nowelizacji Zgłaszający Treść redakcyjna redakcyjna projektu Jednostka Jednostka ej ustawy Nr uwagi obowiązując

Transkrypt

1 Nr uwagi Jednostka redakcyjna obowiązując ej ustawy Jednostka redakcyjna projektu nowelizacji Zgłaszający Treść 1 ogólne ogólne KIGEiT Według projektodawców potrzeba przedłożenia projektu podyktowana jest prawie trzyletnim okresem obowiązywanie ustawy z 16 lipca 2004 roku - Prawo telekomunikacyjne ( ) oraz potrzebami wprowadzenia nowych regulacji prokonsumenckich w szczególności w celu zagwarantowania skuteczniejszej ochrony użytkowników. Konieczne stało się zapewnienie bardziej elastycznych metod rozstrzygania kwestii spornych. Biorąc to pod uwagę projekt wprowadza alternatywne metody rozstrzygania sporów zarówno pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi, jak i pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami. Odnosząc się już do samej preambuły uzasadnienia projektu zasadne jest podnieść, iż wypracowany projekt winien niewątpliwie uwzględniać nie tylko zagwarantowanie skutecznej ochrony użytkowników końcowych, ale przede wszystkim stać się realną i stabilną podstawą prawną do zagwarantowania przedsiębiorcom telekomunikacyjnym możliwości rozwoju gospodarczego. W konsekwencji pozwoli to m.in. na wspieranie równoprawnej i skutecznej konkurencji w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych oraz rozwój i wykorzystanie nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej, a w dalszej jeszcze konsekwencji zapewnienie użytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych, a zatem osiągnięcie celów określonych w art. 1 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Jednocześnie zauważyć należy, iż ustosunkowanie się do przedstawionego przez Ministerstwo Infrastruktury projektu (dodać należy obszernego projektu) stwarza istotne trudności ze względu na dwie okoliczności. Po pierwsze przedstawione uzasadnienie projektu wydaje się niewystarczające do tak obszernej regulacji, w szczególności brak analizy konsekwencji prawnych i ekonomicznych wynikających z projektowanych zmian dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Po drugie stosunkowo krótki czas, jaki jest na zaopiniowanie projektu, pozwala jedynie na przedstawienie niektórych uwag do noweli prawa telekomunikacyjnego, nie pozwala natomiast rzetelnie przeprowadzić analizy skutków wprowadzenia nowelizacji, w tym zasad finansowania działalności telekomunikacyjnej. Pamiętać należy, iż ramy prawne prowadzenia działalności telekomunikacyjnej nie powinny pogłębiać istniejących barier, lecz powinny pozwolić polskim przedsiębiorcom telekomunikacyjnym konkurować na rynku europejskim i stworzyć dla odbiorców usług ciekawą i nowoczesną ofertę usługową. Ponadto umożliwienie przedsiębiorcom telekomunikacyjnym prowadzenie zyskownej działalności, to również zwiększenie dochodów budżetu Państwa z tytułu odprowadzanych podatków. 2 ogólne ogólne PIIT Jak wynika z uzasadnienia załączonego do projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 16 lipca 2004r. Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw - oznaczonego datą r. - jako proponowany zakres nowelizacji wskazano potrzebę wprowadzenia: 1)nowych regulacji prokonsumenckich, w szczególności w celu zagwarantowania skuteczniejszej ochrony użytkowników 2)a także konieczność wprowadzenia alternatywnych metod rozstrzygania sporów: pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi jak i pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami, w celu zapewnienia bardziej elastycznych metod rozstrzygania tych sporów. Uwagi ogólne Projektowana nowelizacja we wskazanym w pkt 1 zakresie jednak nie jest adekwatna do zaprezentowanych zamierzeń, można nawet stwierdzić, że wręcz nie jest prokonsumencka. Przykładowo wskazać należy w tym miejscu projekt zmiany przepisu art. 91 przepis tego artykułu znajduje się w rozdziale Świadczenie usługi powszechnej który reguluje przystępność ceny pakiety cenowe dla konsumentów o niskich dochodach i o szczególnych potrzebach społecznych nie definiując tych pojęć a jednocześnie pozostawiając w katalogu zestawie usługi powszechnej (art. 81) wyrażenie osoba niepełnosprawna zabieg ten sugeruje, że chodzi o dwie różne grupy recipientów. Z drugiej strony po stronie adresata wypowiedzi przedsiębiorcy wyznaczonego powstaje obowiązek: a)zapewnienia specjalnego pakietu cenowego, b)stosowania ujednoliconych taryf, c)stosowania cen nieprzekraczających ceny maksymalne usługi powszechnej albo poszczególnych usług wchodzących w jej skład określonych przez Prezesa UKE. Odnośnie specjalnego pakietu cenowego regulacja stanowi, że: a)będzie świadczony na warunkach innych niż zwykłe warunki komercyjne b)może być świadczony bez konieczności realizacji uprawnienia, o którym mowa w art. 72 ust. 1, o ile wykaże [przedsiębiorca wyznaczony], że przychody z tytułu świadczenia pakietu specjalnego nie doprowadzą do pokrycia kosztów świadczenia tego pakietu. Zatem nałożony został obowiązek oferowania pakietu specjalnego, który może być świadczony (bez konieczności ) pod warunkiem (o ile wykaże.), a zatem w chwili oferowania przedsiębiorca musi wykazać, że przychody ( ) nie doprowadzą do pokrycia kosztów świadczenia tego pakietu wątpliwość budzi możliwość 1

2 realizowania przez przedsiębiorcę wyznaczonego opisanego obowiązku w sposób racjonalny, a z drugiej strony - możliwość korzystania z tego uprawnienia przez konsumenta. Pozostałe uwagi do art. 91 znajdują się w uwagach szczegółowych. A zatem wskazane uchybienia nie przyniosą zmierzonego efektu, jakim jest deklarowane spojrzenie prokonsumenckie. Kolejnymi bardzo istotnymi kwestiami na tle projektowanych zmian są: 1) faktyczne wyłączenie przedsiębiorców telekomunikacyjnych spod działania ustawy o swobodzie działalności gospodarczej poprzez wprowadzenie centralnego zarządzania działalnością przez Prezesa UKE, którego decyzje często są niezgodne z przepisami UE w zakresie m.in. możliwości: a) bezpośredniego ustalania, podziału cen oraz ustalania cen minimalnych czy maksymalnych, b) odrzucania ofert ramowych operatora, c) ustalania bądź modyfikowania pozycji rynkowej w sposób arbitralny, 2) tworzenie barier administracyjno-finansowych poprzez: a) zgłaszanie sprzeciwu od wzorów umów, co spowalnia procedurę wprowadzania nowych usług, b) arbitralne nakładanie obowiązków w zakresie usługi powszechnej nierekompensujące faktycznie kosztów tej usługi poprzez narzucenie niekorzystnej metody porównywania kosztów świadczenia takiej usługi co de facto zwiększą koszty tych usług dla konsumenta, a więc nie jest to posunięciem prokonsumenckim, c) eskalację prawa Prezesa UKE do żądania informacji, w tym całości dokumentacji związanej z audytem, poświadczonej notarialnie, a także wszystkich dokumentów związanych z działaniem spółki 3) wprowadzanie tzw. kontroli korespondencyjnej, która jest i obecnie stosowana, a więc przed projektowaną zmianą ustawy zmiana art. 199 i nast., 4) zwiększanie kosztów działalności gospodarczej w tym opłat, poprzez zwiększenie: a) wymiaru kar - przy czym regulacje unijne wyraźnie stanowią o ich proporcjonalności - i rozszerzenie ich katalogu, b) rozszerzenie zadań na rzecz bezpieczeństwa państwa, ochrony danych osobowych c) kosztów wprowadzenia usług o podwyższonej opłacie, d) ilości informacji przekazywanych do UKE a także abonentów, e) rozciągnięcie obowiązku odszkodowawczego na wszystkie rodzaje usług 5) generowanie - poprzez opisane wyżej działania - barier dla rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, co jest niezgodne z prawem UE, 6) odejście od zasad rynkowych w przedmiocie przetargów na częstotliwości przez zastąpienie ich niedookreślonymi kryteriami oraz uznaniowością urzędników, 7) wykreowanie SUPER ORGANU organu administracji łączności prowadzącego politykę regulacyjną, który w wyniku projektowanych w ostatnich miesiącach nowelizacji ustaw: Prawa telekomunikacyjnego, Prawa pocztowego, o radiofonii i telewizji, o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, o świadczeniu usług drogą elektroniczną wykonuje zadania w obszarach wskazanych w wymienionych ustawach a także w zakresie gospodarki częstotliwości, kompatybilności elektromagnetycznej, nadzoru rynku wyrobów, poprzez: a) wydawanie decyzji i postanowień, b) wykonywanie kontroli przestrzegania ich wykonania a także przestrzegania przepisów, c) prowadzenie postępowania pokontrolnego, d) nakładanie kary, e) prowadzenie postępowania egzekucyjnego, f) a także wykonywanie działalności dydaktycznej g) opracowywanie wskazanych przez ministra właściwego do spraw łączności projektów aktów prawnych w zakresie łączności - ponadto ten sam organ prowadzi postępowanie mediacyjne, przy tym też organie regulacyjnym działa stały polubowny sąd konsumencki. Trudno odnieść się i w sposób rzetelny oraz wyczerpujący wnieść uwagi do regulacji odnoszących się: - w np. art. 59 ust. 2, 63a, 70 w kontekście pojęcia abonent - skoro brakuje informacji odnośnie kierunku rozwiązania problemów podniesionych w opinii do proj. oznaczonego datą 20 grudnia 2007 a dotyczących konsekwencji zmian definicji abonenta a także - do zawartej w pkt 14 art. 1 a dotyczącej art. 39 ust. 1, skoro zawiera odesłanie do art. 25 ust. 4, który ulega nowelizacji w projekcie tzw. unijnym, do którego zgłaszane były poważne zastrzeżenia również co do jego zgodności z dyrektywami WE. 3 art. 1 ust. 3 KIGEiT Stosownie do art. 1 ust. 3 Przepisy ustawy nie naruszają przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331), ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, z pózn. zm.3)) oraz ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług droga elektroniczna (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z pózn. zm.4)). ;Poddać pod rozwagę należy przemyślenie koncepcji nie naruszania przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 1992 roku o radiofonii i telewizji tym bardziej, że w świetle projektów zmian statusu KRRiT oraz jej kompetencji część uprawnień przysługujących do tej pory Przewodniczącemu KRRiT ma zostać przejęta przez Prezesa UKE m.in. poprzez modyfikację art. 192 Pt i włączenie w zakres kompetencji Prezesa UKE wykonywania zadań określonych w ustawie o radiofonii i telewizji bądź opracowania i przedkładania Prezesowi Rady Ministrów lub Ministrowi właściwemu ds. łączności projektów aktów prawnych w zakresie, łączności, radiofonii i telewizji. Wydaje się, iż w tym zakresie wykładnia przepisów może napotkać na daleko idące przeszkody a w świetle projektu nasuwa się wątpliwość, co do zgodności projektu z prawem administracyjnym w zakresie określenia wzajemnych relacji pomiędzy Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów a Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej. 4 art. 2 PIIT rojekt ustawy nie zawiera propozycji wprowadzenia regulacji dotyczących 2

3 manipulowania ruchem telekomunikacyjnym w sposób nieuprawniony (FCT, generowanie sztucznego ruchu): 1.W związku z powyższym w art. 2 proponuje się dodać następujące definicje: a. generowanie sztucznego ruchu telekomunikacyjnego korzystanie z usług telekomunikacyjnych polegające na ciągłym lub powtarzającym się w krótkich odstępach czasu przekazywaniu sygnałów w sieci telekomunikacyjnej, w szczególności połączeń telefonicznych, w celu zwiększenia kosztów przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub w celu odniesienia korzyści finansowych lub w celu przysporzenia korzyści majątkowej osobie trzeciej. ; b. terminowanie ruchu telekomunikacyjnego kierowanie za pośrednictwem kart SIM lub linii stacjonarnych sygnałów telekomunikacyjnych, w szczególności połączeń telefonicznych, zainicjowanych w sieci telekomunikacyjnej krajowego lub zagranicznego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do innej sieci telekomunikacyjnej bez zawarcia odpowiedniej umowy o połączeniu sieci lub z pominięciem dedykowanych łączy międzyoperatorskich. ; c. ingerowanie w dane transmisyjne działanie powodujące modyfikację informacji o numerze linii wywołującej lub modyfikację danych identyfikujących urządzenia uczestniczące w realizacji połączeń, uniemożliwiające przedsiębiorcom telekomunikacyjnym rejestrowanie zgodnych ze stanem rzeczywistym danych transmisyjnych, w szczególności danych o wykonanych połączeniach lub o próbach nawiązania połączenia. 5 art. 2. pkt 1 W art. 2. pkt 1 proponujemy pozostawienie definicji abonenta bez zmian bądź też co najmniej konsekwentne dostosowanie wszystkich przepisów Prawa telekomunikacyjnego do zmienionej definicji. W związku z zapowiedzią w trakcie konferencji dot. projektu noweli unijnej, iż definicja abonenta ma zostać zmieniona w noweli nieunijnej, zwracamy uwagę, że zmiana tej definicji nie jest potrzebna, zaciera bowiem różnicę pomiędzy abonentem a użytkownikiem. Zwracamy uwagę również, że w związku ze zmianą definicji abonenta poza zmianą m.in. art. 59 ust. 2, art. 61 ust. 5 i 6, art. 70 ust. 1, art. 71 ust. 1 oraz art. 72 ust. 1, powinny zostać zmienione również: art. 59 ust. 1 i art. 61 ust. 4 (dostarczanie regulaminu i cennika przy zawieraniu umowy i na każde żądanie abonenta), art. 59 ust. 2 (prawo wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian warunków świadczenia usługi), art. 67 ust. 1 (udostępnianie innym przedsiębiorcom telekomunikacyjnym danych abonentów), art. 66 ust. 1 i 2 (zamieszczanie danych w spisach abonentów i wykorzystywanie w informacji o numerach), art (uprawnienia do zmiany lub przeniesienia numeru) oraz art. 80 (obowiązek dostarczania bilingów). 6 art. 2 pkt 7a KIGEiT Stosownie do projektowanego art. 2 pkt 7a 7a) informacja niezamówiona informacja mająca w szczególności charakter ideologiczny, polityczny, rozrywkowy, charytatywny lub informacja handlowa w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług droga elektroniczna przesłana do oznaczonego odbiorcy lub grupy odbiorców za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub z wykorzystaniem automatycznych systemów wywołujących, wizjofonu, telefaksu, telefonu lub podobnego środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość, na otrzymanie, której odbiorca uprzednio nie wyraził zgody, w szczególności poprzez udostępnienie w tym celu identyfikującego go adresu elektronicznego lub innych danych umożliwiających bezpośrednie komunikowanie się na odległość;. Wprowadzona przez projektodawców definicja jak również regulacja dotycząca zwalczanie przesyłania informacji niezamówionych regulowana w Dziale VIIa noweli nie przedstawia istotnych zmian wobec tej problematyki, jeżeli nie uwzględnić restrykcyjności tych przepisów. Zasadniczym ujęciem problematyki spamu jako deliktu nieuczciwej konkurencji jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w odniesieniu do praktyk marketingowych nieuczciwych, mających na celu pozyskanie klientów. Celem Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej zwłaszcza w interesie podmiotów gospodarczych bądź konsumentów. W przypadku spamu dotknięci spamem Internauci nie mogą wnosić powództw o zaniechanie takich działań uprawnienie takie przysługuje Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W przypadku, gdy dotknięty spamem jest przedsiębiorca, może on wnosić powództwo sam, przez Prezesa UOKiK bądź organizację, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców. Do głównych uprawnień przyznanych tym podmiotom należy możliwość żądania: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań. Ustawa nie zawiera żadnych postanowień dotyczących sytuacji, kiedy należy występować z żądaniem zaniechania działań noszących znamiona czynu nieuczciwej konkurencji. Konstrukcja ustawy opiera się na wspólnym dla całości uregulowania określeniu czynu nieuczciwej konkurencji w postaci klauzuli generalnej art. 3 ustawy. Zastosowanie klauzuli generalnej pozwala określić czyn nieuczciwej konkurencji jako działanie podjęte w związku z działalnością gospodarczą, które jest naganne, ponieważ zagraża bądź narusza interesy innego przedsiębiorcy lub klienta. Przesłanką uznania za czyn nieuczciwej konkurencji takiego działania jest jego: bezprawność, zagrożenie lub naruszenie interesu przedsiębiorcy lub klienta, bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Do szeregu istotnych interesów przedsiębiorcy oraz klienta naruszonych niezamówioną informacją handlową należą: nieuzasadnione koszty związane z otrzymywaniem takiej wiadomości, ochrona prywatności, ochrona dobrych obyczajów handlowych bądź inne dobra osobiste. Przedsiębiorca w stosunku do naruszenia w postaci spamu posiada istotne uprawnienie w szczególności: może żądać zaniechania niedozwolonych działań oraz usunięcia skutków naruszeń na podstawie art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. O samym delikcie nieuczciwej konkurencji wynikającym z przesyłania niezamówionej informacji handlowej możemy mówić jedynie w przypadku powiązania takiego czynu z promowaniem towarów, usług i wizerunku określonych podmiotów. Delikt ten musi korespondować z istotą prowadzenia działalności gospodarczej a więc definicji art. 1 ustawy o nieuczciwej konkurencji: Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach. w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów. Spam jako delikt nieuczciwej konkurencji został przewidziany w art. 16 ust 1. pkt. 5 reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji. Spam wypełnia więc dyspozycję art. 16 ust 1 pkt. 5. O ile w świetle warunku ocennego, jakim jest nadużywanie, możemy go za taki uznać oraz dodatkowo kryteria wyraźnego oznaczenia i wyodrębnienia w postaci informacji handlowej z art. 9 ust 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Nadużywanie technicznych środków przekazu informacji zachodzi wtedy, gdy spamer świadomie używa tego elementu jako czynnika nacisku na odbiorcę wiadomości i ukierunkowuje jej decyzje w pożądanym przez siebie kierunku. Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny to na gruncie polskim pierwsza regulacja, która bezpośrednio odnosi się do kwestii niezamówionej korespondencji przesyłanej elektronicznie. Wprowadza schemat opt-in znany z dyrektywy 97/7/WE wymagając od przesyłającego treści reklamowe zgody na tego typu działalność po stronie odbiorcy. Ustawa w ust. 2 art. 6 podejmuje się ochrony konsumentów w zakresie ochrony przed niepożądanym otrzymywaniem ofert oraz reklam. Ustawa odnosi się jedynie od konsumentów i przedsiębiorców. Artykuł 10 ust 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną określa delikt przesyłania niezamówionych informacji handlowych drogą elektroniczną: Zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w 3

4 7 art. 2 pkt 7a 8 art. 2 pkt 7a 9 art. 2 pkt art. 2 pkt 20a szczególności poczty elektronicznej dalej w ust 2 czytamy: Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny. Dodatkowo przewidując sankcje za takie działania w Art. 24. punkt, 1 Kto przesyła za pomocą środków komunikacji elektronicznej niezamówione informacje handlowe, podlega karze grzywny. (...). Ściganie wykroczenia, o którym mowa w ust. 1, następuje na wniosek pokrzywdzonego. Ustawodawca sankcjonuje dostarczanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Expresis verbis art. 10 informacje handlowe przesyłane za pomocą innych środków niż elektroniczne nie będą podlegały regulacji wyżej wymienionej ustawy. Ustawodawca podaje legalną definicję środków komunikacji elektronicznej w art. 2 punkt 5: rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną. Środkami takimi mogą być w szczególności: telefon, wizjo-fon, telefaks, poczta elektroniczna, automatyczne urządzenie wywołujące oraz inne, które poprzez dodatkową interpretacje spełniają kryteria art. 2 pkt. 5 ustawy o świadczeniu usług droga elektroniczną. Chcąc rozwiązać ostatecznie wątpliwości i spory, jakie wynikły na tle klasyfikacji urządzeń zaliczanych do środków komunikacji elektronicznej należałoby przyjąć rozszerzającą wykładnię powyższej definicji. Podjęcie rozszerzonej wykładni staje się przedmiotem niezwykle istotnym w obliczu dublowania się funkcji urządzeń komunikacyjnych z elektroniką domowo - użytkową. Działania projektodawców ustawy Prawo telekomunikacyjne jedynie dublują już istniejącą regulację prawidłowo umieszczoną w art. 10 ustawy świadczeniu usług drogą elektroniczną ze względu na specyfikę oraz odwołania techniczne do definicji tej ustawy. Zauważyć należy, iż od uregulowania kwestii spamu kilka lat temu rynek nie wykreował innych potrzeb zmian prawa ochrony konsumentów (min. w zakresie: nielegalnego zbierania i obrotu danymi osobowymi, naruszania prywatności oraz niedopuszczalnych praktyk handlowymi dokonywanych przez Internet). W chwili obecnej obserwuje się spadek aktywności spamerów w Polsce. Sukcesu na gruncie walki ze spamem nie należy jednak przypisywać polskiemu ustawodawcy. Spadek ilości przesyłanego spamu w Polsce spowodowany jest przede wszystkim doraźnymi krokami podejmowanymi przez operatorów telekomunikacyjnych. Ponadto z definicji informacji niezamówionych powinny być wyłączone informacje, których dostarczanie jest dopuszczone obowiązującą ustawą Prawo telekomunikacyjne, które dotyczą usługi lub są niezbędne do jej świadczenia, oraz przepisami odrębnymi, w szczególności ustawą o ochronie danych osobowych, która stanowi podstawową regulację w zakresie ochrony danych także użytkowników usług telekomunikacyjnych. Nie ma powodu, by ograniczenia w przesyłaniu informacji handlowych na warunkach określonych w ustawie o ochronie danych osobowych były bardziej rygorystyczne, niż dla innych uczestników rynku. W okolicznościach, w których ich interes wymaga szczególnej ochrony, ustawodawca zapewnił stosowne ograniczenia, których nie ma uzasadnienia mnożyć, czy zaostrzać w prawie telekomunikacyjnym (por. np. w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną) PIIT, PKPP Proponuje się następującą zmianę definicji informacji niezamówionej : 7a. informacja niezamówiona informacja o charakterze komercyjnym, tj. przeznaczona bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach, a także informacja o charakterze ideologicznym, politycznym, rozrywkowym lub charytatywnym, przesłana za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub z wykorzystaniem automatycznych systemów wywołujących, wizjofonu, telefaksu, lub podobnego środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość innego niż aparat telefoniczny, na otrzymanie której adresat tej informacji uprzednio nie wyraził zgody, w szczególności poprzez udostępnienie w tym celu identyfikującego go adresu elektronicznego lub innych danych umożliwiających bezpośrednie komunikowanie się na odległość, z wyłączeniem informacji umożliwiającej porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą Zdaniem Izby unormowania dotyczące informacji niezamówionych zawarte w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną i wynikające z ustawy o ochronie danych osobowych są wystarczające. Zbędna jest zatem definicja w art. 2 pkt 7a i dodanie Działu VIIa. Istnieje przy tym realna obawa, że obarczenie Prezesa UKE obowiązkami w zakresie zwalczania spamu wyczerpie możliwość efektywnego działania w innych, znacznie bardziej istotnych sferach regulacji rynku łączności elektronicznej. Przedstawionej nowelizacji w zakresie zwalczania przesyłania informacji niezamówionych, zarzucić można ponadto w szczególności: a)zgodnie z zawartą w proponowanym art. 2 pkt 7a definicją, informację niezamówioną stanowi każda informacja, na otrzymanie której odbiorca uprzednio nie wyraził zgody; b)wyliczenie środków transmisji opisanych w definicji informacji niezamówionej pozostaje, w sposób nieuzasadniony, w sprzeczności z definicją środków komunikacji elektronicznej zawartą w Ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną, jak również środków porozumiewania na odległość zawartą w Ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny; c)wątpliwą trafność wprowadzonego pojęcia bezpośredniego porozumiewania się na odległość ; d)brak możliwości powierzenia zadań z zakresu zwalczania przesyłania informacji niezamówionych podmiotowi trzeciemu; e)nałożenie na przedsiębiorców telekomunikacyjnych dalszych obowiązków, rodzących znaczne koszty, takich jak tworzenie punktów przyjęć skarg, badanie przypadków masowego przesyłania informacji niezamówionych, ustalanie podmiotów przesyłających informacje niezamówione (nie tylko we własnej sieci), bezpłatne udostępnianie abonentom oprogramowania; f)niezasadnie szeroko określony został, wobec Prezesa UKE, zakres obowiązku informacyjnego o danych abonentów. PIIT, PKPP Proponuje się: kolokacja udostępnienie innemu operatorowi fizycznej przestrzeni lub urządzeń technicznych w celu umieszczenia i podłączenia przez tego operatora sprzętu niezbędnego do zapewnienia jemu dostępu telekomunikacyjnego; KIGEiT Stosownie do projektowanego art. 2 pkt 20a 20a) łącze dzierżawione pojemność łącza udostępniona innemu użytkownikowi, zapewniająca mu możliwość transmisji sygnałów pomiędzy określonymi punktami sieci telekomunikacyjnej bez komutacji wykonywanej na żądanie tego użytkownika lub poprzez niego nadzorowanej i z zachowaniem tej samej postaci sygnałów: wejściowego i wyjściowego;,projektodawcy słusznie zauważają, iż dzierżawa łączy telekomunikacyjnych jest usługą regulowaną a sama definicja była różnie rozumiana przez operatorów telekomunikacyjnych oraz UKE. Definicja jednakże nie uwzględnia wszystkich 4

5 11 art. 2 pkt 20a 12 art. 2 pkt 46a 13 art. 2 pkt 46a 14 art. 2 pkt 46a oraz art. 63b- 63e trudności interpretacyjnych odnoszących się do tego pojęcia. Wymagane jest co najmniej rozwinięcie uzasadnienia do projektu noweli. Zaproponowane uzasadnienie wydaje się niewystarczające. PIIT, PKPP Proponujemy nowe brzmienie definicji łącza dzierżawionego tj. 20a) łącze dzierżawione pojemność lub pasmo udostępniane przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego innemu przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu lub abonentowi, zapewniające mu możliwość transmisji sygnałów pomiędzy określonymi punktami sieci telekomunikacyjnej lub bez komutacji wykonywanej na żądanie tego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego lub abonenta lub przez niego nadzorowanej i z zachowaniem tej samej postaci sygnałów: wejściowego i wyjściowego; KIGEiT Stosownie do projektowanego art. 2 pkt 46a 46a) usługa o podwyższonej opłacie publicznie dostępna usługa telekomunikacyjna z dodatkowym świadczeniem polegającym w szczególności na dostarczaniu treści, usług i produktów multimedialnych, głosowych, tekstowych o charakterze informacyjnym, rozrywkowym lub użytkowym, z wyłączeniem przekazów radiowych i telewizyjnych, z tym, że dodatkowe świadczenie może być realizowane przez inny podmiot; ; Zauważyć należy, iż brak jest definicji legalnej przekazu radiowo telewizyjnego inne trudności interpretacyjne wiążą się z brakiem wskazania podmiotu, na którym ciążą obowiązki związane ze świadczeniem usługi o dodatkowej opłacie. Rozważenie wymaga również, czy nie należy wprowadzić definicji usługi o obniżonej opłacie. W uzasadnieniu projektu wskazano m.in., że proponowane rozwiązania pozwolą na zwiększenie ochrony konsumentów a także na wprowadzenie większej przejrzystości w funkcjonowaniu rynku usług o podwyższonej opłacie w Polsce. Wielokrotnie konsumenci zamiast obwiniać dostawców dodatkowego świadczenia za złą jakość serwisów obarczali winą operatorów telekomunikacyjnych. Jednakże operatorzy gwarantowali jedynie jakość zestawianych połączeń i nie brali odpowiedzialności za udostępniane treści.. Z powyższego fragmentu uzasadnienia mogłoby wynikać, że intencją projektodawców jest, aby operator nie odpowiadał za jakość dodatkowego świadczenia, a przynajmniej wyraźnie została określona możliwość rozdzielenia odpowiedzialności operatora i dostawcy kontentu. Rzecz w tym, że z rozwiązań zaproponowanych w projekcie noweli w żaden sposób to nie wynika. Co prawda wyraźnie przewidziano, że dodatkowe świadczenie może realizować inny podmiot niż dostawca usługi telekomunikacyjnej, ale większość obowiązków dotyczy dostawcy usług publicznie odstępnych usług telekomunikacyjnych. Brak również podstaw ku temu, aby twierdzić, że nie zdefiniowany w ustawie dostawca usług o podwyższonej opłacie (jego obowiązkiem jest zgłoszenie do rejestru) to dostawca dodatkowego świadczenia, nie zaś dostawca usług telekomunikacyjnych. W konsekwencji trudno zakładać, że przy takim brzmieniu noweli zmieni się dotychczasowy model, iż wobec użytkownika końcowego podmiotem odpowiedzialnym za całość usługi o podwyższonej będzie dostawca usług telekomunikacyjnych, z którym tego użytkownika wiąże umowa. Użytkownika końcowego nie będzie bowiem wiązać z dostawcą świadczenia dodatkowego żadna umowa. Podobna sytuacja będzie również wtedy, kiedy numer usługi znajdować się będzie w innej sieci niż sieć macierzysta abonenta abonent będzie mieć umowę (w przypadku usług pre-paid nawet nie pisemną) wyłącznie z dostawcą usług telekomunikacyjnych w swojej sieci. Wątpliwości nasuwa również brak jasnych mechanizmów pozwalających stwierdzić, kiedy Kodeks Dobrych Praktyk Świadczenia Usług o Podwyższonej Opłacie będzie można uznać za uzgodniony, jak również co się dzieje w przypadku, kiedy nie dojdzie do uzgodnienia tego dokumentu. Ponadto brak procedury umożliwiającej wykreślenie z listy prowadzonej przez Prezesa UKE podmiotu, który w przeszłości nie przestrzegał postanowień Kodeksu i znalazł się na liście, jednakże zmienił sposób działania i postanowień Kodeksu przestrzega. PIIT, PKPP Proponujemy nowe brzmienie definicji: 46a) usługa o podwyższonej opłacie publicznie dostępną usługę telekomunikacyjną z dodatkowym świadczeniem polegającym w szczególności na dostarczaniu treści, usług i produktów multimedialnych, głosowych, tekstowych o charakterze informacyjnym, rozrywkowym lub użytkowym, którego koszt jest uwzględniony w cenie usługi, z tym, że dodatkowe świadczenie może być realizowane przez podmiot inny niż dostawca usługi telekomunikacyjnej; Definicja oraz nowe unormowania dotyczące usługi o podwyższonej opłacie (art. 2 pkt 46a oraz art. 63b-63e). Rozwiązanie to nie usuwa podstawowej wątpliwości dotyczącej świadczenia tych usług, mianowicie kto jest podmiotem świadczącym te usługi dla użytkowników końcowych. Co prawda wyraźnie przewidziano, że dodatkowe świadczenie może realizować inny podmiot niż dostawca usługi telekomunikacyjnej, ale większość obowiązków dotyczy dostawcy usług publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Wynika zatem z tego, że jest to podmiot, do którego sieci abonent jest przyłączony. Będzie on odpowiedzialny za całość usługi o podwyższonej opłacie. Użytkownika końcowego nie będzie bowiem wiązać z dostawcą świadczenia dodatkowego żadna umowa, bądź też z operatorem (np. TP), w którego sieci dostawca świadczenia dodatkowego działa. Jest to rozwiązanie, które uderza w operatorów niewielkich sieci telefonicznych, takich jak członkowie Izby, którzy ponoszą wobec abonenta ryzyko związane ze świadczeniem tych usług, nie mają natomiast na nie wielkiego wpływu. Możliwość wynegocjowania z TP zmiany umowy o dostępie do usług audioteksowych jest iluzoryczna. Wątpliwości nasuwa również brak jasnych mechanizmów pozwalających stwierdzić, kiedy Kodeks Dobrych Praktyk Świadczenia Usług o Podwyższonej Opłacie będzie można uznać za uzgodniony, jak również co się dzieje w przypadku, kiedy nie dojdzie do uzgodnienia tego dokumentu. 15 art. 3 ust. 3 KIGEiT Stosownie do projektowanego art. 3 pkt 3 3. Dla poprawy realizacji celów ustawy minister właściwy do spraw łączności może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić do stosowania wymagania i zalecenia międzynarodowe o charakterze specjalistycznym, w tym dotyczące bezpieczeństwa i prawidłowości telekomunikacji, gospodarowania numeracja, częstotliwościami oraz zasobami orbitalnymi lub wykonywania obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, zawarte w dokumentach normalizacyjnych, ustanawianych w szczególności przez: 1)Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU) 2)Europejska Konferencje Administracji Pocztowych i Telekomunikacyjnych (CEPT); 3)Europejski Komitet do spraw Normalizacji Elektrotechniki (CENELEC); 4)Międzynarodową Komisje Elektrotechniczna (IEC); 5)Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI); 5

6 6)Międzynarodową Organizacje Normalizacyjna (ISO); 7)Organizacje Paktu Północnoatlantyckiego (NATO). ; Choć celem zmiany jest niewątpliwie poszerzenie możliwości wprowadzenia do stosowania, przez ministra właściwego ds. łączności w drodze rozporządzenia, wymagań i zaleceń międzynarodowych o charakterze specjalistycznym i technicznym jest to uzasadnione niewątpliwie dużą liczbą takich dokumentów. Jednakże zauważyć należy, iż dwa poważne mankamenty tego dokumentu: po pierwsze Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) bądź też dokumenty właściwe ds. bezpieczeństwa i porządku publicznego a także wykonywania obowiązków na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, zawarte w dokumentach normalizacyjnych winny być wdrażane do stosowania w porozumieniu z ministrem Obrony Narodowej bądź też Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, po drugie projekt ustawy również przedkłada istotne niebezpieczeństwo dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych zaskakiwania przedsiębiorców telekomunikacyjnych rozwiązaniami technicznymi, do których ich infrastruktura techniczna nie jest przygotowana. W nawiązaniu do uzasadnienia projektu zauważyć należy, iż występuje zasadnicza trudność, co do biznesowych, finansowych i ostatecznie technicznych konsekwencji tak wprowadzonej zmiany niepozwalająca na rzeczywiste oszacowanie kosztu jego wprowadzenia. 16 art. 3 ust. 3 Delegacja opisana w art. 3 ust. 3 winna zostać bądź przekazana Radzie Ministrów, uprawnionej do wydawania rozporządzeń w sprawach opisanych w komentowanym przepisie (art. 111 oraz 181 Prawa telekomunikacyjnego), bądź wszelkie uprawnienia do wydawania rozporządzeń z tego zakresu winny zostać przekazane właściwemu ministrowi do spraw łączności. Istnienie proponowanego dualizmu nie tylko nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, lecz prowadzić może do powstawania regulacji opartych na sprzecznych założeniach. 17 Art. 7 ust. 3 art. 1 pkt 6 18 art. 16 ust art. 16 ust. 2 PIIT, PKPP Proponujemy nie dokonywać zmiany.uzasadnieniebrak racjonalnego uzasadnienia dla proponowanej zmiany, merytorycznie bowiem zmiana polega na zniwelowaniu odesłania do ust. 1 pakt 2, tzn. przepisaniu tego tekstu do dyspozycji zawartej w upoważnieniu; natomiast przyjęcie propozycji zmiany w zaprojektowanym brzmieniu skutkować będzie koniecznością wydania nowego rozporządzenia, co reguluje również przepis przejściowy w art. 12 w konsekwencji powoduje rozchwianie sytemu prawnego; trudno zatem zgodzić się ze stwierdzeniem, że zostanie - poprzez tę zmianę osiągnięte ujednolicenie, usprawnienie a także zapewnienie większej przejrzystości w przekazywaniu danych przez przedsiębiorcówprzepisy UE odnośnie dostarczania informacji, jako zasadę wskazują, iż państwa członkowskie zapewnią, aby przedsiębiorca telekomunikacyjny dostarczał wszystkie informacje niezbędne krajowemu organowi regulacyjnemu do zwapnienia zgodności z postanowieniami dyrektyw lub decyzji wydawanych na jej podstawie.przedsiębiorca natomiast na żądanie, w którym będzie określony termin oraz zakres informacji a także uzasadnienie żądania ma dostarczyć te informacje regulatorowi. W omawianych przepisach UE podkreśla się, iż żądana informacja powinna być proporcjonalna do celu, jakiemu ma służyć. [np. art. 5 DR]. Podobnie w preambule do DA [motyw 28] wyrażono pogląd, iż zarówno dla operatora jak i regulatora obowiązek składania sprawozdań czy informacji może być uciążliwe, zatem obowiązek ten powinien być proporcjonalny jak i obiektywnie uzasadniony oraz ograniczony do tego, co jest rzeczywiście niezbędne. Nie jest konieczne nakładanie obowiązku systematycznego i właściwego dostarczania dowodu zgodności z wszystkimi wymogami określonymi w ustawie lub związanymi z nimi prawami przedsiębiorcy telekomunikacyjnego.w przepisie art. 11 ust. 1 DA również podkreślono, że organ regulacyjny może jedynie żądać od przedsiębiorcy dostarczania informacji zgodnie z wykonywana działalnością określoną w ustawie, prawami użytkowania lub szczegółowymi obowiązkami, o których mowa w art. 6 ust. 2, w sposób proporcjonalny i obiektywnie uzasadniony (.).Przedsiębiorca ponadto ma prawo wiedzieć, do jakich celów będzie wykorzystywana dostarczana przez niego informacja. Zatem składanie informacji za pomocą wzorów formularzy stanowi wyjątek od zasady określonej w przedstawionych wyżej przepisach dyrektywach. W dyrektywach przewiduje się możliwość dostarczania informacji w sposób ciągły i usystematyzowany jedynie w ściśle określonych spawach, co z drugiej strony będzie stanowiło podstawę do gromadzenia danych w sposób systematyczny, co jest to przewidziane np. w art. 11 ust. 1 DA.W tym miejscu należy również skonstatować, iż wiele informacji w zakresie, o którym mowa w formularzu F00, zawartych jest w rejestrze, o którym mowa w art. 10 PT, bowiem przedsiębiorca ma również obowiązek [art. 12 PT] uaktualniać dane, o których mowa w art. 10 ust. 4 pkt 1 8 PT, zatem wydaje się, że wiele informacji przekazywanych organowi regulacyjnemu jest powielanych, tyle że z racji różnych tytułów. Konieczność zaprojektowania nowego rozporządzenia w miejsce obowiązującego aktu z dnia 8 lutego 2006r. a więc w niespełna rok po wejściu w życie nie zostało wystarczająco uzasadnione mając na uwadze w szczególności potrzebę gwarantowania przez państwo stabilności regulacji prawnych dla sektora gospodarczego; potrzebę uwzględnienia nowych zaleceń KE, co implikuje wydanie nowego rozporządzenia do art. 22 jak również konieczność nowelizacji ustawy Prawo telekomunikacyjne w zakresie właściwego implementowania dyrektyw do prawa krajowego, co stanowi przedmiot projektu ustawy zmieniającej ustawę Prawo telekomunikacyjne, oznaczonego datą 20 grudnia KIGEiT Proponujemy, aby w art. 16 ust. 2 otrzymał brzmienie: 2. O ile Prezes UKE nie ustali dłuższego terminu, postępowanie konsultacyjne trwa 30 dni od dnia ogłoszenia jego rozpoczęcia. Wyniki tego postępowania w postaci niezastrzeżonych stanowisk uczestników postępowania konsultacyjnego ogłaszane są w siedzibie Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej UKE, oraz na stronie BIP UKE. Proponowana zmiana polega na zamianie wyrazów Wyniki tego postępowania, a także niezastrzeżone stanowiska wyrazami Wyniki tego postępowania w postaci niezastrzeżonych stanowisk. Brzmienie proponowane przez projektodawców sugeruje (podobnie jak obecnie obowiązująca regulacja), że czym innym są wyniki postępowania, a czym innym niezastrzeżone stanowiska uczestników tego postępowania. Niekiedy obecnie podnoszony jest zarzut, że UKE nie publikuje wyników postępowania, a jedynie niezastrzeżone stanowiska uczestników, a przepis wyraźnie rozdziela te elementy. Można co prawda argumentować, że wyniki postępowania, to informacja o stanowiskach zastrzeżonych i publikacja niezastrzeżonych, ale możliwa jest i taka interpretacja, że Prezes UKE powinien merytorycznie odnieść się do stanowisk, co znacznie wydłużyłoby oczekiwanie na wydanie decyzji kończącej postępowanie. Proponujemy jednoznacznie przesądzić tę kwestię. Proponujemy, aby w art. 16 ust. 2 otrzymał brzmienie: 2. O ile Prezes UKE nie ustali dłuższego terminu, postępowanie konsultacyjne trwa 30 dni od dnia ogłoszenia jego rozpoczęcia. Wyniki tego postępowania w postaci niezastrzeżonych stanowisk uczestników postępowania konsultacyjnego ogłaszane są w siedzibie Urzędu Komunikacji Elektronicznej, zwanego dalej UKE, oraz na stronie BIP UKE. Proponowana zmiana polega na zamianie wyrazów Wyniki tego postępowania, a także niezastrzeżone stanowiska wyrazami Wyniki tego postępowania w postaci niezastrzeżonych stanowisk. Brzmienie proponowane przez projektodawców sugeruje (podobnie jak obecnie obowiązująca regulacja), że czym innym są wyniki postępowania, a czym innym niezastrzeżone stanowiska uczestników tego postępowania. 6

7 20 Art. 26 ust. 1 oraz ust Art. 27 ust. 2 i 3 art. 1 pkt 8 lit a art.1 pkt 9 PIIT Niekiedy obecnie podnoszony jest zarzut, że UKE nie publikuje wyników postępowania, a jedynie niezastrzeżone stanowiska uczestników, a przepis wyraźnie rozdziela te elementy. Można co prawda argumentować, że wyniki postępowania, to informacja o stanowiskach zastrzeżonych i publikacja niezastrzeżonych, ale możliwa jest i taka interpretacja, że Prezes UKE powinien merytorycznie odnieść się do stanowisk, co znacznie wydłużyłoby oczekiwanie na wydanie decyzji kończącej postępowanie. Proponujemy jednoznacznie przesądzić tę kwestię. Proponujemy nie dokonywać zmiany przedmiotowych przepisów. Uzasadnienie Obecne brzmienie art. 26 ust. 1 ustawy jest sprzeczne z brzmieniem art. 4 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępu (Access Directive, 2002/19/EC). Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu operator publicznej sieci telekomunikacyjnej może być zobowiązany przez prawo krajowe wyłącznie do negocjowania umów o połączeniu sieci. Przepis dyrektywy nie pozwala na narzucanie aktem prawa krajowego obowiązku negocjowania dostępu telekomunikacyjnego, który to obowiązek jest przedmiotowo znacznie szerszy od obowiązku łączenia sieci telekomunikacyjnych. Obowiązek negocjowania dostępu telekomunikacyjnego może być narzucony na operatora jedynie w efekcie odrębnego, specyficznego postępowania przed Prezesem UKE i wyłącznie w drodze decyzji tego organu. Możliwość taką jednoznacznie przewiduje art. 34 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Podkreślić należy, że obecne brzmienie przepisu art. 26 ust. 1, zwłaszcza w momencie, gdy na jego podstawie Prezes UKE prowadzi próbę narzucenia obowiązku dostępu telekomunikacyjnego operatorom sieci telekomunikacyjnych (projekt Decyzji Prezesa UKE w sprawie ustalenia warunków dostępu przez Tele2 Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie do ruchomej publicznej sieci telefonicznej Polskiej Telefonii Cyfrowej Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie w zakresie świadczenia przez Polską Telefonię Cyfrową Sp. z o.o. usług na rzecz operatora wirtualnego Tele2 Polska Sp. z o.o. (Usług MVNO)), od strony logicznej podważa całą konstrukcję nowego reżimu regulacyjnego. Przepisem tym wprowadzono, bowiem wyłom od podstawowej zasady, zgodnie, z którą obowiązek negocjowania dostępu telekomunikacyjnego może wynikać jedynie z ustaleń postępowań w sprawie analizy rynków właściwych i wyznaczania przedsiębiorcy o pozycji znaczącej. Obowiązek taki może, więc być nakładany tylko decyzją regulatora i tylko w odpowiedzi na określoną pozycję oraz zachowania przedsiębiorcy na rynku właściwym. Dalsze utrzymywanie przepisu w ustawie (w jego obecnym kształcie) podważa celowość prowadzenia tych postępowań i znosi zasadę doboru adekwatnych i proporcjonalnych obowiązków regulacyjnych, zastępując tę zasadę ustawowym automatyzmem. Komisja Europejska w swoich uwagach przedstawionych zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE z 7 lipca 2007 r. (SG-Greffe(2007) D/ dotyczący sprawy PL/2007/0631 rozstrzygnięcie sporu na podstawie art. 5 dyrektywy o dostępie dotyczy obowiązków dostępu do sieci ruchomych w Polsce wyraźnie stwierdziła, iż brak jest podstaw prawnych do nałożenia na PTC obowiązku świadczenia dostępu do sieci ruchomej. Art. 8 ust. 3 Dyrektywy o dostępie, zgodnie z duchem ram regulacyjnych dla sektora telekomunikacyjnego, stanowi, iż ogólną zasadą nakładania jakichkolwiek obowiązków jest przeprowadzenie analizy rynku oraz ocena znaczącej siły rynkowej. Komisja Europejska nie zgadza się z interpretacją przedstawioną przez Prezesa UKE, że norma zawarta w art. 5 DD daje narodowym organom regulacyjnym nieograniczone możliwości w zakresie (i) zapewnienia adekwatnego dostępu niezależnie od pozycji rynkowej danego przedsiębiorcy, oraz (ii) rodzaju nałożonych obowiązków. KE nie zgadza się z interpretacją Prezesa UKE, dotyczącą art. 4 ust.1 DD, według której operatorzy są nie tylko obowiązani do zapewnienia połączeń międzysieciowych, ale również dostępu na określonych warunkach. Pierwsze zdanie art. 4.ust. 1 jedynie wskazuje obowiązek negocjowania interkonektu w celu zapewnienia świadczenia usług oraz ich interoperacyjności. Drugie zdanie art. 4 ust. 1, które stanowi, że operatorzy zapewnią dostęp i połączenia międzysieciowe innym przedsiębiorstwom na zasadach i warunkach zgodnych z wymogami nałożonymi przez krajowy organ regulacyjny zgodnie z art. 5,6, 7 oraz 8 także nie stanowi podstawy prawnej. Przepis ten stanowi, że w chwili, gdy dostęp lub połączenia międzysieciowe zostały nałożone w trybie art. 5,6,7 lub 8 DD, zasady i warunki muszą być zgodne z tymi obowiązkami. Pozostawienie dotychczasowego brzmienia art. 26 będzie umożliwiać krajowemu organowi regulacyjnemu obejście art. 8 ust. Dyrektywy o dostępie, gdyż pomimo wyraźnego zakazu nakładania obowiązków regulacyjnych na podmioty nieposiadające znaczącej pozycji rynkowej, możliwe byłoby uzyskanie analogicznych efektów prawnych w oparciu o art. 5 ust. 1 DD. Należy także podkreślić, iż przepisy art. 26 były przedmiotem wszczętej jeszcze w 2005 r. przez Komisję Europejską procedury w sprawie naruszenia przepisów prawa wspólnotowego (ang. infringement procedure ). Sprawa niedawno znalazła swój finał przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości w Luksemburgu (C- 227/07). Zgodnie z informacjami, które ukazały się na stronach internetowych UKE KE wskazywała na zbyt szerokie zapisy PT (art. 26,27), które nakładają obowiązek negocjacyjny do całości zagadnień związanych z dostępem telekomunikacyjnym, podczas gdy dyrektywa o dostępie odnosi się wyłącznie do negocjowania połączenia sieci. Niezgodny z wymaganiami dyrektywy jest zgodnie z informacjami opublikowanymi przez UKE także obowiązek negocjowania dostępu niezależnie od pozycji rynkowej negocjujących stron. KE nie przyjęła także wyjaśnień strony polskiej, która przyjęła koncepcję, iż regulator implementuje art. 5 ust. 1 nie w drodze decyzji nakładającej obowiązki, lecz w drodze decyzji zastępującej umowę międzyoperatorską o dostępie telekomunikacyjnym. PIIT zaproponowała odpowiednie zmiany w przepisach dotyczących dostępu telekomunikacyjnego, w tym przepisu art. 26 ustawy Prawo telekomunikacyjne. PIIT przesłała odpowiednie propozycje w tym zakresie w dniu 21 stycznia 2008 r., pismo: DG-1700/BSR/24/2008. PIIT, PKPP Proponujemy następujące brzmienie proponowanego przepisu. 2. W przypadku niepodjęcia negocjacji, odmowy połączenia sieci przez podmiot do tego obowiązany, niezawarcia umowy w terminie, o którym mowa w ust. 1, lub niezawarcia umowy w terminie 90 dni licząc od dnia rozpoczęcia negocjacji, każda ze stron może zwrócić się do Prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie rozstrzygnięcia kwestii spornych lub określenia warunków współpracy.3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać projekt umowy o połączeniu sieci, zawierający stanowiska stron w zakresie określonym ustawa, z zaznaczeniem tych części umowy, co, do których strony nie doszły do porozumienia.. UzasadnienieUzasadnienie analogiczne jak w zakresie przepisu art. 26 projektu ustawy nowelizującej. 22 art. 28 ust. art. 1 pkt PIIT, PKPP Proponujemy nie wprowadzać zmiany. 7

8 2 pkt Uzasadnienie Projekt ustawy nowelizującej zakłada, iż zapewnienie ciągłości świadczenia usług w przypadku rozwiązania umowy nie ma stanowić jak jest to aktualnie fakultatywnego postanowienia umowy o połączeniu sieci, lecz obligatoryjny element takowej umowy. Oznacza to, że w świetle projektu noweli w każdej umowie o połączeniu sieci mają znaleźć się postanowienia o zapewnieniu ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych. 23 art. 28 ust.3 pkt.1 Naszym zdaniem taka regulacja w stosunku do każdej umowy o połączeniu sieci jest zbędna. Należy, bowiem zaznaczyć, iż w umowie interconnectowej strony mogą przewidywać sytuacje, w których dochodzi do rozwiązania umowy z zachowaniem terminu wypowiedzenia, (który zazwyczaj jest na tyle długi, by zapewnić obu stronom możliwość odpowiedniego przygotowania się do sytuacji zaprzestania współpracy, a w konsekwencji braku ciągłości usług świadczonych wcześniej w połączonych sieciach) lub w trybie natychmiastowym. Tryb natychmiastowy przewidywany jest w tego rodzaju umowach jako sytuacja szczególna, która co do zasady ma miejsce wówczas, gdy druga strona rażąco narusza umowę i pomimo wezwania do zaprzestania określonych działań nie stosuje się do postanowień umowy. Tego rodzaju rozwiązanie służy więc ochronie słusznych interesów partnera, który działa zgodnie z prawem i z umową, ale napotyka na sprzeczne z prawem lub z umową działania kontrahenta, którym nie jest on w stanie przeciwdziałać w rozsądnym czasie, a na skutek którego ponosi straty. Można, więc stanąć na stanowisku, iż możliwość rozwiązania umowy o połączeniu sieci w trybie natychmiastowym stanowi dla uczciwego kontrahenta jedyną możliwość obrony przed nieuczciwym lub nierzetelnym partnerem, a jednocześnie który stanowi mechanizm prewencyjny przed zakusami do takiego działania partnera. Wprowadzenie zaś do ustawy obowiązku określenia w umowie interconnectowej zasad zapewnienia ciągłości świadczenia usług w sytuacji rozwiązania umowy jest równoznaczne z wymuszeniem na operatorze, który zechce skorzystać z uprawnienia do rozwiązania umowy, ciężaru świadczenia usług telekomunikacyjnych pomimo braku umowy w tym zakresie. Rozwiązanie takie jest oczywiście niekorzystne dla operatora uprawnionego do rozwiązania umowy, jako że nie dość, iż osłabia jego pozycję wobec nieuczciwego partnera, to obligowało go będzie do świadczenia usług bez podstawy prawnej. Skutkiem tego będą bardzo istotne problemy operatora uprawnionego do rozwiązania umowy w zakresie rozliczeń (brak umowy oznaczał będzie brak podstawy prawnej do rozliczeń) oraz podatkowe. PIIT, PKPP Rekomendowane jest pozostawienie postanowienia ustawy w ust. 3 pkt 1) bez zmian. Nowela przewiduje w ust. 3 usunięcie pkt 1) o treści: 1) zapewnienia ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych w przypadku rozwiązania umowy; W konsekwencji istniejącego już na mocy ustawy obowiązku zachowania ciągłości usługi powszechnej (art. 31 ust. 2 pkt 7), 24 art. 31 ust. 2 i 3 KIGEiT, Ze względów legislacyjnych zamiast dodawania w art. 31 ust. 2 pkt 9 w brzmieniu zapewnienia ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych w przypadku rozwiązania umowy zręczniejszym rozwiązaniem wydaje się zmiana art. 31 ust. 2 pkt 7 poprzez zastąpienie wyrazów zachowania ciągłości świadczenia usługi powszechnej wyrazami zachowania [lub zapewnienia] ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych. Art. 31 ust. 2 pkt 7 otrzymałby zatem brzmienie: 7) warunków rozwiązania umowy, dotyczących w szczególności zachowania ciągłości świadczenia usług telekomunikacyjnych, jeżeli są świadczone w łączonych sieciach telekomunikacyjnych, ochrony interesów użytkowników, a także potrzeb obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego; 25 art. 39 KIGEiT Proponujemy nadać art. 39 następujące brzmienie: Art Prezes UKE może, zgodnie z przesłankami, o których mowa w art. 25 ust. 4, w drodze decyzji, nałożyć na operatora o znaczącej pozycji rynkowej obowiązki: 1)kalkulacji uzasadnionych kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego, wskazując sposoby kalkulacji kosztów, jakie operator powinien stosować na podstawie przepisów rozporządzenia, o którym mowa w art. 51, zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów; 2)stosowania opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, uwzględniających zwrot uzasadnionych kosztów operatora. 2. Operator, na którego został nałożony obowiązek, o którym mowa w ust. 1, przedstawia Prezesowi UKE, na jego żądanie, szczegółowe uzasadnienie wysokości opłat w oparciu o uzasadnione koszty. 3. W celu weryfikacji wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 2, Prezes UKE: 1)przeprowadza badanie, o którym mowa w art. 53 ust. 5. 2)niezależnie od badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, może zastosować inne metody ustalania opłat niż stosowane przez operatora, w tym może wziąć pod uwagę wysokość lub metody ustalania opłat na porównywalnych rynkach konkurencyjnych. 4. W przypadku: 1)braku możliwości przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, z przyczyn leżących po stronie operatora; 2)odmowy wyrażenia opinii przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, z uwagi na zaistnienie okoliczności uniemożliwiających jej sformułowanie z przyczyn leżących po stronie operatora; 3)wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, opinii negatywnej albo opinii z zastrzeżeniami; 4)wystąpienia istotnych różnic pomiędzy wysokością opłat ustalonych przez operatora a wysokością opłat ustalonych przez Prezesa UKE zgodnie z ust. 3; Prezes UKE ustala wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego lub ich maksymalny albo minimalny poziom stosując metody, o których mowa w ust. 3 pkt 2. Ustalenie powyższych opłat następuje w odrębnej decyzji, bądź też w decyzjach, o których mowa w art , 43 lub Prezes UKE ustalając opłaty z tytułu dostępu telekomunikacyjnego bierze pod uwagę promocję efektywności i zrównoważonej konkurencji oraz zapewnienie maksymalnych korzyści dla użytkowników końcowych. ; Obecne unormowania art. 39 i 40 Prawa telekomunikacyjnego nie odpowiadają w pełni art. 13 dyrektywy o dostępie. W niepełny sposób uwzględniony został art. 13 ust. 2 dyrektywy o dostępie, który nakazuje krajowym władzom regulacyjnym zapewnić, aby wszelkie mechanizmy uzyskiwania zwrotu kosztów oraz metodologie 8

9 26 art. 39 art. 1 pkt 14 cenowe stanowiące obowiązki regulacyjne zmierzały do promowania efektywności oraz zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści konsumenta. W dotychczasowym brzmieniu Prawa telekomunikacyjnego te kryteria pojawiają się wyłącznie w art. 40 ust. 4 i to w koniunkcji z uwzględnianiem wysokości opłat stosowanych na porównywalnych rynkach konkurencyjnych. Tymczasem z art. 13 ust. 2 dyrektywy o dostępie wynika jednoznacznie, że w tym względzie (promowania efektywności oraz zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści konsumenta), krajowe władze regulacyjne będą mogły także wziąć pod uwagę ceny obowiązujące na porównywalnych rynkach konkurencyjnych. Zatem względy promowania efektywności oraz zrównoważonej konkurencji i maksymalizacji korzyści konsumenta powinny być brane pod uwagę w każdym wypadku, niezależnie od stosowania benchmarkingu. Z powyższych względów Izba zaproponowała nowelizację art. 39 i 40 już w projekcie unijnym. Jednakże na wypadek, gdyby w nowelizacji unijnej propozycje te nie zostały uwzględnione, zwracamy się o ich uwzględnienie w projekcie nieunijnym. W stosunku do brzmienia art. 39 zamieszczonego w projekcie Izba proponuje dokonanie kilku zmian redakcyjnych. Po pierwsze proponujemy przeniesienie treści ust. 6 do ust. 3. Chronologicznie bowiem najpierw następuje weryfikacja opłat zaproponowanych przez operatora, a dopiero później ewentualnie określenie ich wysokości przez Prezesa UKE w innej wysokości niż zaproponowana przez operatora. Proponujemy ponadto połączenie ust. 4 i 5, jak również wyraźne podkreślenie, iż metody weryfikacji cen zobowiązanego operatora, alternatywne w stosunku do stosowanej przez tego operatora metody ustalania opłat, nie ograniczają się do stosowania benchmarków. Punktem odniesienia mogą być również metody ustalania opłat stosowane na porównywalnych rynkach konkurencyjnych. Jest to zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej oraz Europejskiej Grupy Regulatorów (ERG). W ocenie Izby już obecne brzmienie pozwala na zastosowanie innych metod, niemniej w celu uniknięcia pojawiających się w tym względzie wątpliwości, proponujemy jednoznaczne przesądzenie tej kwestii. Poza tym proponujemy wyraźne wskazanie, iż ustalenie przez Prezesa UKE opłat w innej wysokości niż proponowana przez obowiązanego operatora może nastąpić zarówno w odrębnej decyzji, jak i w decyzjach w sprawie ofert ramowych lub o dostępie telekomunikacyjnym. Z proponowaną zmianą powinien być powiązany przepis przejściowy nakazujący zastosowanie zmienionych przepisów do toczących się i niezakończonych postępowań. Nowelizacja służy bowiem usunięciu istniejących wątpliwości co do rozumienia tych przepisów. PIIT Operator sieci ruchomej proponuje następujące brzmienie projektowanego przepisu. Art Prezes UKE może, zgodnie z przesłankami, o których mowa w art. 25 ust. 4, w drodze decyzji nałożyć na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej obowiązek regulacyjny kontroli wysokości opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego.2. Prezes UKE w decyzji, o której mowa w ust. 1 może ustalić sposób prowadzenia kalkulacji koszt świadczenia usług w ramach dostępu telekomunikacyjnego, jaki przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien stosować na podstawie przepisów rozporządzania, o którym mowa w art Przedsiębiorca telekomunikacyjny prowadzi kalkulację kosztu usług w ramach dostępu telekomunikacyjnego zgodnie ze sposobem prowadzenia kalkulacji kosztu ustalonym w decyzji, o której mowa w ust. 2 oraz zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów.4. Prezes UKE przeprowadza badanie, o którym mowa w art. 53 ust. 5, zgodności wyników kalkulacji kosztu z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów.5. Przedsiębiorca telekomunikacyjny, na którego został nałożony obowiązek regulacyjny, o którym mowa w ust. 1, przedstawia Prezesowi UKE uzasadnienie wysokości stosowanych opłat.6. Prezes UKE w drodze decyzji może ustalić wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, na podstawie wyników kalkulacji kosztu ustalonych zgodnie z ust. 3-4, uwzględniającą przy tym zwrot z inwestycji przedsiębiorstwa, ponoszone ryzyko przez przedsiębiorcę, promocję efektywności świadczenia usług i rozwój zrównoważonej konkurencji na rynku, zapewnienie maksymalnej korzyści dla użytkowników końcowych oraz wysokość takich opłat stosowanych na porównywalnych rynkach, wybranych w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria. Uzasadnienie.Na wstępie pragniemy zaznaczyć, że analizę art. 39 należy rozpocząć od oceny obecnie obowiązującego przepisu. Dotychczasowe doświadczenie pokazało, iż art. 39 jest niejasny oraz wieloznaczny, co powoduje, iż jeden z najbardziej istotnych obowiązków regulacyjnych, jakim jest kontrola opłat nie jest w pełni realizowany lub też jest realizowany w sposób błędny.praktyką UKE jest prowadzenie kontroli opłat w oparciu o przeprowadzane analizy porównawcze opłat stosowanych w innych krajach, co oznacza stałe odrzucanie wyników kalkulacji kosztów opracowywanych przez operatorów. W ten sposób podważa się sensowność utrzymywania modeli kalkulacji kosztów oraz sensowność ponoszenie znacznych kosztów związanych z realizacja tego obowiązku. Ponadto, racjonalność zastosowania przez UKE innych metod ustalania opłat (czy to w przypadku metody retail minus, czy też modelu bottom-up) budzi znaczne wątpliwości w zakresie podstawy prawnej.jednocześnie proponowany w projekcie nowelizacji zapis art. 39 powoduje, iż realizacja tego obowiązku, w coraz większym stopniu staje się mniej przejrzysta, a co za tym idzie jest bardziej podatna dowolną interpretacje, przykładowo:1.zgodnie z ust. 4 pkt 3 Prezes UKE może ustalić wysokość opłaty z tytułu dostępu telekomunikacyjnego w przypadku, gdy podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania wyraził opinie z zastrzeżeniami na temat wyników kalkulacji kosztów. Przepis ten nie uwzględnia sytuacji, w której zastrzeżenia podmiotu mogą mieć znikomy wpływ na wynik kalkulacji kosztu, co nie przekreśla wartości merytorycznej informacji na temat wysokości kosztu;2.jaka jest relacja pomiędzy zapisami ust. 5 i 6, skoro oba te przepisy odnoszą się do decyzji Prezesa UKE w zakresie ustalania wysokości opłat?3.zgodnie z ust. 7 Prezes UKE podejmuje decyzje w przypadku wystąpienia istotnych różnic, choć nie wiadomo, co należy rozumieć pod pojęciem istotnych różnic.4.w ust. 5 jest mowa o stosowaniu odpowiednich metod, nie określając, co należy pod tym pojęciem rozumieć, jakie kryteria należy wziąć pod uwagę przy wyborze metody. Tak szerokie zdefiniowane pojęcie odpowiednich metod może spowodować, iż Regulator może poszukiwać nowych metod w sytuacji, gdy wyniki kalkulacji kosztu lub wysokość opłat stosowany na porównywalnych rynkach konkurencyjnych będą niezgodne z oczekiwaniami Regulatora. Zatem weryfikacja opłat w oparciu o kalkulację uzasadnionych kosztów jak również proces zatwierdzania instrukcji lub opisu kalkulacji kosztów przez Prezesa UKE wydaje się być bezcelowa gdyż Regulator może zignorować wyniki takiej kalkulacji i narzucić wysokość opłat wg własnej metody, która nie podlega uzgodnieniom i zewnętrznej weryfikacji. Celem wprowadzenia systemu księgowania kosztów / rachunkowości regulacyjnej wg Zalecenia Komisji z dnia 19 września 2005 r. jest zapewnienie, aby sprawiedliwe, obiektywne i jawne kryteria były stosowane przez notyfikowanych operatorów przy przydzielaniu ich kosztów usługom (dalej Zalecenia ). Proponowana konstrukcja przepisów (potwierdzona w uzasadnieniu projektu zmian) daje pełną możliwość kształtowania opłat przez Regulatora, ignorującą faktycznie kalkulowane przez operatora koszty (niezależnie od opinii podmiotu badającego wyniki kalkulacji kosztu) i oznacza niepewność dla podmiotów działających na rynku. Dodatkowo, przedstawiona propozycja zmian przepisu art. 39 wymaga w pierwszej kolejności podkreślenia znaczenia roli inwestycji podczas prowadzenia kontroli cen przez Regulatora.Obowiązek regulacyjny kontrola cen jest odpowiedzią na problem regulacyjny związany ze stosowaniem, przez przedsiębiorcę zajmującego znaczącą pozycję rynkową, zawyżonych opłat, których poziom w sposób szkodliwy wpływa na użytkowników końcowych. W związku z tym kontrola cen, ma za zadanie ustalenie optymalnego poziomu opłat, który zniwelują problem zdefiniowany w ramach analizy rynkowej. Należy jednak mieć na uwadze, iż regulacja poziomu cen 9

10 27 art. 39 art. 1 pkt 14 PIIT powinna być prowadzona w sposób bardzo rozważny, ponieważ poziom cen wpływa bezpośrednio na opłacalność inwestycji prowadzonych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak również wpływa na działalność innych przedsiębiorców, nie koniecznie działających na tym samym rynku. Przykładowo odpowiednia regulacja cenowa na rynku dotyczącej świadczenia usługi Bitstream Access może rozwinąć lub zahamować inwestycje przedsiębiorstw na rynku dostępu do pętli lokalnej (tzw. LLU).Znaczenia inwestycji oraz kosztów ponoszonych przez operatora w proponowanej regulacji jest wyraźnie marginalizowane, co jest sprzeczne z art. 13 pkt. 1 Dyrektywy dostępowej: Krajowe organy regulacyjne będą miały na uwadze dokonane przez operatora inwestycje oraz umożliwią mu uzyskanie zwrotu stosowanej części użytego kapitału, uwzględniając poniesione ryzyko. To właśnie inwestycje determinują dalszy rozwój sektora i powinny być uwzględniane przez organy regulacyjne podczas prowadzenia kontroli opłat stosowanych przez operatora. W związku z tym, kryterium inwestycji ponoszonych przez operatorów powinno być wyraźnie wskazany w art. 39. Poniżej przedstawiamy szczegółowe uzasadnienie do poszczególnych propozycji zapisów.1.prezes UKE może, zgodnie z przesłankami, o których mowa w art. 25 ust. 4, w drodze decyzji nałożyć na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji rynkowej obowiązek regulacyjny kontroli wysokości opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego.obowiązek regulacyjny, który ma zostać nałożony na operatora (który jest odpowiednikiem obowiązku regulacyjnego opisanego przede wszystkim w art. 13 Dyrektywy dostępowej), nie polega na stosowaniu opłat ustalonych w oparciu o koszty (niezależnie jaką definicje kosztu tu zostanie przyjęta: uzasadnione/ponoszone) lecz na prowadzeniu kontroli opłat przedsiębiorstwa zajmującego znaczącą pozycję rynkową przez Regulatora. To właśnie mechanizm kontroli opłat przez Regulatora jest istotą tego obowiązku regulacyjnego, nie zaś stosowanie opłat w oparciu o koszty. Kontrola opłat niekoniecznie musi sprowadzać do stosowania opłat równych kosztom ich świadczenia, ponieważ Regulator może uznać, iż inne elementy rozwoju rynku (np. ponoszone inwestycje) uzasadniają ustalenie opłat powyżej kosztów. 2.Prezes UKE w decyzji, o której mowa w ust. 1 może ustalić sposób prowadzenia kalkulacji koszt świadczenia usług w ramach dostępu telekomunikacyjnego, jaki przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien stosować na podstawie przepisów rozporządzania, o którym mowa w art. 51.Propozycja zgodna merytorycznie propozycja MI zapisu ust. 1 pkt. 1.3.Przedsiębiorca telekomunikacyjny prowadzi kalkulację kosztu usług w ramach dostępu telekomunikacyjnego zgodnie ze sposobem prowadzenia kalkulacji kosztu ustalonym w decyzji, o której mowa w ust. 2 oraz zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów.propozycja zgodna merytorycznie propozycja MI zapisu ust. 1 pkt. 1.4.Prezes UKE przeprowadza badanie, o którym mowa w art. 53 ust. 5, zgodności wyników kalkulacji kosztu z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE opisem kalkulacji kosztów. Propozycja zgodna merytorycznie z propozycją MI zapisu ust. 35 Przedsiębiorca telekomunikacyjny, na którego został nałożony obowiązek regulacyjny, o którym mowa w ust. 1, przedstawia Prezesowi UKE uzasadnienie wysokości stosowanych opłat.propozycja zgodna merytorycznie propozycja MI zapisu ust. 26. Prezes UKE w drodze decyzji może ustalić wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego, na podstawie wyników kalkulacji kosztu ustalonych zgodnie z ust. 3-4, uwzględniającą przy tym zwrot z inwestycji przedsiębiorstwa, ponoszone ryzyko przez przedsiębiorcę, promocję efektywności świadczenia usług i rozwój zrównoważonej konkurencji na rynku, zapewnienie maksymalnej korzyści dla użytkowników końcowych oraz wysokość takich opłat stosowanych na porównywalnych rynkach, wybranych w oparciu o obiektywne i przejrzyste kryteria. Celem tej regulacji jest pełna implementacja zapisów art.13 Dyrektywy dostępowej. Obowiązek regulacyjny związany z prowadzeniem kontroli opłat ostatecznie przybiera formę decyzji regulacyjnej, która ureguluje wysokości opłaty. Obowiązkiem Regulatora jest, aby podczas przeprowadzenia regulacji opłat uwzględnić i wyważyć opisane w Dyrektywie dostępowej kryteria. Dopiero tak przeprowadzona regulacja opłat zapewni skuteczność regulacji w długim okresie. Wskazanie tych kryterium jest niezbędne, ponieważ, w chwili obecnej Prezes UKE stosuje analizy porównawcze w oderwaniu od jakichkolwiek kryteriów. Przykładowo, Prezes UKE ustalił porównywalne kraje w oparciu o wysokość opłat stosowanych w tych krajach, co spowodowało, iż porównywalnym krajem dla rynku polskiego jest Cypr, którego obszar jest równa województwu opolskiemu. TP proponuje: ust. 4 pkt. 1 i 2 Rekomendowane jest niedodawanie pkt 1 oraz pkt 2. Brak racjonalnych przesłanek dla wprowadzenia powyższych postanowień. Zgodnie z ogólnymi przepisami prawa odpowiedzialność podmiotu oparta jest co do zasady o zasadę winy. W wyjątkowych okolicznościach możliwe jest oparcie odpowiedzialności o zasadę ryzyka lub zasadę słuszności. W tym przypadku jednak takie wyjątkowe okoliczności nie zachodzą. Operator nie może ponosić negatywnych konsekwencji na skutek okoliczności, które nie były przez niego zawinione. ust. 4 pkt 3 Powinien otrzymać brzmieć: "3) wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych, o którym mowa w art. 53 ust. 5, negatywnej opinii". Rekomendowane jest wykreślenie z projektowanej nowelizacji wyrazów albo opinii z zastrzeżeniami. W przypadku wydania przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych opinii z zastrzeżeniami, Prezes UKE powinien wyjaśnić zastrzeżenia zawarte w opinii, w szczególności powinien dążyć do określenia charakteru, ważkości i zakresu zastrzeżeń. Nie jest uzasadnione zastrzeżenie w takim przypadku prawa do władczego działania organu, bez uprzedniego wyjaśnienia kwestii. Rekomendowana jest zmiana brzmienia pkt 3) w sposób jak wyżej. Należy ponadto zauważyć, iż ( ust. 4 pkt 3) projekt przewiduje możliwość ustalenia opłat przez Prezesa UKE nie na podstawie kosztów, także w przypadku zgłoszenia opinii z zastrzeżeniami. Ponieważ zastrzeżenia z natury rzeczy odnoszą się tylko do pewnych elementów kalkulacji, a nie do całości, takie uprawnienie organu jest zbyt daleko idące. Proporcjonalnym środkiem byłoby w takiej sytuacji umożliwienie organowi ustalenia stawek tylko w odniesieniu do usług, co do których audytor zgłosił zastrzeżenia. Należy również uzupełnić art. 39 o postępowanie Prezesa UKE w przypadku wydania pozytywnej opinii podmiotu uprawnionego do badania. Naszym zdaniem należy także ograniczyć możliwość ustalania opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego przez Prezesa UKE z pominięciem uzasadnionych kosztów do przypadku wydania 10

11 negatywnej opinii z badania przypadki wskazane w ust 4 1) i 2) (zastosowanie niejasnych pojęć - brak możliwości przeprowadzenia badania, okoliczności uniemożliwiających jej wykonanie ) są sformułowane w sposób, który pozwala na szeroką interpretację i stanowi zagrożenie, że przepisy te będą wykorzystywane niezgodnie z zamierzeniami ustawodawcy. Ponadto opinia zawierająca zastrzeżenia z całą pewnością nie powinna powodować automatycznego odrzucenia wyników kalkulacji kosztów i sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej, bowiem nie wyklucza ona możliwości wykorzystania przedstawionych wyników kalkulacji kosztów w procesie ustalania opłat, gdyż podmiot uprawniony do badania wskazuje w opinii zakres działalności telekomunikacyjnej, którego dotyczy zastrzeżenie i przedstawia szacunkowe wysokości kosztów, które ponoszone byłyby przez operatora w przypadku usunięcia nieprawidłowości wskazanych w zastrzeżeniu. Prezes UKE dysponuje zatem wiarygodną informacją na temat wysokości uzasadnionych kosztów operatora i posiada wszystkie informacje niezbędne do zatwierdzenia przedstawionych sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej i wyników kalkulacji kosztów. Co więcej, nie wszystkie zastrzeżenia mają charakter merytoryczny i mogą w ogóle nie wpływać na wysokość przestawionych kosztów lub wpływać tylko na niektóre z usług podlegających badaniu. Dlatego też przedstawienie opinii zawierającej zastrzeżenia nie może w sposób bezkrytyczny stanowić o braku możliwości uznania wyników kalkulacji kosztów za prawidłowe i uprawniać Prezesa UKE do odrzucenia sprawozdania i wyników kalkulacji w całości. W związku z czym, proponujemy by w tym przypadku (wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania opinii z zastrzeżeniami), Prezes UKE mógł, w drodze decyzji, ustalić wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego z uwzględnieniem wpływu na skalkulowane przez operatora uzasadnione koszty zastrzeżeń zamieszczonych w opinii i nałożyć obowiązek ich stosowania. Proponuje się zatem brzmienie ust. 4a, 4b oraz 4c: 4a. W przypadku wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, opinii pozytywnej, Prezes UKE w drodze decyzji zatwierdza w całości przedstawione przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego roczne sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i wyniki kalkulacji kosztów w terminie 7 dni od dnia jego dostarczenia do Prezesa UKE. 4b. W przypadku wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, opinii zawierającej zastrzeżenia, Prezes UKE przeprowadza analizę dostarczonych dokumentów w terminie 30 dni od dnia dostarczenia do Prezesa UKE rocznego sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i wyników kalkulacji kosztów a także opinii i raportu z badania i w drodze decyzji zatwierdza w całości lub w części przedstawione przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego roczne sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i wyniki kalkulacji kosztów bądź odmawia ich zatwierdzenia. W przypadku zatwierdzenia wyników w części lub obmowy zatwierdzenia Prezes UKE może, w drodze decyzji, ustalić wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego i nałożyć obowiązek ich stosowania. 4c. W przypadku wyrażenia przez podmiot uprawniony do przeprowadzenia badania, o którym mowa w art. 53 ust. 5, opinii negatywnej Prezes UKE może, w drodze decyzji, ustalić wysokość opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego i nałożyć obowiązek ich stosowania. ust. 5 Powinien otrzymać brzmienie: 5. Przy ustalaniu opłat, o których mowa w ust. 4, Prezes UKE może zastosować metody ich ustalania zgodne z art..(tu powinno nastąpić odesłanie), w tym wziąć pod uwagę wysokość opłat stosowanych na porównywalnych konkurencyjnych rynkach europejskich. lub 5. Przy ustalaniu opłat, o których mowa w ust. 4b i 4c, Prezes UKE może zastosować powszechnie stosowane metody ustalania opłat, zgodne z międzynarodowymi zasadami najlepszej praktyki, w tym wziąć pod uwagę wysokość opłat stosowanych na porównywalnych konkurencyjnych rynkach państw członkowskich. Zgodnie z projektem Prezes UKE ma stosować odpowiednie metody ustalania opłat. Przepis prawny powinien precyzyjnie określać prawa i obowiązki podmiotu. Posługiwanie się niedookreślonymi zwrotami (tu: odpowiednie metody ) skutkuje wątpliwościami interpretacyjnymi i może prowadzić do nadużyć. Rekomendowana jest zmiana brzmienia ust. 5 w sposób jak wyżej Aby uniknąć wątpliwości o jakich państwach europejskich mowa w przepisie, należy zamienić nieprecyzyjne sformułowanie rynki europejskie użyte w tym ustępie projektu na rynki państw członkowskich. Wątpliwości budzi także sformułowanie odpowiednie metody ustalania wysokości opłat. Stosowanie takich nieostrych określeń powodować może trudności z interpretacją, nie wiadomo bowiem jaką metodę Regulator uzna za odpowiednią i czym będzie się przy jej wyborze kierował. Ponadto takie sformułowanie powoduje, że Regulator będzie mógł zastosować jakąkolwiek metodę, choćby niemającą precedensu w praktyce regulacyjnej w innych krajach czy nawet będącą sprzeczną z powszechnie stosowanymi międzynarodowymi zasadami najlepszej praktyki i będzie miał do tego, zgodnie z proponowanym zapisem, prawo. Należy doprecyzować ten zakres, zastępując odpowiednie metody ustalania wysokości opłat np. sformułowaniem powszechnie stosowane metody, zgodne z międzynarodowymi zasadami najlepszej praktyki, by uniknąć dezinformacji i nadinterpretacji. Ponadto warto dodać przepis określający zasady doboru odpowiednich metod ustalania wysokości opłat. Takie zasady zostały wskazane w uzasadnieniu do projektu. ust. 6 Powinien otrzymać brzmienie: 11

12 6. W celu weryfikacji wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 2), Prezes UKE może zastosować metody ich ustalania zgodne z (tu powinno nastąpić odesłanie), w tym wziąć pod uwagę wysokość opłat stosowanych na porównywalnych konkurencyjnych rynkach europejskich. Lub konsekwentnie 6. Przy wyborze metod, o których mowa w ust. 5. Prezes UKE kieruje się przesłankami wymienionymi w art. 39 ust. 8 oraz najlepszą praktyką stosowaną przez innych regulatorów. Zgodnie z projektowaną nowelizacją - Prezes UKE ma stosować odpowiednie metody ustalania opłat. Przepis prawny powinien precyzyjnie określać prawa i obowiązki podmiotu. Posługiwanie się niedookreślonymi zwrotami (tu: odpowiednie metody ) skutkuje wątpliwościami interpretacyjnymi i może prowadzić do nadużyć. Rekomendowana jest zmiana brzmienia ust. 6 w sposób jak wyżej Proponowane zmiany wprowadzają dodatkową weryfikację wysokości opłat i ustalają podwójną weryfikację wyników kalkulacji uzasadnionych kosztów świadczenia dostępu telekomunikacyjnego: zgodnie z ust. 3. podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych weryfikuje prawidłowość obliczeń będących podstawą do ustalenia opłat, natomiast zgodnie z ust. 6. Prezes UKE weryfikuje wysokość opłat. W tej sytuacji weryfikacja wprowadzona ust. 6 dubluje się z weryfikacją funkcjonującą do tej pory, bowiem ta weryfikacja (wskazana w ust. 3.) oznacza zgodnie z art. 51 ust. 5. badanie zgodności z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE instrukcją lub opisem kalkulacji kosztów. Szczegółowy zakres tego badania Prezes UKE wskazuje w powołaniu, o którym mowa w art. 51 ust. 6. I tak warunki przeprowadzenia badania wskazane w Powołaniu z dnia 3 kwietnia 2007 r. obejmują m.in. ocenę czy dane przyjęte za punkt wyjścia szacunków dokonywanych przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego są dokładne, kompletne i odpowiednie stanowiąc miarodajną podstawę sporządzenia sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej oraz wyników kalkulacji kosztów oraz czy zastosowana metoda szacunku jest poprawna i uzasadniona, a wielkości określone drogą szacunku zostały ustalone w racjonalnej wysokości. Zatem w ramach weryfikacji prawidłowości obliczeń (ust. 3.) podmiot badający weryfikuje: czy do kalkulacji kosztów przedsiębiorca przyjął dane właściwe (ze względu na ich naturę jak i wysokość), czy przyjęte dane są miarodajne (rzetelne i wiarygodne), czy zastosowane metody szacunku (kalkulacje kosztów) są uzasadnione (właściwe i racjonalne), czy obliczone wielkości (wyniki kalkulacji) zostały ustalone w racjonalnej (uzasadnionej) wysokości. Jak wynika z powyższego, badanie wskazane w art. 51 ust. 5. obejmuje weryfikację prawidłowości oraz wysokości wszystkich kategorii będących przedmiotem kalkulacji kosztów i prowadzonej rachunkowości regulacyjnej. Nie ma zatem uzasadnienia, by wprowadzać kolejną weryfikację wysokości kosztów usług. Należy zatem wykreślić ust 6. natomiast ust 7 powinien zachować obowiązujące brzmienie ust 4 PT. ust. 8 Należy uzupełnić ten przepis o cele prowadzonej polityki oraz zasady regulacyjne wskazane w art. 8. Dyrektywy Ramowej [DR]: 8. Prezes UKE wydając decyzje, o której mowa w ust. 4b, 4c oraz 7 bierze pod uwagę promocję efektywności i zrównoważonej konkurencji, zapewnienie maksymalnej korzyści dla użytkowników końcowych a także promocję efektywności inwestycji w dziedzinie infrastruktury i promocję innowacyjnych technologii. Uzasadnienie Przesłanki, które uwzględnia UKE zapewniają jedynie konkurencję usługową, nie dbając w ogóle o rozwój infrastrukturalny. Należy przypomnieć, iż do zadań także Regulatora a nie tylko ministra właściwego ds. łączności należy także wspieranie efektywnego inwestowania w dziedzinie infrastruktury oraz promocję technologii innowacyjnych (art. 189 ust. 2 pkt c ustawy). Z tych względów przesłanki brane pod uwagę przez Prezesa UKE powinny być rozszerzone także o te kwestie. Podczas ustalania opłat Prezes UKE oprócz wymienionych celów powinien brać pod uwagę także wpływ decyzji na rozwój rynku telekomunikacyjnego, czyli powinien brać pod uwagę promocję zrównoważonej konkurencji w kierunku umożliwiającym skuteczne stymulowanie inwestycji w dziedzinie infrastruktury oraz promocji technologii innowacyjnych, co jest jednym z podstawowych celów polityki regulacyjnej Prezesa UKE w zakresie wspierania konkurencji. ust 9 Proponowane brzmienie artykułu: 9. W przypadku ustalenia opłat z tytułu dostępu telekomunikacyjnego na poziomie niższym od ustalonego zgodnie z ust. 1 pkt 2, Prezes UKE w decyzji, o której mowa w ust. 8, ustala mechanizm zapewniający operatorowi pokrycie różnicy pomiędzy ustalonymi opłatami a uzasadnionymi kosztami świadczenia dostępu telekomunikacyjnego.. 12

13 28 art. 40 ust. 3 i 4 29 art. 43 KIGEiT, Należy dodać zapisy wprowadzające konieczność ustalenia przez Prezesa UKE mechanizmu zapewniającego operatorowi zwrot uzasadnionych kosztów związanych ze świadczeniem dostępu telekomunikacyjnego w sytuacji ustalenia przez Prezesa UKE opłat niższych od stawek odzwierciedlających poziom uzasadnionych kosztów. Jeżeli dla realizacji celów wskazanych w art. 39, ust. 8. projektu, decyzją UKE operator będzie zobowiązany stosować stawki niezapewniające zwrotu jego uzasadnionych kosztów to jednocześnie zadaniem UKE powinno być wskazanie źródła rekompensaty strat ponoszonych w ten sposób przez operatora. W innym przypadku działalność ta (świadczenie usług dostępu telekomunikacyjnego) stanie się ekonomicznie nieuzasadniona. Należy bowiem zauważyć, że uzasadnione koszty świadczenia dostępu telekomunikacyjnego to - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie prowadzenia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego rachunkowości regulacyjnej i kalkulacji kosztów - koszty przyrostowe (których przedsiębiorca uniknąłby, gdyby zaprzestał świadczenia danej usługi) ponoszone przez efektywnego operatora (odzwierciedlające koszty hipotetycznego przedsiębiorcy, który funkcjonowałby na w pełni konkurencyjnym rynku). Wysokość tych kosztów uznawana jest przez specjalistów z dziedziny rachunkowości zarządczej (kalkulacji kosztów) za najniższy poziom kosztów warunkujący pokrycie kosztów prowadzonej działalności w długim okresie. Ustalenie opłaty poniżej tego poziomu powoduje ponoszenie straty na danej działalności i naraża przedsiębiorcę na oskarżenia o stosowanie cen dumpingowych. KIGEiT Proponujemy, aby w art. 40 ust. 3 i 4 otrzymały brzmienie: 3. W celu oceny prawidłowości wysokości opłat ustalonych przez operatora, o którym mowa w ust. 1, Prezes UKE może uwzględnić wysokość lub metody ustalania opłat na porównywalnych rynkach konkurencyjnych lub inne sposoby oceny prawidłowości wysokości tych opłat.4. W przypadku, gdy według oceny, o której mowa w ust. 3, wysokość opłat ustalonych przez operatora jest nieprawidłowa, Prezes UKE ustala wysokość opłat lub ich maksymalny albo minimalny poziom stosując metody, o których mowa w ust. 3, biorąc pod uwagę promocję efektywności i zrównoważonej konkurencji oraz zapewnienie maksymalnych korzyści dla użytkowników końcowych. Ustalenie opłat następuje w odrębnej decyzji, bądź też w decyzjach, o których mowa w art , 43 lub 139. W zakresie dostosowania do art. 13 dyrektywy o dostępie uzasadnienie dla proponowanych zmian jest analogiczne jak w przypadku art. 39. Analogiczne jest również uzasadnienie dla wyraźnego wskazania, iż metody weryfikacji cen zobowiązanego operatora, alternatywne w stosunku do stosowanej przez tego operatora metody ustalania opłat, nie ograniczają się do stosowania benchmarków oraz że ustalenie przez Prezesa UKE opłat w innej wysokości niż proponowana przez obowiązanego operatora może nastąpić zarówno w odrębnej decyzji, jak i w decyzjach w sprawie ofert ramowych lub o dostępie telekomunikacyjnym.z proponowaną zmianą powinien być powiązany przepis przejściowy nakazujący zastosowanie zmienionych przepisów do toczących się i niezakończonych postępowań. Nowelizacja służy bowiem usunięciu istniejących wątpliwości co do rozumienia tych przepisów. Proponujemy, aby art. 43 ust. 1 otrzymał brzmienie: 1. Prezes UKE zatwierdza, w drodze decyzji, projekt oferty ramowej o dostępie telekomunikacyjnym, jeżeli odpowiada on przepisom prawa, obowiązkom regulacyjnym ciążącym na operatorze lub potrzebom rynku. Przesłanki zatwierdzenia oferty powinny być lustrzanym odbiciem przesłanek zmiany lub odrzucenia oferty. Zatem obok przepisów prawa i potrzeb rynku należy dodać obowiązki regulacyjne ciążące na operatorze. W art. 43 ust. 2 nie do końca zrozumiałe są zmiany zapotrzebowania na usługi. Wydaje się, że przesłanka ta zawiera się już w potrzebach rynku i można z niej zrezygnować. Ponadto w ocenie Izby właściwszym jest rozwiązanie, w którym Prezes UKE nie może zakończyć postępowania odrzucając ofertę, lecz musi zmienić (nawet całkowicie) przedłożony projekt, jeśli nie spełnia on wymogów ustawowych. Proponowane w projekcie rozwiązanie, według którego regulator może odrzucić projekt a następnie dopiero wszcząć postępowanie w sprawie ustalenia oferty w drodze decyzji, stwarza ryzyko odsunięcia w czasie chwili, w której oferta ramowa pojawi się na rynku. W art. 43 ust. 2a wyrazy nie odpowiada warunkom rynkowym należy zastąpić wyrazami nie odpowiada potrzebom rynku. Chodzi o konsekwencję terminologiczną z ust. 1 i 2, która ma istotne znaczenie praktyczne istniejące warunki rynkowe mogą zupełnie nie sprzyjać rozwojowi konkurencji właśnie z tego powodu, że funkcjonuje nierynkowa oferta ramowa. Punktem odniesienia powinny być zatem potrzeby rynku. 30 Art. 43 PIIT, PKPP Proponujemy przepis art. 43 pozostawić w brzmieniu obecnie obowiązującym.należy zauważyć, że rozwiązanie przyjęte w ust. 1 w ustawie obowiązującej jest w pełni prawidłowe. Oferta powinna odpowiadać nie ogólnie określonym potrzebom rynku, ale potrzebom rynku wskazanym w projekcie decyzji nakładającej obowiązki regulacyjne. Należy podkreślić, iż oferta ramowa podobnie jak i inne obowiązki regulacyjne musi być proporcjonalna i adekwatna do zidentyfikowanych w trakcie analiz rynkowych problemów. Brak odwołania do decyzji w tej sprawie powoduje, iż z upływem czasu obowiązek regulacyjny może zatracić przymiot adekwatności i proporcjonalności, wymagany zgodnie z prawem polskim i unijnym (art. 8 ust. 4 dyrektywy dostępowej [DD]).Ewentualnie - w przypadku pozostawienia proponowanej zmiany art. 43 redakcja powinna otrzymać następujące brzmienie:ust Prezes UKE zatwierdza, w drodze decyzji, projekt ofert ramowej o dostępie telekomunikacyjnym, jeżeli odpowiada on przepisom prawa i potrzebom rynku określonym w uzasadnieniu decyzji nakładającej obowiązek przedłożenia oferty ramowej. Wyrażenie potrzeby rynku jest wyrażeniem niejednoznacznym; w noweli nie przewidziano, iż potrzeby rynku powinny być zdefiniowane w decyzji nakładającej obowiązki regulacyjne, w tym obowiązek przedłożenia oferty ramowej. Przepis prawny powinien precyzyjnie określać prawa i obowiązki uczestników rynku telekomunikacyjnego. Podmiot będący adresatem obowiązków, powinien być poinformowany o zakresie nałożonych obowiązków, w tym o potrzebach rynku, które należy wziąć pod uwagę przy konstruowaniu treści oferty. Niewskazanie pełnego zakresu obowiązków utrudnia wyznaczonemu podmiotowi ich właściwą realizację, a także może skutkować nadużyciami w realizacji uprawnień regulatora, a zatem przynajmniej w uzasadnieniu takiej decyzji powinny być dookreślone, nazwane takie potrzeby rynku Rekomendowana jest zmiana treści ust. 1 w sposób jak wyżejust Jeżeli projekt, o którym mowa w ust. 1, nie odpowiada przepisom prawa, obowiązkom regulacyjnym ciążącym na operatorze, potrzebom rynku wskazanym w decyzji nakładającej obowiązek przedłożenia oferty ramowej, Prezes UKE, w drodze decyzji, zmienia projekt i go zatwierdza albo go odrzuca. W noweli nie przewidziano, iż potrzeby rynku powinny być zdefiniowane w decyzji nakładającej obowiązki regulacyjne, w tym obowiązek przedłożenia oferty ramowej. Z przyczyn powyżej opisanych dodano wyrażenie oznaczone kursywą. Ponadto w noweli przewidziano przesłankę w postaci zmiany zapotrzebowania na usługi, która uprawniałaby Prezesa UKE do zmiany lub odrzucenia projektu oferty. Przesłanka została usunięta z uwagi na fakt, iż nie jest dopuszczalne, aby projekt oferty nie został zatwierdzony z przyczyn niezależnych od operatora, w tym z powodu zmiany zapotrzebowania na usługi. Jeśli oferta została przygotowana zgodnie przepisami prawa i z treścią decyzji nakładającej obowiązki regulacyjne, regulator powinien ją zatwierdzić. Zmiana zapotrzebowania na usługi jest równoznaczna z sytuacją, o której mowa w dodanych ust. 2a 2c, tj., gdy oferta nie odpowiada warunkom rynkowym. W takim przypadku Prezes UKE może zobowiązać operatora do zmiany tej oferty. 13

14 Rekomendowana jest zmiana treści ust. 2 w sposób jak wyżej.ust Wniosek operatora o zatwierdzenie projektu oferty ramowej lub jej zmiany zawiera informacje i dokumenty wykazujące zgodność oferty ramowej z przepisami prawa i obowiązkami regulacyjnymi ciążącymi na operatorze. W noweli zamieszczono jeszcze jedną przesłankę, którą operator powinien wykazać, w postaci zgodności projektu oferty z potrzebami rynku wskazanymi w decyzji nakładającej obowiązek przedłożenia oferty ramowej. Przesłanka jest zbędna należy przyjąć, iż regulator działa racjonalnie i nakłada na operatora obowiązki, które uwzględniają potrzeby rynku. Skoro tak, to wystarczające jest wykazanie, iż projekt oferty ramowej jest zgodny z przepisami prawa i obowiązkami regulacyjnymi. Rekomendowana jest zmiana brzmienia ust. 3 w sposób jak wyżej.z ust. 1 usunięto wskazanie, że potrzeby rynku zostały wskazane w decyzji nakładającej obowiązek przedłożenia oferty ramowej. W efekcie tego, pozostawiono nadmierną dowolność interpretacji w zakresie odpowiadania albo nieodpowiadania projektu oferty ramowej potrzebom rynku. Brak jest uzasadnienia dla takiego rozwiązania. Operatorzy nie mogą być zmuszani do zgadywania, jak regulator, który będzie tę kwestię rozstrzygał ocenia potrzeby rynku. Ocena taka może być przecież inna w odniesieniu do różnych podmiotów, które jej dokonują. Ponadto, należy zwrócić uwagę, że w ust. 3 zachowano stwierdzenie, że potrzeby rynku są określone w decyzji nakładającej obowiązek przedłożenia oferty ramowej. Zatem, przepisy straciły spójność. Wydaje się, że w ust. 3 zwrot warunki rynkowe powinien być zastąpiony zwrotem potrzeby rynku. Ponadto, wydaje się, że regulacje ust. 2 ust. 2a i ust. 2c nie są ze sobą spójne. W ust. 2a wskazano, że Prezes UKE może zobowiązać operatora do przedstawienia zmiany oferty ramowej lub projektu nowej oferty w przypadku przedstawienia projektu nieodpowiadającego warunkom rynkowym. Tymczasem, w ust. 2 wskazano na możliwość zmienienia projektu przez Prezesa UKE lub jego odrzucenia. W ust. 2c wskazano, że w przypadku odrzucenia projektu, Prezes UKE ustala ofertę ramową. Oznacza to, że jeżeli projekt nie odpowiada warunkom wskazanym w ust. 2, to zgodnie z tym przepisem Prezes UKE może albo zmienić projekt i go zatwierdzić albo odrzucić projekt. Są to tylko te dwie możliwości. A zgodnie z ust. 2c, w przypadku odrzucenia projektu Prezes UKE ustala ofertę ramową. W świetle regulacji zawartych w ust. 2 i ust. 2c nie ma miejsca na regulację przewidzianą w ust. 2a. Ponadto, jeżeli potrzeby rynku zostaną ustalone w decyzji, na co wskazuje przepis ust. 3, to nie ma potrzeby wskazywania na nie w ust. 3, bo wystarczające będzie wskazanie, że oferta ramowa jest zgodna z obowiązkami regulacyjnymi (które będą przecież określać potrzeby rynku). 31 Art. 46 PIIT, PKPP Proponuje się: 32 Art. 47 ust. 5 KIGEiT, W ust. 3 w: pkt. 2) należy wykreślić pkt. 4) należy wykreślić wyrażenie: wzoru umowy o świadczenie usług ; w zakresie dotychczasowego brzmienia art. 46 PT oraz dodanie po wyrazach: "lub regulaminu świadczenia usług" słów: ", z zastrzeżeniem ust. 5"; Dodanie ust. 5 w brzmieniu: "5. Obowiązku, o którym mowa w ust. 3 pkt 4), nie nakłada się w stosunku do cennika lub regulaminu świadczenia usług użytkownikom końcowym, o których mowa w art. 3 ust. 1 z uwzględnieniem art. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.". W ust. 3 pkt 1 dodano możliwość ustalania przez Prezes UKE cen minimalnych. W ust. 3 pkt 2 wskazano na możliwość określania przez Prezesa UKE formuł ograniczających wzrost cen usługi lub koszyka usług. Uprawnienie Prezesa UKE do określania ceny minimalnej nie znajduje uzasadnienia. Regulacja rynku nie może polegać na prowadzeniu polityki cenowej przedsiębiorców przez organ administracji. Cele wskazane tak w dyrektywie ramowej (DR), jak i w przepisach prawa telekomunikacyjnego powinny i mogą być zrealizowane poprzez zastosowanie środków wskazanych w obowiązujących przepisach. Projektowane rozwiązanie nie znajduje także uzasadnienia w świetle przepisów dyrektywy o usłudze powszechnej (DPU). Gdyby intencją dyrektyw była możliwość ustalania cen minimalnych lub formuł ograniczających wzrost cen usługi zostałoby to wskazane wprost w tych przepisach, tak jak wskazano możliwość określania cen maksymalnych, czy też kontroli, by nie były stosowane opłaty nadmierne lub nieuczciwie niskie (a nie niższe od wskazanych minimalnych). Jeżeli chodzi o regulację zawartą w ust. 3 pkt 2, należy wskazać, na wprowadzenie zupełnej dowolności w zakresie formułowania tego obowiązku przez organ administracji. Brak jest wskazania jakichkolwiek kryteriów oceny i odniesień. Ponadto, wprowadzenie tego przepisu nie jest zasadne z uwagi na to, że Prezes UKE będzie miał zapewnioną możliwość określenia przedziału cen usług. Proponujemy nadać brzmienie: 5. Zaprzestanie świadczenia usługi łącza dzierżawionego wymaga uprzedniej konsultacji z zainteresowanymi użytkownikami oraz operatorami Definicja użytkownika skonstruowana jest w ten sposób, że inny operator będzie nim tylko wtedy, kiedy będziemy mieli do czynienia z publicznie dostępną usługą telekomunikacyjną. Usługi łącza dzierżawionego niekoniecznie muszą spełniać to kryterium, stąd potrzeba doprecyzowania. 33 Art. 48 PIIT, PKPP Ust. 1 pkt. 2) proponuje się wykreślić w zakresie dotychczasowego brzmienia art. 48 PT: a) w ust. 8 dodanie po wyrazach "w celu ich zatwierdzenia" wyrazów: ", z zastrzeżeniem ust. 10"; b) dodanie ust. 10 w brzmieniu: "10. Obowiązku, o którym mowa w ust. 8, nie nakłada się w stosunku do cennika lub regulaminu świadczenia usług użytkownikom końcowym, o których mowa w art. 3 ust. 1, z uwzględnieniem art. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.". 34 art. 48 ust. 2 PIIT ust. 2 TP proponuje skrócić procedurę poprzez ograniczenie terminu, o którym mowa w tym przepisie do 14 dni w celu skuteczniejszego działania TP na rynku; 35 art. 48 ust. 2 KIGEiT Proponujemy, aby art. 48 ust. 2 otrzymał brzmienie: 2. Prezes UKE, w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia przedłożenia projektu wzorca umowy, o którym mowa w ust. 1, lub jego zmiany, może zgłosić sprzeciw do całego projektu lub jego części, jeżeli projekt tego wzorca umowy lub jego zmiany są sprzeczne z decyzjami, o których mowa w art. 46 ust. 2 i art. 47 ust. 1, lub przepisami prawa. Proponowana treść art. 48 ust. 2 przewiduje, że Prezes UKE może zgłosić sprzeciw do projektu cennika, wzoru umowy lub regulaminu świadczenia usług, jeżeli projekt ten lub jego zmiana są sprzeczne z decyzjami nakładającymi obowiązki regulacyjne. Dyspozycja tego przepisu wymaga uzupełnienia, aby istniała możliwość zgłoszenia przez Prezesa UKE sprzeciwu, w przypadku gdy przedłożony projekt jest niezgodny z przepisami prawa, w szczególności ustawy 14

15 36 art. 48 ust. 6 Prawo telekomunikacyjne, tak jak w dotychczasowym brzemieniu tego przepisu. W przeciwnym razie, zakres kontroli przez Prezesa UKE projektów cennika, wzoru umowy lub regulaminu będzie istotnie ograniczony, co może prowadzić do wprowadzenia w życie rozwiązań co prawda zgodnych z decyzjami regulacyjnymi, ale naruszających przepisy ustawy. Niewątpliwie bowiem w cenniku mogą się znaleźć postanowienia, które będą sprzeczne z obowiązkami dostawcy usług wynikającymi bezpośrednio z ustawy, np. art. 57 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 61 ust. 2 Pt czy nawet art. 72 ust. 1 lub 2. Ponadto proponujemy doprecyzowanie, iż przedkładany jest projekt wzorca umowy, po to, aby nie było wątpliwości, że podlegać zatwierdzeniu mają zmiany wzorca umowy, a nie zmiany projektu. Z obecnego brzmienia wynika ściśle rzecz biorąc, że chodzi o zmiany projektu. Nie ulega przy tym wątpliwości, że nie tylko wzór umowy, ale również cennik i regulamin są wzorcami umowy, o których mowa w art. 384 Kodeksu cywilnego. Wzorcem umownym jest bowiem każda klauzula umowna narzucona przez jedną stronę stosunku prawnego z wyłączeniem możliwości rzeczywistego wpływu drugiej strony na istnienie i treść tego postanowienia, a tym samym na kształt nawiązywanego stosunku prawnego (m.in. F. Zoll, Niedozwolone klauzule w umowach konsumenckich, KPP 1993, nr 2, s. 191 i n., M. Pecyna, Kontrola wzorców umownych poza obrotem konsumenckim, Zakamycze 2003, s. 59 i n.). W uzupełnieniu tej propozycji w art. 48 ust. 1 po pkt 1-3 wyrazy lub ich zmiany proponujemy zastąpić wyrazami lub zmiany tych wzorców umowy. Proponujemy nadać brzmienie: Cennik, wzór umowy o świadczenie usług oraz regulamin świadczenia usług przedsiębiorcy telekomunikacyjnego opisanego w ust. 1 lub ich zmiany, wobec których Prezes UKE nie zgłosił sprzeciwu, lub które po zgłoszeniu sprzeciwu zostały skutecznie poprawione, podlegają publikacji na stronie BIP UKE. Zmiana ma na celu doprecyzowanie postanowień przepisu poprzez jednoznaczne wskazanie, na którym etapie postępowania dokumenty winny być publikowane. 37 art. 49 Wnosimy o zmianę celu prowadzenia rachunkowości regulacyjnej, zgodnie z projektowaną treścią art. 49, poprzez zastąpienie pojęcia nieuczciwego subsydiowania skrośnego subsydiowaniem skrośnym. Pierwotna wersja budzi bowiem wątpliwości interpretacyjne w zakresie, w którym zdaje się dopuszczać uczciwe subsydiowanie skrośne. Przepisy Prawa telekomunikacyjnego nie stanowią takiego uprawnienia a wszelkie koszty świadczenia usługi powszechnej pokrywane są za pośrednictwem dopłaty nakładanej na przedsiębiorców telekomunikacyjnych. 38 Art. 49 ust. 1 PIIT Wersja operatora sieci ruchomej: Art Prowadzenie rachunkowości regulacyjnej, której celem jest zapobieganie dyskryminacji oraz stosowanie sprawiedliwych, obiektywnych i przejrzystych kryteriów przy przydzielaniu kosztów usługom oraz zapewnienie wyższego poziomu szczegółowości informacji niż uzyskiwany z ustawowych sprawozdań finansowych, polega na wyodrębnieniu i przypisaniu aktywów, pasywów, przychodów i kosztów przedsiębiorcy telekomunikacyjnego do działalności w zakresie dostępu telekomunikacyjnego lub działalności w zakresie usług na rynku detalicznym w podziale na poszczególne usługi detaliczne, tak jakby każdy rodzaj działalności był świadczony przez innego przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, a także na ustaleniu przychodów i związanych z nimi kosztów odrębnie dla każdej z usług objętych kalkulacja kosztów. Uzasadnienie Obecne sformułowanie jest wyrwane z kontekstu, które uniemożliwia określenie celu jego zastosowania. Ponadto brak jest w projekcie zmian ustawy definicji subsydiowania skrośnego, co w praktyce może dawać nieograniczoną swobodę interpretowaniu tego pojęcia przez Regulatora. Ma to o tyle istotne znaczenie, iż regulacja w zakresie dostępu telekomunikacyjnego może wpływać na rynki, które charakteryzują się skuteczną konkurencją. Przykładowo, czy realizacja bezpłatnych połączeń alarmowych, to przejaw subsydiowania skrośnego? Czy realizacja bezpłatnych połączeń z Biurem Obsługi Abonenta to przejaw subsydiowania skrośnego? Czy pakiet bezpłatnych minut oferowanych użytkownikowi, to przejaw subsydiowania skrośnego? Czy połączenia nielimitowane do wybranych numerów połączeń to przejaw subsydiowania skrośnego? W naszej ocenie - NIE. Regulacje wspólnotowe stwierdzają, że celem kalkulacji kosztów jest, aby sprawiedliwe, obiektywne i jawne kryteria były stosowane przez notyfikowanych operatorów przy przydzielaniu ich kosztów usługom w sytuacjach, gdy podlegają one obowiązkom kontroli cen lub stosowania cen zorientowanych kosztowo natomiast Celem nałożenia obowiązku dotyczącego rozdzielności księgowej jest zapewnienie wyższego poziomu szczegółowości informacji niż uzyskiwany z ustawowych sprawozdań finansowych notyfikowanego operatora, możliwie jak najdokładniejsze odzwierciedlenie wyników części działalności gospodarczej notyfikowanego operatora, jak gdyby były one prowadzone jako oddzielne przedsiębiorstwa, a w przypadku przedsiębiorstw zintegrowanych wertykalnie zapobieżenie dyskryminacji na korzyść ich własnych działań oraz zapobieżenie niesprawiedliwej subwencji krzyżowej. Wersja TP: Art. 49 ust 1. Należy zmienić określenie w podziale na poszczególne usługi detaliczne na sformułowanie w podziale na poszczególne rynki detaliczne a zwrot odrębnie dla każdej z usług zamienić na zwrot odrębnie dla każdej z działalności. Lista usług świadczona na rynkach detalicznych jest praktycznie nieograniczona, ulega częstym zmianom i zawiera wiele drobnych usług, dla których prowadzenie rachunkowości regulacyjnej nie tylko nie jest możliwe ze względu na ograniczony zasób informacyjny, ale też taka informacja nie posiada większej wartości merytorycznej. Duża rotacja usług detalicznych jest drugą poważną barierą dla możliwości sporządzenia sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej, gdyż każdorazowe sporządzenie sprawozdania wymaga zebrania informacji na temat zaangażowania poszczególnych kategorii majątku przedsiębiorcy w daną usługę na przestrzeni 3 lat poprzedzających rok sporządzenia sprawozdania. Często takie dane nie są dostępne, co komplikuje proces prowadzenia rachunkowości regulacyjnej a i efekt końcowy, czyli sprawozdanie nie zawiera istotnych informacji z punktu widzenia całości działalności w zakresie usług na rynku detalicznym. Zasadność prowadzenia takiej sprawozdawczości jest wątpliwa. Trzecim argumentem przemawiającym przeciwko wyodrębnianiu poszczególnych usług z działalności w zakresie usług na rynku detalicznym jest fakt przenikania się 15

16 39 Art. 49 ust. 2 art. 1 pkt 19 PIIT usług pomiędzy rynkami, np. połączenie strefowe może być realizowane w ramach rynku 3 jak i 5, tak więc sporządzenie sprawozdania dla tej usługi nie da odpowiedzi na pytanie o efekty regulacji wprowadzonej na którymkolwiek z tych rynków. W związku z tym, że Prezes UKE bada poziom konkurencji w zakresie całego rynku właściwego a nie w zakresie poszczególnych usług świadczonych na rynku i nakłada obowiązki regulacyjne na cały rynek właściwy, zasadne jest by sprawozdania z rachunkowości regulacyjnej niosły informację odnośnie całego rynku i umożliwiały analizę efektów wprowadzonych regulacji w odniesieniu do obszaru regulowanego, czyli do rynku. Rynek właściwy jest bowiem określonym obszarem działalności telekomunikacyjnej, którego zakres jest stały (wskazany w decyzji SMP), możliwy do zidentyfikowania na poziomie szczegółowości wymaganym w rachunkowości regulacyjnej i co najistotniejsze sprawozdanie z tak prowadzonej rachunkowości regulacyjnej stanowi cenną informację odnośnie kondycji danego rynku. Dlatego też zdaniem GRAD prowadzenie rachunkowości regulacyjnej dla działalności w zakresie usług na rynku detalicznym powinno być ograniczone do rynków właściwych, dla których został nałożony obowiązek prowadzenia rachunkowości. Co więcej, proponowane przez autora projektu nowelizacji ustawy PT zmiany zwiększają ryzyko popełnienia błędów i mogą ponadto prowadzić do zbytniego rozbudowania modelu kalkulacyjnego, co jest sprzeczne z rekomendacjami audytora regulacyjnego zawartymi w raporcie uzupełniającym opinię z badania rocznego sprawozdania z prowadzenia rachunkowości regulacyjnej za rok zakończony dnia 31 grudnia 2006 roku oraz wyników kalkulacji kosztów usług na rok Wersja operatora sieci ruchomej Proponujemy wykreślenie przedmiotowego przepisu. Uzasadnienie Dodatkowy podział rodzajów działalności na poszczególne usługi detaliczne, bez określenia ich związku z przedmiotem regulacji, jest nadmiernym obowiązkiem nakładanym na operatora. W przypadku prowadzenia rachunkowości regulacyjnej istotniejsze znaczenie ma identyfikowanie transferów zewnętrznych, czyli usług wewnętrznych w działalności sieciowej przedsiębiorstwa. Ponadto, dodanie powyższego zapisu oznacza, iż operator będzie zobligowany przedstawić szczegółowe informacje dla rynków (w podziale na usługi), na których nie posiada znaczącej pozycji. Może to oznaczać konieczność przeprowadzenia kalkulacji setek usług (z których tylko kilka może być objętych regulacją). Spowoduje to zatem obciążenie operatora dodatkowym obowiązkiem niewspółmiernym do zakresu regulacji. Rachunkowości regulacyjna jest narzędziem do analizy zagadnień regulowanych, a nie całej działalności operatora (bez uwzględnienia istotności związku z przedmiotem regulacji). Wersja TP Ze względu na argumenty w uzasadnieniu wskazane w tym punkcie jak i poprzednim nie należy zmieniać dotychczas obowiązującego zapisu tego ustępu. 40 art. 51 po pkt 5 lit. a KIGEiT, Transfer stanowi wysokość rozliczeń pomiędzy poszczególnymi rodzajami działalności ze względu na wzajemne korzystanie z majątku przypisanego do poszczególnych działalności. W celu realizacji obowiązku prowadzenia rachunkowości regulacyjnej nie jest uzasadnione, by wyodrębniać informacje na temat wysokości rozliczeń z tytułu poszczególnych usług (jak wspomniano powyżej katalog usług jest bardzo obszerny i zmienny, co znacznie komplikuje ten proces). Istotne jest, by w sposób rzetelny zidentyfikować przepływy pomiędzy działalnościami i w efekcie przedstawić wiarygodną informację na temat wysokości zwrotu na kapitale zaangażowanym w daną działalność. Proponowane przez autora projektu nowelizacji ustawy PT zmiany zwiększają ponadto ryzyko popełnienia błędów i mogą prowadzić do zbytniego rozbudowania modelu kalkulacyjnego, co jest sprzeczne z rekomendacjami audytora regulacyjnego zawartymi w raporcie uzupełniającym opinię z badania rocznego sprawozdania z prowadzenia rachunkowości regulacyjnej za rok zakończony dnia 31 grudnia 2006 roku oraz wyników kalkulacji kosztów usług na rok W art. 51 po pkt 5 lit. a wytycznym dotyczącym treści rozporządzenia proponujemy nadać brzmienie: - mając na celu promocję efektywności, zrównoważonej konkurencji oraz zapewnienia maksymalnej korzyści dla użytkowników końcowych, a także uwzględniając konieczność ochrony konsumentów i konkurentów przed nadużywaniem przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych, na których nałożono obowiązek prowadzenia rachunkowości regulacyjnej lub kalkulacji kosztów, ich pozycji rynkowej, konieczność stymulowania rozwoju rynku telekomunikacyjnego, umożliwienie organizacjom społecznym udziału w uzgadnianiu projektów instrukcji oraz opisu kalkulacji kosztów oraz konieczność umożliwienia działalności kontrolnej Prezesowi UKE wobec działalności wykonywanej przez tych przedsiębiorców. Obecnie uzgadnianie projektów instrukcji oraz opisu kalkulacji kosztów, czyli najistotniejsza część procesu zmierzającego do zatwierdzenia tych dokumentów, odbywa się bez organizacji przedsiębiorców. Jest to konsekwencja 21 rozporządzenia Ministra Transportu i budownictwa z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie prowadzenia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego rachunkowości regulacyjnej i kalkulacji kosztów usług, który przewiduje udział w spotkaniach roboczych tylko przedstawicieli regulatora i przedsiębiorcy telekomunikacyjnego. W ocenie Izby ten stan rzeczy nie służy rozwojowi rynku telekomunikacyjnego, stąd powyższa propozycja. 41 Dzial III Rozdzial 1 KIGEiT Zmiany dokonane w Dziale III Rozdziale 1 są uzasadniane m.in. potrzebą zwiększenia ochrony konsumentów. Tymczasem postanowienia zwiększające ochronę konsumentów odnoszą się, w obecnym kształcie, również do abonentów nie będących konsumentami. Prawo telekomunikacyjne nie powinno jednakowo chronić użytkowników końcowych, będących konsumentami i przedsiębiorcami w obrocie z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi. Nie znajduje uzasadnienia nie tyko wprowadzanie nowych, ale także utrzymywania obowiązujących warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych mających na celu wzmocnienie ochrony użytkowników końcowych usług detalicznych, do kategorii których należą także przedsiębiorcy korzystających z tych usług. Obciążanie dodatkowymi obowiązkami operatorów lub dostawców telekomunikacyjnych wobec tej grupy kontrahentów, dyskryminuje ich w ramach obrotu profesjonalnego i przeczy konstytucyjnej zasadzie równości jego uczestników. 42 art. 53 PIIT Wersja TPust. 3 Proponujemy usunąć ust.3. Zapisy obecnego przepisu umożliwiają Prezesowi UKE samodzielne dokonanie zmian w instrukcji lub 16

17 opisie kalkulacji kosztów na samym końcu trwającego wiele miesięcy procesu, bez skonsultowania chociażby możliwości realizacji nałożonych w ten sposób obowiązków z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym i bez uwzględnienia czasu niezbędnego na implementację zmian do metodologii kalkulacji kosztów; taki zapis jest sprzeczny z ugruntowaną praktyką prowadzenia uzgodnień zapisów instrukcji i opisów kalkulacji kosztów w formie negocjacji i spotkań roboczych przedstawicieli przedsiębiorcy oraz UKE. Biorąc pod uwagę fakt, że do jednej kalkulacji kosztów wykorzystywanych jest ok. 10 mln danych, których proces pozyskiwania trwa kilka miesięcy (a czasem dłużej, jeśli do ich pozyskania wymagane jest rozszerzenie zakresu informacji ewidencjonowanej w różnych systemach informatycznych), dokonywanie zmian w instrukcji i opisach kalkulacji bez uzgodnienia ich z przedsiębiorcą może spowodować brak możliwości wywiązania się z obowiązku kalkulacji kosztów i sporządzenia sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej. ust. 3a (art. 1 pkt 20 lit a) projektu ustawy nowelizującej) Wersja operatora sieci ruchomejproponujemy następujące brzmienie projektowanego przepisu. 3a. Przedsiębiorca telekomunikacyjny przedkłada Prezesowi UKE zatwierdzoną instrukcje lub opis kalkulacji kosztów, o których mowa w ust. 3, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 2.,UzasadnienieWyznaczony termin powinien być wystarczający, aby operator mógł zapoznać się ze zmianami wprowadzonymi przez Prezesa UKE oraz uwzględnić je w instrukcji lub w opisie kalkulacji kosztów. Według TP: Proponowany 14 dniowy termin na przedłożenie tych dokumentów wydaje się zbyt krótki (dla porównania termin dla UKE opublikowania informacji wynosi 2 miesiące od dnia zakończenia audytu art. 53 ust. 7 projektu) ust 4 Wersja TPNależy usunąć sformułowanie oraz rzetelności i wiarygodności danych zawartych w sprawozdaniach z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i wynikach kalkulacji kosztów, dzięki czemu zapisy tego ustępu nie będą sprzeczne z procesem opisanym w art. 39.Ust 4 określa się prawa regulatora w zakresie instrukcji i opisów kalkulacji kosztów, natomiast proces weryfikacji rzetelności i wiarygodności danych zawartych w sprawozdaniach z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej i wynikach kalkulacji kosztów regulują przepisy art. 39. ust 5 Wersja TPProponujemy zmienić zapisy w następujący sposób:5. Roczne sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej oraz wyniki kalkulacji kosztów podlegają badaniu zgodności z przepisami prawa oraz zatwierdzonymi przez Prezesa UKE instrukcją lub opisem kalkulacji kosztów w terminie 4 miesięcy od terminu zatwierdzenia instrukcji i opisu kalkulacji kosztów, o którym mowa w ust 2., przez podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych na podstawie ustawy z dnia 3 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Dotychczasowe doświadczenie w tym temacie pokazuje, że instrukcja i opisy kalkulacji kosztów nie są zatwierdzane przez Prezesa UKE w terminach wskazanych przez prawo, w związku z czym należy uzależnić termin przeprowadzenia badania od daty zatwierdzenia instrukcji i opisów kalkulacji.ponadto proponujemy, by koszt badania jako koszt ponoszony w celu ustalenia opłat, które powinny być stosowane wobec innych podmiotów na rynku telekomunikacyjnym był ponoszony przez wszystkich uczestników tego rynku. Naszym zdaniem zasadne jest, by tego rodzaju wydatek jako związany z realizacją zadań w zakresie telekomunikacji przez Prezesa UKE ponoszony był przez Prezesa UKE. Propozycja ta jest tym bardziej uzasadniona, że to od decyzji Prezesa UKE zależy, czy te koszty będą pokryte przez uczestników rynku czy też nie (w przypadku ustalenia opłat na poziomie niezapewniającym zwrotu uzasadnionych kosztów operatora). Nie bez znaczenia jest także fakt, że tylko Prezes UKE może optymalizować poziom tego kosztu poprzez negocjacje z podmiotami uprawnionymi do badania, w związku z czym istnieje możliwość, że w przypadku ponoszenia tego kosztu przez Prezesa UKE podmioty składające oferty na przeprowadzenie badania zweryfikowałyby oferty pod kątem ustalenia racjonalnego wynagrodzenia. W obecnej sytuacji Prezes UKE nie jest zainteresowany ustaleniem optymalnego wynagrodzenia za przeprowadzenie badania, co przekłada się na wysokość kalkulowanych kosztów. Proponujemy także doprecyzować zapis w następującej postaci; podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych na podstawie ustawy z dnia 3 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Należy w jasny sposób określić krąg podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowychust. 6a i 6b (art. 1 pkt 20 lit d) projektu ustawy nowelizującej) Wersja operatora sieci ruchomejproponujemy następujące brzmienie projektowanego przepisu. 6a. Przedsiębiorca telekomunikacyjny jest obowiązany przekazać Prezesowi UKE roczne sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej lub wyniki kalkulacji kosztów wraz z opinia i raportem podmiotu określonego w ust. 6, w terminie, o którym mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 51 pkt 5.6b. W raporcie, o którym mowa w ust. 6a, zamieszcza się w szczególności:1) ogólna charakterystykę jednostki (dane identyfikujące jednostkę);2) stwierdzenie uzyskania od jednostki żądanych informacji, wyjaśnień i oświadczeń;3) wnioski z przeprowadzonego badania;4) informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach;5) zalecenia wraz z opisem skutków ich wprowadzenia;6) opis zastosowanej podczas badania metody weryfikacji;7) zbiorcze dane finansowe i księgowe UzasadnienieZakres raportu powinien być zróżnicowany w zależności od zakresu rachunkowości regulacyjnej i przyjętych metod kalkulacji kosztów. Powinien odzwierciedlać główne elementy z zatwierdzonej instrukcji kosztowej. Zamknięty katalog może nie odzwierciedlać przyjętej metody kosztowej (np. informacja nt. aktualizacji wyceny w kontekście kosztów historycznych). ust. 6a Wersja TPProponujemy uściślić 6a. Przedsiębiorca telekomunikacyjny jest obowiązany przekazać Prezesowi UKE roczne sprawozdanie z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej lub wyniki kalkulacji kosztów wraz z opinią i raportem podmiotu określonego w ust. 6, w terminie 14 dni od zakończenia badania, o którym mowa w ust. 5. UzasadnienieProponuje się uzależnić termin przekazania sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej lub wyników kalkulacji kosztów od terminu zakończenia badania, co pozwoli na odzwierciedleniem logicznego ciągu zdarzeń w tym procesie:ust. 6b Wersja TPUstęp jest niepotrzebnynie ma potrzeby tak szczegółowego określania zawartości raportu z badania przeprowadzonego przez biegłego rewidenta. Zamieszczanie w raporcie np. wszystkich zbiorczych danych finansowych jest bezcelowe, gdyż opinia i raport audytora są publikowane razem ze sprawozdaniami z rachunkowości regulacyjnej i wynikami kalkulacji kosztów, które to dokumenty zawierają wskazane dane. W efekcie spowoduje to nieczytelność raportu poprzez niepotrzebne powielanie informacji pomiędzy tymi dokumentami. Naszym zdaniem nie można także przyjmować bezkrytycznie Zalecenia Komisji, gdyż nie jest ono źródłem prawa i państwa członkowskie nie mają obowiązku literalnego wypełniania wszystkich zaleceń, co potwierdza fakt, że nie jest nam znany żaden przypadek państwa UE, które wprowadziłoby podobne wymagania do sprawozdawczości regulacyjnej. Tym bardziej wątpliwe wydaje się wprowadzenie takich rygorystycznych wymagań już na tym etapie rozwoju polskiego rynku telekomunikacyjnego. Poza tym zaproponowane zapisy wychodzą poza wskazania w Zaleceniu Komisji z dnia 19 września 2005 r. np. Zalecenie Komisji nie zawiera zalecenia dotyczącego przedstawienia w raporcie korekt efektywności.wątpliwości budzi także udostępnienie rozszerzonego raportu nieograniczonemu kręgowi odbiorców przewidziane a ust. 7. Tematyka metodologii kalkulacji kosztów i prowadzenia rachunkowości regulacyjnej jest dość wąską dziedziną, co powoduje, że pewne jej aspekty mogą być niezrozumiałe dla osób postronnych, nieposiadających wystarczającej wiedzy w tym zakresie, co powoduje zagrożenie pojawiania się wielorakich interpretacji zapisów audytora. Rozszerzając, więc w proponowany sposób raport z badania, należałoby opatrzyć go szerokim komentarzem i głęboką analizą pozwalającą na uniknięcie tego typu sytuacji. Co więcej, uważamy, że celem zapewnienia większej przejrzystości takiego raportu, podmiot badany powinien mieć także możliwość przedstawienia swojego stanowiska do każdego z zaleceń wskazanych przez podmiot prowadzący badanie. W innym przypadku informacja przekazywana 17

18 43 Art. 54 ust. 3 czytelnikom raportu jest niepełna i nie pozwala na obiektywną ocenę poszczególnych kwestii, co może mieć poważne konsekwencje dla podmiotu badanego, jako że wpływa na opinię publiczną w zakresie oceny działalności podmiotu badanego. Jest to kwestia tym bardziej istotna w przypadku spółek publicznych, w przypadku, których rozpowszechnianie jakichkolwiek informacji determinuje decyzje podejmowane przez inwestorów. W związku, z czym, celem udostępnienia pełnej informacji szerszemu gronu interesariuszy, podmiot, którego wyniki kalkulacji i sprawozdania z rachunkowości regulacyjnej podlegają badaniu, powinien mieć możliwość zamieszczenia swojego stanowiska w publikowanym raporcie.ust. 7 Proponujemy uzupełnić proponowany zapis o następujące sformułowanie: ( ) z uwzględnieniem zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa UzasadnienieZe względu na zakres i charakter danych przedstawianych w rocznym sprawozdaniu z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej, wynikach kalkulacji kosztów, opinii i raporcie z badania przez podmiot uprawniony należy wyłączyć z publikacji fragmenty zawierające tajemnicę przedsiębiorstwa. PIIT, PKPP Nie należy wprowadzać proponowanej zmiany Proponowane brzmienie przepisu ust. 3 nie jest zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej, w której regulowane są m. in. sprawy urzędowego publikatora teleinformatycznego Co do zasady obowiązek nakładany na przedsiębiorcę, aby na stronach www Urzędu (nie własnych) miał obowiązek publikowania jakichkolwiek informacji należy uznać za nierealny ze względów technicznych i z góry niewykonalny. Jeśli obowiązek taki miałby pozostać, należałoby wprowadzić gwarancje dla przedsiębiorcy, aby mógł on korzystać z serwera Urzędu. Nie należy wprowadzać proponowanej zmiany Proponowane brzmienie przepisu ust. 3 nie jest zgodne z ustawą z dnia 6 września 2001r. o dostępie do informacji publicznej, w której regulowane są m. in. sprawy urzędowego publikatora teleinformatycznego Co do zasady obowiązek nakładany na przedsiębiorcę, aby na stronach www Urzędu (nie własnych) miał obowiązek publikowania jakichkolwiek informacji należy uznać za nierealny ze względów technicznych i z góry niewykonalny. Jeśli obowiązek taki miałby pozostać, należałoby wprowadzić gwarancje dla przedsiębiorcy, aby mógł on korzystać z serwera Urzędu. 44 art. 56 W art. 56 proponujemy dodanie ust. 3a w brzmieniu: 3a. Usługi świadczone na podstawie umowy oraz pakiet taryfowy, jeżeli na usługi świadczone na podstawie umowy obowiązują różne pakiety taryfowe, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 5, mogą być ustalane pomiędzy użytkownikiem a dostawcą usług za pomocą środków komunikowania się na odległość, pod warunkiem utrwalenia przez dostawcę usług dyspozycji użytkownika w tym zakresie. Prawo telekomunikacyjne powinno uwzględniać możliwość zawierania umów za pośrednictwem elektronicznych kanałów komunikacji. W coraz większym stopniu wybór zakresu świadczonych usług odbywa się na odległość. Dzieje się to przede wszystkim w interesie klientów, którzy nie są zmuszeni fatygować się do biur obsługi klienta. W ocenie Izby powinno to znaleźć odzwierciedlenie w art. 56 Pt. 45 art. 56 KIGEiT Stosownie do projektowanego art. 56 Projektodawcy zbyt szczegółowo określili zawartość umowy. 46 art. 56 ust art. 56 ust. 3 pkt 5 48 art. 56 ust 3 pkt 5 49 Art. 56 ust. 3 pkt 8 art. 1 pkt 22 KIGEiT W art. 56 ust. 3: postuluje się poszerzenie zakresu informacji, które mogą znaleźć się wyłącznie w regulaminie, także o pkt 2: usługi świadczone na podstawie umowy. Przedmiotem każdej umowy podlegającej dyspozycji art. 56 są usługi telekomunikacyjne. Zamieszczanie szczegółowego katalogu usług zarówno w umowie, jak i regulaminie nie jest konieczne. Przy obecnym brzmieniu może być tak, iż każdorazowe poszerzenie zakresu dostępnych usług wymagać będzie zawarcia pisemnego aneksu umowy, co utrudni abonentom korzystanie z nowych usług. Tymczasem interesy abonentów w tym zakresie chronione są dostatecznie poprzez wymóg określania cen usług w cenniku, który musi być doręczany abonentowi każdorazowo w przypadku poszerzenia zakresu usług świadczonych przez operatora, a także fakt, iż korzystanie z nowych usług jest dobrowolne. Dotychczasowy zapis jest przy tym niespójny z art. 59 ust. 2, który przewiduje obowiązek doręczenia abonentom treści każdej zmiany w regulaminie oraz poinformowania ich o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian zakresu i warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych - co zdaje się oznaczać dopuszczenie możliwość zmiany zakresu usług świadczonych na podstawie umowy. KIGEiT W art. 56 ust. 3: postuluje się wykreślenie pkt 5): pakiet taryfowy, jeżeli na usługi świadczone na podstawie umowy, obowiązują różne pakiety taryfowe. Należy zgodzić się ze stanowiskiem UOKiK, iż wymóg pisemnego potwierdzania zmiany pakietu taryfowego stanowi nadmierny rygoryzm, nie uzasadniony potrzebą ochrony interesów abonentów. Trudno doszukać się potrzeby szczególnej ochrony abonentów będących przedsiębiorcami; jeżeli zaś chodzi o konsumentów, to wskazać należy, iż ryzyko dokonania zmiany pakietu bez zachowania formy pisemnej obciąża przedsiębiorcę (zgodnie z art KC, rygory dowodowe obciążają wyłącznie przedsiębiorcę, a nie konsumenta). PIIT, PKPP Nie ma potrzeby wpisywania w umowie pakietu taryfowego, albowiem jego późniejsza zmiana wymagałaby za każdym razem podpisywania aneksu do umowy. PIIT, PKPP Proponuje się pozostawienie art. 56 ust. 3 pkt 8 w dotychczasowym brzmieniu. Na uwagę zasługuje również brzmienie projektowanego art. 59 ust. 3 pkt 8 tj. dane o jakości usług świadczonych na podstawie umowy. Obecnie Prezes UKE prowadzi działania mające na celu ustalenie katalogu wskaźników jakości i dostępności publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Prace te prowadzone są we współpracy z Instytutem Łączności w ramach Programu Wieloletniego 2007 Kod zadania SP II.9 Wskaźniki Jakości Usług Telekomunikacyjnych. Obecnie przedstawiane przez IŁ propozycje katalogu wskaźników dla poszczególnych usług wskazują na koncepcje bardzo rozbudowanego katalogu wskaźników jakości i dostępności, co w konsekwencji może doprowadzić do niemożności skonstruowania wzoru umowy odpowiadającego literalnie brzmieniu proponowanemu w projekcie ustawy Prawo telekomunikacyjne. Po analizie obecnych propozycji przedstawianych przez UKE oraz IŁ można stwierdzić, iż przy tak proponowanym brzmieniu przepisu dojdzie do sytuacji, w której przedsiębiorca telekomunikacyjny będzie zobowiązany do umieszczania we wzorze umowy kilkudziesięciu wskaźników jakości. Jednocześnie zdaniem PIIT treść proponowanego pozostaje w sprzeczności z obowiązującym oraz niezmienionym przepisem art. 63 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjny, który 18

19 50 art. 56 ust. 3 pkt art. 57 ust Art. 57 ust Art. 57 ust art. 58 ust art. 58 ust art. 58 ust art. 58 ust. 3 KIGEiT, zakłada określenie przez Ministra właściwego do spraw łączności sposobu publikacji wskaźników jakości i dostępności publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Zdaniem Izby niewłaściwe jest z jednej strony określanie danych o jakości świadczonych usług w umowie (na podstawie świadczone są różne usługi, których jakość poddawana jest badaniu przez organy regulacyjne, z drugiej zaś określanie odrębnego trybu publikacji tych wskaźników. W związku z powyższym Izba proponuje wykreślenie projektowanego przepisu art. 56 ust. 3 pkt 9 projektu ustawy Prawo telekomunikacyjne. Zdaniem Izby w zakresie danych o jakości publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych wystarczającym narzędziem umożliwiającym użytkownikom dostęp do tych danych jest rozporządzenie, o którym mowa w art. 63 ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne. Celem prowadzonych konsultacji jest określenie formy oraz terminu publikacji danych o jakości wskaźników jakości i dostępności publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. W związku tym konieczność wskazywania w umowie o świadczenie usług telekomunikacyjnych danych o jakości jest sprzeczne z obecnie konsultowanym modelem informowania o jakości i dostępności publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Proponuje się wprowadzenie w art. 56 ust. 3 pkt 12 Pt. wprowadzenia sformułowania wysokość odszkodowania. W nowelizowanym art. 56 ust. 3 Pt. określa się w punkcie 12 wysokość kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi telekomunikacyjnej. Tymczasem szczegółowe regulacje rozdziału 3 Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług telekomunikacyjnych mówią o zwrocie części opłaty abonamentowej lub odszkodowania w stosownej wysokości proporcjonalnej do opłaty abonamentowej. Brak jest więc jakichkolwiek uregulowań szczegółowych związanych z karą umowną. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego pojęcia Kara umowna i odszkodowanie nie są tożsame (art. 484 KC). KIGEiT Nie ma uzasadnienia, by regulacja objęta art. 57 ust. 6 dotyczyła również abonentów nie będących konsumentami. Przepis, który w obecnej redakcji chroni również interesy abonentów będących przedsiębiorcami narusza zasadę równości podmiotów gospodarczych, niezasadnie zabezpieczając interesy jednej ze stron stosunku prawnego w obrocie profesjonalnym, która zamierza rozwiązać stosunek prawny, mimo złożonego uprzednio oświadczenia woli odmiennej treści, co do okresu jego trwania. Nie ma powodu, by w tym przypadku ryzyko utraty planowanych przychodów przerzucać na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego. Ponadto redakcja tego przepisu dopuszcza wielość interpretacji, co powinno być wyeliminowane poprzez doprecyzowanie jego treści. Ponadto proponowane przez projektodawców zapisy bardzo poważnie ograniczą możliwość prowadzenia inwestycji oraz nie uwzględniają możliwości odzyskania kosztu poniesionego przez operatora. Art. 57 ust. 6 powinien dotyczyć jedynie abonentów będących konsumentami. PIIT, PKPP Proponowana zmiana nie powinna zostać wprowadzona, jednak w przypadku jej wprowadzenia, proponujemy dodanie następującego zapisu: chyba że szkoda poniesiona przez dostawcę usług powstała z winy abonenta przewyższa wysokość danego roszczenia. Uzasadnienie Zapis w oryginalnie proponowanej formie jest bardzo niekorzystny dla operatorów. W sytuacji, gdy klient (indywidualny czy biznesowy) nie zapłaci rachunków i w konsekwencji Umowa o Świadczenie Usług Telekomunikacyjnych (UOŚUT) zostanie z nim rozwiązana, to zostanie mu naliczona pomniejszona kara umowna. Warto podkreślić, iż w regulaminach promocji/ ofert specjalnych są już określone schematy miarkowania kar i w przypadku regulaminów promocji dla klientów biznesowych kara jest miarkowana dopiero po upłynięciu 12 m-cy od podpisania UOŚUT. KIGEiT Proponujemy, aby w art. 58 nie dodawać ust. 3 regulującego odpowiedzialność za naruszenie integralności sieci telekomunikacyjnej. Zauważyć należy, iż przepis ten nie koresponduje z art. 285 kodeksu karnego. Ponadto stwarza możliwości naruszeń, których konsekwencje ponosił będzie operator telekomunikacyjny. Intencją projektodawcy było zrzucenie odpowiedzialności za włamania do sieci telekomunikacyjnej na operatorów telefonii stacjonarnej. Tymczasem projektowany przepis w całości zrzuca odpowiedzialność na operatorów zarówno sieci stacjonarnej jak i komórkowej. Izba pragnie wskazać, iż brak jest podstaw, aby regulacja ta objęła przedsiębiorców telekomunikacyjnych telefonii mobilnej. Ponadto należy wprowadzić kwestię winy abonenta za naruszenie integralności sieci telekomunikacyjnej. Często właśnie w sieci komórkowej to abonent jest winny sklonowania jego karty SIM, a obecna regulacja przerzuciłaby odpowiedzialność na operatora. Podobnie będzie zresztą w przypadku telefonii stacjonarnej, gdzie wina może leżeć po stronie abonenta. Gdyby omawiany zapis miał pozostać w projekcie, powinien być ograniczony tylko do konsumentów. Ponadto z uwagi na rozszerzenie zakresu pojęciowego głównej lokalizacji abonenta na innych przedsiębiorców telekomunikacyjnych niż świadczący usługę powszechną w art. 58 ust. 3 Pt. konieczne jest takie zdefiniowanie tego pojęcia, aby nie wymagało to zmian obecnie obowiązujących umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Przepis ten bowiem oznacza konieczność zaznaczenia w umowach głównego adresu czego dotychczas nie wymagano. W innym przypadku konieczny jest przepis przejściowy wskazujący na stosowalność tego przepisu jedynie w stosunku do umów podpisanych po wejściu w życiu tej nowelizacji. KIGEiT Proponujemy natomiast, aby w art. 58 dodać ustęp 3 w następującym brzmieniu: 3. Właściciel, użytkownik wieczysty lub inna osoba władająca nieruchomością nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać osobom, posiadającym tytuł prawny do korzystania z nieruchomości lub jej części, dostępu lub korzystania z usług telekomunikacyjnych świadczonych użytkownikom przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Wprowadzenie tego rodzaju zapisu umożliwi użytkownikom skonkretyzowanie ich uprawnień do korzystania z usług telekomunikacyjnych. Zapis ten urzeczywistnia również założenia społeczeństwa informacyjnego. Proponujemy rezygnację z dotychczas proponowanej treści art. 58 ust. 3 oraz nadanie temu ustępowi brzmienia: 3. Za usługi zrealizowane w wyniku niezawinionego przez abonenta naruszenia integralności sieci telekomunikacyjnej w tej części infrastruktury telekomunikacyjnej, która pozostaje poza główną lokalizacją abonenta, w której znajduje się zakończenie sieci, abonent nie odpowiada. Do ustalenia odpowiedzialności za zrealizowane w sytuacji opisanej w zdaniu pierwszym usługi zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego. PIIT, PKPP Proponowana zmiana nie powinna zostać wprowadzona, jednak w przypadku jej wprowadzenia, proponujemy dodać zdanie drugie w brzmieniu: Operator nie ponosi odpowiedzialności w przypadku, gdy za naruszenie integralności stacjonarnej sieci telekomunikacyjnej poza główną lokalizacja abonenta 19

20 58 art. 58 ust art. 59 ust art. 59 ust art. 59 ust Art. 59 ust. art. 1 pkt 2 oraz 25 dodatkowe ust.2a i ust. 2b winę ponosi abonent. ; Proponujemy dodanie art. 58 ust. 4: 4. Właściciel, użytkownik wieczysty lub inna osoba władająca nieruchomością nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać osobom, posiadającym tytuł prawny do korzystania z nieruchomości lub jej części, dostępu lub korzystania z usług telekomunikacyjnych świadczonych użytkownikom przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Wprowadzenie tego rodzaju zapisu umożliwi użytkownikom skonkretyzowanie ich uprawnień do korzystania z usług telekomunikacyjnych. Zapis ten urzeczywistnia również założenia społeczeństwa informacyjnego. KIGEiT, W nowelizowanym art. 59 ust. 1 Pt. należy doprecyzować, iż chodzi o doręczanie nieodpłatnie regulaminu tylko abonentowi posiadającemu umowę pisemną. Takie uregulowanie jest zresztą w ust. 2 tego przepisu. W przypadku pozostałych abonentów wystarczy podanie regulaminu do wiadomości publicznej. Wymóg doręczenia regulaminu wraz z umową powinien być ograniczony wyłącznie do przypadków zawierania umów w formie pisemnej. Abonentowi, którym według projektu unijnego jest także podmiot zawierający z dostawcą usług umowę o ich świadczenie w innej formie, niż pisemna, dostarczenie regulaminu wraz z zawarciem umowy jest albo niemożliwe, albo na tyle utrudnione, że niweczy możliwość zachowania przejrzystych, jasnych zasad zawierania umów niepisemnych, zawieranych najczęściej na odległość lub poza siedzibą przedsiębiorstwa. W takich przypadkach, na podstawie odrębnych przepisów, przedsiębiorca zobowiązany jest potwierdzać konsumentowi warunki zawartej przez niego umowy, a konsument ma prawo od niej odstąpić w oznaczonym terminie. W konsekwencji, w okoliczności zawierania umowy w formie niepisemnej, przedsiębiorca powinien być zobowiązany wyłącznie do odebrania potwierdzenia, że użytkownik zapoznał się z regulaminem i akceptuje jego treść lub na jego żądanie przedstawienia mu treści regulaminu w dowolnej formie w celu możliwości złożenia oświadczenia. KIGEiT W nowelizowanym art. 59 ust. 2 Pt proponujemy wykreślenie na końcu wyrazów a także zwrot ulgi, o której mowa w art. 57 ust. 6. Alternatywnie proponujemy nadanie art. 59 ust. 2 zdanie drugie następującego brzmienia: Abonenta posiadającego umowę pisemną informuje się o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian zakresu i warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych, a także o tym, że w razie skorzystania z tego prawa dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze, a także zwrot ulgi, o której mowa w art. 57 ust. 6, chyba że zmiana regulaminu nie ogranicza zakresu praw i obowiązków abonenta lub wynika z konieczności dostosowania regulaminu do przepisów powszechnie obowiązujących, w tym usunięcia z regulaminu postanowień, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.). Izba nie kwestionuje prawa abonenta do rozwiązania umowy w przypadku poważnych zmian w regulaminie, nie mniej jednak nie wszystkie zmiany mają na tyle istotny charakter, aby konieczne było stosowanie w ust. 2 art. 59 Pt. opcji wypowiedzenia umowy. Za najbardziej kontrowersyjną propozycję należy uznać sankcję zmiany regulaminu w postaci rozwiązania umowy przez abonenta bez roszczeń o zwrot przyznanej ulgi. Bardzo często zmiana regulaminu jest efektem zmiany przepisów prawnych (tak będzie zresztą w przypadku tej noweli). Ryzyko tego i konsekwencje finansowe poniosą przedsiębiorcy telekomunikacyjni. Zmiana siedziby i inne drobne zmiany regulaminu, nie powinny aktualizować uprawnienia abonenta do rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Nie ma konieczności by każdy przypadek zmiany regulaminu miał prowadzić do możliwości rozwiązania umowy z abonentem a jedynie przypadek, w którym zmiany regulaminu na niekorzyść abonenta. Usunięcie z regulaminu klauzul, które pojawiły się w rejestrze niedozwolonych wzorców umownych, jest zmianą regulaminu na korzyść abonenta. Nie ma zatem powodu, aby abonent mógł z tego powodu rozwiązywać umowę, tym bardziej, że w większości przypadków zmiana regulaminu polegająca na usunięciu niedozwolonych klauzul wynika z faktu, iż klauzule te nie były wpisane do rejestru w chwili wprowadzania regulaminu. W nowelizowanym art. 59 ust. 2 Pt proponujemy wykreślenie na końcu wyrazów a także zwrot ulgi, o której mowa w art. 57 ust. 6. Alternatywnie proponujemy nadanie art. 59 ust. 2 zd. 2 następującego brzmienia: Abonenta posiadającego umowę pisemną informuje się o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian zakresu i warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych, a także o tym, że w razie skorzystania z tego prawa dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze, a także zwrot ulgi, o której mowa w art. 57 ust. 6, chyba że zmiana regulaminu nie ogranicza zakresu praw abonenta lub wynika z konieczności dostosowania regulaminu do przepisów powszechnie obowiązujących, w tym usunięcia z regulaminu postanowień, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.). Prawo abonenta do rozwiązania umowy powinno być ograniczone do poważnych zmian w regulaminie na niekorzyść abonenta, uzależnionych od woli dostawcy usług. Nie powinno się to wiązać ze zmianą przepisów prawnych lub pojawieniem się w rejestrze niedozwolonych wzorców umownych klauzul, których tam nie było w dacie wprowadzania regulaminu. Ponadto zmiana siedziby i inne drobne zmiany regulaminu, nie powinny aktualizować uprawnienia abonenta do rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. PIIT, PKPP Proponujemy następujące brzmienie przedmiotowego przepisu. 2. Dostawca publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych doręcza treść każdej zmiany w regulaminie, o którym mowa w ust. 1, abonentowi będącemu strona umowy pisemnej oraz podaje tę zmianę do publicznej wiadomości, z wyprzedzeniem, co najmniej jednego okresu rozliczeniowego przed wprowadzeniem jej w życie. Proponujemy jednocześnie dodanie po ust. 2 dodatkowego ust.2a oraz 2b. 2a. Abonent powinien być poinformowany o prawie wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji zmian zakresu i warunków świadczenia usług telekomunikacyjnych, a także o tym, że w razie skorzystania z tego prawa dostawcy publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze z zastrzeżeniem art. 57 ust.6. 2b.Uprawnienie do wypowiedzenia umowy terminowej bez obowiązku naprawienia szkody poniesionej przez dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych nie przysługuje, jeżeli zmiana regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych miała charakter redakcyjny lub była wynikiem dostosowania jego treści do zmiany powszechnie obowiązujących przepisów prawa.uzasadnienie Zmiana ma niezwykle istotny charakter, gdyż prawo do wypowiedzenia umowy bez konieczności zapłaty odszkodowania powinno mieć miejsce w przypadku zmian regulaminu na niekorzyść abonenta, a nie przy każdej zmianie regulaminu (np. redakcyjnej, wymuszonej powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, lub np. zmianą siedziby dostawcy usług). Zmiana regulaminu przez operatora w celu jego uzupełnienia o informacje wymagane przez obowiązujące akty prawne nie wiąże się ze 20