Jagiełło i jego synowie

Transkrypt

1 Jagiełło i jego synowie Historia Polski Klasa I Gim

2 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

3 Praca domowa Odpowiedz na pytania: "jakie były przyczyny Wielkiej Wojny z Zakonem?" "Co spowodowało zwycięstwo wojsk polsko-litewskich?" Wymień elementy tradycji grunwaldzkiej w polskiej kulturze. Dla chętnych: Wyobraź sobie, że jesteś Władysławem Jagiełłą. Powiedz czy postąpiłbyś w trakcie wojny tak samo? Co mógłbyś zmienić? Na następną lekcję: Przygotuj informacje o panowaniu Władysława Jagiełły, Władysława Warneńczyka, sytuacji w Europie II poł. XV w.

4 Powtórzenie Wielka Wojna trwała od 1409 do 1411 r. Kulminacyjnym jej punktem była bitwa pod Grunwaldem z 15 lipca 1410 r. Wojna zakończyła się pokojem toruńskim w 1411 r. Spór polsko-krzyżacki kontynuowano na soborze w Konstancji Tradycja grunwaldzka jest bogata lecz oparta częściowo na mitach Tworzenie wspólnego planu na zajęciach nie jest sprawą prostąwymaga wielu umiejętności

5 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

6 Po Wielkiej Wojnie Dwuletnia podróż Władysława Jagiełły po Litwie Zjazd w Lubowli w 1412 r. w zamian za pożyczkę 12 miast na Spiszu Wzrost autorytetu państwa polsko-litewskiego w Europie Sobór w Konstancji Odmówienie Krzyżakom prawa do nawracania Litwy 1422 r. wojna golubska Kolejne starcie polsko-krzyżackie Pokój melneński Wojna z Krzyżakami Świdrygiełło "Sierotki" odłam czeskich husytów Pokój w Brześciu Kujawskim w 1435 r. stany pruskie gwarantem Śmierć króla w drodze na Ruś w Gródku Jagiellońskim w 1434 r.

7 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

8 Unie i przywileje 1413 r. unia w Horodle Potwierdzenie zobowiązań unijnychz Krewa Do polskich rodów przyjęto 47 rodów bojarskich Przywilej czerwiński z 1422 r. zapewniał szlachcie: nietykalność majątkową bez wyroku sądowego król nie mógł bić monety bez zgody rady królewskiej sądy miały sądzić według prawa pisanego nikt nie mógł być równocześnie starostą i urzędnikiem ziemskim

9 Unie i przywileje Statut warcki z 1423 r. stanowił: podstawa do przejmowania gospodarstw sołtysich na zasadzie wykupu obowiązek kontroli miar i wag w miastach oraz nadawanie cen na artykuły rzemieślnicze (taksy wojewodzińskie) Przywilej jedlneńsko-krakowski Jedlnia 1430 r. Kraków 1433 r. "nikogo nie uwięzimy, nim go wcześniej nie pokonamy prawem" Godności kościelne wyłącznie dla szlachty Pierwszy przywilej w Europie gwarantujacy nietykalność osobistą szlachty

10 Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia Plan zajęć

11 Władysław III Warneńczyk Pierwszy syn Władysława Jagiełły ur.1424 "Wladislaus, Dei gracia rex Polonie, Hungarie, Dalmacie, Croacie, Rascie, Bulgarie, Sclavonie, nec non terrarum Cracovie, Sandomirie, Lancicie, Syradie, Cuyavie, Lythuanie princeps suppremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres etc." Koronowany w Krakowie w lipcu 1434 r. w wieku 10 lat Rada Opiekuńcza regent abp Zbigniew Oleśnicki Zakończenie wojny z Krzyżakami Bitwa pod Wiłkomierzem-wrzesień 1435 r. Pokój w Brześciu Kujawskim-grudzień 1435 r.

12 Władysław III Warneńczyk Konfederacja w Nowym Mieście Korczynie w 1439 r. Bunt przeciw potedze duchowieństwa-spytko z Melsztyna 1440 r. koronacja na króla Węgier jako Ulászló I Napięta sytuacja wewnętrzna w Polsce i na Węgrzech 1443 r. wyprawa przeciw Turcji sukces i 10-letni rozejm 1444 r. nowa wyprawa antyturecka Bitwa pod Warną i śmierć Władysława III Zagadkowe okoliczności i legendy Bezkrólewie (3 lata)

13 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

14 Kazimierz Jagiellończyk Młodszy syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej ur r. W 1438 r. obrany królem Czech przez część stanów nie doszło do koronacji Obranie Kazimierza Wielkim Księciem Litwy w 1440 r. zerwanie unii Doradca Jan Gasztołd 1445 r. zjazd w Sieradzu bezkrólewia cd r. koronacja na Wawelu Spory wewnętrzne ze szlachtą i Zbigniewem Oleśnickim Potwierdzenie przywilejów w Piotrkowie-1453 r. "Zakupy" prawa do Mazowsza, Księstwo Oświęcimskie Wojna trzynastoletnia "Matka królów" Elżbieta Rakuszanka 13 dzieci, 4 królów

15 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

16 Ćwiczenia Teksty źródłowe analiza Mapa Drzewo genealogiczne Postacie Daty Terminy i pojęcia historyczne

17 Ćwiczenia - Teksty źródłowe analiza "(...) a janczar imieniem Kodża Chazer dzielnym natarciem ranił mu konia, zwalił na ziemię wychowańca piekła, uciął nikczemną głowę i, przynosząc ją padyszachowi, pochwały, względy i hojną nagrodę osiągnął. (...) Głowa nieszczęsnego króla (...) posłaną została do Brussy, przedtem stolicy państwa, aby na widok pospolitego ludu była tam wystawiona. (...) Dla zachowania od zepsucia (...) w miodzie była zatopiona." wg Chodży Effendiego

18 Ćwiczenia - Mapa

19 Ćwiczenia - źródła analiza

20 Ćwiczenia-drzewo genealogiczne

21 Terminy i pojęcia historyczne Powiedz, co oznaczają podane określenia? "sierotki husyci taboryci unia personalna nietykalność osobista nietykalność majątkowa przywilej

22 Postacie Rozszyfruj, o kogo chodzi: dała Jagielle następców opiekun młodego Władysława nadzieja ludów bałkańskich matka królów utrzymywał bezkrólewie Powiedz, kogo przedstawiają ilustracje:

23 Daty Powiedz, co oznaczają wydarzyło się w latach:

24 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

25 Podsumowanie Władysław Jagiełło Władysław Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk

26 Władysław Jagiełło ( ) Gdy o berło nie na żarty Walczyć jął Ziemowit Czwarty, Co próbował w sposób lisi Szaty męża wdziać Jadwisi, Małopolscy komesowie, Co Habsburga w jej alkowie Wcześniej już nie zatwierdzili, Ziemowita przepędzili Ustalając, że dziewczyna Wyjdzie za mąż za Litwina, Co Jagiełło zwał się oraz Duży męstwa miał iloraz. Sześćiu braci miał Jagiełło - Najważniejszy Świdrygiełło, Witold, syn Kiejstuta (stryja) Na początku mu nie sprzyjał, Gdy pod Worsklą była bitwa, W której Kutłuk natłukł Witka, Czując, że to koniec pieśni Witek z Władkiem więzy ścieśnił. W rezultacie tego kroku Nie dziwota, że niepokój Niemca wzrósł - miał nóż na gardle. Nóż ten wbito pod Grunwaldem. Tamże mistrz Jungingen zginął Pchnięty w szyję rohatyną, A prócz niego padł gęsiego Kwiat rycerstwa zachodniego. I tu rzadka wpadka Władka, Co odłożył był ad acta Sprawę taką by komtura Dobić w twierdzy Malbork murach. Armią słabszy o połowę wygrał wszak pod Koronowem, Gdzie do szczętu zniósł Krzyżaków Mimo artylerii braku. Jeśli chodzi o małżeństwo, To wykazał również męstwo, Bo choć siedem dych z okładem Miał, bez trudu dawał radę Podsumowanie Swojej czwartej żonce Sonce (Czy to w domu czy na łące), Ta zaś mu Jagiellończyka Dała oraz Warneńczyka. Raz wlazł w las przy wsi Medyka, Bo posłuchać chciał słowika I przeziębił się tak strasznie, Że z przyczyny tej zgasł właśnie. Świetnie działo się Koronie, Kiedy Władek był na tronie. Teraz skupcie się psubraty, Bo ważniejsze padną daty: Jeden, trzy, pięć, jeden - Władek Rodzi się nie przez przypadek, Bo z Juliany i Olgierda. Syn to był, a nie łapserdak. Jeden, trójka, dwie dziewiątki - Złe miłego to początki Czyli Witka krach pod Worsklą, Co go w sumie zbliżył z Polską. Jeden, cztery, dziesięć - jatka W wykonaniu króla Władka, Co krzyżackich trupów hałdę Pozostawił pod Grunwaldem. Jeden, cztery, raz, trzy - akt to, Co w Horodle powstał, nadto Wzmacniał unię z bojarami i obdarzał ich herbami. Jeden, cztery, trzy i cztery - W lesie mu przewiało plery, Stąd niedługo potem w Gródku Doszedł jego zgon do skutku. Och, ten Władek! Ten Jagiełło! To co zdziałał, z nóg nas ścięłło!

27 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

28 Odpowiedz na pytania: Praca domowa "Podaj sukcesy i porażki Władysława Jagiełły?" " Podaj najważniejsze momenty w życiu Władysława Warneńczyka?" Dla chętnych: "Podaj charakterystyczne miejsca związane z Jagiełłą i jego najstarszym synem. " Na następnej lekcji: Wojna trzynastoletnia,sytuacja Polski i Litwy na przełomie XV/XVI w., polityka dynastyczna Jagiellonów

29 Plan zajęć Krótkie powtórzenie Po Wielkiej Wojnie Unie i przywileje Władysław III Warneńczyk Kazimierz Jagiellończyk Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia

30 Bibliografia/netografia Ilustracje pochodzą z:

31 Dziękuję za uwagę Grzegorz Nowak