Powody sięgania po środki odurzające i profilaktyka. Izabela Pufal Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Złotowie

Transkrypt

1 Prezentacja przedstawiona przez pedagog Izabelę Pufal podczas konferencji Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży a substancje psychoaktywne, która odbyła się 17 listopada 2015 roku w Złotowie. Organizatorem konferencji była Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Złotowie przy współudziale Komendy Powiatowej Policji w Złotowie oraz Powiatowej Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Złotowie.

2 Powody sięgania po środki odurzające i profilaktyka Izabela Pufal Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Złotowie

3 Czynniki chroniące i czynniki ryzyka Zachowania problemowe dzieci i młodzieży, w tym inicjacje alkoholowe i narkotykowe oraz późniejsze zażywanie substancji psychoaktywnych, są wynikiem działania czynników ryzyka. Czynniki chroniące mogą pomóc wyeliminować ryzyko wystąpienia zachowań problemowych, przeciwdziałać im, zmniejszyć ich siłę rażenia.

4 Czynniki chroniące: prawidłowo funkcjonująca rodzina czynne uczestnictwo w życiu szkoły, Kościoła, instytucji prospołecznych, wolontariatu itp. właściwy nadzór rodziców oparcie w wartościach moralnych brak akceptacji dla zachowań odbiegających od norm społecznych odporna i niepodatna osobowość pozytywne kontakty społeczne, przyjaźń

5 Czynniki ryzyka: rodzina dysfunkcyjna alkoholizm lub narkomania jednego z rodziców brak rodziców (np. praca poza granicami kraju) słaba więź ze szkołą, Kościołem, instytucjami prospołecznymi itp. przynależność do problematycznych grup rówieśniczych aprobata rówieśników i dorosłych dla zachowań problemowych

6 Czynniki ryzyka: niepowodzenia szkolne niedojrzałość struktur mózgowych związanych z oceną ryzyka, przewidywaniem skutków, wyciąganiem wniosków brak adekwatnej wiedzy problemy emocjonalne wyobcowanie, izolacja społeczna ryzykowne podejście do życia zachowania agresywne

7 Powody sięgania po substancje psychoaktywne: ciekawość nuda przeżycie przyjemności, poczucia mocy itp. presja otoczenia chęć dopasowania się do innych ułatwienie kontaktów z ludźmi manifestacja dorosłości

8 Powody sięgania po substancje psychoaktywne: wyrażenie potrzeby buntu chęć wyluzowania, poprawy humoru potrzeba ucieczki od rzeczywistości, doświadczenia ulgi lub zapomnienia w przypadku trudności, przykrych przeżyć itd. naśladowanie dorosłych chęć zmierzenia się z ryzykiem

9 Rodzina w kontekście czynników ryzyka W niektórych rodzinach słowa są podobne do drutu kolczastego, tak tną i kłują. W niektórych rodzinach tajemnice są podobne do min, wystarczy na jedną z nich nadepnąć, a zamieni się w gejzer wybuchu. W niektórych rodzinach nawet miłość i uczucie są bronią w bitwie. J. J. McWhirter

10 Zaburzenia funkcji rodziny mogą przejawiać się w sferach: więzi rodzinnych zaspokajania potrzeb członków rodziny warunków do rozwoju członków rodziny wsparcia i pomocy, zwłaszcza w sytuacjach kryzysowych szczerej i otwartej komunikacji wzajemnej i sprawiedliwej wymiany obowiązków postaw rodzicielskich (niespójność, zaniedbanie, autorytaryzm, neurotyczność, nadopiekuńczość)

11 Sprzyjające cechy rodziny: otwartość i plastyczność (zamiast zamknięcia i sztywności) wewnętrzne prawa i zasady wysoka jakość relacji małżonków szacunek i poszanowanie godności odpowiedzialność dobra atmosfera wspólne podejmowanie decyzji (w miarę możliwości) gotowość przepraszania i łatwość przebaczania

12 Cechy indywidualne jako czynnik chroniący Jak to się dzieje, że jedne dzieciaki mają w sobie dość rezolutności i siły, by dobrać się do kruszcu, odnaleźć diament i oszlifować go inne zaś klepią jedynie ziemię łopatką, szukają brylantu po omacku, by odnaleźć tylko żwir? J. J. McWhirter

13 Odporność i niepodatność To zdolność do skutecznego radzenia sobie z obciążeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi wiążącymi się z podatnością na krzywdę. Warunkuje ją szereg cech osobowościowych, emocjonalnych i społecznych.

14 sprawna komunikacja werbalna rozwinięte umiejętności społeczne lepsze panowanie nad impulsami i większa refleksyjność adekwatna samoocena, pozytywny obraz własnej osoby, szacunek do siebie umiejętność odraczania gratyfikacji nastawienie prospektywne (zorientowanie na przyszłość, posiadanie życiowych celów)

15 radzenie sobie ze stresem aktywne podejście do problemów życiowych i ich rozwiązywania zdolność do czujności i niezależności wiara pozwalająca dostrzegać pozytywny sens życia zdolność zaskarbiania sobie życzliwej uwagi, sympatii, przyjaźni kompetencje szkolne i poznawcze poczucie humoru

16 Profilaktyka w szkole Jeżeli nie zrobiła tego rodzina To szkoła musi Wyposażyć dziecko w korzenie Aby mogło stanąć mocno i rosnąć Wyposażyć dziecko w skrzydła Aby mogło się wznieść w powietrze. Połamane korzenie i okaleczone skrzydła niweczą nadzieję. A tylko nadzieja pozwala ujrzeć to co niewidzialne, Dotknąć tego co nieuchwytne, Dokonać tego co niemożliwe. J. J. McWhirter

17 Cele profilaktyki szkolnej: Wspieranie czynników chroniących - poradnictwo, pomoc i wsparcie dla rodziców - rozwijanie u uczniów cech osobowości odpornej - tworzenie dobrego klimatu w szkole w relacjach rówieśniczych oraz między uczniami i nauczycielami - organizowanie pozytywnych form spędzania wolnego czasu Ograniczanie czynników ryzyka - opóźnianie wieku inicjacji - zmniejszanie zasięgu zachowań ryzykownych - pomoc i wsparcie dla uczniów z grup ryzyka Promocja zdrowego stylu życia na lekcjach, zajęciach, warsztatach, spotkaniach itp.

18 Literatura: J. Jeffries McWhirter, Benedict T. McWhirter, Anna M. McWhirter, Ellen Hawley McWhirter - Zagrożona młodzież Timothy Dimoff, Steve Carper - Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki Marzena Pasek - Narkotyki przy tablicy Roger E. Vogler, Wayne R. Bartz - Nastolatki i alkohol. Kiedy nie wystarczy powiedzieć nie Broszurki PARPA m.in. - Mirosława Wieczorek Stachowicz Nasze dzieci i alkohol - Joanna Mikuła Rodzina z problemem alkoholowym Strony internetowe, np.:

19 Profilaktyka i promocja zdrowia realizowana przez Powiatową Poradnię Psychologiczno Pedagogiczną w Złotowie obejmuje szereg działań skierowanych do uczniów, rodziców i nauczycieli, organizowanych zarówno na terenie poradni jak i w placówkach oświatowych.

20 Oferta dla uczniów: zajęcia i warsztaty dotyczące stresu, komunikacji, cyberprzemocy, profilaktyki uzależnień, problematyki agresji, technik uczenia się itd. poradnictwo i wsparcie indywidualne grupa wsparcia dla uczniów z trudnościami emocjonalnymi terapia uzależnień Powiatowy Konkurs Profilaktyczny Dbam o zdrowie psychiczne (interwencja)

21 Oferta dla rodziców i opiekunów: psychoedukacja w szkołach i przedszkolach oraz na terenie poradni warsztaty Szkoły dla rodziców grupy wsparcia systemowa terapia rodzin poradnictwo indywidualne (interwencja)

22 Oferta dla nauczycieli: szkoleniowe rady pedagogiczne poświęcone problematyce edukacyjnej, zdrowotnej i wychowawczej szkolenia na terenie poradni lub biblioteki pedagogicznej konsultacje indywidualne wspomaganie funkcji wychowawczej i profilaktycznej grupa wsparcia dla pedagogów i psychologów szkolnych (interwencja)

23 Zapraszamy do współpracy