Oznaczanie metali w konwencjonalnych paliwach samochodowych i biopaliwach potrzeby, metody analityczne, perspektywy rozwoju

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Oznaczanie metali w konwencjonalnych paliwach samochodowych i biopaliwach potrzeby, metody analityczne, perspektywy rozwoju"

Transkrypt

1 Oznaczanie metali w konwencjonalnych paliwach samochodowych i biopaliwach potrzeby, metody analityczne, perspektywy rozwoju Zofia Kowalewska Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafineryjnego S.A.

2

3 Plan referatu współczesne paliwa i biopaliwa wymagania w zakresie zawartości metali metody analityczne obecnie stosowane do oznaczania metali nowe metody analityczne kierunki rozwoju w zakresie analizy pierwiastkowej współczesnych paliw silnikowych

4 Nowa sytuacja w zakresie produkcji i kontroli jakości paliw samochodowych Wprowadzanie i wzrost produkcji biopaliw i biokomponentów Różnorodność biopaliw i biokomponentów Znaczne obniżanie dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń Rozwój systemów monitoringu paliw

5 European Union aims for % 9% 8% 7% 5,75% 6,20% 6,65% 7,10% 7,55% 8,35% 9,15% 10% NCW 6% 5% 4% 3% 2,30% 3,45% 4,60% 2% 1% 0% (Directives 98/70/EC, 2003/30/EC and 2003/17/EC of the European Parliament and of the Council

6 Ciekłe paliwa samochodowe Destylaty naftowe Paliwa mieszane Czyste biopaliwa Benzyna Olej napędowy B-20 B-30 E-85 E-10, E-15 M-85 FAME (B-100) Ethanol

7 Przepisy prawne Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z (Dz.U. 218/2005, poz.1845) [1] Ustawa z (Dz.U. 169/2006, poz.1199) [2] Ustawa z (Dz.U. 169/2006, poz.1200) [3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z (Dz.U. 220/2006, poz.1606) [4] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z (Dz.U. 24/2007, poz.149) [5] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z (Dz.U. 44/2007, poz.281) [6] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z (Dz.U. 221/2008, poz.1441) [7] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z (Dz.U. 18/2009, poz.98) [8] w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów oraz metod badań jakości biokomponentów o biokompontach i biopaliwach ciekłych o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw w sprawie metod badania jakości paliw ciekłych w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych w sprawie metod badania jakości biopaliw ciekłych (B-100, B-20) w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (B, ON) w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (B-100, B-20, E-75-E-85)

8 Pochodzenie metali w paliwach i biopaliwach silnikowych Obecność w surowcu (np. Ni, V w oleju napędowym) Zanieczyszczenie podczas produkcji, w transporcie i podczas przechowywania (np. Na i K w FAME katalizatory transestryfikacji) Celowe wprowadzanie dodatków (np. związki Pb, K, Mn wprowadzane do benzyny) Przyczyny kontroli zawartości metali w paliwach i biopaliwach silnikowych Obniżanie (ocena) emisji do środowiska Ochrona silnika i katalizatorów dopalania spalin Kontrola procesów starzenia Optymalizacja w stosowaniu dodatków

9 Normy jakości produktów PN-EN 590 Październik 2009 PN-EN 228 Luty 2009 PN-EN Sierpień 2009 PN-EN Listopad 2009 PN-A Marzec 1999 Paliwa do pojazdów samochodowych. Oleje napędowe. Wymagania i metody badań Paliwa do pojazdów samochodowych. Benzyna bezołowiowa. Wymagania i metody badań Paliwa do pojazdów samochodowych. Estry metylowe kwasów tłuszczowych (FAME). Wymagania i metody badań Paliwa do pojazdów samochodowych. Etanol jako komponent benzyny silnikowej. Wymagania i metody badań Etanol absolutny

10 EN 228 Benzyna

11 EN Etanol

12 EN 590 Olej napędowy

13 EN FAME

14 Obecne wymagania odnośnie analizy pierwiastkowej / V 2010 Materiał badany Wymaganie jakościowe Technika oznaczania Metoda znormalizowana Benzyna silnikowa S<10 mg/kg [7] Pb<5 mg/l [7] WDXRF, FUV [4] FAAS [4] 20884, [4] 237 [4] Olej S<10 mg/kg [7] WDXRF, FUV [4] 20884, [4] napędowy B-20 S<10,0 mg/kg [8] WDXRF, FUV [6] 20884, [6] B-100 S<10,0 mg/kg [8] P<4,0 mg/kg [8] (Na+K)<5,0 [8] (Ca+Mg)<5,0 [8] WDXRF, FUV [6] ICP-OES [6] FAAS [6] ICP-OES [6] ICP-OES [6] 20884, [6] [6] 14108, [6] [6] [6] Etanol Cl - <40 mg/l [5] Cu <0,1 mg/kg [5] Met. Wickbolda [1] Met. strąceniowa [1] Spektrofotom [1] FAAS [1] PN-88/C [1] PN-A [1] PN-80/A [1] PN-A [1]

15 Analiza paliw za pomocą spektrometrii atomowej Rozcieńczenie próbki Dodatek oleju bazowego (dopasowanie matrycy) Stosowanie odnośnika wewnętrznego Analiza próbki w postaci emulsji Przeprowadzenie analitu do roztworu wodnego (mineralizacja, ekstrakcja)

16 Interferences in ICP-MS analysis of extracts Results of Cu determiantion, ng/ml A62 A64 P61 1 P61 2 Solvent GFAAS ICP-MS ICP-MS IS In ICP-MS IS Rh Z. Kowalewska, A. Ruszczyńska, E. Bulska., SAB, 60 (2005) 351

17 Analiza bezpośrednia za pomocą ICP-OES i ICP-MS Wysoka lotność próbki i rozpuszczalnika wymusza konieczność zmian parametrów pracy spektrometru: zwiększenie mocy plazmy zwiększenie przepływu argonu zmniejszenie szybkości zasysania próbki zastosowanie dodatku tlenu chłodzenie komory mgielnej desolwatacja odparowanie elektrotermiczne

18 Analiza FAME rozpuszczonego w nafcie za pomocą ICP-OES Wpływ dodatku tlenu na stosunek sygnału do szumu dla linii Na i K Gaz nebulizera Gaz pomocniczy M.Edlud et al., JAAS, 17 (2002) 232 Gaz plazmowy

19 Analiza FAME / ICP-OES Wpływ dodatku argonu do gazu nośnego na stosunek sygnału do szumu dla linii Na i K (ICP-OES) M.Edlud et al., JAAS, 17 (2002) 232

20 Analiza FAME za pomocą ICP-OES Widmo linii Na I LOD: 1.4 µg/kg M.Edlud et al., JAAS, 17 (2002) 232

21 Wpływ dodatku tlenu na tłumienie interferencji spektralnych powodowanych przez pasmo cząsteczkowe C2 Linia Na nm Linia Na nm J.M. Mermet et al., PETROindustry News, VI/VII 2008, str 52-53

22 Porównanie granic wykrywalności Matryca FAME FAME Przygotowanie próbki Rozpuszcz. w nafcie Rozpuszcz. w etanolu Technika oznaczania ICP-OES (r/o/zp) ICP-OES (a/o) Etanol - ICP-OES (r/o/csc) FAME Rozpuszcz. w ksylenie (PN-EN i 14109) Otrzymywanie emulsji FAAS FAAS LOD, µg/kg Na K Ca Mg 1.4 (74) 7.1 (220) Liter Edlund/ Santos/ Mermet/ Jesus/ 2008

23 Bezpośrednia analiza etanolu paliwowego za pomocą FI-USN-ICP-MS % etanolu T.D. Saint Pierre, JAAS, 21 (2006) 1340

24 ICP-MS Rozpylacz Cetac (USN) + desolwatacja Rozpylacz Meinhardta + komora mgielna Scotta R.D. Olsen., Analyst, 122 (1977) 1229

25 THFA AAS Atomizacja elektrotermiczna w piecu grafitiowym typu filter furnace ogrzewanym poprzecznie 2 filtr grafitowy 3 strefa analityczna 4 włókno grafitowe 5 pokrycie pirolitycznie A. Anselmi et al., SAB, 57 (2002) 403

26 Porównanie granic wykrywalności Cu Matryca Przygotowanie próbki Technika oznaczania LOD, µg/kg Liter. Benzyna Olej nap. - Rozcieńczenie THFA Anselmi 2002 Olej nap. Miner. w ukł.otwartym ICP-OES 89 Santos 2007 Etanol - ICP-OES 0.3 Mermet 2008 Benzyna Ekstrakcja z HCl Ekstrakcja z HCl Rozcieńczenie Mineralizacja Wickb. GFAAS ICP-MS GFAAS GFAAS / Kowalew 2005 Benzyna Emulsja olej w wodzie ETV-ICP-MS S.Pierr Etanol Dodatek 0.3% HNO 3 MCN-ICP-MS S.Pierr 2008 Etanol 75% etanol w wodzie zatężany na Au (900s) SWSV 0.12 Munoz 2004 Benzyna Zatężanie na celulozie EDXRF 21 Teixeira 2007 Benzyna Zatężanie na SiO aminotiazolow / HCl FAAS 0.8 Roldan 2005

27 Oznaczanie Cd w alkoholu paliwowym z zastosowaniem biosorbentu Moringa oleifera seed w układzie on-line z detekcją za pomocą FAAS DL: 5.5 µg/l V.N. Alves, Talanta 80 (2010) 1133

28 Comparison of measurement results by ICP-MS and GFAAS in aqueous solutions obtained according w/m/, w/mm and w/v procedures Cu concentration by GFAAS, ng/ml y = 1,001x R 2 = 0, Cu concentration by ICP-MS, ng/ml Z. Kowalewska, A. Ruszczyńska, E. Bulska, SAB, 60 (2005) 351

29 Oznaczenia Na i K w FAME za pomocą FAAS wg PN-EN i Odzysk, % 100 wpływ K na Na wpływ Na na K Stężenie interferenta, mg/kg

30 Organizacja badań biegłości w zakresie analityki paliw silnikowych

31 Przykładowe wyniki badania biegłości dla FAME FAME 2009/ OBR PR S.A. Oznaczanie Na - 6 lab. (2x PN-EN i 4x PN-EN 14538) X=0.59 mg/kg; wyniki mg/kg; Z: Oznaczanie K - 6 lab. (2x PN-EN i 3x PN-EN 14538); wyniki mg/kg Oznaczanie Ca - 4 lab. (3x PN-EN 14538); wyniki < mg/kg Oznaczanie Mg - 5 lab. (4x PN-EN 14538); wyniki mg/kg FAME 2008/ IIS Oznaczanie Na - 37 lab. X=0.98 mg/kg; wyniki mg/kg Oznaczanie K - 22 lab. X=0.093 mg/kg; wyniki mg/kg Oznaczanie Ca - 16 lab. X=0.097 mg/kg; wyniki mg/kg Oznaczanie Mg - 16 lab. X=0.067 mg/kg; wyniki mg/kg

32 Analiza specjacyjna Oznaczanie organicznych związków Pb w benzynie GC-FAAS M.R. Brunetto et al, At. Spectrsc. 13 (1992) 123 GC-MIP-AES, I. Pereiro et al, JAAS, 12 (1997) 1382 Oznaczanie organicznych związków Mn w benzynie D. Butcher, Appl. Spectrosc. Rev. 37 (2002) 1

33 Trendy w analityce metali w paliwach samochodowych Rozszerzanie zakresu oznaczanych metali (np. Mn w benzynie; As, Ag, Ba, Cu, Pb, Fe, Sb, Sn, Tl, Zn, Cr, Mo) Obniżanie zawartości dopuszczalnych Zwiększanie różnorodności prób Wzrost znaczenia aspektu środowiskowego Potrzeba weryfikacji jakości analiz

34 Dziękuję za uwagę

35 Źródła energii na świecie (2005 r) ropa naftowa węgiel gaz naturalny energia jądrowa paliwa odnawialne 23

36 Mieszaniny z większą zawartością etanolu (E10, E15), FAME (B30) Mieszaniny z metanolem i wyższymi alkoholami Etery Inne estry (FAEE) Emulsje olej-woda Inne paliwa ciekłe Ciekłe węglowodory otrzymane w procesie Fischera-Tropscha, GTL, CTL, BTL

37 Definicje Paliwa: paliwa ciekłe, biopaliwa ciekłe, gaz skroplony (LPG), sprężony gaz ziemny (CNG), lekki olej opałowy, cieżki olej opałowy, olej do silników żeglugi śródlądowej Paliwa ciekłe (wg ustawy z o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw) - Benzyna silnikowa zawiera do 5,0% objętościowo bioetanolu lub do 15,0% objętościowo eteru etylo-tert-butylowego lub eteru etylo-tertamylowego, stosowana w pojazdach wyposażonych w silniki z zapłonem iskrowym, - Olej napędowy, zawiera do 5,0% (7,0%?) objętościowo estrów metylowych kwasów tłuszczowych, stosowany w pojazdach wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym (pojazdy, ciągniki rolnicze, maszyny nieporuszające się po drogach)

38 Biomasa Definicje (stałe lub ciekłe substancje pochodzenie roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji ) Biopaliwa ciekłe (wytwarzane z biomasy), w tym: - benzyna silnikowa, zawierająca powyżej 5,0% objętościowo biokompoentów lub powyżej 15,0% objętościowo eterów - olej napędowy, zawierający powyżej 5,0% (7,0%?) objętościowo biokomponentów - biogaz - biowodór - biopaliwa syntetyczne (syntetyczne węglowodory wytwarzane z biomasy, stanowiące samoistne paliwa)

39 Wyniki badań biegłości FAME Badanie jednorodności i stabilności Zawartość potasu według PN-EN xśr: 0,36 mg/kg xśr: 0,31 mg/kg Różnica między średnimi: 0,06 mg/kg Odchylenie standardowe: międzypróbkowe: 0,02 mg/kg, do oceny biegłości: 0,25 mg/kg Wartość dopuszczalna:=/-0,3s R =0,08 mg/kg

40 Analiza próbek organicznych w roztworze wodnym -po mineralizacji próbki i przeprowadzeniu popiołu do roztworu wodnego -po ekstrakcji analitu do roztworu wodnego w fazie organicznej -po rozpuszczeniu próbki w rozpuszczalniku organicznym -bezposrednio w układzie mieszanym -w postaci emulsji -po wprowadzeniu próbki do układu mieszanych rozpuszczalników (w postaci mikroemulsji)

WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ. 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport.

WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ. 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. WZÓR RAPORTU DLA KOMISJI EUROPEJSKIEJ 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. Data sporządzenia raportu Instytucja odpowiedzialna za sporządzenie raportu Adres instytucji Nr telefonu:

Bardziej szczegółowo

ZNACZENIE I MONITOROWANIE JAKOŚCI PALIW

ZNACZENIE I MONITOROWANIE JAKOŚCI PALIW ZNACZENIE I MONITOROWANIE JAKOŚCI PALIW Mirosław JAKUBOWSKI W artykule przedstawiono klasyfikację prawną paliw, system monitorowania paliw płynnych w Polsce oraz znaczenie paliw (w tym alternatywnych)

Bardziej szczegółowo

WZÓR RAPORTU DLA RADY MINISTRÓW

WZÓR RAPORTU DLA RADY MINISTRÓW 1. Informacje dotyczące instytucji sporządzającej raport. Data sporządzenia raportu Instytucja odpowiedzialna za sporządzenie raportu Adres instytucji Nr telefonu: Adres email: 2. Opis krajowego Systemu

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych 2) Dz.U.2009.18.98 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. z dnia 4 lutego 2009 r.) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 grudnia 2017 r.

Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 grudnia 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 grudnia 2017 r. Poz. 2459 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 20 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu monitorowania

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI. z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. (tekst jednolity)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI. z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. (tekst jednolity) Dz.U.2013.1058 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (tekst jednolity) Na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia

Bardziej szczegółowo

Biopaliwa w transporcie

Biopaliwa w transporcie Biopaliwa w transporcie 20.01.2009 Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Sytuacja na rynkach światowych Malejące zasoby surowców naturalnych i rosnące ceny!! wzrost cen ropy naftowej

Bardziej szczegółowo

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1)

Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych 1) Jednostkowa stawka w zł za gazy i pyły wprowadzone do powietrza z jednostki spalonego

Bardziej szczegółowo

Departament Energii Odnawialnej. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany

Departament Energii Odnawialnej. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych - stan obecny, proponowane zmiany Ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz.

Bardziej szczegółowo

Ocena parametryczna biopaliw płynnych

Ocena parametryczna biopaliw płynnych CZAS TECHNOLOGIA Ocena parametryczna biopaliw płynnych dr inż. Wojciech Golimowski w.golimowski@itep.edu.pl ITP Oddział Poznań PALIWA Paliwa kopalne BIOMASA Biopaliwa Węgiel Paliwa stałe Celuloza Ropa

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 23 października 2015 r. Poz. 1680 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 9 października 2015 r., w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 10 grudnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 25 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r.

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz. 1294 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 10 października 2013 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 19 Data wydania: 29 stycznia 2016 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczno-Energetyczny

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej

Bardziej szczegółowo

OBJAŚNIENIA DO FORMULARZA DPE 4.3

OBJAŚNIENIA DO FORMULARZA DPE 4.3 OBJAŚNIENIA DO FORMULARZA DPE 4.3 Sprawozdanie podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy w zakresie realizacji tego celu Ze względu na zaimplementowane w formularzu formuły matematyczne, wyręczające

Bardziej szczegółowo

Benzyna E10 - fakty i mity, czyli nie taki diabeł straszny?

Benzyna E10 - fakty i mity, czyli nie taki diabeł straszny? Benzyna E10 - fakty i mity, czyli nie taki diabeł straszny? Krzysztof Bajdor Przemysłowy Instytut Motoryzacji Nowe akty legislacyjne w Polsce Ustawa z dnia 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W OKRESIE STYCZEŃ GRUDZIEŃ 2008

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W OKRESIE STYCZEŃ GRUDZIEŃ 2008 WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W OKRESIE STYCZEŃ GRUDZIEŃ 2008 WARSZAWA, LUTY 2009 Opracowanie: Departament Inspekcji Handlowej UOKiK 2 I. WSTĘP System monitorowania

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 5 grudnia 2014 r. Poz. 1728 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 19 listopada 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego

Bardziej szczegółowo

BADANIA SKŁADU PIERWIASTKOWEGO PALIW I BIOPALIW

BADANIA SKŁADU PIERWIASTKOWEGO PALIW I BIOPALIW Joanna FABER, Krzysztof BRODZIK, Joanna SZARY BADANIA SKŁADU PIERWIASTKOWEGO PALIW I BIOPALIW Streszczenie W artykule przedstawiono znormalizowane metody oznaczania zawartości pierwiastków w paliwach i

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W 2010 ROKU ZATWIERDZIŁ PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA - TOMKIEL WARSZAWA, MARZEC 2011 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli... XIII VII Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli................... XIII 1. Wprowadzenie............................... 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw....................... 1 1.2. Definicja biomasy............................

Bardziej szczegółowo

Marlena Owczuk Biodiesel, a ochrona środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356

Marlena Owczuk Biodiesel, a ochrona środowiska. Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356 Biodiesel, a ochrona środowiska Studia Ecologiae et Bioethicae 4, 351-356 2006 Marlena OWCZUK Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Warszawa A Studia E cologiae et B ioethicae 4/2006 Biodiesel, a ochrona

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS

PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS PROGRAM WDROŻENIA PALIW ALETERNATYWNYCH w MZK SŁUPSKS WYKORZYSTYWANE PALIWA Olej Napędowy 39 pojazdów CNG 10 pojazdów ETANOL ED-95 7 pojazdów Motoryzacja a środowisko naturalne Negatywny wpływ na środowisko

Bardziej szczegółowo

Możliwości rozwoju nowych technologii produkcji biopaliw. Perspektywa realizacji NCR na rok Jarosław Cendrowski Grupa LOTOS

Możliwości rozwoju nowych technologii produkcji biopaliw. Perspektywa realizacji NCR na rok Jarosław Cendrowski Grupa LOTOS Możliwości rozwoju nowych technologii produkcji biopaliw Perspektywa realizacji NCR na rok 2020 Jarosław Cendrowski Grupa LOTOS Energia w transporcie w Polsce 2016 Paliwa alternatywne: energia elektryczna,

Bardziej szczegółowo

grupa branżowa AB-W (wersja ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB XXX

grupa branżowa AB-W (wersja ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB XXX grupa branżowa AB-W (wersja 2-11.05.2013 zmiany zaznaczono na czerwono) ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB XXX wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42

Bardziej szczegółowo

Dz.U poz. 1728

Dz.U poz. 1728 Kancelaria Sejmu s. 1/24 Dz.U. 2014 poz. 1728 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 19 listopada 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie monitorowania

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli

Spis treści. Wykaz ważniejszych skrótów i symboli Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów i symboli XIII 1. Wprowadzenie 1 1.1. Definicja i rodzaje biopaliw 1 1.2. Definicja biomasy 3 1.3. Metody konwersji biomasy w biopaliwa 3 1.4. Biopaliwa 1. i 2. generacji

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 grudnia 2014 r.

Warszawa, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 grudnia 2014 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz. 1861 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie wzoru sprawozdania kwartalnego producenta Na

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego

Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego Wykorzystanie biogazu jako paliwa transportowego dr Tadeusz Zakrzewski Prezes Krajowej Izby Biopaliw 12 marzec 2010 r Kielce. Wykorzystanie biomasy rolniczej do celów energetycznych. Biogazownie rolnicze

Bardziej szczegółowo

za rok: PODMIOTY REALIZUJĄCE NARODOWY CEL WSKAŹNIKOWY Sprawozdanie podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy w zakresie realizacji tego celu

za rok: PODMIOTY REALIZUJĄCE NARODOWY CEL WSKAŹNIKOWY Sprawozdanie podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy w zakresie realizacji tego celu PODMIOTY REALIZUJĄCE NARODOWY CEL WSKAŹNIKOWY DPE - 4.3 Sprawozdanie podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy w zakresie realizacji tego celu za rok: Sprawozdanie należy przekazać w terminie 9 dni

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 26 września 2016 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 6 sierpnia 2015 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 20 Data wydania: 13 stycznia 2017 r. Nazwa i adres OBR SPÓŁKA

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/18 USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2006 r. Nr 169, poz. 1200,

Bardziej szczegółowo

Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550

Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2006 r. Nr 169, poz. 1200, z 2008 r. Nr 157, poz. 976,

Bardziej szczegółowo

Biokomponenty i biopaliwa ciekłe

Biokomponenty i biopaliwa ciekłe Biokomponenty i biopaliwa ciekłe stan prawny i perspektywy Tomasz Pańczyszyn Departament Energii Odnawialnej ul. Krucza 36/Wspólna 6 00-522 Warszawa faks 22 695 8196 me@me.gov.pl www.me.gov.pl Plan prezentacji:

Bardziej szczegółowo

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin

Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny

Bardziej szczegółowo

Dz.U Nr 169 poz z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1.

Dz.U Nr 169 poz z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1. Kancelaria Sejmu s. 1/39 Dz.U. 2006 Nr 169 poz. 1200 U S T AWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1928, 1948, z 2017 r. poz. 624. o systemie monitorowania i

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 297 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 19 marca 2012 r. Nazwa i adres OŚRODEK BADAWCZO-ROZWOJOWY

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A E N E R G I I 1) z dnia...

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A E N E R G I I 1) z dnia... Projekt z dnia 24.01.2018 r. Wersja 0.3 R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A E N E R G I I 1) z dnia... w sprawie wzoru sprawozdania kwartalnego podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 26 lutego 2018 r. Poz. 427

Warszawa, dnia 26 lutego 2018 r. Poz. 427 Warszawa, dnia 26 lutego 2018 r. Poz. 427 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania

Bardziej szczegółowo

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2013 roku w Warszawie na rozprawie

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2013 roku w Warszawie na rozprawie Sygn. akt XVII AmE 79/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Jolanta de Heij

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 600 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 marca 2018 r.

Warszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 600 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 marca 2018 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 23 marca 2018 r. Poz. 600 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 20 marca 2018 r. w sprawie wzoru sprawozdania kwartalnego podmiotu realizującego

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 27 maja 2016 r. AB 1525 Nazwa i adres UNIWERSYTET

Bardziej szczegółowo

Ślesin Zastosowanie nebulizerów ultradźwiękowych NOVA-1 i NOVAduo

Ślesin Zastosowanie nebulizerów ultradźwiękowych NOVA-1 i NOVAduo Ślesin 2009 Zastosowanie nebulizerów ultradźwiękowych NOVA-1 i NOVAduo Krzysztof Jankowski 1 Andrzej Ramsza 2 Edward Reszke 3 Agata Karaś 4 Wanda Sokołowska 4 Michał Strzelec 1 Anna Andrzejczuk 1 Anna

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 2006 r. o biopaliwach, paliwach odnawialnych i zasadach ich promocji. 1)2) Rozdział 1 Przepisy ogólne. Art. 1.

USTAWA. z dnia 2006 r. o biopaliwach, paliwach odnawialnych i zasadach ich promocji. 1)2) Rozdział 1 Przepisy ogólne. Art. 1. Projekt USTAWA z dnia 2006 r. o biopaliwach, paliwach odnawialnych i zasadach ich promocji. 1)2) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa zasady organizacji i działania systemu promowania,

Bardziej szczegółowo

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności jego artykuł 175 (1),

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności jego artykuł 175 (1), DYREKTYWA 2003/30/WE DYREKTYWA 2003/30/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych PARLAMENT EUROPEJSKI I

Bardziej szczegółowo

Dz. U Nr 169 poz z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1.

Dz. U Nr 169 poz z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1. Kancelaria Sejmu s. 1/43 Dz. U. 2006 Nr 169 poz. 1200 U S T AWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 427, 650, 1654, 1669. o systemie monitorowania i kontrolowania

Bardziej szczegółowo

PRZYPOMINAMY: Od 12 października 2018 r. nowe oznaczenia odmierzaczy paliwowych na wszystkich stacjach

PRZYPOMINAMY: Od 12 października 2018 r. nowe oznaczenia odmierzaczy paliwowych na wszystkich stacjach Prawo 2018-09-29 PRZYPOMINAMY: Od 12 października 2018 r. nowe oznaczenia odmierzaczy paliwowych na wszystkich stacjach Od 12 października 2018 r. wszystkie odmierzacze na stacjach paliw w całym kraju

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 ``` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` `` ``` `` ``` ``` `` ``` ``

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 23 października 2015 r. Poz. 1679 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 października 2015 r.

Warszawa, dnia 23 października 2015 r. Poz. 1679 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 października 2015 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 23 października 2015 r. Poz. 1679 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 9 października 2015 r. 2), 3) zmieniające rozporządzenie w sprawie

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. (tekst jednolity) Rozdział 1.

USTAWA. z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. (tekst jednolity) Rozdział 1. Dz.U.2014.1728 USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (tekst jednolity) Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. 1. Ustawa określa zasady: 1) organizacji i działania

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2006 r. Nr 169, poz. 1200, z 2008 r. Nr 157, poz. 976.

Bardziej szczegółowo

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej

Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Uniwersytet w Białymstoku Wydział Biologiczno-Chemiczny Efekty interferencyjne w atomowej spektrometrii absorpcyjnej Beata Godlewska-Żyłkiewicz Elżbieta Zambrzycka Ślesin 26-28.IX.2014 Jak oznaczyć zawartość

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 799

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 799 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 799 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 12 lipca 2012 r. Nazwa i adres AB 799 INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W 2012 ROKU ZATWIERDZIŁ PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW MAŁGORZATA KRASNODĘBSKA - TOMKIEL WARSZAWA, LUTY 2013 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW

WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW WYNIKI KONTROLI JAKOŚCI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HANDLOWĄ W 2013 ROKU ZATWIERDZIŁ PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW WARSZAWA, MARZEC 2014 Opracowanie: Departament Inspekcji Handlowej

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Warszawa, dnia 9 kwietnia 2019 r. Poz. 660

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Warszawa, dnia 9 kwietnia 2019 r. Poz. 660 DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 9 kwietnia 2019 r. Poz. 660 OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 15 marca 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu

Bardziej szczegółowo

2) uprawianej na obszarach Unii Europejskiej wymienionych w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 28b ust.

2) uprawianej na obszarach Unii Europejskiej wymienionych w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 28b ust. Załącznik do ustawy z dnia 21 marca 2014 r. (poz. 457) Zasady obliczania ograniczenia emisji w cyklu życia biokomponentu I.1. Ograniczenie emisji w cyklu życia biokomponentu oblicza się: 1) poprzez zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Problemy z silnikami spowodowane zaklejonymi wtryskiwaczami Wprowadzenie dodatku do paliwa DEUTZ Clean-Diesel InSyPro.

Problemy z silnikami spowodowane zaklejonymi wtryskiwaczami Wprowadzenie dodatku do paliwa DEUTZ Clean-Diesel InSyPro. 0199-99-1210/2 Problemy z silnikami spowodowane zaklejonymi wtryskiwaczami Wprowadzenie dodatku do paliwa DEUTZ Clean-Diesel InSyPro. Na podstawie wytycznych UE oraz wielu innych międzynarodowych przepisów,

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2009/2010 Instytut: Techniczny Kierunek studiów: Zarządzanie i inżynieria produkcji Kod kierunku: 06.9 Specjalność:

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 769

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 769 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 769 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 28 sierpnia 2018 r. AB 769 Nazwa i adres INNEKO

Bardziej szczegółowo

Stawki akcyzy na Ukrainie (według stanu na dzień 1 czerwca 2016 roku)

Stawki akcyzy na Ukrainie (według stanu na dzień 1 czerwca 2016 roku) Stawki akcyzy na Ukrainie (według stanu na dzień 1 czerwca 2016 roku) Wyroby ropopochodne Kod towaru Nazwa towaru Stawka akcyzy 2710 12 11 10 Lekkie destylaty dla specyficznych procesów obróbki 2710 12

Bardziej szczegółowo

o rządowym projekcie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw druk nr 745)

o rządowym projekcie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw druk nr 745) SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Druk nr 803 S P R A W O Z D A N I E K O M I S J I G O S P O D A R K I o rządowym projekcie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw druk nr

Bardziej szczegółowo

Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska

Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska Kalibracja w spektrometrii atomowej - marzenia, a rzeczywistość Z. Kowalewska Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Rafineryjnego S.A., ul. Chemików 5, 09-411 Płock, zofia.kowalewska@obr.pl Marzenia chemika

Bardziej szczegółowo

Spektrometr AAS 9000

Spektrometr AAS 9000 Spektrometr AAS 9000 Spektrometr absorpcji atomowej (AAS) z atomizacją płomieniową oraz piecem grafitowym Aparat umożliwiający pracę 2 technikami AAS z zainstalowanymi atomizerami: płomieniowym (FAAS)

Bardziej szczegółowo

Praktyczne wdrożenie nowych wymagań polityki PCA dotyczącej uczestnictwa w badaniach biegłości, na przykładzie badań przetworów naftowych

Praktyczne wdrożenie nowych wymagań polityki PCA dotyczącej uczestnictwa w badaniach biegłości, na przykładzie badań przetworów naftowych POLLAB-PETROL 23-24.04.2012, Warszawa. Praktyczne wdrożenie nowych wymagań polityki PCA dotyczącej uczestnictwa w badaniach biegłości, na przykładzie badań przetworów naftowych Jolanta Kowalczyk, Marzena

Bardziej szczegółowo

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2) PN-EN ISO 11885:2009

WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ścieki) 1 Woda, ścieki ph potencjometryczna PN-EN ISO 10523:2012 RF1, RF2 A (JK-2,JS-2) PN-EN ISO 11885:2009 WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (woda, ) Badany obiekt Oznaczany składnik lub parametr badawcza Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej)

Bardziej szczegółowo

OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO

OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO OTRZYMYWANIE BIODIESLA W PROCESIE TRANSESTRYFIKACJI OLEJU ROŚLINNEGO CEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia jest przeprowadzenie procesu zasadowej transestryfikacji oleju roślinnego, wstępne oczyszczenie uzyskanych

Bardziej szczegółowo

Przegląd metod analitycznych stosowanych w oznaczaniu właściwości bioetanolu

Przegląd metod analitycznych stosowanych w oznaczaniu właściwości bioetanolu NAFTA-GAZ czerwiec 2011 ROK LXVII Zygmunt Burnus, Sylwia Jędrychowska, Aleksander Kopydłowski, Agnieszka Wieczorek Instytut Nafty i Gazu, Kraków Przegląd metod analitycznych stosowanych w oznaczaniu właściwości

Bardziej szczegółowo

Działalność badawczo-wdrożeniową OBR PR S.A. można podzielić na następujące obszary: Przykłady działalności i efektywności Pionu Badawczego:

Działalność badawczo-wdrożeniową OBR PR S.A. można podzielić na następujące obszary: Przykłady działalności i efektywności Pionu Badawczego: ZAŁĄCZNIK DO APELU Działalność badawczo-wdrożeniową OBR PR S.A. można podzielić na następujące obszary: 1. Modernizowanie istniejących technologii przemysłowych w celu poprawy jakości produktów, obniżenia

Bardziej szczegółowo

RAF-2. Sprawozdanie o produkcji i obrocie produktami naftowymi. w jednostkach naturalnych tony 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

RAF-2. Sprawozdanie o produkcji i obrocie produktami naftowymi. w jednostkach naturalnych tony 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ, Plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON RAF-2 Agencja Rynku Energii S.A. 00-950

Bardziej szczegółowo

BioMotion. Wprowadzenie do dyskusji

BioMotion. Wprowadzenie do dyskusji BioMotion IBMER- Warszawa Wprowadzenie do dyskusji Doc. dr hab. inż. Anna Grzybek Europa weszła w nową erę energetyczną Dostęp do energii ma kluczowe znaczenie dla codziennego życia każdego Europejczyka.

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 25 lutego 2016 r. Nazwa i adres AB 336 Kod

Bardziej szczegółowo

ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE. mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań

ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE. mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań ESTRY METYLOWE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO JAKO PALIWO ROLNICZE mgr inż. Renata Golimowska ITP Oddział Poznań Początek biodiesla w Polsce 2004/2005 uruchamianie Rafinerii Trzebinia 2006 otwieranie się kolejnych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 646 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 5 września 2011 r. Nazwa i adres: AB 646 INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. 1. Biopaliwa

Wprowadzenie. 1. Biopaliwa Wprowadzenie Obecnie ponad 80% zużywanej energii na świecie jest pozyskiwane z paliw kopalnych, z czego ok. 58% tej ilości przypada na transport. Szacuję się, że przy obecnym tempie eksploatacji złóż,

Bardziej szczegółowo

Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy

Konwersja biomasy do paliw płynnych. Andrzej Myczko. Instytut Technologiczno Przyrodniczy Konwersja biomasy do paliw płynnych Andrzej Myczko Instytut Technologiczno Przyrodniczy Biopaliwa W biomasie i produktach jej rozkładu zawarta jest energia słoneczna. W wyniku jej: spalania, fermentacji

Bardziej szczegółowo

Narodowy Cel Redukcyjny z perspektywy podmiotu zobligowanego do jego realizacji

Narodowy Cel Redukcyjny z perspektywy podmiotu zobligowanego do jego realizacji Narodowy Cel Redukcyjny z perspektywy podmiotu zobligowanego do jego realizacji Piotr Szpakowski Dyrektor Biura Zarządzania Ryzykiem Regulacyjnym PKN ORLEN S.A. Konferencja Biopaliwa rozwój czy stagnacja?

Bardziej szczegółowo

Wpływ dodatku biokomponentów do paliw grzewczych na trwałość ich znakowania i barwienia

Wpływ dodatku biokomponentów do paliw grzewczych na trwałość ich znakowania i barwienia NAFTA-GAZ grudzień 2012 ROK LXVIII Aleksander Kopydłowski Instytut Nafty i Gazu, Kraków Wpływ dodatku biokomponentów do paliw grzewczych na trwałość ich znakowania i barwienia Wstęp Od kilku lat obserwuje

Bardziej szczegółowo

Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości.

Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości. Załącznik nr 2 WZÓR Wykaz zawierający informacje o ilości i rodzajach gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza oraz dane, na podstawie których określono te ilości. Nazwa: REGON: WPROWADZANIE GAZÓW LUB

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 23 stycznia 2004 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

USTAWA z dnia 23 stycznia 2004 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 23 stycznia 2004 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2004 r. Nr 34, poz. 293,

Bardziej szczegółowo

1. Ustala się Narodowe Cele Wskaźnikowe w wysokości:

1. Ustala się Narodowe Cele Wskaźnikowe w wysokości: Projekt z dnia 04.05.2007 r. ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 2007 r. w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013 Na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 10.2.2016 L 33/3 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2016/172 z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 691/2011 w odniesieniu do określenia

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 325 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 24 kwietnia 2015 r. Nazwa i adres: AB 325

Bardziej szczegółowo

Analiza śladów. Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm. poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych

Analiza śladów. Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm. poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych Analiza śladów Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych Analiza śladów Dziedziny zainteresowane analizą śladów Fizjologia roślin Ochrona środowiska Kryminologia

Bardziej szczegółowo

WYNIKI KONTROLI JAKOŚ CI PALIW

WYNIKI KONTROLI JAKOŚ CI PALIW WYNIKI KONTROLI JAKOŚ CI PALIW REALIZOWANYCH PRZEZ INSPEKCJĘ HAND LOWĄ W 2014 ROKU ZATWIERDZIŁ PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW WARSZAWA, MARZEC 2015 Opracowanie: Departament Inspekcji Handlowej

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 170

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 170 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 170 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 3 lipca 2013 r. AB 170 Nazwa i adres INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 19 października 2018 r. Nazwa i adres AB 797

Bardziej szczegółowo

BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI

BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI BIOPALIWA DRUGIEJ GENERACJI dr Magdalena Rogulska mgr inż. Marta Dołęga Instytut Paliw i Energii Odnawialnej Instytucja Wdrażająca działania 9.4-9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 11 grudnia 2017 r. AB 1525 Kod identyfikacji

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 463 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 11 września 2017 r. Nazwa i adres: AB 463 HPC

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 336 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 4 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres AB 336 INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/

- 5 - Załącznik nr 2. Miejsce/ Załącznik nr 2 Załącznik nr 2-5 - WZÓR WYKAZU ZAWIERAJĄCEGO INFORMACJE O ILOŚCI I RODZAJACH GAZÓW LUB PYŁÓW WPROWADZANYCH DO POWIETRZA, DANE, NA PODSTAWIE KTÓRYCH OKREŚLONO TE ILOŚCI, ORAZ INFORMACJE O

Bardziej szczegółowo