Waldemar Machała. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach WYKŁAD nr 4

Transkrypt

1 Waldemar Machała Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach WYKŁAD nr 4

2 definicje Uraz - działanie siły zewnętrznej na ustrój. Obrażenie ciała - fizyczne uszkodzenie ciała będące wynikiem urazu, który przekracza tolerancję ciała. Mnogie obrażenia ciała - jednoczesne obrażenia co najmniej dwóch okolic ciała, z których obrażenie każdej stanowi wskazanie do hospitalizacji i wymaga specjalistycznego leczenia. Obrażenia wielonarządowe - obrażenia co najmniej dwóch narządów danej okolicy ciała. Obrażenia wielomiejscowe - różnorodne obrażenia różnych okolic ciała.

3 statystyka Obrażenia w Polsce i w krajach rozwiniętych: Trzecia po chorobach układu sercowo- naczyniowego i nowotworach przyczyna zgonu. Główna przyczyna śmierci ludzi w przedziale wiekowym 1-40 rż. W 1990 r. stanowiły 27.7% ogółu zgonów z przyczyn gwałtownych. W 1991 r. Na polskich drogach zostało rannych osób z czego zginęło Każdego dnia w wypadkach drogowych w Polsce ginie osób a ok. 150 trafia do szpitali. Liczba wypadków drogowych na 100 zarejestrowanych pojazdów jest w Polsce 3-4 razy wyższa niż w krajach UE.

4 statystyka Stosunek liczby zabitych do rannych w przeliczeniu na 100 wypadków drogowych wynosi: Polska 13. Węgry 8,5. Francja 6. Szwecja 4,9. Szwajcaria 4. Niemcy 3. Zjednoczone Królestwo 1,8.

5 statystyka Koszty związane z obrażeniami (USA 1985 r.): 2,1 miliona ludzi doznało obrażeń, które wymagały hospitalizacji. Koszt leczenia szpitalnego przekroczył 11 miliardów USD. Zmarły osoby, które łącznie utraciły lat życia, a poniesione straty w produkcji wyniosły 6 mld USD. Całkowity koszt poniesiony przez tych którzy przeżyli wyniósł 75 mld USD (w tym 1/3 na opiekę przedszpitalną i rehabilitację, a 2/3 z powodu zmniejszenia produktywności w następstwie czasowej lub trwałej niezdolności do pracy). Koszt leczenia jednego chorego z ciężkimi obrażeniami ciała wynosi średnio 4000 USD. Statystyka nie uwzględnia kosztów wszystkich zgonów, w tym na miejscu zdarzenia, spowodowanych obrażeniami (w 1988 roku było ich ).

6 statystyka Koszty związane z obrażeniami: Zjednoczone Królestwo (1995 r.)- całkowity koszt leczenia obrażeń przekroczył 0.75 mln funtów (w tym dużych obrażeń funtów). Niemcy - przyjmują, że koszt jednej ofiary śmiertelnej w następstwie urazu obciąża budżet państwa kwotą ok Euro. Polska (1988 r.): Około ludzi doznało obrażeń. Szacunkowy koszt poniesiony przez państwo wyniósł ok. 406 mld PLN (tj. 1.62% dochodu narodowego).

7 definicje Współczesna opieka w obrażeniach wymaga spełnienia następujących kryteriów: Odpowiednio zorganizowanych i funkcjonujących struktur w ramach jednolitego systemu. Dobrze wyszkolonego personelu z dobrą motywacją do pracy. Odpowiedniego wyposażenia. Doskonałej łączności. Stałej analizy efektywności działań oraz ponoszonych kosztów.

8 definicje Opieka przedszpitalna: Celem opieki przedszpitalnej jest dostarczenie na miejsce zdarzenia zespołu dla przeprowadzenia czynności podtrzymujących życie, a następnie bezpieczne przewiezienie pacjenta do najbliższego szpitala zdolnego leczyć stany zagrażające życiu w ramach złotej godziny. Kto powinien dostarczać opiekę przedszpitalną? Jakie istnieją sposoby oceny pacjenta? Gdzie jest najwłaściwsze miejsce do leczenia i stabilizacji chorego? Jakie są wypracowane- istniejące standardy postępowania? Jak kwalifikuje się pacjentów do dalszego leczenia? Jaki wybór transportu- kryteria? Personel dla opieki przedszpitalnej?

9 definicje Opieka przedszpitalna Istnieją trzy koncepcje dla opieki przedszpitalnej 1. Jedynie paramedycy. 2. Lekarze z paramedykami w jednym zespole. 3. System Randez-Vous (lekarz z wyposażeniem dojeżdża do wypadku, na miejscu którego są już paramedycy). Czas pomiędzy urazem a przybyciem służb ratowniczych nie powinien przekroczyć 8-10 minut

10 sposoby oceny pacjenta Skala oceny śpiączki opracowana w Glasgow (GCS) 1. Otwieranie oczu Spontaniczne 4 Na polecenie słowne 3 W odpowiedzi na ból 2 Brak 1 2. Reakcja słowna Zorientowany 5 Splątany 4 Niezrozumiałe słowa 3 Niezrozumiałe dźwięki 2 Brak 1 3. Reakcja ruchowa Reaguje na polecenie 6 Lokalizuje ból 5 Ucieczka od bólu 4 Reakcja zgięciowa na ból 3 Reakcja wyprostna na ból 2 Brak 1

11 Skala ciężkości urazu (TS) sposoby oceny pacjenta Liczbowa ocena parametrów czynności układu krążenia i oddechowego Częstość oddechów Ruchy klatki piersiowej Ciśnienie tętnicze krwi (skurczowe) Nawrót włośniczkowy (CR) 10-24/ min. 4 Prawidłowe 1 >90 mm Hg 4 Prawidłowy / min. 3 Z zaciąganiem mm Hg 3 Opóźniony 1 >36/ min mm Hg 2 Brak 0 1-9/ min mm Hg 1 Bezdech 0 Brak tętna 0 Ciężkość obrażenia = GCS/3 + suma ww. Rozpiętość: 1 16 pkt.

12 Skala ciężkości urazu (TS) sposoby oceny pacjenta Ocena przeżywalności dla różnych wartości TS Ciężkość obrażeń Przeżywalność w %

13 sposoby oceny pacjenta Zmodyfikowana skala ciężkości obrażeń Punktacja w GCS Zmodyfikowana skala ciężkości obrażeń (RTS) Skurczowe ciśnienie tętnicze krwi (SAP mm Hg) Liczba oddechów/ min. Punktacja >89 >

14 miejsce leczenia i stabilizacji chorego Pierwsza zasada bierz i pędź (scoop and run): Dotyczy obrażeń przenikających, lub tępych włącznie z obrażeniami dużych naczyń krwionośnych. Wykonują ją paramedycy, lub lekarze w ramach BLS: A. Drożność dróg oddechowych. B. Oddech i tlenoterapia. C. Krążenie i kontrola krwawienia zewnętrznego. D. Ocena stanu neurologicznego unieruchomienie kręgosłupa szyjnego. E. Unieruchomienie złamań.

15 miejsce leczenia i stabilizacji chorego Pierwsza zasada zostań i działaj (stay and play): Wykonują ją lekarze w ramach ALS. Złota godzina rozumiana, jako czas graniczny od urazu do wprowadzenia interwencji ratujących życie.

16 standardy postępowania Algorytm postępowania w leczeniu obrażeń (wg. H Delooz Dept. Of Emergency Medicine Univ. Hospital Gasthuisberg, Leuven, Belgium Koordynacja działań - Lekarz specjalista stanów nagłych (SSN). Wykonanie: Anestezjolog (Ane). Chirurg traumatolog (Ch T). Neurolog (Neu). Radiolog (Rad). Dyplomowana pielęgniarka (D Piel).

17 W pierwszej kolejności: W warunkach przedszpitalnych Zabezpieczenie dróg oddechowych (SSN/ Ane- D Piel). W nagłych przypadkach intubacja ustno-tchawicza w laryngoskopii, po unieruchomieniu głowy. Intubacja na ślepo przez nos, jeżeli pacjent jest pobudzony, zaciska zęby, ale ma nadal wydolny oddech. Obserwacja częstości oddechów (D Piel). Wentylacja kontrolowana (SSN/ Ane- D Piel). Wprowadzenie drenu do jamy opłucnowej w przypadku: Odmy z nadciśnieniem. Wyraźnej odmy podskórnej. standardy postępowania Drugie międzyżebrze; linia środkowo-obojczykowa.

18 standardy postępowania W warunkach przedszpitalnych W drugiej kolejności: Ocena czynności układu krążenia (SSN/ Ane/ Ch t- D Piel). Tętno na tętnicy szyjnej i udowej. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w zatrzymaniu krążenia. Krążenie włośniczkowe. Monitorowanie EKG. Monitorowanie ciśnienia tętniczego (D Piel). Dożylnie krystaloidy- płyny osoczozastępcze (SSN/ Ane- D Piel). Wkłucie dożylne o przekroju min. 14 G. Maksymalny czas uzyskania dostępu do żyły- 2 min. Maksymalnie 2 litry krystaloidów. Maksymalnie 2 litry płynów osoczozastępczych.

19 W warunkach przedszpitalnych W trzeciej kolejności: standardy postępowania Kołnierz ortopedyczny, gdy pacjent jest nieprzytomny lub występuje podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa szyjnego (SSN/ Ch T- D Piel). Unieruchomienie na materacu próżniowym. Sterylne opatrunki na rany oraz zatamowanie krwotoku. Nastawienie i unieruchomienie złamań przy pomocy rękawów pneumatycznych. Zawiadomienie Oddziału Intensywnej Terapii o przyjęciu ofiary urazu (SSN/ Ane- D Piel).

20 standardy postępowania Zasady kwalifikacji pacjentów do dalszego leczenia: Szpitale III stopnia (najbliższe z reguły powiatowe). Szpitale II stopnia (kliniczne i duże wojewódzkie). Szpitale I stopnia (Centra Obrażeniowe). Pacjenci z lekkimi obrażeniami stanowiącymi ok. 80% wszystkich obrażeń mogą być leczeni w szpitalach III stopnia pod warunkiem, że szpitale te utrzymują 24 godzinny ostry dyżur - obejmujący chirurgię ogólną, anestezjologię i intensywną terapię oraz choroby wewnętrzne. Pozostali pacjenci będą wymagali opieki w szpitalach II, w tym ok. 5-15% w szpitalach I stopnia.

21 standardy postępowania Zasady kwalifikacji pacjentów do szpitali I i II stopnia GCS< 13 pkt. Skurczowe ciśnienie tętnicze krwi < 90 mm Hg. Częstość oddechów< 10/ min. lub> 29/ min. Skala urazu (TS)< 11 pkt. Obrażenia penetrujące. Paradoksalne ruchy klatki piersiowej. Liczne złamania kości długich. Uszkodzenia miednicy. Niedowłady. Duża energia urazu. Skrajny przedział wiekowy (< 5 lat i > 55 lat).5 Istotne schorzenia przez urazem.

22 standardy postępowania Wybór miejsca leczenia dla pacjenta z obrażeniami Centrum obrażeniowe Mnogie obrażenia ciała. Liczni ranni. Prawdopodobieństwo konieczności przeniesienia pacjenta w tym samym dniu. Szczególne problemy specjalistyczne. Szpital II/ III stopnia Nagłe interwencje (laparotomia), które nie mogą być przesunięte w czasie. Niebezpieczeństwo związane z transportem (zła pogoda, brak wyszkolonego personelu). Obrażenia, które mogą poczekać na definitywne leczenie.

23 standardy postępowania Zasady kwalifikacji pacjentów do leczenia w szpitalach I- go stopnia Zasada segregacji w obrażeniach: Ofiara dużego urazu - każdy dorosły pacjent, u którego: SAP < 85 mm Hg. Motoryczny składnik GCS < 5 pkt. Lub, u którego doszło do przenikającego obrażenia głowy, szyi lub tułowia. Zmodyfikowane kryteria segregacji pacjentów do szpitala I- go stopnia Nieprzytomny. We wstrząsie. Siny z objawami duszności, lub cepowatą klatką piersiową. Ze współistniejącym krwotokiem, lub niską HGB. Z licznymi złamaniami kości długich, lub złamaniem miednicy. Ofiara dużego wypadku.

24 standardy postępowania Szczegółowe kryteria segregacji pacjentów do szpitali I stopnia Oparzenie Niepełnej głębokości życiowo ważnych okolic < 10%. Każde niepełnej głębokości > 30%. Każde pełnej głębokości > 10%. Obrażenie inhalacyjne. Obrażenia fizyczne Obrażenia głowy Obrażenia twarzy Hipotermia < 32 o C**. Prawie utopienie. Spożycie substancji żrących. Wgniecenie kości czaszki wymagające operacji. Postępujące zaburzenia świadomości. Od początku nieprzytomność. Liczne złamania kości czaszki. W przypadku umierającego może być konieczne leczenie w szpitalu lokalnym. **Szpitale II stopnia mogą być odpowiednie przy braku dostępności do Centrum Obrażeń. Niektóre z obrażeń będą zdiagnozowane dopiero w czasie początkowej opieki szpitalnej.

25 standardy postępowania Pediatryczna skala ciężkości obrażeń (PSCO) Punktacja Masa (kg) > 20 kg kg <10 kg Drożność dróg oddechowych Skurczowe ciśnienie tętnicze krwi Ośrodkowy układ nerwowy Normalna Zachowana Niezachowana > 90 mm Hg mm Hg < 50 mm Hg Przytomny Śpiączka Głęboko nieprzytomny Rany Nieobecne Obecne Duże Złamanie kości Nieobecne Zamknięte/ pojedyncze Złożone/ mnogie Suma punktów PSCO. Dziecko z PSCO < 8 pkt. powinno zostać skierowane do Pediatrycznego Centrum Urazowego.

26 pułapki w opiece przedszpitalnej Niewłaściwe zabezpieczenie dróg oddechowych. Szybki przewóz do niewłaściwego szpitala. Brak zabezpieczenia dostępu dożylnego, przetaczania płynów. Pominięcie obrażenia rdzenia kręgowego i brak stosownego unieruchomienia (kołnierz, deska). Nieleczona lub przeleczona hipowolemia. Odwleczony transport (np. czekanie na karetkę kiedy dostępny jest prywatny pojazd). Niewłaściwe unieruchomienie złamanych kończyn. Brak przewidywania problemów. Brak przygotowania do improwizacji gdy właściwy szpital jest niedostępny. Nie opanowanie krwawienia zewnętrznego lub brak kontroli nad późniejszym krwawieniem. Stosowanie nieodpowiednich leków lub niewłaściwe drogi ich podania oraz nie poinformowanie o tym lekarza przyjmującego opiekę nad pacjentem. Użycie zbyt małej liczby pomocników do przenoszenia pacjenta.

27 standardy postępowania w szpitalu Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Dotyczy wszystkich pacjentów, także przywiezionych z innych ośrodków Ogólna ocena stanu pacjenta; tor oddechowy, częstość oddechu i jego symetria, stan świadomości, zabarwienie i temperatura kończyn, czynne poruszanie czterema kończynami, tętno, ciśnienie tętnicze krwi (SSN/ Ch T/ Neu/ Rad/ D Piel). Powtórna ocena wszystkich technik inwazyjnych, wykonanych w warunkach przedszpitalnych (intubacja, droga dożylna, nakłucie jamy opłucnowej) SSN/ Ch T. Pobieranie krwi i dodatkowy dostęp dożylny (min. 14 G); Ane/ D Piel. Określenie grupy krwi, czynnika Rh; skrzyżowanie krwi (Ch T; D Piel).

28 standardy postępowania w szpitalu cd. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Badanie neurologiczne: Źrenice, GCS, czynne poruszanie czterema kończynami; odruch podeszwowy. Jeżeli GCS< 8 pkt: sedacja/ anestezja ze zwiotczeniem mięśni. Oddech kontrolowany (SSN/ Ane/ D Piel). Jeżeli pacjent jest we wstrząsie (zimna, lepka skóra, kończyny blade lub zasinione): Założenie dodatkowych dostępów dożylnych (SSN/ Ane/ Ch T/ D Piel): Płyny osoczozastępcze. Masa erytrocytarna grupy 0 Rh minus. Określenie grupy krwi i próba krzyżowa (SSN). Wezwanie naczelnego chirurga.

29 standardy postępowania w szpitalu cd. Wprowadzenie sondy do żołądka (D Piel/ Ane). Współczesna koncepcja organizacji Współczesna systemu opieki koncepcja w obrażeniach organizacji systemu opieki w obrażeniach Zdjęcie rtg przy łóżku chorego (Rad/ D Piel/ Ch T/ Ane): Klatka piersiowa w projekcji AP (przepona i śródpiersie słabo uwidaczniają się w pozycji siedzącej). Kręgosłup szyjny, łącznie z przestrzenią C7 - Th1 ( z pociąganiem za ramiona), Miednica. Pozostałe badania rtg wykonuje się później w sali rtg. Drenaż jamy opłucnowej w przypadku odmy z nadciśnieniem lub krwiaka opłucnej (linia środkowo- pachowa, piąta przestrzeń międzyżebrowa; Ch T/ D Piel); przed nacięciem obowiązuje dokładne osłuchanie klatki piersiowej).

30 standardy postępowania w szpitalu cd. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Cewnik do pęcherza moczowego (D Piel); w przypadku złamania lub/ i uszkodzenia miednicy na wysokości zewnętrznych narządów płciowych: cewnik zakłada chirurg urazowy (ewentualnie podejmuje decyzję o założenia cewnika z dostępu nadłonowego). JEŻELI wstrząs się przedłuża, a nie ma wyraźnego krwotoku zewnętrznego: Natychmiastowe diagnostyczne nakłucie jamy otrzewnowej (Ch T). Dootrzewnowa infuzja 500 ml 0.9% NaCl o temperaturze ciała. Decyzja o operacji ze wskazań nagłych- podejmuje ją naczelny chirurg na podstawie posiadanych danych.

31 standardy postępowania w szpitalu cd. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Po uzyskaniu stabilizacji krążenia: Uzupełnienie badań (Ch T/ Neu/ SSN/ Ane). Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, a był we wstrząsie: badanie dopplerowskie jamy brzusznej lub/ i diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej (Ch T/ Rad). Ustalenie wskazań do tomografii komputerowej głowy. Ustalenie wskazań do innych badań: arteriografii, tomografii komputerowej kręgosłupa, miednicy (Ch T/ SSN). Ustalenie wskazań do konsultacji okulistycznej, laryngologicznej, z zakresu chirurgii szczękowej (Ch T/ SSN).

32 standardy postępowania w szpitalu cd. Po uzyskaniu stabilizacji krążenia cd. Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Występujące pobudzenie psycho- ruchowe i niepokój wskazywać mogą na niedotlenienie mózgu; może być wskazana sedacja i zwiotczenie mięśni poprzecznie prążkowanych; po ocenie neurologicznej; Ane/ SSN. Kaniulacja tętnicy: W celu monitorowania ciśnienia tętniczego krwi; oraz w celu bezpiecznego i prostego pobierania próbek krwi w celu wykonania badania gazometrycznego; tętnica promieniowa, ramienna, udowa (Ane/ SSN). Operacja ze wskazań pilnych - decyzję podejmuje naczelny chirurg po konsultacji z anestezjologiem. Profilaktyka przeciwtężcowa. Profilaktyczna antybiotykoterapia.

33 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Podstawowe czynniki medyczne przyczyniające się do powstawania, możliwych do uniknięcia, zgonów: Niewłaściwe zabezpieczenie drożności dróg oddechowych. Nieadekwatna podaż płynów. Przeoczone lub opóźnione rozpoznanie ciężkiego obrażenia. Opóźnienie decyzji o zabiegu operacyjnym. Opóźnione rozpoczęcie resuscytacji lub interwencji chirurgicznej.

34 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Transport- zadania: Z miejsca wypadku do szpitala. Pomiędzy szpitalami. Kompetentna opieka- musi dostarczać pomocy ratującej życie tak wewnątrz środka transportu jak i poza nim. Standardy rozmiaru i wyposażenia (medycznego, oświetlenia, środków łączności). Transport- rodzaje: Naziemny. Lotniczy. Wodny.

35 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Transport naziemny Racjonalnie rozmieszczony w społeczności. Jedna jednostka transportowa na każde tysięcy osób w obszarach miejskich, większa ilość jednostek transportowych w obszarach wiejskich. Transport lotniczy głównie śmigłowce Zalety: możliwość dotarcia w trudnodostępne miejsca, szybki transport krytycznie chorych pomiędzy szpitalami. Wady: wysoki koszt, częste wypadki. Transport wodny Właściwy jedynie dla obszarów bogatych w akweny wodne lub w szczególnych sytuacjach- powodzie.

36 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Łączność- jest nerwem systemu Medycyny Stanów Nagłych (MSN) Główne składowe systemu łączności: Jednolity numer telefonu. Jedno centrum łączności dla wszystkich służ ratunkowych na tyś. mieszkańców. Wystarczająca liczba personelu i sprzętu dla jednoczesnego przyjmowania dwóch rozmów na 10 tyś. mieszkańców/ 24 godziny. Stała łączność pomiędzy personelem działającym na miejscu zdarzenia a szpitalami włączonymi do systemy MSN. Możliwość rejestracji wszystkich rozmów i przechowywania ich przez 2 lata. Koordynacja współpracy pomiędzy służbami ratunkowymi w przypadku klęsk żywiołowych i katastrof.

37 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Edukacja: Szerokich rzesz społeczeństwa w zakresie podstawowych sposobów podtrzymywania czynności życiowych (BLS). Służb publicznych (straż pożarna, policja, wojsko) w zakresie BLS. Studentów medycyny w zakresie BLS i zaawansowanych sposobów podtrzymywania czynności życiowych (ALS). Pielęgniarek i paramedyków w zakresie BLS bądź ALS. Specjalistów medycyny stanów nagłych w zakresie ALS Główny ciężar w zakresie edukacji powinny przejąć Regionalne Centra Obrażeniowe

38 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Analiza efektów i kosztów systemu opieki w obrażeniach Potrzeby: Szpitale II- go stopnia (jeden na 200 tyś. mieszkańców). Szpitale I- go stopnia (jeden na milion mieszkańców). Wymogi: Stosowanie jednolitych skali ciężkości obrażeń w opiece przedszpitalnej (GCS, TS, RTS, PSCO). Stosowanie jednolitych skali ciężkości obrażeń w opiece szpitalnej (ISS, AIS, TRISS). Stałe gromadzenie danych w bazach danych (lokalnych, regionalnych, krajowych). Stała analiza efektywności i kosztów na wszystkich etapach działania. Tylko ok. 15% pacjentów z obrażeniami wymaga leczenia w Centrach Obrażeniowych; na ich leczenie powinno się przeznaczać ok. 25% całości kosztów związanych z funkcjonowaniem systemu.

39 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Korzyści systemu opieki w obrażeniach: 60-70% ofiar obrażeń wielonarządowych stanowi grupę tzw. zgonów możliwych do uniknięcia. Badania (San Diego; USA) wykazały, że wprowadzenie systemu zmniejszyło wskaźnik zgonów możliwych do uniknięcia z 30 do 4%. Działania lecznicze w ramach systemu zmniejszają stopień inwalidztwa u ofiar obrażeń. Szpitale I i II- go stopnia prowadzą edukację dla wszystkich podmiotów uczestniczących w systemie. Szpitale pracujące w ramach systemu są odpowiedzialne za planowanie oraz działanie w przypadkach klęsk żywiołowych i katastrof w skali lokalnej, regionalnej i krajowej. Korzyści systemu opieki w obrażeniach w znacznym stopniu rekompensują nakłady poniesione na jego organizację

40 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach Obrażenia oka Obrażenia szyi Obrażenia klatki piersiowej Obrażenia brzucha Obrażenia kończyn górnych Obrażenia kończyn dolnych Szczegółowe kryteria segregacji Oparzenie. Zranienie, lub rozerwanie gałki ocznej. Tępe obrażenia gałki ocznej, wymagające operacji. Rana penetrująca z ewidentnym obrażeniem trzewnym, lub naczyniowym. Złamanie kręgosłupa. Obrażenia rdzenia kręgowego na każdym poziomie. Stłuczenie serca. Krwiak/ odma opłucnowa, wymagające operacji. Obrażenia dużych naczyń. Penetrujące rany serca. Złamanie więcej niż trzech żeber, lub klatka piersiowa cepowata. Obrażenia mniejszego narządu wymagające operacji. Obrażenia dużego narządu. Obrażenia naczyń. Zmiażdżenie ręki, lub ramienia. Amputacja urazowa. Utrata palca wymagająca jego przyszycia. Złamanie kości udowej/ miednicy. Złamanie zamknięte niestabilne. Złamanie złożone. Złamanie przezpanewkowe. Złamanie obustronne.

41 standardy Współczesna koncepcja organizacji systemu opieki w obrażeniach ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA Opieka przedszpitalna Pacjent (czynności podtrzymujące życie, stabilizacja) Opieka szpitalna (resuscytacja, operacja, intensywna terapia) Rehabilitacja Powrót do miejsca w społeczeństwie

42 Organizacja medycyny ratunkowej