wiat owód domieszkowany jonami Yb 3+ i Tm 3+
|
|
- Patrycja Kujawa
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010), wiat owód domieszkowany jonami Yb 3+ i Tm 3+ DOMIIK DOROSZ, JACEK MOJDA, MARCI KOCHAOWICZ, JA DOROSZ Politechnika Bia ostocka, Katedra Promieniowania Optycznego, ul. Wiejska 45D, Bia ystok d.dorosz@pb.edu.pl Streszczenie W artykule przedstawiono wyniki bada nad dwup aszczowym wiat owodem domieszkowanym jonami Yb 3+ i Tm 3+. W wyniku pobudzania wytworzonego szk a, domieszkowanego jonami Yb 3+ /Tm 3+, diod laserow o d ugo ci fali λ p = 976 nm uzyskano silne antystokesowskie pasmo luminescencji przy d ugo ci fali 477 nm odpowiadaj ce przej ciu 1 G 4 3 H 6 w strukturze energetycznej tulu. Ponao przeprowadzono analiz wp ywu koncentracji akceptora (Tm 3+ ) przy sta ej zawarto ci donora (Yb 3+ ) na intensywno ci luminescencji. Dwup aszczowy wiat owód o rdzeniu ze szk a tellurowego domieszkowanego uk adem jonów Yb 3+ i Tm 3+ wytworzono metod tyglow. W wyniku pobudzania optycznego promieniowaniem o d ugo ci fali λ p = 976 nm badanego wiat owodu zaobserwowano dodatkow lini emisji przy d ugo ci fali 351 nm odpowiadaj c przej ciu 1 D 2 3 H 6. W oparciu o model matematyczny kinetyki g sto ci obsadze na poziomach metastabilnych jonu Tm 3+ opisano powsta y mechanizm konwersji wzbudzenia. S owa kluczowe: szk o domieszkowane Yb 3+ i Tm 3+, upkonwersja, transfer energii, luminescencja, wiat owód double-clad OPTICAL FIBRE DOPED WITH Yb 3+ AD Tm 3+ IOS Yb 3+ /Tm 3+ -doped tellurite-germanium glasses were fabricated and characterized. Strong blue emission at 477 nm corresponding to the 1 G 4 3 H 6 transition in thulium ions was investigated under the excitation with a 976 nm diode laser. The dependence of up-conversion emission intensity upon thulium ions concentration was analyzed. The most effective energy transfer Yb 3+ Tm 3+ occurs in the matrix when the molar ratio of Yb 3+ to Tm 3+ is 1:0.1. A crucible method was used to fabricate double-clad bre with the active tellurite-germanium core. As a result of the excitation of bre with the 976 nm diode laser, the ultraviolet emission at 351 nm ( 1 D 2 3 H 6 ) was measured. Based on the three- and four-photon absorption processes, the up-conversion mechanisms were evaluated by the proper rate of model equation. Keywords: Yb 3+ /Tm 3+ doped glass, Upconversion, Energy transfer, Luminescence, Double-clad bre 1. Wst p Potrzeby wspó czesnej optoelektroniki w zakresie techniki wiat owodowej wymuszaj potrzeb wytwarzania w ókien optycznych zdolnych do propagacji promieniowania elektromagnetycznego w szerokim zakresie widmowym. Wybór szk a rdzenia oraz optymalizacja jego w a ciwo ci chemicznych, elektrooptycznych i magnetooptycznych okre laj spektrum zastosowa wiat owodu [1]. Jedno z nich stanowi lasery z upkonwersj, budowane na bazie szkie tellurowych, których niska energia wi za ( 750 cm -1 ) wp ywa na redukcj efektu relaksacji multifononowej, umo liwiaj c uzyskiwanie wysokiej emisji promienistej [2,3]. Lasery cia a sta ego o niebieskiej d ugo ci fali emisji stosowane s dzi powszechnie w uk adach zapisu/odczytu danych w jako ci HD (High De nition), wy wietlaczach kolorowych czy diagnostyce medycznej. Uzyskanie efektywnej, niebieskiej upkonwersji w matrycach szklanych stosowanych na rdzenie laserów w óknowych jest mo liwe dzi ki zastosowaniu domieszki pierwiastka ziemi rzadkiej w postaci tulu [4]. Zwi kszenie intensywno ci pasma luminescencji na skutek przej w strukturze poziomów energetycznych tulu jest mo liwe poprzez wprowadzenie sensybilizatora w postaci jonów Yb 3+ [5]. W artykule przedstawiono wytworzony wiat owód o rdze- niu ze szk a tellurowego domieszkowanego jonami Yb 3+ /Tm 3+. W wyniku jego pobudzania diod laserow o d ugo ci fali λ p = 976 nm zaobserwowano luminescencj na d ugo ci fali 477 nm ( 1 G 4 3 H 6 ) i 351 nm ( 1 D 2 3 H 6 ) powsta na drodze upkonwersji w strukturze energetycznej jonów Tm 3+. Uzyskanie pasm emisyjnych we w óknie optycznym by o mo liwe dzi ki uprzedniemu okre leniu warunków transferu energii pomi dzy poziomami energetycznymi domieszek aktywnych oraz przeprowadzonej analizie g sto ci populacji na ich poziomach metastabilnych. Okre lone parametry luminescencyjne sugeruj mo liwo zastosowania wytworzonych szkie w laserach w óknowych generuj cych promieniowanie w zakresie widzialnym. 2. Metodyka bada Szk a z uk adu TeO 2 GeO 2 PbO PbF 2 BaO b 2 O 5 LaF 3 domieszkowane jonami Yb 3+ /Tm 3+ (TGPF051) topiono w tyglu platynowym w piecu elektrycznym w temperaturze 900 C przez 30 min w atmosferze argonu. Stopion mas szklan wylewano do formy, a nast pnie poddawano procesowi odpr ania. Otrzymano jednorodne i transparentne szk a bez widocznego efektu krystalizacji. W celu okre lenia w a ciwo ci spektralnych przygotowano serie próbek o wy- 176
2 WIAT OWÓD DOMIESZKOWAY JOAMI Yb 3+ I Tm 3+ miarach 8x8x3 mm. Pomiar transmisji widmowej w zakresie od 0,5 do 1,7 m wykonano za pomoc monochromatora Acton Spectra Pro 2300i z detektorem InGaAs, a w zakresie 2,5 do 50 m spektrofotometrem SPECORD M80. Wspó czynnik za amania wiat a dla d ugo ci fali 633 nm okre lono za pomoc refraktometru rmy Metricon Temperatury charakterystyczne badanych szkie wyznaczono na podstawie pomiaru DSC analizatorem termicznym r- my SETARAM Labsys. Widmo luminescencji w zakresie od 400 do 700 nm zmierzono na stanowisku wyposa onym w spektrometr Hamamatsu TM-C10082CAH oraz diod laserow (λ p = 976 nm) z wyj ciem wiat owodowym o maksymalnej mocy optycznej P = 30 W. Dwup aszczowy wiat owód o rdzeniu ze szk a tellurowego domieszkowanego jonami Yb 3+ i Tm 3+ wytworzono metod tyglow. 3. Wyniki pomiarów W Tabeli 1 zaprezentowano parametry szkie tlenkowo- uorkowych na bazie telluru domieszkowanych jonami Yb 3+ i Tm 3+. Badane szk a z racji przewa aj cego st enia jonów Te 4+ posiadaj w a ciwo ci optyczne zbli one do znanych szkie tellurowych. Tabela 1. Optyczne i termiczne w a ciwo ci wytworzonych szkie. Table 1. Optical and thermal properties of fabricated glasses. Parametr Warto Wspó czynnik za amania wiat a n (633 nm) 2,074 G sto [g/cm 3 ] 6,21 Zakres transmisji [mm] 0,3 5,5 Wspó czynnik rozszerzalno ci termicznej [10-7 1/K] 400 α ,9 Punkt mi kni cia T s [ C] 364 Temperatura transformacji T g [ C] (DSC) 345 Rys. 1. Widmo wspó czynnika absorpcji szk a TGPF051. Fig. 1. Absorption coef cient of TGPF051 glass. W praktyce ze wzgl du na szeroko pasma wzbudzenia oraz wysok sprawno kwantow (~90%), jony Yb 3+ stosowane s jako sensybilizatory w uk adach upkonwersji [3, 5] Analiza w a ciwo ci luminescencyjnych W wyniku pobudzania szkie promieniowaniem o d ugo- ci fali 976 nm uzyskano dwie antystokesowskie linie luminescencji, pierwsz przy 477 nm odpowiadaj c przej ciu kwantowemu 1 G 4 3 H 6 oraz drug przy 651 nm odpowiadaj c przej ciu 1 G 4 3 F 4 (Rys. 2). Zale no intensywno- ci emisji upkonwersji I UP od intensywno ci pompy I IR okre- la warunek: n I UP I IR gdzie przez n okre la si ilo fotonów zaabsorbowanych w podczerwieni do ilo ci fotonów wyemitowanych w zakresie widzialnym. Wzrost intensywno ci promieniowania pompy zwi ksza liczb zaabsorbowanych fotonów do poziomu laserowego Yb 3+ i zgodnie z warunkiem (1) ro nie intensywno emisji w zakresie widzialnym [3]. Transmisja wiat a w zakresie widzialnym i bliskiej podczerwieni jest na poziomie 90%, co ma istotny wp yw na sprawno pompowania i transfer energii pomi dzy domieszkami aktywnymi. Ponao podstawowym atutem badanych szkie jest ich wysoka stabilno termiczna okre lona na podstawie pomiaru DSC. Brak egzotermicznego piku wskazuj cego obecno krystalizacji w szkle potwierdzono do wiadczalnie nie stwierdzaj c strat transmisyjnych w wyniku kilkukrotnego przetopienia szk a Wspó czynnik absorpcji spektralnej a podstawie transmisji widmowej wyznaczono widmo wspó czynnika absorpcji otrzymanego szk a domieszkowanego jonami Yb 3+ i Tm 3+ (Rys. 1). Zaobserwowano pasma absorpcji pochodz ce ze z o onej struktury tulu odpowiadaj ce przej ciom 3 H 6 3 F 4, 3 H 5, 3 H 4, 3 F F 3 oraz pasmo charakterystyczne dla jonu iterbu ( 2 F 7/2 2 F 5/2 ). Przej cia ze stanu podstawowego do wy ej po o onych poziomów energetycznych opisano za pomoc notacji Paschena [4]. Du a zawarto iterbu w matrycy wprowadza siln absorpcj promieniowania przy d ugo ci fali 978 nm, umo liwiaj c tym samym efektywne pobudzanie uk adu Yb 3+ /Tm 3+. Rys. 2. Widma luminescencji szkie dla czterech ró nych stosunków jonów Yb 3+ do Tm 3+. Fig. 2. Comparison of luminescence spectra for different Yb 3+ /Tm 3+ ratios. Aby zwi kszy liczb jonów bior cych udzia w procesie upkonwersji, zachowano sta moc pobudzania przy zmieniaj cej si koncentracji jonów Tm 3+. MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010) 177
3 D. DOROSZ, J. MOJDA, M. KOCHAOWICZ, J. DOROSZ Tabela 2. Ca kowita koncentracja jonów domieszki oraz rednia odleg o atomowa R. Table 2. Total concentration of dopants,, and average intraionic distance, R. do widma luminescencji szk a, w wiat owodzie zaobserwowano dodatkow lini emisji przy d ugo ci fali 351 nm odpowiadaj c przej ciu 1 D 2 3 H 6. Szk o Yb 2 O 3 [% mol.] Tm 2 O 3 [% mol.] [10 20 jonów/cm 3 ] R [Å] TGPF TGPF TGPF TGPF Prawdopodobie stwo bezpromienistego transferu energii (W DA ) okre la wzór [13]: CDA WDA( R) = (2) 6 R gdzie C DA wspó czynnik transferu energii mi dzy donorem a akceptorem, R = (3/4π) 1/3 okre la redni odleg o mi dzy centrami aktywnymi jonów iterbu i tulu, ca kowita koncentracja jonów Yb 3+ i Tm 3+ w danej matrycy (Tabela 2). Im wi ksza liczba jonów tulu, tym mniejsza odleg o mi dzy centrami aktywnymi domieszek, wi c prawdopodobie stwo transferu energii Yb 3+ Tm 3+, ro nie. ale y jednak zaznaczy, i w miar zwi kszania zawarto ci jonów tulu najefektywniejszy transfer energii otrzymano w szkle domieszkowanym w stosunku 1,0% mol. Yb 2 O 3 : 0,1% mol. Tm 2 O 3. W pozosta ych przypadkach intensywno upkonwersji jest ni sza. Dla ma ych koncentracji jonu Tm 3+ rednia odleg o atomowa R jest na tyle du a, e transfer energii odbywa si przy udziale mniejszej ilo ci centrów aktywnych. atomiast zwi kszanie st enia jonów tulu powy ej 0,1% mol. sugeruje powstanie zjawiska wstecznego transferu energii z Tm 3+ Yb 3+, które prowadzi do gwa townego gaszenia linii luminescencji przy d ugo ci fali 477 nm [10]. Rys. 3. Przekrój poprzeczny wiat owodu. Fig. 3. Cross-section of the optical bre. Efekt ten wyst puje zazwyczaj w szk ach uorkowych [12] i w przypadku badanego w ókna jest rezultatem zastosowania zwi zków uorku w postaci PbF 2 i LaF 3. Dodatkowo, ze wzgl du na du apertur numeryczn zosta y uzyskane du e g sto ci mocy promieniowania pompy we w óknie, co prowadzi do zjawiska sumowania si fononów na drodze transferu energii w strukturze energetycznej jonu Tm 3+ [6] Luminescencja wiat owodu W wyniku analizy w a ciwo ci termicznych i optycznych szkie tellurowych wytworzono wiat owód typu double-clad. a rdze u yto szk o charakteryzuj ce si najwi ksz intensywno ci emisji przej cia 1 G 4 3 H 6 (TGPF101). a Rys. 3 przedstawiono przekrój poprzeczny wiat owodu o rdzeniu ze szk a tellurowego domieszkowanego uk adem jonów Yb 3+ /Tm 3+. Du a warto apertury numerycznej A 1 (λ = 633 nm) umo liwia proste sprz enie pompy z w óknem oraz efektywne pobudzanie rdzenia aktywnego. Tabela 3. Parametry wiat owodu. Table 3. Parameters of the opical bre. Parametr Warto A r 1 A p 0,32 rednica rdzenia d r [μm] 40 rednica w ókna D [μm] 450 a Rys. 4 przedstawiono widmo luminescencji uzyskane w wyniku pobudzania wiat owodu promieniowaniem pompy o d ugo ci fali 976 nm i mocy P opt = 2 W. W porównaniu Rys. 4. Widmo luminescencji wiat owodu o rdzeniu ze szk a tellurowego domieszkowanego uk adem tlenków 1% mol. Yb 2 O 3 i 0,1% mol.tm 2 O 3. Fig. 4. Luminescence spectra of the optical bre doped with 1 mol% Yb 2 O 3 and 0.1 mol% Tm 2 O Mechanizm upkonwersji Mechanizm upkonwersji powsta y w uk adzie jonów Yb 3+ / Tm 3+ pobudzany promieniowaniem o d ugo ci fali 976 nm zwi zany jest ze zjawiskami kwantowymi zachodz cymi mi dzy centrami aktywnymi domieszek [7]. Ze wzgl du na niedopasowanie poziomów energetycznych jonów Tm 3+ i Yb 3+ oddzia ywanie mi dzydipolowe ma charakter nierezonansowy i transfer energii zachodzi bezpromieni cie z udzia em fononów [11]. Schematycznie uproszczony proces konwersji wzbudzenia przedstawia Rys. 5, na którym liniami przerywanymi zaznaczono przej cia kwantu energii od kolejnych trzech fotonów ulegaj cych relaksacji z poziomu wzbudzonego jonu Yb 3+. Obsadzenie poziomu 1 G 4 przy pobudzaniu promieniowaniem pompy o d ugo ci fali 976 nm zachodzi w nast puj cych krokach [7, 8]: I. Jon Yb 3+ przechodz c ze stanu wzbudzonego przekazuje 178 MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010)
4 WIAT OWÓD DOMIESZKOWAY JOAMI Yb 3+ I Tm 3+ cz energii jonom Tm 3+ prowadz c do obsadzenia poziomu 3 H 5. Krótki czas ycia oraz niewielka ró nica energii prowadzi do szybkiej relaksacji bezpromienistej na poziom 3 F 4. Yb( 2 F 5/2 ) + Tm( 3 H 6 ) Yb( 2 F 7/2 ) + Tm( 3 H 5 ) Yb( 2 F 7/2 ) + Tm( 3 F 4 ) (3) II. W tym czasie kolejny jon Yb 3+ oddaj c bezpromieni cie kwant energii powoduje wzbudzenie jonu Tm 3+ do poziomu 3 F 2. Podobnie jak w przypadku (3) w wyniku szybkiej relaksacji multifononowej (MPR) nast puje obsadzenie ni szego poziomu wzbudzonego 3 H 4. Yb( 2 F 5/2 ) + Tm( 3 F 4 ) Yb( 2 F 7/2 ) + Tm( 3 F 2 ) Yb( 2 F 7/2 ) + Tm( 3 H 4 ) (4) III. W analogiczny sposób zachodzi absorpcja ze stanu wzbudzonego 3 H 4 w wyniku transferu energii od trzeciego z kolei jonu Yb 3+, prowadz c do obsadzenia poziomu 1 G 4. Yb( 2 F 5/2 ) + Tm( 3 H 4 ) Yb( 2 F 7/2 ) + Tm( 1 G 4 ) (5) W rezultacie trójfotonowego procesu konwersji wzbudzenia otrzymuje si siln emisj przy d ugo ci fali równej 477 nm ( 1 G 4 3 H 6 ). Równolegle pojawia si s absza linia luminescencji przy d ugo ci fali 651 nm, odpowiadaj ca przej ciu 1 G 4 3 F 4. W oparciu o opis matematyczny transferu energii w uk adzie Yb 3+ /Tm 3+, przedstawiony w pracy [15], przeprowadzono numeryczn analiz g sto ci obsadze poziomów metastabilnych. Do oblicze wybrano szk o charakteryzuj ce si najwi kszym poziomem luminescencji (TGPF101), pomijaj c wp yw transferu energii Tm 3+ Yb 3+ [10]. Dodatkowo ze wzgl du na szybk relaksacj multifononow (~10 7 s -1 ), prowadz c do silnego obsadzenia poziomów metastabilnych 3 F 4 i 3 H 4, przyj to zerow populacj poziomów 3 H 5 oraz 3 F 2 ( 3 F 3 ) [11]. Wykorzystano nast puj ce zale no ci: dyb1 = R01Yb0 CDA2Yb1Tm 0 Yb1 CDA4Yb1Tm1 CDA6Yb1Tm3 (7) τ d Tm1 = C C + DA2 Yb1 Tm0 DA4 Yb1 Tm1 ( A A ) ( A A ) d Yb1 Tm Tm Tm3 (8) τtm1 Tm3 = C C DA4 Yb1 Tm1 DA6 Yb1 Tm3 Tm3 + ( A65 + A64 + A63 ) Tm6 (9) τtm3 d = C (10) Tm6 Tm6 DA6 Yb1 Tm3 τtm6 gdzie: R 01 szybko pompowania jonów Yb 3+, Yb0, Tm0 g sto populacji na poziomie podstawowym iterbu i tulu. Czasy ycia górnych poziomów laserowych domieszek τ Yb i τ Tm oraz prawdopodobie stwa przej promienistych akceptora A j przyj to na podstawie prac [11, 14], zak adaj c brak oddzia ywania mi dzy centrami aktywnymi domieszek. Wspó czynniki transferu energii CDAi = WDAR 6 pomi dzy wzbudzonym jonem donora a i-tym poziomem jonu akceptora okre lono na podstawie modelu Dextera i Miyakawe [16]: WDA = 2π H 2 DA S (11) DA η Rys. 5. Uproszczony schemat poziomów energetycznych uk adu Yb 3+ /Tm 3+ oraz mechanizm transferu energii. Fig. 5. Simpli ed diagram of energy levels of Yb 3+ and Tm 3+, showing the energy transfer mechanism. IV. Emisja w nad olecie, zaobserwowana w widmie luminescencji wiat owodu, powstaje w skutek relaksacji krzy- owej mi dzy jonami tulu znajduj cymi si w stanie wzbudzonym [7]. Tm( 3 F 2 ) + Tm( 3 H 4 ) Tm( 3 H 6 ) + Tm( 1 D 2 ) (6) W wyniku oddzia ywania jon Tm 3+ przechodz c z poziomu 3 F 2 na 3 H 6 oddaje cz energii jonom znajduj cym si na poziomie 3 H 4 powoduj c absorpcj i obsadzenie poziomu 1 D 2. Linia luminescencji o d ugo ci fali 351 nm powstaje na skutek przej cia 1 D 2 3 H Kinetyka g sto ci obsadze na poziomach metastabilnych gdzie: H DA okre la hamiltonian oddzia ywania, S DA przestrzenne pokrywanie si przekrojów czynnych na absorpcj akceptora i na emisj donora. Szybko pompowania okre- lono zgodnie z zale no ci R 01 = Pσ abs /Ahν, gdzie P to moc optyczna pompy, A przekrój wi zki promieniowania pompuj cego, σ abs przekrój czynny na absorpcj dla d ugo ci fali pompy, hν energia fotonu pompy. Do rozwi zania uk adu równa ró niczkowych (7 10) wykorzystano metod Runge-Kutty, przyjmuj c zerowe obsadzenie poziomów energetycznych w chwili t = 0. Parametry u yte w przedstawionym modelu kinetyki g sto ci obsadze na poziomach metastabilnych zestawiono w Tabeli 4. a Rys. 6 przedstawiono wyniki analizy kinetyki g sto- ci obsadze na poziomach 3 H 4, 3 F 4 i 1 G 4 jonu Tm 3+ oraz 2 F 5/2 jonu Yb 3+. Zwi kszenie mocy pompy powoduje równoczesny wzrost ilo ci jonów iterbu bior cych udzia w procesie transferu energii. W przypadku wprowadzenia promieniowania o mocy P pomp = 1 W, wszystkie jony iterbu zostaj wzbudzone do poziomu 2 F 5/2, z którego w wyniku przej- cia 2 F 5/2 2 F 7/2 nast puje bezpromienisty transfer energii do tulu, powoduj c wzrost g sto ci obsadzenia jego wy szych stanów energetycznych (Rys. 6b). MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010) 179
5 D. DOROSZ, J. MOJDA, M. KOCHAOWICZ, J. DOROSZ abela 4. Zestawienie parametrów przyj tych do analizy kinetyki g sto ci populacji. Table 4. Parameters used in the numerical analysis of population densities. Parametr Warto Parametr Warto Parametr Warto P 200 mw / 1000 mw σ abs 1, cm 2 A 0,1 mm 2 ν 3, s -1 h 6, J/s Tm 4, jon/cm 3 Yb 4, jon/cm 3 A s -1 A s -1 A s -1 A s -1 A s -1 A s -1 A s -1 τ Tm1 705 s τ Tm3 223 s τ Tm6 386 s τ Yb1 989 s C DA2 1, C DA4 1, C DA6 1, Analizuj c wyniki zaprezentowanego modelu nale y zauwa y, e wzrost mocy pompy zwi ksza zarówno g sto, jak i szybko obsadze w strukturze energetycznej Tm 3+, co powoduje wzrost intensywno ci emisji z poziomu 1 G 4 3 H 6 (λ = 477 nm). a) b) Rys. 6. G sto populacji w funkcji czasu przy mocy pompy wynosz cej: a) 200 mw i b) 1000 mw. Fig. 6. Population density as a function of time for pump power of: a) 200 mw and b) 1000 mw. 4. Wnioski Wytworzone szk o tellurowe domieszkowane jonami Yb 3+ i Tm 3+ charakteryzuje si nisk energi drga sieci, a wprowadzenie zwi zków uorku w postaci PbF 2 i LaF 3 umo liwi o zastosowanie du ej koncentracji jonów ziem rzadkich (1,2% mol.). Pobudzaj c wytworzone szk a diod laserow o d ugo ci fali 976 nm zaobserwowano siln niebiesk emisj odpowiadaj c przej ciu ( 1 G 4 3 H 6 ) w strukturze energetycznej jonów Tm 3+. Analizuj c wp yw zawarto ci Tm 3+ na poziom luminescencji uzyskanej na drodze mechanizmu upkonwersji okre lono, i najefektywniejszy transfer energii pomi dzy jonami Yb 3+ i Tm 3+ zachodzi w matrycy domieszkowanej w stosunku molowym Yb 3+ :Tm 3+ wynosz cym 1:0,1. W oparciu o nierezonansowy proces transferu energii mi dzy jonami Yb 3+ i Tm 3+ omówiono mechanizm upkonwersji. Wykorzystuj c model Dextera-Miyakawe wyznaczono wspó czynniki transferu energii C DA. Zaproponowano opis mechanizmu upkonwersji w oparciu o model matematyczny kinetyki g sto ci obsadze na poziomach metastabilnych jonu Tm 3+. a tej podstawie stwierdzono, e dla warto ci pompy P pomp = 1 W wszystkie jony iterbu zostaj wzbudzone na poziom 2 F 5/2, z którego w wyniku przej cia 2 F 5/2 2 F 7/2 nast puje bezpromienisty transfer energii do tulu, powoduj cy wzrost g sto ci obsadzenia jego wy szych stanów energetycznych. W rezultacie analizy w a ciwo ci termicznych i optycznych szkie tellurowych, wytworzono metod tyglow wiat owód typu double-clad. Jako materia na rdze u yto szk a charakteryzuj cego si najwi ksz intensywno ci emisji przy d ugo ci fali λ = 477 nm (TGPF101). W wyniku pobudzania wytworzonego wiat owodu promieniowaniem o d ugo ci fali λ p = 976 nm zaobserwowano dodatkow, nie obserwowan w szkle lini emisji przy d ugo ci fali 351 nm, odpowiadaj c przej ciu 1 D 2 3 H 6. Podzi kowanie Praca zosta a wykonana w ramach pracy Politechniki Bia- ostockiej W/WE/13/2006 i projektu rozwojowego MiSzW r R Literatura [1] Richards B., Shen S., Jha A., Tsang Y., Binks D.: Infrared emission and energy transfer in Tm 3 +, Tm 3+ -Ho 3+ and 180 MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010)
6 WIAT OWÓD DOMIESZKOWAY JOAMI Yb 3+ I Tm 3+ Tm 3+ -Yb 3+ -doped tellurite bre, Optics Express, 15, 11, (2007), [2] Wang J.S., Vogel E.M., Snitzer E.: Tellurite glass: a new candidate for ber devices, Opt. Mater., 3, (1994), [3] Feng L., Tang Q., Liang L., Wang J., Liang H., Su Q.: Optical transitions and up-conversion emission of Tm 3+ -singly doped and Tm 3+ /Yb 3+ -codoped oxy uoride glasses, J. Alloys Comp., 436, 1-2, (2007), [4] Digonet M.: Rare-Earth-Doped Fiber Lasers and Ampli ers, CRC Press Publishers, England, Ch. 3 (2001). [5] Malinowski M.: Lasery wiat owodowe, O cyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, (2003). [6] Scheps R.: Upconversion laser processes, Progress in Quantum Electronics, 20, 4, (1996), [7] Qin G., Qin W., Wu Ch., Huang S., Zhao D., Zhang J., Lu S.: Intense ultraviolet upconversion luminescence from Yb 3+ and Tm 3+ codoped amorphous uoride particles synthesized by pulsed laser ablation, Optics Comm., 242, 4-6, (2004), [8] Lin H., Liu K., Lin L., Hou Y., Yang D., Ma T., Yun Bun Pun E., An Q, Yu J., Tanabe S.: Optical parameters and upconversion uorescence in Tm 3+ /Yb 3+ -doped alkali-barium-bismuthtellurite glasses, Spectrochimica Acta, Part A, 65, 3-4, (2006), [9] You W., Huang Y., Chen Y., Lin Y., Luo Z.: The Yb 3+ to Er 3+ energy transfer in YAl 3 (BO 3 ) 4 crystal, Optics Comm., 281, 19, (2008), [10] Wang G., Dai S., Zhang J., Yang J., Jiang Z.: Upconversion emissions in Yb 3+ -Tm 3+ -doped tellurite glasses excited at 976 nm, J. Mater. Sci., 42, 3, (2007), [11] ie Q., Li X., Dai S., Xu T., Jin Z., Zhang X.: Energy transfer and upconversion luminescence in Tm 3+ /Yb 3+ codoped lanthanum-zinc-tellurite glasses, J. Luminesc., 128, 1, (2008), [12] Rakov., Maciel G., Sundheimer M., Menezes L., Gomes A., Messaddeq Y., Cassanjes F., Poirier G., Ribeiro S.: Blue upconversion enhancement by a factor of 200 in Tm 3+ -doped tellurite glass by codoping with d 3+ ions, J App. Phys. Comm., 92, (2002), [13] Rodriguez-Mendoza U.R., Rodriguez V.D., Martin L.R., Latin V., Mendez-Ramos J., unez P.: Cr 3+ -Tm 3+ energy transfer in alkali silicate glasses, J. Alloys Comp., , (2001), [14] Walsh B.M., Barnes.P., Reichle D.J., Jiang S.: Optical properties of Tm ions in alkali germinate glass, J. on- Crystal. Sol., 352, (2006), [15] Peng B., Izumitani T.: Blue, green, and 0.8 μm Tm 3+, Ho 3+ doped upconversion laser glasses, sensitized by Yb 3+, Opti. Mater., 4, (1995), [16] Terra I.A.A., de Camargo A.S.S., Terrile M.C., unes L.A.O., Spectroscopic investigations of OH - in uence on nearinfrared uorescence quenching of Yb 3+ /Tm 3+ co-doped sodium-metaphosphate glasses, J. Luminesc., 128, 5-6, (2008), MATERIA Y CERAMICZE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 2, (2010) 181
40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Szk a i wiat owody aktywne jako luminescencyjne ród a promieniowania
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 2, (2012), 172-176 www.ptcer.pl/mccm Szk a i wiat owody aktywne jako luminescencyjne ród a promieniowania DOMINIK DOROSZ*, MARCIN KOCHANOWICZ, JACEK MOJDA,
SPEKTROSKOPIA LASEROWA
SPEKTROSKOPIA LASEROWA Spektroskopia laserowa dostarcza wiedzy o naturze zjawisk zachodz cych na poziomie atomów i cz steczek oraz oddzia ywaniu promieniowania z materi i nale y do jednej z najwa niejszych
Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas
Slajd 1 Spektrometria mas i sektroskopia w podczerwieni Slajd 2 Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas Masa cząsteczkowa Wzór związku Niektóre informacje dotyczące wzoru strukturalnego związku
Spektroskopia UV-VIS zagadnienia
Spektroskopia absorbcyjna to dziedzina, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może z tą materią oddziaływać. Spektroskopia UV-VS zagadnienia promieniowanie
wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska
G ÓWNE CECHY WIAT A LASEROWEGO wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska - cz sto ko owa, - cz
Sensory optyczne w motoryzacji
Sensory optyczne w motoryzacji Grzegorz Antos Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Plan prezentacji 1. Zalety sensorów optycznych 2. Systemy bezpiecze stwa w motoryzacji 3. Porównanie rozwi za CCD i CMOS
jednoeksponencjalny (homogeniczny) wieloeksponencjalny (heterogeniczny) Schemat aparatury do zliczania pojedynczych fotonów skorelowanych czasowo.
Pomiar krzywych zaniku fluorescencji metod zliczania pojedynczych fotonów skorelowanych czasowo (metoda TCSPC - time correlated single photon counting) Zanik (homogeniczny) jednoeksponencjalny Zanik (heterogeniczny)
Projekt NCN DEC-2013/09/D/ST8/ Kierownik: dr inż. Marcin Kochanowicz
Realizowane cele Projekt pt. Badanie mechanizmów wpływających na różnice we właściwościach luminescencyjnych szkieł i wytworzonych z nich światłowodów domieszkowanych lantanowcami dotyczy badań związanych
Nowe rodzaje wiat owodów aktywnych dla laserów w óknowych
MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 62, 1, (2010), 74-80 www.ptcer.pl/mccm Nowe rodzaje wiat owodów aktywnych dla laserów w óknowych DOMINIK DOROSZ, MARCIN KOCHANOWICZ, JACEK MOJDA, JAN DOROSZ Politechnika
UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH
UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
spektroskopia UV Vis (cz. 2)
spektroskopia UV Vis (cz. 2) spektroskopia UV-Vis dlaczego? wiele związków organicznych posiada chromofory, które absorbują w zakresie UV duża czułość: zastosowanie w badaniach kinetyki reakcji spektroskop
Cel modelowania neuronów realistycznych biologicznie:
Sieci neuropodobne XI, modelowanie neuronów biologicznie realistycznych 1 Cel modelowania neuronów realistycznych biologicznie: testowanie hipotez biologicznych i fizjologicznych eksperymenty na modelach
2) Drugim Roku Programu rozumie się przez to okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.
REGULAMIN PROGRAMU OPCJI MENEDŻERSKICH W SPÓŁCE POD FIRMĄ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE W LATACH 2016-2018 1. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa o: 1) Akcjach rozumie się przez to
2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
I B. EFEKT FOTOWOLTAICZNY. BATERIA SŁONECZNA
1 OPTOELEKTRONKA B. EFEKT FOTOWOLTACZNY. BATERA SŁONECZNA Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności otoprądu zwarcia i otonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii
Agrofi k zy a Wyk Wy ł k ad V Marek Kasprowicz
Agrofizyka Wykład V Marek Kasprowicz Spektroskopia p nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię ę rozumianą jako zbiorowisko
7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód
Olej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym
Coraz częściej jako paliwo stosuje się biokomponenty powstałe z roślin oleistych. Nie mniej jednak właściwości fizykochemiczne oleju napędowego i oleju powstałego z roślin znacząco różnią się miedzy sobą.
Proste struktury krystaliczne
Budowa ciał stałych Proste struktury krystaliczne sc (simple cubic) bcc (body centered cubic) fcc (face centered cubic) np. Piryt FeSe 2 np. Żelazo, Wolfram np. Miedź, Aluminium Struktury krystaliczne
BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI
BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI Szkodliwe dzia anie promieniowania laserowego dotyczy oczu oraz skóry cz owieka, przy czym najbardziej zagro one s oczy. Ze wzgl du na kierunkowo wi zki zagro enie promieniowaniem
Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo fotowoltaiczne 1.0 WSTĘP Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany helu
PL 217782 B1. Układ impulsowego wzmacniacza światłowodowego domieszkowanego jonami erbu z zabezpieczaniem laserowych diod pompujących
PL 217782 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217782 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 389082 (22) Data zgłoszenia: 21.09.2009 (51) Int.Cl.
WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO
Nr ćwiczenia: 101 Prowadzący: Data 21.10.2009 Sprawozdanie z laboratorium Imię i nazwisko: Wydział: Joanna Skotarczyk Informatyki i Zarządzania Semestr: III Grupa: I5.1 Nr lab.: 1 Przygotowanie: Wykonanie:
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ mgr inŝ. Jacek Mariusz śmojda OPRACOWANIE ŚWIATŁOWODU AKTYWNEGO DOMIESZKOWANEGO JEDNOCZEŚNIE DWOMA LANTANOWCAMI Promotor: prof.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego. Ad. IV. Wykaz prac według kolejności ich wykonania. Ten
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Warszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
LVI OLIMPIADA FIZYCZNA 2006/2007 Zawody II stopnia
LVI OLIMPIADA FIZYCZNA 2006/2007 Zawody II stopnia Zadanie doświadczalne Energia elektronów w półprzewodniku może przybierać wartości należące do dwóch przedziałów: dolnego (tzw. pasmo walencyjne) i górnego
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE 1. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY W województwie łódzkim w maju 2002 r. w skład gospodarstw domowych wchodziło 2587,9 tys. osób. Stanowiły one 99,0%
System centralnego ogrzewania
System centralnego ogrzewania Zadaniem systemu ogrzewania jest zapewnienie odpowiedniej temperatury powietrza wewnątrz pomieszczeń w okresie zimy. Ogrzewanie wodne Ciepło dostarczane jest do budynku (instalacji
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
PL 217792 B1. Sposób termicznego łączenia w łuku elektrycznym włóknistych światłowodów fotonicznych
PL 217792 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217792 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 387170 (51) Int.Cl. G02B 6/24 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Efektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ DLA RADY NAUKOWEJ WYDZIAŁU ELEKTRONIKI POLITECHNIKI BIAŁOSTOCKIEJ
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Bielecki Warszawa, 14.08.2017r. RECENZJA ROZPRAWY DOKTORSKIEJ DLA RADY NAUKOWEJ WYDZIAŁU ELEKTRONIKI POLITECHNIKI BIAŁOSTOCKIEJ Tytuł rozprawy: Opracowanie szkła o luminescencji
Udoskonalona wentylacja komory suszenia
Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU Celem ćwiczenia jest zapoznanie z techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją
ZASTOSOWANIE LASERÓW W HOLOGRAFII
ZASTOSOWANIE LASERÓW W HOLOGRAFII Holografia - dzia optyki zajmuj cy si technikami uzyskiwania obrazów przestrzennych metod rekonstrukcji fali (g ównie wiat a, ale te np. fal akustycznych). Przez rekonstrukcj
INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP
INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3
Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej
Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej www.sad24.com Wszystkie poniższe informacje zostały przygotowane na podstawie obserwacji laboratoryjnych oraz lustracji wybranych
Sufity grzewczo-chłodzące Promienniki z płyt G-K. Ogrzewanie Chłodzenie Wentylacja Czyste powietrze
Sufity grzewczo-chłodzące Promienniki z płyt G-K Ogrzewanie Chłodzenie Wentylacja Czyste powietrze System sufitów gipsowo-kartonowych przeznaczonych do ogrzewania i chłodzenia Firma Zehnder oferuje system
Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2?
Kto poniesie koszty redukcji emisji CO2? Autor: prof. dr hab. inŝ. Władysław Mielczarski, W zasadzie kaŝdy dziennikarz powtarza znaną formułę, Ŝe nie ma darmowych obiadów 1. Co oznacza, Ŝe kaŝde podejmowane
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza
Transport Mechaniczny i Pneumatyczny Materiałów Rozdrobnionych. Ćwiczenie 2 Podstawy obliczeń przenośników taśmowych
Transport Mechaniczny i Pneumatyczny Materiałów Rozdrobnionych Ćwiczenie 2 Podstawy obliczeń przenośników taśmowych Wydajność przenośnika Wydajnością przenośnika określa się objętość lub masę nosiwa przemieszczanego
Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
SERI A 93 S E RI A 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB
SERIA E93 CONIC FRINCTION CONIC 2 SERIA 93 SERIA 93 O FLUSH GRID WITHOUT EDGE TAB Podziałka Powierzchnia 30 mm Flush Grid Prześwit 47% Grubość Minimalny promień skrętu taśmy Układ napędowy Szerokość taśmy
Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.
Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z
Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010
Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania
NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA
NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA Kraków 31.01.2014 Dział Techniczny: ul. Pasternik 76, 31-354 Kraków tel. +48 12 379 37 90~91 fax +48 12 378 94 78 tel. kom. +48 665 001 613
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe)
Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe) Witamy Cię na trzecim etapie Konkursu Przedmiotowego z Fizyki i życzymy
ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe. 2. Podstawowe informacje BHP. 3. Opis stanowiska pomiarowego. 4. Procedura pomiarowa
ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe Data wykonania ćwiczenia: Nazwa szkoły, klasa: Dane uczniów: 1 4 2 5 3 6 2. Podstawowe informacje BHP Możliwość porażenia prądem lampa jest zasilana
WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk
Sygn. akt II UK 27/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 3 lutego 2016 r. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki
Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
biuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,
Temat: Co to jest optymalizacja? Maksymalizacja objętości naczynia prostopadłościennego za pomocą arkusza kalkulacyjngo.
Konspekt lekcji Przedmiot: Informatyka Typ szkoły: Gimnazjum Klasa: II Nr programu nauczania: DKW-4014-87/99 Czas trwania zajęć: 90min Temat: Co to jest optymalizacja? Maksymalizacja objętości naczynia
Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy)
Instrukcja obsługi platformy zakupowej e-osaa (klient podstawowy) 1. Wejście na stronę http://www.officemedia.com.pl strona główną Office Media 2. Logowanie do zakupowej części serwisu. Login i hasło należy
Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.
Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu Regulamin Zarządu Stowarzyszenia Przyjazna Dolina Raby Art.1. 1. Zarząd Stowarzyszenia
POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY. PN-EN 1997-1:2008/Ap2. Dotyczy PN-EN 1997-1:2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne
POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY ICS 91.010.30; 93.020 PN-EN 1997-1:2008/Ap2 wrzesień 2010 Dotyczy PN-EN 1997-1:2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne Copyright by PKN, Warszawa 2010
USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Fizyka Laserów wykład 10. Czesław Radzewicz
Fizyka Laserów wykład 10 Czesław Radzewicz Struktura energetyczna półprzewodników Regularna budowa kryształu okresowy potencjał Funkcja falowa elektronu. konsekwencje: E ψ r pasmo przewodnictwa = u r e
ZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE
ZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE LESZEK MISZTAL Politechnika Szczeci ska Streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie metody rozwi zania problemu dotycz cego zaanga owania pracowników
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY
14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY Ruch jednostajny po okręgu Pole grawitacyjne Rozwiązania zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania
Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
OEM Sektor produktów oryginalnych. Współpraca w celu tworzenia indywidualnych rozwiązań dla sektora OEM
OEM Sektor produktów oryginalnych Współpraca w celu tworzenia indywidualnych rozwiązań dla sektora OEM Oferujemy Państwu, naszym partnerom B2B, innowacyjne, indywidualne rozwiązania dopasowane do konkretnych
LASERY I ICH ZASTOSOWANIE
LASERY CH ZASTOSOWANE Laboratorium nstrukcja do ćwiczenia nr Temat: Pomiar mocy wiązki laserowej 3. POMAR MOCY WĄZK LASEROWEJ LASERA He - Ne 3.1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą
Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007
Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych Michał Burdyński Koło o ISPE AMG 2007 Na początek trochę faktów Roczny wzrost przemysłu u opakowań farmaceutycznych szacuje się na poziomie
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
Lepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka?
Lepsze samopoczucie to lepsze oceny Jaka jest korzyść dla dziecka? Gdy dziecko przebywa w szkole, warunki nauki znacząco wpływają na jego samopoczucie i skuteczność przyswajania wiedzy. Uczenie się może
NUMER IDENTYFIKATORA:
Społeczne Liceum Ogólnokształcące z Maturą Międzynarodową im. Ingmara Bergmana IB WORLD SCHOOL 53 ul. Raszyńska, 0-06 Warszawa, tel./fax 668 54 5 www.ib.bednarska.edu.pl / e-mail: liceum.ib@rasz.edu.pl
Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice
J. Bargiel, H. Grzywok, M. Pyzik, A. Nowak, D. Góralski Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice Streszczenie W artykule przedstawiono główne elektroenergetyczne innowacyjne realizacje
INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.
INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających
Dr hab. inż. Marek Błahut, prof. nzw. w Pol. Śl Katedra Optoelektroniki Wydział Elektryczny Politechnika Śląska w Gliwicach
Dr hab. inż. Marek Błahut, prof. nzw. w Pol. Śl. 21.09.2017 Katedra Optoelektroniki Wydział Elektryczny Politechnika Śląska w Gliwicach RECENZJA pracy doktorskiej mgr inż. Tomasza Raginia zatytułowanej
PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO
Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA
Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020
Wsparcie wykorzystania OZE w ramach RPO WL 2014-2020 Zarys finansowania RPO WL 2014-2020 Na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 przeznaczono łączną kwotę
WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI
HYDRO-POMP WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI ANDRZEJ BŁASZCZYK GRZEGORZ KOŹBA MARIUSZ NAWROCKI ADAM PAPIERSKI ARTUR STANISZEWSKI MARIUSZ SUSIK DARIUSZ WOŹNIAK Licheń 2013 Modernizacje
Tester pilotów 315/433/868 MHz
KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Opis Przyciski FQ/ST DN UP OFF przytrzymanie
BADANIE WŁASNOŚCI FAL ELEKTOMAGNETYCZNYCH
Ćwiczenie nr 6 BADANIE WŁASNOŚCI FAL ELEKTOMAGNETYCZNYCH Aparatura Komputer, laser półprzewodnikowy (λ em = 650 nm) z obrotowym analizatorem, światłowody o różnej długości, aparat pomiarowy prędkości światła,
NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH
NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH Pozwalają zaoszczędzić do 80% energii elektrycznej i więcej! Strumień światła zachowuje 100% jakości w okresie eksploatacji nawet do 50.000 do 70.000 h tj. w okresie
PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla
LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDA DZENNE e LAORATORUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYH LPP 2 Ćwiczenie nr 10 1. el ćwiczenia Przełączanie tranzystora bipolarnego elem
ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRU OPTYCZNEGO DO BADANIA WIDM SYGNAŁÓW OPTYCZNYCH EMITOWANYCH PRZEZ WYŁADOWANIA NIEZUPEŁNE W OLEJU IZOLACYJNYM
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 82 Electrical Engineering 2015 Michał KOZIOŁ* ZASTOSOWANIE SPEKTROFOTOMETRU OPTYCZNEGO DO BADANIA WIDM SYGNAŁÓW OPTYCZNYCH EMITOWANYCH PRZEZ WYŁADOWANIA
PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH
PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Do celów projektowania naleŝy ustalić model procesu wytwórczego: Zakłócenia i warunki otoczenia Wpływ na otoczenie WEJŚCIE materiały i półprodukty wyposaŝenie produkcyjne
REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie
REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne
Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Bezprzeponowy Płytowy Gruntowy Wymiennik Ciepła PROVENT-GEO to unikatowe, oryginalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie zawartego gruncie chłodu latem oraz ciepła