FIZYKA - wymagania edukacyjne (klasa 7)

Transkrypt

1 FIZYKA - wymagania edukacyjne (klaa 7) I. Wykonujemy pomiary wymienia przyrządy, za pomocą kórych mierzymy długość, emperaurę, cza, zybkość i maę podaje zakre pomiarowy przyrządu przelicza jednoki długości, czau i may mierzy warość iły w niuonach za pomocą iłomierza oblicza warość ciężaru poługując ię wzorem c F = mg odczyuje gęość ubancji z abeli na podawie gęości podaje maę określonej objęości danej ubancji mierzy objęość ciał o nieregularnych kzałach za pomocą menzurki pokazuje na przykładach, że kuek naciku ciał na podłoże zależy od wielkości powierzchni zeknięcia podaje jednokę ciśnienia i jej wielokroności mierzy ciśnienie amoferyczne za pomocą baromeru na podawie wyników zgromadzonych w abeli porządza wykre zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej w podanym wcześniej układzie oi wymienia jednoki wzykich mierzonych wielkości podaje dokładność przyrządu oblicza warość najbardziej zbliżoną do rzeczywiej warości mierzonej wielkości, jako średnią arymeyczną wyników wykazuje doświadczalnie, że warość iły ciężkości je wpro proporcjonalna do may ciała uzaadnia porzebę wprowadzenia iły jako wielkości wekorowej wyznacza doświadczalnie gęość ciała ałego o regularnych kzałach oblicza gęość ubancji ze związku m V podaje jednoki gęości wykazuje, że kuek naciku na podłoże, ciała o ciężarze F c zależy od wielkości powierzchni zeknięcia ciała z podłożem oblicza ciśnienie za pomocą wzoru F p przelicza jednoki ciśnienia na podawie wyników zgromadzonych w abeli porządza amodzielnie wykre zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej wyjaśnia na przykładach przyczyny wyępowania niepewności pomiarowych zapiuje różnice między warością końcową i począkowa wielkości fizycznej podaje cechy wielkości wekorowej przekzałca wzór c F = mg i oblicza maę ciała, znając warość jego ciężaru przelicza gęość wyrażoną w kg/m 3 na g/cm 3 i na odwró przekzałca wzór m V i oblicza każdą z wielkości fizycznych w ym wzorze przekzałca wzór F p i oblicza każdą z wielkości wyępujących w ym wzorze opiuje zależność ciśnienia amoferycznego od wyokości nad poziomem morza rozpoznaje zjawika, w kórych ioną rolę odgrywa ciśnienie amoferyczne i urządzenia, do działania, kórych je ono niezbędne wykazuje, że jeśli dwie wielkości ą do iebie wpro proporcjonalne, o wykre zależności jednej od drugiej je półproą wychodzącą z począku układu oi wyjaśnia pojęcie zacowania warości wielkości fizycznej zapiuje wynik pomiaru bezpośredniego wraz z niepewnością wymienia jednoki podawowe SI ryuje wekor obrazujący iłę zadanej warości (przyjmując odpowiednią jednokę) zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących wyjaśnia, czym różni ię mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania (pomiaru pośredniego) wyjaśnia zaadę działania wybranego urządzenia, w kórym ioną rolę odgrywa ciśnienie wyznacza doświadczalnie ciśnienie amoferyczne za pomocą rzykawki i iłomierza wyciąga wnioki o warościach wielkości fizycznych na podawie kąa nachylenia wykreu do oi poziomej

2 II. Niekóre właściwości fizyczne ciał wymienia any kupienia ciał i podaje ich przykłady podaje przykłady ciał kruchych, prężyych i playcznych podaje przykłady opnienia, krzepnięcia, parowania podaje emperaury krzepnięcia i wrzenia wody odczyuje z abeli emperaury opnienia i wrzenia podaje przykłady rozzerzalności emperaurowej w życiu codziennym i echnice opiuje ałość objęości i nieściśliwość cieczy wykazuje doświadczalnie ściśliwość gazów wymienia i opiuje zmiany anów kupienia ciał odróżnia wodę w anie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur podaje przykłady kraplania, ublimacji i reublimacji podaje przykłady rozzerzalności emperaurowej ciał ałych, cieczy i gazów opiuje anomalną rozzerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie opiuje zachowanie aśmy bimealicznej przy jej ogrzewaniu wykazuje doświadczalnie zachowanie objęości ciała ałego przy zmianie jego kzału podaje przykłady zmian właściwości ciał powodowanych zmianą emperaury i kuki powodowane przez ę zmianę opiuje zależność emperaury wrzenia od ciśnienia opiuje zależność zybkości parowania od emperaury wykazuje doświadczalnie zmiany objęości ciał podcza krzepnięcia za pomocą ymboli Δl i Δ lub ΔV i Δ zapiuje fak, że przyro długości druów lub objęości cieczy je wpro proporcjonalny do przyrou emperaury wykorzyuje do obliczeń proą proporcjonalność przyrou długości do przyrou emperaury opiuje właściwości plazmy wyjaśnia przyczyny kraplania pary wodnej zawarej w powierzu, np. na okularach, zklankach i powierdza o doświadczalnie wyjaśnia zachowanie aśmy bimealicznej podcza jej ogrzewania wymienia zaoowania prakyczne aśmy bimealicznej III. Cząeczkowa budowa ciał podaje przykłady dyfuzji w cieczach i gazach podaje przyczyny ego, że ciała ałe i ciecze nie rozpadają ię na oddzielne cząeczki podaje przykłady pierwiaków i związków chemicznych opiuje doświadczenie uzaadniające hipoezę o cząeczkowej budowie ciał opiuje zjawiko dyfuzji przelicza emperaurę wyrażoną w kali Celjuza na ę amą emperaurę w kali Kelvina i na odwró na wybranym przykładzie opiuje wykazuje doświadczalnie zależność zybkości dyfuzji od emperaury opiuje związek średniej zybkości cząeczek gazu lub cieczy z jego emperaurą podaje przykłady działania ił pójności i ił przylegania wyjaśnia, dlaczego dyfuzja w cieczach przebiega wolniej niż w gazach uzaadnia wprowadzenie kali Kelvina opiuje ruchy Browna wyjaśnia zjawiko meniku wklęłego i włokowaości

3 wyjaśnia, dlaczego gazy ą ściśliwe a ciała ałe nie podaje przykłady poobów, kórymi można zmienić ciśnienie gazu w zamknięym zbiorniku, np. w dęce rowerowej zjawiko napięcia powierzchniowego, demonrując odpowiednie doświadczenie wyjaśnia rolę mydła i deergenów podaje przykłady aomów i cząeczek opiuje różnice w budowie ciał ałych, cieczy i gazów wyjaśnia, dlaczego na wewnęrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie podaje przykłady wykorzyania zjawika włokowaości w przyrodzie wyjaśnia pojęcia: aomu, cząeczki, pierwiaka i związku chemicznego objaśnia, co o znaczy, że ciało ałe ma budowę kryaliczną wyjaśnia, dlaczego ciśnienie gazu w zbiorniku zamknięym zależy od ilości gazu, jego objęości i emperaury IV. Jak opiujemy ruch? rozróżnia pojęcia or ruchu i droga klayfikuje ruchy ze względu na kzał oru wymienia cechy charakeryzujące ruch prooliniowy jednoajny zapiuje wzór i nazywa wyępujące w nim wielkości oblicza warość prędkości ze wzoru na przykładzie wymienia cechy prędkości, jako wielkości wekorowej oblicza średnią warość prędkości wyznacza doświadczalnie średnią warość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze podaje przykłady ruchu przypiezonego i opóźnionego podaje warość przypiezenia ziemkiego podaje przykłady ruchu jednoajnie przypiezonego opiuje ruch ciała w podanym układzie odnieienia na podawie różnych wykreów () odczyuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odępach czau oblicza drogę przebyą przez ciało na podawie wykreu zależności v() warość prędkości w km/h wyraża w m/ i na odwró uzaadnia porzebę wprowadzenia do opiu ruchu wielkości wekorowej prędkości planuje cza podróży na podawie mapy i ozacowanej średniej zybkości pojazdu odróżnia średnią warość prędkości od chwilowej warości prędkości opiuje ruch jednoajnie przypiezony z wykreu zależności v() odczyuje przyroy zybkości w określonych jednakowych odępach czau podaje wzór na warość przypiezenia obiera układ odnieienia i opiuje ruch prooliniowy w ym układzie opiuje położenie ciała za pomocą wpółrzędnej x oblicza przebyą przez ciało drogę ruchem prooliniowym jako =x -x 1 doświadczalnie bada ruch jednoajny prooliniowy i formułuje wnioek ~ porządza wykre zależności () na podawie wyników doświadczenia zgromadzonych w abeli porządza wykre zależności v() na podawie danych z abeli podaje inerpreację fizyczną pojęcia zybkości przekzałca wzór i oblicza każdą z wyępujących w nim wielkości opiuje ruch prooliniowy jednoajny używając pojęcia prędkości wyjaśnia, że pojęcie prędkość w znaczeniu fizycznym o prędkość wyjaśnia, co o znaczy, że poczynek i ruch ą względne rozróżnia drogę i przemiezczenie wykonuje zadania obliczeniowe, oblicza cza, wiedząc że ~ wykonuje zadania obliczeniowe, korzyając ze wzoru i wykreów () i v() podaje przykład dwóch wekorów przeciwnych ryuje wekor obrazujący prędkość zadanej warości (przyjmując odpowiednią jednokę) podaje definicję prędkości średniej opiuje ruch, w kórym warość przemiezczenia je równa drodze odróżnia warość średniej prędkości od średniej warości prędkości uala rodzaj ruchu na podawie wykreów v(), odczyuje przyroy zybkości w podanych odępach czau porządza wykre zależności v(), znając warość przypiezenia

4 podaje jednoki przypiezenia poługuje ię pojęciem warości przypiezenia do opiu ruchu jednoajnie przypiezonego chwilowa wykonuje zadania obliczeniowe, poługując ię średnią warością prędkości porządza wykre zależności v() dla ruchu jednoajnie przypiezonego przekzałca wzór v0 a i oblicza każdą wielkość z ego wzoru porządza wykre zależności a () dla ruchu jednoajnie przypiezonego oblicza drogę przebyą ruchem jednoajnie przypiezonym na podawie wykreu v() opiuje ruch jednoajnie opóźniony oblicza drogę do chwili zarzymania ię na podawie wykreu v() V. Siły w przyrodzie rozpoznaje na przykładach oddziaływania bezpośrednie i na odległość porafi pokazać na przykładach, że oddziaływania ą wzajemne podaje przykład dwóch ił równoważących ię podaje przykład wypadkowej dwóch ił zwróconych zgodnie i przeciwnie na proych przykładach ciał poczywających wkazuje iły równoważące ię rozpoznaje zjawiko bezwładności w podanych przykładach objaśnia zaadę akcji i reakcji na wkazanym przykładzie podaje przykłady, w kórych na ciała poruzające ię w powierzu działa iła oporu powierza wymienia niekóre pooby zmniejzania i zwiękzania arcia podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika podaje przykłady wykorzyania prawa Pacala w urządzeniach hydraulicznych Uczeń podaje przykłady oddziaływań grawiacyjnych, elekroaycznych, magneycznych, elekromagneycznych podaje przykłady aycznych i dynamicznych kuków oddziaływań oblicza warość i określa zwro wypadkowej dwóch ił działających na ciało wzdłuż jednej proej o zwroach zgodnych i przeciwnych analizuje zachowanie ię ciał na podawie pierwzej zaady dynamiki wykazuje doświadczalnie, że iły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe warości, en am kierunek, przeciwne zwroy i różne punky przyłożenia podaje przykłady świadczące o ym, że warość iły oporu powierza wzraa wraz ze wzroem zybkości ciała wykazuje doświadczalnie, że iły arcia wyępujące przy oczeniu mają podaje przykłady układów ciał wzajemnie oddziałujących oblicza warość i określa zwro iły równoważącej kilka ił działających na ciało wzdłuż jednej proej oblicza warość i określa zwro wypadkowej kilku ił działających na ciało wzdłuż jednej proej o zwroach zgodnych i przeciwnych opiuje doświadczenie powierdzające pierwzą zaadę dynamiki na przykładzie opiuje zjawiko bezwładności na dowolnym przykładzie wkazuje iły wzajemnego oddziaływania, ryuje je i podaje cechy ych ił opiuje zjawiko odrzuu podaje przyczyny wyępowania ił arcia wykazuje doświadczalnie, że warość iły arcia kineycznego nie zależy od pola wkazuje iły wewnęrzne i zewnęrzne w układzie oblicza niepewność umy i różnicy warości dwóch ił zmierzonych z pewną dokładnością opiuje doświadczenie i przeprowadza rozumowanie, z kórego wynika, że iły akcji i reakcji mają jednakową warość wyjaśnia, że w kuek rozciągania lub ścikania ciała pojawiają ię w nim iły dążące do przywrócenia począkowych rozmiarów i kzałów, czyli iły prężyości wykazuje, że iła prężyości je wpro proporcjonalna do wydłużenia wyjaśnia, na czym polega prężyość podłoża, na kórym kładziemy przedmio rozwiązuje jakościowo problemy

5 wyznacza doświadczalnie warość iły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy podaje przykłady działania iły wyporu w powierzu opiuje ruch ciała pod działaniem ałej iły wypadkowej zwróconej ak amo jak prędkość mniejze warości niż przy przeuwaniu jednego ciała po drugim podaje przykłady pożyecznych i zkodliwych kuków działania ił arcia podaje prawo Pacala wkazuje przyczyny wyępowania ciśnienia hydroaycznego opiuje prakyczne kuki wyępowania ciśnienia hydroaycznego wkazuje, od czego zależy ciśnienie hydroayczne podaje warunek pływania i onięcia ciała zanurzonego w cieczy zapiuje wzorem drugą zaadę dynamiki i odczyuje en zapi ouje wzór a = F/m do rozwiązywania zadań powierzchni yku ciał przeuwających ię względem iebie a zależy od rodzaju powierzchni ciał rących o iebie i warości iły docikającej e ciała do iebie wykorzyuje prawo Pacala w zadaniach obliczeniowych wykorzyuje wzór na ciśnienie hydroayczne w zadaniach obliczeniowych objaśnia zaadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca amochodowego podaje wyniki obliczeń zaokrąglone do dwóch i rzech cyfr znaczących podaje wzór na warość iły wyporu i wykorzyuje go do wykonywania obliczeń wyjaśnia pływanie i onięcie ciał, wykorzyując zaady dynamiki oblicza każdą z wielkości we wzorze F = ma podaje wymiar 1 niuona przez porównanie wzorów F = ma i F c = mg uzaadnia, że wpółczynnik g o warość przypiezenia, z jakim padają ciała doyczące iły arcia wyprowadza wzór na ciśnienie łupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia p= ρgh opiuje wykorzyanie prakyczne naczyń połączonych przeprowadza rozumowanie związane z wyznaczeniem warości iły wyporu wyprowadza wzór na warość iły wyporu działającej na proopadłościenny klocek zanurzony w cieczy wyjaśnia pochodzenie iły nośnej i zaadę unozenia ię amolou oblicza drogi przebye w ruchu jednoajnie przypiezonym w kolejnych jednakowych przedziałach czau ouje w proych zadaniach zaadę zachowania pędu ouje zaady dynamiki w komplikowanych problemach jakościowych VI. Praca. Moc. Energia podaje przykłady wykonania pracy w enie fizycznym podaje jednokę pracy (1 J) wyjaśnia, co o znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą podaje jednokę mocy 1 W wyjaśnia, co o znaczy, że ciało podaje warunki konieczne do ego, by w enie fizycznym była wykonywana praca oblicza pracę ze wzoru W = F podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą oblicza moc na podawie wzoru wyraża jednokę pracy podaje ograniczenia oowalności wzoru W = F oblicza każdą z wielkości we wzorze W = F objaśnia en fizyczny pojęcia mocy oblicza każdą z wielkości ze wzoru porządza wykre zależności W() oraz F(), odczyuje i oblicza pracę na podawie ych wykreów wykonuje zadania wymagające oowania równocześnie wzorów W = F, F = m g wykonuje zadania złożone,

6 poiada energię mechaniczną podaje jednokę energii 1 J podaje przykłady ciał poiadających energię poencjalną ciężkości i energię kineyczną wymienia czynności, kóre należy wykonać, by zmienić energię poencjalną ciała omawia przemiany energii mechanicznej na podanym przykładzie wkazuje w woim ooczeniu przykłady dźwigni dwuronnej i wyjaśnia jej prakyczną przydaność W P podaje jednoki mocy i przelicza je podaje przykłady zmiany energii mechanicznej przez wykonanie pracy opiuje każdy z rodzajów energii mechanicznej podaje przykłady przemiany energii poencjalnej w kineyczną i na odwró, poługując ię zaadą zachowania energii mechanicznej opiuje zaadę działania dźwigni dwuronnej podaje warunek równowagi dźwigni dwuronnej wyznacza doświadczalnie nieznaną maę za pomocą dźwigni dwuronnej, linijki i ciała o znanej maie W P oblicza moc na podawie wykreu zależności W() wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz ił wewnęrznych w układzie i zewnęrznych poza układu oblicza energię poencjalną ciężkości ze wzoru E p= mgh kineyczną ze wzoru mv E k oblicza energię poencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego ouje zaadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych opiuje zaadę działania bloku nieruchomego i kołowrou oując wzory P = W/, W =F, F = m g oblicza każdą wielkość ze wzorów E k mv Ep= mgh objaśnia i oblicza prawność urządzenia mechanicznego na podawie odpowiedniego rozumowania wyjaśnia, w jaki poób mazyny proe uławiają nam wykonywanie pracy oblicza niepewność pomiaru may meodą najmniej korzynego przypadku Uczeń aby uzykać ocenę doaeczną mui również opanować wiadomości i umiejęności również na ocenę dopuzczającą [1+]. Uczeń aby uzykać ocenę dobrą mui również opanować wiadomości i umiejęności na oceny dopuzczającą i doaeczną [1++3]. Uczeń aby uzykać ocenę bardzo dobrą mui również opanować wiadomości i umiejęności na oceny dopuzczającą, doaeczną i dobrą [1++3+4]. Uczeń aby uzykać ocenę celującą mui opanować wiadomości i umiejęności na oceny dopuzczającą, doaeczną, dobrą i bardzo dobrą oraz wybrane wiadomości i umiejęności wykraczające poza reści wymagań podawy programowej. Treści wykraczające poza reści wymagań podawy programowej doyczą: - prędkości względnej - drogi w ruchu prooliniowym jednoajnie przypiezonym - obliczeń z wykorzyaniem zaady zachowania pędu - iły bezwładności - iły nośnej - równi pochyłej - ruchu po okręgu - rozwiązywania zadań rachunkowych bardziej złożonych, wymagających zaoowania wiedzy więcej niż z jednego działu Uczeń aby uzykać ocenę celującą ponado bierze udział w konkurach fizycznych uzykując w nich dobre wyniki.