KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Transkrypt

1 PL PL PL

2 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia KOM(2010) 450 wersja ostateczna KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Dziewiąty komunikat w sprawie stosowania art. 4 i 5 dyrektywy 89/552/EWG, zmienionej dyrektywą 97/36/WE oraz dyrektywą 2007/65/WE, w latach (Wspieranie europejskich i niezależnych utworów audiowizualnych) SEK(2010) 995 PL PL

3 KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Dziewiąty komunikat w sprawie stosowania art. 4 i 5 dyrektywy 89/552/EWG, zmienionej dyrektywą 97/36/WE oraz dyrektywą 2007/65/WE, w latach (Wspieranie europejskich i niezależnych utworów audiowizualnych) 1. WPROWADZENIE Niniejszy komunikat opracowano zgodnie z przepisami art. 4 ust. 3 dyrektywy Rady 89/552/EWG z dnia 3 października 1989 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących wykonywania telewizyjnej działalności transmisyjnej 1 (dyrektywa Telewizja bez granic ), zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 97/36/WE z dnia 30 czerwca 1997 r. 2 oraz dyrektywą 2007/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. ( audiowizualne usługi medialne ) 3, (zwanej dalej dyrektywą) 4. W niniejszym komunikacie Komisja przedstawia sprawozdanie po raz dziewiąty od czasu przyjęcia dyrektywy na temat stosowania jej art. 4 i 5, przy czym obecne sprawozdanie obejmuje lata Komunikat oparty jest na przedstawionych przez państwa członkowskie zestawieniach statystycznych dotyczących osiągnięcia proporcji, o których mowa w wymienionych artykułach, przez poszczególne programy telewizyjne podlegające ustawodawstwu każdego państwa członkowskiego; ponadto w komunikacie przedstawiono opinię Komisji na temat stosowania wymienionych przepisów, w tym również główne wnioski wypływające ze sprawozdań państw członkowskich. Cel tych przygotowywanych co dwa lata sprawozdań jest dwojaki. Po pierwsze, zgodnie z art. 4 ust. 3 dyrektywy Komisja zwraca w nich uwagę państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego i Komitetu Regionów na zestawienia statystyczne przedstawione przez pozostałe państwa członkowskie. Po drugie, sprawozdania służą Komisji do sprawdzenia, czy środki przyjęte w celu promowania utworów europejskich i niezależnych produkcji były prawidłowo stosowane w państwach członkowskich. Do celów niniejszego sprawozdania Komisja przekazała wszystkim państwom członkowskim określony wcześniej wykaz kanałów sporządzony w oparciu o bazę danych MAVISE 5, prowadzoną przez Europejskie Obserwatorium Audiowizualne. Wykorzystanie wykazu miało zapewnić jednolitą podstawę oraz zwiększyć spójność i porównywalność danych Dz.U. L 298 z Dz.U. L 202 z Dz.U. L 332 z Powyższe trzy dyrektywy zostały ujednolicone dyrektywą 2010/13/UE pod koniec okresu przeznaczonego na transpozycję dyrektywy 2007/65/WE. W ramach ujednolicenia zmieniono numerację artykułów. Artykuły 16 i 17 zastąpiły dawne artykuły 4 i 5, ale ich treść pozostała niezmieniona. PL 2 PL

4 statystycznych przekazanych przez państwa członkowskie. Zgodnie z przepisami dyrektywy z wykazu usunięto kanały lokalne, ponieważ nie są one objęte zakresem art. 4 i 5 (zgodnie z art. 9), a także kanały, które nie transmitują w jednym z języków UE (motyw 29 dyrektywy 97/36/WE) oraz kanały, które są przeznaczone do odbioru wyłącznie w państwach trzecich i które nie są odbierane w żadnym z państw członkowskich (art. 2 ust. 6). Tak jak w przypadku poprzedniego sprawozdania, konieczne było uwzględnienie wszystkich kanałów objętych ustawodawstwem danego państwa członkowskiego, bez względu na ich oglądalność. Dodatkowe szczegółowe informacje można znaleźć w dokumentach włączonych do dokumentu roboczego służb Komisji towarzyszącego niniejszemu komunikatowi. Bułgaria i Rumunia, które wstąpiły do UE w dniu 1 stycznia 2007 r., po raz pierwszy spełniły wymóg dotyczący przedłożenia sprawozdania w sprawie stosowania art. 4 i 5 za lata ; wcześniej kraje te przekazały dane statystyczne za lata z własnej inicjatywy. Niniejszy komunikat jest więc pierwszym, który obejmuje obowiązkowe sprawozdania wszystkich 27 państw członkowskich UE. 2. OPINIA KOMISJI W SPRAWIE STOSOWANIA ART. 4 I Uwagi ogólne Artykuły 4 i 5 w kontekście rozwoju europejskich mediów audiowizualnych W okresie objętym przeglądem na rynku europejskich mediów audiowizualnych dominowała tendencja zwyżkowa, którą odnotowano już w latach Z roku na rok liczba nadawców i kanałów wrasta, zwłaszcza w wyniku przechodzenia na technologię cyfrową, która sprzyja rozwojowi nowych platform i licznych specjalistycznych kanałów niszowych. Zjawisko to prowadzi do coraz większej fragmentacji pod względem oglądalności, co podkreślono już w ósmym komunikacie 6. Według danych Europejskiego Obserwatorium Audiowizualnego liczba kanałów w UE-27 wzrosła z 5151 w 2006 r. do 6067 w 2008 r., czyli zanotowano wzrost o 17,8 %. Liczba kanałów o zasięgu krajowym wzrosła z 1967 w 2006 r. do 2702 w 2008 r., co stanowi wzrost o 37,36 %. Równocześnie wzrost liczby kanałów objętych 7 sprawozdaniami państw członkowskich był większy niż wzrost odnotowany na rynku: ich liczba wzrosła z 1107 kanałów w 2006 r. (UE ) do 1590 w 2007 r. oraz 1679 w 2008 r. Liczba kanałów w 2008 r. jest więc o 51,6 % wyższa niż w 2006 r. Różnica między wzrostem odnotowanym na rynku a wzrostem liczby kanałów objętych sprawozdaniami może wynikać stąd, iż tym razem wykorzystano określony wcześniej wykaz kanałów, który stanowi bardziej kompleksową podstawę prac niż wykaz wykorzystywany w poprzednich okresach objętych sprawozdaniem Definicję terminu objęty uwzględniono we wskaźniku 1 w załączniku I do dokumentu roboczego Komisji: całkowita liczba kanałów minus liczba kanałów nieczynnych oraz liczba kanałów zwolnionych (ze względu na rodzaj nadawanych programów) lub wykluczonych (ze względu na wyjątki prawne). Do celów zapewnienia porównywalności przy obliczaniu całkowitej liczby kanałów w 2005 i 2006 r. uwzględniono dane za lata przekazane dobrowolnie przez Bułgarię i Rumunię. PL 3 PL

5 Metody wdrażania i monitorowania dyrektywy stosowane przez państwa członkowskie Ponieważ metody monitorowania nie są zharmonizowane, między poszczególnymi państwami członkowskimi występują w tym aspekcie znaczące różnice. Tak jak w przypadku poprzednich sprawozdań, w większości państw członkowskich nadawcy przekazali dane właściwym organom. W niektórych przypadkach dane analizowane były przez organy krajowe, a w innych przez prywatne firmy zajmujące się badaniem rynku. W jednym przypadku dane zaczerpnięto monitorując codzienną ramówkę programową przy użyciu bazy danych prowadzonej przez właściwy organ. Stosowane metody również różniły się od siebie, w zależności od tego, czy nadawca objęty kontrolą był nadawcą publicznym, czy prywatnym. Monitorowanie przeprowadza się albo na podstawie próbki, albo na podstawie całkowitego czasu nadawania. W jednym kraju 9 zbieranie danych statystycznych ograniczone było do kanałów nadających przy użyciu technologii naziemnej, ponieważ zgodnie z obowiązującymi w tym kraju przepisami krajowe organy nie mają możliwości zwrócenia się z prośbą o przekazanie danych do innych rodzajów kanałów. Warto zwrócić uwagę, że w 2008 r. jeden z krajowych organów (w Portugalii) ulepszył stosowaną metodę monitorowania rezygnując ze stosowania próbek w trakcie przeprowadzania oceny wyników osiągniętych przez poszczególne kanały i opierając się w zamian na całkowitym czasie nadawania w okresie całego roku. Decyzja o wykorzystaniu określonego wcześniej wykazu do celów niniejszego sprawozdania spowodowała, że w przypadku prawie wszystkich państw członkowskich konieczne były wyjaśnienia, ponieważ organy krajowe usunęły wcześniej z wykazu część kanałów. Metody analizy poszczególnych rodzajów kanałów zostały wskazane zgodnie z wytycznymi Komisji w sprawie monitorowania stosowania art. 4 i 5 dyrektywy 10. W dwóch osobnych przypadkach 11 Komisja po raz kolejny oficjalnie podkreśliła, że przewidziany w art. 4 ust. 3 dyrektywy obowiązek składania sprawozdań dotyczy każdego z programów telewizyjnych podlegających ustawodawstwu danego państwa członkowskiego, za wyjątkiem przypadków wyraźnie określonych w art. 4 ust Ogółem liczba sprawozdań krajowych zawierających dane dotyczące wszystkich kanałów objętych przeglądem nieznacznie spadła: 12 z sprawozdań za rok 2007 zawierało dane statystyczne dotyczące europejskich utworów w odniesieniu do wszystkich kanałów objętych Zob. załącznik 3, s. 120 (Cypr). W nadchodzących miesiącach sytuacja prawna ma ulec zmianie. Zob. Do grupy kanałów nieobjętych zakresem art. 4 i 5 należą tylko kanały lokalne (regionalne), kanały, które nie transmitują w jednym z języków UE oraz kanały przeznaczone do odbioru poza UE, które nie są odbierane w UE. Komisja wystosowała pisma do Niemiec i Portugalii w sprawie stosowania art. 4 i 5 w odniesieniu do, odpowiednio, kanałów regionalnych i kanałów filmowych, ponieważ ograny krajowe zwolniły te kanały z obowiązku dotyczącego sprawozdawczości. Po otrzymaniu pisma Komisji Portugalia przekazała już dane dotyczące kanałów filmowych za rok 2008, a Niemcy zobowiązały się do uwzględniania danych statystycznych uzyskanych od kanałów regionalnych począwszy od następnego okresu objętego sprawozdaniem. Tylko kanały, które nadają wyłącznie wiadomości, sport, teleturnieje, reklamy, telezakupy i które zapewniają usługi teletekstowe, są zwolnione z obowiązku stosowania art. 4 i 5. W tym przypadku za okres uwzględniono UE-25, aby możliwe było porównanie danych z danymi z poprzedniego okresu objętego sprawozdaniem. W każdym razie, dane są takie same za okres w UE-27. PL 4 PL

6 przeglądem, a jeśli chodzi o rok 2008, sprawozdań takich było 11 14, podczas gdy w poprzednim okresie objętym sprawozdaniem było ich 14 na 25. Ważniejszą kwestią jest jednak wzrost liczby kanałów, w odniesieniu do których nie przekazano żadnych danych. Dotyczy to państw członkowskich, które nie przekazały wszystkich danych. Zgodnie z ósmym komunikatem, dane dotyczące utworów europejskich nie zostały przekazane w odniesieniu do 13 kanałów w Republice Czeskiej w 2005 r. oraz 10 kanałów we Włoszech w 2006 r. Jeśli chodzi o okres objęty sprawozdaniem zabrakło danych dotyczących europejskich utworów w przypadku 97 kanałów we Włoszech w 2007 r. (83 kanałów w 2008 r.), 47 kanałów w Niemczech w 2007 i 2008 r. oraz 34 kanałów we Francji w 2007 r.(35 w 2008 r.). Źródłem tej tendencji może być pojawienie się na rynku dużej liczby małych kanałów, co utrudnia zbieranie danych, choć przyczyną może być również wykorzystanie określonego wcześniej wykazu kanałów. Pozostałe różnice wynikają z różnych sposobów stosowania art. 4 i 5 dyrektywy w poszczególnych państwach członkowskich. Jak podkreślono już w ósmym komunikacie, minimalna proporcja utworów niezależnych, wymagana zgodnie z art. 5 dyrektywy, bywa rozumiana albo jako proporcja czasu antenowego nadawców, albo jako proporcja ich budżetu programowego 15. Podstawa obliczeń również może być różna, w zależności od rodzaju kanału 16. Ponadto, korzystając z możliwości wyraźnie przewidzianej w art. 3 ust. 1 dyrektywy, niektóre państwa członkowskie wprowadziły bardziej szczegółowe lub surowsze przepisy (odnoszące się do wszystkich nadawców lub tylko do nadawców publicznych). Margines dowolności dopuszczany przez dyrektywę w zakresie jej implementacji sprawia, że zmierzenie danych krajowych w całkowicie porównywalny sposób jest trudne. Niemniej jednak ustalenia przedstawione w niniejszym komunikacie umożliwiają Komisji wyciągnięcie ze sprawozdań krajowych wiarygodnych wniosków co do stanu wdrożenia art. 4 i 5 na szczeblu UE Narzędzia analizy i oceny Na mocy art. 4 ust. 3 dyrektywy Komisja zapewnia stosowanie art. 4 i 5 zgodnie z postanowieniami Traktatu. Aby ułatwić państwom członkowskim wypełnianie zobowiązań w zakresie monitorowania i składania sprawozdań, sporządzono dokument zawierający stosowne wytyczne 17. W dokumencie tym znalazły się definicje niektórych terminów i wyjaśnienia niektórych pojęć. Oprócz tego określono szereg wskaźników 18, które mają służyć jako obiektywne narzędzie analizy danych statystycznych przekazywanych przez państwa członkowskie Estonia, Irlandia, Grecja, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Austria, Polska, Finlandia i Zjednoczone Królestwo. W 2007 r. Zjednoczone Królestwo przekazało dane dotyczące wszystkich 396 kanałów, a w 2008 r. wszystkich oprócz dwóch. Francja i Włochy już podczas poprzedniego okresu objętego sprawozdaniem zgłosiły, że wybrały drugą możliwość. Zob. ósmy komunikat. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku cyfrowych kanałów naziemnych we Francji. Odsetek oblicza się w oparciu o ubiegłoroczny obrót, co stanowi wyższą podstawę oceny niż podstawa przewidziana w dyrektywie. W dokumencie roboczym służb Komisji towarzyszącym ósmemu komunikatowi Komisja zwróciła się do Francji z prośbą o przekazywanie danych w sposób, który precyzyjnie ilustruje stosowanie art. 5 przez francuskie kanały. Zob. przypis 10 powyżej. Zob. załącznik I do dokumentu roboczego służb Komisji. PL 5 PL

7 Stosowanie art. 4 W tej części przedstawiono analizę przestrzegania obowiązku przeznaczenia proporcjonalnej większości łącznego czasu antenowego na utwory europejskie, wtedy gdy jest to możliwe do zrealizowania i za pomocą odpowiednich środków, zgodnie z art. 4 dyrektywy. Średni dla UE czas antenowy przeznaczony dla utworów europejskich we wszystkich uwzględnionych kanałach we wszystkich państwach członkowskich UE-27 wyniósł 62,64 % w 2007 r. i 63,21 % w roku 2008, co stanowi wzrost o 0,57 punktu procentowego w omawianym okresie objętym sprawozdaniem 19. W poprzednim okresie objętym sprawozdaniem odnotowano tendencję zwyżkową, ale w 2008 r. proporcja czasu antenowego zarezerwowanego dla utworów europejskich spadła do poziomu z 2005 r. i wyniosła średnio 63,21 %. Tendencja średniookresowa (w latach ) jest stosunkowo stabilna pomiędzy średnią z 2004 r. (63,52 %) a średnią z 2008 r. (63,40 %) odnotowano tylko niewielki spadek o 0,12 punktu procentowego. Analizując trzy różne grupy państw członkowskich 21 dokonano następujących ustaleń: w przeciągu 4 lat ogólna średnia osiągnięta przez 15 państw członkowskich wykazuje tendencję zwyżkową (64,19 % w 2008 r. w porównaniu z 63,10 % w 2005 r., co stanowi wzrost o 1,09 punktu procentowego), podczas gdy w tym samym okresie średnia odnotowana w UE-10 spadła o -2,04 punktu procentowego (62,11 % w 2008 r. w porównaniu z 64,15 % w 2005 r.). W państwach członkowskich, które przystąpiły do UE w 2007 r. (Bułgaria i Rumunia), odnotowano wzrost średniej proporcji utworów europejskich w porównaniu z poprzednim okresem: 61,40 % w 2008 r. w porównaniu z 59,40 % w 2005 r. (2 punkty procentowe). Mimo iż kraje te przystąpiły do UE niedawno, ich wyniki są godne uznania i potwierdzają, że pełne wdrożenie przepisów dyrektywy dotyczących wpierania utworów europejskich odbyło się bez problemów. Dlatego też w okresie proporcje na ogół utrzymywały się na stosunkowo stabilnym poziomie, znacznie powyżej 50-procentowego progu wymaganego na mocy art. 4. Jeśli chodzi o proporcje na poziomie poszczególnych państw członkowskich w okresie objętym sprawozdaniem, średnia ilość czasu antenowego zarezerwowanego dla utworów europejskich wahała się między 27,9 % (na Cyprze) a 85 % (w Polsce) w roku 2007 oraz między 30 % (na Cyprze) a 83,11 % (w Polsce) w 2008 r. Tendencja jeśli chodzi o wzrost średniej proporcji czasu antenowego była w tym samym okresie zwyżkowa w 14 państwach członkowskich, spadkowa w 11, a w dwóch państwach członkowskich pozostała na tym samym poziomie. W średnim okresie, porównując wyniki z 2008 r. w wynikami z 2005 r., 16 państw członkowskich odnotowało wzrost, choć w większości przypadków stosunkowo niewielki (5 % lub mniej w 11 państwach członkowskich). Z kolei w jedenastu państwach członkowskich odnotowano spadek (mniej niż o 10 % w 8 państwach członkowskich). Tendencje dotyczące czasu antenowego, jaki przeznaczono na utwory europejskie w okresie Dane liczbowe dotyczące całej UE są średnią arytmetyczną wszystkich średnich krajowych obliczoną na podstawie danych statystycznych przekazanych przez państwa członkowskie. Nie jest to średnia ważona, gdyż w przypadku niektórych kanałów nie są dostępne wszystkie parametry konieczne do poprawnego obliczenia średniej ważonej. Rok 2004 jest pierwszym rokiem, z którego dane (UE-25) można porównać z danymi za okres Do celów porównawczych średnią za 2008 r. obliczono dla UE-25 (bez Bułgarii i Rumunii). UE-15 (państwa członkowskie przed rozszerzeniem w 2004 r.), UE-10 (państwa członkowskie, które przystąpiły do UE w 2004 r.) oraz dwa ostatnie państwa członkowskie (Bułgaria i Rumunia), które przystąpiły do UE w 2007 r. PL 6 PL

8 lat ( ), przedstawiono na wykresach sporządzonych dla każdego państwa członkowskiego 22. Na poziomie poszczególnych państw członkowskich odsetek spełniających wymogi kanałów objętych sprawozdaniami w 2007 i 2008 r. wahał się od 12,5 % (Cypr) do 100 % (Estonia). W okresie objętym sprawozdaniem odsetek ten wzrósł w 12 państwach członkowskich, pozostał niezmieniony również w dziewięciu i spadł w sześciu. Warto podkreślić, że dane dotyczące kanałów spełniających wymogi odzwierciedlają nie tylko kwestię osiągnięcia lub nieosiągnięcia proporcji europejskich utworów wymaganych na mocy art. 4, ale również ilość przekazanych/nieprzekazanych danych 23. Trzy państwa członkowskie 24 miały problemy z osiągnięciem wymaganej proporcji utworów europejskich w okresie objętym sprawozdaniem; chociaż we wszystkich trzech przypadkach najgorsze wyniki odnotowano w 2007 r., w 2008 r. nastąpiła poprawa, choć w dwóch przypadkach bardzo niewielka. Dwa 25 z nich już wcześniej nie osiągnęły wymaganej proporcji utworów europejskich w jednym z dwóch lat poprzedniego okresu objętego sprawozdaniem. Komisja zachęca te państwa członkowskie, aby wspierały kanały objęte ich ustawodawstwem w staraniach na rzecz poprawy wyników i osiągnięcia trwałej tendencji zwyżkowej w nadchodzących latach. Powyższe dane dowodzą, że w okresie objętym sprawozdaniem wyniki nie uległy na ogół większym zmianom w porównaniu z poprzednim okresem, co oznacza, że art. 4 jest właściwie stosowany w całej UE. W krajach UE-10 odnotowano wprawdzie w latach tendencję zniżkową, co można częściowo wyjaśnić wejściem na rynek dużej liczby nowych kanałów specjalistycznych o niskiej oglądalności, które mogą potrzebować czasu na dostosowanie się do wymogów dotyczących wymaganych proporcji utworów europejskich. Niemniej jednak państwa członkowskie proszone są o uważne monitorowanie wyników wszystkich kanałów objętych ich ustawodawstwem i o zachęcanie ich do osiągnięcia proporcji utworów europejskich wymaganej na mocy art Stosowanie art. 5 W drugiej części niniejszego komunikatu przedstawiono wyniki osiągnięte na poziomie europejskim w odniesieniu do proporcji europejskich utworów niezależnych producentów (produkcji niezależnych) wymaganych na mocy art. 5 dyrektywy. Średnia ilość czasu antenowego w UE zarezerwowana dla produkcji niezależnych we wszystkich uwzględnionych kanałach we wszystkich państwach członkowskich wynosiła 35,26 % w 2007 r. i 34,90 % w roku 2008, co stanowi spadek o -0,36 punktu procentowego w okresie objętym sprawozdaniem. Ten niewielki spadek nastąpił po okresie, w którym od 2003 r. obserwowano tendencję zwyżkową. Analizując czteroletni okres można Zob. wykresy w pkt 2 dokumentu roboczego służb Komisji. Stosowanie artykułów 4 i 5: analiza szczegółowa. Zob. załącznik I Wskaźnik 3 do dokumentu roboczego służb Komisji. Cypr (27,9 % czasu antenowego przeznaczonego na utwory europejskie w 2007 r., 30 % w 2008 r.), Szwecja (45,1 % czasu antenowego przeznaczonego na utwory europejskie w 2007 r., 45,5 % w 2008 r.) oraz Słowenia (34,1 % czasu antenowego przeznaczonego na utwory europejskie w 2007 r., 44,6 % w 2008 r.). Słowenia w 2005 r. i Szwecja w 2006 r. Do celów porównawczych średnie za lata 2005 i 2006 obejmują dane dostarczone dobrowolnie przez Bułgarię i Rumunię, które przystąpiły do UE w dniu 1 stycznia 2007 r. PL 7 PL

9 zauważyć, że średnia osiągnięta w 2008 r. jest o -0,83 punktu procentowego niższa niż średnia osiągnięta w 2005 r. Państwa członkowskie powinny zatem zachęcać nadawców objętych ich ustawodawstwem do zwiększenia ilości czasu antenowego przeznaczonego na produkcje niezależne, aby osiągnąć co najmniej poziom osiągnięty w poprzednim okresie objętym sprawozdaniem. W okresie w 13 państwach członkowskich odnotowano tendencję zwyżkową, w kolejnych 14 tendencję spadkową, a w jednym wyniki utrzymały się na tym samym poziomie. W okresie objętym sprawozdaniem wszystkie państwa członkowskie osiągnęły 10- procentowy próg produkcji niezależnych. W poprzednim okresie objętym sprawozdaniem 27 jedno państwo członkowskie nie osiągnęło tego progu. W czteroletnim okresie od 2005 do 2008 r. w ośmiu państwach członkowskich odnotowano wzrost, który wahał się od 1,40 punktu procentowego (w Zjednoczonym Królestwie) do 32,20 punktów procentowych (na Cyprze). Ogólnie w porównaniu z 2005 r. w 19 państwach członkowskich odnotowano spadek, który wahał się od -0,20 punktu procentowego (w Portugalii) do -16,80 punktów procentowych (w Szwecji). W porównaniu z danymi z 2005 r. proporcja niezależnych produkcji odnotowana w 2008 r. zmniejszyła się o -4,36 punktu procentowego w przypadku UE-15, zwiększyła się o 4,56 punktu procentowego w przypadku UE-10 oraz spadła o -1,35 punktu procentowego w przypadku dwóch najmłodszych państw członkowskich. Średnia dla UE-10 za 2008 r. (35,10 %) nie odbiega zbytnio od średniej odnotowanej w tym samym roku dla UE-15 (36,02 %). Średni dla całej UE odsetek spełniających wymogi kanałów z wszystkich państwach członkowskich wynosił 70,39 % w 2007 r. oraz 72,35 % w 2008 r. W ciągu czterech lat między 2005 a 2008 r. odsetek ten, mierzony dla UE-25 28, spadł o -1,06 punktu procentowego. W porównaniu z wynikami z 2004 z. spadek wyniósł -7,06 punktu procentowego. Spadek ten można częściowo wytłumaczyć wzrostem liczby kanałów objętych sprawozdaniem w omawianym okresie oraz tym, że część danych dotyczących nadawania niezależnych produkcji nie została przekazana 29. Średni poziom przestrzegania przepisów w poszczególnych państwach członkowskich wahał się od 35,13 % (w Bułgarii) do 100 % w czterech państwach członkowskich (w Estonii, na Litwie, w Luksemburgu i na Malcie) w 2007 r. oraz od 35,12 % (we Włoszech) do 100 % w trzech państwach członkowskich (w Estonii, na Litwie i na Malcie) w 2008 r. W okresie objętym sprawozdaniem średni poziom przestrzegania przepisów wzrósł w 10 państwach członkowskich, pozostał bez zmian w ośmiu oraz spadł w dziewięciu. W krajach UE-10, w których średni poziom przestrzegania przepisów wyniósł 78,67 % w 2007 r. oraz 83,30 % w 2008 r., odnotowano lepsze wyniki niż w krajach UE-15 (odpowiednio 68,92 % oraz 69,24 %), co potwierdza udane wdrożenie przepisów art. 5 w państwach członkowskich UE-10. Średni udział nowych europejskich utworów niezależnych producentów w UE (nowe utwory 30 ) stanowił 62,99 % (w 2007 r.) oraz 63,88 % (w 2008 r.) wszystkich niezależnych utworów europejskich, co oznacza, że w okresie objętym sprawozdaniem odnotowano Średnia ilość niezależnych produkcji na Cyprze wyniosła 9,7 % w 2005 r. oraz 6,5 % w 2006 r., podczas gdy w okresie objętym sprawozdaniem średnia wyniosła 39,6 % w 2007 r. oraz 41,9 % w 2008 r. Za podstawę posłużyły kraje UE-25, aby umożliwić porównanie z okresem Do celów tego wskaźnika kanały, w odniesieniu do których nie przekazano danych, uważa się za niespełniające wymogów. Zob. załącznik I: Wskaźniki wyników Wskaźnik 5. Tzn. utwory nadawane w okresie pięciu lat od daty ich produkcji. PL 8 PL

10 niewielki wzrost (-0,89 punktu procentowego) Niemniej jednak, w porównaniu ze średnią z 2005 r. 31 (68,75 %), średnia z 2008 r. jest niższa o -4,87 punktu procentowego. W perspektywie średniookresowej liczby wykazują trwałą tendencję spadkową: średnia dla UE za 2008 r. wyniosła 64,88 %, czyli o -4,21 punktu procesowego mniej niż średnia z 2004 r. (69,09 %). Powyższą malejącą tendencję należy porównać ze wzrostem o 4,97 punktu procentowego w latach , jaki odnotowano w ósmym komunikacie. Biorąc pod uwagę okres , średnia dotycząca nowych utworów odnotowana w krajach UE-10 w 2008 r. (65,39 %) była o -6,90 punktu procentowego niższa niż średnia za rok 2005 (72,29 %). Średnia w krajach UE-15 była niższa niż średnia w krajach UE-10, zarówno w 2008 r. (64,53 %), jak i w 2005 r. (66,23 %), ale spadek odnotowany w latach (-1,69 punktu procentowego) był niższy niż w przypadku krajów UE-10. Wyniki uzyskane przez kraje UE-10 potwierdzają zatem, że przepisy art. 5 zostały w tych krajach należycie wdrożone, choć konieczne jest podjęcie działań w celu odwrócenia wyraźnej tendencji spadkowej, również w krajach UE-15. W dwóch najmłodszych państwach członkowskich odnotowano bardzo dobre wyniki w okresie objętym sprawozdaniem (średnia 56,7 % w 2007 r. oraz 51,35 % w 2008 r.), co potwierdza, że wdrożenie przepisów art. 5 odbyło się bez większych problemów. Powyższe wyniki pokazują, że wymogi art. 5 dotyczące nadawania niezależnych produkcji, w tym odpowiedniej proporcji nowych utworów, są spełniane bez większych problemów na poziomie UE, choć w odnotowano tendencję spadkową w porównaniu z poziomem osiągniętym w 2005 r. W związku z powyższym państwa członkowskie proszone są o monitorowanie stosowania art. 5 przez nadawców objętych ich ustawodawstwem oraz o sprzyjanie rozwojowi obecności europejskich produkcji niezależnych i nowych utworów w programie telewizyjnym. 3. PODSUMOWANIE Z danych statystycznych przedstawionych przez państwa członkowskie wynika, że na poziomie UE proporcja utworów europejskich w programie telewizyjnym nieznacznie wzrosła w okresie objętym obecnym sprawozdaniem. W latach wzrost był stabilny, choć pomiędzy 2005 a 2007 r. odnotowano pewne odchylenia (tendencja zwyżkowa, po której nastąpił spadek w 2007 r.). W 2008 r. proporcja utworów europejskich w telewizji wróciła jednak do poziomu z 2005 r. (63,2 % dla UE-27). Widać więc, że proporcja ta ustabilizowała się na stosunkowo wysokim poziomie, znacznie powyżej proporcji wymaganej na mocy art. 4. Ponadto wyniki te należy interpretować w kontekście ciągłego wzrostu liczby kanałów na rynku oraz w kontekście pojawienia się małych kanałów specjalistycznych, dla których spełnienie wymogów dotyczących proporcji utworów europejskich w siatce programowej może być trudne w początkowej fazie działalności. Kwestię tę podkreślono już w ósmym komunikacie i należy ją uwzględnić podczas oceny ogólnych wyników dotyczących obecności utworów europejskich w telewizji w UE w okresie objętym sprawozdaniem. Choć na ogół sytuacja jest zadowalająca, możliwe jest jeszcze osiągnięcie dalszych postępów. Po pierwsze trzy państwa, które nie osiągnęły wymaganej proporcji europejskich utworów w latach 2007 i 2008 powinny podjąć dodatkowe działania, aby poprawić swoje wyniki i Do celów porównawczych przedstawione dane obejmują UE-27 Jako podstawę wykorzystano UE-25, aby umożliwić porównanie z danymi z 2004 r. PL 9 PL

11 przyspieszyć wzrost, odnotowany już w 2008 r. (w jednym przypadku bardzo niewielki). Ponieważ dwa z tych trzech osiągających słabsze wyniki państw członkowskich należą do grupy krajów UE-10, osiągnięcie przez nie większych średnich w zakresie europejskich utworów będzie mieć pozytywny wpływ na tendencję zniżkową odnotowaną w krajach UE- 10 w latach , którą również należy odwrócić. Warto również zwrócić uwagę na wysoką proporcję utworów europejskich osiągniętą przez dwa najmłodsze państwa członkowskie w okresie objętym sprawozdaniem oraz na wzrost odnotowany przez te państwa w latach Jeśli chodzi o stosowanie art. 5 dyrektywy, ogólna tendencja, jaką odnotowano w okresie objętym sprawozdaniem, charakteryzuje się niewielkim spadkiem produkcji niezależnych. Z zestawień statystycznych przedstawionych przez państwa członkowskie wynika, że spadek ten odnotowano zarówno w okresie objętym bieżącym sprawozdaniem, jak i w latach Mimo iż nie jest to duży spadek (o -0,83 punktu procentowego w latach ), stanowi on odwrócenie tendencji zwyżkowej, jaką odnotowano w poprzednim okresie. Jeśli chodzi o niezależne produkcje, należy podkreślić, że kraje UE-10 poprawiły swoje wyniki. Bardziej zdecydowany spadek odnotowano w odniesieniu do utworów niezależnych producentów w latach Państwa członkowskie są proszone o zachęcanie kanałów objętych ich ustawodawstwem do podjęcia większej ilości działań zmierzających do wzrostu obecności produkcji niezależnych i nowych utworów w programie telewizyjnym. Niemniej jednak wyniki osiągnięte w okresie objętym sprawozdaniem wskazują na zadowalające wdrożenie art. 5, a ich poziom znacznie przewyższa proporcje wymagane na mocy tego przepisu. Jak już zauważono w ósmym komunikacie, wyniki analizy sprawozdań przekazanych przez państwa członkowskie 33 pokazują, że w latach wymogi określone w art. 4 i 5 dyrektywy zostały bez trudu spełnione, co ilustrują również poniższe wykresy. 33 Zob. pkt 2 dokumentu roboczego służb Komisji: Stosowanie art. 4 i 5 analiza szczegółowa. PL 10 PL

12 Zmiany w zakresie głównych wskaźników w latach (UE 27) ,2 68,8 65, , ,2 63, ,7 36,8 35,3 34, Wskaźnik 2 = %utworów europejskich/łączny kwalifikujący się czas antenowy Wskaźnik 4 = %utworów europejskich niezależnych producentów/łączny kwalifikujący się czas antenowy IND 6 = %nowych utworów europejskich niezależnych producentów/czas antenowy przeznaczony na niezależne produkcje PL 11 PL