Planowane zmiany w przepisach dotyczących gospodarki odpadami. Beata B. Kłopotek Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Środowiska

Transkrypt

1 Planowane zmiany w przepisach dotyczących gospodarki odpadami Beata B. Kłopotek Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami Ministerstwo Środowiska

2 Plan prezentacji 1. Podsumowanie najważniejszych zakończonych w 2009 r. prac legislacyjnych (stan na dzień 15 listopada), 2. Projektowane zmiany prawa w zakresie gospodarki odpadami (ustawy i rozporządzenia). -2-

3 1. Podsumowanie najważniejszych zakończonych w 2009 r. prac legislacyjnych (stan na dzień 15 listopada) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory, opakowania i odpady opakowaniowe, PCB, składowiska odpadów. -3-

4 Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (WEEE) rozporządzenia Prace legislacyjne zakończone 13 rozporządzeń; Podstawa wydania: ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z 2008 r. Nr 223, poz oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666) Cel wydania: dostosowanie aktów wykonawczych do zmienionej ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z 2008 r. Nr 223, poz oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666). -4-

5 Baterie i akumulatory ustawa 1 Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666) Data wejścia w życie: 12 czerwca 2009 r. Cel wprowadzenia: Zminimalizowanie ujemnego wpływu baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów na środowisko przez: redukcję ilości substancji niebezpiecznych w bateriach i akumulatorach, właściwe zbieranie i recykling powstających z nich odpadów, zharmonizowanie wymogów dotyczących zawartości metali ciężkich w bateriach i akumulatorach, zharmonizowanie wymogów dotyczących ich oznakowania, zapewnienie sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i uniknięcia zniekształcenia konkurencjiw obrębiewspólnotyeuropejskiej. -5-

6 Baterie i akumulatory ustawa 2 Główne wymagania: zakaz wprowadzania baterii i akumulatorów zawierających substancje niebezpieczne, poziomy selektywnego zbierania zużytych baterii i akumulatorów przemysłowych, poziomy wydajności recyklingu zużytych baterii i akumulatorów, system finansowania. -6-

7 Baterie i akumulatory rozporządzenia Prace legislacyjne zakończone 7 rozporządzeń; Prace legislacyjne w toku 11 rozporządzeń. Podstawa wydania: ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666) Cel wydania: rozporządzenia stanowią akty wykonawcze do nowej ustawy o bateriach i akumulatorach. -7-

8 Opakowania i odpady opakowaniowe rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. Nr 97, poz. 815) Podstawa wydania: art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607 oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666) Termin wejścia w życie: opublikowane dnia 26 czerwca 2009 r. weszło w życie z mocą od dnia 9 lutego 2009 r. Cel wydania: dostosowanie rozporządzenia do prawa Unii Europejskiej w związku z decyzją Komisji 2009/292/WE z dnia 24 marca 2009 r. ustanawiającą warunki odstępstwa dla skrzyń i palet z tworzyw sztucznych w odniesieniu do poziomów stężenia metali ciężkich. Główne zmiany: bezterminowe obowiązywanie odstępstwa dla skrzyń i palt z tworzywa sztucznego. -8-

9 PCB rozporządzenia 1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U Nr 124, poz. 1033), 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez marszałka województwa rejestru dotyczącego PCB (Dz. U Nr 124, poz. 1034) Podstawa wydania: art. 163 ust. 6 i 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) Termin wejścia w życie: 20 sierpnia 2009 r. Główne zmiany: sposób gromadzenia i przekazywania danych na temat urządzeń zawierających PCB, określenie sposobu prowadzenia rejestru dotyczącego PCB przez marszałka województwa. -9-

10 Składowiska odpadów rozporządzenia 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 39, poz. 320) Podstawa wydania: art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) Termin wejścia w życie: 13 czerwca 2009 r. Cel wydania: zapewnienie zgodności ze zmianami w przepisach UE (wejście w życie decyzji Rady 2003/33/WE z dnia 19 grudnia 2002 r. ustanawiającej kryteria i procedury przyjęcia odpadów na składowiska), wyeliminowanie nieprawidłowości występujących podczas eksploatacji składowisk odpadów oraz zwiększenie bezpieczeństwa w przypadku składowania odpadów zawierających azbest. -10-

11 Składowiska odpadów rozporządzenia 2 Główne zmiany: stosowanie przepisów regulujących kwestie lokalizacji składowisk również w przypadku rozbudowy składowisk istniejących, przeprowadzanie badań geologicznych również dla składowisk odpadów obojętnych, ustanowienie parametrów bariery geologicznej dla składowisk odpadów obojętnych, zasady wykonania warstwy izolacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów odpadów, jakie mogą być do jej wykonania użyte, -11-

12 Składowiska odpadów rozporządzenia 3 Główne zmiany cd. zasady wykorzystania odpadów na terenie składowiska odpadów do budowy skarp lub wykonywania okrywy biologicznej (rekultywacyjnej), określenie szczegółowych wymagań dotyczących budowy i eksploatacji składowisk dla odpadów zawierających azbest, wprowadzenie możliwości zmniejszenia określonych wymagań przewidzianych dla składowisk odpadów niebezpiecznych w odniesieniu do składowisk, na których są składowane odpady zawierające azbest, jeżeli zostaną spełnione określone wymagania i o ile z raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wynika, że składowisko tych odpadów nie stanowi zagrożenia dla gleby, wód podziemnych i wód powierzchniowych. -12-

13 2. Projektowane zmiany prawa w zakresie gospodarki odpadami nowelizacja ustawy o odpadach, założenia do projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, założenie do projektu nowej ustawy o odpadach, rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych, rozporządzenie w sprawiekomunalnychosadówściekowych. -13-

14 Nowelizacja ustawy o odpadach 1 Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw Etap prac: prace parlamentarne Planowany termin wejścia w życie: po upływie 14 dni od dnia publikacji Cel wprowadzenia: konieczność pełnego dostosowania do wymagań zawartych w dyrektywie Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów i Traktacie Akcesyjnym oraz innych wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, realizacja zadań wynikających z Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 (Kpgo 2010). -14-

15 Nowelizacja ustawy o odpadach 2 Główne zmiany: wprowadzenie procedury zamykania składowisk odpadów niespełniających wymagań prawnych z urzędu, wprowadzenie decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami dla świadczących usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów budowlanych, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw (ułatwienie działalność przedsiębiorcom prowadzącym działalność na terenie całego kraju), odrębne wymagania odnoszące się do działalności polegającej na przetwarzaniu odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych (przyspieszenie procesu usuwania wyrobów zawierających azbest), -15-

16 Nowelizacja ustawy o odpadach 3 Główne zmiany cd.: wskazanie podmiotów, które są stronami postępowania administracyjnego w sprawach o wydanie decyzji na podstawie przepisów ustawy o odpadach, rozszerzenie zakresu ewidencji w przypadku przekazującego odpady na składowisko oraz zarządzających składowiskami odpadów o podstawową charakterystykę odpadów i wyniki testów zgodności, zakaz składowania odpadów palnych selektywnie zebranych, zakaz składowania odpadów ulegających biodegradacji selektywnie zebranych od dnia 1 stycznia 2013 r., zniesienie zakazu unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych innymi metodami niż spalanie w spalarniach odpadów. -16-

17 Nowelizacja ustawy o odpadach 4 Inne zmienione ustawy: ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.), ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 25,poz. 202, z późn. zm.), ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz. U. Nr 124, poz. 859), ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 685), ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.). -17-

18 Opakowania i odpady opakowaniowe założenia 1 Założenia do projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Etap prac: Komitet Rady Ministrów Planowany termin wejścia w życie: 1 stycznia 2011 r. Cel wydania: stworzenie systemu, który zapewniającego osiągnięcie przez Polskę celów w zakresie odzysku i recyklingu wymaganych na rok 2014, zmniejszenie barier w kontaktach przedsiębiorców z urzędami poprzez: skrócenie czasu oczekiwania na dostęp do informacji o środowisku (usprawnienie prac w urzędach marszałkowskich), automatyczne wczytywanie pewnych dokumentów (np. decyzji administracyjnych). -18-

19 Opakowania i odpady opakowaniowe założenia 2 Główne zmiany: obowiązek prowadzenia przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ) i marszałków województw rejestru: przedsiębiorców podlegających przepisom ustawy, w tym prowadzących recykling oraz inne niż recykling procesy odzysku, eksporterów i dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów do odzysku lub recyklingu oraz organizacji odzysku, prowadzenie bazy danych dotyczącej gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi przez GIOŚ, -19-

20 Opakowania i odpady opakowaniowe założenia 3 Główne zmiany cd.: zwiększenie odpowiedzialności organizacji odzysku, m.in. podniesienie kapitału zakładowego organizacji odzysku z obecnie wymaganego 1 mln złotych do 5 mln złotych, obowiązek wdrożenia Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego z wymaganiami Europejskiego Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS) przez organizacje odzysku, wprowadzenie tzw. opłaty recyklingowej w maksymalnej wysokości 40 gr. płaconej przez klientów za każdą torebkę foliową otrzymywaną w jednostkach handlowych, przeznaczenie opłaty recyklingowej na zbieranie odpadów opakowaniowych i edukację ekologiczną, -20-

21 Opakowania i odpady opakowaniowe założenia 4 Główne zmiany cd.: zarządzanie opłatą recyklingową przez urzędy marszałkowskie, zlikwidowanie możliwości rozliczania poziomów odzysku i recyklingu tzw. nadwyżki z lat poprzednich, przekazanie opłat produktowych m.in. na działania edukacyjne (nadzorowanie wydatkami przez urzędy marszałkowskie). -21-

22 Odpady komunalne ustawa 1 Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Etap prac: Komitet Rady Ministrów Planowany termin wejście w życie: 1 stycznia 2011 r. Cel wprowadzenia: wyznaczenie jednoznacznie zdefiniowanego podmiotu, odpowiedzialnego za budowę i utrzymanie odpowiedniej infrastruktury do zagospodarowywania odpadów komunalnych, posiadającego odpowiednie uprawnienia do wypełnienia tego zadania, pozyskanie beneficjentów środków Unii Europejskiej przeznaczonych na gospodarkę odpadami komunalnymi, -22-

23 Odpady komunalne ustawa 2 Główne zmiany: zmiana relacji pomiędzy właścicielem nieruchomości, podmiotem odbierającym a samorządem gminnym, przekazanie gminie praw do dysponowania odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, określenie przez gminę wysokość opłaty wnoszonej przez właścicieli nieruchomości, uwzględniającej: koszty odbierania, transportu i odpowiedniego zagospodarowania odpadów komunalnych (poprzez odzysk, w tym recykling, lub unieszkodliwianie w sposób inny niż przez składowanie), środki finansowe na budowę nowych instalacji do zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów zielonych w danym regionie, które będą realizowane prze utworzone prze gminy z danego regionu ponadgminną strukturę organizacyjną, -23-

24 Odpady komunalne ustawa 3 Główne zmiany cd.: regionalizacja gospodarki odpadami komunalnymi (wyznaczenie regionów w wojewódzkich planach gospodarki odpadami), udział gminy w budowie i eksploatacji nowych regionalnych zakładów zagospodarowywania odpadów, wybór podmiotu odbierającego odpady komunalne w drodze przetargu (wymóg podzielenia gminy na sektory w celu zapewnienie odpowiedniej dostępnościprzedsiębiorców do świadczenia usług). -24-

25 Nowa ustawa o odpadach założenia 1 Założenia do projektu nowej ustawy o odpadach Etap prac: po konferencji uzgodnieniowej Cel wprowadzenia: transpozycja przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. U. L 312 z r., str. 3). Termin transpozycji: do dnia 12 grudnia 2010 r., Sposób transpozycji: nowa ustawa o odpadach. -25-

26 Nowa ustawa o odpadach założenia 2 Główne zmiany: 5 stopniowa hierarchia postępowania z odpadami (m.in. przygotowanie do ponownego użycia ), określenie kryteriów uznawania przedmiotów lub substancji za produkty uboczne, określenie kryteriów i przypadków, w których odpady będą mogły utracić status odpadów, obowiązek opracowywania programów zapobiegania powstawaniu odpadów jako część planów gospodarki odpadami, -26-

27 Nowa ustawa o odpadach założenia 3 Główne zmiany cd.: ograniczenie obowiązku opracowywania planów gospodarki odpadami do poziomu krajowego i wojewódzkiego, aktualizacja planów nie rzadziej niż co 6 lat, modyfikacja systemu decyzji dotyczących gospodarki odpadami, przeniesienie do ustawy o odpadach przepisów dotyczących opłat i opłat karnych za składowanie odpadów, nowe definicje m.in.: odpadów, odpadów niebezpiecznych, bioodpadów, rejestry i bazy danych oraz sprawozdania w zakresie gospodarki odpadami. -27-

28 Termiczne przekształcanie odpadów rozporządzenie 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych Podstawa wydania: art. 44 ust. 8 i 9 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) Etap prac: notyfikacja techniczna Planowany termin wejścia w życie: I połowa 2010 r. (po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia) Cel wydania: obowiązek osiągnięcia 15% energii z odnawialnych źródeł energii w roku 2020 w związku z przyjętym, przez Komisję Europejską dnia 23 stycznia 2008 r., projektem dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. -28-

29 Termiczne przekształcanie odpadów rozporządzenie 2 Główne zmiany: zaklasyfikowanie części energii pozyskanej z termicznego przekształcania odpadów w spalarniach odpadów jako energia pochodząca z odnawialnych źródeł energii (42%), określenie frakcji biodegradowalnych stanowiących część zmieszanych odpadów komunalnych, ulegających rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów, określenie technicznych i organizacyjnych warunków wiarygodnego dokumentowania ilościowego i energetycznego udziału frakcji ulegających biodegradacji, zawartych w odpadach komunalnych, podlegających termicznemu przekształcaniu w spalarniach odpadów i zaliczonych jako źródło odnawialne w bilansie energetycznym odzysku energii w spalarni odpadów. -29-

30 Komunalne osady ściekowe rozporządzenia 1 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych osadów ściekowych Podstawa wydania: art. 43 ust. 7 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) Etap prac: po uzgodnieniach międzyresortowych Planowany termin wejścia w życie: I połowa 2010 (po upływie 14 dni od dnia opublikowania) Cel wydania: potrzeba uproszczenia obowiązujących przepisów przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z wymogami dyrektywy Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie (Dz. Urz. WE L 181, z r., str. 6, z późn. zm.) -30-

31 Komunalne osady ściekowe rozporządzenia 2 Główne zmiany: uproszczenie sposobu określania dawki komunalnych osadów ściekowych możliwych do zastosowania na powierzchni ziemi, wprowadzenie wymogu stosowania komunalnych osadów ściekowych jako działania niepowodującego przekroczenia standardów jakości gleby i ziemi, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359), wprowadzenie wymogu stosowania dobrej praktyki rolniczej przy zastosowaniu komunalnych osadów ściekowych na powierzchniziemi. -31-

32 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 32