ZASADY SPORZĄDZANIA KONTROLNYCH LIST HORYZONTALNYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIA PODCZAS WYKONYWANIA KONTROLI

Transkrypt

1 ZASADY SPORZĄDZANIA KONTROLNYCH LIST HORYZONTALNYCH ORAZ ICH ZASTOSOWANIA PODCZAS WYKONYWANIA KONTROLI Sierpień 2008 r. Autor: Andrzej Adamski

2 Listy kontrolne - przypomnienie Cele projektu obejmują opracowanie procedur wyznaczania priorytetów i procedur przeprowadzania kontroli z uwzględnieniem problemów środowiskowych. Jednym z narzędzi, służących usprawnieniu czynności kontrolnych, ich ujednoliceniu w odniesieniu do poszczególnych branż oraz skróceniu czasu, potrzebnego inspektorowi do przeprowadzenia kontroli są listy kontrolne. Lista kontrolna nie ma umocowania prawnego, ale jest narzędziem zalecanym. Podstawą opracowania list kontrolnych są: pozwolenia ekologiczne dla instalacji, wyniki poprzednich kontroli, roczna informacja przesłana przez zakład, inne wskazówki lub wymogi.

3 Przygotowanie do kontroli /opracowanie listy/ - Najczęściej opiera się na doświadczeniu wynikającym z dotychczas przeprowadzonych kontroli. Jakość pytań kontrolnych zależy w dużym stopniu od osobistego doświadczenia i wiedzy autora listy oraz zrozumienia specyfiki badanego obiektu. Prawidłowo wykonana lista kontrolna dostarcza pewności, że analizowana instalacja odpowiada wymaganym standardom. Przegląd/kontrola/ - Ocena instalacji powinna rozpocząć się od wizji lokalnej i obejrzenia przedmiotu analiz. Podczas kontroli inspektor porównuje dokumentacje i procesy z listą kontrolną. Odpowiadając na pytania, posługuje się obserwacją, dokumentacją oraz wywiadami z pracownikami zakładu. Przygotowanie raportu - W raporcie końcowym powinny zostać opisane wszelkie odchylenia odnotowane w czasie kontroli.

4 Lista pytań kontrolnych Lista pytań kontrolnych to zestaw pytań, które powinien zadać inspektor podczas kontroli, aby zrealizować cel kontroli. cel kontroli, wynikający w warunkach polskich z celów, cykli i kampanii, określonych na dany rok w ramach planu pracy, rodzaju kontroli inspekcji jednodniowej (kontroli problemowej), auditu (kontroli kompleksowej), kontroli interwencyjnej) od ogółu do szczegółu

5 Lista pytań kontrolnych charakteru problemu przyjętego do oceny (tworzenia listy) powinna umożliwić ocenę spełniania wymagań ochrony środowiska w przyjętym zakresie kontroli posiadanych dokumentów (historii zakładu) ustalenie faktów Pytania alternatywne (dla oczekiwanej odpowiedzi i dla odpowiedzi niezgodnej z oczekiwaniami)

6 Studium przypadku lista pytań horyzontalnych dla gospodarki ściekowej Dane wejściowe -cel ustalenie przyczyn złego stanu wód odbiornika ścieków - inspekcja - jednodniowa - problem jakość ścieków odprowadzanych przez kontrolowany zakład - dokumenty wyniki badań monitoringowych, decyzje regulujące zakres korzystania ze środowiska /odpady/, historia zakładu protokoły kontroli

7 WARSZTATY III gospodarka wodno-ściekowa Najważniejsze wnioski z warsztatów III: Ustalając cele kontroli, w pierwszej kolejności brać pod uwagę chłonność odbiornika, interwencje i inne informacje o podmiocie i środowisku w otoczeniu zakładu, Prowadzić kontrolę nie tylko końca rury (wylot do odbiornika) ale również całego systemu gospodarki ściekowej (kanalizacja, przelewy, gospodarka odpadami, stany awaryjne) zasada kontroli problemowej; W czasie kontroli instalacji gospodarki ściekowej korzystać z wdrożonych przez operatora systemów (EMAS, ISO, zarządzanie jakością).

8 ŚCIEKI - ZAGADNIENIA OGÓLNE Czy zakład wprowadza ścieki do wód lub do ziemi albo urządzeń kanalizacyjnych innych podmiotów Czy warunki wprowadzania ścieków do środowiska, zostały określone w pozwoleniu zintegrowanym lub wodnoprawnym? Czy warunki wprowadzania ścieków do kanalizacji zostały określone w: a/ umowie, b/ pozwoleniu zintegrowanym/wodnoprawnym Czy ścieki zawierają substancje szczególnie szkodliwe, których wprowadzanie do kanalizacji wymaga pozwolenia wodnoprawnego?

9 ŚCIEKI ZAGADNIENIA OGÓLNE DOT. ILOŚCI I JAKOŚCI ŚCIEKÓW Czy w ostatnim czasie nastąpiły zmiany w technologii oczyszczania lub ilości, składzie i stanie ścieków, a które nie zostały uwzględnione w pozwoleniach? Czy występują emisje ścieków nie objęte umową, pozwoleniami? Czy znana i mierzona jest ilość poszczególnych rodzajów ścieków oraz ich jakość Czy zakład dokumentuje ilość i jakość poszczególnych rodzajów ścieków Czy zakład dokumentuje ilość i jakość ścieków wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych niezgodnie z umową na wprowadzanie ścieków

10 Czy poszczególne rodzaje ścieków poddawane są procesowi oczyszczania? Czy technologia oczyszczania, gwarantuje zachowanie warunków określonych w a/umowie, b/ pozwoleniach Czy przeprowadzana jest ocena stanu technicznej sprawności obiektów i urządzeń oczyszczających Czy wyniki oceny stanu technicznego są przez zakład rejestrowane Czy właścicielowi urządzeń kanalizacyjnych, odbierającemu ścieki, umożliwia się w każdym czasie dostęp do tych urządzeń i wykonanie kontroli?

11 Czy jest możliwe odprowadzanie ścieków z pominięciem oczyszczalni i/lub poszczególnych urządzeń? Czy istnieje system zabezpieczeń przed niekontrolowanym odprowadzaniem ścieków z pominięciem oczyszczalni i/lub poszczególnych urządzeń? Czy są podejmowane działania naprawcze i zapobiegawcze? Czy urządzenia oczyszczalni/oczyszczające obsługiwane są przez osoby posiadające odpowiednie przeszkolenie?

12 ŚCIEKI ZAGADNIENIA DOT. MONITORINGU Czy przeprowadzana jest wewnętrzna kontrola przestrzegania dopuszczalnych ilości i natężeń dopływu ścieków przemysłowych wprowadzanych do kanalizacji na podstawie umowy? Czy prowadzony jest automonitoring ścieków wprowadzanych do kanalizacji, na podstawie a/pozwolenia zintegrowanego/ pozwolenia wodnoprawnego, b/umowy? Czy w przypadku występowania przekroczeń są podejmowane działania naprawcze i zapobiegawcze?

13 W jaki sposób realizowany jest obowiązek pozwolenia/umowy, że odprowadzane ścieki nie mogą zawierać odpadków stałych, zanieczyszczeń pływających, węglowodorów chlorowanych (DDT, PCB, PCT, HCH, aldryny, izodryny, dieldryny, endryny)? W jaki sposób operator instalacji zapewnia, że warunek pozwolenia/umowy zabraniający wprowadzania do środowiska ścieków innych niż określone w pozwoleniu jest spełniony? Jakie dokumenty potwierdzają, że zakład nie wprowadza do środowiska ścieków innych niż określone w pozwoleniu?

14 ODPADY Z OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Czy wytwarzanie odpadów związanych z podczyszczaniem/oczyszczaniem ścieków zostało uregulowane poprzez: a/ informację, b/ program, c/ zezwolenie d/pozwolenie zintegrowane Czy wszystkie odpady zostały objęte regulacjami prawnymi? Czy odpady są magazynowane w wyznaczonych miejscach, w sposób selektywny? Czy podejmowane są działania minimalizujące ilość wytwarzanych odpadów? Czy ewidencja prowadzona jest w sposób przewidziany we wzorach.?

15 ODPADY Z OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W jaki sposób prowadzi się określanie ilości powstających odpadów? Czy sposób postępowania z odpadami jest zgodny z regulacjami decyzyjnymi Czy sposób postępowania z odpadami może wpływać na jakość odprowadzanych ścieków Czy zakład sprawuje nadzór nad firmami zewnętrznymi prowadzącymi obsługę urządzeń oczyszczających w tym wytwarzanie odpadów

16 ZAGROŻENIA DLA JAKOŚCI ŚCIEKÓW ZWIĄZANE Z TRANSPORTEM I MAGAZYNOWANIEM SUBSTANCJI I PREPARATÓW Czy zakład transportuje/magazynuje/przetwarza substancje lub preparaty chemiczne których uwolnienie może powodować zagrożenia dla jakości ścieków Czy zakład utrzymuje w odpowiednim stanie technicznym zbiorniki magazynowe substancji i preparatów chemicznych Czy zakład utrzymuje w odpowiednim stanie technicznym wszystkie urządzenia zabezpieczające środowisko przed zanieczyszczeniem substancjami stosowanymi w procesach technologicznych?.

17 ZAGROŻENIA DLA JAKOŚCI ŚCIEKÓW ZWIĄZANE Z TRANSPORTEM I MAGAZYNOWANIEM SUBSTANCJI I PREPARATÓW Czy zakład utrzymuje pełną gotowość magazynową zbiorników awaryjnych bezodpływowych w punktach rozładunku substancji i preparatów chemicznych? Czy pracownicy obsługujących instalacje z substancjami chemicznymi są szkoleni, na temat: zagrożeń związanych z prowadzonymi procesami technologicznymi, zachowania się w przypadku usterki lub awarii instalacji?

18 ZAGROŻENIA DLA JAKOŚCI ŚCIEKÓW ZWIĄZANE Z TRANSPORTEM I MAGAZYNOWANIEM SUBSTANCJI I PREPARATÓW Czy operator może wykazać, że pracownicy firm zewnętrznych /w tym transportowych/ otrzymują odpowiednie informacje i szkolenie w zakresie obowiązujących w zakładzie zasad dot. postępowania z substancjami i preparatami chemicznymi? Czy na terenie zakładu wystąpiły sytuacje awaryjne związane z uwolnieniem substancji i preparatów chemicznych do urządzeń kanalizacyjnych? Czy w związku z awarią były podejmowane działania naprawcze i zapobiegawcze? Opisać jakie.

19 Dziękuję za uwagę