Efektywność pracy dwufazowego reaktora z membraną enzymatyczną w oparciu o model sieciowy
|
|
- Mikołaj Komorowski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Efektywność pracy dwufazowego reaktora z membraną enzymatyczną w oparciu o model sieciowy Piotr Adamczak*, Józef Ceynowa, Izabela Leciak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Chemii * Tel.: (+4856) , Fax: (+4856) , padam@chem.uni.torun.pl
2 WSTĘP Wykorzystanie bioreaktorów z membranami enzymatycznymi jest ciągle ograniczone przez duży spadek aktywności enzymu, spowodowany zarówno przez proces immobilizacji, jak i wszelkiego typu ograniczenia transportu reagentów do i ze środowiska reakcji. Procesy te w znaczącym stopniu wpływają również na zjawisko odwracalnej inhibicji biokatalizatora reagentami zalegającymi w środowisku reakcji. Znajomość wpływu warunków prowadzenia procesu na wydajność bioreaktora z membraną enzymatyczną pozwala na takie prowadzenie procesu aby wpływ niepożądanych efektów ograniczyć do minimum. Typowym przykładem procesu, w którym wpływ wymienionych ograniczeń jest szczególnie widoczny jest hydroliza triglicerydów w dwufazowym reaktorze z membraną enzymatyczną. Opracowany model matematyczny takiego reaktora pozwala na określenie warunków prowadzenie procesu hydrolizy w celu uzyskania wysokiej wydajności reaktora, bądź założonego składu mieszaniny poreakcyjnej. MODEL REAKTORA Pełny opis modelu reaktora przedstawiono w pracy [1]. Założono w nim ścisłe powiązanie procesów kinetycznych i transportowych. Zaproponowany model uwzględnia zarówno procesy chemiczne zachodzące w reaktorze (reakcję hydrolizy triglicerydu, odwracalną dezaktywację lipazy oraz nieodwracalną inhibicję enzymu), jak i procesy dyfuzyjnego transportu reagentów do i z środowiska reakcji do reaktora i z niego do zbiorników zewnętrznych.
3 Rys. 1 Model przedziałowy reaktora Hydrofilowa membrana z powierzchniowo immobilizowanym enzymem separuje dwie fazy - organiczną (trigliceryd T) i wodną (bufor fosforanowy). Glicerol G powstający w warstwie reakcyjnej w wyniku enzymatycznej hydrolizy triglicerydu dyfunduje przez hydrofilową membranę do fazy wodnej (n), a następnie hydrodynamicznie do zewnętrznego zbiornika. Pozostałe produkty A kwasy tłuszczowe, D diglicerydy, M monoglicerydy, dyfundują z warstwy reakcyjnej do fazy olejowej (n), a następnie są transportowane hydrodynamicznie do zbiornika fazy olejowej. Wszystkie etapy chemiczne hydrolizy oleju, inhibicji lipazy kwasami tłuszczowymi jak również procesy dezaktywacji lipazy zachodzą w warstwie reakcyjnej ( r ), zlokalizowanej w membranie i w przymembranowej warstwie olejowej. Procesy dyfuzji reagentów hydrofobowych zachodzą w warstwach reakcyjnej (r) i przymembranowej warstwie dyfuzyjnej (1,2) oraz komorze reaktora (n). Procesy dyfuzyjnego transportu glicerolu zachodzą w hydrofilowej membranie podzielonej na warstwy (r,1,2,3) i w komorze reaktora (n). Procesy hydrodynamicznego transportu reagentów zachodzą z odpowiednich komór reaktora (n) do zewnętrznych zbiorników faz (z). Na elementarny cykl reakcyjno transportowy w opracowanym modelu składają się następujące procesy:
4 Reakcja hydrolizy tri-, di-, oraz monoglicerydów Procesy nieodwracalnej i odwracalnej inhibicji i enzymu Procesy transportu reagentów z warstwy reakcyjnej do zbiorników faz (Kompletny model sieciowy reaktora przedstawiono w pracy [1]) ANALIZA EFEKTYWNOŚCI REAKTORA Analiza modelu wykazała, że efektywność pracy reaktora zależy przede wszystkim od: - dyfuzyjnego transportu glicerydów z i do warstwy reakcyjnej, - stałej szybkości reakcji inhibicji lipazy powstającymi kwasami tłuszczowymi, - stężenia lipazy immobilizowanej na membranie. Charakterystyka hydrolizy triglicerydu limitowana kinetyką reakcji Symulację procesu hydrolizy w warunkach ograniczeń kinetycznych prowadzono przy następujących założeniach: - szybkość reakcji inhibicji kwasami tłuszczowymi jest zaniedbywalnie mała (k inh. =0), - szybkość dyfuzji kwasów tłuszczowych i glicerydów jest duża i wynosi (cm 2 s -1 ), - stężenie lipazy w warstwie reakcyjnej jest w zakresie od do (mol cm -3 ). Efekt ograniczeń kinetycznych reakcji hydrolizy jest szczególnie dobrze widoczny przy stężeniach enzymu nie przekraczających mol cm -3. Wyniki symulacji (dla stężenia enzymu mol cm -3 ) przedstawiono na Rys. 2.
5 Stężenie kwasów tł. i gliceryny 10 3 [mole cm -3 ] Kwasy tł. Gicerol Diglicerydy Monoglicerydy Stężenie mono- i diglicerydów 10 3 [mole cm -3 ] Czas reakcji [h] Rys. 2. Czasowe zmiany stężenia reagentów w procesie hydrolizy limitowanej kinetyką reakcji Obserwowane maksima stężeń mono- (M) i diglicerydów (D) w zbiornikach faz i warstwie reakcyjnej są wyraźnie rozdzielone. W początkowym okresie przebiegu reakcji stosunek stężenia glicerolu do kwasów tłuszczowych jest zdecydowanie niższy niż wynika to ze stechiometrii reakcji (1:3), i wynosi dla stopnia przereagowania 25% około 1:15. Dla wyższych stężeń immobili-zowanej lipazy maksima stężeń M i D obserwowane w zewnętrznych zbior-nikach faz przesuwają się do wyższych stopni przereagowania (około ~60% konwersji) (Fig.3).
6 400 C E = mol cm -3 D 1 C E = mol cm -3 C E = mol cm -3 Stężenie 10 6 [mole cm -3 ] D 2 D 3 C E = mol cm -3 M 1 M 2 M 3 M 4 D Stopień konwersji [%] Rys.3. Stężenia mono i diglicerydów w funkcji stopnia przereagowania dla różnych stężeń lipazy w warstwie reakcyjnej Efekt ten jest wynikiem wzrostu dyfuzyjnych ograniczeń w transporcie glicerydów i kwasów tłuszczowych z i do warstwy reakcyjnej; przy dużym stężeniu lipazy szybko powstające produkty hydrolizy akumulują się w warstwie reakcyjnej i przymembranowych warstwach dyfuzyjnych, nie opuszczając środowiska reakcji wchodzą w dalsze etapy hydrolizy. Charakterystyka procesu hydrolizy kontrolowanego procesami dyfuzji glicerydów i kwasów tłuszczowych Symulację pracy reaktora w warunkach ograniczeń transportu dyfuzyjnego glicerydów przeprowadzono dla następujących parametrów modelu: - brak inhibicji odwracalnej enzymu k inh = 0, - współczynnik przenikania glicerydów w warstwie olejowej jest równy P ol = (cm 2 s -1 ), oraz - wartości stężeń enzymu w warstwie reakcyjnej od do (mol cm -3 ).
7 Wybraną symulację procesu hydrolizy kontrolowanego procesami transportu glicerydów (stęż. lipazy cm -3 ) przedstawiono na Rys. 4 A i B. mol Stężenie kwsaów tł. i glicerolu 10 3 [mol cm -3 ] A Kwasy tł. Glicerol Diglicerydy Monoglicerydy Stężenie mono- i diglicerydów 10 3 [mol cm -3 ] Czas reakcji [h] Stężenie kwasów tł. i glicerolu 10 3 [mol cm -3 ] B Kwasy tł. Glicerol Diglicerydy Monoglicerydy Stężenie mono- i diglicerydów 10 3 [mol cm -3 ] Czas reakcji [h] Rys. 4.. Czasowe zmiany stężenia reagentów od czasu reakcji hydrolizy dla procesu kontrolowanego dyfuzją glicerydów i kwasów tłuszczowych; A zewnętrzne zbiorniki faz, B warstwa reakcyjna
8 Proces o ograniczeniach dyfuzyjnych jest znacznie wolniejszy niż proces limitowany kinetyką reakcji, maksimum stężenia mono- i diglicerydów obserwowany w zewnętrznych zbiornikach faz pojawia się dla obu produktów przy stopniu konwersji ok. 60 % i jest zdecydowanie niższe. Wskazuje to (Rys. 4. B), że w warstwie reakcyjnej hydroliza triglicerydu zachodzi do kwasów tłuszczowych i glicerolu, a powstające produkty pośrednie nie opuszczają środowiska reakcji. Stosunek stężeń glicerolu do kwasów tłuszczowych jest w całym zakresie czasów reakcji bliski 1:3 (Rys.5) Stosunek stęż. glicerolu do kwasów tł Ograniczenia kinetyczne Ograniczenia dyfuzyjne Stopień konwersji [%] Rys. 5. Stosunek stężeń glicerolu do kwasów tłuszczowych w funkcji stopnia przereagowania dla procesów hydrolizy o ograniczeniach kinetycznych i dyfuzyjnych Wpływ ograniczeń dyfuzyjnych na proces hydrolizy jest widoczny na Rys. 6. Przedstawiono na nim krzywe stężenia di i monoglicerydów w funkcji stopnia przereagowania dla różnych współczynników dyfuzji glicerydów w warstwie olejowej.
9 70 D 1 60 M 1 Stężenie 10 6 [mole cm -3 ] P ol = cm 2 s -1 P ol = cm 2 s -1 P ol = cm 2 s -1 D 2 M 2 10 D M 3 Stopień konwersji [%] Rys. 6. Zależność stężenia mono- i diglicerydów od stopnia przereagowania dla różnych współczynników dyfuzji glicerydów w warstwie olejowej Dwie najwyższe krzywe były wcześniej klasyfikowane jako procesy hydrolizy limitowanej kinetyką z dużym udziałem ograniczeń dyfuzyjnych, obserwowanych dla dużych stężeń immobilizowanej lipazy (Rys. 3.). Pozostałe krzywe, dla niższych współczynników dyfuzji lipazy. Wraz ze wzrostem ograniczeń dyfuzyjnych stężenia produktów pośrednich (mono- diglicerydów) obserwowane w zewnętrznych zbiornikach faz zmniejszają się, a stosunek stężenia glicerolu do kwasów tłuszczowych (dla 20% przereagowania) zbliża się do 1:3. otrzymane są przy tym samym stężeniu Charakterystyka procesu limitowanego procesami inhibicji Symulację procesu hydrolizy, w którym dominującym efektem są procesy odwracalnej inhibicji enzymu powstającym produktem reakcji prowadzono analogicznie jak w przypadku poprzednich procesów zakładając, że: - stała inhibicji odwracalnej k inh = (s -1 ), - współczynnik przenikania glicerydów P ol = (cm 2 s -1 ), oraz - stężenia enzymu w warstwie reakcyjnej od do (mol cm - 3 ).
10 Charakter obliczonych krzywych zależności stężeń reagentów w zbiornikach zewnętrznych i w warstwie reakcyjnej od czasu reakcji jest zbliżony do obserwowanych w procesie o ograniczeniach kinetycznych, ale efektywność reaktora (szybkość konwersji triglicerydu) jest zdecydowanie niższa. Na Rys. 7. przedstawiono zależność produkcji kwasów tłuszczowych od stężenia immobilizowanej lipazy dla procesów hydrolizy z różnymi ograniczeniami Produkcja kwasów tł [mol cm -3 h -1 ] Ograniczenia - kinetyczne - inhibicja lipazy - dyfuzja glicerydów - dyfuzja i inhibicja Stężenie lipazy 10 6 [mol cm -3 ] Rys. 7. Zależność produkcja kwasów tłuszczowych od stężenia immobilizowanej lipazy dla różnych ograniczeń procesu hydrolizy Poszczególne krzywe różnią się znacznie i eksperymentalnie otrzymane krzywe mogą być podstawą do określenia efektów limitujących całkowity proces hydrolizy. Ponadto, stosunek stężeń glicerolu do kwasów tłuszczowych bliski 1:3 dla niskich stopni przereagowania (10-20%), może być szybkim wskaźnikiem dyfuzyjnych ograniczeń procesu. Cechą charakterystyczną procesu o ograniczeniach dyfuzyjnych jest nasyceniowy charakter krzywej produkcji kwasów tłuszczowych od stężenia lipazy. Zwiększanie stężenia enzymu w membranie ponad pewną wielkość graniczną jest w tym przypadku niecelowe. Charakter zależności tego procesu jest jakościowo zgodny z procesem hydrolizy opisanym w pracy E. Drioli i współp. [3-4]. Jak było pokazane reaktor pracujący przy
11 ograniczeniach dyfuzyjnych produkuje glicerol i kwasy tłuszczowe w stosunku bliskim 1:3 w całym zakresie stopni przereagowania. Oznacza to, że dla takich procesów z dobrym przybliżeniem można stosować uproszczony model Michaelisa-Menten do opisu kinetyki reakcji hydrolizy triglicerydu [3-6]. Omówione procesy w reaktorze z tą sama ilością immobilizowanego enzymu różnią się również aktywnościami membrany, co łatwo można zauważyć na Rys.8. W przypadku procesu o ograniczeniach kinetycznych obserwuje się najwyższą aktywność membrany w całym zakresie stopni przereagowania. Aktywność membrany [mol cm -3 h -1 mg enz -1 ] Ograniczenia Kinetyczne dyfuzyjne Inhibicja dyfuzja i inhibicja Stopień konwersji [%] Rys. 8. Zależność aktywności membrany od stopnia przereagowania przy różnych ograniczeniach procesu hydrolizy Przedstawione ogólne zależności pomiędzy parametrami prowadzenia procesu hydrolizy a uzyskiwanymi wydajnościami reaktora enzymatycznego pozwoliły na zaprojektowanie nowego reaktora, w którym ograniczenia natury dyfuzyjnej i inhibicji są znacząco zredukowane. Wprowadzone zmiany dotyczą zarówno postaci membrany enzymatycznej (membrany kapilarne), sposobu immobilizacji lipazy, jak i samego sposobu prowadzenia procesu hydrolizy. WNIOSKI
12 Największą efektywność pracy reaktora uzyskuje się w warunkach, gdy o procesie decyduje kinetyka reakcji. Cechą charakterystyczną takiego procesu jest wyraźny wzrost wydajności reaktora wraz ze wzrostem stężenia enzymu w warstwie reakcyjnej, a obserwowane czasowe zmiany produktów reakcji hydrolizy są charakterystyczne dla reakcji następczych. Model pozwala na ustalenie warunków prowadzenia procesu ciągłego, przy których jest możliwe uzyskiwanie zwiększonych ilości mono- i / lub diglicerydów o założonym stosunku mono- do diglicerydów. Wymaga to prowadzenia procesu w warunkach stacjonarnych i związanego z tym opracowania technik ciągłej separacji produktów hydrolizy z fazy wodnej i olejowej. W przypadku silnych ograniczeń dyfuzyjnych i związanej z tym inhibicji produktem reakcji, szczególne znaczenie w poprawie wydajności pracy mają odpowiednie właściwości transportowo-separacyjne membran oraz lokalizacji enzymu immobilizowanego w membranie. Istotne znaczenie praktyczne mają wskazania wynikające z analizy modelu co do celowości lub braku uzasadnienia w zwiększaniu gęstości zaszczepienia enzymu w membranie. Zwiększanie gęstości zaszczepienia enzymu ma sens tylko w przypadku reaktora o ograniczeniach kinetycznych. Literatura [1] Ceynowa J., Adamczak P., Staniszewski M., Kinetics of Olive Oil Hydrolysis on Membrane Reactor. I Bond Graph Network Model of Reactor Performance, Biotechnologica Acta 17 (1997) [2] Ceynowa J., Adamczak P., Enzyme Membrane Based Upon Poliamide-6 for Oil Hydrolysis, Journal Applied Polymer Science, 46 (1992) [3] Molinari R, Santoro M.,E., Drioli E., Study and Comparison of Two Enzyme Membrane Reactors for Fatty Acids and Glycerol Production, Ind. Eng. Chem. Res., 33(11) (1994) [4] Giorno l., Molinari R., Drioli E., Bianchi D., Cesti P., Performance of a Biphasic Organic/Aqueous Hollow Fibre Reactor Using Immobilized Lipase, J. Chem. Tech. Biotechnol., 64 (1995)
Podstawy biogospodarki. Wykład 7
Podstawy biogospodarki Wykład 7 Prowadzący: Krzysztof Makowski Kierunek Wyróżniony przez PKA Immobilizowane białka Kierunek Wyróżniony przez PKA Krzysztof Makowski Instytut Biochemii Technicznej Politechniki
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoEnzymologia I. Kinetyka - program Gepasi. Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Zakład Regulacji Metabolizmu
Enzymologia I Kinetyka - program Gepasi Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Zakład Regulacji Metabolizmu I zasada + II zasada termodynamiki zmiana entalpii i entropii może zostać wyrażona ilościowo
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu
Przedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu Ćw. 4 Kinetyka reakcji chemicznych Zagadnienia do przygotowania: Szybkość reakcji chemicznej, zależność szybkości reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowoLaboratorium 5. Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna
Laboratorium 5 Wpływ temperatury na aktywność enzymów. Inaktywacja termiczna Prowadzący: dr inż. Karolina Labus 1. CZĘŚĆ TEORETYCZNA Szybkość reakcji enzymatycznej zależy przede wszystkim od stężenia substratu
Bardziej szczegółowoProjektowanie Procesów Biotechnologicznych
Projektowanie Procesów Biotechnologicznych wykład 14 styczeń 2014 Kinetyka prostych reakcji enzymatycznych Kinetyka hamowania reakcji enzymatycznych 1 Enzymy - substancje białkowe katalizujące przemiany
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Maria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
Ćwiczenie 14 aria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYATYCZNYCH Zagadnienia: Podstawowe pojęcia kinetyki chemicznej (szybkość reakcji, reakcje elementarne, rząd reakcji). Równania kinetyczne prostych
Bardziej szczegółowoZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji
ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został
Bardziej szczegółowoSprawozdzanie z ćwiczenia nr 3 - Kinetyka enzymatyczna
Sprawozdzanie z ćwiczenia nr 3 - Kinetyka enzymatyczna Imię i nazwisko..... Data... UZYSKANE WYNIKI LICZBOWE (wartości liczbowe i wymiar) Stała Michaelisa dla H 2 O 2, Km:... Prędkość maksymalna Vmax:...
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowo3. Badanie kinetyki enzymów
3. Badanie kinetyki enzymów Przy stałym stężeniu enzymu, a przy zmieniającym się początkowym stężeniu substratu, zmiany szybkości reakcji katalizy, wyrażonej jako liczba moli substratu przetworzonego w
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoSonochemia. Schemat 1. Strefy reakcji. Rodzaje efektów sonochemicznych. Oscylujący pęcherzyk gazu. Woda w stanie nadkrytycznym?
Schemat 1 Strefy reakcji Rodzaje efektów sonochemicznych Oscylujący pęcherzyk gazu Woda w stanie nadkrytycznym? Roztwór Znaczne gradienty ciśnienia Duże siły hydrodynamiczne Efekty mechanochemiczne Reakcje
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoKolumnowa Chromatografia Cieczowa I. 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej?
Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej? 2. Co jest miarą polarności rozpuszczalników w chromatografii cieczowej?
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru ćwiczenie nr 25 opracowała dr B. Nowicka, aktualizacja D. Waliszewski Zakres zagadnień obowiązujących do
Bardziej szczegółowoBiochemia Ćwiczenie 4
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 4 KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH Wstęp merytoryczny Peroksydazy są enzymami występującymi powszechne zarówno w świecie roślinnym
Bardziej szczegółowoChemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1
Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 [Imię, nazwisko, grupa] prowadzący Uwaga! Proszę stosować się do następującego sposobu wprowadzania tekstu w ramkach : pola szare
Bardziej szczegółowoKINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH WODNYCH
XXI Ogólnopolska Konferencja Inżynierii Chemicznej i Procesowej Kołobrzeg, 2-6 września 213 ANDRZEJ CHACUK, HANNA KIERZKOWSKA PAWLAK, MARTA SIEMIENIEC KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH
Bardziej szczegółowoKinetyka chemiczna kataliza i reakcje enzymatyczne
inetya chemiczna ataliza i reacje enzymatyczne Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 1 Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Wyład z Chemii Fizycznej str. 3.3 / 2 Ilościowy opis mechanizm działania
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę
Kinetyka reakcji hydrolizy sacharozy katalizowanej przez inwertazę Prowadzący: dr hab. inż. Ilona WANDZIK mgr inż. Sebastian BUDNIOK mgr inż. Marta GREC mgr inż. Jadwiga PASZKOWSKA Miejsce ćwiczenia: sala
Bardziej szczegółowoKinetyka reakcji chemicznych Kataliza i reakcje enzymatyczne Kinetyka reakcji enzymatycznych Równanie Michaelis-Menten
Kinetya reacji chemicznych 4.3.1. Kataliza i reacje enzymatyczne 4.3.2. Kinetya reacji enzymatycznych 4.3.3. Równanie Michaelis-Menten Ilościowy opis mechanizm działania atalizatorów Kinetya chemiczna
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL PRZEMYSŁOWY INSTYTUT MASZYN ROLNICZYCH, Poznań, PL BUP 15/09
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209156 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 384224 (51) Int.Cl. C10L 1/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 08.01.2008
Bardziej szczegółowoa) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia
1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm
Bardziej szczegółowo1 Kinetyka reakcji chemicznych
Podstawy obliczeń chemicznych 1 1 Kinetyka reakcji chemicznych Szybkość reakcji chemicznej definiuje się jako ubytek stężenia substratu lub wzrost stężenia produktu w jednostce czasu. ν = c [ ] 2 c 1 mol
Bardziej szczegółowoLaboratorium Inżynierii Bioreaktorów
Laboratorium Inżynierii Bioreaktorów Ćwiczenie nr 1 Reaktor chemiczny: Wyznaczanie równania kinetycznego oraz charakterystyka reaktorów o działaniu ciągłym Cele ćwiczenia: 1 Wyznaczenie równania kinetycznego
Bardziej szczegółowoInżynieria Biomedyczna
1.Obliczyć przy jakim stężeniu kwasu octowego stopień dysocjacji osiągnie wartość 3.%, jeżeli wiadomo, że stopień dysocjacji 15.%-wego roztworu (d=1.2 g/cm 3 ) w 2. Do 1 cm 3 2% (d=1.2 g/cm 3 ) roztworu
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoEstry. 1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. a) Wiadomości. b) Umiejętności
Estry 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: wie, jak zbudowane są cząsteczki estrów, wie, jakie jest zastosowanie estrów, wie, jakie są właściwości fizyczne octanu etylu zna pojęcia: stan równowagi dynamicznej,
Bardziej szczegółowoKinetyka. Kinetyka. Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? energia swobodna, G. postęp reakcji.
Kinetyka energia swobodna, G termodynamika stan 1 kinetyka termodynamika stan 2 postęp reakcji 1 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 2 Jak szybko
Bardziej szczegółowo1. Oznaczanie aktywności lipazy trzustkowej i jej zależności od stężenia enzymu oraz żółci jako modulatora reakcji enzymatycznej.
ĆWICZENIE OZNACZANIE AKTYWNOŚCI LIPAZY TRZUSTKOWEJ I JEJ ZALEŻNOŚCI OD STĘŻENIA ENZYMU ORAZ ŻÓŁCI JAKO MODULATORA REAKCJI ENZYMATYCZNEJ. INHIBICJA KOMPETYCYJNA DEHYDROGENAZY BURSZTYNIANOWEJ. 1. Oznaczanie
Bardziej szczegółowoKinetyka. energia swobodna, G. postęp reakcji. stan 1 stan 2. kinetyka
Kinetyka postęp reakcji energia swobodna, G termodynamika kinetyka termodynamika stan 1 stan 2 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1) Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 1) Jak szybko
Bardziej szczegółowoTransport przez błony
Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU
PODSTAWY TECHNOLOGII OGÓŁNEJ wykład 1 TECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU Technologia chemiczna - definicja Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoRzeszów, 27 listopada, 2012 r.
Rzeszów, 27 listopada, 2012 r. OPINIA o całokształcie dorobku naukowego dr inż. Marii MADEJ- LACHOWSKIEJ ze szczególnym uwzględnieniem rozprawy habilitacyjnej pt. Reforming metanolu parą wodną termodynamika,
Bardziej szczegółowoLaboratorium Inżynierii Bioreaktorów
Laboratorium Inżynierii Bioreaktorów Ćwiczenie nr 3 Reaktor chemiczny: Wyznaczanie równania kinetycznego oraz charakterystyka reaktorów o działaniu ciągłym (kaskada reaktorów) Cele ćwiczenia: 1 Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoDynamika bioreaktorów czas przebywania / dyspersja masy -
BIOREAKTORY W - 4 Dynamika bioreaktorów czas przebywania / dyspersja masy - - Zbiornikowych z mieszaniem okresowych - Zbiornikowych z mieszaniem półciągłych - Rurowych / komorowych przepływowych - Przepływowych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM SPALANIA I PALIW
1. Wprowadzenie 1.1.Podstawowe definicje Spalanie egzotermiczna reakcja chemiczna przebiegająca między paliwem a utleniaczem. Mieszanina palna mieszanina paliwa i utleniacza w której płomień rozprzestrzenia
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoWykład 2. Wprowadzenie do metod membranowych (część 2)
Wykład 2 Wprowadzenie do metod membranowych (część 2) Mechanizmy filtracji membranowej Model kapilarny Model dyfuzyjny Model dyfuzyjny Rozpuszczalność i szybkość dyfuzji Selektywność J k D( c c ) / l n
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoWykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych
Wykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych Ireneusz Białobrzewski a, Ewa Klimiuk b, Marek Markowski a, Katarzyna Bułkowska b University of
Bardziej szczegółowoPL B1. Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej BLACHOWNIA,Kędzierzyn-Koźle,PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 197906 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 370723 (51) Int.Cl. C07C 211/03 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 15.10.2004
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 2. Kod przedmiotu:
(pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: INŻYNIERIA REAKTORÓW CHEMICZNYCH 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2014/2015 4. Forma kształcenia: studia drugiego stopnia 5. Forma
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. Farmakokinetyka nieliniowa i jej konsekwencje terapeutyczne na podstawie zmian stężenia fenytoiny w osoczu krwi
ĆWICZENIE 3 Farmakokinetyka nieliniowa i jej konsekwencje terapeutyczne na podstawie zmian stężenia fenytoiny w osoczu krwi Celem ćwiczenia jest wyznaczenie podstawowych parametrów charakteryzujących kinetykę
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ
ZALEŻNOŚĆ STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI OD TEMPERATURY WSTĘP Szybkość reakcji drugiego rzędu: A + B C (1) zależy od stężenia substratów A oraz B v = k [A][B] (2) Gdy jednym z reagentów jest rozpuszczalnik (np.
Bardziej szczegółowoInżynieria Biomedyczna
1.Obliczyć przy jakim stężeniu kwasu octowego stopień dysocjacji osiągnie wartość 3.%, jeżeli wiadomo, że stopień dysocjacji 15.%-wego roztworu (d=1.2 g/cm 3 ) w 2. Do 1 cm 3 2% (d=1.2 g/cm 3 ) roztworu
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych
CHEMI FIZYCZN Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych W ćwiczeniu przeprowadzana jest reakcja utleniania jonów tiosiarczanowych za pomocą jonów żelaza(iii). Przebieg
Bardziej szczegółowoĆwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19)
Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych
Bardziej szczegółowoWpływ wybranych czynników na efektywność procesu
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ ORGANICZNEJ I PETROCHEMII INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH: Wpływ wybranych czynników na efektywność procesu Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoRozwinięciem powyższej technologii jest Technologia BioSBR/CFSBR - technologia EKOWATER brak konkurencji
Oczyszczalnia SBR Oczyszczalnia SBR stanowi nowatorskie podejście do problematyki oczyszczania ścieków. Technologia zapewnia całkowitą redukcję zanieczyszczeń uzyskując bardzo stabilny efekt końcowy nie
Bardziej szczegółowo(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/AT01/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 206658 (21) Numer zgłoszenia: 355294 (22) Data zgłoszenia: 05.10.2001 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:
Bardziej szczegółowoChemia fizyczna 2 - wykład
Chemia fizyczna 2 - wykład Dr hab. inż. Aneta Pobudkowska-Mirecka Konsultacje: środa 12.15 14.00 (p.149) Chemia Fizyczna 2 - wykład Chemia kwantowa (prof. dr hab. Andrzej Sporzyński) Procesy (dr hab. inż.
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoWykład 1. Wprowadzenie do metod membranowych
Wykład 1 Wprowadzenie do metod membranowych Cele metod rozdzielania: 1) 2) 3) zatężania oczyszczanie frakcjonowanie Historia 1855 A. Fick membrany kolodionowe 1866 T. Graham membrany kauczukowe 1950/1960
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoWykład 4. Anna Ptaszek. 27 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 4. Anna Ptaszek 1 / 31
Wykład 4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 27 października 2015 1 / 31 Podstawy kinetyki chemicznej pochodna funkcji i jej interpretacja, pojęcie szybkości i prędkości, stechiometria
Bardziej szczegółowoZa poprawną metodę Za poprawne obliczenia wraz z podaniem zmiany ph
Zadanie 1 ( pkt.) Zmieszano 80 cm roztworu CHCH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm oraz 70 cm roztworu CHCK o stężeniu 0,5 mol/dm. bliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph roztworu po wprowadzeniu
Bardziej szczegółowoKINETYKA INWERSJI SACHAROZY
Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KINETYKA INWERSJI SACHAROZY Wstęp teoretyczny Kataliza kwasowo-zasadowa Kataliza kwasowo-zasadowa
Bardziej szczegółowoWyznaczanie stałej szybkości reakcji wymiany jonowej
Wyznaczanie stałej szybkości reakcji wymiany jonowej Ćwiczenie laboratoryjne nr 4 Elementy termodynamiki i kinetyki procesowej Anna Ptaszek Elementy kinetyki chemicznej Pojęcie szybkości reakcji Pojęcie
Bardziej szczegółowoKI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa
Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II
MDEL DPWIEDZI I SEMAT ENIANIA ARKUSZA II. Zdający otrzymuje punkty tylko za całkowicie prawidłową odpowiedź.. Gdy do jednego polecenia są dwie odpowiedzi (jedna prawidłowa, druga nieprawidłowa), to zdający
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoVII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015
II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie
Bardziej szczegółowoKATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ Wstęp teoretyczny Kataliza homo- i heterogeniczna Zwiększenie
Bardziej szczegółowo10. Alkeny wiadomości wstępne
0. Alkeny wiadomości wstępne 5.. Nazewnictwo Nazwa systematyczna eten propen cyklopenten cykloheksen Nazwa zwyczajowa etylen propylen Wiązanie = w łańcuchu głównym, lokant = najniższy z możliwych -propyloheks--en
Bardziej szczegółowoKINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY
Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie z wytworzeniem -D-glukozy i -D-fruktozy. Jest to reakcja
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL POLMAX SPÓŁKA AKCYJNA, Świebodzin, PL BUP 13/09
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209434 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 384099 (22) Data zgłoszenia: 20.12.2007 (51) Int.Cl. C10L 1/02 (2006.01)
Bardziej szczegółowoObliczanie wydajności reakcji
bliczanie wydajności reakcji Wydajność reakcji chemicznej (W) jest to stosunek masy produktu (m p ) otrzymanej w wyniku przeprowadzenia reakcji chemicznej do masy tego produktu (m t ) wynikającej z równania
Bardziej szczegółowoWykład 4. Anna Ptaszek. 9 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 4. Anna Ptaszek 1 / 29
Wykład 4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 9 października 2015 1 / 29 Podstawy kinetyki chemicznej pochodna funkcji i jej interpretacja, pojęcie szybkości i prędkości, stechiometria
Bardziej szczegółowoChemia - laboratorium
Chemia - laboratorium Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Studia stacjonarne, Rok I, Semestr zimowy 013/14 Dr hab. inż. Tomasz Brylewski e-mail: brylew@agh.edu.pl tel. 1-617-59 Katedra Fizykochemii
Bardziej szczegółowoWykład 21 XI 2018 Żywienie
Wykład 21 XI 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od warunków przebiegu reakcji pomaga
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Bardziej szczegółowoKINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA)
Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA) ĆWICZENIE PRAKTYCZNE I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Efekty przewidziane do realizacji od semestru zimowego roku akademickiego
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Efekty przewidziane do realizacji od semestru zimowego roku akademickiego 2018-2019 Wydział: CHEMICZNY Kierunek studiów: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA Stopień studiów:
Bardziej szczegółowoWprowadzenie 1. Substancje powierzchniowo czynne Wykazują tendencję do gromadzenia się na granicy faz Nie przechodzą do fazy gazowej
Wprowadzenie 1 Substancje hydrofilowe w roztworach wodnych: Nie wykazują tendencji do gromadzenia się na granicy faz Ich cząsteczki są homogenicznie rozmieszczone w całej objętości roztworu Nie wykazują
Bardziej szczegółowoChemia ogólna nieorganiczna Wykład XII Kinetyka i statyka chemiczna
Chemia ogólna nieorganiczna Wykład 10 14 XII 2016 Kinetyka i statyka chemiczna Elementy kinetyki i statyki chemicznej bada drogi przemiany substratów w produkty szybkość(v) reakcji chem. i zależność od
Bardziej szczegółowoRHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowań Smary
RHEOTEST Medingen Reometr RHEOTEST RN: Zakres zastosowań Smary Zadania pomiarowe w pracach badawczo-rozwojowych Właściwości reologiczne materiałów smarnych, które determinuje sama ich nazwa, mają główny
Bardziej szczegółowo1. Przedmiot chemii Orbital, typy orbitali Związki wodoru z innym pierwiastkami
1. Przedmiot chemii Orbital, typy orbitali Związki wodoru z innym pierwiastkami 2. Stechiometria. Prawa stechiometrii Roztwory buforowe Węglowce - budowa elektronowa. Ogólna charakterystyka 3. Mikro- i
Bardziej szczegółowoPara pozostająca w równowadze z roztworem jest bogatsza w ten składnik, którego dodanie do roztworu zwiększa sumaryczną prężność pary nad nim.
RÓWNOWAGA CIECZ-PARA DLA UKŁADÓW DWUSKŁADNIKOWYCH: 1) Zgodnie z regułą faz Gibbsa układ dwuskładnikowy osiąga największą liczbę stopni swobody (f max ), gdy znajduje się w nim najmniejsza możliwa liczba
Bardziej szczegółowoPodstawy teoretyczne technologii chemicznej / Józef Szarawara, Jerzy Piotrowski. Warszawa, Spis treści. Przedmowa 13
Podstawy teoretyczne technologii chemicznej / Józef Szarawara, Jerzy Piotrowski. Warszawa, 2010 Spis treści Przedmowa 13 Wykaz waŝniejszych oznaczeń 16 1. Projektowanie i realizacja procesu technologicznego
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 01/12
PL 216277 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216277 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 391686 (51) Int.Cl. C10K 1/32 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoSYLABUS PRZEDMIOTU/MODUŁU ZAJĘĆ NA STUDIACH WYŻSZYCH/DOKTORANCKICH. koordynatorzy: dr hab. Lucjan Jerzykiewicz, dr hab.
SYLABUS PRZEDMIOTU/MODUŁU ZAJĘĆ NA STUDIACH WYŻSZYCH/DOKTORANCKICH Załącznik Nr 5 do Zasad 1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim oraz angielskim Chemia 2. Język wykładowy Chemistry 3. Jednostka prowadząca
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób jednoczesnego wytwarzania wodoru i biogazu oraz instalacja do jednoczesnego wytwarzania wodoru i biogazu
PL 217057 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217057 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 394317 (22) Data zgłoszenia: 23.03.2011 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i kontrolowanie procesów technologicznych w przemyśle chemicznym Oznaczenie
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,
Bardziej szczegółowoPodstawy elektrochemii
Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).
Bardziej szczegółowoTematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.
Bardziej szczegółowoa) hydroliza octanu n-butylu b) hydroliza maślanu p-nitrofenylu 4/7 O O PLE bufor ph 7,20 OH H 2 aceton O PLE O N O N O bufor ph 7,20 acetonitryl
znaczanie aktywności właściwej PLE W reakcjach biotransformacji najczęściej wykorzystuje się preparaty enzymatyczne będące mieszaninami różnych białek i substancji balastowych. Izolacja enzymu w postaci
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 175297 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej ( 2 1) Numer zgłoszenia: 304605 Data zgłoszenia: 08.08.1994 (51) IntCl6: B01J 19/26 B01F7/16
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenia organiczne takie jak WWA czy pestycydy są dużym zagrożeniem zarówno dla środowiska jak i zdrowia i życia człowieka.
Projekt współfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki (NCN) oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBIR) w ramach projektu (TANGO1/266740/NCBR/2015) Mgr Dariusz Włóka Autor jest stypendystą programu
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ KATDRA TCHNOLOGII CHMICZNJ Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Prowadzący:
Bardziej szczegółowo