GOSPODARKA PRZESTRZENNA

Transkrypt

1 GOSPODARKA PRZESTRZENNA Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady planowania i zagospodarowania przestrzennego jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.). Uzupełniającymi przepisami wykonawczymi, regulującymi szczegółowo zasady sporządzania opracowań planistycznych i wydawania decyzji administracyjnych są: - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U.2003 nr.164, poz.1587). - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U.2003 nr.164, poz.1588). - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy (Dz.U.2003 nr.164, poz.1589). - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. nr118, poz.1233). Zasadniczym celem tej ustawy, która zastąpiła ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym było stworzenie warunków do wzrostu gospodarczego przez zlikwidowanie barier utrudniających oraz nadmiernie wydłużających procesy inwestycyjne w budownictwie. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pozostał podstawowym instrumentem kształtowania struktury przestrzennej gmin,ale utrzymana została także możliwość określenia, w szczególnych przypadkach, warunków zabudowy i zagospodarowania terenu bez konieczności uchwalania planu miejscowego. Mówiąc o podstawach prawnych planowania i zagospodarowania przestrzennego należy pamiętać, że w szerokim ujęciu tej problematyki mamy do czynienia z bardzo wieloma ustawami (ok. 60), które jako tzw. przepisy odrębne regulują sposoby ujmowania poszczególnych zagadnień w dokumentach planistycznych. Przepisy te dotyczą m.in. ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego, zagadnień transportowych i uzbrojenia terenów budowlanych, gospodarki nieruchomościami, obronności państwa itp. Uregulowania zawarte w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w ustawie o gospodarce nieruchomościami wiążą wartość nieruchomości z ustaleniami planów zagospodarowania. Plan zagospodarowania, w warunkach gospodarki rynkowej wykorzystuje wartość nieruchomości jako instrument przy realizacji ustaleń, zaś odpowiednie zapisy planu w sposób istotny kreują wartość nieruchomości. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa: 1) zasady kształtowania polityki przestrzennej 2) zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy.

2 W szczególności ustawa: - nakłada na administrację rządową i samorządową obowiązek kształtowania polityki przestrzennej, - upoważnia samorządy gmin do stanowienia przepisów prawa miejscowego w sprawach przeznaczania i zagospodarowania terenów, - określa postępowanie administracji rządowej i samorządów województw związane z realizacją ponadlokalnych zadań publicznych, - zobowiązuje potencjalnych inwestorów do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, - określa skutki finansowe uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nakłada na wszystkie podmioty administracji publicznej obowiązek kształtowania polityki przestrzennej poprzez prowadzenie stosownych analiz i studiów oraz opracowywanie koncepcji, planów i programów. Obowiązek ten został skonkretyzowany w odniesieniu do: a. Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, które jest zobowiązane do sporządzenia "Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju". Koncepcja ta jest przedkładana Radzie Ministrów, która ustala w jakim zakresie będzie ona stanowić podstawę sporządzania programów dla realizacji ponadlokalnych celów publicznych. Koncepcja przedkładana jest także sejmowi RP. Aktualna Koncepcja... jest opublikowana w Monitorze Polskim Nr 26 z 2001r. b. Sejmiku wojewódzkiego, który sporządza i uchwala plan zagospodarowania przestrzennego województwa. c. Zarządów gmin, które sporządzają "Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy". Studium jest przedkładane do zaopiniowania i uzgodnienia właściwym organom administracji rządowej i samorządowej, a następnie uchwalane przez radę gminy. d. Powyższe dokumenty są aktami polityki przestrzennej. Nie tworzą one zobowiązań prawnych wykraczających poza układ administracji publicznej. Tym samym nie stanowią podstawy materialno prawnej do podejmowania jednostkowych decyzji administracyjnych w sprawach zagospodarowania przestrzennego Na gruncie omawianej ustawy realizacja polityki przestrzennej rządu i samorządów wojewódzkich (powiat nie jest podmiotem polityki przestrzennej) polega na wprowadzeniu ponadlokalnych zadań celu publicznego do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W tym celu poszczególni ministrowie sporządzają stosowne programy, które po zatwierdzeniu stają się podstawą do wpisania zadań ponadlokalnych do rejestru prowadzonego przez odpowiedniego terytorialnie wojewodę i są wpisywane do planu zagospodarowania przestrzennego województwa.

3 Wpisanie zadania do rejestru wojewódzkiego i do planu województwa daje z kolei podstawę do rozpoczęcia negocjacji z gminą na temat warunków wprowadzenia danego przedsięwzięcia do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w tym określenie zobowiązań finansowych. Negocjacje prowadzi marszałek województwa. Koszty wprowadzenia ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa do planu miejscowego oraz zwrotu wydatków na odszkodowania o których mowa w art.36 ustawy a także koszty przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów realizacji zadań gminnych SA ustalane w umowie zawartej między marszałkiem wojewódzkim a wójtem,burmistrzem albo prezydentem miasta. Gmina, przy zachowaniu procedur ustawowych, ma obowiązek uwzględnienia w studium gminy i w planie miejscowym ponadlokalnych zadań publicznych. Nie wywiązanie się gminy z tego obowiązku skutkuje tym, że wojewoda sporządza taki plan i wprowadza go w życie w trybie zarządzenia zastępczego. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (studium gminne) nie jest aktem prawa miejscowego ale wyraża politykę przestrzenną gminy. Ustalenia studium gminnego są wiążące dla organów gminy przy uchwalaniu planów miejscowych, a więc mają także wpływ na rynek nieruchomości. W studium określa się w szczególności A. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przeznaczeniu terenów. B. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy. C. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów,ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; D. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; E. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej ; F. Obszary na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; G. Obszary na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa; H. Obszary dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania na podstawie odrębnych przepisów w tym obszary wymagające przeprowadzenia scalenia podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni. sprzedaży powyżej 2000m2 oraz obszary przestrzeni publicznej.

4 I. Obszary dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. J. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. K. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania mas ziemnych. L. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej. M. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji. N. Granice stref zamkniętych i ich stref ochronnych. O. Inne obszary problemowe w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Rola i znaczenie planów miejscowych Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego ustalają przeznaczenie terenu oraz określają sposób ich zagospodarowania i zabudowy. Plan miejscowy jest jedynym dokumentem planistycznym z zakresu zagospodarowania przestrzennego posiadającym status aktu prawa miejscowego. Oznacza to, że jego ustalenia maja charakter powszechnie obowiązującego prawa i w związku z tym może on stanowić podstawę materialno- prawną wydawania jednostkowych decyzji administracyjnych. Żaden inny dokument planistyczny nie spełnia takiej funkcji. Szczególne znaczenie planu miejscowego polega na tym, że jego ustalenia, wraz z innymi przepisami powszechnie obowiązującego prawa, kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Planowanie przestrzenne spełnia szereg funkcji a w szczególności: - uwzględnia i chroni istniejące wartości przyrodnicze, kulturowe i społeczne, - zapewnia ład przestrzenny oraz właściwe warunki do zamieszkania, pracy i wypoczynku, łagodzi konflikty między interesem publicznym a indywidualnym, zapewnia możliwości rozwoju obszaru, tworzy nowe wartości estetyczne, stymuluje przyrost dochodów budżetowych, zapewnia poszanowanie prawa własności, uwzględnia walory ekonomiczne przestrzeni, wpływa na wzrost wartości nieruchomości. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, do stanowienia którego wyłączne kompetencje posiada rada gminy zaś organem sporządzającym plan miejscowy jest wójt, burmistrz, prezydent. W miejscowym obowiązkowo: planie zagospodarowania przestrzennego określa się - przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania;

5 - zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; - zasady ochrony środowiska,przyrody i krajobrazu kulturowego; - wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych; - parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy; - granice i sposoby zagospodarowania terenów lub terenów podlegających ochronie, w tym terenów górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych; - szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym; - szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy; - zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; - sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; - stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę jednorazową (planistyczną) o której mowa w art.36 ust.4. - Ponadto, w zależności od potrzeb, w planie określa się: - granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; - granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej; - granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji; - granice terenów pod budowę obiektów handlowych o pow. sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej.; - granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz służących organizacji imprez masowych; - granice pomników zagłady i ich stref ochronnych a także ograniczenia dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej. Miejscowy plan zasadniczo sporządza się w skali 1:1000, a w uzasadnionych przypadkach 1:500 lub 1:2000 w szczególnym przypadku w skali 1:5000. Do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dołącza się obowiązkowo prognozę skutków wpływu ustaleń planu na środowisko oraz prognozę skutków finansowych uchwalenia planu. Sporządzenie miejscowych planów nie jest obecnie obligatoryjne. Ustawa określa jednak sytuacje, w których sporządzenie planu staje się obowiązkowe. Sytuacje takie mogą wynikać z:

6 - przepisów szczególnych (innych ustaw, np. z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych), - ustaleń studium gminy w zakresie lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, przestrzeni publicznych, obszarów scaleń i podziałów. Tryb uchwalania Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, do stanowienia którego wyłączne kompetencje posiada rada gminy. Organem sporządzającym plan miejscowy jest wójt, burmistrz, prezydent. Ustawa w art. 17, w sposób precyzyjny określa procedurę sporządzenia planów miejscowych. Na podkreślenie zasługują zwłaszcza następujące rozwiązania: - Obowiązek zawiadamiania o przystąpieniu do sporządzania planu - Możliwość składania wniosków do planu. - Uzgadnianie projektu z organami administracji rządowej. - Wykładanie projektu do publicznego wglądu. - Przeprowadzanie dyskusji publicznej nad projektem. - Możliwość składania uwag do projektu. Procedura sporządzania planu gwarantuje pełną jawność postępowania. Plan miejscowy jest dokumentem ogólnodostępnym, a tekst planu i rysunek musi być opublikowany w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Warunki zabudowy i zagospodarowania terenu określane są w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Na jego podstawie wydawane są bezpośrednie decyzje o pozwoleniu na zabudowę. W przypadku braku planu miejscowego, zmiana zagospodarowania terenu, polegająca na wykonaniu obiektu budowlanego, wymaga ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w drodze decyzji administracyjnej, do wydania której upoważnienie mają organy samorządowe (wójt, burmistrz, prezydent).. Dla inwestycji celu publicznego warunki te są ustalane w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, zaś dla inwestycji pozostałych (prywatnych) w decyzji o warunkach zabudowy. Decyzja te są wydawane na podstawie przepisów szczególnych (ustaw), na wniosek zainteresowanego (potencjalnego inwestora). Nie rodzą one jednak żadnych praw do terenu. Wiążą natomiast organ wydający pozwolenie na budowę. Pozwolenie na budowę może otrzymać tylko ten adresat decyzji, który wykaże się prawem do terenu.

7 Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków: - co najmniej jedna działka jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy; - teren ma dostęp do drogi publicznej; - teren posiada odpowiednie uzbrojenie; - teren nie wymaga zgody rolnej (leśnej) lub zgodę taką już posiada; - decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi. Jeżeli decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzja o warunkach zabudowy wywołuje skutki finansowe określone w art.36 ustawy mają zastosowanie przepisy dotyczące odszkodowań i opłaty jednorazowej określone w art. 36 i art. 37. Rekompensowanie skutków uchwalenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Poszanowanie prawa własności Rozstrzygnięcia planistyczne ograniczające prawo własności muszą się mieścić w ramach wyznaczonych przez przepisy Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. a w szczególności w art. 20, art. 21,art. 31 i art. 64. Zgodnie z w/w przepisami własność może być ograniczana tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie,w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują wraz z innymi przepisami sposób wykonywania prawa własności nieruchomości, stąd konieczność poszanowania, konstytucyjnie chronionego, prawa własności. Poszanowanie prawa własności w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przejawia się w szczególności, w następujących ustaleniach; - w zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności oraz potrzeby interesu publicznego. - w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, - uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności ze stanu prawnego gruntów. - obowiązek wykazania, że naruszenie prawa własności przez ustalenia planu jest niezbędne i dopuszczalne w oparciu o przepisy prawa - gwarancja pełnej rekompensaty w przypadku naruszenia prawa własności w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego bądź wydaniem decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego czy wydaniem decyzji o warunkach zabudowy -w

8 przypadku braku planu miejscowego (odszkodowanie, wykupienie, ewentualnie zamiana), - ustawa wprowadza system skutków materialnych, wiążący właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości jak również gminę. Odszkodowania Jeżeli ustalenia planu miejscowego spowodują ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, bądź jej części przez właściciela lub użytkownika wieczystego, może on zażądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę, wykupienia nieruchomości lub jej części. Gmina może zaoferować również dokonanie zamiany nieruchomości na inną. W przypadku obniżenia wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu oraz nie skorzystania z w/w praw przez właściciela lub użytkownika wieczystego, zbywając tę nieruchomość może on żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. Roszczenia w tym zakresie można zgłaszać do gminy w terminie 5 lat od dnia w którym miejscowy plan lub jego zmiana stały się obowiązujące. Wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości ustala się na dzień jej zbycia. Obniżenie wartości nieruchomości stanowi różnicę pomiędzy wartością nieruchomości określoną z uwzględnieniem przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu, a jej wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego przed zmianą planu lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem. Przy określaniu wartości nie uwzględnia się części składowych tej nieruchomości.. Zasady określania wartości nieruchomości oraz osoby uprawnione do określenia jej wartości ustalają przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Obowiązek wynikający z roszczeń powinien zostać wypełniony przez gminę w ciągu 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku, chyba, że strony postanowią inaczej. W przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania przysługują ustawowe odsetki. Sądy powszechne są właściwe do rozstrzygania sporów w tych sprawach. Opłata jednorazowa (planistyczna)

9 System skutków materialnych dotyczy również właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości poprzez obowiązek dokonania opłaty jednorazowej ( planistycznej) na rzecz gminy w przypadku wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego. Jeżeli w związku z uchwaleniem albo zmianą planu miejscowego wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz lub prezydent pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie,określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Stawkę procentową służącą naliczeniu opłaty ustala się obowiązkowo w planie. Nie może być ona wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego. Opłatę ustala wójt,burmistrz albo prezydent miasta w drodze decyzji administracyjnej, bezzwłocznie,po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego, przesłanego przez zobowiązanego ustawą notariusza. Od decyzji o naliczeniu opłaty planistycznej właściciel lub użytkownik wieczysty ma prawo złożyć odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji wójta (burmistrza lub prezydenta miasta), a na decyzję wydaną przez kolegium może złożyć skargę do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przedstawiają okresowo, co najmniej raz w roku na sesji rady gminy informacje o zgłoszonych żądaniach odszkodowawczych i wydanych decyzjach ustalających opłatę jednorazową. Ustawowo legitymowaną przyczyną wymiaru opłaty jednorazowej (planistycznej) jest założenie, że na skutek zbycia właściciel (użytkownik wieczysty) uzyskał dochód pochodny wprost od przyrostu wartości na skutek działań planistycznych. Opłatę jednorazowa, pobiera się jeżeli zostały spełnione dwie przesłanki ; - właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa nieruchomość oraz - jednocześnie na skutek uchwalenia planu miejscowego lub jego zmiany nastąpił wzrost wartości nieruchomości. Wyłączną przyczyną ustalania i pobierania opłata jednorazowej jest wzrost wartości nieruchomości tylko z tytułu uchwalenia planu miejscowego lub jego zmiany. Inne przyczyny powodujące wzrost wartości nieruchomości (np. budowa infrastruktury technicznej, podział nieruchomości, scalenie i podział,realizacja inwestycji) nie powodują ustalenia i pobrania opłaty jednorazowej. Jeżeli, nie nastąpił wzrost wartości opłaty nie pobiera się. Przepis ustawy uzależnia pobranie opłaty od dokonania czynności zbycia, a więc od uzyskania dodatkowego dochodu z tytułu przyrostu wartości na skutek działań planistycznych.

10 Opłaty nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na następcę. Wynikający z ustawy obowiązek pobrania opłaty jednorazowej w przypadku zbycia nieruchomości, której wartość wzrosła w związku z uchwaleniem nowego lub zmienionego planu, wyklucza możliwość ustalenia w tym planie zerowej stawki procentowej służącej naliczaniu tej opłaty. Jeżeli w okresie pięciu lat od daty kiedy plan miejscowy wszedł w życie nie nastąpi zbycie nieruchomości to pomimo, że plan został uchwalony lub nastąpiła jego zmiana powodująca wzrost wartości nieruchomości, opłaty nie pobiera się. Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości,której wartość wzrosła w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego, może żądać od wójta, burmistrza, prezydenta- również przed jej zbyciem- wydania decyzji ustalającej wysokość opłaty jednorazowej. Zatem postępowanie o naliczanie opłaty jednorazowej może być wszczęte nie tylko z urzędu, ale także na wniosek dotychczasowego właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości. Postępowanie z urzędu może być wszczęte tylko po uprzednim zbyciu nieruchomości, natomiast postępowanie na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego może być wszczęte przed dokonaniem zbycia nieruchomości. Jeżeli zostanie wydana decyzja o naliczeniu opłaty planistycznej w postępowaniu wnioskowym, to nie jest już prawnie dopuszczalne ponowne naliczenie tej opłaty, chociażby po zbyciu nieruchomości, z uwagi na to, iż sprawa naliczenia tej opłaty została już rozstrzygnięta decyzją administracyjną. Tym samym, naliczenie opłaty planistycznej w decyzji wydawanej w postępowaniu wnioskowym stanowi rozstrzygnięcie administracyjnej sprawy naliczenia tej opłaty (ustalenia jej wysokości), bez względu na to, czy po wydaniu tej decyzji, a przed upływem ustawowego terminu 5 lat (od dnia obowiązywania nowego planu miejscowego lub zmiany dotychczasowego planu), nieruchomość zostanie zbyta, czy też nie. Wydanie decyzji o naliczeniu opłaty planistycznej w postępowaniu wnioskowym wyklucza dopuszczalność wydawania następnie decyzji o naliczeniu opłaty po zbyciu nieruchomości. Prognoza skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Prognoza skutków finansowych uchwalenia planu miejscowego rozszerza zakres opracowania planu, poprzez uwzględnienie walorów ekonomicznych przestrzeni i rynkowego charakteru gospodarki. Powoduje urealnienie zamierzeń planistycznych gmin; daje podstawy ustalenia w planie miejscowym stawki procentowej do opłat z tytułu wzrostu wartości nieruchomości oraz wyboru wariantów koncepcji planistycznych i ustaleń planu w zakresie zasięgu lokalizacji poszczególnych funkcji a także ogranicza zapisy powodujące rekompensaty. Prognoza skutków finansowych ustaleń planu miejscowego wskazuje wydatki i dochody związane z planem miejscowym, wskazuje działania, jakie należy

11 podejmować w zakresie gospodarki przestrzenią, aby przewidywane zamierzenia planu zostały zrealizowane.. Skutki te wynikają w szczególności i są związane ze zmianami wartości nieruchomości. Prognoza tych skutków opiera się o wartość nieruchomości, o prognozę przyrostu lub spadku wartości i o prognozę kosztów. Prognoza skutków finansowych powinna być sporządzana łącznie z projektem planu miejscowego. Prawidłowe wykonanie ocen w tym zakresie pozwala radzie gminy na świadome kształtowanie ustaleń planu miejscowego w zależności od finansów, będących w dyspozycji gminy. Prognoza skutków powinna prowadzić do podjęcia optymalnych decyzji, czyli do uchwalenia takiego planu, którego skutki finansowe będą stosunkowo najlepsze w określonym czasie i warunkach! Wpływ ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wydatki finansowe gminy a. Odszkodowania finansowe za negatywne skutki dla nieruchomości wywołane miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. (obowiązek wykupienia nieruchomości lub jej części, odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę,możliwość zaoferowania przez gminę nieruchomości zamiennej) b. Wydatki związane z wykupieniem nieruchomości dla realizacji celów publicznych. (gmina realizując zadania własne i przepisy prawa musi w szczególności nabyć nieruchomości przeznaczone pod: drogi gminne, lokalne cele publiczne, tereny zielone itp.) c. Wydatki finansowe związane z kosztami budowy infrastruktury. (do zadań gminy należy budowa m.in. - dróg gminnych, sieci kanalizacyjnych, sieci deszczowej, sieci wodociągowej, sieci gazowej, sieci energetycznej i oświetlenia ulic,sieci telekomunikacyjnej, urządzenia terenów zielonych). d. Wydatki finansowe związane z procesem inwestycyjnym. (gmina ponosi wydatki na; opracowanie miejscowego planu zagospodarowania Przestrzennego, wykonanie wycen dla różnych celów, wynikających z ustaleń m. p. z. p. lub ich realizacji np. wyceny związane z wykupem gruntów pod drogi, tereny zielone, oraz wyceny związane z opłatami, odszkodowaniami itp.)

12 Wpływ ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na dochody gminy. a. Opłata planistyczna (Z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem albo zmianą m. p. z.p. gdy właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa te nieruchomość w terminie 5 lat od dnia w którym plan miejscowy stał się obowiązujący. Jednorazowa opłata nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości tej nieruchomości.) b. Opłaty adiacenckie (Z tytułu uzbrojenia w infrastrukturę techniczną, urządzenia bądź modernizacji drogi ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości, której stworzono warunki do korzystania z infrastruktury. Z tytułu podziału nieruchomości ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej podziałem. Z tytułu scalenia i podziału nieruchomości ponosi właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości objętej scaleniem i podziałem. Stawkę od wzrostu wartości nieruchomości w wysokości max. 50% uchwala Rada Gminy. Opłaty są ustalane przez wójta w drodze decyzji.) c. Dochody z podatku od nieruchomości (- Zmiana podatku z rolnego lub leśnego na podatki od nieruchomości -Podatki od budynków i budowli terenach objętych). d. Dochody związane z obrotem nieruchomościami (Podatki od czynności cywilno-prawnych). wybudowanych na Wpływ ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na wartość nieruchomości Poziom cen nieruchomości gruntowych jest nie tylko wynikiem praw rynku. Działalność planistyczna, wprowadzając przepisy ograniczające prawo swobodnego dysponowania własnością, wpływa również na ich wartość. W rezultacie czego cena gruntu jest uzależniona od jego położenia i przeznaczenia ustalonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W każdej z funkcji określonej planem grunt będzie w innym stopniu uczestniczył w tworzeniu dochodu, a więc inna będzie renta gruntowa i inna wartość gruntu. Do czynników powiązanych lub wynikających z planów przestrzennych i mających wpływ na wartość należą:

13 - przeznaczenie (funkcja) terenu - lokalizacja danej funkcji w stosunku do innych funkcji - lokalizacja danej funkcji w stosunku do elementów ukształtowania przestrzennego (np. dróg, do centrum, do terenów zielonych itd.) - ograniczenia wynikające z zasad kształtowania form przestrzennych (np. rodzaj zabudowy, gabaryty, parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy) - ustalenia dotyczące przewidywanego zakresu uzbrojenia i wyposażenia terenu w urządzenia infrastruktury i społecznej - ograniczenia w sposobie użytkowania poszczególnych terenów (np. ograniczenia wynikające z utworzenia stref ochronnych lub chronionych, zasady ochrony zabytków, przyrody, krajobrazu itp.).