLENIE ZINTEGROWANE
POZWOLENIE ZINTEGROWANE : art. 184 ust.2, art. 208 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.); art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 27 ust.
Bardziej szczegółowoSTAWY OSADOWE INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA W MIEŚCIE STALOWA WOLA. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Delegatura w Tarnobrzegu
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Delegatura w Tarnobrzegu INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA W MIEŚCIE STALOWA WOLA STAWY OSADOWE 2014 r. Działalność przemysłowa prowadzona na terenie
Bardziej szczegółowoSKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska SKŁADOWISKA ODPADÓW ZAMYKANIE I REKULTYWACJA, STAN KONTROLI ŚRODOWISKOWYCH W ZAKRESIE OCHRONY ZIEMI W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM czerwiec 2012 r. Podstawowe wymagania
Bardziej szczegółowoOFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW EMISJI IMISJI Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 317-41-05 tel. kom. 519-501-625 agnieszka.misko@grupaazoty.com
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W SIECI KRAJOWEJ W 2005 ROKU
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W SIECI KRAJOWEJ W 2005 ROKU Zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną Unii Europejskiej 2000/60/WE, Państwa Członkowskie zobowiązane są do ustanowienia i prowadzenia stałego
Bardziej szczegółowoObowiązki przedsiębiorcy w ochronie środowiska
Obowiązki przedsiębiorcy w ochronie środowiska Regulacji ekologicznych jest nie mniej niż podatkowych, jednak niewielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę, że podlegają wymogom ochrony środowiska. Nawet
Bardziej szczegółowoLódzki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Srodowiska PROGRAM PANSTWOWEGO MONITORINGU,, SRODOWISKA WOJEWODZTW A LÓDZKIEGO na lata
Lódzki Wojewódzki Inspektorat Ochrony Srodowiska PROGRAM PANSTWOWEGO MONITORINGU,, SRODOWISKA WOJEWODZTW A LÓDZKIEGO na lata 2010-2012 Przedkladam Piotr MaKS Wojewódzki Inspektor Ochrony Srodowiska :guslewlcz
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoI. Aktualny stan formalno-prawny w zakresie korzystania ze środowiska
Strona 1 z 7 I. Aktualny stan formalno-prawny w zakresie korzystania ze środowiska I.1. Decyzje administracyjne Wykaz decyzji administracyjnych obowiązujących w roku 2017 przedstawiono w poniższej tabeli.
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoWymagania prawno-administracyjne związane z budową przydomowej oczyszczalni ścieków
Wymagania prawno-administracyjne związane z budową przydomowej oczyszczalni ścieków Przed przystąpieniem do przedsięwzięcia jakim jest zabudowa przydomowej oczyszczalni ścieków dobrze jest (jako inwestor)
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
Bardziej szczegółowoPropozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego
Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,
Bardziej szczegółowoOcena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 roku
Ocena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 roku Przepisy prawne, dotyczące wykonywania badań i oceny stanu wód podziemnych, zawarte są w
Bardziej szczegółowoOcena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2017 roku
Ocena wyników badań prowadzonych w ramach monitoringu operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2017 roku Aktualne przepisy prawne, dotyczące wykonywania badań i oceny stanu wód podziemnych zawarte
Bardziej szczegółowoProjekt pod nazwą: Rekultywacja składowisk odpadów w województwie kujawsko-pomorskim na cele przyrodnicze
lnfrastruktura l unlaeuropejsm T-:-Ęl srodov\rlsko STRATEGlA 5PÓjNoŚct FUNDUS7 NARoDowA spórnośct :_. _; I Projekt pod nazwą:,,rekultywacia składowisk odpadów w urcjewództwie kujawsko-pomorskim nd cele
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA i STAN PRAC W PROJEKCIE SANAERO. Dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas
ZAŁOŻENIA i STAN PRAC W PROJEKCIE SANAERO Dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Warsztaty Międzynarodowe 13.03. 2013 r. WCTT, Wrocław Działania projektu SANAERO skierowane są na monitoring i przetwarzania
Bardziej szczegółowoPrzegląd ekologiczny zamkniętego składowiska fosfogipsów w Wiślince. Gdańsk, 14 maja 2014 r.
Przegląd ekologiczny zamkniętego składowiska fosfogipsów w Wiślince Gdańsk, 14 maja 2014 r. Plan prezentacji - Podstawy prawno-proceduralne - Zakres problemowy przeglądu ekologicznego - Analiza istotnych
Bardziej szczegółowoKARTA INSTALACJI UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne wg stanu na r.
KARTA INSTALACJI UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Składowisko innych niż bezpieczne i obojętne wg stanu na 31.12.2010 r. 1. OGÓLNE DANE O OBIEKCIE 1 Załącznik nr 1 1.1. Nazwa i adres składowiska Zakład Uszkodliwiania
Bardziej szczegółowoOcena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych.
Ocena stanu jednolitych części powierzchniowych wód płynących (w tym zbiorników zaporowych) w 2013 roku, z uwzględnieniem monitoringu w latach 2011 i 2012. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej podstawowym
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1. Wykaz najważniejszych aktów prawnych. Prawodawstwo polskie
Załącznik Nr 1 Wykaz najważniejszych aktów prawnych Prawodawstwo polskie Ustawy i Rozporządzenia o charakterze ogólnym Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627,
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI PROGRAM MONITORINGU ŚRODOWISKA NA ROK 2008
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI 90-006 Łódź, ul. Piotrkowska 120 WOJEWÓDZKI PROGRAM MONITORINGU ŚRODOWISKA NA ROK 2008 Opracowali: Włodzimierz Andrzejczak Barbara Witaszczyk Monika Krajewska
Bardziej szczegółowoSTAN ŚRODOWISKA W POWIECIE LUBACZOWSKIM W 2013 ROKU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU STAN ŚRODOWISKA W POWIECIE LUBACZOWSKIM W 2013 ROKU Przemyśl, grudzień 2014 PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA W ramach realizacji
Bardziej szczegółowoTECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA. Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak
TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak Charakterystyka zawodu Technik ochrony środowiska koordynuje pracę w zakresie ochrony powietrza, wód, powierzchni ziemi, ochrony przed
Bardziej szczegółowoMonitoring i ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie
Monitoring i ocena jakości powietrza w województwie podkarpackim Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie KROSNO listopad 2016 Monitoring jakości powietrza Wojewódzki inspektor ochrony środowiska
Bardziej szczegółowoAnkieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r.
... Data wypełnienia ankiety Ankieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r. Nazwa zakładu: Adres: Gmina: Powiat: REGON: Branża (wg EKD): Gospodarka wodna w roku 2006 r. I. Pobór wody z ujęć własnych:
Bardziej szczegółowoNOWE PRZEPISY O REMEDIACJI I MONITORINGU ZANIECZYSZCZONEJ POWIERZCHNI ZIEMI
NOWE PRZEPISY O REMEDIACJI I MONITORINGU ZANIECZYSZCZONEJ POWIERZCHNI ZIEMI radca prawny Michał Kuźniak Kancelaria Radców Prawnych Klatka i partnerzy www.prawoochronysrodowiska.com.pl m.kuzniak@radca.prawny.com.pl
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009
SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009 Gdańsk, dnia 2.0.2010r. 1 SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna... 2. Zakres prowadzenia monitoringu... 2.1. Wody... 2.1.1. Wody powierzchniowe...
Bardziej szczegółowoZAKRES KONTROLI SKŁADOWISK ODPADÓW
ZAKRES KONTROLI SKŁADOWISK ODPADÓW 1. Informacje ogólne o władającym i zarządzającym składowiskiem odpadów: Imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub nazwa i adres siedziby właściciela, władającego (tytuł
Bardziej szczegółowoL.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny wk. Powietrzeimisja. Powietrzeemisja
Załącznik 1 do zarządzenia nr 15/18 Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 26 marca 2018r. L.p. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja
Bardziej szczegółowoWykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny wk. Powietrzeimisja. Powietrzeemisja
Załącznik 1 do zarządzenia nr 13/17 Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 10 marca 2017r. Wykaz czynności Woda lub ścieki Gleby, odpady, osady, materiał roślinny Powietrzeimisja
Bardziej szczegółowoDotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Gminy Trzyciąż za 2014 rok.
Dotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Gminy Trzyciąż za 2014 rok. Teren Gminy Trzyciąż zaopatrywany był w 2014 roku w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi
Bardziej szczegółowoZgodnie z powyżej przywołanym paragrafem, jego ust. 1, pkt 4 ścieki bytowe, komunalne, przemysłowe biologicznie rozkładalne oraz wody z odwodnienia
UZASADNIENIE rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia warunków korzystania z wód regionu wodnego
Bardziej szczegółowoUMOWA NA MONITORING SKŁADOWISKA ODPADÓW
UMOWA NA MONITORING SKŁADOWISKA ODPADÓW zawarta w dniu.. w Braniewie pomiędzy: MIEJSKIM PRZEDSIĘBIORSTWEM ENERGETYKI CIEPLNEJ SP. Z O.O. z siedzibą w Braniewie przy ul. Kościelnej 4 A, zarejestrowanym
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoWojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Źródło: http://wios.warszawa.pl/pl/aktualnosci-i-komunika/aktualnosci/1176,aktualnosci-z-31032016-r-informacja-dot-zakupu-przez-s amorzady-nowych-stacji-pom.html
Bardziej szczegółowoAdam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Warszawie Warszawa 13 grudzień 2011r.
Wpływ na środowisko wysokiego stężenia odprowadzanych do rzek substancji oraz zawartości tlenu w wodzie przy obecnej sytuacji hydrologicznej Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoOcena roczna jakości powietrza w województwie pomorskim - stan w 2014 roku
Ocena roczna jakości powietrza w województwie pomorskim - stan w 2014 roku Adam Zarembski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku WYDZIAŁ MONITORINGU www.gdansk.wios.gov.pl Pomorski Wojewódzki
Bardziej szczegółowoEKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K
EKOLOGISTYKA Z A J Ę C I A 2 M G R I N Ż. M A G D A L E N A G R A C Z Y K ĆWICZENIA 2 Charakterystyka wybranej działalności gospodarczej: 1. Stosowane surowce, materiały, półprodukty, wyroby ze szczególnym
Bardziej szczegółowoSystem oceny oddziaływania na środowisko depozytów mułów węglowych
Rys. 6. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów Rys. 7. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów mapa topograficzna Rys. 8. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów mapa sozologiczna
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. I. Badania wody surowej, uzdatnionej, wód popłucznych i wody z rzeki
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA I. Badania wody surowej, uzdatnionej, wód popłucznych i wody z rzeki Wykonanie badań wraz z pobraniem próbek i opracowaniem wyników zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik
Bardziej szczegółowoS A M P L I N G SKRÓCONY OPIS PROGRAMU NA ROK Wydanie 2 z dnia r.
S A M P L I N G SKRÓCONY OPIS PROGRAMU NA ROK 2018 Wydanie 2 z dnia 02-01-2018 r. Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Krzysztof Jędrzejczyk Karolina Sójka Data 02-01-2018 02-01-2018 Podpis Niniejszy
Bardziej szczegółowoSTAN ŚRODOWISKA NA OBSZARZE POWIATU LUBACZOWSKIEGO W 2015 ROKU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARZE POWIATU LUBACZOWSKIEGO W 2015 ROKU Przemyśl, listopad 2016 r. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PAŃSTWOWEGO
Bardziej szczegółowoPRZEGLĄD DZIAŁALNOŚCI WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. Maria Suchy I Zastępca MWIOŚ
PRZEGLĄD DZIAŁALNOŚCI WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE Maria Suchy I Zastępca MWIOŚ Warszawa czerwiec 2012 Czym jest Inspekcja Ochrony Środowiska? Wojewódzki Inspektor Ochrony
Bardziej szczegółowoW imieniu PP2 - IMGW-PIB OWr, Polska Dr inż. Agnieszka Kolanek
W imieniu PP2 - IMGW-PIB OWr, Polska Dr inż. Agnieszka Kolanek Plan prezentacji: Analiza danych historycznych Prace prowadzone od 1993 do 2003 roku Monitoring jakości wód w regionie w 2012 roku Monitoring
Bardziej szczegółowoDotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Miasta Bukowno za 2014 rok.
Dotyczy: obszarowej oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dla Miasta Bukowno za 2014 rok. Teren Miasta Bukowno zaopatrywany jest w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi z 3 urządzeń
Bardziej szczegółowoBlok: presje na środowisko
Blok: presje na środowisko Podsystemy presje na powietrze presje na zanieczyszczenie wód ewidencja odpadów ewidencja źródeł promieniowana elektromagnetycznego 99 Zadania Państwowego Monitoringu Środowiska
Bardziej szczegółowoWykres nr 1. Liczba urządzeń wodociągowych zewidencjonowanych w 2015 r.
Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Woda przeznaczona do spożycia, rozprowadzana przez wodociągową sieć rozdzielczą, produkowana jest przez 388 urządzeń wodociągowych (2 więcej, niż w roku
Bardziej szczegółowoMONITORING WÓD PODZIEMNYCH W 2008 R.
MONITORING WÓD PODZIEMNYCH W 2008 R. W 2008 roku na terenie województwa opolskiego przeprowadzone zostały badania jakości wód podziemnych w 27. operacyjnych punktach pomiarowych w ramach sieci krajowej
Bardziej szczegółowoSpis aktów prawnych funkcjonujących w Wydziale Ochrony Środowiska
ZAŁĄCZNIK NR 1 Spis aktów prawnych funkcjonujących w Wydziale Ochrony Środowiska Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska. (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008r., Dz. U. z 2008r. Nr
Bardziej szczegółowoPozwolenia na emisje gazów (pyłów) do powietrza
Pozwolenia emisyjne Wymagane są na eksploatację instalacji powodującej: wprowadzenie gazów (pyłów) do powietrza, wprowadzenie ścieków do wód, wytwarzanie odpadów Szczególnym rodzajem pozwolenia emisyjnego
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoŚcieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej
Warszawa, 11 kwietnia 2014 r. Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Ustawa z dnia 18 lipca 2001
Bardziej szczegółowoVII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano na podstawie zleconych
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Środowiska, ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa. OŚ-2a. badań powietrza, wód i gleb oraz gospodarki odpadami.
Ministerstwo Środowiska, ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej OŚ-2a Sprawozdanie z działalności Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie badań powietrza, wód i gleb
Bardziej szczegółowo2. Struktura Państwowego Monitoringu Środowiska
2. Struktura Państwowego Monitoringu Środowiska Działalność Państwowego Monitoringu Środowiska z mocy art. 24 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska ( Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz.
Bardziej szczegółowoProjekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego. - programy działań dotyczące Regionu Wodnego Środkowej Odry. 11 czerwca 2015 r.
Projekt aktualizacji Programu wodnośrodowiskowego kraju - - programy działań dotyczące Regionu Wodnego Środkowej Odry 11 czerwca 2015 r. Wałbrzych PLAN PREZENTACJI 1. Aktualizacja Programu Wodno-środowiskowego
Bardziej szczegółowo1. Cele i zadania Państwowego Monitoringu Środowiska
1. Cele i zadania Państwowego Monitoringu Środowiska Państwowy monitoring środowiska utworzony został na mocy ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r. ( tekst jednolity z 2007 r.;
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (Pobieranie próbek) Metoda badawcza
WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 () L.p. Badany obiekt 1 Gazy odlotowe E) 2 Gazy odlotowe E) 3 Gazy odlotowe E) 4 Gazy odlotowe E) 5 Gazy odlotowe E) 6 Gazy odlotowe E) Oznaczany składnik lub parametr pyłu
Bardziej szczegółowoZintegrowany system monitoringu stanu środowiska w procesach poszukiwania i eksploatacji gazu z łupków
8 października 2013, POZNAŃ Zintegrowany system monitoringu stanu środowiska w procesach poszukiwania i eksploatacji gazu z łupków prof. Jarosław Arabas, prof. Jarosław Mizera, dr hab. Jerzy Weremczuk
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 grudnia 2010 r.
Dz.U.10.249.1674 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych
Bardziej szczegółowoWykres nr 2. Ilość konsumentów, zależnie od wydajności urządzenia wodociągowego w 2014 r. ilość konsumentów. wydajność urządzenia w m 3 /d
Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Woda przeznaczona do spożycia, rozprowadzana przez wodociągową sieć rozdzielczą, produkowana jest przez 386 urządzeń wodociągowych (wg ewidencji z 31.12.2014
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PLANU GOSPODAKI ODPADAMI GMINY HAJNÓWKA W LATACH
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PLANU GOSPODAKI ODPADAMI GMINY HAJNÓWKA W LATACH 2004-2006 Styczeń 2007 1. Wprowadzenie Celem opracowania sprawozdania jest zobrazowanie stopnia realizacji przedsięwzięć
Bardziej szczegółowoE N V I R O N SKRÓCONY OPIS PROGRAMU
F-01/ENV E N V I R O N SKRÓCONY OPIS PROGRAMU Edycja nr 1 z dnia 17 lutego 2014r Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Krzysztof Jędrzejczyk Krzysztof Wołowiec Data 17 lutego 2014 17 lutego 2014 Podpis
Bardziej szczegółowoWydawanie pozwoleń wodnoprawnych
Podstawa prawna: KARTA USŁUG Nr WR 1 Starostwo Powiatowe w Wąbrzeźnie ul. Wolności 44, 87-200 Wąbrzeźno tel.: (056) 688-24-51 do 57, fax: (056) 688-27-59 e mail: starostwo@wabrzezno.pl Wydawanie pozwoleń
Bardziej szczegółowoTARGI POL-ECO-SYSTEM 2015 strefa ograniczania niskiej emisji 27-29 października 2015 r., Poznań
Anna Chlebowska-Styś Wydział Monitoringu Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Struktura Państwowego Monitoringu Środowiska. 2. Podstawy prawne monitoringu powietrza w Polsce.
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 1 DO SIWZ SZCZEGÓŁOWY ZAKRES ZAMÓWIENIA
ZAŁĄCZNIK NR 1 DO SIWZ SZCZEGÓŁOWY ZAKRES ZAMÓWIENIA 1. Wspólny Słownik Zamówień (CPV): 73111000-3 laboratoryjne usługi badawcze, 73110000-6 Usługi badawcze, 71610000-7 - Usługi badania i analizy czystości
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 16 grudnia 2014 r. Poz. 1800 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 18 listopada 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 grudnia 2014 r. Poz. 1800 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
Bardziej szczegółowoWizyta delegacji z Białorusi w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w dniu r.
Wizyta delegacji z Białorusi w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie w dniu 1.09.2010r. Inspekcja Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska jako organ administracji
Bardziej szczegółowoZASADY SPORZĄDZANIA KONTROLNYCH LIST HORYZONTALNYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIA PODCZAS WYKONYWANIA KONTROLI
ZASADY SPORZĄDZANIA KONTROLNYCH LIST HORYZONTALNYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIA PODCZAS WYKONYWANIA KONTROLI Sierpień 2008 r. Autor: Andrzej Adamski Listy kontrolne - przypomnienie Cele projektu obejmują opracowanie
Bardziej szczegółowo